Beeldvorming presentatie college: Project Gebiedsvisie De Julianabaan

Dames en heren, goedenavond. Welkom, een minuut over 19.30 uur, dus ik wilde beginnen. Warm welkom aan alle aanwezigen vanavond hier in de raadszaal en aan de kijkers en luisteraars thuis. Een bijzonder welkom aan onze projectleiders, dat zijn Sanne Veldhuizen en Joris Bokhoven, en zij zullen bijgestaan door Carl de Koning straks uw vragen gaan beantwoorden. Even een korte inhoudelijke toelichting vooraf. Dit is niet de eerste beeldvorming over het Koningin Julianaplein. De Julianabaan heeft een sterke positie als wijkwinkelcentrum in Voorburg, onder andere door een compleet aanbod voor de dagelijkse benodigdheden en tegelijkertijd liggen er kansen om de zaken te verbeteren. Daarom wordt, zoals u weet, hard gewerkt aan een integrale visie op het gebied van toekomstbestendiger maken. Ook nieuwe uitdagingen in de vorm van verduurzaming worden daar momenteel bij betrokken. Te denken valt dan aan vergroening en klimaatadaptatievoorstellen. Daarvoor worden op verschillende momenten in het proces aan de gemeenteraad voorgelegd. In de presentatie van vanavond komen kansen en uitdagingen met concrete ontwikkelvarianten aan de orde. Het onderwerp vanavond leent zich voor een avondvullend programma, daar ben ik me van bewust. Echter, we hebben 45 minuten om in totaal de presentatie en de vragen te beantwoorden. Het verzoek derhalve om de vragen puntig te stellen en op voorhand geef ik u mee dat deze bijeenkomst informatief is van aard en dat betekent dat u technische vragen kunt stellen. Het verzoek is om de vragen op te sparen tot het eind van de presentatie. Onze projectleiders hebben aangegeven dat ze er geen avondvullend programma van maken, dus zullen het kort houden. Noem voor het stellen van de vraag even uw naam en in welke hoedanigheid u vanavond bent aangeschoven. Dat is ook handig voor de mensen die thuis meekijken. Voor de volledigheid meld ik ook nog even dat het niet de bedoeling is om vanavond meningen te verkondigen. Daartoe is de mogelijkheid in de commissievergadering later. En, voor nu geef ik het woord aan Joris Bokhoven.

Voorzitter, mag ik vooraf een kleine opmerking maken? U schetst het zelf al: de tijd van 45 minuten is wel heel kort. Zou u aan het presidium willen doorgeven dat wij het op prijs zouden stellen dat er bij dit soort presentaties meer tijd wordt uitgetrokken? Want 45 minuten praten over herontwikkeling, waar het ook gaat over de kwaliteit van de leefomgeving, is wel heel kort. Dank u. Meneer van...

Hoogdalem, de Partij van de Arbeid. Ik noem dan zelf maar even naar aanleiding van uw vraag genoteerd. Weet wel dat er meerdere beeldvormingen geweest zijn en zullen komen. Dus ik snap uw punt. Maar voor nu gaan we met de presentatie en meneer Bokhoven aan de slag.

Ja, dank u wel. Goedenavond, mijn naam is Joris Bokhoven, inderdaad projectleider bij de gemeente voor het project Julianabaan, samen met mijn collega Sanne Veldhuizen en Karel de Koning, die als ambtelijk opdrachtgever fungeert. Ik zal kort jullie meenemen in de aanleiding van het project en de uitgangspunten, waarna Sanne jullie verder zal meenemen in de varianten zoals die er nu liggen en die we graag met jullie als Raad willen delen. Ik moet op het scherm richten, heb ik begrepen. Zien jullie dat? Ja, oké. Kijk, het doel en de aanleiding van het project Julianabaan is een succesvol winkelcentrum op dit moment. Het heeft een sterke positie als wijkwinkelcentrum in Voorburg en wordt gekenmerkt door optimaal bezoeksgemak en een compleet aanbod. Je kunt er met de auto komen, makkelijk ook met de fiets. Je vindt er eigenlijk alle winkels die je nodig hebt voor het dagelijks leven. Tegelijkertijd zien we ook, zoals al even aangekondigd tijdens de inleiding, dat er kansen liggen om het winkelcentrum te verbeteren en daarmee ook toekomstbestendiger te maken. Het zit hem in de helderheid en de herkenbaarheid van de routing, de verblijfskwaliteit van de plek als centrumgebied van Voorburg. Om het toekomstbestendig te maken, liggen er ook allerlei uitdagingen waar je iets mee zal moeten, met name rond diversiteit in het winkelaanbod, de kwaliteit daarvan, flexibiliteit daarin, het mengen van functies, het vergroenen en inderdaad ook al genoemd, klimaatadaptatie met thema's als hittestress, opvang en vasthouden van regenwater bij piekbuien. En daarmee ontstaan er mogelijkheden voor nieuwe ontwikkelingen. Kortom, als conclusie voor de Julianabaan als toekomstbestendig centrumgebied is een integrale visie nodig die al die thema's, opgaven en ambities aan elkaar verbindt. We zijn ermee aan de slag gegaan, ruim twee jaar geleden, aan de hand van twee moties die door de toenmalige gemeenteraad zijn aangenomen. De eerste motie riep eigenlijk op om onderzoek te doen naar welke mogelijkheden er liggen voor het overkappen dan wel onder de grond brengen van de parkeerplaats die we nu op maaiveld zien en het daarmee creëren van een aantrekkelijk en bruikbaar plein voor bijvoorbeeld evenementen, ontmoeting en vergroening, met daarbij ook de oproep: wees daarbij vindingrijk en gebruik lef om te zoeken naar beschikbare ruimte en mogelijkheden. De tweede motie die toen is aangenomen door de Raad, is voor een verkenning: doe onderzoek op welke manier we een bundeling van de bibliotheek en het theater Ludens een plek kunnen geven op het Koningin Julianaplein in Voorburg, dus in het winkelgebied. Ja. Dat heeft geleid tot het raadsvoorstel dat in oktober aan de Raad is voorgelegd en ook aangenomen met het plan van aanpak, waarbij ook is gezegd dat het Huis van Verhalen, het cultuurgebouw, dus een bundeling van de bibliotheek en theater Ludens, onderdeel moet uitmaken van het plan voor de herontwikkeling van de Julianabaan. Dan is het altijd verstandig om te kijken, waar staan we nu? Hoe ziet het gebied er nu uit en hoe functioneert dat? Zoals al even aangestipt, is het een goed bereikbaar boodschappencentrum. Ook vooral om die reden wordt het bezocht voor dagelijkse benodigdheden door omwonenden uit de directe omgeving, maar ook van iets verder weg. We zien ook dat het gebied uiteenvalt in een aantal deelgebieden die worden gescheiden van elkaar door barrières in de vorm van hele drukke verkeersstromen, fietsstromen en met name ook auto's die zoekende zijn naar een parkeerplek. Op momenten van hoge drukte leidt dat tot risicovolle verkeerssituaties. Maar we zien ook dat er veel kwaliteit te winnen valt bij het iets doen met alle achterkanten. Het centrum is vrij veel naar binnen gekeerd. Je ziet veel achterkanten daar waar de winkels een losse ingang hebben en daarmee is het ook een wat lastig te vinden en te ontsluiten gebied voor de mensen die daar op zoek zijn. Dus de entrees zijn niet helder en kunnen helderder worden. Het is ook wijdlopig. Als je kijkt naar vergelijkbare winkelcentra, zijn die vaak wat compacter met kortere loopafstanden. Je ziet ook dat je flinke wandelingen moet maken om over het parkeerterrein te komen bij het blok van Metterwoon, noem ik het maar even, waar ook winkels zitten. Liefst zou je dat wat compacter bij elkaar hebben. Dat komt ook de kwaliteit en toekomstbestendigheid van het winkelgebied ten goede. De auto is dominant, die domineert het beeld van het gebied en dat komt met name door de hoeveelheid parkeerplaatsen die we daar zien en daardoor liggen er kansen om de verblijfskwaliteit te verbeteren, onder andere door die achterkanten aan te pakken. Maar ook het parkeren op een andere manier te gaan organiseren, zodat de auto een minder grote plek inneemt in het beeld dat je van het gebied hebt. Er liggen ook kansen om de kruispunten overzichtelijker te maken. Er zijn veel kruispunten waar je verschillende voetgangers en verkeersstromen elkaar ziet kruisen en die vaak ook als onoverzichtelijk worden ervaren. En juist door het parkeren op maaiveld, maar ook in de gebieden daaromheen, is er veel zoekverkeer van auto's op zoek naar een beschikbare plek. Blijft spannend, ja. We hebben bij de start met elkaar vastgesteld welke kansen en ambities we zien op het moment dat we met deze opgave aan de slag gaan. Waar werken we naartoe? Wat zou het resultaat moeten zijn van een integrale gebiedsvisie? En daarbij komen een aantal thema's aan de orde, om te beginnen de belangrijkste, namelijk wat de basisfunctie van het gebied is, een winkelcentrum. We zien kansen om te werken aan een comfortabeler en compacter winkelgebied met een robuuste structuur waarbij winkels logisch ook in de loop liggen, waarbij je dus in een logische rondje of acht, wat je vaak ziet in winkelgebieden, alle winkels kunt bereiken en je boodschappen op een vriendelijke en prettige manier kunt doen. Bereikbaarheid is daarbij essentieel. Zonder goede bereikbaarheid heb je geen succesvol winkelgebied. Prettig parkeren, comfortabel, goed bereikbaar, centraal in het gebied is belangrijk, maar het liefst met die auto dus zoveel mogelijk uit het zicht en meer prioriteit voor de fiets en de voetganger. Een gemixt, levendig en toekomstbestendig centrumgebied biedt ook kansen om een aantal functies toe te voegen, voorzieningen die bijvoorbeeld in de zorgsector zitten, de cultuursector, een bibliotheek die een krachtige rol kan spelen en nu al speelt, maar nog meer zou kunnen gaan spelen in het gebied om daar ook meerdere functies aan toe te voegen en een breder aanbod te bieden aan bewoners. Een aangename verblijfs- en ontmoetingsplek is uiteraard ook belangrijk, vergroening is daarbij belangrijk en we houden van de unieke identiteit van het winkelgebied zoals het nu ligt. Heel proces, we zijn daar ook al flinke tijd mee bezig, want dat vergt behoorlijk wat studie om al die opgaven goed met elkaar in verband te brengen. En ook is de zoektocht hoe je het cultuurgebouw, zoals ze dat uiteindelijk hebben genoemd, het Huis van Verhalen, op een verantwoorde manier ruimtelijk kunt inpassen, zodat het ook iets toevoegt aan het winkelgebied als geheel, aan het centrumgebied als geheel. Wij zijn begonnen met het definiëren van wat nou de bouwstenen zijn waarop we dat verhaal willen gaan maken, die visie willen gaan bouwen. En dan zijn er vier bouwstenen die we op dit moment geïdentificeerd hebben: de positie van het Huis van Verhalen, verschillende varianten voor het parkeren, woningbouw toevoegen en het versterken van de retailfunctie. Door die bouwstenen op verschillende manieren te rangschikken, zijn er uiteindelijk nu twee basisvarianten. Staat hier nog die plaatjes inmiddels verouderd? We hebben nu drie basisvarianten die jullie zometeen te zien krijgen, waarbij we elke keer gekeken hebben of we een basisvariant kunnen maken met dat Huis van Verhalen. Dat is een forse ambitie, waar natuurlijk ook investeringen aan vastzitten, maar we willen ook een variant maken zonder Huis van Verhalen, waarbij we nog steeds die doelen en ambities die we hebben voor het gebied kunnen gaan waarmaken. Nou, die varianten hebben wij besproken met ondernemers, met de klankbordgroep, bestaande uit bewoners en ondernemers, en ook met een aantal eigenaren van het vastgoed van het winkelvastgoed in het gebied. Die hebben er adviezen over gegeven en die zullen ook in de nadere besluitvorming uiteraard betrokken worden door het college en door jullie als Raad om daar ook een goede afweging in te kunnen maken. We zullen zo meteen ook in de presentatie vertellen op welke manier deze stakeholders aankijken tegen de varianten zoals ze gepresenteerd zijn. Het college en de Raad nemen daar een standpunt over in en dat leidt dan tot gebiedsscenario's die we uitwerken naar een gebiedsvisie. Dus wat we nu doen is met elkaar verkennen wat het fundament wordt van die ontwikkelvisie. We maken nog geen visie an sich. Daar komen alle thema's die ik noemde aan bod. We hebben het nu echt over die vier bouwstenen: hoe verhouden die zich op zo'n manier tot elkaar dat we tot een toekomstbestendig winkelgebied komen? Dat even wat betreft mijn bijdrage in deze presentatie. Ik geef jou nu het woord, Sanne. Ik hoop dat ze knipperend blijven doen.

Zo zie je ook iets lager? Dit is even een overall plaatje en ik ga jullie daar eventjes doorheen lopen. Nou ja, waar Joris ons net even mee doorheen liep, is het hele proces wat we de afgelopen tijd hebben doorlopen. Dus we hebben de verschillende vragen gehad. De moties, de aanvullende vragen van college en raad. En nou, we hebben daar ook door gestudeerd en waar we eigenlijk nu op uitgekomen zijn, is eigenlijk een aantal uitgangspunten. Een van die uitgangspunten is verkleinen. Julianaplein voor een compacter winkelrondje tot ongeveer 70 bij 110 m². Dat is die stippellijn die je in het plaatje ziet, dus door echt het plein te verkleinen. Ja, verkleinen maar dat winkelrondje waardoor je makkelijker eigenlijk het hele rondje afloopt. Maak van Julianaplein een aangenaam verblijfsplein met een sterke winkelfunctie aan de zuidzijde en horeca- en cultuurfunctie aan de noordzijde. Dus dat is dat vlak wat je daar ziet, dus dat komt echt omdat je het parkeren daar van het maaiveld, nou ja, van de begane grond af haalt. Maak een knip in de autoroute, maak het voor fietsers veiliger en aangenamer en de voetganger op één. Dus dat nou ja, ook nogmaals. Het parkeren gaat van het plein af, waardoor fietsers en voetgangers nou ja, op één staan. Maak heldere routes naar de twee parkeergarages die wij voor ons zien. We zien twee parkeergarages voor ons in dit verhaal, want die auto's moeten niet achteruit gaan met parkeerplekken. Die auto's moeten wel een plek krijgen, want die ruimte is belangrijk voor de ondernemers en ook voor de bewoners die er wonen. Dus die parkeerplekken komen onder dat blauwe vlak. Daar kom ik zo op en onder dat andere blauwe vlak daar rechts. Daar zijn twee mogelijkheden voor parkeergarages en daarnaast is er natuurlijk nog de bestaande Corbulogarage. Daarnaast houdt een ongeveer gelijk aantal winkels, maar maak een betere ruimtelijke structuur en beleid op branchering. Dus nou ja, kwaliteit van de winkels die er zitten. Realiseer een Huis van Verhalen van ongeveer 4000 m². Jullie hebben eerder de scenario's een groter Huis van Verhalen zien, maar eigenlijk in het verder uitwerken. Verder studeren ook met de heren van cultuur, van het theater, van de bieb. Nou ja, ze hebben gezamenlijk uitgekomen op een variant van 4000 m² en dat is ook wel de minimale variant die nodig is voor het concept Huis van Verhalen. En daarnaast realiseert nieuwbouw met een woonprogramma op een aantal locaties op het plein, dus boven op dat blauwe vlak of op de plek van waar de Albert Heijn en de huidige bibliotheek zit. Eventueel in de toekomst zou er ook woningbouw plaats kunnen vinden op de Kwikfit-locatie bovenin of in het zuiden op de Marcellis Emmastraat. Het Huis van Verhalen nog even kort het concept Huis van Verhalen. Het is niet alleen het theater en de bibliotheek samen namelijk, het is echt. Er moet echt een ontmoetingsplek worden. Een plek met multifunctionele ruimte, dus ook plekken waar allerlei verenigingen terecht kunnen. Dansvereniging en cultuurtheaterverenigingen mochten daar nog vragen over zijn. De heren zitten zelf in de zaal, dus zij kunnen er alles over vertellen, maar het moet echt een. Nou ja, meer dan echt een theater en een bieb worden. Het moet echt een integraal verhaal worden. Oh er ging iets te ver eens te ver door. Ja. We komen eigenlijk uit op 3 varianten zag net allemaal in het totaaloverzicht, maar de 3 varianten zijn eigenlijk 1 1 1 variant. Dat is eigenlijk een variant waarin er geen Huis van Verhalen komt en we alleen de bieb. Nou ja, herontwikkelen op de bestaande locatie, dus waar die nu ook zit dat blauwe vlakje. Geen ondergronds parkeren dus het parkeren blijft op het maaiveld. Wat betekent nou ja, dat die auto's gewoon daar blijven, maar de openbare ruimte wordt wel opgeknapt. Een tweede variant waarin we een Huis van Verhalen ontwikkelen op het plot op het Koningin Julianaplein. Met ondergronds parkeren eronder en woningbouw daarbovenop. En een derde variant, waarin we eigenlijk alleen een bibliotheek ontwikkelen, dus geen Huis van Verhalen, maar ook op het plein en het andere blauwe vlakje ziet dus dus een eventuele andere ontwikkeling, maar dat is van een particuliere eigenaar. Deels. Nou ja, deels zou dat op de plek van de oude bieb kunnen, maar deels zijn we ook afhankelijk van de vastgoedeigenaar die daar eventueel zou willen ontwikkelen. Hier zie je hem nog een keer. Er is even met de pijlen naar dat specifieke plot. Nou ja, mocht dat nou ja doorgaan, dan zouden daar ongeveer 70 woningen bij kunnen komen om echt ook nou ja, te kunnen voldoen aan die maatschappelijke behoefte. Er is ook vooral veel betaalbaar wonen. En eventueel zonder badland, dus dat er alleen de locatie van de bieb dat ja dat plaatje werkt nu een beetje verwarrend, maar eigenlijk is dat dus alleen op het blauwe hoekje daar. Daar zou ongeveer plek zijn voor ongeveer 45 woningen, dus dat betekent wel dat de bieb dus naar het plein gaat en de bieblocatie komt dan vrij en daar zou ongeveer plek zijn voor ongeveer 45 woningen. Nou ja variant een komt er dus geen ondergronds parkeren. De bieb blijft op de huidige locatie, maar er komt wel een nieuwe bieb, want de huidige bieb is aan vervanging toe en de openbare ruimte wordt opgeknapt. Maar dat betekent dus dat de auto's op het maaiveld blijven. En dat betekent dus wel echt nou ja, minder mogelijkheden in het verbeteren van de openbare ruimte in het gebied. Hier even het plaatje, want in het verleden is gemaakt door een architectenbureau, dus je ziet wel inderdaad die vergroening wat meer wat meer bomen, wat meer groene vlakken in het gebied in de in de een variant. Als hij doorgaat. Ja, nou ja, hier nog. Het liefst op het eind, maar.

Als het voor de fracties die net zijn aangeschoven, de vertegenwoordigers van de fracties. Ik heb aan het begin gezegd dat vragen stellen op het eind kan en dat dat technische vragen zullen zijn en dat u, als u de vraag stelt, even uw naam en hoedanigheid hier in de zaal kunt aangeven. Dank u.

Nou hier even wat impressies, ook een tekening rechtsonderin van hoe het eruit komt te zien in variant één. Maar nou ja, echt meer vergroening. Meer vergroening in de openbaarheid, maar wel beperkt omdat er nog steeds parkeren is op het Koningin Julianaplein. Maar je zou dat bijvoorbeeld meer kunnen vergroenen met kiosken die op het plein zijn en een vernieuwde bibliotheek. Terwijl bij variant twee en drie parkeren verdwijnt van het maaiveld, waardoor echt sterkere vergroening mogelijk is. Sterker, nou ja, voorkomen van hittestress, wat nu wel echt speelt in dit gebied. Dus een meer duurzame inrichting. Hier nog een sfeerimpressie van het stedenbouwkundig bureau. In de eerste tekening schetsen hoe dat eruit komt te zien, dus meer openbare verblijfsplekken. Nou ja, rechts zie je of links, zie je het theater Theater Huis van Verhalen met de woningbouw erboven, ook zo ingepast dat het past in het gebied. Dat zou ook wat meer trapsgewijs zijn voor lichttoelating. En nou ja, de kiosken verplaatst, daar kom ik zo ook nog even op. Nou ja, en een Huis van Verhalen, hier wat sfeerimpressies van een aantal andere. Nou ja, Huis van Verhalen, soortgelijke concepten. Hier nog nou ja weer een sfeerplaatje van het plein, maar van de andere kant af vanaf Nouri's gezien. En nou ja, daar zie je dus weer het Huis van Verhalen, of in dit geval het Huis van Verhalen. Nou ja, variant twee en drie als allebei de ontwikkelingen doorgaan, dus de ontwikkeling bij de Albert Heijn en de bieb en de ontwikkeling op het plein, dan zou je uitkomen op ongeveer 110 nieuwbouwwoningen waar ruimte voor is en wat echt ruimtelijk verantwoord in te passen is. Mocht eventueel de Marcellis Emantslaan in de Kwikfit-locatie ook ontwikkeld worden, dan kom je uit op ongeveer 200 nieuwbouwwoningen in het gebied en dus twee parkeergarages op die twee plekken. Dit is hoe je aankomt rijden op de Spinozalaan. Vanuit de andere kant, het idee is dat je dus nou ja, eigenlijk vanaf de weg meteen de parkeergarage in gaat onder de Albert Heijn daar. Maar we zouden eventueel ook, als dat mogelijk is, in de toekomst een verbinding met de Corbulo kunnen maken indien, nou ja, die optie zich daar voordoet. Iets te enthousiast. Nou ja, de concepten van de varianten twee en drie staan eigenlijk op die goede winkelstructuur, dus meer compact divers programma cultuur ingepast of een nieuwe bibliotheek ingepast. Nou ja, heldere mobiliteit, auto's gaan uit het gebied, meer ruimte voor de fiets en de voetganger en een aangename en fijne verblijfsplek met meer vergroening. Nou, een aantal randvoorwaarden: de winkels aan de westzijde van het plein moeten verplaatst worden, dus dat komt omdat het nieuwe pand eigenlijk waar het cultuurgebouw of Huis van Verhalen bij de woning en de retail eigenlijk komt. Nou ja, die winkels zouden moeten verplaatsen. En ook de kiosk aan die zijde zouden ook naar het plein moeten. Maar daar, nou ja, is een andere vorm van kiosk ook mogelijk. Een parkeerverwijssysteem. En parkeren verandert natuurlijk. Nou, het optimaliseren van de Corbulo-garage. Wat is daar mogelijk gezien de huidige situatie en wat bestaande bomen moeten verplant worden die nu op de plek staan. Nou ja, waar deze ontwikkeling zou kunnen komen. Hier nog even een foto van een maquette, dus je ziet hier de blauwe ader. Blauwe dingen zijn eigenlijk de nieuwe mogelijke ontwikkelingen dus op het Koningin Julianaplein en bij de Albert Heijn locatie. Nou ja, bij het zeilschip daarbij boven de Corbulo-garage. Nou hier nog even het overzicht eigenlijk uiteindelijk naar een keuze waar we naartoe zouden gaan is dus variant één, twee of drie. Dus de herinrichting van het openbaar gebied en een nieuwe bibliotheek of een variant met een Huis van Verhalen of enkel bibliotheekontwikkeling op het plein en eventueel dus een ontwikkeling op het plot van de Albert Heijn en de huidige bibliotheek. Maar nou ja, daar hangt ook uiteraard, daar kom ik zo ook nog even op, één grote financiële investering vast aan dat Huis van Verhalen of nou ja, nieuwe ontwikkelingen op het plein, dus dat ligt bij uw Raad om die nou ja, beslissing te maken. Want de kosten zijn. Nou ja, die liggen dus echt op dat Huis van Verhalen of een bibliotheek. Een nieuwe bibliotheek, die investering moet sowieso gemaakt worden op de huidige locatie. Maar nou ja, het Huis van Verhalen met cultuur en alle functies die erbij komen, kan ook meerwaarde daarin bieden. De openbare ruimte moet sowieso opgeknapt worden, maar dus in welke mate afhankelijk van of er een parkeergarage zou komen of niet. Dus een variant één waarin er geen parkeergarage komt en alleen de openbare ruimte wordt opgeknapt of een variant waarin de auto's van het plein afgaan. Waarin er dus meer ruimte is om die openbare ruimte op te knappen. En de opbrengsten zouden eventueel kunnen zijn door het realiseren van die woningen en retail op het plein. Nou ja, we hebben een participatietraject. Er lopen al nou ja, hele tijd eigenlijk met de klankbordgroep, met de ondernemers, met de vastgoedeigenaren. En wij hebben eigenlijk al eerder gevraagd om te reageren op deze verschillende varianten en hun reacties hebben samengevoegd in de consultatienotitie. Ik neem jullie zo mee door een rode draad eigenlijk wat er uit die notitie is gekomen. Die notitie heb ik ook nog een keer teruggelegd bij de klankbordgroep en bij de vastgoedeigenaren en ondernemers. En dat zou uiteindelijk een stuk worden in de besluitvorming. Dan wordt het ook een openbaar stuk. Maar waarvoor nu hebben we ervoor gekozen om enkel even een rode draad met jullie te delen. Oh en deze reacties zijn geanonimiseerd, dus ze zijn niet terug te halen. De klankbordgroep heeft een voorkeur voor variant één, dus dat is de variant met alleen het opknappen van de openbare ruimte en een nieuwe bibliotheek. Nou ja, woningbouw zijn ze unaniem op tegen. Op het gebied van retail, nou ja, zien zij graag meer variatie van winkels, minder blinde etalages, bijvoorbeeld bij de blinde muren, bijvoorbeeld bij de Jumbo is nu één grote blinde muur. Cultuur, een Huis van Verhalen is een mooi concept, maar niet op de plek van de Julianabaan het liefst. Nou ja, bijvoorbeeld, andere opties overwegen of andere panden met elkaar verbinden. Maar nou ja, de bibliotheek moet maximaal. Als het alleen een bibliotheek wordt, uiteindelijk dan een maximale variant. Op het gebied van openbare ruimte. Er wordt geen toegevoegde waarde gezien van een parkeergarage. Er wordt vooral waarde gezien in het handhaven van de huidige parkeervoorzieningen, bijvoorbeeld in de Corbulo is nu overlast volgens de klankbordgroep. De openbare ruimte moet worden opgeknapt en de kwaliteit moet worden verbeterd. Meer groen zien zij wel echt als belangrijk uitgangspunt. Want nou ja, zij merken ook als bewoners de hittestress die daar speelt. En daarnaast nou ja, overlast van hangjongeren, fietsers in het gebied die fietsen in voetgangersgebied. En daarnaast nou ja, de klankbordgroep laat zijn onvrede weten over het proces tot nu toe, omdat zij het gevoel hebben dat hun adviezen niet zijn meegenomen. De ondernemers hebben ook een voorkeur voor variant één, dus dezelfde variant als de klankbordgroep. Ze hebben minder geen of minder bezwaar tegen woningbouw, maar zien wel de meerwaarde in om nou ja, te kijken of dat per se op de Julianabaan moet of dat niet op andere plekken kan. Zelf vinden zij het belangrijk dat er duidelijk wordt gecommuniceerd over winkels die verplaatst moeten worden. Uiteraard als nou ja, als ondernemer, wil je dat graag weten uiteraard. Maar het compacte centrum, dat idee, dat vinden zij wel aantrekkelijk, dus dat mensen eerder geneigd zijn om een rondje te lopen, toevallig langs een winkel te lopen. Of nou ja, net toch even naar die andere winkel te gaan. Het Huis van Verhalen, daar zien zij geen meerwaarde van in. Nou ja, ook die hittestress vinden zij een belangrijk topic. Parkeerverwijssysteem om nou ja, tegen dat parkeerprobleem te verhelpen. Nou ja, als er een parkeergarage op het terrein komt, dan willen zij ook wel echt plekken behouden voor kort parkeren om even die snelle boodschap te kunnen doen. Wat zij vooral belangrijk vinden, niks doen, is geen optie. Dat is wat ondernemers echt willen meegeven. Er moet iets gebeuren om nou ja, die Julianabaan toekomstbestendig te maken. Nou, het proces duurt volgens hen wel lang op dit moment. Van de vastgoedeigenaren die zitten eigenlijk tussen variant één en twee in. Dus twee is ook wel een ontwikkeling op het plein. Maar nou, dan moet wel echt meer onderzoek worden gedaan naar de ruimtelijke en financiële haalbaarheid en ze zien een risico op planschade bij nieuwbouw op het plein en daarnaast. Voor retailbebouwing op het plein uit mogen we het verstoren van entrees van andere winkels. Het bouwproces kan tot omzetdaling leiden voor de ondernemers en de haalbaarheid van het toevoegen van vierkante meter retail en eventueel daar supermarkt moet worden onderzocht, dus dat is de ontwikkeling. Op het plein. Onderin is ruimte voor retail en eventueel een derde supermarkt. Nou ja, als er een Huis van Verhalen komt dan op locatie van de huidige bibliotheek met versterking voor aandacht voor het hele winkelgebied. De openbare ruimte. Nou ja, ondergronds parkeren zou meerwaarde kunnen bieden voor. Nou ja, de ontmoetingsfunctie van het gebied maar essentieel daarbij is wel dat het winkelgebied goed bereikbaar blijft. Ook met andere vervoersmiddelen dan de auto. Met daarin duidelijk onderscheid voor bezoekers en bewoners parkeren. En daarin ook echt een slimme fasering dus net al dat bouwproces bijvoorbeeld is een voorbeeld van stel als dat allemaal ontwikkeld wordt, zorg dan wel dat dat slim gefaseerd wordt en dat de ondernemers daar niet al te veel last van ervaren. Wij hebben ook een vraag aan uw Raad. Dat komt misschien op het. Nou ja, misschien nu misschien op het ei misschien aan jullie vragen wat jullie mee willen geven aan ons in het vervolgproces. De nou ja, de verdere input die we nu nog krijgen, nemen we mee en straks, nou ja, gaan we richting besluitvorming naar college eerst en dan komen we weer bij jullie terug. Dus dat was het verhaal. Dank.

Voor deze presentatie, wie wil de spits afbijten?

Dankjewel voorzitter, ik wil het wel doen. Coen van Hoogdalem, de Partij van de Arbeid. Jullie hebben in een van de sheets staan dat niet in de scope zitten: de Kwikfit-locatie en de Marcellus Emantslaan voor woningbouw. Als je ziet wat de klankbordgroep zegt over woningbouw, dan weet je dat de twee locaties die jullie nu voorstellen op zijn zachtst gezegd controversieel zijn. Mijn mening, maar het is een mening dat met name op de Kwikfit-locatie het realiseren van woningbouw aanzienlijk makkelijker is dan op de andere locaties die jullie voorstellen, waardoor je ook een proces van onvrede vermijdt. Waarom neem je die twee locaties niet mee in de scope, temeer daar het uitgangspunt is? Er moet een integrale visie komen en in mijn optiek is dan een integrale visie ook een visie waarin woningbouw op de Kwikfit-locatie en Marcellus Emantslaan wordt meegenomen.

De Quidquid-locatie? Nou ja, zou zeker een optie zijn, maar er is ook een particuliere eigenaar die daar zit. Dus we zijn ook afhankelijk van, nou ja, zijn ideeën. Hij heeft ook een idee bij ons voorgelegd, dus wellicht zijn er ontwikkelingen mogelijk in de toekomst. Maar dat zijn ontwikkelingen waar wij als gemeente niet de controle over hebben. Daarnaast de locatie De Marcellis en Aanslaan. Dat zou ook een locatie kunnen zijn die kan helpen om dat bouwproces slim in te richten door parkeren daar deels op te lossen, bijvoorbeeld. Dus op dit moment, ja, als je daar nu al gaat bouwen, dan, nou ja, als we weer woningbouw willen doseren, is het niet slim om daar te beginnen. De volgende vraag.

Vraag die ik zag is van mevrouw Velu en daarna meneer Rick van der Kerk.

Ja, dank u wel. Ik ben mijnheer Veluwe, ik ben lid van de Klankbordgroep Julianabaan en ik heb eigenlijk ook een vraag aan de Raad en die wil ik eigenlijk hier vast neerleggen, wellicht ook nog in de Commissie. Maar we beginnen hier. Wij hebben als klankbordgroep iedere keer gezegd: jongens, ga nou eens kijken naar het Forum Kwadraat, Grote Vliet, Kleine Vliet. Daar zijn woningen, er zit nu woningbouw, waren kantoren, maar achter dat hele complex zit nog iets wat Forum Kwadraat heet. Daar grenst Ludens nu aan. Er zit ook nog een klein theatertje, Amco Theater, en dat grenst aan het zwembad. En we hebben aldoor gevraagd: ga daar nou eens kijken, want daar staan heel veel kantoren leeg. Daar zou Ludens wellicht uit kunnen breiden en daar zou ook de bibliotheek kunnen komen. Er zit beneden nog een mooi pand waar je een leuke brasserie zou kunnen maken, zodat je gelijk een wat meer sociale loop hebt op dat stuk. Maar het valt buiten de scope. En ik zou graag de commissieleden op willen roepen om de scope te vergroten. Het denkbeeldige lijntje van het Prins Bernhardlaan te verwijderen en de Vliet, Grote Vliet, Kleine Vliet en Forum Kwadraat te betrekken bij het gebied. Omdat zeker in deze tijd van duurzaamheid en kijken of er hergebruik mogelijk kan zijn van bestaande panden die nu staan te verstoffen, zou ik daar een beroep op willen doen om de scope te vergroten met dat gebied. Even tot zover, dank u voor de.

De vraag. Ik zie een aantal raads- en commissieleden ijverig schrijven, die kunnen dit terugbrengen en bespreken in hun fractie. En voor u zou ik willen adviseren: kom ook inspreken tijdens een commissievergadering. Maar u weet de weg, meneer De Klerk.

Voorzitter, dank u wel. Inderdaad, Rik de Klerk, VVD Leidschendam-Voorburg. Ik had een vraag over het parkeren: is het parkeren volledig ondergronds of half ondergronds?

Dank u wel, voorzitter. Als ik nog mag. Ik heb er nog twee. Dan vroeg ik me nog even af, wat zijn de verschillen van de aantallen parkeerplaatsen ten opzichte van variant één, twee of drie? Ik weet het.

Het precieze aantal weet ik niet uit mijn hoofd, dus Stijn, weet jij dat? Ik kwam hier? Ja. Ja, overal hebben we het opgelost voor het winterprogramma, het overige programma en alle woningbouw. En aangezien de woningbouwaantallen verschillen per variant, zit er dus in variant één het meest. Nee, sorry, in variant twee zit de meeste woningbouw. Zonder het Huis van Verhalen in variant één, met een Huis van Verhalen kun je iets meer dubbel gebruiken, want dat is vooral een avondfunctie. Daar zit iets minder in en in variant één zit nog meer. Of ja, nog minder, daar zit minder programma in.

Dank u wel. En als laatste vraag had ik: u gaf in uw presentatie aan dat u de unieke identiteit wil bewaren van de Julianabaan. Ja, hoe doet u dat in dit plan? Ja. Het zit hem...

Ook in de specifieke architectuur die we daar zien. Dat is een bepaalde stijl die we graag ook zouden willen voortzetten. Ook in het programma dus eventueel nieuw toe te voegen. Programma moet in diezelfde stijl gebouwd worden, zit hem ook in een bepaalde schaal. Je wil niet daar een gigantische tweede mol of nee, dat is bijvoorbeeld van maken, die is er al en dan moet je niet een tweede van maken. Juist die kleinschaligheid, die buurtfunctie, die wil je behouden, ondanks dat er mogelijk programma wordt toegevoegd.

De volgende spreker die ik zag is de heer Wilschut, aansluitend de heer Van Wissen. Ja, Frank Wilschut.

Wilschut ChristenUnie Ik had twee vragen. De eerste is met wat voor soort woningen is gerekend in de verschillende scenario's? En daar gaat het mij vooral om het percentage sociale woningbouw, middenhuur, sociale koop, duurder segment. Dat is vraag één, en de tweede is of de vastgoedeigenaar een risico van planschade ziet bij nieuwbouw. En dat begrijp ik niet.

Wat betreft de eerste vraag is gerekend met het beleid van de gemeente, dus het percentage sociaal dat gemeente breed wordt ingezet. Die zit ook in deze plannen en dan midden en hoger segment zijn ze van planschade. Gaat het over als je een volume toevoegt voor het volume van een andere eigenaar, dan levert dat mogelijk risico's op, hè? Waardedaling potentieel van het bestaand vastgoed en dan zal je dan als gemeente wellicht iets in moeten. Maar goed, daar zijn aparte planschadeprocedures voor. Die planschade is in feite een soort tegemoetkoming in de waardedaling die zou ontstaan door het toevoegen van volumes.

Mag ik dan een kleine vervolgvraag stellen, want waarom zien de vastgoedeigenaren dat als risico? Is dat het risico voor hen of is dat risico voor de gemeente? Het is...

Een risico voor hen dat potentieel de waarde daalt, hè? Er moet allemaal aangetoond worden in een specialistisch rapport, hè? Dus dat is niet een aanname die nu gedaan is. Uiteindelijk is het dan aan de gemeente. Als de gemeente meewerkt aan zo'n plan als een nieuw bestemmingsplan of omgevingsplan, natuurlijk vanaf 1 januari, om daar tegemoetkoming in te betalen, dan moet dat eigenlijk via een rechter besloten worden of dat wel of niet aan de hand is. Dat

Was voor u voldoende, heer Wilschut? De heer Van Wissen, en aansluitend mevrouw Veld.

Ja, Koos voor Wisse, Gemeentebelangen. Ik heb twee vragen. De eerste vraag betreft variant één. Er werd uit de terugkoppeling van de klankbordgroep gezegd: je kunt ook denken aan overdekt parkeren met verdere vergroening. De eerste vraag is, is dat ook uitgewerkt of is dat alleen de suggestie van de klankbordgroep, waar verder geen uitwerking aan gegeven is? Nog nee.

Nee, we hebben tot nu toe gericht op het ondergronds maken van een parkeerplaats, omdat je daarmee de grootste winst behaalt in kwaliteit toevoegen in de buitenruimte. En als je het overkapt, hè, dan heb je nog steeds één grote doos op het plein, eigenlijk minder aantrekkelijk nog dan nu, want je moet daar omheen lopen. Weliswaar kun je het dak bijvoorbeeld vergroenen, maar die zijn heeft overkappen. Minder omgevingsdienst eigenlijk die ondergronds parkeren wel oplevert, niet ook een krachtiger en aantrekkelijker winkelgebied maakt, dus die variant hebben we vooralsnog niet onderzocht.

Ja, mijn tweede vraag: als er extra gebouwd wordt, zeg maar op het Julianaplein, wat betekent dat dan voor de huidige bewoners? Wat zijn de afstanden ten opzichte van de bestaande gebouwen die nu op het Julianaplein kijken? Ik bedoel, ik kan me voorstellen dat dat ook een zorgpunt is, een zorgpunt.

Hè? Dat hebben we ook. In het ruimtelijk onderzoek is dat natuurlijk iets wat veel aandacht heeft gekregen. Uiteindelijk is het zo dat het uitzicht wat mensen daar nu hebben op het plein, daarmee natuurlijk zal veranderen, dus dan krijg je inderdaad een gebouw waar je op uitkijkt en we hebben wel veel aandacht besteed aan het volume op zo'n manier vormgeven dat er voldoende licht en daglichttoetreding blijft. Dat er ook uitzicht blijft, ook door de verschillende bouwblokken heen op het plein. En er zit ook wel een uitdaging in het ontwerpen van zo'n volume. Hoe maak je dat groen en aantrekkelijk en eigenlijk minstens even interessant uitzicht voor bewoners als wat ze nu zien? Maar goed, dat is verder ook in de architectonische uitwerking en ook eigenlijk in de uitwerking van de gebiedsvisie, iets waar we verder aandacht aan moeten gaan besteden.

Dus uw vraag daarmee voldoende beantwoord. Ik heb de volgende volgorde: mevrouw Veld, mevrouw Veluwe en mevrouw Bosch, aansluitend meneer Van Dobben. Ja, dank u wel.

Iris Veld, fractie GroenLinks, lijst is dan Voorburg. Maar dat lijst van Voorburg lijkt me logisch wel goed. Alleen ik heb ook twee vragen, maar ik zal ze even één voor één stellen, want dan heb ik het zelf ook duidelijk qua antwoord. Allereerst wordt dus hier een aantal reacties genoemd van een klankbordgroep van ondernemers en u zei net dat bijvoorbeeld een stuk over de planschade een aanname is die nog verder getoetst moet worden. Dan vroeg ik mij ook af of het idee vanuit de ondernemers dat het Huis van Verhalen geen meerwaarde heeft voor hen, ook een aanname is die zij maken of kunt u daar wat meer over zeggen? Dat lijkt wel een logische iets te zijn.

Het is altijd een vorm van inschatten, hè? Dus het is ook het gesprek dat je met elkaar voert over hoe je welke visie je persoonlijk hebt als in dit geval ondernemer van hoe het winkelgebied er in de toekomst uitziet en wat er zo nodig is om het aantrekkelijk te houden. En ja, daar heeft iedereen zijn eigen mening over. Dat blijft een aanname. We hebben wel voorbeelden waarbij zo'n functie die juist ook overdag meer bezoekers trekt, een bibliotheek kan echt een soort huiskamer van de stad zijn, zeker in combinatie met een leuke levendige foyer, dat het juist ook meer publiek aantrekt en genereert en vasthoudt in het gebied, wat ook commercieel voor ondernemers meerwaarde kan opleveren. Maar goed, de inschatting is hier geweest van de ondernemers dat dit niet per se nodig is om het een aantrekkelijk gebied te laten zijn. Even in mijn vertaling, zeg maar.

Maar. Ja, kan ik wat toevoegen hierop? Ja, we zien inderdaad in vergelijkbare projecten dat de avondfunctie van een theater voor een winkelgebied misschien niet de allergrootste toevoeging heeft. Daarom staat hij ook niet midden in het winkelgebied, zodat het niet onderbroken wordt. Maar in zo'n aanloopstraat en juist waar je ook andere sociaal-maatschappelijke functies hebt, kan dat zeker zo'n gebied verlevendigen, ook juist 's avonds, ook in combinatie met horeca. En je ziet dat er dubbel gebruik is, bijvoorbeeld in parkeren. Als je toch een parkeergarage bouwt en in zo'n plein in de openbare ruimte, dus dat zijn eigenlijk echt de ruimtelijke kwaliteiten ervan. Dus ik...

Realiseer me dat ik Maarten Kasteleins en Stella Groene Woud nog niet had geïntroduceerd. Het bureau dat ons helpt ook met de ruimtelijke vertalingen, excuses. Maar bij deze, ja ja.

Heel even. Ik zag dat meneer Van Hoogdalem aanvullende vragen heeft over dit onderwerp.

Dat gaat met name over het Huis van Verhalen. Ik heb een tijdje gewerkt voor de Vereniging van Openbare Bibliotheken en zeker met mijn af en toe oud-collega. De bibliotheek kan u zeker voorbeelden aangeven waar juist de functie van de bibliotheek op een bepaalde plek ervoor zorgde dat die plek veel levendiger en veel aantrekkelijker en ook veel leefbaarder werd. Dus misschien dat het een idee is om op enig moment als ondernemers, want ook in andere leden van de klankbordgroep zag ik dat ze niet al te enthousiast waren, om toch iets te organiseren om te laten zien dat een Huis van Verhalen waarin een bibliotheek en het theater en misschien nog wat functies met elkaar zitten, wel degelijk een hele beslissende en bepalende betekenis kan hebben voor de ontwikkeling van het gebied.

Voor uw tip, meneer Van Hoogdalem, we gaan terug naar de tweede vraag voor mevrouw.

Wel dan is mijn aanvullende vraag hierop of er dus een mogelijkheid is dat we ook nog iets, ik wil niet objectief zeggen, maar dan iets beargumenteerd door beeld kunnen krijgen of het nou wel of niet een toevoeging zou kunnen zijn. Want dat is natuurlijk wel ook belangrijk. En ik vroeg mij af, optie één klinkt in mijn oren een beetje karig en ik vraag me af hoe daar in die optie dan echt een toekomstbestendig Julianaplein wordt vormgegeven in plaats van dat er alleen een beetje wat wordt gedaan om de kleur of zo.

Wat betreft uw eerste vraag, hoe krijg je dat van een aanname naar een meer onderbouwd oordeel bij ondernemers, bedenkt bij alle omwonenden en stakeholders. Dat zal ook deels zitten in goede voorbeelden laten zien, inderdaad, dus die suggestie moeten we, denk ik, ter harte nemen, kijken of dat in het vervolgproces nog een rol kan spelen. Ten laste van die tweede vraag: variant één is inderdaad ook op verzoek van de klankbordgroep als volwaardige variant gepresenteerd. Inderdaad, die heeft niet de dermate structurele ingreep die je wel kan doen op het moment dat je volumes toevoegt, want dan kun je ook echt parkeren op zo'n manier organiseren dat er geen doorgaand verkeer meer, bijvoorbeeld, door het gebied heen rijdt. Je speelt echt ruimte vrij en dat zal met een oplossing voor ons variant nul natuurlijk niet zijn, dus dan ga je inderdaad wel aan de randen vergroenen. Dus ook de ruimte om de kwaliteit van de ondernemers en de ondernemingen op peil te houden en een goed divers aanbod op langere termijn ook te houden. Maar je gaat niet structureel nog functies toevoegen, nog los van een eventuele bibliotheek in een nieuwe vorm die het winkelgebied an sich ook meer breedte en stevigheid geven. Dat klopt. Mevrouw Veldt.

Wel nog een laatste vraag, denk ik.

Ja dank, wat me nu te binnen schiet, want als het een mening is, dan hoeft er geen antwoord te komen. Maar wat is eigenlijk de reden dat er een toekomstbestendig iets nodig is, dat er eigenlijk iets nieuws moet komen of dat het veranderd moet worden? Nou.

Je ziet, kijk, dit winkelgebied doet het nog hartstikke goed, jullie halen, maar het is gewoon een succesvol winkelgebied. Tegelijkertijd weten we ook dat veel vergelijkbare winkelgebieden in Nederland en vergelijkbare situaties uiteindelijk toch in een fase komen waarin leegstand ontstaat, hè, of een verloedering van het winkelaanbod. Dus je moet nu al gaan nadenken, nu juist nu het dak niet lek is, zeg maar, over hoe je gaat voorkomen dat het lek gaat raken en dat je dus gaat versterken. Er zijn allerlei mogelijkheden voor en wij kiezen hier voor deze combinatie van ontwikkelopgave, hè, die dus in een bepaalde samenhang gerealiseerd moeten worden. Punt.

Mevrouw Velu, mevrouw Bosch, de heer Van Duffelen en als laatste dan denk ik even de heer De Clercq, want we gaan er, denk ik, nog een andere beeldvorming aan wijden.

En, ik heb drie korte vragen, voorzitter. Overigens kan ik wel zeggen dat het plein in variant A niet saai wordt, hoor, maar gewoon mooi zonder allerlei toevoegingen die misschien minder nodig zijn. Daar is dus een van die vragen van: als we er weer naar ondergronds parkeren gaan, hoe wordt er op voorhand al gedacht over het handhaven? Want als we nu denken aan de Albert Heijn-garage, daar is het seks, drugs en rock-'n-roll. Ik geloof niet dat we daar meer behoefte aan hebben, dus daar moet dan sowieso wel een heel goed plan voor komen. Dan de functie van het cultuurhuis. Wat heeft het meer te bieden dan een bibliotheek en Ludens? Want wat gebeurt er met de zalen in de tussentijd? En als ik dan zie dat sommige wijkverenigingen nu in onze gemeente ter ziele gaan omdat ze het financieel niet meer bol kunnen werken, en we gaan dan weer een nieuw zalencentrum neerzetten, verwachten we dan dat iedereen vanuit zijn wijk naar het cultuurgebouw gaat om daar zijn ding te doen? Dat is de tweede vraag. De derde is, waarom zou een kleiner plein een voordeel zijn? Je gaat een gebouw voor een gebouw neerzetten, en het plein wordt kleiner, dus je krijgt minder luchtverplaatsing. Hoe valt dat te rijmen met de klimaatadaptatie waar je juist wil dat je grotere ruimte hebt, waardoor meer gedaan kan worden aan hittestress of door vergroening of doordat je gewoon meer luchtverplaatsing hebt? Tot zover, voorzitter.

Ten aanzien van de eerste vragen. Meer handhaving is door de hele stad altijd belangrijk. Alleen in deze fase van het proces waarin we zitten, denken we daar nog niet over na. Het is een belangrijke randvoorwaarde waar altijd aandacht voor moet zijn. Je kunt ook in je ontwerp natuurlijk al voorkomen dat er overlast potentieel ontstaat door geen dode hoeken te creëren bijvoorbeeld. Maar we zijn nu met bouwstenen bezig van de ontwikkelvisie. Nadenken over het beheer moet uiteindelijk ook wel gaan gebeuren, maar in dit stadium nog niet over nagedacht. De tweede vraag is, denk ik, het handigst als Rogier of Gerard er iets over zeggen of het Huis van Verhalen? De derde vraag ging over het verkleinen van het plein. Wat is daar een meerwaarde van? Het compacter maken van het winkelgebied maakt dat je minder lang hoeft te lopen om alle winkels te zien in het winkelgebied en dus alle ondernemingen makkelijker kunt aandoen en nou ook gewoon het totale aanbod kunt consumeren, om het zo maar te zeggen.

Flauwe opmerking, maar we moeten meer lopen, dus dan wil je het niet moeilijker maken.

Begrepen, drie rondjes lopen, want er is zoveel te zien, dus dan kan je nog een keer bedenken. Dat is makkelijk ten aanzien van het kleiner maken van het plein en hittestress. Ja, je kunt het ook andersom redeneren: juist toevoegen van volume creëert ook meer schaduw en we kunnen dan ook volop gaan vergroenen, dus meer bomen neerzetten daar waar nog een plein is. Dat kan nu niet, want er moet ook geparkeerd worden, dus het biedt ook juist heel veel kansen om extra te vergroenen. Er zijn veel verlichtende voorbeelden, ook in Nederland te zien, waar juist dat ook aanleiding geeft om extra te gaan vergroenen als je gaat verdichten. Die combinatie zie je steeds vaker, dus meer gebouwen neerzetten betekent niet automatisch een hoger risico op hittestress. Die correlatie, die relatie zou ik niet zo een-twee-drie willen leggen. Geogië, misschien nog kort over het Huis van Verhalen en jullie visie daarop. Hij doet het.

Goedenavond, mijn naam is John Helwig, directeur van Theater Ludens. Gezien de tijd begrijp ik dat we het proberen kort te houden. Eigenlijk vraagt meneer of mevrouw Veluw naar wat nou de meerwaarde is van het Huis van Verhalen. Goede vraag. Het is in ieder geval meer dan dat alleen de bibliotheek de bibliotheekdingen gaat doen en het theater de theaterdingen. Die doen we ook, maar juist de bundeling van die twee activiteiten zou ervoor moeten zorgen dat we komen tot wat wij dan noemen een huiskamer van de stad. Een nieuwe activiteitenagenda ontwikkelen die juist inspeelt op wat deze gemeente heeft ontwikkeld, bijvoorbeeld het sociaal kompas. Er liggen nogal wat opgaven op dat gebied en wij zouden de kracht van de bibliotheek en het theater willen gebruiken om activiteiten te ontwikkelen, maar ook de deuren open te zetten voor bewoners van Leidschendam en Voorburg om bij ons nieuwe activiteiten te komen doen. Dus niet alleen aanbodgericht, maar ook vraaggericht, en met andere partners. Ik begrijp dat niet iedere wijkvereniging naar ons toe zal komen. Dat snap ik ook, en zeker niet als wijkvereniging, maar daarnaast zijn er nog heel veel andere maatschappelijke stichtingen en activiteiten die bij ons onderdak hopen te vinden. Althans, wij hopen dat ze bij ons onderdak vinden. Heel in het kort, mochten er meer vragen zijn, wij staan dadelijk daar.

Meneer Veraart gaat in op dit specifieke onderwerp. Dan gaan we nu naar mevrouw Bosch. Nee, we moesten het vrij kort houden. Aansluitend zijn er nog fractievergaderingen, dus bewaar uw vraag en spreek even deze en gene hierna aan, zou ik zeggen. Mevrouw Bosch, de heer Van Duffelen en als laatste meneer Veraart. Dank u, voorzitter. Charlotte Bos.

Bos D66. Ik had een aantal vragen, ten eerste is er een mooie bijeenkomst geweest op het Julianaplein waar inwoners gevraagd werden naar hun dromen over het plein en de bibliotheek. Zijn die meegenomen op een of andere manier in uw analyse? Ja, die zijn.

Zijn, die zijn meegenomen. Ja, die zijn inderdaad meegenomen. Je zag daar bijvoorbeeld ook wel een groot draagvlak voor een wat meer grotere menging van functies in het gebied dan de winkels. Dus die hebben ook vooral een steun in de rug gebruikt en ook in het vervolg willen we dit soort dromenlabs of iets dergelijks nog een keer herhalen om juist in de uitwerking van de visie ook in gesprek te gaan en op te halen waar de wensen en kansen en ambities zitten vanuit de gebruikers, bewoners en ondernemers rond het gebied.

Want dan zou ik het prettig vinden om dat apart te zien, omdat ik nu de klankbordgroep of tenminste ik zie die gebruikers en voorbijgangers niet terug in uw analyse, maar wel wat u zegt, maar niet terug, dus dat zou ik graag apart willen zien. Tweede is dat ook in de aanloop hiernaartoe werd de afgelopen jaren in de Raad gediscussieerd dat bijvoorbeeld een Huis van Verhalen 's avonds ook reuring, maar ook veiligheid in dat gebied zou brengen, omdat er dan meer loop is van, nou ja, 8 uur tot misschien 12 uur. Ik zie het woord veiligheid niet in uw analyse of heb ik mij daarin vergist? Dus het gevoel van veiligheid in de omgeving, hè? Dat bedoel ik dan.

Het is op dit moment niet een heel groot issue. Als je met mensen rond het gebied praat, bedoel ik, het is wel altijd een aandachtspunt in winkelgebieden en centrumgebieden dat het overdag en 's avonds en 's nachts veilig is en ook veilig voelt. Dus dat is zeker een randvoorwaarde die we ook in de uitwerking mee moeten nemen. Dan is...

Is toch ook in drie opties? Een gradatie van duurzaamheid of klimaatadaptatie dat nu aangeeft of je kunt zeggen welke optie het meest duurzaam is of het meest effectief op klimaatadaptatie et cetera.

Nou, zover zijn we nu niet gegaan. We beperken ons nu echt tot de bouwstenen, hè? Dus daar is duurzaamheid nog geen bouwsteen in, dus in die zin hebben we daar nog niet op getoetst. Je kunt wel zeggen, duurzaamheid is een containerbegrip waar we een avond lang over kunnen praten. Je zou kunnen zeggen, het bouwen van een nieuw gebouw is in die zin niet duurzaam, hè? Tenzij je daar op allerlei manieren wel aandacht aan besteedt door houtbouw en hergebruik van materiaal. Maar goed, dat is allemaal uitwerking. Ten laste van hittestress is klimaatadaptatie meer groen sowieso goed, zeker in de stad, en met variant twee en drie krijgen we de kans om ook meer groen toe te voegen en ook fors groen toe te voegen. En in variant één zit die mogelijkheid daar ook, maar heb je natuurlijk wel het parkeren nog als opgave die je op maaiveld moet oplossen.

Helder, dank u wel. Ik zou als laatst nog willen oproepen een werkbezoek te organiseren, bijvoorbeeld bij de Dusseldorp in Oosterwijk. Dan zie je het middenplein in Oosterhout, of nog wat verder weg, Groningen, met het Forum in het centrum, in een autovrij centrum al 30 jaar. Dus ik zou de suggestie willen doen: laten we een technisch werkbezoek gaan doen. Dank u. De heer Van Duffelen.

Ja voorzitter, dank. Ron van Duffelen, fractie CDA, lijst Voorburg. Twee korte vragen. Ik ben even benieuwd naar iets meer achtergrond. Waarom er zo in de presentatie kwam het op mij over als massief verzet tegen woningbouw bestaat. Wat zijn de redenen daarachter? En het tweede wat ik in de presentatie zag, was dat naast kosten er ook opbrengsten zouden zijn uit grond verkopen. En ik vroeg me af, heeft de gemeente daar grond? Ja.

Ja ja nou ja, er is wat. Er zijn wat afwegingen over dat in het verleden is er gesproken over eventueel toevoegen van hoogbouw. Daar is hier geen sprake van. We hebben echt gekeken naar wat past op de Julianabaan als gebied. Maar nou ja, het toevoegen van woningbouw meer, nou ja, levert ook meer reuring op, maar veel van de bewoners hebben voor ons ook het gevoel dat nou ja, er niet per se heel veel meer reuring bij hoeft te komen. Dus nou ja, daar zit denk ik het meeste van het verzet, maar misschien wellicht een deel van de bewoners zit hier ook achter in de zaal, dus die willen daar wellicht zometeen nog wel wat op aanvullen. Tweede vraag was. Niet de grondbezit, ja de, het Koningin Julianalaan is gewoon gemeentegrond, dus daar zit grondopbrengsten eventueel. Terwijl het andere plot bij de Albert Heijn baat, is alleen de bieb gemeentegrond, deel van de Albert Heijn is uiteraard geen gemeentegrond. Voldoende voor

Voor u, heer Van Duffelen. Last but not least, heer De Klerk. Dank u wel, ik

Ik had nog een vraagje. We hebben het eerder gehad over de verkeersveiligheid, vooral met de fietsers op de Julianabaan. Hoe komen die in het nieuwe plan minder in aanraking met voetgangers? Want dat is toch wel een frustratie die leeft. De fietser is...

Met ja. Misschien makkelijk om even het plaatje erbij te pakken. Dat praat wat makkelijker. Als hij het nog doet? Moeten we even flink stuk terug. Oh oh, iets te enthousiast. We zien eigenlijk een, nou ja, stroom waar straks de fietsers doorheen moeten gaan en dat is allemaal nog uitwerking trouwens. Het is het eerste idee, maar hoe dat allemaal precies moet uitwerken? Dat onthullen we straks in de inrichtingsplannen. Maar de fietsers zouden echt een plek krijgen door het midden eigenlijk van het feit waar een soort van, nou ja, streepjeslijntjes doorheen zat, dus de fietsers zouden echt meer van de bovenkant naar de onderkant echt door het gebied gaan. Maar de bewoners of die passanten kunnen zich gewoon vrij links en rechts van het gebied bewegen en eigenlijk alleen met die fietsers doorkruisen op het moment dat ze, nou ja, door dat middengebied komen. Dus er is echt veel meer ruimte voor die voetgangers en die fietsers. Nou ja, komen eigenlijk alleen midden langs door het gebied en daar zijn allerlei invullingen aan te geven van een shared space tot zebrapaden. Nou ja, je kan er van alles, dat is echt inrichting wat later uitwerking is. Maar ja, het belangrijkste uitgangspunt is dat echt die auto's uit het gebied gaan en die het gebied ook behalve laden en lossen dan niet het gebied meer inkomen. Ja, ik denk ook.

Nog een toevoeging. Het doel is om de structuur van de verkeersstromen te verhelderen en nu zie je fietsers ook rare bochten moeten nemen hè? Je moet op allerlei plekken uitkijken. Er zijn muurtjes, bezoekers of voetgangers kunnen ook plotseling oversteken en juist door een heldere fietsroute te maken met rechte lijnen creëer je ook gewoon helderheid en duidelijkheid in die verkeersstructuur en zullen mensen ook automatisch, is het idee, en dat is deels ook wel wat te staven, op andere plekken alerter zijn.

U mag het knopje indrukken. Gezien de tijd gaan wij afronden, meneer Van Hoogdalem. Als het

Het mag, voorzitter, en laat ze maar. Dat is meer aan de projectleider. Hij vroeg ons om input te leveren. Welke input heeft deze avond voor u opgeleverd en wat gaat u voorleggen aan het college? Want dat was de opdracht die u formuleerde. Nou

Nou, de input die, kijk, de vragen die jullie stellen, geeft ons natuurlijk ook aan van hoe, hoe kijken jullie naar dit plan, hè? Welke belangen wegen jullie hierin mee? Ik denk dat het ook van belang is om, kijk, we laten nu dit soort plattegronden zien van bovenaf. Uiteindelijk gaat het om de vraag hoe, hoe ervaar je zo meteen dit gebied op een andere manier, hè, of op welke manier ervaar je zo meteen dit gebied en waar zitten dan de specifieke winstpunten zodat het ook een prettige ervaring wordt en daarom moet je dat meemaken. Dus ik denk dat de suggestie om ergens te gaan kijken op een aantal plekken om ook te ervaren van wat doet zo'n ingreep nou voor een winkelgebied, dat dat een belangrijke is die wij als projectorganisatie meenemen en over wat we gaan voorleggen. Nou, misschien kan Carl als opdrachtgever daar ook nog iets over zeggen hoe het proces verder verloopt naar aanleiding van deze avond.

Ja dankjewel Joris, het is zo dat we na deze beeldvormende Raad nog niet een exacte planning hebben of een spoorboekje hebben. Langs welke weg we de Raad jullie raden voorstellen zullen gaan doen, maar halen op hè? We hebben een consultatienota waar heel veel is meegegeven door de klankbordgroep ondernemers en de vastgoedeigenaren. Ook jullie input wordt daarbij betrokken en we gaan eerst terug naar het college om te kijken van ja, wat gaan we meenemen in die varianten? Wat worden concrete voorstellen? Dus daar komen we nog nader op terug, maar dan moeten we wel een goede afstemming voor hebben met het college. En ook de betrokken wethouder uiteraard. Ik vind het nog een beetje vaag eigenlijk waar ik behoefte aan zou hebben van. U.

Straks nog wel. Wat, meneer Veraart en ik zie mevrouw Velt. Eigenlijk wil ik aangeven dat mochten er nog prangende vragen zijn, doe dat even rechtstreeks bij de projectleiders of is het echt iets wat we allemaal moeten horen? Meneer Veraart, want dan moet het heel, heel kort.

Mevrouw de Voorzitter, allereerst dank. Thijs Aarten is mijn naam en ik ben lid van de klankbordgroep en nog steeds een bewoner van deze mooie gemeente, dus daar laat ik het mee beginnen. Ik wil twee hele korte bruggetjes slaan met mevrouw Bosch en meneer Van Duffelen. Mevrouw Bosch, over de veiligheid: op basis van open info is het aantal misdrijven in het plangebied Voorburg Midden-Midden ruim twee keer zo hoog als het gemiddelde van Leidschendam-Voorburg. Om dat even mee te geven. Dat is op basis van open data. En dan maak ik even een bruggetje naar meneer Van Duffelen en dan is er een vraag naar het projectteam: hoe is er nou naar de huidige bevolkingsdichtheid, dus per vierkante kilometer, gekeken in het plangebied? En hoe verhoudt zich dit tot de drie varianten? En ik zeg dit omdat Voorburg Midden-Midden, het plangebied hè, waar we nu naar kijken, een bevolkingsdichtheid heeft die vijf keer zo hoog is als het gemiddelde van Leidschendam-Voorburg. En ik wil graag ook aan de Raad meegeven: u weet het allemaal, dat er vele woningen in de afgelopen tijd zijn toegevoegd aan dit gebied. Denk aan een klein feit, groot feit, de herontwikkeling bij de Bernardus, et cetera, et cetera. Maar het belangrijkste is, hoe kijkt het projectteam naar de bevolkingsdichtheid ten aanzien van de drie varianten, gezien de hoge dichtheid vergeleken met de rest? Dank u. Helder wat.

Wat mij betreft mogen ze dat zo meteen even rechtstreeks met u opnemen. We lopen aardig uit de tijd. Aan het begin van de avond heb ik geconstateerd dat er voor beeldvorming te kort tijd is, meneer Van Hoogdalem. U noemde dat ook. Voor nu wil ik de projectleiders danken voor de presentatie en het geduld bij het beantwoorden van vragen. U bedankt voor uw aanwezigheid en inbreng en, zoals gezegd, de bijeenkomst van vanavond is puur informatief. U heeft genoeg kunnen horen om mee te nemen naar uw fractie en daarover te spreken. U heeft wat dat betreft een mooie taak nog te gaan. Raadscommissieleden een vruchtbare fractievergadering gewenst, overige aanwezigen wel thuis. Voor nu sluit ik de beeldvorming.