2.a Bespreking coalitieakkoord. - 20:25

Ja. Ja goedenavond allemaal de mensen hier op de publieke tribune, de collega's in de raad en natuurlijk ook iedereen thuis. Ik volg een beetje in de voetsporen van de heer De Krom, want ook ik sta hier met trots. Weliswaar gepaste trots, maar toch trots. En dat is niet zozeer als kersverse fractievoorzitter met een sterke fractie. Dat is niet zozeer vanwege onze sterke wethouderskandidaten, maar dat is vooral vanwege dit sterke coalitieakkoord waarmee we samen, bestuur, inwoners, ondernemers, maatschappelijk middenveld en nogmaals die inwoners vooral onze mooie gemeente Leidschendam-Voorburg nog beter maken dan dat het al is. Drie maanden geleden waren de verkiezingen en al snel, de heer De Krom zei het al, zijn de drie grootste partijen met elkaar aan tafel gegaan. Er is veel gesproken, maar al snel kwam er naar voren dat we eigenlijk alle drie dezelfde ambitie deelden en dat is de ambitie om in onze gemeente te behouden wat mooi is en beter te maken wat nog beter kan. En dan vervolgt het gesprek en dat gaat dan altijd, zeg ik liefkozend in onze liberale familie, over de hoe, hoe gaan we dat dan doen? Wat vragen we van onze inwoners, welke stap vooruit zet onze gemeente? De overheid? Het is altijd ingewikkeld dat gesprek bij elkaar te brengen, maar wij denken dat als VVD Leidschendam-Voorburg de heer De Krom daar uitstekend in geslaagd is. Dames en heren, Leidschendam-Voorburg behoort nog steeds tot een van de meest aantrekkelijke gemeenten in Nederland. En niet voor niks hebben wij in ons verkiezingsprogramma dan ook geschreven dat we dat wilden behouden. Het is fijn wonen in een groene, schone, veilige omgeving. We hebben een lokale, bloeiende economie waarin iedereen op zijn of haar manier mee kan doen. En we hebben natuurlijk goede zorg, goed onderwijs en mooie voorzieningen, het liefst dichtbij in de wijk en dat alles uiteraard met een financieel gezonde gemeente. Niet zozeer omdat dat een doel op zich is, maar vooral omdat wij deze mooie woongemeente door willen geven aan onze kinderen en kleinkinderen. En als wij het coalitieakkoord lezen, dan denken we als VVD dat dat gelukt is. Maar toch even een winstwaarschuwing, want let wel dat behoud en dat die vooruitgang is niet alleen een taak van de gemeente, dat moeten we samen doen. Daarbij is ieders input, ideeën en inzet nodig. Dus nogmaals niet alleen de gemeente, maar ook weer die inwoner, die ondernemer, dat maatschappelijk middenveld en eigenlijk ook hier wij met zijn allen vanavond. Want hoe weten wij dan wat er speelt in de wijk en wat er het beste nodig is? Door dat gesprek. Dit coalitieakkoord. Deze coalitie gaat dan ook de boer op. We gaan het gesprek aan en dat doen we door middel van wijk- en dorpsgesprekken, maar ook door dat element zwaar door in te bouwen bij ruimtelijke plannen. Dat doen wij door een goede, stevige rol weg te leggen voor adviesraden en belangenverenigingen. En dat alles leggen wij vast in een participatieverordening die uiteindelijk de oude inspraakverordening gaat vervangen. We gaan kijken hoe we samen de kracht in onze gemeente kunnen benutten en dat is niet voor niks, want dames en heren, we zijn er nog niet. De komende tijd wacht onze gemeente nog een aantal uitdagingen. We staan nog maar op de drempel van de energietransitie. We weten allemaal van de krapte op de woningmarkt en het gesprek over het bereikbaar houden van onze gemeente is nog lang niet over. Dat vraagt ook wat van onze gemeente. Dat vraagt wat van ons bestuur en dat is waar wij als partij zelf, waar wij als raad en wat wij gaan vragen van straks het college scherp op gaan zijn en dat is wendbaarheid en creativiteit. Het is niet vastgelegd. Laten we kijken wat nodig is en kijken hoe we dat samen kunnen bereiken. Er is mij gevraagd ook meteen de wethouderskandidaten voor te dragen en dat is mij een grote eer. Het is niet onbekend, want de afgelopen weken kon u geen pagina openslaan of daar stond de prominente foto, maar toch even voor de zekerheid vanavond mag ik voordragen, mevrouw Astrid van Eekelen. Astrid heeft zich bewezen als gedegen en ervaren bestuurder en persoonlijk heb ik Astrid in mijn eerste periode, toen ik zelf ook een puppy was, leren kennen als iemand die in alle rust meekijkt en met je meedenkt, die denkt in kansen. En dat is niet geheel onbelangrijk voor een wethouder, ook nog zelf een eigen visie en een idee heeft. Onze tweede kandidaat is Philip van Veller en Philip is ook geen onbekende en ik denk dat ik niet overdrijf als ik zeg dat wij er financieel zo goed voor staan, vandaag de dag door de inzet en de moeite van Philip de afgelopen twee bestuursperiodes. Daarnaast neem je een bak ervaring mee vanuit jouw werk van Berenschot. Je komt bij veel gemeenten over de vloer, jij ziet wat er speelt, je overziet het veld en je brengt al deze kennis en kunde mee en wij denken als VVD, nee, wij eisen als VVD dat ook de komende vier jaar deze financiële huishouding bij jou weer in goede handen is. Wij hebben er vertrouwen in en wij denken dat naast deze twee sterke kandidaten uiteraard ook met de drie andere kandidaten die zich bewezen hebben in het openbaar bestuur een krachtig college staat om al deze uitdagingen die ik zojuist heb opgenoemd het hoofd te bieden. Wat de VVD betreft is het niet meer lullen, maar poetsen en ik stel voor dat we gaan verbinden, het vertrouwen gaan verhogen en vooral vooruit met zijn allen. Dank u wel.

Het was niet uw maidenspeech, maar toch krijgt u applaus. Ja, met niet lullen, maar poetsen zit je bij Rotterdam natuurlijk altijd wel goed. Ik hoop dat uw fractie het eens ook allemaal goed begrijpt, maar er waait een nieuwe wind in de VVD-fractie. Dank u wel. Ik ga dan kijken naar Gemeentebelangen. Dan word ik een beetje onzeker wie het woord gaat doen, maar ik zie dat u dat bent. Komt u maar naar voren. We hebben de wissels al helemaal doorgevoerd. Kan dat van deze kant ook? Diana, ja, dat kan.

April heeft Hans Peter Klazenga als nestor van de Raad het advies van de heer Boumans als verkenner in ontvangst mogen nemen. De heer Boumans heeft zijn advies duiding gegeven aan de uitslag van de verkiezingen, mede op basis van input van alle partijen uit onze Raad. Zijn advies aan de VVD, D66 en Gemeentebelangen om te komen tot een coalitie heeft geresulteerd in het voorliggende coalitieakkoord, Verbinden Vertrouwen Vooruitgang. De heer Boumans heeft nog een heel belangrijk signaal afgegeven. Het vertrouwen terugwinnen van de kiezer, een zin die de spijker op zijn kop slaat en meteen ook de belangrijkste opdracht voor ons allen is. Het is de kiezer, de inwoner, de ondernemer, de vereniging uit Leidschendam, Stompwijk en Voorburg die wij als gemeenteraad mogen dienen met zijn allen. De heer Boumans maakte in zijn verkenningsdocumenten een opmerking over de Raad. De gepolitiseerde verhoudingen van de afgelopen jaren hebben niet bijgedragen tot de ontwikkeling van een sterke gemeenteraad met gezag en aanzien naar de inwoners, was zijn constatering. We moeten dus naar het verleden kijken, maar niet om elkaar de zwartepiet toe te spelen, maar om te voorkomen in dezelfde valkuilen te stappen als dat we gedaan hebben. Een oud raadslid van Gemeentebelangen zei altijd: wie zijn geschiedenis niet kent, is gedoemd die te herhalen. Maar hoe krijgen we dat vertrouwen en hoe maken we die nieuwe stap, zoals de heer De Krom dat net aangaf? Vertrouwen heeft vooral te maken met bekend zijn met. Je kunt alleen vertrouwen hebben in iets waar je mee bekend bent. Daar ligt dus onze opgave: bekend worden, verbinden dus. Dus niet in deze glazen stolp blijven zitten en het theaterstuk voor intimi opvoeren. Maar naar buiten en in gesprek gaan en bekend raken met de inwoner, de ondernemer, de vereniging uit Leidschendam, Stompwijk en Voorburg. Maar we moeten nog een stap verder. Niet alleen in gesprek gaan, maar ook daadwerkelijk luisteren naar wat er gezegd wordt. Dat betekent niet: u roept, wij draaien. Maar we geven wel aan bij elk besluit hoe dat tot stand is gekomen en met welke kennis, wat we met de kennis van de inwoners en de ondernemers gedaan hebben. Tenslotte moeten we natuurlijk ook gaan doen, vooruitgang boeken. Gemeentebelangen vindt het mooi dat hoofdstuk één van het coalitieakkoord gaat over het verbinden en vertrouwen van inwoners en ondernemers door hen te betrekken bij het ontwikkelen van het beleid. Participatie moet in ons DNA zitten. Gemeentebelangen ziet participatie ook niet als een specifiek beleidsterrein of doel, maar meer als een verbindingsmiddel om het vertrouwen terug te krijgen. Op alle beleidsterreinen moet het vanzelfsprekend zijn dat participatie plaatsvindt, dat we gebruik maken van de kennis van onze inwoners. Dan pas kunnen we vooruitgang boeken. De fractie van Gemeentebelangen is enthousiast over het wethoudersteam. Dat staat te popelen om voor de inwoners en ondernemers aan de slag te gaan. Wij wensen ze daarbij veel succes, daadkracht, maar ook veel plezier. Ga de straat op. Besef goed voor wie je aan het werk bent de komende 4 jaar. Het is de kiezer, de inwoner, de ondernemer, de vereniging uit Leidschendam, Stompwijk en Voorburg die jullie als college mogen dienen. Ik zal ook even ingaan op wie wij voordragen als wethouders. Dat is Bianca Bremer. Bianca is in het verleden al wethouder geweest in onze gemeente en de laatste 4 jaar heeft ze in de gemeenteraad gezeten. En verder willen wij voordragen Jeffrey Keus. Hij is de laatste 4 jaar wethouder in Rijswijk geweest en hoopt dat nu in onze gemeente te mogen doen. Jeffrey en zijn gezin willen zo snel mogelijk in onze gemeente komen wonen en ze hebben inmiddels ook de eerste bezichtigingen gehad van een aantal nieuwe woningen in onze gemeente en we begrijpen het amendement van de SP, maar gezien de voortvarendheid waarmee Jeffrey en zijn vrouw naar woningen aan het zoeken zijn in onze gemeente, denken we dat het amendement in die zin overbodig is. Tenslotte een oproep aan alle inwoners of ondernemers uit Leidschendam, Stompwijk en Voorburg, maar vooral aan die mensen die twijfels hebben over het coalitieakkoord. Het glas is halfvol en heb vertrouwen. Doe mee als verbinder tussen je leefomgeving en de politiek en samen boeken we vooruitgang. Samen maken we Leidschendam-Voorburg. Dank u wel. Meneer Ros.

Dank u wel. Ik constateer dat uw carrière vlot gaat. Er is ook iemand die kwam in de raad als fractievoorzitter in één keer. Dat was helemaal vlot, maar u bent weer terug op uw oude stoel, hè? Dat is ook een beetje de gedachte dus, maar u was niet degene van dat gezegde. Dat herinner ik me eigenlijk ook nog wel goed volgens mij.

Zeker niet, dat was de heer Ron Gulay voor de mensen die daarin geïnteresseerd zijn. Ja. Dat gezegd zijnde.

Zijnde kom ik toe aan de heer van D66, de heer Joris. U bent goed voorbereid, zie ik. Gaat u gang.

Dank voorzitter. Welkom allen, ik zie veel nieuwe gezichten, familie, vrienden, wellicht collega's. Ik zie ook een hoop bekende gezichten, dat zijn dan weer mijn collega's. Ik zal het iets korter houden, want een hele lofzang over het akkoord, nou, dat gaan we over de week wel doen en ik hoop dat jullie vooral in deze warme raadszaal zometeen ook weer lekker naar buiten kunnen. Voorzitter, ruim een half jaar geleden gingen we de campagne in met onze fractie en onze partij met de slogan werken aan vooruitgang. Dat hebben we gedaan de afgelopen paar weken/maanden. We zijn met het rapport van de verkenner aan de slag gegaan nadat hij dat aan de Raad heeft aangeboden en hij benoemde daar inhoudelijk vier speerpunten: wonen, duurzaamheid, bereikbaarheid en burgerparticipatie. Naast al die andere adviezen die de verkenner heeft meegenomen, zijn we vooral met die vier speerpunten de gesprekken ingegaan aan die tafel. Nou, dat was zoals u al heeft gehoord in een goede sfeer, soms pittig, maar vooral constructief en vooruitstrevend om ook echt te werken aan die vooruitgang. Het resultaat daarvan, het akkoord wat u allemaal heeft kunnen lezen: Verbinden, Vertrouwen, Vooruitgang. Nou, dat woord vooruitgang komt daar natuurlijk ook weer mooi in terug, dus daar ben ik natuurlijk hartstikke blij mee. En van die vier speerpunten zijn er twee in het bijzonder die ons heel erg aan het hart gaan als partij. En dat zijn natuurlijk duurzaamheid en burgerparticipatie die ook bij onze partij zijn geland en om die ambities waar te maken hebben we ook een sterker profiel naar voren geschoven als wethouder. Hij zit daar, de heer Belt, Marcel Belt. En de heer Belt heeft een bewezen trackrecord als het gaat om deze onderwerpen en met name dan op duurzaamheid, hè? Natuurlijk in zijn verschillende rollen en ik ben ook echt trots en onze fractie en onze partij zijn trots om dit profiel naar voren te kunnen schuiven om met deze onderwerpen aan de slag te gaan en die opgaven het hoofd te bieden. Maar de heer Belt is natuurlijk niet het enige sterke profiel dat door de coalitiepartij wordt voorgedragen. Er komt zometeen een hele sterke ploeg van vijf te staan en op dat hele team ben ik eigenlijk wel trots. Ik denk dat we echt een hele sterke ploeg hebben staan die de komende vier jaar gewoon echt hard gaat werken aan die vooruitgang en ik ben blij dat ik de afgelopen maanden mijn steentje daaraan heb mogen bijdragen in het akkoord. En om die ambities zo meteen waar te gaan maken, ja, dat doen we natuurlijk met de hele Raad, maar vooral daarbuiten. En dat vind ik dan persoonlijk nog misschien wel het belangrijkste. Dan misschien af te sluiten met een korte persoonlijke noot. De afgelopen drie maanden waren interessant, intensief, leerzaam, maar ook sfeervol en ik merk de afgelopen weken dat ik opeens weer vrije avonden had en dat je dan toch een beetje weer in een zwart gat valt en dat ik eigenlijk de mensen weer, dat ik iedereen weer ga missen. Een bijzonder woord van dank, uiteraard aan de heer De Krom, Paul, dank voor de fijne begeleiding gedurende de gesprekken en uiteraard een woord van dank aan Hermen en Yvon. Want ja, zonder jullie ambtelijke ondersteuning was het, denk ik, had het nog wel een paar maanden langer geduurd als ik eerlijk ben. Dus dank. Tot zover voorzitter. Dank u.

U weet meneer Jorissen, ja, als burgemeester ben je een beetje hybride, maar ook ik zal toch het nodige aan het team proberen bij te dragen om er zo snel mogelijk ook een leuke club van te maken.

Maar dat zal de toekomst moeten leren. We gaan door naar GroenLinks. Mevrouw Van Weersch, komt u maar naar voren.

Goedenavond, dank u wel, voorzitter. Vandaag bespreken we het coalitieakkoord en daarom wil ik ook eigenlijk met het coalitieakkoord an sich beginnen. Eerder hebben we met zijn allen besloten dat stukken van het college, de gemeente, de gemeenteraad, beginnend met dit coalitieakkoord, in begrijpelijk Nederlands geschreven zouden moeten worden. Helaas is dat niet helemaal gelukt. We begrijpen dat het kort dag was. Maar zinnen van bijvoorbeeld 47 woorden zijn echt niet de bedoeling. Dit moet beter en het kan beter. Nu over de inhoud. Ik beloof dat GroenLinks de komende 4 jaar kritisch op het groene en het linkse beleid mee zal kijken. We zullen het debat niet uit de weg gaan, want de gemeente staat voor grote uitdagingen op het gebied van armoede, inclusie en biodiversiteit. Maar we waren vooral blij met dit coalitieakkoord, want het akkoord gaat uit van samenwerking en overeenkomsten. Dus hebben we dan ook in de eerste instantie alleen gekeken naar concrete plannen waar we blij van worden. En vraagt het college dan ook voortvarend met deze plannen te werk te gaan, nu er zo'n brede steun voor is? Enkele voorbeelden: een autoluw Damcentrum, een milieuzone, een netwerk van parken, het aansluiten bij Direct Duidelijk-campagne, wijkgesprekken, het wegnemen van hindernissen voor fietsers en voetgangers, het voorkomen van schulden, gelijke kansen voor ieder kind, een groen actieplan, vergaderen op locatie. Het is eigenlijk te veel om op te noemen. Natuurlijk maken we ons zorgen om de uitvoering hiervan. Een groene parkeerplaats doet wel wat voor afwatering, maar niet voor biodiversiteit. Recreatie is belangrijk, maar leg daar niet te veel druk op de natuur. Het afbakenen van jeugdzorg, leidt dat niet tot wachtlijsten? Het college zet in op zelfredzaamheid, maar dat kan alleen als iedereen zelf eenvoudig de juiste hulp en informatie kan vinden. Niet als bijvoorbeeld een handig middel als de rechtmatigheidscheck opeens gebruikt gaat worden als een manier om te bezuinigen in plaats van een manier om te kijken of je krijgt waar je recht op hebt. Ook halen we de hindernissen voor fietsers en voetgangers weg, maar stoppen we mensen met een lichamelijke beperking in een ander hokje. Laten we in één klap alle voet- en fietspaden in onze gemeente geschikt maken voor iedereen. Dus wij geloven dat we voor het grootste gedeelte met elkaar eens zijn en dat we het allemaal het beste met onze mooie gemeente voor hebben. Daarom wensen we het nieuwe college ontzettend veel energie toe om alle plannen waar we het toch al over eens zijn meteen op te pakken. En de rest, daar hebben we het later over. Ik ga geen commentaar.

Commentaar. Geachte meneer Van Duffelen van het CDA, komt u naar voren, alstublieft. Kijk, dat is samenwerken. Voorzitter.

Ja, met trots werd een coalitieakkoord gepresenteerd. En ik snap dat partijen dat doen, dat zou ik ook gedaan hebben als ik onderdeel was geweest van de coalitie. Ik hoop dat u het mij niet euvel duidt als ik wat twijfels heb bij de trots die bij dit coalitieakkoord is gepresenteerd. Want we hebben daar wel zo onze bedenkingen bij. We steunen de coalitie in die zin dat we de wethouders, dat kan ik alvast op weg geven. Die zullen wij steunen, daar gaan we echt niet moeilijk over doen. We gaan niet zeggen: er zijn vijf wethouders nu. En hoe zat dat nou een paar jaar geleden, hè? En we gaan ook niet zeggen: goh, de lokale partij draagt weer een wethouder van buiten de gemeente voor. Dat soort opmerkingen zal ik hier verder achterwege laten. Wel richten we ons graag op de inhoud en daar hebben we naar gekeken en daar zijn we nou misschien toch wel een beetje teleurgesteld. We vinden het toch een beetje een wat vaag en weinig concreet akkoord. Ik vond het knap dat mevrouw Van Weers daarnet zoveel concrete voorbeelden kon geven, want ik ben daar naar op zoek geweest. Maar ik heb geen idee wat we gaan doen met de bereikbaarheid rond de mol. Wat we gaan doen met de ondertunneling van het HOV-tracé staat er niet in. Ik weet niet wat we gaan doen met het Damcentrum en hoe we de bereikbaarheid Leidschendam-Zuid gaan vergroten. Het zijn allemaal vragen die de komende maanden en jaren op ons af gaan komen. Ik weet ook niet wat er met de woningbouw gebeurt. Ik zie opeens staan dat we gemiddeld 30% sociale woningbouw gaan realiseren. En ooit een voorstel om niet boven de woningen van 6 ton te gaan bouwen, zie ik ook niks meer van terug. Dus eigenlijk denk ik dat met dit coalitieakkoord er een hele grote verantwoordelijkheid ligt op de wethouders die straks aantreden, want zij moeten het gaan uitvoeren. Zij moeten het concreet gaan maken en daarin willen we wel meedoen. Daarin willen we wel meedenken. Daarvoor lopen we ook niet weg en we zitten nu in een oppositierol en die willen we vervullen en met lol vervullen, maar ook constructief. We willen meedenken en mee blijven doen en staan altijd open voor het gesprek, voorzitter. Daar wil ik het voor dit moment bij laten.

Dank u wel, meneer Van Duffel. Namens de fractie van de Partij van de Arbeid doet vanavond mevrouw Kok het woord. Komt u naar voren? Ja, voorzitter.

Dank u wel, sta je opeens hier. Dat kan gek lopen in de Raad. Laat ik beginnen bij de presentatie van dit coalitieakkoord, sprak een van de kandidaat-wethouders de woorden: "Leidschendam-Voorburg is goed, wordt beter." Ik hoorde net in het betoog van mevrouw Van den Heuvel. Ook daarin herkende ik natuurlijk ook bij die presentatie de campagneslogan van de VVD en na het lezen van dit akkoord dacht ik: die uitspraak klopt als een bus, Leidschendam-Voorburg wordt met deze plannen inderdaad beter. Voor de mensen voor wie het al goed was. Want voorzitter, het tegenovergestelde is daarmee ook waar: de mensen die het hier niet zo goed hebben, die krijgen het slechter met deze plannen. Het akkoord kent namelijk een aantal bijzonder hardvochtige voorstellen die niet alleen de kwetsbaarste, maar ook de modale man en vrouw in onze gemeente hard raken. Minimaregelingen staan op losse schroeven. Mensen die gebruik maken van dagbesteding onder de WMO, zoals mensen met dementie of met een beperking, moeten daar zelf voor gaan betalen. Mensen in de bijstand worden onderworpen aan controle op fraude. Handhavers worden op pad gestuurd met resultaatgerichte targets, bonnen uitschrijven om het bonnen uitschrijven. Moet ik dat daarin lezen? Mensen die op de particuliere huurwoningmarkt geen kant op kunnen, worden weggezet als scheefwoners. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Maar voorzitter, dat doe ik vandaag niet. Liever gebruik ik mijn spreektijd om de nieuwe coalitie te vertellen waar mijn fractie kansen ziet voor verbetering. De opgave waar we voor staan, er werd al meerdere keren vandaag aan gerefereerd, zijn namelijk te groot om stil te blijven staan of om te blijven hangen in oppositie-coalitie. De stijgende prijzen bijvoorbeeld van energie, van de boodschappen, de kansenongelijkheid waar onze kinderen mee te maken krijgen en belangrijk: het vertrouwen van onze inwoners in de politiek. De titel van dit coalitieakkoord doet lijken alsof de nieuwe coalitie, nou ja, zich daar ook voor wil gaan inzetten de komende jaren voor die thema's. In de kandidaat-wethouders zien wij als PvdA deze ambitie ook terug. Reden voor mijn fractie om straks voor hun benoeming te stemmen en daarvoor wil ik jullie allen alvast van harte feliciteren. Voorzitter, ik ga dit vandaag niet lang maken. Dat hebben we samen afgesproken. Tijdens het debat over de kadernota gaan we ook verder in gesprek. Ik wil mijn inbreng graag eindigen, zoals ik hem ook begon, met een campagneslogan, maar dan met die van onszelf. Voorzitter, voor de PvdA is en blijft de leidraad namelijk dat wij niemand in de kou willen laten staan. Daar geven wij geen millimeter op weg. Dat vergt keuzes die socialer en rechtvaardiger zijn dan dat nu het geval is in dit akkoord. De PvdA wil zich daar, en ik hoop samen met u, coalitie, de komende jaren voor inzetten. Dank u wel.

Dank u wel mevrouw Kok, dan ga ik door naar de SP, meneer Van der Schaft. Het woord is aan u. Komt u naar voren?

Geen naam, nou, dan moet het maar zonder naam doen. Voorzitter. Dit akkoord is vrij algemeen, is een algemeen stuk met veel algemeenheden. Ik lees: we gaan het zus en zo doen, zonder concreet aan te geven hoe dat gedaan gaat worden. Je kunt er bijna niet tegen zijn, totdat je natuurlijk scherper gaat lezen. Omdat het nu al om een algemene beschouwing gaat, beperk ik mij tot twee voorbeelden waar wij erg van geschrokken zijn. Op pagina 13 daar staat: we kijken kritisch naar alle bijzondere bijstandsregelingen, dan wel de hoogte of het bereik daarvan. Wat wordt daarmee bedoeld? De context in de alinea klinkt erg VVD. Als de VVD graag op de bijzondere bijstand wil bezuinigen, geef dat gewoon transparant aan. Vooral aangezien het nieuwe college aangeeft zoveel waarde te hechten aan transparantie. Nou lees ik ook over mobiliteitsmaatregelen rondom de Westfield Mall of the Netherlands. Wat gaat dat college meer doen om de chaos rondom de Mall, bijvoorbeeld in het pinksterweekend, te voorkomen? En wanneer op bladzijde 7 staat dat verkeers- en parkeerdruk altijd meegenomen gaat worden bij de ontwikkeling van ruimtelijke projecten? Fantastisch, maar dat is wel 8 jaar te laat. Ik zal het kort houden omdat we inderdaad op een later moment hier verder over praten, want ik heb nog een hele lijst van dit soort zaken waar we erg van geschrokken zijn. Tot slot zou ik de VVD, de VVD lokaal en de VVD light heel veel succes wensen met zijn drieën in de komende 4 jaar en hoe de samenwerking gaat worden. Dat gaan we meemaken. Dank u wel, voorzitter.

Meneer Van der Schaft, meneer Van der Schaft. Voordat u gaat zitten, misschien is het wel handig om gelijk het amendement in te dienen, want dan hebben we het in ieder geval ook formeel op tafel. En als u wilt, kunt u het uiteraard ook kort toelichten. Gaat u gang.

Gaat uw gang. Ja, het amendement, wij vinden het heel belangrijk om inderdaad die transparantie te hebben en duidelijkheid. Ook in het kader van integer bestuur willen wij gewoon duidelijkheid hebben over wat deze wethouder van plan is. Gaat hij inderdaad verhuizen of doet hij alsof en gaat hij niet verhuizen? Ik ben heel blij met de woorden van de heer Jos Benders. Ik zie dat maar even als een toezegging van de betreffende aanstaande wethouder, want de volgorde in de agenda laat niet toe dat de wethouder zelf in gesprek gaat. Maar we willen bij deze het amendement intrekken.

Dank u, voorzitter. En hij die het horen moet, zal het gehoord hebben. Er was al actie, heb ik ook begrepen. Dank u wel, meneer voorzitter. Dan tot slot ChristenUnie. Ja, meneer Ross Benders.

Nog even een schepje bovenop. Ik kreeg net een appje ook van de heer Keus dat hij inderdaad zo snel mogelijk aan de slag wil. En het siert u dat het amendement ingetrokken wordt. Dank u wel. Oké.

Maar dan is dat voorlopig ook even het laatste wat we daarover te zeggen hebben. Dus de biedingen hoeven niet via de Raad. Meneer Keus van de ChristenUnie, de heer Wilschut, komt u naar voren. En dan nu het woord, gaat uw gang? Ja, voorzitter.

Allereerst wil ik namens de ChristenUnie de coalitiepartijen feliciteren met het bereiken van een akkoord. En naar de beoogde wethouders waarvan ik het vermoeden heb dat ze zomaar vanavond worden benoemd. Ik kijk uit naar een vruchtbare samenwerking. Voorzitter, dan de inhoud van het akkoord. Er staan veel mooie hoofdlijnen in dat akkoord en tegelijkertijd zijn er ook zaken waar we het niet mee eens zijn, of de richting eigenlijk missen. Om te beginnen bij het mooie. In de verkiezingscampagne hebben maatschappelijke organisaties, corporaties en haast alle politieke partijen een manifest ondertekend over een energiezuiniger Leidschendam, Stompwijk en Voorburg. Complimenten hoe dat verwerkt is. We gaan namelijk samen kijken via het klimaatakkoord hoe we een en ander kunnen versnellen en tegelijkertijd ook dat het betaalbaar blijft. In die lijn zien we ook de inzet voor duurzame mobiliteit voor fietsers en voor voetgangers. Alhoewel ik ambitie mis voor een OV-aansluiting in Leidschendam. Ik proef ambitie om meer woningen te realiseren, alhoewel wij die 30% sociale woningen wat strakker zouden willen hanteren in plaats van een coalitie die het gemiddeld wil doen. Toch zijn we blij met de inzet op die nieuwe vormen, zoals het Knarrenhof die worden genoemd waar jong en oud samen kunnen leven en samen kunnen wonen. En ook het buitengebied staat mooi op de kaart. Daar zijn we heel blij mee. Er speelt namelijk veel over de toekomst van het buitengebied voor de boeren. Dat hebben we de afgelopen dagen wel gezien. En ook het voorkomen van schulden, daar zijn we heel blij mee. Het is ons nog niet duidelijk wat uw ambitie is. Wanneer bent u tevreden? Maar goed, daar gaan we misschien ook nog later over hebben. Onze ambitie is groot. Voorzitter, het is ook onze taak om te kijken in hoeverre dit akkoord nu de echte problemen in de samenleving benoemt en hiervoor oplossingen aandraagt. En de ChristenUnie constateert dat deze coalitie een groot probleem weinig aandacht heeft. Afgelopen maanden zijn namelijk de vaste lasten voor iedereen gestegen. Uit een analyse van het Planbureau blijkt dat ongeveer 15% van de huishoudens daarin financieel heel kwetsbaar is. Als je dat cijfer zou plakken op Leidschendam-Voorburg, dan zijn er ongeveer zo'n 12.000 mensen, kinderen, ouders, gezinnen, die weinig tot geen buffers hebben en een groot deel van hun inkomen uitgeven aan steeds duurder wordende energie en boodschappen. En juist in deze tijd kiest u er juist voor om de bijzondere bijstand door te lichten of die niet te luxe is. Terwijl volgens mij de oplossing ligt in dat de lonen moeten worden verhoogd. De ChristenUnie had dit thema veel centraler in het akkoord willen terugzien en ook met meer ambitie armoede bestrijden door te voorkomen. Als de hogere prijzen aan blijven, zullen meer en meer huishoudens structureel onder die armoedegrens komen. En dat is niet wat wij zouden willen. Voorzitter, deze coalitie heeft gekozen voor 5 wethouders en dat kunnen we best snappen. En het kan natuurlijk ook wel lekker zijn, laten we wel wezen. Alleen constateert de coalitie terecht dat de ambtelijke capaciteit ook onder druk staat. En omgevingsvergunningen blijven liggen, woningbouw niet gerealiseerd kan worden door temporisering. En de 5 ambitieuze wethouders zullen dus moeten kiezen en niet overvragen. Want veel half doen, daar winnen we geen vertrouwen mee. Ik ben heel erg nieuwsgierig welke keuze u de komende periode gaat maken. Blijf verduurzamen betaalbaar voor iedereen. Is er ruimte voor ambitie op schuldhulpverlening en als je moet kiezen tussen duurzaam vervoer of de auto, welke keuze maakt u dan? Voorzitter, verbinden, vertrouwen en vooruitgang, een pakkende slogan en tegelijkertijd vragen wij ons dus af wiens vooruitgang heeft u ook voor ogen? Welke keuzes maakt u in het terugwinnen van vertrouwen en verbinden van mensen? Voorzitter, voor de ChristenUnie staat centraal dat voorstellen die de samenleving duurzamer, socialer en rechtvaardiger maken, die zullen wij natuurlijk van harte ondersteunen. Voorzitter, andere voorstellen zullen wij juist kritisch beoordelen en zo nodig met alternatieven komen. Voorzitter, ik rond af. Laat ik namelijk zelf ook het goede voorbeeld geven. Ik geef de nieuwe ploeg van collegeleden vertrouwen dat zij het beste voor hebben met Leidschendam, Stompwijk en Voorburg. Inhoudelijk zullen we daar best eens een keer anders over denken, andere dingen belangrijk vinden, maar ik kijk uit naar een vruchtbare samenwerking met onze inwoners, raad en ook met dit nieuwe college. Dank u wel.