2.a Debat met het college over de lokale gevolgen en maatregelen m.b.t. de Corona-crisis. - 19:30

Raadsbesluit of twee B excuus. Het kabinet heeft een aantal maatregelen aangekondigd om de gevolgen van de huidige crisis voor de economie te beperken. In aanvulling daarop heeft het College van Leidschendam-Voorburg een noodpakket met aanvullende maatregelen opgesteld om de negatieve effecten in onze gemeente maximaal te beperken. Vanavond wordt gesproken over deze aanvullende maatregelen. Het debat over de maatregelen die binnen de veiligheidsregio zijn genomen, kan indien gewenst op een later moment worden besproken. Het gaat nu vooral om de aanvullende maatregelen die zijn genomen door het college. Het college heeft afgelopen dinsdag ook een concreet voorstel gedaan voor de financiële kant, namelijk het vormen van een reserve van 5 miljoen en de Raad door middel van maandelijkse rapportages daarbij te betrekken. De fracties zijn in de gelegenheid gesteld vooraf technische vragen te stellen. De beantwoording van de gestelde vragen is eind van de middag ontvangen. Ik geef de raadsbrief, alsmede het raadsvoorstel thans in bespreking. Alle fracties hebben zich aangemeld voor het debat. Ik stel voor de grootte van de fractie te hanteren bij de sprekersvolgorde en als u het daarmee eens bent, dan wil ik het woord geven aan mevrouw Kortmann van de VVD.

Dank u wel, voorzitter. Het zijn bijzondere tijden. Het coronavirus heeft de wereld, Nederland en Leidschendam-Voorburg in zijn greep. De maatregelen die getroffen moeten worden in het belang van de gezondheid en de veiligheid van ieder raken ons allen. Vanuit mijn persoonlijke visie, mijn werk in het onderwijs, zie ik een lege school, thuiswerkende leerlingen achter een laptop. En een uitdaging voor ook thuiswerkende ouders, waar ook de nodige hulp gevraagd wordt. Privé, zoals veel kinderen van ouderen van 80 plus de zorgvraag of ze het wel redden. Ook al zijn ze net 60 jaar getrouwd zonder feest. En voorzitter, vanuit de samenleving. Want daarom zit ik hier als fractievoorzitter van de VVD voor een debat over crisismaatregelen in een aangepaste setting zonder de overige raadsleden. Alleen de fractievoorzitters. Het is ook een bijzondere setting van de avond en onze dank gaat dan ook uit naar degenen die nu hard bezig zijn om onze samenleving draaiende te houden. Zorgverleners, mensen in het onderwijs, ondernemers, instellingen en niet te vergeten ook de ambtenaren van onze gemeente. Wij hopen natuurlijk dat de situatie zo snel mogelijk weer richting normaal kan gaan, maar tot die tijd is het helaas alle hens aan dek en doorbijten. Heel veel mensen hebben het moeilijk op dit moment en zij verdienen alle steun. De vraag rijst ook, hoe ziet onze gemeente er straks uit? De problemen zijn enorm en nog niet goed te overzien. Complimenten zijn er ook voor het gemeentebestuur en de ambtenaren. Zij zijn met man en macht bezig alle inwoners, ondernemers en instellingen in onze gemeente zo goed mogelijk te helpen. Veel problemen zoals eenzaamheid, huiselijk geweld of gezondheidsproblemen spelen zich in stilte achter de voordeur af. We hopen dat het u lukt ook deze inwoners te bereiken die in deze tijd de hulp heel hard nodig hebben. Voorzitter, wat ons betreft is dit geen debat over waar het meeste geld naartoe moet. We kunnen ook niet debatteren over waar elke euro precies terecht moet komen. Het is niet aan de gemeenteraad om die positie nu in te nemen. Wij steunen het college en vertrouwen erop dat zij de keuzes maakt die nodig zijn en daarvoor het geld ter beschikking staat op een zorgvuldige manier en deze ook zorgvuldig inzet en maatwerk toepast, waar dat nodig is. De VVD zal daarom ook instemmen met het raadsvoorstel, maar wil hier wel enkele principes aan meegeven. Hoe hoog de nood ook is, we moeten zorgvuldig met dit geld omgaan, zodat het voor alle mensen die het nodig hebben, alle instellingen beschikbaar is. Wij gaan ervan uit dat dit geld een noodpot is. We zitten in een hevige storm en alles moet uit de kast worden getrokken om het huis overeind te houden. Op korte termijn moeten er daarvoor snel beslissingen genomen worden. Daarvoor vraagt het college nu de ruimte en die krijgt ze van ons. Op de langere termijn weten we nog niet wat het weer gaat doen. Blijft het bij deze korte hevige storm of blijft het nog heel hard waaien? En uit welke richting komt die wind dan? Dat weten we nog niet en moeten we tegen die tijd bekijken. Wij zitten hier nu, maar dat zal zeker niet voor het laatst zijn. In dit noodpakket worden bij de toelichting ook zaken genoemd die voor de langere termijn zijn of in de toekomst verwacht worden. Wat ons betreft is de 5 miljoen van het noodbudget daar niet direct voor bedoeld. Wij beslissen vanavond over het acuut stutten van de muren. Dat moeten we niet vermengen met de vraag hoe de inrichting er straks uit gaat zien. Dat kan ook niet als we naar het afwegingskader kijken. Dat spreekt immers over acute noodmaatregelen om de samenleving draaiende te houden. Graag ontvangt de VVD een toezegging van de wethouder dat als wij dit geld nu beschikbaar stellen, dit niet betekent dat de bijbehorende begrotingsposten voor de langere termijn worden opgehoogd. Dat kan best nodig zijn. Dat zou kunnen, maar dan willen we daar in een andere setting over praten. Dit budget is wat ons betreft echt het noodbudget. Het geld moet op de juiste plek terechtkomen. Waar de mensen en instellingen het hardst nodig hebben, daar zullen we als raad ook goed op letten. Aan de wethouder de vraag: kunt u aangeven hoe u de verantwoording eruit gaat zien? In het afwegingskader? Meneer van...

Ik heb een toelichtende vraag richting mevrouw Kortmann. U zegt dat het niet structureel opgehoogd moet worden, maar dat het een incidenteel pakket is. Bedoelt mevrouw Kortmann dan ook dat het incidenteel is voor de komende 3 maanden, of hoe definieert u dan de korte termijn? Ja.

De korte termijn zoals ik het heb gelezen en begrepen, is het in ieder geval voor een periode van 6 maanden aangegeven. Je kunt je voorstellen dat je natuurlijk begint met een budget en dat is ook al aangegeven, hè? Het gaat om stelposten. We weten nog helemaal niet welke kant het opgaat, maar goed, aan de wijze mannen van de ambtenaren is dit toevertrouwd. Je kan je voorstellen dat er, en er zijn ook voorbeelden van gegeven in de stukken, maatregelen zijn die om een structurelere oplossing vragen. En ik denk waar nu de storm is, daar moeten we eerst de muren stutten. En de belangrijkste zaken door laten gaan en voor laten gaan. Voorzitter, meneer

Ik check graag bij collega Kortman of ik dat goed begrijp, ik meen tussen de regels door wel te horen dat de VVD ervoor openstaat om structureler te steunen als dat nodig zou zijn.

Zeker en daarom willen we juist die scheiding maken voor dit noodbudget dat nu meteen voor de kritische eerste hulp is. In het afwegingskader dat wij grotendeels kunnen volgen, missen we echter wel een belangrijke stap. Dit is die van de proportionaliteit. Als het afwegingskader gevolgd wordt, dan leidt dat tot toekenning van een aanvraag of een afwijzing. Maar de vraag hoeveel er nodig is om de doelstelling te behalen, die zit er niet in. Wat ons betreft moet iedereen de steun krijgen die nodig is. Niet meer, maar hoeft ook niet meer op maat. Kan de wethouder toezeggen dat er ook een check op de proportionaliteit plaatsvindt in het afwegingskader en wanneer kunnen we het definitieve afwegingskader tegemoet zien? Voorzitter, ik wil ook graag weten wat de verhouding is tussen het noodpakket en de reguliere begroting. Er staan immers ook posten in de bijlage die ook op de normale begroting staan. Die worden dan niet uitgegeven. Wat gebeurt er met het geld? We hebben al iets ervan terug kunnen zien in de beantwoording van onze vraag. Wat ons betreft vloeit dat terug naar de reserves, zodat het beschikbaar blijft om straks in antwoord op meneer Van Lossem ook nieuwe of andere langdurige maatregelen te moeten nemen. Meer algemeen hierbij, de begroting en de uitgaven voor dit jaar worden totaal overhoop gegooid. En hoe gaat het college daarmee om? U heeft toegezegd maandelijks te rapporteren hoeveel geld er uit deze pot is uitgegeven. Dat is natuurlijk een prima voorstel en graag zouden wij ook zien dat er straks bij de waterstanden apart wordt gerapporteerd over het effect op de rest van de begroting. Voorzitter, er ligt een breed en ruimhartig pakket. De VVD is zeer te spreken over hoe dit aangepakt wordt, maar het gaat erom hoe het in de samenleving valt. Wij hoorden meneer...

Dank u wel, voorzitter, ja, ik meen dat mevrouw Kortmann overgaat naar een volgend blok. Ik heb toch een vraag. Ik hoor de VVD zeggen hier in debat, maar ook in de schriftelijke vragen die vanmiddag beantwoord zijn. Ik proef daar de zoektocht naar duidelijkheid en naar heel veel duiding van hoe het verwerkt zou worden. Tegelijkertijd denk ik dat mevrouw Kortmann het met mij eens is dat er heel veel gevraagd wordt op dit moment van ambtenaren en van het college. En ik ben benieuwd in hoeverre de VVD ervoor openstaat om dit pakket te steunen. Zonder allerhande, zonder een hele rij zekerheden op te kunnen bouwen. Vandaag. Ik denk namelijk dat dat niet gaat lukken en ik ben wel benieuwd hoe de VVD daarin staat, voorzitter.

Dank u wel, voorzitter. Het is natuurlijk altijd goed om kritisch te zijn en die ambitie te hebben dat het beter kan, hè? En we hebben natuurlijk alle begrip voor. Dit is ons ook overkomen, hè? Drie weken geleden zag de wereld er nog heel anders uit en toen gingen we nog anders met elkaar om. Dus het heeft een enorme impact, dus ook wij begrijpen dat het geschreven is naar aanleiding van de huidige kennis van nu. Echter, die kennis zal ook snel veranderen en ook vanuit het college heb ik al begrepen, ook uit de stukken, dat er bijvoorbeeld het afwegingskader aangescherpt wordt. Er zullen natuurlijk vanuit landelijk ook andere beleidsregels volgen en hoe een en ander opgepakt wordt. Dus dat juichen wij toe. Meneer Rosenberg.

Ja voorzitter, een vraag aan mevrouw Kortmann. Ik begrijp haar betoog, maar waar ik een beetje mee worstel is: als ik kijk naar die bijlage bij de financiële stukken, dan is mij niet helder waar we dan eigenlijk toestemming voor geven. Er staat bijvoorbeeld de omschrijving opschorten of kwijtschelden van huur. Waar besluiten we nou op? Besluiten wij op opschorten of besluiten wij op kwijtschelden? En ik vind dat wat lastig in het stuk van het college. En ik vraag me af of het college of de VVD daar een beeld bij heeft, wat nou het college bedoelt en waar gaat dan de VVD voor?

U wel voorzitter, een terechte vraag van de heer Rosenberg. Wij hebben dezelfde vraag ook gesteld aan het college. We hebben ook de antwoorden gekregen wat ons betreft en we zijn tevreden met de antwoorden in die zin dat er gesproken wordt over in eerste instantie opschorten en dan het wegzetten in de termijn en uiteindelijk kwijtschelden. Ja, het is maatwerk, heb ik begrepen. Onze VVD heeft begrepen dat indien het zo is dat het erop lijkt dat een instelling om dreigt te vallen, ja, dat je dan ook daar kritisch naar gaat kijken en het afwegingskader is natuurlijk heel belangrijk hierbij. Daarom vragen wij hier ook een aantal keer naar, omdat het afwegingskader heel duidelijk te stellen, zodat je het ook langs die lat kan leggen en zodat dat ook die duidelijkheid gaat geven.

Maar dat begrijp ik, voorzitter, dat mevrouw Kortmann ook van mening is dat dat afwegingskader nog op dit moment wat scherper zou kunnen. Maar dat het dan ook wat lastig is om daar als gemeenteraad een besluit over te nemen.

Dank u wel, voorzitter. Ja, weet u wat het is? Er is een plotselinge storm opgestoken en dan kun je wel bedenken dat misschien toch het een en ander anders had moeten staan in de omgeving. Maar we hebben hier nu mee te maken en volgens de VVD is dit in ieder geval een prima insteek om hiermee te starten. Wij hebben ook gezegd: het afwegingskader, ga daar nog eens goed naar kijken en vanuit de stukken heb ik ook gelezen dat het college daar ook op in gaat zetten, dus dat is belangrijk natuurlijk. Zodat we en we kijken ook kritisch naar het verantwoordingsdebat, want we zullen een heleboel ook nog niet weten en de vraag is ook, kun je op die stoel gaan zitten? Kun je nu al bedenken welke maatregelen er allemaal specifiek nodig zijn? Er zijn stelposten ingezet. Nou, van stelposten weten we ja, daar is ruimte hè, mogelijk om daar ook ja, in te kunnen schuiven en dat te doen wat nodig is. Dat is het allerbelangrijkste.

Dank voorzitter ja, de discussie die hier gaande is, die werpt ook wel wat licht. Wellicht waarom ik de vraag stel. De keerzijde is namelijk ook waar. Als we alles willen uitkristalliseren voordat we mandaat geven aan het college, dan zijn we mogelijk de boel aan het vertragen. Dat is wat ik lastig vind hierin. Volgens mij moeten we de balans zoeken tussen weten wat we willen weten om het besluit te nemen, maar tot op zekere hoogte zullen we ook de gok moeten nemen als we willen dat het college voortvarend aan de slag gaat. Dat is precies waarom ik aan de VVD ook vraag hoeveel zekerheid er dan nodig is om daar een go op te geven en wat mij betreft geldt die vraag net zo goed voor collega Rosenberg. Maar misschien komt hij daar vanzelf op terug.

Meneer Rosenberg, ik kan de heer Vossen geruststellen. Daar kom ik zo meteen op terug.

Dank u wel, voorzitter. Er ligt een ruim en breed en een ruimhartig pakket. De VVD is zeer te spreken over hoe het college het oppakt, maar het gaat erom, dat zei ik net, hoe valt het in de samenleving? Wij horen veel positieve geluiden, daar zijn we blij mee. We zijn ook benieuwd naar de reactie van de wethouder. Of hij al iets kan zeggen over de reacties van de ondernemers en de instellingen in de gemeente over de plannen. Hoe is dit bij hen gevallen en hoe zorgt u ervoor dat alle inwoners, ondernemers, zzp'ers en instellingen zo goed mogelijk bereikt worden? En tot slot wil ik zeggen namens de VVD dat we trots zijn op onze inwoners. Het overgrote deel van onze inwoners houdt zich aan de maatregelen en iedereen draagt een steentje bij om zo snel mogelijk uit deze crisis te komen. Leidschendam-Voorburg, houd vol, zouden wij zeggen en let een beetje op elkaar. Dank u wel. Meneer van

U wel voorzitter, ik ben het volledig eens met de heer Van Rossem, omdat ik ook bij de VVD tussen de regels door hoor dat er een zoektocht is naar zekerheid. En tegelijkertijd hoor ik mevrouw Kortman zeggen dat ze aanscherping wil van het afwegingskader. Daar wil ze een toezegging op. Nu ligt er een raadsbesluit voor, waarbij we ja of nee kunnen zeggen vooralsnog. Als die proportionaliteit niet toegevoegd wordt door de wethouder, betekent dat dat de VVD tegen dit pakket is. Of niet. Voor mijn zekerheid. Mevrouw Kortman.

Dank u wel, voorzitter. Ja, wij wachten natuurlijk ook heel graag de reactie af van de wethouder. En ja, wij zijn daar benieuwd naar. Tussen de regels door heb ik al gelezen dat het college in ieder geval dit afwegingskader heeft neergelegd met de intentie om dat ook aan te scherpen, hè? En wat ik net ook al noemde, we zitten in aanvang van deze periode waarin we een oplossing zoeken zo snel mogelijk. En op korte termijn.

Ik heb toch het gevoel dat een antwoord ontweken wordt in de reactie van mevrouw Kortman. Er ligt een raadsbesluit voor waarin het afwegingskader staat en u vraagt een toezegging van de wethouder om dat afwegingskader aan te passen. Als die toezegging niet komt van de wethouder, betekent dat dat de VVD tegen dit voorstel is. Mevrouw Kortman.

U wel voorzitter, ja, wat ik net heb gezegd, daar blijf ik bij. Ik ben ook benieuwd naar de antwoorden van de wethouder, met name omdat er natuurlijk ook al het één en ander over geschreven is over die intentie, dus ik ben benieuwd.

Dus ik denk dat ik hem meeneem naar de tweede termijn, dan hebben we het antwoord gehad van de wethouder. Dan vraag ik het nogmaals bij deze.

Ja voorzitter, ik snap wel de worsteling van collega Van Maligen en ik moet ook heel eerlijk zeggen dat ik die vanmiddag zelf ook had. Toen ik de vragen van de VVD-fractie beantwoord zag door het College, omdat ik daar tussen de regels door niet alleen een zoektocht naar duidelijkheid kon lezen, maar ook een bepaalde zuinigheid. Er werd bij een aantal posten al gevraagd: komt dit dan terug? En hoeveel is het dan en wat gaan we daar dan mee doen? En in zoverre brengt mij dat in de war dat het verhaal wat collega Kortman nu vertelt, een stuk ruimhartiger klinkt dan de vragen die ik gelezen heb van de VVD. Dus ik deel de vraag die collega Van Maligen heeft en ik hoop dat in de loop van de raadsvergadering de VVD natuurlijk dit pakket gaat omarmen. Ik heb geen vragen.

Mevrouw Kortman, gehoord, heeft u behoefte om te reageren? Dat

Is goed. Dank u wel, voorzitter. Ja, het is natuurlijk van groot belang wat u zelf ook aangeeft. Het is soms ook even een worsteling daarin, maar het is juist van groot belang omdat het lijkt, misschien dan wel in uw optiek, dat wij zuinig aan en voorzichtig met het geld zijn, maar tegelijkertijd is dat geld zo enorm waardevol en belangrijk voor de instellingen en mensen die het daadwerkelijk nodig hebben. Dus als het aan de ene kant onterecht of niet nodig wordt gebruikt, daarom doelde ik ook al op, kan het ook wat meer maatwerk zijn, kan het proportioneel, want dat kan een ondernemer enorm helpen. Daar hoeft hij niet altijd de hele 100%, maar heeft net die 30% nodig en ook dat moet mogelijk zijn. Dus veel meer op maatwerk en kijken naar wat is er nodig, ook om de incentive te geven aan de ondernemer om zelf ook door te kunnen pakken en creatief om te kunnen gaan. Wellicht zijn er andere zaken die heel goed lopen en wat u op een andere manier kan compenseren. Dus ik denk dat u er ook zo naar moet kijken dat wij gunnen. De meeste mensen die hier enorm veel last en hinder van ondervinden en hulp hieruit. En als het onterecht of onnodig wordt gebruikt, dan is dat jammer. Meneer Van Rossem.

Dank voorzitter, ja, ik herken deze reflex wel van de VVD, want die hebben natuurlijk vaker in debatten als we het hebben over ondersteuning van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bijvoorbeeld. En ik wil die reflex best tolereren. Alleen ik denk dat dit nou net het onderwerp is waarbij het verstandig is om die in te slikken en misschien wat vertrouwen te hebben in mensen die die steun aanvragen. Dus volgens mij is het goed om achteraf dit gesprek te voeren, maar helpt het ons heel weinig als we aan de voorkant deze reflex al toestaan in de uitoefening van dat pakket. Helder mevrouw.

Mevrouw Kortmann was aan het eind van haar betoog, dan ga ik nu naar de fractie van Gemeentebelangen Leiden en omgeving, de heer Rosenberg.

Voorzitter, dank u wel. Wereldwijd worden er maatregelen getroffen om de verspreiding van het coronavirus in te dammen en vandaar dat wij vanavond in een bijzondere samenstelling en op minimaal 1,5 meter bij elkaar zitten. Waar corona eerst iets was dat zich ver van ons bed afspeelde, is er nu bijna niemand meer die niet in zijn omgeving heeft gehoord van geïnfecteerden of helaas ook van overledenen. Namens mijn fractie wens ik de zieken beterschap en de nabestaanden sterkte. Ook is er vanuit mijn fractie bijzonder veel waardering voor de medewerkers in de gezondheidszorg en alle anderen in vitale beroepen die in deze crisis hun werk blijven vervullen. De landelijke maatregelen die zijn getroffen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, hebben een enorme uitwerking op de samenleving; het sociale, economische en maatschappelijke leven is zo'n beetje tot stilstand gekomen. De term coronacrisis is daarom vanuit beide invalshoeken meer dan relevant. En vanavond praten we in de Raad over de rol van de gemeente in deze crisis. Ik ben blij dat de collega van Rossem als eerste heeft aangegeven dat de gemeenteraad hierover in gesprek moet gaan. De fysieke afstand waarin we nu letterlijk zitten als fractievoorzitters, doet geen recht aan het gezamenlijk omarmen van zijn initiatief. Voorzitter, mijn fractie steunt het College in de eerste stappen die zijn gezet toen de coronamaatregelen werden afgekondigd. Dank daarvoor en ook het verzoek om die dank over te brengen aan de ambtelijke organisatie en ook dank in de richting van de griffie voor de wijze waarop zij ook deze vergaderingen voorbereidt. Na deze eerste fase, waarin allerlei zaken nog onbekend waren en er snel gehandeld moest worden, breekt de fase aan waarbij de crisis voor de gemeente meer en meer beheersbaar wordt. En laten we hopen dat die crisis snel voorbij is, maar dat de wereld, Nederland en onze gemeente gaan veranderen, dat is natuurlijk zo klaar als een klontje. En voorzitter, het begint nu een klein beetje te wringen. Als Raad zitten we met slechts 7 vertegenwoordigers aan tafel. Wij missen de andere collega's die ons aanvullen tot 35. En dat terwijl het college eergisteren een voorstel heeft rondgestuurd waarin de Raad wordt gevraagd om akkoord te gaan met 5 miljoen plus voor noodmaatregelen. Vanochtend stond in de Volkskrant een interview met filosoof Marli Huijer. En ik citeer: "Het lijkt me een belangrijk onderdeel van een democratie om beleid en maatregelen te bevragen. Onder de tijdsdruk die er nu is, lukt dat niet goed en dat is een groot gemis. Uit angst voor corona geven wij de overheid bevoegdheden waarover we normaal gesproken uitgebreid debatteren en goed op het terrein van de privacy zouden waken." En dat roept bij mijn fractie de vraag op of het dan juist is dat wij nu een voorstel om 5 miljoen vrij te maken accorderen, waarvan de uitwerking op een groot aantal punten niet helder is. Ik heb net al gezegd, kwijtschelding of opschorten van huren, dat is al een verschil. Als mijn fractie dit voorstel vanavond zonder meer zou accorderen, dan weten we niet waarvoor wij eigenlijk een akkoord geven. En, hoe raar het misschien ook klinkt, wij geven het college dan liever nu de ruimte om zonder die kaders aan de gang te gaan. Waarom zou het college niet 1 miljoen geven te besteden voor noodzakelijke maatregelen waarover het college achteraf verantwoording aflegt, met de naastgelegen opdracht om in de komende 2 à 3 weken het huidige voorstel verder uit te werken en te duiden? Dit geldt ook voor het toetsingskader, het afwegingskader, waar maatschappelijke organisaties af en toe ook een beetje bekaaid af lijken te komen. En, daarnaast zou je mij dan zeggen, kijk verder dan 6 maanden; na de ramp komt pas de echte ramp en die gaat vast langer duren dan 6 maanden. En in het gedachtegoed wat ik net heb gezegd, nu de Eerste Kamer elkaar akkoord is gegaan met digitaal vergaderen, willen wij toch pleiten om dit dan ook maar voor onze gemeenteraad door te gaan voeren. Mijn fractie heeft al een paar zorgpunten en aandachtspunten aanvullend op het pakket dat is aangegeven en die willen we graag meegeven aan het college met de vraag om daar nu of in een later stadium over geïnformeerd te worden. Dat heeft ook te maken met een aantal zaken waar mevrouw Kortmann volgens mij al aandacht voor had. We zitten in een bijzondere situatie. Het maatschappelijk verkeer is tot stilstand gekomen. Wij werken thuis. En dat leidt ook tot situaties waarbij je soms denkt: gaat het wel goed? En de vraag is dan: is er sprake van een toename van huiselijk geweld? En hoe zorgen we ervoor dat dat in bedwang wordt gehouden? De kinderopvang is beschikbaar voor de kinderen van ouders met vitale beroepen, maar is het ook mogelijk om dit uit te breiden voor kinderen in kwetsbare situaties? Hoeveel leerlingen zijn in onze gemeente onvindbaar en welke maatregelen worden daaraan getroffen? Ook iets heel anders: we hebben subsidietafels en hoe kan dat adequaat functioneren ten tijde van een coronacrisis? Is het college bereid wellicht om dat te staken en voorlopig maar op de oude manier subsidies te verdelen? En een andere: ik kreeg er vanmiddag nog eentje binnen. De cybercrime die toeslaat met allerlei nepmails en sms-berichten over bankpassen die niet kloppen, de inspectie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid die zegt dat je je bedrijf niet goed runt en dergelijke. Is het college bereid om in het krantje en op social media aandacht te schenken aan cyberveiligheid? Om nog even terug te komen op het Raadsbesluit. Het Raadsbesluit is wat ons betreft... nee, het raadslidvoorstel is wat ons betreft dus eigenlijk te vroeg, maar het Raadsbesluit heeft ook nog een onduidelijkheid in zich en dat gaat over het afwegingskader. Als ik dat lees in het Raadsbesluit is het de vraag of het college nu het afwegingskader vaststelt of dat de Raad dat vaststelt. Zal vastliggen aan één die er wel van staat, maar ik zou graag van het college horen hoe we dat nu moeten lezen. Voorzitter, nogmaals onze waardering voor de eerste fase waarin het college zich heeft opgesteld in deze crisis. De crisisorganisatie raakt steeds beter ingeregeld en dat geeft ook ruimte om reguliere zaken doorgang te laten vinden en de controlerende taak van de Raad gaat verder dan de coronacrisis. En dat betekent dat wij ook als fractie op andere dossiers dan de coronacrisis onze rol weer zullen gaan oppakken. Rest mij om iedereen in deze zaal, maar ook daarbuiten, heel veel sterkte toe te wensen in het handelen van deze crisis. Dank u wel, voorzitter. Dank u wel, meneer.

Rosenberg, dan ga ik nu naar de fractie van het CDA, de heer Dupont. Dank u wel.

Voorzitter, enkele weken per week vertrekt mijn geliefde naar haar werk op de eerste hulp in Den Haag en als zij terugkomt dan hoor ik verhalen die mij doen denken aan een veldhospitaal in oorlogstijd. Een beeld dat ik alleen ken uit boeken en films, een beeld van leed, angst, worsteling en ook van hoop. De wereld, Nederland en de inwoners van Leidschendam-Voorburg ervaren een nieuwe werkelijkheid. De werkelijkheid van 1,5 meter afstand waar een kuchje verdacht is en waar we als nooit tevoren op afstand van elkaar zijn komen te staan. Kijkt u maar eens naar hoe we vandaag binnenkwamen en hier nu zitten. Deze nieuwe werkelijkheid dwingt ons om opnieuw na te denken over solidariteit. Kijken wij voldoende om naar onze buren, naar onze ouderen, zij die afhankelijk zijn van huishoudelijke hulp, wijkverpleging en andere soorten van zorg en steun. De CDA-fractie ziet talloze liefdevolle initiatieven van inwoners en maatschappelijke organisaties. Mensen die koken voor elkaar, bloemetjes bij elkaar bezorgen en elkaar helpen waar mogelijk. Het doet ons dan ook deugd dat de gemeente vraag en aanbod van dergelijke initiatieven via het Sociaal Servicepunt aan elkaar verbindt. Daarbij hebben we wel een vraag. We horen graag van het college of er momenteel of op afzienbare termijn knelpunten ontstaan in de zorg voor onze ouderen. En we verzoeken het college om de raad hier in ieder geval wekelijks over te informeren zolang de crisis voortduurt. Graag een reactie van het college. Ten aanzien van maatschappelijke organisaties. Het CDA is blij met de maatregelen die worden genomen om maatschappelijke, culturele en sportorganisaties te steunen. Deze organisaties en hun vrijwilligers zullen hard nodig zijn om na de crisis weer terug te komen naar, laat ik het maar noemen, het normale leven. Hoe dat er dan ook uit gaat zien. Tegelijkertijd realiseren we ons dat deze organisaties ook beschikken over een wijd netwerk van hardwerkende vrijwilligers in allerlei soorten en maten. En we zullen iedereen hard nodig hebben de komende maanden. Onze vraag aan het college is dan ook: is er al contact geweest met deze organisaties over de vraag hoe deze vrijwilligers en hun waardevolle tijd kan worden benut om door deze crisis heen te komen? Over de onzekerheid van inkomen van onze inwoners. De nieuwe werkelijkheid laat zien dat werk is veranderd. Ik denk dat je van geluk mag spreken als je tegenwoordig thuis via Skype, Zoom, Google Hangouts alsnog in je levensbehoeften kan voorzien. Want we zien tegelijkertijd ook dat zzp'ers massaal hun opdrachten verliezen, flexwerkers geen werk meer aangeboden krijgen en contracten worden ontbonden. Er is nauwelijks een gezin dat niet op de proef wordt gesteld in deze tijd en ons medeleven gaat dan ook uit naar de gezinnen die met deze onzekerheid kampen. En gelukkig heeft de rijksoverheid diverse steunmaatregelen getroffen waar het college ook uitvoering aan geeft. De CDA-fractie hoort graag van het college of zij momenteel achterstanden heeft met de uitvoering van ook maar één van deze steunmaatregelen van het kabinet. Oftewel, kan zij de aanvragen aan en zo nee, wat is hier nog voor nodig? Dan brengt me bij ondernemers. Voor veel ondernemers en winkeleigenaren zijn de maandelijkse huurlasten één van de grootste kostenposten. En dat doet ons dan ook deugd dat de gemeente aanbrengt bij vastgoedeigenaren om coulant te zijn in deze periode. Het CDA sluit zich aan bij deze oproep. Deze crisis raakt iedereen en het zou voor ons onverteerbaar zijn als vastgoedeigenaren zich onttrekken aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid ten nadele van deze ondernemers. Ik roep hen hierbij dan ook op om het enige juiste ding te doen. Dat brengt mij concreet bij de maatregelen van het college. In deze onzekere tijden ziet de CDA-fractie dat het college bewust en gericht haar verantwoordelijkheid neemt. Er is een steunpakket van 5 miljoen euro. Er worden gerichte acties ondernomen om vitale onderdelen van onze gemeente te steunen en te stutten. Laten we vooral eerlijk zijn. Niemand kan op dit moment de exacte effecten van deze crisis overzien. Nog de impact, laat staan in de tijd. Het CDA spreekt hier dan ook haar steun uit voor het gehele pakket, de onderliggende acties en de financiële onderbouwing daarvan. Ook willen wij onze dank uitspreken voor alle medewerkers van de gemeente en van de gemeenschappelijke regelingen die keihard werken voor een leefbare gemeente, voor elk van onze inwoners. Jullie tomeloze inzet wordt gezien en volop gewaardeerd. Voorzitter, ik kom tot mijn afsluiting. En

Dank u wel, voorzitter. Ik wilde eigenlijk wachten totdat de heer Dupont helemaal klaar was, maar nu kan het ook wel gesteld worden. Volmondig ja? Tegen de plannen van het college hoor ik de heer Dupont zeggen. Het woord verantwoording heb ik nog niet gehoord in het betoog van de heer Dupont. Hoe denkt de heer Dupont over verantwoording door het college over deze maatregel? Meneer de...

In tijden van crisis? Ja, ik zal heel eerlijk zeggen dat dit een van de dingen was waar ik heel veel over heb nagedacht: hoe kun je verantwoording vragen, wat is er daadwerkelijk nodig? Want je zit op een snijvlak daar tussen enerzijds democratische controle en anderzijds bestuurlijke daadkracht. Kijk, wat wij nu zien is dat er een steunpakket is gespecificeerd naar een aantal concrete maatregelen met een financiële onderbouwing per maatregel. Ik kan me alleen maar voorstellen dat op het moment dat de plannen zoals het college die nu heeft voor de komende 6 maanden niet kunnen worden waargemaakt of niet met de nu voorziene financiën kunnen worden waargemaakt, dat zij de Raad hierover informeert en dat daar ook verantwoording over wordt afgelegd. Maar we hebben volgens mij ook als fractievoorzitters al met elkaar besproken dat er een verantwoordingsdebat aan het einde van deze crisis moet komen, ook over de financiële gevolgen daarvan. Maar als u op dit moment aan mij vraagt: als er ergens een paar ton meer of minder wordt uitgegeven, zal ik eerst de vraag stellen, hoeveel mensen, hoeveel inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties zijn daar daadwerkelijk mee geholpen? En is het dan echt zo belangrijk dat wij op elke € 100.000 nu die verantwoording vragen van het college? Ik vind dat een ingewikkelde vraag eerlijk gezegd, en ik ben geneigd om te zeggen: laten we vooral doen wat nu nodig is om zoveel mogelijk mensen zo goed mogelijk te helpen in deze moeilijke tijd. En de verantwoording die gaat zeker wel komen.

Voorzitter, dank u wel. De laatste zin van de heer Dupont was de zin waar ik naar op zoek was, dus het was een heel lang goed voorbeeld. Ik bedoel inderdaad de verantwoording achteraf, dat ontbrak in het verhaal van het CDA. Maar ook het CDA wil dus een verantwoordingsdebat achteraf. Dat was mijn vraag.

Dat het normaal is en dat het ook onderdeel is van hoe wij met elkaar werken, dat het college altijd verantwoording aflegt over het geld dat ze besteedt, de acties die ze onderneemt en het beleid dat ze uitvoert. Dus dat is niet anders in tijden van crisis. Tegelijkertijd wil ik er ook bij benadrukken dat de CDA-fractie ook wat ruimte wil bieden, juist nu om die daadkracht van het college te kunnen faciliteren. Ik vervolg mijn betoog, voorzitter. Ik wil mijn betoog afsluiten door me te richten tot alle inwoners van Leidschendam, Voorburg en Stompwijk. En daarvoor gebruik ik de woorden van een oud-collega, vriend en mentor. En hij zei ook tegen mij dat het in tijden van grote uitdaging is dat ons karakter wordt gevormd. In deze woorden wil ik hierbij aan u doorgeven: wat uw angst, uw leed of uw worsteling ook is, hou vol. Hou afstand. Toon uw karakter en we zullen hier samen uitkomen.

Meneer Ducrot, dank u wel, dan gaan we over naar de fractie van D66, de heer Van Maldegem. Dank.

U wel, voorzitter. Het is al door meerdere mensen gezegd, het zijn hele gekke tijden. Het zijn bizarre tijden en ik denk voor iedereen, iedereen die normaal gesproken op het werk zit, op school zit, in de buurt actief is en in het eigen kleine leven. Iedereen merkt, zoals ook gezegd, dat de gevolgen van corona en niet in de laatste plaats de mensen die inderdaad op de IC vechten voor hun leven, want daar gaat het over. Het is meer dan een griepvirus en ook in onze regio gaan er gewoon mensen dood aan dit virus. En we hebben daar niet voor niks al bij stilgestaan aan het begin van de vergadering. Maar dat soort bizarre tijden zijn het. En uiteraard vanuit D66 ook waardering voor al die mensen die dag in dag uit in de zorg werkzaam zijn om die mensen te redden, met of zonder mondkapje, met of zonder beschermingsmiddelen, maar niet alleen die mensen in de zorg, want het zijn ook de postbezorgers die gewoon door blijven werken. Alle schoonmakers die zorgen dat het virus niet tot stand gebracht wordt. Alle vakkenvullers, alle bakkers en boeren. We staan er niet altijd bij stil, maar ondanks de grote impact draait dit land nog best aardig door. En tegelijkertijd zijn het ook bizarre tijden voor bestuurders, kan ik mij voorstellen, en voor ambtenaren die een reactie moeten verzinnen op deze crisis die we nog nooit eerder hebben gezien. En die vanuit huis, niet in deze gemeente, maar wel voor deze mooie gemeente werken, dank daarvoor. De D66-fractie geeft aan deze bizarre tijden ook graag ruimte en flexibiliteit aan het college en daarom kunnen wij ook grotendeels leven met het voorstel van het college en hun verzoek om ruim baan te maken voor daadkracht, zoals de heer De Potten dat noemde. Want deze tijd vraagt naar onze mening niet om politiek met een kleine p of om stuurlui die aan wal staan en denken het beter te weten. Want om heel eerlijk te zijn, ik vind het knap wat er allemaal gebeurt en op sommige momenten ben ik echt blij dat ik aan deze kant van het bestuur sta. Tegelijkertijd zien we ook dat het vraagt om eendracht en dat is ook de reden dat het goed is dat wij als fractievoorzitters gezamenlijk, zoals de heer Rosenberg ook al noemde, het initiatief van de heer Van Rossem steunden voor dit debat. Ik moest denken aan de term 'doe eens lief'. Dat geldt nu ook voor onze raad. Doe eens lief en dat is ook de reden dat ik het net vroeg aan de heer Dupont. We blijven hier wel actief in de democratie en een democratie gaat normaal gesproken gepaard met debat voor plannen voorafgaand aan de plannen. En dat kunnen we nu niet, omdat er heel veel onzekerheid is, maar verantwoording achteraf blijft altijd nodig, dus wij willen ruim baan geven aan het college, maar wij willen wel een apart verantwoordingsdebat over deze fase. Dus niet dat het meeloopt in de jaarstukken volgend jaar, een apart debat over wat het college heeft gedaan. Zodat we niet van onze controlerende taak achteraf kunnen vervullen. Dus kan de burgemeester, het college, de wethouder van Financiën, toezeggen dat zij bereid zijn dat verantwoordingsdebat met ons te voeren. Want wij gaan natuurlijk zelf over de agendering van debatten in deze raad. De D66-fractie wil graag het college drie aandachtspunten meegeven. Ik zeg met name aandachtspunten, omdat ik het ook op die manier wil framen. Wij zijn niet die stuurlui aan wal die het beter weten. Maar wij vragen wel aandacht voor het feit dat het college de raad nu er gevraagd wordt om breed draagvlak ook vooraf en tijdig te informeren, de gehele raad. Ook als dat niet strikt noodzakelijk is, neem ons mee. Dat maakt het voor het draagvlak goed, maar voor de verantwoording achteraf ook een stuk eenvoudiger.

Een bijeenkomst van scholen, maar u zei de hele Raad, wat bedoelt u daarmee? Meneer

Dank u wel, voorzitter. Nou, de ervaring leert in deze raad dat hoewel wij duale politiek voorstaan, dat dat niet altijd duaal is in deze raad. Dus ik kan me voorstellen dat coalitiepartijen nog net iets meer informatie krijgen dan de oppositiepartijen en dit dreigt weer te gaan naar die politiek met een kleine p waar we het net over hadden. Maar we kregen twee dagen geleden een brief met het verzoek 5 miljoen te accorderen, terwijl we een week daarvoor nog overleg hadden gehad en toegezegd hadden gekregen van het bestuur dat we meer zouden worden meegenomen. Nou, dit vind ik een voorbeeld: doe het iets eerder. Dat is volgens mij voor alle partijen beter.

Even inventariseren. Ik zie mevrouw Kortman, meneer Verschoor, mevrouw Jansen. Dank u wel.

Voorzitter, ja, ik kan de heer Van Maldergem in die zin. Ja, ik weet niet of het geruststellen of dat een gepaste term is, maar ik denk dat het in deze zin inderdaad een crisissituatie is en dat daar ook de uitwerking naar is en dat wij allen op hetzelfde moment en in korte tijd hierover geïnformeerd zijn. Meneer

Verschoor ja, eigenlijk ongeveer hetzelfde. Ik vind nu wel dat er twee verschillende dingen genoemd worden. Dit voorstel is heel laat gekomen, maar dat moeten we niet gaan verwarren met dat er verschil zou zijn tussen coalitie en oppositie. Want het is niet zo dat daar verschil in is geweest. De hele gemeenteraad is hier wat laat, zeg maar, over geïnformeerd en dat heeft te maken met de omstandigheden, maar dat. U suggereerde dat niet de hele gemeenteraad tegelijkertijd wordt geïnformeerd. Meneer van

Dank u wel, voorzitter. Nou, ik suggereerde niet dat de hele Raad niet op dezelfde manier wordt geïnformeerd. Ik suggereerde het feit dat ik vind dat wij niet altijd tijdig worden meegenomen. Het noodpakket werd gelanceerd. Dat overviel ons totaal. Toen was er nog een dekking van € 100.000 en binnen een week is het dekkingsvoorstel met vijftigvoudig verhoogd. Dat zijn nogal stappen. We gingen van 1 ton naar 5 miljoen. Ik vind dat we daarover net iets meer geïnformeerd moeten worden. Dat noem ik bij twijfel. Neem ons mee, waarmee ik niet zeg dat ik ergens voor ga liggen, maar neem ons mee, want er wordt gevraagd om een soort carte blanche. Ik ben die bereid te geven tot een bepaalde hoogte, maar neem ons mee.

Word nou ja goed, enerzijds hoor ik een suggestie en dat is inmiddels afgezwakt naar in ieder geval meer meegenomen worden. Nou, dat is in ieder geval een stuk sympathieker. Maar hoe ziet u dat concreet voor zich? Want we hadden net al een mini-debat over ruimte geven versus daadkracht. Ontwikkelingen die gaan in een rot tempo. We hebben wekelijks persconferenties van de premier over dit onderwerp. Wat verwacht u dan precies? Laat het even voor de komende 2 à 3 maanden, kunt u het concretiseren wat u graag zou willen? Ik ben gewoon benieuwd. Meneer

Toch opmerkelijk dat de heer De Pol mij zo slecht verstaat, voorzitter. Wij zitten namelijk dichter bij elkaar dan we normaal in een normale setting zouden zitten. Maar blijkbaar gaat het nog niet goed op deze 1,5 m. Ik kan niet zeggen hoe ik het wil zien in de toekomst concreet, maar ik zie wel dat er binnen een week tijd een dekking vervijftigvoudigd wordt. Dat is ergens op een glijdende schaal gegaan, vermoed ik. Ik had het best op prijs gesteld als we vanuit het college ergens tussen de 100.000 en de 5 miljoen daarover ingelicht waren. Zo bedoel ik het. En als jullie dat als coalitiepartij ook niet weten, dan zeg ik: informeer ons tijdig bij twijfel volledig en als volledige raad. Ik

Ga eerst naar meneer Van Rossem, daarna naar meneer Rosenberg en meneer Dupont. Dank, voorzitter, ja.

Ja, ik kan wel zeggen hoe GroenLinks het had gewild. Ik denk dat het probleem er een beetje in zit dat het college aan de slag gegaan is zonder daar mandaat voor op te halen. En ik snap dat dat in crisissituaties snel zo gaat. Maar ik had het gewaardeerd als dat mandaat eerder was opgehaald. En nu wekken we bijna de gedachte dat de vraag om het geld pas gekomen is nadat de fractievoorzitters hebben gevraagd om een debat. Ik zeg niet dat dat de gang van zaken is, maar dat is wel wat mij betreft de etalage die overblijft. Dus hoe ik het had gewild. Ik had gewild dat het college eerder de raad had gevraagd: geef ons mandaat om dit werk te gaan doen. Meneer Rosenberg.

Daar sluit ik mij bij aan. De heer Van Maldergem zei het al: We zijn begonnen met iets dat helemaal niet in de brief stond die is gestuurd. Het was een post onvoorzien. Op mijn vraag wat dan die post onvoorzien was, heb ik tot op heden eigenlijk geen antwoord gekregen. Wat mij wel opvalt is: als we als Raad en College in deze tijd van crisis met elkaar echt aan de slag willen, dan had het inderdaad het college misschien gesierd om even dat telefoontje te plegen. Ik heb begrepen dat er eerst sprake was van geen voorstel. Vervolgens was het helemaal niks. Vervolgens was het een raadsbrief en plots lag daar een raadsvoorstel. Had ons even meegenomen in dat proces. In die zin voel ik me ook wat overvallen. Dat betekent ook dat de aard van dit debat ook een andere is geworden, want ik ga weer even terug naar mijn opmerking over de heer Van Rossum. Die is volgens mij gestart met dit debat als een, nou ja, een plek om even te laten zien aan elkaar en ook aan de buitenwereld aan de voorkant waarvoor we het doen, hoe wij als Raad tegenover de coronacrisis staan en de maatregelen die worden genomen. En het dreigt nu te verworden tot een debat over de centjes. En dat is eigenlijk best wel jammer. En dan zie je ook dat daar vervolgens allerlei zaken over gaan spelen. Ik had het op prijs gesteld als het college, ik sluit me daar dus aan bij de heer Van Maldergem, gewoon even had gezegd: Er komt nog wat aan, dat komt dinsdag. En nou ja, dit gaat gebeuren, voorzitter.

Tot zover, dank u. De heer Dupon, daarna de heer Streefkerk.

Dank u wel, voorzitter, en dank u wel voor de collega's voor de beantwoording van mijn vraag. In ieder geval begrijp ik wel in het tijdspad hoe dingen zich hebben opgevolgd, want ik heb dat beeld ook gehad en ik heb dat gevoel ook gehad van: het gaat nu snel. En ik heb daar ook bepaalde reflexen op gehad, zoals je dat als raadslid dan hebt. Ik zal de vragen van de heer Van Maligen, Van Rossem en Rosenberg dan eigenlijk ook gewoon aan het college willen stellen en de vraag willen stellen: wat zijn de afwegingen bij het college geweest de afgelopen weken die hebben geleid tot concreet dit voorstel? Waarom dit op deze manier nu zo te doen? Want ik denk dat iedereen daar antwoord op wil hebben. En dat gaat niet zozeer over de financiën. Het gaat niet zozeer over de etalage, maar het gaat wel om helderheid. Wat is er daadwerkelijk daar binnen de muren van de collegekamer, laat ik het maar zo noemen, gebeurd? Dus als het college daar helderheid over kan geven, zou ik dat heel fijn vinden en ik denk de collega's ook. Ik ga ervan...

Uit dat het college de vraag goed gehoord heeft, meneer Rosenberg nog afsluitend. Ja, toch nog even.

Een ander soort opmerking daarbij. Volgens mij biedt de gemeentewet ook gewoon de ruimte aan een college om in tijden van crisis en nood en rampen te acteren zoals men wil. Dus als het college 2 miljoen had uitgegeven tot aan nu, prima, had het gewoon achteraf verantwoord. Maar nu wordt het ook mee geconfronteerd met een voorstel voor 5 miljoen, wat eigenlijk toch wel een klein beetje rammelt in ons idee. Dan denk ik, van ja, had nou even die ruimte genomen om dit debat te laten om aan te geven waar we met elkaar staan in de Raad in onze gemeente. Had die brief die u of dat voorstel wat nu ligt, had dat eventjes goed voorbereid en had het direct daarna misschien nog aangeboden. En ik vind nu dat het helaas vermengd is geraakt. En had dus als college ook gewoon die ruimte genomen die de gemeentewet biedt en vervolgens keurig verantwoording achteraf afgelegd en met een prachtige brief gekomen. Een voorstel dat haarfijn dat aangegeven had gestaan inclusief de proportionaliteit van mevrouw Kortmann, hoe een en ander in elkaar steekt.

Ja, dank u wel, voorzitter. Ja, ik was eigenlijk van plan om een interruptie maar te laten varen, maar deze laatste opmerking daar sta ik toch weer even op aan. Want eigenlijk zeggen we met zijn allen, en dat is een beetje paradoxaal, van ja, we willen juist dat het college die ruimte neemt, maar aan dit voorstel rammelt het een en ander. En tegelijkertijd zweeft het verwijt boven de tafel dat er kleine politiek wordt bedreven over cijfertjes, terwijl ik vind het een beetje kleine politiek om dan over die procedure dingen te gaan. Door te gaan. Omdat als we het met zijn allen vinden dat het college die ruimte moet nemen. Ja, wat maakt ons dat middel dan even zo bezien? Wat maakt ons dat middel dan uit als we allemaal datzelfde doel nastreven?

Ja, maar daar zit nou precies het punt. Voorzitter, is wat ik net zeg. Wat mij betreft krijgt het college 2 miljoen gewoon nu als noodmaatregelenpakket, maar dan zonder die maatregelen te benoemen zoals ze nu benoemd zijn. Maar werk dan vervolgens wel uit wat die maatregelen wel zijn. En kom dan terug met een goed voorstel dat keurig is uitgewerkt en dan heb je misschien wel 7 miljoen nodig of 10 miljoen. Wat zal mijn zorg zijn? Want dan sluit ik aan bij de heer Dupont: wat nodig is, is nodig. Maar dan weten we in ieder geval heel hard waar we het over hebben en is het ook niet twee dagen van tevoren, maar gewoon een paar weken van tevoren of in ieder geval een week van tevoren. Of weet ik veel hoe lang van tevoren, kunnen we daar als Raad ook keurig over besluiten. Niet alleen met deze 7 mensen die hier aan tafel zitten, maar met 35. Meneer Schreef, kijk...

Kijk bij dit verzoek uw microfoon iets omhoog te doen, dichterbij de mond, beter, helemaal goed.

Ja voorzitter, volgens mij sluit het een het ander niet uit en ik vind het dus een beetje kleine politiek om zo door te gaan op dat één, terwijl dat ander nog steeds mogelijk is en nog steeds mogelijk is om achteraf goed dat verantwoordingsdebat te voeren, terwijl nu ook al zoveel als mogelijk. En dat is niet ideaal, maar het is wel zoveel als mogelijk wordt aangegeven waar die bedragen voor worden aangewend. Ik vind dat eigenlijk best wel zuiver. Het college doet meer dan wat we. Een nieuw voorstel in ieder geval of in het voorstel van de heer Rosenberg via u voorzitter. Wat van het college gevraagd zou worden en ik heb daar eigenlijk helemaal geen enkel probleem mee. Dank u.

U wel, dan ga ik terug naar meneer Van Modigem, geloof ik, daar waren we gebleven. Ja, ik moest verder met de voortzetting van zijn betoog.

Ik moest ook even nadenken, voorzitter, waar we waren, maar volgens mij was ik halverwege mijn betoog. En was ik bij mijn eerste aandachtspunt, nou, dat doet wat stof opwaaien. Ik wil nog een keer benadrukken dat mijn eerste aandachtspunt over dat meenemen van de Raad juist bedoeld is om de snelheid erin te houden, juist bedoeld dat we elkaar niet verrassen, want volgens mij is het in crisistijd, draait het om goede communicatie. Dat is mijn oproep, neem ons mee, neem ons allemaal mee. En niet alleen maandelijks die financiële waterstanden die in het voorstel staan, gewoon bij twijfel iets vaker. Ik schakel over naar aandachtspunt twee, let op. Wij lezen in de stukken heel veel aandacht voor heel veel verschillende groepen en ergens mis ik twee groepen en ik mis namelijk punt één studenten die, wij weten, veel in onze gemeente wonen te hebben, maar ook heel vaak in de horeca werken die dus ook in problemen kunnen komen. Het kan misschien financieel gezien wat kleiner zijn, maar ik zou het college willen vragen om daar ook aandacht voor te hebben. En de tweede groep, mijn derde aandachtspunt, zijn nieuwkomers in ons land. Iemand attendeerde mij daarop. Nieuwkomers in ons land zijn vaak mensen die zijn gevlucht, op zoek zijn geweest naar vrijheid en die komen plotseling in een wereld in ons land terecht waarin niet alle vrijheid zo is zoals die altijd is geweest. En dat heeft een goede reden. Maar kunnen we iets doen vanuit het gemeentebestuur om die nieuwkomers meer en op maatwerk mee te nemen in wat er gebeurt in deze wereld? Ik zie een. Ik zie

Dank u wel, voorzitter. Heel sympathiek, aandacht voor studenten, want er wonen inderdaad veel van in de gemeente. Maar waar denkt u dan precies aan, denkt u aan inkomensondersteuning of of of ik ben even op zoek naar welke richting u op wil met het aandachtspunt.

Nou, ik zou aan willen sluiten bij de woorden van de heer Dupont zelf, die begon over vastgoed. Ik zou me voor kunnen stellen dat de huren van studenten normaal gesproken door blijven lopen. Als er uw oproep om vastgoedeigenaren op te roepen de huren wat te matigen dan wel op te schorten, zou ik dat een sympathiek gebaar vinden naar studenten die daarmee heel erg gediend zijn. Zou ik bijvoorbeeld kunnen stellen, maar misschien ziet u dat anders dan jullie?

Dank u wel, dat waren mijn aandachtspunten. En, ja, ik heb het al gezegd, wij wensen vanuit de D66-fractie het college en ook alle ambtenaren en alle inwoners succes en heel veel gezondheid toe.

Tel even terug. Wij begonnen met het informeren van de Raad en toen vroeg ik aandacht voor twee aandachtsgroepen. Het gaat om aandacht voor twee groepen, namelijk punt één de studenten en punt twee, de nieuwkomers. En als je dan die 2 optelt, kom ik op 2 uit. Heel fijn.

Dat was hem ja, meneer Van Moissum dank u wel, dan gaan we over naar de andere zijde van de zaal, meneer Van Rossem namens GroenLinks.

Dank voorzitter, en volgens mij zijn er een hoop mensen. Bedankt, maar onze voorzitter nog niet. Fijn dat u ons vanavond door de vergadering wilt leiden. Fijn om samen te zijn om te spreken over de coronacrisis en ik had drie redenen om dat debat graag te willen. We hebben het al gehad over mandaat. Ik wil dat mandaat niet ter discussie stellen. Ik zie dat mijn collega's nu meetellen. Mandaat, ik wil dat mandaat niet ter discussie stellen, voorzitter. Ik wil dat mandaat graag aan het college geven, want ik denk dat het goed is dat het college vaart maakt in deze tijd. Waarom zeg ik dat? Het had wat mij betreft eerder gekund. Uiteindelijk is de raad het hoogste orgaan en denk ik dat het goed is als het college met onze steun in de rug aan de slag kan. Zo plat is hij wat mij betreft. Punt twee, voorzitter. Volgens mij is het goed als wij onze zorgen meegeven. De eerste acties die ik gezien heb, hebben mij positief gestemd. Sterker nog, er kwam een mooi filmpje langs waarin alle wethouders en de burgemeester onze gemeente toespraken. Ik heb diezelfde dag nog alle vijf de collegeleden een compliment gestuurd over de app, omdat ik echt denk dat dat een goede manier van communiceren is. Maar het hoort er wat mij betreft wel bij dat alle fracties hun zorgen kunnen meegeven. En tot slot, voorzitter, is het überhaupt goed als wij als raad van ons laten horen tijdens dit soort momenten, want het raakt ons allemaal en er is een hoop opgestart vanuit het rijk, maar volgens mij gaat dat niet voldoende zijn. En de basis onder onze lokale samenleving dreigt wel om te vallen op plekken, want die crisis raakt ons stevig, dus het is goed dat de gemeente een eigen aanpak bovenop de maatregelen van het kabinet stapelt. Anders gaan we het volgens mij niet redden. Goed ook dat er een steunpakket is gericht op drie herkenbare pijlers volgens mij. Maar als ik kijk naar de pijler sociale infrastructuur, voorzitter, dan zitten hier direct veel zorgen. Ik heb al vaker wat gemaakt in deze raad van de schrale staat van onze voorzieningen. Er zijn gewoon plekken waar we weinig vet op de botten hebben. Als je bijvoorbeeld kijkt naar kunst en cultuur, dan is dat het geval. Dat gaat zich nu wreken als we daar niet vreselijk voorzichtig mee zijn. Vanochtend stond nog in het NRC dat een kwart van de Nederlandse musea op omvallen staat en we zijn drie weken in de coronacrisis. Het gaat dus nog veel erger worden. Het ANP meldde gisteren nog dat theatergezelschappen zich veelal zorgen maken om hun voortbestaan. Dat wordt dus hard geraakt en er zijn een hoop voorgestelde maatregelen, maar die gaan mogelijk niet genoeg helpen. Sterker nog, landelijk hebben GroenLinks, Partij van de Arbeid en de SP gevraagd om een steunpakket voor kunst en cultuur. Er is daar nog heel weinig concreet. Er zijn een drietal maatregelen die mogelijk wat verlichting gaan brengen, maar het moet maar blijken of dat effectief genoeg is, dus ik ben benieuwd of het college iets kan vertellen over de aanpak voor kunst en cultuur. En ook of er gesprekken zijn gevoerd met die sector en er staan een aantal maatregelen in, hoor in het... Voorzitter, interruptie.

Ja, daar staat 1,2 miljoen voor gereserveerd. Dus wat is het probleem, zou ik zeggen? Meneer Van

Wil ik toch nog graag weten wat er dan mee gaat gebeuren. Volgens mij staat er nergens dat al het geld opgemaakt wordt en staat er ook niet hoe die verdeling zal zijn. Ik denk dat het goed is om te kijken of er gesproken is met de sector, wat er moet gebeuren om daar iedereen overeind te houden. Voorzitter

Dank u, voorzitter. Dat is nou precies het punt dat ik net heb gemaakt: dat we dus niet weten waarvoor we hier nu akkoord geven. En dat baart mij zorgen, want ik heb hetzelfde als het gaat om sportverenigingen, om inderdaad musea, culturele instellingen. Wat betekent het nu opschorten van de huurbaten? Ja, dan moet je over 3 maanden alsnog aan de lat. Je hebt 3 maanden niet de tijd gekregen om omzet te draaien, om voorstellingen te geven. En dat staat er niet, en ik zou dus als Raad het signaal willen afgeven dat we dan ook gaan optreden. Om even in de beeldspraak van de cultuur te blijven. Meneer van

Die mooie woordspeling, collega Roosberg, nee, ik deel die zorg met overigens het verschil dat wat mij betreft die vragen niet per se vanavond nog beantwoord moeten worden, want ik kan me ook voorstellen dat in de vaart der volkeren niet alles is uitgedacht. Ik hoorde collega Dupont net zeggen wat een goede maatregelen allemaal voor sport en welzijn en voor kunst en cultuur. Ik heb ze nog niet allemaal gezien, maar ik ga ervan uit dat we een zelfde optimistisch vertrouwen delen en dat het nog wel komt. Maar ik denk wel dat er nog een hoop uitgewerkt moet worden. Als ik bijvoorbeeld in het plan zie, dan staat er uitstel van huurbetaling. Dan vraag ik me al bijna af, kan dat dan ook afstel worden? Is daar over nagedacht? Ik hoef daar vanavond geen concrete antwoorden op om ja te zeggen tegen het pakket. Laat ik die spanning er vast afhalen, maar ik denk dat het wel goed is als het college ons wat geruststelling geeft dat men daar op zijn minst stevig over aan het nadenken is en dat ook niet alleen doet. Het lijkt me heel verstandig om dit soort onderwerpen op te pakken, samen met het veld. Al was het maar omdat dit soort voorzieningen, voorzitter, een basis zijn onder een gemeente waar het fijn is om te wonen en alles wat nu omvalt bouw je niet zomaar. Voorzitter, bij

Dank u wel, voorzitter. De heer Van Rossem zei net naar mijn idee terecht richting mevrouw Kortmann dat zij op zoek was naar zekerheid. Ik hoor op het vlak van kunst en cultuur en ik denk dat er hele goede redenen voor zijn. Maar dezelfde zucht naar zekerheid bij de heer Van Rossem, kan hij mij uitleggen, voorzitter, wat het verschil is tussen het feit dat hij net maakte richting mevrouw Koopman en zijn eigen pleidooi en nu. Meneer Van

Het verschil is dat ik er volgens mij ondubbelzinnig over ben dat wij het pakket hoe dan ook gaan steunen, ook als die onzekerheid vanavond niet wordt opgelost. Dat is wat mij betreft. Het verschil, ik heb die zekerheid niet nodig om dit pakket te steunen omdat er geen alternatief is. We moeten het college de ruimte geven om de crisis aan te pakken. Zal die aanpak precies zijn zoals ik het had gewild? Misschien niet. Sterker nog, die kans is best aanwezig dat er wat dingen anders worden aangepakt dan GroenLinks als dat gedaan, maar het maakt het wat mij betreft onvermijdelijk dat we dit doen. In zoverre is het voor GroenLinks een no-brainer om ja te zeggen tegen het pakket. Dus volgens mij is.

Dank u wel, voorzitter. Volgens mij is dit de helderheid die ik net vroeg aan mevrouw Kortmann, dus ik ben dankbaar voor het antwoord van de heer Van Rossum.

Mevrouw Kortman, dank u wel voorzitter, ja toch, als meneer Maldegem misschien toch nog iets beter geluisterd had, want in alinea 4 heb ik al gezegd, de VVD zal daarom ook instemmen met het raadsvoorstel, maar wil wel enkele principes meegeven. Maar die principes zijn voor ons wel belangrijk. Ook voor de juiste uitvoering hiervan. Vandaar dat wij ook zeggen dat het afwegingskader van belang is en eigenlijk precies wat meneer Van Rossem ook zegt. Het is heel belangrijk om te weten uiteindelijk van ja, hoe worden uiteindelijk maatregelen uitgevoerd en hoe specifiek? En tegelijkertijd ben ik het met de heer Van Hossum compleet eens. Dat kan wellicht allemaal nu nog niet, omdat het allemaal heel kort dag is en het stormt buiten en we zijn de muur aan het stutten en dan zijn we niet aan het nadenken over de tegeltjes in de badkamer, hoe die er straks uit gaan zien. Meneer Van...

Tijd doet soms wonderen mevrouw Kortmann zegt nu eigenlijk dat ze dus sowieso het pakket steunt, ook als de wethouder niet toezegt dat de proportionaliteit in het afwegingskader komt. Dat is de helderheid die ik net zocht. Dus dank.

Dank voorzitter, ja. Als het klopt wat collega Van Maanen zegt, dan hebben we inderdaad ongeveer hetzelfde gezegd, mevrouw Kortmann. Dat is fijn. Ik kom vanzelf bij de tweede pijler, voorzitter: het beperken van economische schade. Ook daar geldt wat mij betreft: alles wat omvalt, heb je niet zo snel weer rechtop gezet. Dingen vallen sneller om dan je ze terugzet, en zeker het MKB. Het midden- en kleinbedrijf heeft onze hulp volgens mij hard nodig en wat GroenLinks betreft zoeken we daar echt de grenzen op van wat mag. Want we kunnen niet toestaan dat ons midden- en kleinbedrijf omvalt. Ik vrees daar overigens wel voor, zeker als je kijkt naar de horeca en naar sommige winkels, dan is dat heel spannend. Maar ook als ik kijk naar de Mall of the Netherlands, dan wordt het een spannende tijd. Het college noemt overigens een aantal uitstekende maatregelen. Twee riepen bij mij wel een vraag op. Er staat in dat aanslagen niet opgelegd worden, daar zit een datum aan. Ik ben benieuwd of het college van plan is om die te verlengen na 1 juli, want het pakket staat voor 6 maanden. 1 juli valt daar binnen en er wordt opgeroepen, en collega Dupont deed dat ook al, aan vastgoedeigenaren om coulant te zijn. Ik steun die oproep, maar ik ben wel benieuwd of het college daar ook al iemand heeft horen terugpraten, dus ik ben heel benieuwd hoe dat loopt. Laatste vraag op dit stuk, voorzitter: het college zegt geen rol te spelen in de NOW, in de noodmaatregel overbrugging werkgelegenheid. Ik denk dat dat niet helemaal waar is of op zijn minst onverstandig is, hè? Want je ziet dat die NOW nog helemaal niet volledig is uitgekristalliseerd. Ik heb vanuit mijn werk elke dag te maken met hoe zich dat langzaam begint te vertalen. En die NOW is nog helemaal niet geland en ik kan me voorstellen dat het heel verstandig is dat de gemeente wel goed kijkt naar wat we doen tot dat moment. Want er zullen ook mensen zijn die nu aanvragen indienen voor die NOW of voor de TOGS of voor de TOZO, maar die wel aan het wachten zijn tot die maatregelen geland zijn en er zullen ook ondernemers zijn die die tijd niet hebben. En, ik zeg niet dat dat verstandig is. Sterker nog, ik begin me in deze crisis af te vragen of we niet veel te ver hebben toegestaan dat je overal maar zonder enige buffer een onderneming overeind moet houden, maar dat is wel de werkelijkheid waar we in zitten. En als we zeggen, we willen niet dat die omvallen, dan zullen we als gemeente ook iets moeten doen, totdat die regelingen volledig zijn geland en ook ons moeten afvragen wat we doen met het leed wat die regelingen niet weg kunnen nemen. Ik had het al over de NOW, de TOGS tegemoetkoming ondernemers getroffen sectoren. Ook daar wordt een bedrag ter beschikking gesteld van € 4.000. Dit is voor sommige getroffen bedrijven waarschijnlijk een druppel op de gloeiende plaat. Ook voor de TOZO, de tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers. Het is maar de vraag of dat onze MKB'ers overeind houdt. Het college spreekt overigens uit geen ingewikkelde administratieve hoepels daar te gaan inrichten. Dat juicht GroenLinks toe. Er kwam bij mij wel een gedachte op, voorzitter, zeker als we het hebben over het beperken van economische schade, dan kan ik niet anders constateren dat het wel een wrange werkelijkheid is waar we in zitten en dat juist de gemeente de ondernemers tegemoet moet komen. Want je ziet wel dat marktwerking en kapitalisme hier hun stempel drukken op deze crisis. Een aantal jaren geleden hadden we de bankencrisis. Toen moest de staat cq de belastingbetaler de banken redden. Nu is het andersom en redden de banken niet de kleine ondernemers cq de belastingbetalers. Er zijn banken waar de kredietvoorwaarden inmiddels worden opgeschroefd in plaats van coulance te betrachten en we kunnen ons ook de vraag stellen, en ik stelde die net al, voorzitter, of overal wel verstandig gebufferd wordt, want we zijn overal wel aan het ondernemen op het scherpst. Marges zijn overal laag. Het stikt van de prijsvechters, want er zijn een hoop mensen met een kleine portemonnee, want de ongelijkheid is heel groot zolang we die niet uit de weg helpen en zolang we niet de concurrentie die overal maar vandaan komt en alles altijd nog goedkoper laten kunnen. Als we dat niet uit de weg ruimen, dan is deze crisis, denk ik, nog heel stevig. En volgens mij zouden we daarvan moeten leren, want een eerlijke prijs betalen zou ons nu minder in de problemen helpen.

Nu toch wel een verschil tussen VVD en GroenLinks te bespeuren. Ja voorzitter, dat is...

Dat mag ik hopen. Voorzitter, een ander punt dat volgens mij actueler is in deze gemeente, is dat we.

Ook hier weer een gloedvol betoog voor GroenLinks. Maar hoe ziet de heer Van Rossem dat voor zich binnen onze gemeente? Meneer Van

Ik kom nu net aan bij de vergadering in onze gemeente, want in het klein gebeurt dit ook.

In het klein gebeurt dit ook, maar u roept volgens mij op tot eerlijke prijzen. Een ander marktsysteem. Bij mijn weten kunnen we daar in deze gemeenteraad niet heel veel aan doen, omdat andere gemeenteraden daar ook aan moeten voldoen voordat wij iets in het land regelen, laat staan Europees, laat staan wereldwijd. Dus ik ben toch benieuwd. Ik hoop dat het dan in het volgende deel van het betoog terugkomt, maar meneer van

Laat ik beginnen met zeggen dat ik graag de vrijheid neem om hier mijn gedachtengoed met jullie allen te delen. Maar ik kom op de lokale vertaling. Voorzitter, we lopen sowieso over van handel. Als je kijkt naar onze gemeente, dan is één van de gevolgen van dit marktdenken dat er een overschot is aan winkelmeters in onze eigen gemeente, maar in ieder geval in de regio. En toch hebben we besloten om de Mall of the Netherlands neer te zetten. GroenLinks heeft daar overigens ook voor gestemd, dus ik ga daar niet eigenwijs zitten doen. Maar ik denk wel dat het goed is als we nu zeggen: we willen kleine ondernemers beschermen, dan zouden we dat eigenlijk altijd moeten doen. En dan moeten we ons misschien ook eens afvragen of het dan verstandig is om het aantal meters in de detailhandel voortdurend maar uit te breiden. Of misschien moeten we maar eens hardop zeggen dat we dan accepteren dat zo'n mooie impuls ondernemers ook gewoon omver kegelt. Als ik nu kijk wat een paar weken corona al doet met het aantal faillissementsaanvragen in Nederland, dan staat ons nog een hoop te wachten. En überhaupt, voorzitter, is het lastig te verkroppen voor GroenLinks dat we nu kleine ondernemers hier moeten steunen, terwijl we tegelijkertijd zien dat dikbetaalde bonzen zonder blos staatssteun aanvragen. Volgens mij is het goed als we de wereld na corona stevig herzien en ik denk dat we dat ook in deze gemeente kunnen doen. We moeten gaan nadenken over hoe onze gemeente eruitziet na deze crisis. Meneer de...

Ja toch even terug, even aansluitend bij wat de heer Van Maldegem al zei, begrijp ik nu goed dat u voorstelt dat wij nu op dit moment gaan voorsorteren of in ieder geval gaan nadenken hoe wij het aantal winkelvierkante meters kunnen gaan terugbrengen? Of vindt u dat er minder ondernemerschap moet zijn? Ik begreep de lokale uitvoering van uw gloedvolle GroenLinks-betoog niet helemaal, denk ik.

Ja voorzitter, wat ik voorstel is dat we in de toekomst terugdenken aan dit moment en ons dus realiseren dat als we dat soort besluiten nemen, het invloed heeft. En daarom zit er een soort gekke dubbele moraal in dat we nu heel hard roepen dat we de MKB'ers willen steunen. Volgens mij ben ik niet de enige die daartoe oproept, terwijl we tegelijkertijd in het verleden ook acties hebben ondernomen die dat doel helemaal niet dienen. Dat is wat ik zeg, bovendien, en die vrijheid permitteer ik me graag, voorzitter, dat weet u ook, is volgens mij deze raad ook een plek waar elke fractie in staat is om zijn gedachtegoed neer te leggen, omdat alle voorstellen die we daarna lokaal doen daar logischerwijs uit voortvloeien. Dus ik neem die ruimte vaak en zo ook vandaag. Voorzitter, een laatste voorbeeld, en dat is volgens mij wel één waar we hier al iets mee gedaan hebben. Sterker nog, waar het college een goed voorstel voor gedaan heeft. Als je kijkt naar hoeveel spullen er de wereld over gevlogen worden en hoe globalisering alle afstanden kleiner maakt. Meneer Van Modigem, ja.

Blijf toch nog even hangen om dat wereldbeeld van de heer Van Rossem, want ik, ik zie de Herenstraat volhangen hier met affiches koop lokaal. Dat lijkt mij een ontzettend goed initiatief als wij inderdaad de MKB'ers hier willen steunen. Alleen in die wereld van de heer Van Rossem moet het bijna een verplichting worden en dan zeker in combinatie met er is te veel handel op de wereld. En dan vraag ik mezelf af of die wereld van de heer Van Rossem, als we dan toch over wereldbeelden gaan praten, wel het effect heeft wat de heer Van Rossem voorstaat, want minder winkelmeters betekent hogere huurprijzen, betekent hogere productprijzen. Dan maken wij het voor heel veel mensen misschien een stuk minder aantrekkelijk om hier te gaan wonen. Dat is het andere verhaal van verplicht hier winkelen, verplicht minder winkels. Dat deel ontbrak nog een klein beetje. De nadelen van het verhaal zou ik ook graag horen van de heer Van Rossem.

Zo vragen we erom dat ik hier mijn hele ideologie op tafel ga leggen. Natuurlijk, ik ben daar best toe bereid. Ja, allereerst laat ik helder zijn. Ik heb niet gezegd dat we verplicht winkels gaan sluiten. Het is mooi dat die vertaling gemaakt wordt. Volgens mij heb ik dat niet gezegd. En, ik ben het eens met collega Van Mannengem dat daarmee de huurprijzen hoog zouden worden. Maar daarom zei ik eerder al dat een eerlijke prijs betalen voor zaken heel verstandig zou zijn. Minder spullen de hele wereld overvliegen zou volgens mij heel verstandig zijn. Het is toch van de gekke dat we eten uit overal ter wereld halen om vervolgens eten dat we hier produceren weer naar elders te verschepen. We zijn volslagen doorgeslagen in die globalisering. En al die doorgeslagen globalisering is volgens mij prijsgedreven en als we dat wat meer los zouden laten en inderdaad wat meer lokaal zouden kopen en wat minder op de ketens zouden berusten die elders vandaan komen en braaf de belasting omzeilen. Volgens mij zijn we dan een betere gemeente aan het maken. Voorzitter, meneer...

Meneer Rosenberg, ja, wat mij nu opvalt is dat de heer Van Rossem een paar keer heeft gezegd: we zitten nu in een noodsituatie. Er moet een noodmaatregel worden getroffen en het is lastig om dan te zien wat we gaan doen. Maar zijn betoog gaat toch heel erg over de toekomst en over globalisering en dat soort zaken, dan denk ik van nou, misschien even terug naar het hier en nu. Wat is nu aan de hand en waar moeten we nu mee rekening houden? Is dat die 5 miljoen gewoon geven en dan zijn we klaar, of is dat een betoog over hoe de wereld er straks uit gaat zien? Meneer Van

Volgens mij hoef ik het mezelf niet kwalijk te nemen dat ik daar op in ga. Nadat mijn verschillende vragen daarover gesteld worden en ook door de heer Rosenberg laat ik me liever niet beknotten in de ruimte om hier mijn ideologie te delen. Maar eens dat we wat mij betreft terug kunnen naar lokaal. Maar ik denk wel dat het belangrijk is dat we hier op tijd over na gaan denken, want de coronacrisis is wel een gevolg van die vergaande globalisering. Als overal een hek omheen had gestaan, dan denk ik dat het virus een stuk minder ver was gekomen, dus we kunnen doen alsof het niet relevant is, maar volgens mij is dat niet waar. Vervolgt, uw

Derde pijler zelfredzaamheid Voorzitter hier werd ik enthousiast van, vooral omdat de hard werd. Euro hier hard werd euro balans hier stevig terugkwam. En het woord maatwerk ook een aantal keer terugkwam. Een concrete vraag die ik heb aan het college. Er staat een mooi voorbeeld in van een heel praktische maatregel, namelijk de noodregeling voor tablets. Ik ben benieuwd wat er daarna gebeurt met die regeling. Schuldhulpverlening is een andere die mijn aandacht trok en men zegt, we kijken naar wat we daar kunnen doen en ik ben benieuwd of het college heeft gekeken of dat op afstand zou kunnen. En wat dan de hindernissen daar zijn. Misschien dat er wel gemeentes zijn waar ze dat al snel voor elkaar hebben. Een zin Voorzitter waar ik minder enthousiast over was en misschien heb ik daar wat duiding voor, lees ik hem gewoon met mijn GroenLinks bril uitgangspunt van het maatwerk is steeds het behouden en versterken van de eigen verantwoordelijkheid van organisaties. En daar zou ik graag wat duiding bij krijgen. Ook of die bewering doorsijpelt naar welke grootte van organisaties hebben we het dan? Ik ben daar. Ik heb daar wat gevoel bij nodig Voorzitter. Laatste punt wat volgens mij erg belangrijk is en ik denk dat we het daar over eens kunnen zijn. De crisis raakt vooral de zwakkeren onder ons. Er zijn een hoop mensen de afgelopen weken die dat hardop gezegd hebben en met een hoop feiten gestaafd hebben. En je ziet dat ook in deze crisis ongelijkheid zich van zijn lelijkste kant laat zien. Volgens mij worden er een hoop goede ambities uitgesproken in de plannen. Één aandachtspunt zou ik daar wel nog graag aan mee willen geven op het moment dat je mensen die het lastig hebben op een kluitje met je op elkaar zet op het moment dat je kinderen die op school hun veilige haven hadden daar weghaalt en dat is verliezen, kan het echt heel spannend zijn. Ik heb het niet alleen over inkomensverlies, maar ook over mogelijke echtscheidingen die eraan komen, misschien zelfs wel positief gezien een hoop corona baby's. Er zijn een aantal gevolgen waar we wel rekening mee moeten houden. Het kan heel wel zijn dat een hoop mensen binnenkort op zoek moeten naar een ander huis omdat hun gezinssituatie verandert. Het kan ook zijn dat een hoop mensen binnenkort in de knel komen omdat ze met elkaar te lang op die plek zitten. Volgens mij is het zaak dat we investeren in extra kracht in de jeugdzorg, maar ook veilig thuis. Daklozenopvang de nieuwkomers waar collega van Mannengem al aanraakte? Ik zou het fijn vinden als het college vanavond of op een later moment daar wat gevoel bij kan geven wat we dan doen om dat te verstevigen. Ik weet dat wethouder Bouwdruk bezig is om jeugdzorg vorm te geven in deze crisis, maar het helpt, denk ik als we daar wat dichter op de bal zitten. Voorzitter, ik zei al, volgens mij moeten we snel gaan praten over wat de crisis ons brengt wat we daarvan kunnen leren, tot dan denk ik dat het goed is dat het college dapper verder gaat. Ik had al gezegd dat ik dat mandaat zou geven, dat doen we wat mij betreft ook één vraag heb ik wel. Ik zou het fijn vinden als het college vanavond uit durft te spreken daarin te handelen namens de gehele Raad en niet alleen namens een coalitie. Ik ga ervan uit dat ze dat doen, maar ik vind het fijn om dat even hardop te horen en ik denk dat het goed is dat we ons daarna gaan afvragen wat we van de crisis kunnen leren. Never waste a good crisis voorzitter. Meneer van

Voorzitter meneer Rosenberg, nog even de laatste woorden van de heer Van Rossem, wat bedoelt hij daar nou precies mee? Dat het college voor de gehele raad opereert? Meneer Van Rossem, voorzitter, is dat niet iets wat het college altijd moet doen voor de hele raad en voor de hele gemeente? Impliceert u daar iets anders mee? Nee, toch, dat zal niet het geval zijn.

Meneer Van Rossem gaat nu de duidelijkheid geven.

Dank u, voorzitter. Nee, ik denk zeker dat het college altijd opereert, in ieder geval op papier namens de hele raad. Maar het gebeurt natuurlijk heel regelmatig dat er stukken worden uitgevoerd waar niet een hele raad zich omheen heeft geschaard. Ik denk dat het goed is in deze crisis, dat de rode draad uit al onze inbrengen daarin meegenomen wordt. Ik denk ook dat er een aantal zorgen zijn geuit vanuit mijn fractie, maar ook vanuit de fractie van collega Rosenberg, die ik misschien nog niet stevig genoeg in de stukken teruglees als ik het bijvoorbeeld heb over kunst en cultuur. Ik zou het fijn vinden als de rode draad van de voltallige raad en niet alleen van partijen die ingestemd hebben met een bepaald voorstel, dat dat hele verhaal meegenomen wordt in de aanpak van deze crisis. Meneer van

Van Rossem, dank u wel. Dan ga ik nu over naar de fractie van de Partij van de Arbeid, de heer Streefkerk. Voorzitter,

De Partij van de Arbeid is blij dat we als gemeenteraad bij elkaar hebben kunnen komen. Om de bijzondere omstandigheden, dat moge duidelijk zijn, en tegelijkertijd ook als vanouds, want we zijn hier om zo goed en zo kwaad als het kan, toch? Onze kaders zijn de rol invulling te geven en om algemeen te beginnen. Het is goed dat er ruim steun verleend gaat worden aan degenen die dat nodig hebben. Mensen die zonder arbeidscontract thuis komen te zitten en hun werkgevers, vaak kleine bedrijven, en mensen die van het dagelijkse bezoek aan het winkelcentrum afhankelijk zijn voor hun sociale contacten. En aan al die organisaties die zo belangrijk zijn voor de sociale infrastructuur van onze gemeente: sportverenigingen, musea, onderwijs, zorg en welzijn. Voorzitter, dit is geen moment voor politiek, maar wel een politiek moment en deze crisis brengt bepaalde weeffouten in ons bestel aan het licht. Een aantal daarvan zijn zojuist genoemd door de heer Van Rossum. Het stemt tevreden dat ook onze gemeente nu gelukkig veel doet om de ergste gevolgen wat te temperen en tegelijkertijd hoop ik dat we uit deze crisis wel politieke lessen trekken. Onze samenleving is niet gebaat bij een laissez-faire mentaliteit. Onze samenleving is niet gebaat bij een zich terugtrekkende overheid die alleen maar het hoogst noodzakelijke zou doen. Onze samenleving heeft juist behoefte aan een sterke verbindende overheid, een overheid die is toegerust om degenen die daar zelf niet toe in staat zijn steun en hulp te bieden. Gelukkig zien we daar in de noodmaatregelen veel van terug, maar ik spreek de hoop uit dat we op die vlakken die we nu in de noodmaatregelen terugzien, dat we daar ook een blijvend effect van zullen zien. En voorzitter, ik wil een aantal onderwerpen, aantal inhoudelijke onderwerpen benoemen. Allereerst de maatregelen die de gemeente neemt voor oudere inwoners. De gemeente richt zich in de communicatie op verschillende groepen en stelt daar ook voorzieningen voor beschikbaar. Sociaal Servicepunt is daar een belangrijk voorbeeld van. Ook het vrijwilligerspunt, we zien waar wel wordt ingezet, maar we vragen ook aan het college welke verzoeken en signalen nog niet kunnen worden ingewilligd, op welk verzoek heeft het college al een keer nee moeten verkopen? Hoe bereidt de gemeente zich voor op de piek die zich in allerhande aanvragen, niet in de laatste plaats de WMO, in de toekomst gaat voordoen wanneer de maatregelen weer enigszins worden versoepeld? Wordt er ook proactief contact opgenomen met mensen die ondersteuning nu tijdelijk hebben stopgezet uit angst voor een hulpverlener die in huis komt en mogelijk een virus met zich meebrengt, zodanig dat ze kunnen voorkomen dat problemen over een paar maanden alleen maar ernstiger zijn geworden? Voorzitter, het tweede onderwerp, de kwetsbare gezinnen en kinderen in onze gemeente, groepen die bij uitstek geraakt worden door het wegvallen van opvang, onderwijs en steunvoorzieningen. Om te beginnen bij de voedselbank Haaglanden. Die is gesloten, zijn er maatregelen die nu worden genomen om de voedselbank Leidschendam bijvoorbeeld financieel te ondersteunen? Ook afdoende, wat wordt het college daarover terug? En wat doet de gemeente samen met jeugdhulpaanbieders om kinderen toch de hulp te laten ontvangen die zij nodig hebben terwijl ze thuis zitten? Is er zicht op kinderen die niet naar school gaan? Hoe wordt de leerplichtambtenaar daarop ingezet en hoe verloopt de samenwerking tussen jeugdhulpverlening en Veilig Thuis? Wij hebben signalen dat alle kinderen in beeld zijn, maar kan het college dat ook hier op deze plek bevestigen en verloopt de samenwerking in de regio wat dat betreft ook goed? En tot slot, voorzitter, op dit onderwerp zijn er naast die laptopregeling nog aanvullende regelingen nodig om kinderen goed te ondersteunen nu zij niet dagelijks naar school kunnen. Spelen de wijkmanagers daar misschien nog een rol en op welke manier wordt hun expertise op dit moment benut? Voorzitter, derde en laatste inhoudelijke punt, daarna heb ik nog een principiële vraag, maar het laatste inhoudelijke punt is de vraag naar arbeid in onze gemeente. We weten dat er een toenemend beroep op de bijstand wordt gedaan. Daar hebben we wel zicht op, maar daarnaast zal er ook een toenemend beroep op de WW worden gedaan waar we als gemeente minder zicht op hebben. En hoe bereidt de gemeente zich voor op de groep die aannemelijk vanuit die WW doorstroomt de bijstand in? Wat zijn daarin de prognoses en hebben we voldoende capaciteit om deze mensen snel te laten re-integreren? En, hoe gaat de gemeente om met maatregelen voor ondernemers in het bijzonder in vergelijking met andere gemeenten, hè? Voorkomen we dat een ondernemer in Leidschendam-Voorburg slechter af is dan een ondernemer in Den Haag? Tot slot, voorzitter, een vraag van meer principiële aard en dat is de vraag hoe het college in deze periode omgaat met het in- en uitvoeren van maatregelen en de financiering daarvoor. Het is een aantal keer deze avond aan de orde gesteld en in het verlengde daarvan ook de vraag aan ons hoe wij als gemeenteraad onze controlerende rol het beste kunnen uitoefenen. Uit de verzonden raadsbrieven en updates blijkt een enorme urgentie. Dat is wel duidelijk. Het college lijkt zich goed te beseffen dat er sprake is van uitzonderlijke omstandigheden en dat die omstandigheden ook om uitzonderlijke maatregelen vragen. En de raad moet zich dat ook beseffen en in haar rolopvatting meenemen, maar dat neemt niet weg dat maatregelen uitlegbaar moeten blijven en ook politiek te verantwoorden moeten blijven. Daarom is onze oproep om in ieder geval in de besluiten die het college neemt goed te duiden waarom er voor die maatregelen is gekozen. Een proportionaliteitstoets is vandaag al genoemd en dat lijkt ons helemaal geen slecht idee. De lijn om sociale infrastructuur, lokale economie, zelfredzaamheid van mensen te beschermen, die kunnen we in dat kader goed onderschrijven. We reiken ons als samenleving ook steeds beter te realiseren wat het nut is van een overheid die zich borg stelt voor sociaal-economische ondergrenzen. Zelfs een overheid die zich af en toe als aanjager durft op te stellen om maatschappelijke ontwikkelingen op gang te krijgen. Dit is daar bij uitstek een gelegenheid toe en we hopen ook dat dat blijft, maar doen dat in deze periode wel met inachtneming van de basis van onze democratie: zoveel mogelijk verantwoording vooraf en de digitale middelen staan wat dat betreft voor niets. Een maandelijkse update is nuttig, maar sommige getallen kunnen mogelijk ook al tussendoor worden gedeeld. Daarin vragen wij het college om ook een inschatting te maken waar en wanneer dat opportun is de raad ook direct te informeren. Tot slot een vraag over de financiering, we vinden het heel netjes dat het college voorstelt om niet over de nu opgenomen stelposten heen te gaan, maar kan het college dan ook toezeggen dat de raad informeert zodra de grens van één van deze stelposten in zicht dreigt te komen, zodat we die grens als raad ook zo nodig kunnen bijstellen en dat er dan een verantwoordingsdebat achteraf nodig is, dat spreekt voor zich. Dank u wel, voorzitter.

Het is goed dat ik het hele betoog heb geluisterd. Dat scheelt één vraag, namelijk dank voor de toezegging dat u ook een verantwoordingsdebat wil. Ik hoop ook niet bij de jaarstukken, maar zodra corona het land heeft verlaten, zou ik zeggen ervan uitgaande dat dat eerder is dan de jaarstukken volgend jaar. Om dat te zijn. Ik hoor de heer Streefkerk, voorzitter, ook zeggen. Of eigen vragen aan het college of er al zicht is op de toestroom in de WW en de effecten die dat heeft op de bijstand. Als ik de stukken lees, zie ik in het noodpakket volgens mij enkele tonnen extra gereserveerd voor uitkeringstoename. Sorry, toename van de uitkeringskosten. Maar ik zie ook een aanvullende begroting van 11 miljoen ervan, uitgaande dat we heel veel kosten van het rijk vergoed krijgen. Waar zit de angst van de heer Streefkerk? Is dat dat er onvoldoende financiën zijn op dit moment? Zit het op de mensen dat ze weer snel aan de slag kunnen straks, of zit het op de capaciteit bij het ambtelijk apparaat? Of iets anders? Meneer

Dank u wel, voorzitter. Dan even meteen helemaal op dat eerste punt. Ik denk eigenlijk dat we dat verantwoordingsdebat per definitie zullen hebben voordat corona het land verlaat, want dat gaat nog maanden duren en daar moeten we onze borstjes voor nat maken. En dan even uw punt over de bijstand, met name op plaatsen waar het om financiën gaat. Iedereen is ervan doordrongen dat er geld beschikbaar moet worden gesteld om de problemen op te lossen. Ik denk dat, puntje bij paaltje, geld niet het probleem zal zijn op dit punt, maar inderdaad wel die ambtelijke capaciteit om mensen weer aan het werk te helpen en bijvoorbeeld, waar dat nodig is, ook om de lokale economie te ondersteunen zodanig dat mensen ook weer de banen kunnen krijgen die ze zoeken. Dus met name op dat laatste punt. Goed, dank.

Dank u, voorzitter. Volgens mij was uw betoog afgerond. Dan gaan we naar de heer Van Schoor van de ChristenUnie/SGP. Dank u.

U wel, voorzitter. Ik wil mij aansluiten bij de woorden van de burgemeester aan het begin van deze bijzondere raadsvergadering. In deze periode zie ik mooie dingen gebeuren, ook hele verdrietige. Bij de mooie dingen denk ik bijvoorbeeld aan het feit, gewoon het grote plaatje, dat wij als mensen nu als samenleving samen proberen om mensenlevens te behouden. Als er zich een nieuw vraagstuk voordoet, dan denk ik zelf altijd: wat zou Jezus doen? Ik denk dat Jezus levens zou behouden in deze situatie. En dat is eigenlijk wat wij als samenleving met zijn allen ook proberen te doen op dit moment en dat is ergens mooi, maar er zijn natuurlijk hele verdrietige dingen die gebeuren. Het is pijnlijk om te vernemen de verhalen dat er mensen zijn geweest die in een soort eenzaamheid zonder hun geliefden om zich heen benauwd zijn gestorven. Dat is een enorm verdrietige periode waar we doorheen gaan. Ik wil vanavond mijn steun uitspreken voor de aanpak van het college zoals die beschreven is in de raadsbrief. Ik zie goede uitgangspunten en, voor zover ik dat kan overzien, wordt er ook al goed uitvoering gegeven aan die uitgangspunten. Mijn bijdrage vanavond zit eigenlijk maar op één punt, en dat is: de overheid is het schild voor de zwakkeren. Het college, zo lees ik, heeft ook oog voor de mensen die zelf geen steun inroepen op dit moment of kunnen inroepen. Binnen het onderdeel zelfredzaamheid ondersteunen lees ik bijvoorbeeld dat het ook nadrukkelijk gaat over kinderen die thuis niet in een goede situatie zitten. En dat kan natuurlijk een heel scala zijn: in een huishouden zitten waar geen tablet is of internet, of in een huishouden zitten waar eigenlijk de schoolse ontwikkeling stilstaat omdat de begeleiding eigenlijk niet goed is thuis, tot aan inderdaad die onveilige situaties thuis die voorkomen, helaas. Ik lees dat het college daar oog voor heeft en wat ik eigenlijk vanavond wil zeggen is: houd dit vast. Dat is een aanmoediging. Houd in alle drukte met mensen die om materiële steun vragen steeds vast dat het omgekeerde ook bestaat: mensen die niet zelfredzaam zijn, die zelf niet aan de bel trekken, of kinderen die bijvoorbeeld niet aan de bel kunnen trekken en die hulp nodig kunnen hebben. En waarschijnlijk is dat in veel gevallen immaterieel, vanuit immateriële bijstand nodig. We leven in een rijk land. Uiteindelijk zullen we hier allemaal met zijn allen weer goed uitkomen in materieel opzicht. Maar dankzij de decentralisaties die in de zorg hebben plaatsgevonden, kunnen wij nu in de gemeente op sommige punten het verschil maken. Zij daar waar immateriële noden zijn, kunnen wij als gemeente wat doen op dit moment. Dat hebben we eigenlijk te danken aan de decentralisaties in de zorg. Wij hebben goede ambtenaren, bijvoorbeeld op het gebied van de jeugdzorg. We hebben echt goede ambtenaren in huis, dus ik wil eigenlijk het college aanmoedigen en zeggen: blijf hen ruimte geven voor bijstand via de geëigende wegen: onderwijs, jeugdhulpverleners, hulpverleners GGZ. Ik zou haast willen zeggen: houd de rug recht, houd dat punt ook vast. Dat is wat ik graag als aanmoediging wil zeggen vanavond. En bij het raadsvoorstel wil ik dus ook mijn steun uitspreken. Ik lees het raadsvoorstel uitvoering steunmaatregelen vooral als een voorstel om een bestemmingsreserve aan te leggen en daar ben ik volledig mee akkoord. Dank u wel, voorzitter. Meneer

Dank u wel, voorzitter. Ik heb ooit geleerd dat Jezus er was voor iedereen, om in uw beeldspraak door te gaan, en ik hoorde je ook roepen dat de overheid er moet zijn voor mensen die materiële steun nodig hebben en immateriële steun. Als ik die twee dingen combineer, zit er ook ergens een grens aan datgene wat de overheid kan doen. Volgens u, of moeten we in deze tijd aan alle materiële steunverzoeken voldoen? Meneer

Zit inderdaad een grens aan ons kunnen. Dat ben ik met u eens, ja, zo zie ik dat ook. En

Voorzitter, zou de heer Van Schoor dan ook iets concreter kunnen worden in waar die grens ongeveer ligt? Meneer

Ik denk dat die grens op dit moment in deze fase van de crisis meer op het menselijk vlak ligt, dat onze menselijke capaciteiten zijn. Ik denk op dit moment dat dat niet het financiële plaatje of de financiële reserve van onze gemeente is waar u naar op zoek bent. Meneer van

Niet helemaal, want ik zit hier ook deels met een soort bezwaard gemoed. Dat ik, zoals de heer Rosenberg ook zegt, carte blanche geef aan het college zonder dat ik weet waarvoor ik waarmee ik ga instemmen. Maar ik weet dat het moet. Maar als ik de heer Verschoor zo hoor praten, dan zit er bijna geen grens aan. Zolang het maar in de brede definitie van menselijke behoeftes past. Dus dat was mijn vraag: wanneer, wanneer zegt u tot hier en niet verder? Want ik hoorde geen begrenzing zeggen. Meneer van

Ja oké. Nee, ik ik ik. Ik zie in de voorstellen dat het college zelf een grens voorstelt en ik heb dus gezegd dat ik het steun en volledig akkoord ben.

Meneer Vanmorgen, oké, dus de grens aan de menselijke behoeftes zit op die 5 miljoen en daarmee is het niet dat u verder wil gaan, voorzitter.

Dat ik, ik kan meevoelen met de opmerking van de heer Van Schoor dat het inderdaad gaat om meer dan alleen maar het materiële, en tegelijkertijd zie je ook een discrepantie tussen wat mijn buurvrouw en de heer Verschoor zeggen. Mijn buurvrouw heeft het alleen maar gehad over ondernemers. Als ik kijk naar het pakket van 5 miljoen, er zit een aantal maatregelen bij die over ondernemers gaat, maar eigenlijk is dat die 11 miljoen die ook nog wordt genoemd. Als nou de keuze voor zou liggen, gaat het dan om die cultuurinstelling, om die ouderen, om de jeugdigen of om die ondernemer? Ik heb in mijn betoog aangegeven waar wij voor staan, hè? We hebben gezegd, eigenlijk ook in lijn met wat u zegt: hoe zit het met mensen? In de thuissituatie is er sprake van meer huiselijk geweld. Hoe zit het met kwetsbare kinderen die naar school kunnen? Hoe zit het met verdwenen leerlingen? Dus wat dat betreft, u heeft in ons een medestander. Maar ik ben even benieuwd, dat jullie ook in de lijn met de heer Van Maldegem. Moet er meer of moet er minder? Waar is dat nou echt? Ook uw keuze, hè? U begon uw woorden met uw leidsman. Maar wat zou u doen? Als u er 5 miljoen zou moeten verdelen, zegt u dan: ik ga dan liever meer toch naar die menselijke maat, of naar de maat van de ondernemer?

De vraag is helder volgens mij, meneer Verschoor. Volgens mij...

In het collegevoorstel zit het allebei en ik heb gezegd dat ik daarmee akkoord ben, maar ik geef ook heel duidelijk aan waar mijn eigen aandachtsgebied ligt en waar ik voor pleit. Dat is gewoon helder. Mevrouw

Ja dank u wel voorzitter en reactie op de heer Rosenberg, want ik begreep u sprak ons aan op de ondernemers en natuurlijk, dat is ook enorm belangrijk, zeker in deze tijd. Maar tegelijkertijd heeft u mij ook horen zeggen dat het geld op de juiste plek terecht moet komen en deze crisis raakt ons allemaal. Dus in die zin geldt dat voor alle inwoners van Leidschendam-Voorburg en daar moet je heel goed kijken. Daarom noemde ik ook dat afwegingskader. Waar komt het geld op de juiste plek en wat zetten we in op de korte termijn? Want het is een noodpakket voor de korte termijn. En als ik u hoor over uw vraag en afweging van het kwijtschelden of opschorten, dan denk ik ja, wat maakt het voor u het allerbelangrijkste voor onze gemeente is dat dat kleine aspect van het opschorten en kwijtschelden of zegt u ook van: nou ja, er woedt een storm die muren moeten gestut worden.

Voorzitter, dank u. Het gebeurt vaker. Iemand op mevrouw Kortman, kijk. Waar het ons om gaat, is wat ik ook net aangaf in de richting van de heer Van Rossum. Wij kunnen natuurlijk de huur opschorten van een cultuurinstelling, maar als dat vervolgens leidt tot dat je over 3 maanden wel de huur moet gaan betalen, je hebt niks kunnen doen, dan zit je wel met een probleem en het is mij niet helder. Wat dan? De maatregelen zijn van het college, dat staat namelijk niet in de stukken. Is het dan nog steeds geld om dat te doen? En als het college nou had gezegd: wij schelden het allemaal kwijt. We pakken die kosten en dat leidt inderdaad tot die 1,2 miljoen die er staat. Dan zeg ik prima, dat is in ieder geval een helder standpunt, maar het is nu volstrekt vaag wat er aan de hand is. En daar zit mijn punt en het gaat niet zozeer om de term opschorten of kwijtschelden, maar het gaat om de gedachte erachter. En die gedachte erachter is wat mij betreft en hier hoor ik ook gelukkig in deze raadzaal. We moeten voorkomen dat mensen om gaan vallen, maar wees dan ook helder over ook aan het begin. Mevrouw Kortman.

Dank u wel, voorzitter. Dan nog een vraag aan de heer Rosenberg. U heeft wellicht ook kennisgenomen van het feit dat er daarom ook maatwerk wordt genoemd, een flink aantal keren en ook in beantwoording op onze vragen die we hierover gesteld hebben. Gemeentebelangen heeft daar vragen over gesteld. VVD heeft daar vragen over gesteld. En ik begrijp uw punt. Dat is ook inderdaad zo, maar daarom is dat maatwerk van belang en kunt u zich ook voorstellen dat dat op dit moment vrijwel niet inzichtelijk is en dat het gaat om de maatregelen. Daar wordt dit voorstel voor gedaan. Maatregelen zijn op korte termijn. Meneer

Ik wil me niet herhalen, voorzitter. Ik heb aangegeven hoe ik daar met mijn fractie tegenaan kijk. De crisis van twee weken geleden is een andere crisis dan nu en wij zijn alweer wat ingesleten in hoe het werkt. En de kennis die in de afgelopen twee weken is opgedaan, die zie je verder voor een stukje terugkomen in het voorstel dat nu voorligt. Want als ik me niet vergis, in de brief die we eerst hebben gekregen, daar stond het alleen maar over opschorten. Het is wel een klein beetje aan het kwijtschelden gaan raken. Dus als we nou eens twee weken zouden wachten en we zouden het college de tijd geven om goed na te denken over wat nou ons afwegingskader is als het gaat om dit specifieke punt? Misschien is het standaardwoordje opschorten helemaal verdwenen. En wat ik dus heb gezegd in mijn betoog: gun elkaar even de tijd om daar iets scherper over na te denken. En, ik heb al gezegd, de gemeentewet biedt de mogelijkheid dat het college in tijden van nood mag opereren zoals men denkt dat het nodig is. Verantwoording achteraf. Ik kan me nog voorstellen dat we dan zeggen: nou ja, we willen daar wat meer zekerheid over hebben, geef dan nu één bedrag mee dat je sowieso kunt gebruiken. Verantwoord ook dat achteraf, maar kom dan wel tot het eind van het jaar, niet voor zes maanden. Gewoon voor het eind van het jaar met een gedegen onderbouwing van waar we nu staan. En dat is dus de kennis van nu, zoals nog één keer één of twee weken erbij. Dank u.

Volgens mij was het zeer oh. Ik zie nog een interruptie van de heer Streefkerk. Ja voorzitter, ik.

Ik vraag me af, ik kan me niet voorstellen dat het college over twee weken een meer gedetailleerd afwegingskader kan hebben. Want ik bedoel, nu is het opschorten of kwijtschelden met als heel duidelijk leidmotief: we laten niemand omvallen en geen enkele organisatie omvallen die cruciaal is voor onze sociale infrastructuur, voor onze lokale economie. Over twee weken hebben we echt niet beter beeld op welke instellingen mogelijk over 6 maanden gaan omvallen, omdat ze alleen maar een opschorting hebben gehad. Dus volgens mij zit er niet zoveel verschil tussen wat u voorstelt of wat de heer Rosenberg voorstelt, voorzitter, namelijk kom over een bepaalde periode nadat je als bestuur de ruimte hebt genomen zonder ons om een kader te vragen en wat er is voorgelegd met dien verstande dat volgens mij wat er nu is voorgelegd in ieder geval een leidmotief meebrengt. En dat vind ik winst.

Ik stel voor dit debatje af te ronden. De heer Verschoor was klaar met zijn bijdrage. Dat maakt ook dat we aan het einde zijn van de eerste termijn van de zijde van de Raad. Wilt u nog iets? Nee.

Kleine ordervoorstelletje had ik in mijn map.

Ik zou willen voorstellen, even de handjes te wassen.

Prima, ja, zo even. Houdt u allemaal rekening met de afstand, zal ik maar even zeggen, hè? Dat we niet met z'n allen onze handen gaan wassen. Zullen we van buiten naar binnen gaan en dan...