Methode Duisenberg, presentaties van de rapporteurs

Welkom allemaal, welkom bij de presentatie van de methode Duisenberg. Welkom alle inwoners, raadscommissieleden, en in het bijzonder welkom aan de rapporteurs die vanavond komen spreken. Een korte inhoudelijke toelichting vooraf van mijn kant: vanavond tijdens de beeldvorming zullen de rapporteurs de methode Duisenberg en de conclusies in de aanbevelingen delen van een analyse van de programma's economie, veiligheid en de WMO in het sociaal domein. Mocht u daarover vragen hebben, deze bijeenkomst is informatief van aard. Maar als er technische vragen zijn, denk ik dat iedereen dan tussen de regels wel enigszins weet dat u die kunt stellen. Mijn voorstel is dat na afloop van de presentaties te doen, zodat ze die gewoon in één keer kunnen geven, tenzij het echt niet kan wachten. En dan geef ik nu graag het woord aan de heer Wouter Jorissen die dit traject heeft begeleid.

Moet ik even mijn pasje hebben of niet? Oh. Allright. Fijn dat iedereen er zo in grote getale is gekomen vandaag om te luisteren naar de presentaties van de rapporteurs Duisenberg. We hebben nu de tweede keer een Duisenberg-traject afgelegd. We hebben het natuurlijk vorig jaar of begin dit jaar gedaan voor de jaarrekening en nu voor de begroting. Heel even kort. De Duisenberg-methode gaat er eigenlijk over het analyseren van de P en C-stukken. Waarbij eigenlijk centraal staat de relatie tussen de doelen van de gemeente, de activiteiten die we doen om die doelen te behalen, en de effecten daarvan, de beoogde effecten daarvan, en de relatie met de euro's die we daaraan uitgeven. Dus eigenlijk gaat het heel duidelijk om: kunnen we de link leggen tussen de doelen die we hebben als gemeente, de activiteiten en het geld dat we daaraan uitgeven, en levert het dan ook op wat we met zijn allen hebben beoogd? We hebben in de pilot, de vorige ronde en ook deze ronde, daarbij drie programma's onder de loep genomen, ieder programma door een duo van rapporteurs vanuit zowel de oppositie als de coalitie. En dat zijn de programma's WMO, Economie en Veiligheid, en de rapporteurs hebben ook deze ronde weer interessante bevindingen en conclusies en aanbevelingen die we dan vervolgens in de Raad weer kunnen meenemen bij de begrotingsbehandeling. Wat we ook hebben gezien in de afgelopen twee rondes van Duisenberg, is dat we eigenlijk op twee sporen zijn gekomen. Het ene spoor is het Duisenberg-traject zelf, waarbij we dus echt met de rapporteurs en in groepjes en samen met de ambtenaren die begrotingsstukken zijn gaan uitpluizen. Maar, aan de andere kant zijn we daar tijdens dat proces achter gekomen dat we als Raad, maar ook als ambtelijke organisatie, ook wel een gedeelde visie hebben op hoe we die begrotingsstukken kunnen verbeteren. Dus ook op het tweede spoor, de structurele verbeteringen van de P en C-cyclus, en is nog het eerste spoor, de rapporteurs Duisenberg en de uitvoering van de methode. Vandaag bij deze presentatieronde krijgen jullie dus de uitkomst van de rapporteurs die de begroting hebben uitgepluisd en de methode Duisenberg erop hebben toegepast. En vervolgens in het najaar gaat de werkgroep Duisenberg deze pilot ook weer evalueren, want in het raadsvoorstel dat we als Raad hebben vastgesteld, staat dat we aan het eind van het jaar ook gaan evalueren en een voorstel doen om hoe we hiermee verder gaan. Dan hebben we binnen de werkgroep al hele concrete ideeën over die ook al gewisseld zijn met de ambtelijke organisatie. Dus daar worden ook stappen in gezet. Daar ga ik jullie nu verder niet mee vermoeien. Want vanavond staat eigenlijk in het teken van de rapporteurs, dus met uw welnemen wil ik die graag uitnodigen. .

En, als ik het goed heb, beginnen we dan met de begroting voor WMO? Dus dan kan ik meneer Klaarhamer en mevrouw Seriese uitnodigen om verder te gaan. Meneer Klaarhamer, oké.

Allereerst wil ik zeggen dat het een hele kluif was om de WMO in de Duisenbergmethode rond te breien. Omdat ja, eigenlijk vinden wij het, en ik in ieder geval, dat het niet zo heel goed past in de methode Duisenberg, maar daar kom ik in de conclusies nog even op terug. Welke doelen zijn er gepland? Nou, dat kunt u lezen hier: de adequate en tijdige verstrekking van de maatwerkvoorzieningen, zodat inwoners langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen en actief kunnen blijven participeren. Dat is een van de doelen van de WMO en de andere is individuele ondersteuning bieden aan inwoners die zelfstandig wonen en daarvoor een toekenning beschikking cq indicatie hebben ontvangen. Nou, welke speerpunten zijn daarvoor gepland? Dus de implementatie van het nieuwe WMO-beleid naar aanleiding van de koersbrief? Die hebben we allemaal wel kunnen lezen, denk ik, hoop ik: het ondersteunen van ouderen op het gebied van mentale gezondheid en de toeleiding beschermd wonen vormgeven. Nou, dan zien we hier de analyse: de implementatie van het nieuwe woonbeleid. Een WMO-beleid is aanpassen van verordening en beleidsregels. De indicatoren zijn dat de verordening is aangepast en de kosten zijn ambtelijke capaciteit. Het ondersteunen van ouderen op het gebied van mentale gezondheid. Dat is een pilot digitale koffer met domotica mogelijkheden. En er valt preventie mantelzorgondersteuning, bewustwording en zelfredzaamheid van zelfstandig thuis wonen. De streefwaarde indicatoren zijn er niet en de kosten komen uit, even kijken, hoe noem ik het? Wil ik niet weten, nou, de de ISA en de gala middelen en die zijn niet gespecificeerd. Nou, toeleiding beschermd wonen is: beschermd wonen is inwoners worden vanuit de gemeente begeleid naar een passende woonvorm. Gevolgen komen wetswijziging beschermd wonen verwerken. Indicatoren zijn er niet en het is ook weer alleen ambtelijke capaciteit waar de kosten in zitten. Nou, de bedragen per taakveld, die ziet u hier. Die ga ik niet allemaal oplezen. En dan is het de koersbrief WMO en daar, daar hebben wij eigenlijk alles uitgehaald dat die paraplu die is, die staat in X ibabs. Nou en de conclusie is dus de WMO, omdat de WMO een open einde heeft, is het op de begroting gewoon moeilijk weer te geven en de invloed van waarheid door ons is gewoon heel erg klein. Hoe klein die is, kunnen we zelf niet vaststellen. De speerpunten hebben betrekking op de vrije ruimte en zijn niet echt heel concreet. Het is ook moeilijk om de volle omvang van de WMO-beleid en de kosten daarvan uit de begroting af te leiden. En hier kan je dus al zien dat het gewoon best wel ingewikkeld is om dit in de methode Duisenberg te verwerken. Voorziene uitgaven zijn niet te herleiden tot speerpunten, anders dan door raadplegen van onderliggende beleidsdocumenten. De in de begroting per taakveld opgenomen bedragen tellen niet op tot de bedragen in de koersbrief. Dat is ook heel ingewikkeld om dat te achterhalen. We hebben de aanbevelingen voor de ambtenaar ambtelijk. Beleid nou, we kunnen vragen wat de scope van de WMO binnen het programma sociaal domein is en geeft daarmee de context de context op de speerpunten weer. U kunt vragen wat de mate van de beïnvloedbaarheid is op het hele domein, zie bijvoorbeeld de begroting van Utrecht die hebben daar aangehangen als laatste. U kunt vragen om een financieel totaaloverzicht van het domein. En u kunt vragen om de concrete doelen en effectindicatoren. Of als dat niet kan uitleggen waarom dat niet kan. En, we kunnen vragen om heldere en relevante verwijzingen naar de beleidsstukken, zoals sociaal kompas en de koersbrief WMO. Dan hebben we hier de aanbevelingen. Kijk, die hebben we dan gedeeltelijk gehaald uit de begroting gemeente Utrecht. Daar zie je het al wat iets duidelijker. Maar nogmaals, het is een hele kluif om dit in de Duisenberg-methode weer te geven.

Dank u wel meneer Klamer voor uw presentatie. Voordat u teruggaat naar uw plek, zijn er misschien nog mensen die vragen hebben over deze presentatie. U kan het ook vanaf daar beantwoorden, dat is ook prima. Maar ik geef in ieder geval even ruimte voor mensen om vragen te stellen over de presentatie en dan graag even voorstellen met naam en partij.

Ja, Iris Veld, GroenLinks. De opmerking: dit past eigenlijk niet echt bij de methode Duisenberg. Vraag ik me af of de aanbevelingen en de conclusies die hieruit komen niet juist ook heel goed zijn omdat dat er juist door de methode Duisenberg zo naar voren komt. Dus is het niet juist ook wel een terrein waar deze methode goed op past om dat soort haken en ogen wat duidelijker te maken?

Ja dat wel, maar nogmaals, het blijft een open einde. Dus we komen er nooit helemaal achter en we kunnen het ook niet van tevoren begroten. Dus het is heel moeilijk te begroten, door het open einde.

Frank Wilschut van de ChristenUnie, ik had een vraagje: de speerpunten gaan nu over de vrije ruimte, geven jullie aan. Betekent dat dat er geen speerpunten zijn over het andere deel?

Als ik even mag. Nee, dat klopt. Het is ook, zeg maar de delen, het grootste deel van de uitgaven en van de activiteiten ook die betrekking hebben op wat we moeten doen in het kader van de WMO. Dus die voorzieningen en ondersteuning op maat. Daar zijn geen speerpunten of concrete doelen voor de gemeente op vastgelegd, dus niet op tijdigheid of adequaatheid of dat soort dingen. En

Even voor de kijkers thuis, u bent mevrouw?

Pardon voorzitter, Ans Seriese, GroenLinks.

Als er dan verder geen vragen meer zijn. Nou, dank meneer Klaarhamer, mevrouw Seriese voor uw presentatie, dan kan ik nu het volgende groepje naar voren roepen. Dat is economie.

Ja voorzitter, dank u wel. Ik ben het groepje van economie met ondersteuning vanuit de griffier in de naam van Edgar, waarvoor dank. Samen met Edgar hebben wij ons gebogen over de begroting en dan met name over het economische gedeelte. Als we even terugblikken naar de aanbevelingen vanuit juni 2024, was eigenlijk de aanbeveling dat het moeilijk is om een oordeel te geven over de rechtmatigheid, de doelmatigheid en de doeltreffendheid vanuit de P en C-cyclus vanuit de P&C-documenten. Dit keer hebben we iets dieper ingegraven om te kijken van nou, welke doelen hangen er dan echt in en hoe kunnen we die dan koppelen aan welke acties we allemaal ondernemen? Als we dan gaan kijken naar wat het beeld van economie is, daar hebben we een aantal beleidsdocumenten die we hierin hebben bekeken: de bouwstenen economie, de detailhandels- en de horecavisie, de visie recreatie en toerisme en uiteraard ook al aangekondigd in de begroting. Er komt ook een evenementenbeleid in 2025. Daarnaast vindt u nog wat extra gegevens over wat hebben we dan precies aan bedrijven enzovoort? Die zijn allemaal uit de bouwsteen economie. Die gegevens zijn dus wel al uit 2019. We hebben ook uiteraard nog even gekeken naar wat hebben we nou de afgelopen jaren aan kosten gemaakt? Wat zijn dan de baten en wat is dan het saldo wat daar op plus of min is? We hebben gekeken naar alle doelen. Ik heb hier niet alle doelen opgesomd, want dan krijgt u tien sheets met allemaal doelen en dat is misschien wat overdadig. Maar we hebben gekeken naar welke doelen staan er nou in zo'n begroting? Welke prestaties staan er nou in zo'n begroting en hoe kunnen we dat dan vervolgens op elkaar leggen? Want wat eerst opvalt, is dat er een aantal doelen genoemd zijn, maar dat er niet altijd direct prestaties aanhangen en dat er ook een aantal doelen zijn zonder prestaties. Dus we zijn zelf gaan kijken van welke doelen hebben we nou en wat zou dan een effectindicator zijn die daarbij past en welke prestatie hangen we daar dan aan? Nou, dan zie je hier bijvoorbeeld het bevorderen van arbeidskansen voor een brede doelgroep in het midden. Dan kan je daaronder stellen die 2000 extra banen die we willen hebben in de periode 2021 tot 2030. En wat doen we daar dan voor? De gemeente werkt samen met diverse onderwijsinstellingen in het platform economie. Ja, dan is het vervolgens de vraag, welke kosten hangen daar dan aan? En dat is heel moeilijk te peilen, omdat je natuurlijk vanuit ambtelijke capaciteit zoiets doet en daar dus niet direct extra kosten voor maakt. Maar er zitten wel kosten in, alleen die kunnen we niet herleiden, omdat dat uit extra ambtelijke capaciteit komt. Dat komt gewoon uit de ambtelijke capaciteit, niet extra. Nou, zo ziet u hier nog wat extra doelen staan. Ik heb er nog een paar uitgelegd. Een vitale lokale economie vormt een belangrijke bouwsteen voor een duurzame en vitale gemeente. Dat is een doel waarbij Edgar en ik elkaar een aantal keren in de ogen keken. Ja, en wat is nu precies het doel een vitale lokale economie? Maar wat is dan een vitale lokale economie? Dat is dan een doel waarvan je denkt, wanneer hebben we dat dan bereikt? Wanneer gaan we dat dan bereiken en hoe willen we dat dan vervolgens bereiken? Nou ja, dan zien wij dat er een aantal dingen worden gedaan waarvan wij denken, nou, dat draagt bij aan een lokale vitale economie, maar vervolgens blijft het wel onze invulling hierin. Nou ja, nog zo eentje is ook: we zetten in op een aantrekkelijk en groen buitengebied met een passend economisch verdienmodel. Ja, dat is natuurlijk een goede doelstelling om iets om te halen, alleen mis je daar wel in. Ja, wanneer hebben we dan zoiets bereikt en hoe gaan we dat dan bereiken en wat gaan we er dan vervolgens voor doen en welke kosten hangen daar dan aan? Als we dan kijken met een bril vanuit methode Duisenberg, dan missen we daar wat stapjes in. Onze conclusies en aanbevelingen begin ik even met onze observaties. De visiedocumenten en het beleid zijn niet direct terug te vinden in de begroting. Er worden wel een aantal documenten benoemd, maar niet alle documenten die hier toch wel ook van toepassing zijn. We missen bijvoorbeeld de verwijzing naar de detailhandelsvisie of de horecavisie of de visie recreatie en toerisme. Ook komen er nog een tweetal stukken aan. Die lees je wel in de tekst, maar idealiter zou ik zeggen. Onderin zeggen we nog even in 2025 werken we aan een evenementenbeleid en in 2025 komt ook de omgevingsvisie. De tweede observatie was het hè? Doelen en prestaties lopen veel door elkaar en ook is het niet duidelijk wat het kost. Nou, ik heb jullie daar net al een aantal voorbeelden van gegeven waarvan wij zeggen, van ja, dan wordt het vrij lastig om te zien van joh, wat willen we nou, wat doen we dan en wat kost het vervolgens? Zo staan daar bijvoorbeeld benoemd proef de historie, winkel op niveau, ervaar de Vliet en ontdek het buitengebied. Ja, dat zijn doelstellingen, prestaties, maar wat doen we nu daarvoor? En hoe gaan we dat vervolgens verder uitbouwen? En wanneer hebben we dat dan gehaald? Sommige doelen zijn niet helder geformuleerd. Je ziet bij veel doelen dat niet duidelijk is wat we precies willen bereiken. Er zijn er een paar: 5% economie bij nieuwe gebouwen en 2000 extra banen erbij in 2030. Overigens komen deze uit de bouwsteen en stonden deze niet direct in de begroting genoemd. Maar er zijn ook een aantal onduidelijke doelen, zoals ik hiervoor al eventjes benoemde aan u. Daarnaast zien we onderin de begroting dat er verplichte indicatoren worden benoemd. Ja, dat is fijn. Alleen er staat vervolgens helemaal niks over beschreven, dus er staan netjes de verplichte indicatoren die we vanuit wettelijk hebben opgelegd gekregen. Dat moeten we melden, alleen we missen daarin wel een koppeling, hè? Wat vinden we hier nou van? Vinden we dit goed of vinden we dit niet goed of willen we hier iets mee of hè? Dus idealiter zou je daar nog iets over terug willen zien in de begroting. Dat leidt voor ons tot in ieder geval drietal aanbevelingen. Leg de link beter, leg beter de link in de stukken naar de taakvelden en in de relevante beleidsstukken. Verwijs eventueel ook naar andere taakvelden en dergelijke in de begroting en de jaarrekening die relevant zijn voor economie. Een onderdeel van de economie is uitvoering van de motie Damcentrum. Daar wordt gewerkt aan een brug signalering. Echter, ik zou als je hem makkelijk leesbaar wil hebben, direct een verwijzing willen zien. Dat kun je terugvinden in taakveld dat en dat, daar staan de begroting. Er staan de kosten benoemd. Zet duidelijke doelen, koppel deze aan prestaties en of acties en laat zien wat het kost. Dat is heel makkelijk geformuleerd. We hebben hier ook diverse gesprekken over gehad met ambtenaren. Het is niet altijd zo zwart-wit. Het kan niet altijd dat je zegt, hé, dit is precies wat we gaan willen bereiken. Het is namelijk ook soms dat je zegt van ja, we hebben een doel, maar die is niet altijd direct meetbaar. De laatste aanbeveling is formuleer ambities op verplichte indicatoren. En dat kan ook zijn dat de gemeente geen stijging of daling wil zijn in de cijfers van de verplichte indicatoren. Maar benoem wat je wil, gebruik die cijfers desnoods in je verhaal. Doordat nu niet duidelijk is met welke doelen welke prestaties te koppelen zijn en dat daarbij het lastig te vinden is welke kosten er dan aan zitten, is het lastig om de begroting te zien als een zelfstandig leesbaar stuk en dat is wat ons betreft wat je idealiter zou willen dat je de begroting gewoon kan pakken dat je hem door kan lezen dat je in één keer denkt, oké, dit is wat we de aankomende tijd gaan doen. Even kijken. Nou, zoals ik net al zei, hadden we inderdaad gesprekken gehad met ambtenaren die herkenden zich ook gedeeltelijk in die conclusies. Die willen hier ook echt mee aan de slag. Die denken ook echt actief mee. We hebben die gesprekken ook als zeer prettig ervaren, dus daarvoor nog mijn dank uitgesproken die kant uit. En ik begrijp dat ze gaan, dat we ze gaan proberen om dat voor elkaar te krijgen voor de begroting van 2026. Tot zover, dank jullie wel. Zijn er nog vragen?

Hartelijk dank meneer de Klerk, ik ga even de zaal in en ik heb een aantal vragen. De eerste vraag:

Nathalie Reijnders voor GroenLinks, ik heb even een vraagje over het teruggaan naar die doelen. Je zegt dat er heel veel doelen zijn. Het zijn wel pagina's lang. Zou er een mogelijkheid zijn om er een soort van hoofdstukken van te maken die de doelen aan elkaar koppelen? Ik zag wat jij al noemde, een paar van die allemaal over bedrijfsruimte gingen en een paar over verduurzaming, zodat er misschien een makkelijkere combinatie tussen de doelen zou kunnen worden gemaakt. Dat je niet in het ene hoofdstuk heel veel doelen hebt, terwijl je in een ander hoofdstuk maar drie hebt, bijvoorbeeld. Van de taakvelden. Netjes aan het jargon houden?

Dank u wel voorzitter. Dat dat wordt gedaan. Er zijn op dit moment 3 hoofdstukken: economische ontwikkeling, toerisme, horeca en evenementen. En dan ben ik hier aan het spreken, want ik heb uiteraard ook even opgelet. Economische promotie, dus er zijn al wel onderverdelingen gemaakt. Ik heb hier alleen alle doelen in één keer op één hoop gegooid.

Iris Feld, GroenLinks, ik zat mij af te vragen, en wellicht is het een retorische vraag: als het gaat over het helderder kunnen formuleren van doelen, is dat dan iets wat vooral bij de ambtenarij en het college ligt? Of is het eigenlijk ook iets wat wij als Raad in onze eigen voorstellen, moties, amendementen ook beter moeten doen? Ik weet niet of jullie daar een beetje inzicht in hebben, maar hoe moet ik daar naar kijken?

Als rapporteur vanuit de Commissie Duisenberg zou ik zeggen, doe de voordelen mee met die informatie die u nu heeft gehad. En dan denk ik dat u inderdaad daar een vraag over zou kunnen stellen.

Er waren een aantal doelen die heel concreet waren: die 5% en die 2000 arbeidsplaatsen zijn navolgbaar. Of we daar al een beetje op stoom zitten als het op dat gebied gaat?

In aanvulling op die verplichte indicatoren zou ik adviseren om te vertellen hoe je er op dit moment voor staat. Op dit moment is dat niet terug te vinden in de begroting.

Volgens mij hebben we dan, oh.

Even als aanvulling, daar hebben we natuurlijk ook de tussentijdse rapportage en de jaarrekening voor. Waar we ook deze exercitie op doen dus. Begrotingen zijn natuurlijk in het begin zo niet voor bedoeld.

Ja, ik snap heel goed dat het logischer is bij de jaarrekening, maar ik kan me voorstellen dat je in de begroting zegt: gezien het resultaat van de vorige jaren, namelijk dat we het gaan halen of het gaat supergoed doen. We x en y en. Dus vandaar dat je het misschien alsnog terug had kunnen zien.

Graag even de microfoon meneer Jorissen..

Excuus. Dat is in de P&C-cyclus. Daar is natuurlijk voor bedoeld. En ik denk dat we ook juist vanuit de Commissie Duisenberg in het tweede spoor, dat structureel verbeteren van die P&C-stukken, ook daar scherper in moeten zijn, maar ook moeten zorgen en bewaken dat de begroting niet een heel groot levendig document wordt waar je alles aan op zou kunnen hangen.

Als er dan geen verdere vragen zijn, dank u wel, meneer De Klerk, voor je presentatie en dan gaan we verder naar het volgende onderwerp en dat is veiligheid. Die wordt gedaan door Liesbeth van der Heijden, Diederik Visser en Jack Voortman. En ik zie dat meneer Voortman de presentatie gaat geven. Veel succes.

Ja dank u wel, even wennen hier te staan hoor, Michiel. Het is de eerste keer en het is geen medische speech, maar dan toch. Ja bedankt, ik spreek namens Diederik en namens Liesbeth, omdat Liesbeth daar vanavond helaas niet bij kon zijn, maar haar inbreng was natuurlijk heel erg groot, laat ik het zo zacht uitdrukken. Ja, veiligheid. Ik had even een korte intro: voor mij is veiligheid de tweede keer dat ik dit begrotingsonderdeel mocht doornemen in het kader van Duisenberg, dus het mooie is dat ik kon zien van hoe was het en nu, hoe is het nu? Dus ik heb echt referentie om te kijken of we nu stappen hebben genomen in de methodiek Duisenberg, met name voor raadsleden. Dat was heel erg prettig. En het tweede, toch nog even over Duisenberg. Het is geen raketwetenschap. Duisenberg is puur een methodiek voor een raadslid om in lineaire lijn te kunnen lezen, een begroting te kunnen lezen. Van wat doen we? En wat doen we daarvoor en wat heeft het gekost en niet meer. Het is wat dat betreft niet echt spannend of spannender. Dan toch maar beginnen bij de eerste vraag. Als we kijken naar het gevoel rondom veiligheid binnen onze gemeente. Veiligheid is een containerbegrip dat door iedereen, of het nou een individu is of een organisatie, anders wordt ingevuld. Maar wat wel opmerkelijk is, is dat het gevoel van veiligheid in Leidschendam bijvoorbeeld behoorlijk is teruggelopen. Dat zijn de cijfers van het CBS die ieder jaar een veiligheidsmeting doen over alle gemeentes in Nederland. En het tweede wat daar opmerkelijk bij is, is dat mensen aangeven dat ze denken dat ze een vrij grote kans lopen om geraakt te worden door een of ander aspect van onveiligheid en met name dan op internet en internetfraude. Ik denk dat al die landelijke campagnes die je bijvoorbeeld nu op de televisie ziet, over phishing en al dat soort dingen, het veiligheidsgevoel niet echt voor mensen persoonlijk groter maakt, maar eerder onzekerder ten aanzien van veiligheid. Even de algemene cijfers. Ik denk dat Frank die nog wel herkent van vorig jaar en die zijn niet wezenlijk veranderd. Je ziet het totaal aantal misdrijven en de winkeldiefstal waarin we flink hoger liggen dan als gemeente dan landelijk nu is en dat is best wel fors, zo ook het onveiligheidsgevoel. Of wat ernaast staat? Het is als het ware wel iets om goed over na te denken. Nou, we hebben de opdracht gekregen om het kort en bondig te houden, dus we gaan niet alle doelen benoemen. Ook niet alle acties die eraan gebonden zijn. We hebben gekeken naar de methodiek Duisenberg, en hoe moet je dat dan doen? Hoe moet je dat dan lezen en wij zien dat veiligheid het enige onderdeel in de begroting is dat langs de lijnen van Duisenberg is aangepast, dus dat onze adviezen van vorig jaar hebben dus wel heel duidelijk impact gehad. Met name dank aan de ambtelijke ondersteuning erin waar we vorig jaar een ontzettend goed gesprek bij hebben gevoerd. Dit jaar ook en de mensen hebben het omgezet in een nieuwe methodiek, eigenlijk volgens de methode Duisenberg. Het was heel erg fijn om te zien. Dus op onderdelen is de begroting een stuk leesbaarder geworden. Alle aparte onderdelen lezen ook congruent, dus die liggen ook in lijn met elkaar. De doelen zijn benoemd. Soms wel erg high over en op abstractieniveau daarentegen, de subdoelen zijn veel concreter benoemd in de begroting. Gekoppelde activiteiten zijn ook allemaal benoemd, ook de kosten. Maar waar wij wel mee hebben geworsteld is nog steeds van waar wij, en dat is het saldo met die alle andere delen van de begroting. Waar hebben wij als gemeente echt grip op welke onderdelen van de begroting waar we dus iets mee kunnen? Dat komt straks ook terug in de aanbevelingen. We hebben een aantal suggesties voor de Raad. Wij vragen om deze methodiek van de begroting op veiligheid te gebruiken voor eigenlijk alle onderdelen van de begroting. Dus als dat mogelijk is? Kijk, we hebben hem Duisenberg, hebben we een beetje gemuteerd als naam. Die zijn bij de gemeente Diek. Want het is niet alleen gemeenteraadsleden die een begroting goed moeten kunnen lezen, ook congruent en ook in lijn, maar wij vinden het minstens net zo belangrijk dat het management en de portefeuillehouders en de beleidsmakers eigenlijk ook vanaf de start van een nieuw begrotingsproces dit ook meekrijgen in welke methodiek zij hun begroting moeten gaan opstellen. Dus het is niet alleen de Raad, maar het is ook voor de beleidsmakers. En dat hebben we gezegd: focus op de doelen en de meetbaarheid. Zodat we echt, dit is nu te abstract. Vraag of dat veel meer te operationaliseren? En, we willen natuurlijk een scherp onderscheid waar we als gemeente invloed kunnen hebben. En Diederik, daar moet je mij even vertellen, want die ben ik even kwijt. Vraag om het college om u? Dus een vraag aan jou eigenlijk?

Moet trouwens presentatie zijn vragen collega's om een presentatie door derden verbonden partijen. We hebben natuurlijk een paar weken geleden hier de hoofden, zal ik maar zeggen, van, hoe heet het, de verbonden partijen gehad. Maar je zou natuurlijk op diverse onderwerpen kunnen kijken of je ook eens een keer een directeur van een zorginstelling zou kunnen vragen en variaties op het thema, voor zover het de andere begrotingspunten begrotingsonderwerp betreft, om daar in de vorm van beeldvorming een presentatie over te geven zodat ook die cijfers, hè? Eenmaal was daar natuurlijk een mooi voorbeeld van dat die cijfers ook veel meer gaan leven en wat betreft de politie is natuurlijk wel duidelijk, hè? Dat is voor ons als je het opent. De begroting kijkt natuurlijk, een black hole om het zo te zeggen, vandaar dus, hè, combineer dat dan als je dan naar de begroting toewerkt dat je een paar van dat soort presentaties hebt, al dan niet in kleiner verband, om daarmee die begroting voor ons ook duidelijker te maken.

En nog even voor de kijkers thuis?

Mijn naam is Diederik Visser, CDA.

Nou, dat was hem dan. Ja, ja, ik had nog wat slides erin zitten met wat cijfers zoals het veiligheidsgevoel per wijk. Nee. Nou, alles stuur ik hem wel mee samen met de presentatie. Nee, nee, nee, Diederik Janssen vroeg en zei. Dankjewel. Ja. Nee, het zijn de laatste slides. Ja ja je snapt wel maar in het kort komt het erop neer dat er grote verschillen zijn, net zoals vorig jaar, wat het veiligheidsgevoel per wijk is. Een uitschieter naar boven, bijvoorbeeld qua percentage, is Oud Voorburg, waar 45% van de mensen zich relatief erg veilig voelen. En helaas, als je een top naar boven hebt, heb je ook een top naar onder. En dat is toch wel Prinsenhof helaas met 15%. 45% Oud Voorburg, 15% Prinsenhof. Dan denk ik van jongens, hier moet toch echt maatwerk gepleegd gaan worden om daar iets aan te gaan doen. That's it, dank u wel.

Nou, dank u wel meneer Voortman voor de presentatie en dan kijk ik de zaal rond voor vragen.

Dank u.

Als er verder geen vragen meer zijn, dan kunnen we naar de afronding van deze beeldvorming. Iedereen hartstikke bedankt voor de presentatie. Alle rapporteurs, dank ook aan de ambtelijke ondersteuning, dank aan de wethouders. Dank aan de griffie voor het helpen met deze tweede ronde in de methode Duisenberg. Voor de aanwezige mensen, zoals gezegd, de bijeenkomst is vandaag vanavond informatief van aard. De Raad en Commissieleden hebben hier technische vragen kunnen stellen. De raadsleden kunnen de conclusies en de aanbevelingen betrekken bij de behandeling van de begroting op 13 november 2024 en de fracties kunnen de informatie verder meenemen voor intern beraad. En dan wens ik u verder een hele fijne avond.