1.a Opening, mededelingen en vaststelling agenda. - 19:30

Goedenavond allemaal, welkom bij de Commissie Samenleving van 29 juni 2022. Ik heb rondgekeken en ik heb gezien dat er voldoende fracties vertegenwoordigd zijn om de vergadering ook daadwerkelijk te openen. Dus dat doe ik dan ook bij deze. Bericht van verhindering is ontvangen van mevrouw Van Zaltbommel van GemeenteBelangen Leidschendam-Voorburg. Dan kom ik bij het volgende punt: het vaststellen van de agenda. Ik neem aan dat u daarmee kunt instemmen. Ik heb geen wijzigingsverzoeken ontvangen, dus bij deze. Dan komen we bij de spreektijden die we vanavond hanteren, zoals bekend zijn toegestuurd via het griffienieuws: 140 minuten voor alle fracties en 5 minuten per fractie gereserveerd voor interrupties.

Ik heb geen bericht ontvangen van spreekrecht agendapunt B vooralsnog niet en ik zie ze ook niet aanwezig zijn, dus dat loopt ook goed. Dus we gaan snel door naar de bespreekpunten van vanavond en dat is eerst agendapunt twee a, de raadsbrief over het informeren over het rapport van de vervolgonderzoeken huisvesting Raad. De werkgroep huisvesting heeft voorgesteld om de raadsbrief te agenderen voor bespreking in de commissie. Verzoek om overheveling naar de bespreekpunten is gedaan door de heer Hartsinck, de heer Jorissen, de heer Wildschut en de heer Koster. De raadswerkgroep huisvesting Raad biedt de Raad het rapport met de vervolgonderzoeken voor de huisvesting van de Raad aan. Naast het rapport ontvangt de Raad een notitie scenariostudies en een overzicht met indicaties voor de kosten. De Raad kan op basis van het rapport en de bijdrage het college de opdracht geven om een scenario verder uit te werken en voor besluitvorming aan de Raad voor te leggen. Alhoewel de werkgroep huisvesting niet meer bestaat, wil ik voorstellen als eerst het woord te geven aan de oud-voorzitter van de werkgroep, die ook in die hoedanigheid hier aanwezig is. Dat is de heer Hel en daarna de eerste termijnen en daarvoor heb ik aan de heer Jorissen, de heer Koster, de heer Hartsinck, de heer Wildschut, de heer Van der Linden, de heer Van Hooghalen, de heer Van der Schaft en mevrouw Van Weers. Dat is correct. Dank, dan geef ik nu het woord aan de heer Hel, die ik daartoe uitnodig om gezellig in het midden. Wat een onzin nee. Oh, waar jij wil of waar u wilt. Helemaal goed, gaat uw gang. Ja.

Dank u wel, voorzitter, geachte commissieleden. Ja, u zei het al, ik sta hier een beetje in een vreemde hoedanigheid. Ik was namelijk in de vorige periode voorzitter van een werkgroep en die werkgroep is opgehouden te bestaan bij de verkiezingen. Dus ja, ik sta hier niet als raadslid, maar als oud-voorzitter van een oude werkgroep en een deel van de werkgroepleden is er ook niet meer. Ja, nog wel onder ons, maar niet meer onder ons vanavond. Ik ga ook hier een kort verslag geven van wat de werkgroep gedaan heeft. De raadsleden van de vorige periode waren er natuurlijk bij betrokken. Voor de nieuwe raadsleden is het misschien nieuw. Als er eventueel technische vragen zijn, dan kan ik die wel beantwoorden, maar ik ga niet deelnemen aan het debat vanavond. Dat is echt aan u als commissie. En laat me ook even beginnen met het bedanken van de werkgroepleden. Een aantal zijn er bij, een aantal ook niet, zoals ik al zei, en ook de ondersteuning die we hebben gehad vanuit de griffie, vanuit de ambtelijke organisatie en zeker ook vanuit de JHK architecten die uiteindelijk het rapport hebben opgesteld dat u in de stukken heeft gevonden. De raad heeft ons in november gevraagd om de werkzaamheden voor de verkiezingen in maart af te ronden. Dat was een krappe deadline, er zit ook nog iets tussen als kerst en oud en nieuw. Maar we hebben het gedaan. De werkgroep was klaar voor de verkiezingen. Net na de verkiezingen is de brief naar de raad gegaan, dus dat hebben we dan net niet gehaald, maar alles was wel op tijd afgerond. Maar wat hebben we nu eigenlijk precies gedaan als werkgroep? De werkgroep was al eerder ingesteld, en dat was begin 2021, om te kijken welke mogelijkheden er waren om hier te blijven en wat er nodig zou zijn voor de raad en griffie en zelfs eventueel inclusief museum om hier in Swaensteyn te kunnen blijven. En de uitkomst in juli 2021 was dat dat technisch mogelijk is, maar dat er ook wel veel kosten en onzekerheden aan verbonden zijn. Dat rapport is hier in de commissie ook besproken en later ook in de raad. En toen heeft de raad na de zomer een nieuwe werkgroep ingesteld en gevraagd om ook andere locaties te bekijken. En daarmee is de werkgroep aan de slag gegaan met ondersteuning van de ambtenaren en JHK architecten. En die JHK'ers, die architecten, waren ook degenen die hier het haalbaarheidsonderzoek hadden gedaan en die de werkgroep hebben ondersteund bij het maken van het programma van eisen, dus die konden zo door. Een van de vragen die op verzoek van de raad ook neergelegd was bij de werkgroep was: wat kunnen we doen of kunnen we Swaensteyn verkopen of verhuren? Nou, die vraag hebben we ook bij de ambtenaren neergelegd, maar daar kwamen we heel snel achter dat daar te veel variabelen in zitten en dat daar eigenlijk niet, als je niet weet wat je ermee gaat doen, dat er niet echt een zinnig antwoord op te geven is en ook geen kostenplaatje bij te plakken is. Dus die vraag hebben we achterwege gelaten, ook omdat dat veel langer zou duren. Dat zouden we nooit voor maart afkrijgen, dus dat antwoord bent u ons nog schuldig, maar wij achtten het wel belangrijk dat daar wel een antwoord op komt, maar die konden wij niet beantwoorden. De werkgroep vond het heel belangrijk om u, en dat was ook iets wat uit de commissie kwam, van wat gaat het allemaal kosten? Dus de werkgroep vond het heel belangrijk om een goed financieel overzicht te geven in de verschillende opties en dat is zo duidelijk mogelijk in het rapport opgenomen. En ik hoop dat u dat ook gezien hebt en daar moet opgemerkt worden, want we zagen ook wat cijfers in de media rondgaan, maar bij elk scenario zitten ook de onderhoudskosten voor de komende 30 jaar in en dat is bij elk scenario ook een forse kostenpost, maar ook als je hier zou blijven, die is niet uitgerekend, maar ook dan zou je die kostenpost hebben. Dat is wel belangrijk om dat even te melden. En uiteindelijk, en dat kunt u ook in de brief in het rapport lezen, blijven er dan drie opties over in geval van verhuizen of nieuwbouw: dat is hier blijven en verbouwen, naar het Raadhuisplein, waarbij je zou kunnen kiezen voor het overkappen van de binnenplaats of in de hal gaan huisvesten, of verhuizen naar een totaal nieuwe fictieve locatie. Nou, die drie opties hebben wij onderzocht en dat leest u ook in het rapport. Elk scenario heeft zo zijn voor- en nadelen. En ook dat was het werk van de werkgroep. We hebben gezegd: kunt u dat inzichtelijk maken? Wat zijn nou de voor- en nadelen per scenario? Dus als het goed is, heeft u die ook overzichtelijk kunnen vinden in de stukken. En de vraag vanavond eigenlijk, ja, u mag vinden wat u mag zeggen wat u zegt, maar de vraag eigenlijk is: hoe nu verder? Want de werkgroep is opgehouden te bestaan. Er ligt een raadsbrief en er is geen vervolg. Nu, dat vervolg is aan u. Dat is vandaag aan de commissie. Wij hebben de suggestie gedaan aan het presidium om op basis van deze bespreking vandaag een raadsvoorstel vast te stellen. Dat is de suggestie van de werkgroep. U kunt ook iets anders kiezen, u kunt ook overdragen aan het college of nog een beeldvorming organiseren, dat hebben we ook voorgesteld. JHK, de architecten, kunnen dat ook heel goed uitleggen of in ieder geval dat de raad en de commissie op een of andere manier kennis kan nemen van meer inhoud van het rapport. Even kijken. Ja, dus voorzitter, ja, wat mij en de niet meer bestaande werkgroep betreft ligt er nu een hele gedegen basis voor deze commissie en voor deze raad om op verder te gaan. Wij hebben ons best gedaan om het zo inzichtelijk mogelijk te maken. Ik hoop dat dat gelukt is. We weten nu ongeveer, als het goed is, waar we aan toe zijn en wat de kosten per scenario zijn en dan rest mij de raad te bedanken voor het vertrouwen dat zij de afgelopen jaren hebben gesteld in de werkgroep en ik hoop dat u dus nu voortvarend verder kunt met het werk dat wij hebben gedaan. Maar de richting waarop, dat is aan de commissie vanavond, en ik ga het met veel belangstelling horen. Dank u wel.

Dank u wel meneer Helft voor uw toelichting vanavond en uw aanwezigheid en ik denk ook dat ik namens de commissie, de werkgroep en de ambtelijke ondersteuning zowel vanuit de griffie als ook ambtelijk het bureau wil bedanken voor de werkzaamheden die de afgelopen periode zijn verricht. Dank u wel. Dan gaan we nu het debat openen en als eerste de heer Jorissen van D66. Ja voorzitter, dank.

Dank. En men zegt wel eens echte schoonheid zit van binnen, voorzitter, bij huis in Swaensteyn is dat precies andersom. Het is een prachtig mooi pand van buiten en de eerste paar keer dat je er binnen bent, dan kom je ook nog wel goed onder de indruk. Maar in feite is het een waardeloze plek om op een goede en representatieve manier de lokale democratie te huisvesten. Het piept, het kraakt, het is slecht toegankelijk en om de haverklap zijn er problemen met de geluidsinstallatie, het internet en de stroom. Dan kun je ervoor kiezen, voorzitter, om 10 miljoen te investeren om de boel weer op te kalefateren. Maar dat is vanwege de risico's als het gaat om de monumentale status. De inefficiënte indeling van het gebouw, een optie die mijn fractie niet echt reëel acht. Bovendien zouden we dan ook tijdelijk elders huisvesting moeten vinden en dat is ook niet zonder kostenplaatje. Voor ons is de keuze dan ook heel duidelijk, wij geven liever onze voorkeur aan een bestuurlijk centrum met de democratisch controlerende organen in het hart. En dat voor minder dan de helft van het geld, een raadzaal op een overkapte binnenplein in dit raadhuis in Leidschendam, optie twee B. In het rapport is wat ons betreft dan ook als het gaat om kosten, representativiteit, symboliek, faciliteiten en voorzieningen, veruit de meest logische optie. En we stellen dan ook voor om het presidium te vragen een raadsvoorstel op te stellen waarin de voorkeur wordt uitgesproken voor scenario twee B en het college deze variant verder uit te laten werken en ter afsluiting dank ik de werkgroep hartelijk voor alle inspanningen die ze hebben gedaan en voor het heldere, volledige en duidelijke rapport. Tot zover, voorzitter, dank. Dank u wel.

Meneer Jorissen, dan nodig ik nu de heer Kósa uit voor zijn eerste bijdrage. Volgens mij in deze commissie. Ik wens u daar heel veel succes mee. Ga je gang. Dank.

U Voorzitter. Ik begin met de key message en dan ga ik daar wat dieper op in. De key message is wat het CDA betreft blijven we gewoon hier en wij erkennen ook dat er werk nodig is. Er zijn gewoon heel veel vragen die beantwoord moeten worden als het gaat om duurzaamheid, functionaliteit, kwaliteit, bereikbaarheid, uiteraard die bereikbaarheid ook voor de minder valide inwoners, beschikbaarheid en ook de historische waarden spelen daar allemaal in mee. Dat leidt dan ook bij ons tot het idee van, hé, hier zit het democratisch hart. Hier komen bestuurders, hier komen raadsleden, hier komen van Iedereen Samen, hier in het oude Voorburg. Het CDA wil ook rentmeester zijn. Het CDA wil de historische waarde van dit gebouw dan ook doorgeven aan de volgende generatie en ziet hierin een mooie kans om dat ook te blijven doen in dit gebouw. Dus daarom, en ik maak dus heel kort, ziet het CDA ook liever dat we hier blijven en geef dat als opdracht mee aan het college of aan het raadsbesluit. Voorzitter mag

Heeft het CDA ook een voorkeur dan binnen Huizen Swaensteyn?

Beide opties denk ik zijn zeker te bespreken. De eerste optie is natuurlijk het aanpassen van de bestaande bouw met een extra raadsruimte. Dat is dan onze eerste voorkeur, maar we zijn ook zeker nog te spreken over de toevoeging van de overkapping bij de binnenplaats in dit gebouw, dus dat zijn beide op die manier. Dank u wel, mevrouw.

Dank u wel, voorzitter. Ik had een vraagje. U spreekt wel over de bereikbaarheid voor mensen die mindervalide zijn, maar ook het werken in dit gebouw voor mensen die mindervalide zijn is heel lastig. Het is heel moeilijk om in te richten en heel duur om dat mogelijk te maken. Hoe ziet het CDA dit veranderen? Stel dat we met deze krappe arbeidsmarkt de volgende griffiemedewerker vinden die bijvoorbeeld in een rolstoel zit, slechtziend of slechthorend is.

Voor iedereen is het essentieel en daar zetten wij ons als CDA dus ook hard voor in. Maar wij denken dat dat gewoon in dit gebouw nog steeds kan en wij hebben dus ook andere redenen waarom we dan zeggen, dan moeten we dat ook hier ons best doen om dat mogelijk te maken. En daar kiezen we dan voor, voorzitter.

Snap heel goed, hè? Dat het CDA ook die waarden bovenaan heeft staan, maar ten koste van wat. En wat is het u dan waard, hè? Want het gaat niet om klein geld. Het gaat over vele miljoenen extra die we uit zouden geven om dan een soort sentimentele waarde van dit pand over de historie te behouden. Sterker nog, de echte historie van dit pand is natuurlijk, hè, het is in in 100 en jaren geleden als bordeel. En u zegt, we willen de historische waarden behouden, maar welke historische waarden en ten koste van wat?

U heeft het over sentimentele waarde. Ik denk dat dat heel kort door de bocht is en niet recht doet aan de daadwerkelijke, hè, geschiedenis, de bindende factor. Het feit dat het hier zit. Ik vind dat er heel veel waarde is, en omdat sentimenteel eigenlijk bijna niet zwaar genoeg wegend is. Waarom we dat op die manier zeggen?

Voorzitter, als wij eens om ons heen kijken in de ruimte waarin wij nu aanwezig zijn, dan is mijn vraag eigenlijk: waar zien wij de historische waarde van deze ruimte die 7 ochtenden, 7 middagen en 6 avonden soms leeg staat? Dat is mijn vraag eigenlijk, voorzitter. Dank u wel, meneer Koster.

Zijn we historische waarden die ik? Ik zit hier en ik voel het. Ik vind het gebouw van buitenaf, hoe je er naartoe kan lopen, fijn dat we hier met zijn allen zitten. Het feit dat het hier al heel lang is geweest, dat alles. Hoe voel ik in ieder geval als ik hier zit en ik kan best begrijpen dat de heer Hassink een andere ervaring daarin heeft. Maar goed, daarin zijn we ook andere fracties die andere keuzes maken. Maar mijn fractie ervaart het dus wel op deze manier.

U, voorzitter. Ik had nog een vraag. De heer Koster had het over de verbindende factor en ik ben eigenlijk benieuwd wat het CDA daarmee bedoelt.

Nou, meerdere wegen. Ik denk ten eerste dat het wel mooi is als je de uitvoerende macht en de controlerende macht hebt. Als die twee locaties zijn, biedt dat dus ook meer mensen nabijheid bij het bestuurlijk hart van deze gemeente. Daarbij komt dat dat symbolisch dualisme dan ook nog eens een keer onze waarden, wij vinden dualisme heel belangrijk, uitstraalt. Maar ook het feit dat mensen gewoon hier ook samenkomen, dat is ook al verbindend voor ons. Voorzitter, voorzitter.

Dank voorzitter. Als ik het beschouw, dan zou ik constateren dat de waarde die de heer Koster opnoemt, dat diezelfde waarde ook geborgd zou kunnen worden op het Raadhuisplein in Leidschendam. Daar kun je ook mensen met elkaar verbinden. Daar komen ook mensen. Sterker nog, daar komen elke dag heel veel mensen. Dit pand staat heel vaak natuurlijk ook leeg en bovendien zou ik het juist een heel mooi symbool vinden dat je dan het democratisch controlerende orgaan juist in het hart van dat bestuurlijk centrum hebt zitten. Is de heer Koster het daarmee eens?

Nee, maar ik u kunt dat zo zien, ik zie dat gewoon anders. Ik denk dat de symboliek ook in het dualisme daar heel krachtig is. Het feit dat we in Leidschendam en in Voorburg dan een locatie hebben, dat dat ook al zo is nu, en daar hechten we gewoon waarde aan, hecht ook onze achterban waarde aan, en daarvoor ga ik me dan ook hier inzetten. Meneer

Jorssen vervolgvraag dank, ik denk dat als we de gemiddelde inwoner op straat zouden vragen, wat vindt u belangrijker: het dualisme of 10 miljoen euro? Dat de gemiddelde inwoner dan ook 10 miljoen euro zou beantwoorden in plaats van het dualisme. Dus ik ben er gewoon heel veel op zoek, hè? Want we, het gaat hier over gemeenschapsgeld. Natuurlijk moeten we een goede vergaderfaciliteit hebben voor de gemeenteraad, die ook een beetje mooi is. Maar volgens mij kunnen we dat dus prima op het Raadhuisplein, sterker nog, veel mooier realiseren.