1.a Opening, mededelingen en vaststelling agenda. - 19:30

Dames en heren. Als iedereen zijn of haar plek wil innemen, dan heet ik u van harte welkom bij de Commissie Samenleving van 18 december 2023 en dat welkom is in eerste instantie aan de commissieleden, de wethouders en de ambtelijke ondersteuning en uiteraard ook de mensen op de publieke tribune en die thuis via de livestream meekijken. Ik hoop dat u allen, commissieleden en raadsleden, de presentielijst heeft getekend. En zo niet, wil ik u verzoeken dat straks alsnog even te doen. Ik zie dat we een quorum hebben, dus de vergadering kan officieel worden geopend. Ik heb geen mededelingen van verhindering ontvangen. En dan kom ik bij het vaststellen van de agenda. Ik zie de heer Jorissen en mevrouw Vogelaar als eerste. De heer Jorissen. Ja.

Voorzitter, dank. Het verzoek vanuit ons om agendapunt twee c, uit mijn hoofd over de leegstand op het Damplein, te agenderen voor de volgende commissie. Dus niet deze avond van de agenda af te voeren, maar te agenderen voor de volgende commissie Samenleving. Helder.

Het verzoek is dus om agendapunt 2c, de raadsbrief beantwoording schriftelijke vragen van de fractie van de VVD inzake de leegstand van het Damplein, door te schuiven naar de volgende commissievergadering. Ik neem aan dat u hiermee kunt instemmen. Dat is het geval bij deze. Dan zag ik mevrouw Vogelaar nog? Ja.

Dank u wel, voorzitter. Ik zou ook een ordevoorstel willen doen en ik zou de commissie willen vragen en voorstellen om het debat over leerlingenvervoer naar voren te halen. Dit in verband met het feit dat ik om 10 uur weg moet, omdat ik een oppas voor de kleine thuis heb en die kan er tot 10.15 uur zijn. Helder.

Dan wil ik u in ieder geval voorstellen om als eerste wel het raadsvoorstel dat op de agenda staat te behandelen en vervolgens de raadsbrief, zoals mevrouw Vogelaar voorstelt. Zijn er twee in de eerste? Oh ja. Klopt ja. Oké. Hoe gaan we hem dan doen? Oké. Helder. Dan wil ik voorstellen inderdaad het voorstel de raadsbrief als eerste te behandelen omdat er twee fracties zijn die om het overnemen van Heuveling verzocht hebben en die dan het woord te geven en daarna over te gaan conform de agenda zoals die voorligt, kunt u daarmee instemmen. Dat is het geval.

Dan kom ik nu bij agendapunt 1B, het spreekrecht van de inwoners. We hebben vier aanmeldingen voor het spreekrecht ontvangen. Als eerste mevrouw Hansma de Groot met betrekking tot het raadsvoorstel voornemen opvanglocatie voor asielkinderen. Als tweede twee insprekers voor het raadsvoorstel, agendapunt 2B, het voorstel voor het vaststellen van de aanvullende kredieten voor het Fluitpolderplein. En dat zijn de heer Hendriks en mevrouw Neefs. En als derde mevrouw Van der Veen en die wil graag inspreken over de raadsbrief van de beantwoording van de schriftelijke vragen van CDA en GroenLinks over het leerlingenvervoer. Ik stel voor het in die volgorde ook te behandelen en als eerste mevrouw Hansma de Groot. Ik weet niet of zij aanwezig is. Dat is niet het geval, dan gaan we over naar de insprekers met betrekking tot het Fluitpolderplein, de aanvullende kredieten en als eerste de heer Hendriks wil ik daarvoor uitnodigen. Van harte welkom en u even? Mevrouw Hamersma.

Die gaan nu in. Goedenavond beste leden van de Commissie Samenleving, voorzitter. Twee jaar geleden heeft de gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg unaniem een besluit over de toekomst en modernisering van de bibliotheek aangenomen. De bibliotheek in deze gemeente. Dat besluit hield in dat er drie vestigingen zijn: de bestaande vestiging in Stompwijk, een nieuwe vestiging in Leidschendam en een onderzoek naar een combinatie van bibliotheek en Theater Ludens in Voorburg ter versterking van het winkelcentrum Julianabaan. Dat laatste onderzoek is nu een belangrijk onderdeel geworden van het totale traject Julianabaan. Daar gaan we het vanavond niet over hebben. Vanavond gaat het over de nieuwe bibliotheekvestiging aan het Fluitpolderplein. U heeft daarvoor voorstellen ontvangen van het college. En ik ga u vertellen dat ik daar razend enthousiast over ben, over het ontwerp, de inrichting en de mogelijkheden die deze vestiging ons als bibliotheek gaat bieden. Volgens mij zijn wij als bibliotheekgemeente er samen met architect Jan David Hanrath in geslaagd om de wensen van de inwoners en partners uit het participatietraject te vertalen naar prachtige bibliotheekvoorzieningen. Een plek in de wijk die veel mogelijkheden biedt voor een aangenaam verblijf, de zogenaamde huiskamer waar inwoners om vragen, programmering van activiteiten, studiemogelijkheden, et cetera. Zaken waar de inwoners om gevraagd hebben in ons nieuwe pand in Rijswijk. Ook de moeite om te bezoeken, waar het, zou ik zeggen, zien we dat de huiskamerinrichting echt leidt tot meer verblijf, langer verblijf en ook meer ontmoeting. Ook niet onbelangrijk. De nieuwe vestiging Fluitpolderplein 12 wordt veel toegankelijker dan ons huidige pand op nummer 5. Hoge trap daar, minder activiteitenruimtes of spreekkamers, of geen eigenlijk, en een lift die af en toe kuren vertoont, zijn niet de meest gunstige voorwaarden. Daar hebben we geen last meer van in Fluitpolderplein. Bovendien wordt Fluitpolderplein zo flexibel ingericht dat het de komende jaren toekomstbestendig is. Als wij dingen anders willen gaan doen. Kortom, een toekomstbestendig plan in alle opzichten. Gaan onze bezoekers en onze gebruikers er door de nieuwe bibliotheek op vooruit. In deze vorm kan de bibliotheek de komende jaren een belangrijke rol spelen als ontmoetingsplek, als informatie- en ondersteuningspunt voor inwoners, als studieplek, e-lab. En uiteraard ben ik sterk voor het project Noord, waar wij een actieve partner in zijn. Juist aan dergelijke voorzieningen is in Leidschendam dringend behoefte. Ik ben ook blij met het voorstel om het pand te verduurzamen als we het toch over de toekomstbestendigheid hebben. Veel nieuwe bibliotheekgebouwen in het land worden al verduurzaamd en daar doen wij graag aan mee, want we vinden dat we als bibliotheek ook op dat terrein een voorbeeldfunctie moeten vervullen naar de buitenwereld. De bibliotheek van nu is er voor alle inwoners als maatschappelijk relevante bibliotheek, maar dat willen we graag zijn. Willen we ook een positieve bijdrage leveren aan diverse uitdagingen in onze gemeenschap? Denkt u aan laaggeletterdheid, digitale achterstanden, taalontwikkeling, informatieachterstanden. Maar dat kunnen, en dat willen we niet alleen doen. Ook nu al werken we veel samen met maatschappelijke, educatieve en culturele partners. De nieuwe vestiging biedt veel meer mogelijkheden om die samenwerking te intensiveren en vanuit die optiek juich ik ook van harte het voorstel toe om Fluitpolderplein mee te nemen in het renovatieproces. Ik weet, de bibliotheek gaat er niet over, maar ik denk dat ik wel de wens of het verlangen mag uitspreken dat nummer 10 onderdak gaat bieden aan een of meerdere partijen met wie wij nauw samenwerken op het gebied van het sociaal domein. Ik ga naar afronding toe. Ik hoor wel eens geluiden dat de bibliotheek teruggaat naar de oude locatie. Dat klinkt een beetje alsof er niks gaat veranderen. Fysiek gesproken is dat misschien zo. We gaan terug naar de oude fysieke plek. Maar ik zeg u, het wordt een compleet andere bibliotheek dan toen en ook een compleet andere bibliotheek dan nu. De nieuwe vestiging ondersteunt de moderniseringsslag die de bibliotheek aan het maken is optimaal en stelt ons in staat onze wettelijke kerntaken de komende jaren op een goede manier uit te voeren. Tot slot, ik wil mijn dank en waardering uitspreken voor de steun, de betrokkenheid en de inzet van de wethouder, ambtenaren, de projectleider, de architect met wie we intensief en fijn hebben samengewerkt aan dit mooie project. Ook een woord van dank aan de leden van de klankbordgroep die met ons mee hebben gedacht, ons gecontroleerd hebben, zou je bijna kunnen zeggen, of we het goed hebben gedaan. Samenwerkingspartners, medewerkers van de bibliotheken die allemaal hebben meegedacht om hier een geweldige vestiging van te maken. Ik hoop dat ik in dit heel korte tijdsbestek de betekenis van deze vestiging aan u heb weten over te brengen. En als er vragen zijn, dan hoor ik die graag van u. Dank u wel.

Dank u wel meneer Hendriks, en dan kijk ik gelijk maar even rond of er nog leden zijn die een korte, verhelderende vraag willen stellen. Ik zie mevrouw Bosch. Mevrouw Bosch. Dank.

U voor uw inleiding en uw verhelderend betoog. Meneer Hendriks. Klopt het dat ik van u de indruk krijg dat u niet kunt wachten totdat deze bieb wordt gerealiseerd? Klopt het dat als ik uw woorden goed beluister dat u niet kunt wachten en de gebruikers met u dat u niet kunt wachten tot de bibliotheek in deze vorm is gerealiseerd? Dank u. Dat

Lijkt mij een hele juiste conclusie. Dank u wel.

Dan dank ik u voor uw inspraak en dan nodig ik mevrouw Nefs uit en volgens mij gaat u vanaf daar inspreken. Dan geef je, je komt al assistentie verlenen, ja. Voor mij wel, ik kijk even rond. Ja ja, gaat uw gang. Nou, ik...

Ik ben dus Noëlla Nefs. Ik doe vrijwilligerswerk bij de bibliotheek in Leidschendam-Voorburg, locatie Leidschendam, en dat doe ik al een hele poos en met een actieve en grote groep mensen. We hebben zelfs zoveel aanloop dat we het gesplitst hebben in 3 verschillende groepen en 3 verschillende niveaus en gemiddeld zitten er op woensdag 30 mensen die de Nederlandse taal beter willen beheersen. En dat is een hele diverse groep mensen, terugkerend publiek hè? Je ziet dezelfde groep mensen elke keer weer terug en sommige mensen komen ook op verschillende dagen. Toen alle activiteiten medisch maar kunnen. En we hebben allerlei culturen, we hebben mensen uit Turkije, Algerije, Oekraïne, Polen, noem het maar. Omdat ik zelf betrokken was bij de ontwikkeling van de nieuwe locatie in Leidschendam heb ik daar ook over verteld tijdens de taalhuis en tijdens zo'n ochtend met mensen hebben verteld. Nou die bibliotheek, die gaat weer naar de overkant en dit zijn allemaal de plannen. En ja, enthousiasme was gewoon heel groot, eigenlijk veel meer dan ik verwacht had, vooral toen ik op een gegeven moment vertelde van nou, er komt niet alleen een cafeetje en dat soort dingen, maar er komt een keuken. Nou, toen barstte er een enthousiasme los. Dat was, ja, dat had ik even niet aan zien komen. En toen werd ik door de andere groepen tot stilte gemaand, dus we moesten eigenlijk weer tot bedaren komen, want dat liet zien dat iedereen het heel leuk vindt om zijn eigen cultuur te delen door voor elkaar te koken en, hè? Dat soort dingen op die manier dingen te delen. En ook die werkplaats die er komt, dat werd met veel enthousiasme ontmoet en dat liet mij zien van hé, die keuken waarvan ik eigenlijk dacht, hoort dat er nou wel bij? Nou, dat leidt dus enorm tot verbinding, dus dat vind ik heel leuk. Vandaar dat ik hier ook ben om daarover te vertellen. En ja, ik wilde ook zeggen dat je merkt dat mensen dat leuk vinden en allerlei plannen ontwikkelen meteen om iets te gaan doen in die keuken en met elkaar in dat reparatiecafé. En ik denk dat er ook heel veel synergie gaat zijn met de andere clubs die deel uit gaan maken van het programma in de bibliotheek en dat zie ik nu al. Ik probeer mensen te bewegen richting vrijwilligerswerk en de bieb doet ook steeds meer aan community building. Dus ik verwacht daar veel van. En het past bij de nieuwe rol van de bibliotheek, die echt steeds meer een soort huiskamer is voor de wijk en de buurt. En dan ga ik ook nog even een persoonlijke noot zeggen, ik zit hier in dit hoekje omdat ik daar niet kan komen om in te spreken. En zo is het eigenlijk altijd en overal, en dat bedoel ik niet als kritiek hier, maar dat is nu ook de situatie in de bibliotheek hè. Je moet met een lift naar boven en dan voor het taalhuis is er nog een lift naar boven. De eerste lift die werkt 9 van de 10 keer niet op een of andere manier hè. Daar wordt regelmatig gerepareerd, maar ik verheug me dus ook op een veel beter toegankelijke locatie voor de wijk en de architect heeft daar heel mooie plannen voor ontwikkeld. Waar ik enthousiast over was en ook de aangepaste toiletgelegenheid is veel beter dan iets wat ik ooit heb gezien in deze gemeente. Dus ik hoop ook op dat punt dat de plannen doorgaan. Dankjewel. Dank.

U wel, dan kijk ik weer even een rondje voor collega's of er nog vragen zijn. Dat is niet het geval, dan dank ik u hartelijk voor uw inspraak. Dan gaan we naar de inspraak op de raadsbrief voor de beantwoording van de schriftelijke vragen, de overheid, leerlingenvervoer en daarvoor nodig ik mevrouw Van Veen uit. Gaat uw gang.

Ja, ik wil het hebben over het leerlingenvervoer binnen de gemeente en dan moet ik eerst een hele diepe zucht laten. Ik zal u niet gaan vermoeien vanavond met wat er allemaal fout gaat.

Beneden toe. Ja sorry, wat er allemaal fout gaat, want dat is denk ik ondertussen wel algemeen bekend, want het nieuws staat hier bol van. Maar ik wil u graag vertellen wat dat met de kinderen en wat dat met de ouders doet. Het gaat hier om kinderen die om verschillende redenen niet naar een reguliere school om de hoek kunnen, omdat het onderwijs in Nederland nu eenmaal zo geregeld is. Deze wijziging heeft al een forse impact op de kinderen die hierdoor onder andere bijvoorbeeld geen vriendjes meer thuis kunnen laten spelen. Deze kinderen worden ineens niet meer door papa of mama naar school gebracht, maar moeten met het leerlingenvervoer. Met een vreemde chauffeur en andere kinderen gezamenlijk in een bus zonder begeleiding. De chauffeur wordt dit geacht te doen. Maar oh ja, die moet ook nog even op het verkeer letten. Afgesproken was dat er een vaste chauffeur zou zijn, maar dit schooljaar hebben we er al 3 gehad. Zonder enige vorm van communicatie staat er ineens een andere vaste chauffeur voor de deur. Dus elke ochtend en middag word je opgehaald door de vervoerder op een afgesproken tijd. En dan komt hij niet zonder enige vorm van communicatie. Je komt niet op tijd op school en mist de pietengym, geen pietendiploma en dikke tranen. Moeder weer in de telefonische wachtrij om uit te zoeken waarom die taxi nu weer niet komt. Die wachttijd duurt gemiddeld minimaal 30 minuten per keer dat je belt, soms nog wel langer. Kinderen gaan gestrest de taxi in en komen weer te laat op school. Moeder gaat gestrest te laat naar het werk. 's Middags, een telefoontje van school, dat zie je er nog niet. Moeder moet tijdens de vergadering de telefoon opnemen en weer in de wachtrij gaan staan bij de vervoerder. Moet ik dan de kinderen zelf nu maar halen? Schiet het door het hoofd of komt de vervoerder wel? Een bericht sturen naar de BSO dat ze later zijn. En oh ja, daarna maar weer gewoon aan het werk als de kinderen onderweg zijn. Waar was ik ook alweer gebleven en dit op een hele zeer regelmatige basis. Een ander gevolg hiervan is dat de kinderen ook niet op tijd zijn voor speciale lessen die door de gemeente betaald worden. De gemeente betaalt dus eigenlijk dubbel op dezelfde tijd en voor het vervoer en voor de speciale lessen en de kinderen krijgen niet de ondersteuning die ze eigenlijk nodig hebben. Kinderen hebben rust en regelmaat nodig. Deze vervoerder ondersteunt die basisbehoefte niet. Deze vervoerder behandelt de kinderen als postpakketjes, maar bij postpakketjes weet ik in ieder geval waar ze zijn en dat weet je bij deze vervoerder ook niet. Deze vervoerder moet duidelijker gaan communiceren en moet voor noodgevallen voor zorgvervoer later dan 05.30u 's avonds beschikbaar zijn. Telefonisch, want er is nu niemand en als je kind niet eens opgehaald is en je weet niet waar ze zijn, hoe laat komen ze thuis? Moet je zelf maar de auto instappen? Daarnaast hebben we ook nog een klachtenprocedure, maar veel ouders, waaronder mijzelf, klagen niet of niet meer. Je kan dagelijks wel een klacht melden, maar het zet geen zoden aan de dijk. Het antwoord is nietszeggend en er verandert toch niets. Alle ouders betalen een hoge eigen bijdrage per kind per schooljaar. Ouders zijn eigenlijk een soort aandeelhouder van dit leerlingenvervoercontract, maar in de praktijk heb je als ouders niets te zeggen, niet over de inhoud van de aanbesteding en niets over de oplossing bij klachten. Ouders staan eigenlijk met een rug tegen de muur. Ik ben een voorstander van ouderparticipatie in dit leerlingenvervoer. Ouders moeten betrokken gaan worden bij het leerlingenvervoer. En, ik geef u nu vanavond aan als er verder in de nabije toekomst niks verandert ik mijn ouderbijdrage niet meer ga betalen en ik verzoek hierbij ook alle ouders hetzelfde te gaan doen. Er moet iets veranderen, dat is duidelijk. Maar wat zijn dan oplossingen? De gemeente en niet het rijk is verantwoordelijk voor het leerlingenvervoer. Ondanks dat een vervoerder niet meewerkt. Die krijgt gewoon betaald of die te laat komt of niet. Mijn bron is daar gewoon van de woei, want die controleert de rekeningen van de gemeente. Wat kan de gemeente nu wel op korte termijn? Het inzetten van particuliere taxibedrijven, het inzetten van doelgroepenvervoer, zodat er meer chauffeurs beschikbaar zijn tijdens de schoolse spitsuren of het verstrekken van kilometervergoeding om ouders zelf de kinderen te laten brengen en halen? Dit heeft de minister ook al zelf aangegeven in een brief in 2022. Ik verwacht nu van de gemeente dat er op zeer korte termijn stappen worden genomen om de rust en de regelmaat in het leerlingenvervoer weer terug te krijgen. De basisbehoefte van een kind. Dank u wel.

Dank u wel, ik kijk even rond of er aanvullende vragen zijn. Ik zie meneer Ockeloen en meneer Voortman, dus dat is logisch.

Bedankt voorzitter, helder betoog, dank u wel. Heeft u op basis van uw ervaringen met de voeden nog vertrouwen in deze voeden? Nee, ik...

Ik heb een brief aan de wethouder, maar voor mijn vertrouwen opgezegd. Dank u.

Ja, dank u wel voor het inspreken. Ik kan uw noodkreet wel herkennen, denk ik. U spreekt hier in als ouder, of namens meerdere ouders.

Meerdere ouders, maar niet iedereen durft hier te staan. Ik heb met meerdere ouders contact gehad en gevraagd hier te komen, maar ik zag ze vanavond niet.

En, wat zou u op korte termijn voor ogen staan? Heeft u daarover nagedacht?

Ja, daar heb ik over nagedacht. Ik denk dat er een inventarisatie moet komen. Welke ritten, welke tekorten hebben we? Dat is toch vaak als een chauffeur zich op maandagochtend bijvoorbeeld ziek meldt, hebben ze geen ander. Dat moet altijd in kaart gebracht worden. Dan moeten er meer chauffeurs komen die dat kunnen opvangen. Die flexibiliteit kunnen opvangen, waardoor je ook minder grote excessen hebt. Want ja, twee uur te laat ophalen en de communicatie moet veranderd worden. Bij een andere vervoerder krijg ik om 6 uur 's ochtends een SMS: je chauffeur is ziek, ophaaltijd met een blok, dan weet je dus dat je zelf kan kiezen van: ik kan wel of ik breng mijn kinderen zelf of ik wacht. Bij mijn nood weet je helemaal niet, je kan bellen en dan zeggen ze, ze komen over een half uur, maar dan zijn ze er nog niet. Dus ik denk op korte termijn dat er goed in kaart gebracht moet worden. Welke routes? Welke tekorten hebben we? Een brief sturen aan ouders of ze op dit moment zelf de kinderen kunnen halen en brengen? Want dat verlicht het systeem natuurlijk ook. En toch ja, meer personeel. Mijn nood gaat ook niet netjes om met zijn eigen personeel. Ik heb dagelijks klagende chauffeurs die het ook zat zijn. Dus ja, meer personeel en auto's?

Ja, ook dank voor het inspreken en mijn vraag gaat over: de gemeente heeft volgens mij midden oktober een brief gestuurd aan ons waarin staat dat de dienstverlening op orde komt en daar zat een termijn van twee weken aan. Dus ik ben benieuwd: is uw ervaring verbeterd in november, december of is het hetzelfde verhaal gebleven?

Nee, in de herfstvakantie in oktober. Wij hebben een nieuwe vaste chauffeur gekregen en eigenlijk ging het alleen maar bergafwaarts, totdat ik het zo niet meer kon dragen dat ik de wethouder een brief gestuurd heb met een overzicht van mijn laatste week met alle, nou ja, vooral niet-ritten en te late ritten. Dank.

U wel bedankt voor uw inspraak. Dan kom ik tenslotte bij mevrouw Hansma, die gearriveerd is hier en die wil graag inspreken met betrekking tot het voornemen voor de opvanglocatie voor asielkinderen.

Ook voor u geldt, u heeft 5 minuten. Gaat uw gang. Ja, ik...

Ik ben Giete Hansma, burger in Leidschendam-Voorburg. Ik heb begrepen dat deze alleenstaande asielzoekers door een eerste selectie van de IND heen zijn en dus een goede kans maken op een status en op het blijven in Nederland. Ik sta heel positief tegenover dit gemeentelijk voornemen. Het is erg belangrijk dat wij openstaan voor kinderen uit landen die voor hen geen veilige toekomst bieden. Die toekomst kunnen wij hen wel geven, mits er geen eindeloze wachttijden komen of verhuizingen die zo demotiverend zijn voor vluchtelingen en er wordt ingezet op onderwijs en goede bezigheden. Vanuit het Nidos krijgt ieder kind een goede persoonlijke coach, dus dat is heel goed geregeld. Ook heel positief is dat als je nu een half jaar in Nederland bent, je nu het hele jaar door mag werken en niet meer alleen maar 24 weken. Dat biedt ook ruimte aan oudere jongeren om zo snel mogelijk te integreren en geeft de gemeente extra ongeschoolde parttime arbeidskrachten. Bedenk ook dat van alle nieuwkomers in Nederland maar 11% asielzoekers zijn, en als je de aparte groep van Oekraïners niet meerekent, tegenover 60% arbeidsmigranten, vooral uit de Europese landen zelf. En natuurlijk komen er dan nog een heleboel kennismigranten en studenten bovenop. Laten wij openstaan voor deze kleine groep jonge mensen en hen meehelpen om als vluchteling hier welkom te zijn en te gaan integreren in de Nederlandse maatschappij en in Leidschendam-Voorburg. Dat was alles. Ja.

Ja dank u wel, dan kijk ik ook nog even rond of er wellicht nog aanvullende vragen zijn. Dat is niet het geval, dan dank ik u voor uw inspraak en daarmee eindigt ook agendapunt één bij het spreekrecht van de inwoners. En wij

Gaan dan door, zoals bij de vaststelling van de agenda besloten naar agendapunt twee D de raadsbrief voor de beantwoording van de schriftelijke vraag van het CDA en GroenLinks over het leerlingenvervoer. En ik nodig wethouder Keus uit om, nou ja, links van mij te komen zitten. En de beide fracties zoals ik net aangaf hebben verzocht om agendering van de raadsbrief beantwoording schriftelijke vragen over het leerlingenvervoer. De fracties willen met het college spreken over de huidige situatie. Die, zoals het college in haar beantwoording al aangeeft, niet voldoet aan de eisen vooraf gesteld. Men wil in gesprek over wat kan worden gedaan op korte termijn om een niet ideale situatie toch te verbeteren. Vervolgens wil men in gesprek over wat de lange termijn acties zijn en ook de middellange termijn acties die het college kan nemen en of het mogelijk is om te voorkomen dat de gemeente volgend jaar in het najaar weer precies in dezelfde situatie zit. Ik ga ervan uit dat de heer Kos en mevrouw Wilt, maar mevrouw Vilt niet in dit geval, mevrouw Van Beers het woord zullen voeren. Ik kijk nog even rond of er ook andere partijen zijn. Ik zie mevrouw Vogelaar, de heer Voortman, mevrouw Van Soest Bommel, die er ook is, en de heer Wilschut. Dan is als eerste het woord aan de heer Koster van het CDA. Ja dank.

Voorzitter, vandaag hebben we het over een groot en complex onderwerp. Tegelijkertijd, voorzitter, is het een heel simpel onderwerp. Wij als gemeente hebben de verantwoordelijkheid gekregen om leerlingen naar en van school te vervoeren wanneer dat nodig is, zodat elk kind mee kan doen op school en kan leren voor de toekomst. Ik begin dan ook graag mijn bijdrage door duidelijk uit te spreken dat, los van of je begrip kan hebben voor de situatie waarin we ons allen bevinden, ik er best wel wat van kan begrijpen dat het langdurig niet op orde zijn van leerlingenvervoer simpelweg onfatsoenlijk is. Als ik de verhalen hoor waar kinderen zonder notificatie richting de ouders niet worden opgehaald, schrik ik daarvan, voorzitter. Daarom is het juist goed dat we vandaag elkaar spreken, zodat ouders in deze gemeente kunnen zien dat wij allen dit onacceptabel vinden en dat wij alle hoop op verbetering hebben. Uiteindelijk gaat het daarom. Ouders en gezinnen moeten weten dat deze gemeente aan hun kant staat, voor hen klaarstaat en hun belangen behartigt. Ik hoop dat mijn collega's dat kunnen beamen. Voorzitter, de afgelopen dagen hebben meerdere gemeenten in de regio boetes opgelegd aan Noot wegens gebrekkige dienstverlening. In de beantwoording van de vragen van GroenLinks en het CDA zat een brief van de gemeente van medio oktober met een twee weken antwoordtermijn richting Noot om de zaak op orde te krijgen. Wat is daar nu de stand van zaken van in het contact richting Noot? Want, voorzitter, onze gemeente stond niet tussen de gemeenten die boetes oplegden. Nou is het, voorzitter, voor het CDA niet het doel om Noot te beboeten, maar we hebben het programma van eisen dat het college bij de beantwoording van onze vragen heeft opgestuurd voorgelegd bij ouders en het beeld is er niet fraaier op geworden. Meerdere punten werden in de afgelopen week alleen al overschreden en als Noot vervolgens niet komt opdagen bij een stakeholdersessie met ouders, de gemeente en anderen, is dat wat het CDA betreft wel echt beneden peil. Wat is de verklaring van het college op de boetes van andere gemeenten? En waarom is onze gemeente daartoe niet overgegaan, als we althans een rechtsgrond daarvoor zouden hebben? Het beeld richting de ouders van een gemeente aan hun kant is er niet beter op geworden in het oog van het CDA, voorzitter. Daarnaast herhaalt het CDA haar oproep aan de wethouder: zet een ouderpanel op, zorg dat er regulier contact is met ouders en tussen ouders, zodat ouders elkaar weten te vinden in de gemeente en de ervaringen van ouders direct aan de gemeente kunnen worden meegegeven, zodat ouders en gemeente dichter bij elkaar komen te staan. We doen het immers voor hen, hun gezinnen en hun kinderen. Is de wethouder hiertoe bereid? Als laatste benoemt het CDA graag de midden- en lange termijn. Iedereen, ook het CDA, snapt de moeilijke situatie. Een landelijk personeelstekort is ook niet iets waar wij als Leidschendam-Voorburg magisch geen last van zullen hebben, maar, voorzitter, gelukkig ken ik deze wethouder ook als een wethouder die complexe problemen graag aanpakt. Dat siert hem. Daarom vraag ik me af wat wij als gemeente kunnen doen om over een paar maanden of een paar jaar dit debat niet over te doen. Immers, vorig jaar november spraken we hier ook al over. Moeten we meer regionaal gaan samenwerken om zo tekorten op te vangen met andere gemeentes die immers ook die boetes hebben opgelegd? Of moeten we op zoek naar toch een nieuwe vervoerder die zich constructiever zal opstellen en wel komt opdagen bij stakeholderbijeenkomsten? Wat zijn de opties op middellange termijn waar wij als gemeente over na kunnen denken? Los van natuurlijk het opzetten van het ouderpanel, maar dat graag op korte termijn. Graag een reactie van de wethouder op dit punt. Voorzitter, afrondend: goed leerlingenvervoer gaat over fatsoen. Hoe gaan we met onze kinderen om, hun ouders en met de gezinnen in onze gemeente? Het CDA zal zich dan ook blijven inzetten voor de kinderen, ouders en gezinnen en hopen dat we de onfatsoenlijke en asociale situatie waarin we ons nu bevinden kunnen terugbrengen tot een fatsoenlijke situatie. We moeten immers verantwoordelijkheid nemen voor elkaar, met elkaar, naar een fatsoenlijke gemeente.

Dank u wel, dan ga ik naar mevrouw Van Weers, GroenLinks. Dank u wel, voorzitter.

Voorzitter, ik ga hem misschien vanavond nog een keer zeggen, maar het al oude spreekwoord is een teken. It takes a village to raise a child. Als je 's morgens vroeg opstaat als ouder zijnde en je geeft je kind af aan een wildvreemde en je moet maar wachten tot die thuiskomt. Dat zijn dingen die gebeuren in onze gemeente elke dag. We hebben het vervoer uitbesteed, maar dat betekent niet dat het niet meer onze verantwoordelijkheid is. We moeten onze verantwoordelijkheid nemen en kijken hoe we dit gaan oplossen. De boetes. De onuitspreekbare vervoerder, al die dingen wat we aan het doen zijn, is pleisters plakken. Kijken hoe we dat kunnen doen. Als we ouders gaan vragen van goh, kunnen jullie de boel verlichten. Het blijft pleisters plakken. Wat gaan we doen als gemeente als eindverantwoordelijke om ouders en kinderen structureel te helpen zodat je kind veilig thuis komt? 's Avonds laat dat je niet hoeft te wachten van hoe het gebeurt, maar ook hoe je als, zeg maar, chauffeur. Als je denkt nou ik. Ik voel me zaterdagavond. Het gaat slecht. Ik heb me getest. Ik heb corona, kan je pas maandagmorgen om 7 uur zelf bellen? Ja, dan komt het natuurlijk nooit goed. Er zijn van die dingen dat je denkt, het is heel simpel, kleine dingetjes die we doen, maar wat gaan we eraan doen? Want het blijft pleisters plakken. Ook de chauffeurs die we nu gaan inzetten die extra komen, hebben niet de juiste opleiding om kinderen, gevoelige kinderen, kwetsbare kinderen in deze situatie goed op te vangen en te helpen. De groepen zijn te groot in de busjes. De kinderen komen volkomen overprikkeld aan op school. Is dat goed voor hun onderwijs? Nee, komen ze thuis ook volkomen overprikkeld, is dat goed voor dat kind? Nee. Dat zijn dingen die moeten kijken, wat gaan we doen? Wij zijn eindverantwoordelijkheid. Wij beslissen waar we onze kinderen mee wegsturen. Wat gaan we dus doen als we een nieuw contract gaan sluiten, gaan we het weer uitgeven aan een groot bedrijf. Wat dat over veel verschillende gemeentes doet en welke grote gemeente het hardste roept, krijgt de meeste chauffeurs. Dat is niet de bedoeling of gaan we kijken. Misschien moeten we het zelf doen. Kijk door naar Dordrecht. Die hebben dat project DrechtHopper waar ze samen met ouders en de gemeente het vervoer zelf regelen. Dat zijn dingen die we nu moeten gaan bekijken, wat we gaan doen voor de volgende stappen die we en ja, we moeten misschien nu boetes uitgeven, maar een boete zorgt er niet voor dat de chauffeur komt op de juiste plek 's morgens vroeg om een kindje naar school te brengen. Dank u wel. Dank u wel.

Dan ga ik naar mevrouw Vogelaar van D66.

Dank u wel, voorzitter. Ja, er zijn eigenlijk al genoeg beelden neergezet over de staat waarin het leerlingenvervoer in onze gemeente verkeert. Die is vrij verdrietig. Kinderen die niet of veel te laat opgehaald worden voor hun ouders, soms zelfs kwijt zijn, ritten die veel te lang duren en zeer gebrekkige communicatie. Ik kan nog wel even doorgaan, maar de boodschap is, denk ik, wel helder. De situatie is net zoals toen we hier vorig jaar zaten, gewoon om te huilen. Ouders en kinderen moeten ervan kunnen uitgaan dat er gehaald en gebracht wordt op de afgesproken tijden en moeten kunnen rekenen op heldere communicatie wanneer er onvoorziene omstandigheden optreden. Noot laat als uitvoerder de bal daar flink vallen en het is goed dat de wethouder hen daar streng op heeft aangesproken. Het is wat D66 betreft dan ook juist om de geëigende procedures te doorlopen voor wat betreft de ingebrekestelling van Noot, het opleggen van een boete en eventuele andere maatregelen. Maar, voorzitter, dat is wat D66 betreft echt nog maar het begin. Ouders en kinderen willen namelijk vooral weten hoe we ervoor gaan zorgen dat het vanaf de rit van morgen wel goed gaat. Noot mag dan behoorlijk te wensen overlaten in de uitvoering. De eindverantwoordelijkheid voor een fatsoenlijk functionerend leerlingenvervoer ligt nog altijd bij de gemeente en dat kan niet worden uitbesteed. D66 erkent dat er landelijke en structurele problemen spelen op het gebied van leerlingenvervoer, waar we ook in deze gemeente last van hebben, maar dat ontslaat de gemeente niet van de verantwoordelijkheid er alles aan te doen deze kinderen op een fatsoenlijke manier van A naar B te krijgen. Er moet aan systemische en structurele oplossingen gewerkt worden, natuurlijk, maar het meest urgent moeten de gaten in de ritten van morgen, overmorgen en volgende week gedicht worden. Daarbij mag de wethouder wat D66 betreft flink creatief zijn. Kunnen we bijvoorbeeld samen optrekken met buurtgemeenten om op korte termijn aanvullingen of alternatieven te organiseren? Kan de wethouder iets met de suggesties die zojuist door de inspreker werden gedaan? Het ministerie van OCW wijst in het antwoord op recente Kamervragen ook op een scala aan mogelijkheden als noodoplossingen die de gemeente tot haar beschikking heeft staan. Ik citeer: inzet van particuliere taxibedrijven en straattaxi's, het inzetten van touringcarbussen en belbussen, al dan niet met begeleiding, het tijdelijk inzetten van het leerlingenvervoer en andere vormen van doelgroepenvervoer, zoals WMO, zodat er meer chauffeurs tijdens de schoolspitsuren beschikbaar zijn, het verstrekken van een kilometervergoeding als ouders hun kind zelf halen en brengen, het inzetten van contractvervoerders van zorgverzekeraars, bijvoorbeeld zoals in het revalidatievervoer. Het zijn inderdaad noodoplossingen, maar wel oplossingen die ouders en kinderen op korte termijn verlichting kunnen bieden. Graag een reflectie van de wethouder of wij hier wat mee kunnen? Voorzitter, Noot komt haar afspraken met de gemeente niet na, maar op haar beurt maakt de gemeente daarmee haar verantwoordelijkheden jegens deze toch al kwetsbare kinderen ook niet waar. En dat is meer dan schrijnend. De oproep aan de wethouder is dan ook: denk verder dan het tot de orde roepen van Noot en ga uit van de maatschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van deze kinderen en hun ouders. Zoek creatieve oplossingen die ouders morgen uit de brand helpen. Linksom of rechtsom, zorg ervoor dat deze kinderen fatsoenlijk vervoer krijgen en de befaamde rust en regelmaat weer wederkeert. Dank u wel.

Dan ga ik over naar de VVD, de heer Voordewind. Ja

Dank u wel, voorzitter, mijn God, want wat kan je nu nog toevoegen aan al deze betogen en al deze tips voor het doen en laten? Maar het is wat mevrouw Van Veen zegt, het is een indrukwekkend proces geworden. Natuurlijk, de raadsbrief van 8 september 2022 begint al met dat de uitvoering niet goed is verlopen. Uit de brief van 13 oktober constateren we dat het eigenlijk nog steeds hetzelfde is. We hebben dus een jaar. Ik bedoel, wat hebben we afgelopen jaar gedaan om die kwaliteit te verbeteren? Maar laten we er in godsnaam geen technische discussie van maken over wat we nu moeten doen of wat we over het uit moeten doen. Natuurlijk, de prioriteit is onze kinderen en de kwetsbare kinderen die hier geen dupe van mogen worden. En daar had ik nog een aantal vragen over. Eén is door meneer Koster al gesteld. Ik wil graag weten wat de reactie van de nood is geweest. En ik wil dan toch nog een technische vraag stellen aan de wethouder over het programma van eisen.

Dat ligt nog even aan hoe technisch het is, maar. Nou ja.

Ik wil vragen hoe dit programma van eisen zich verhoudt tot het programma van eisen van de aanbesteding. Want in de aanbesteding hadden we natuurlijk al een vertrekpunt gemaakt met allerlei uitgangspunten waaraan dat vervoer moest gaan voldoen. Dus we zijn al een hele tijd verder en het voldoet nog steeds niet. Dus daarover vraag ik me af, hoe verhouden die twee programma's zich? En ook ten aanzien van die aanbesteding destijds. Ik heb toen vermeld vorig jaar dat we een wachtkamerconstructie hebben in die aanbestedingen. Dat betekent dat we altijd een tweede partij op de achtergrond hebben waar wij een beroep op zouden kunnen doen. In dit hele proces is dit een optie voor de wethouder om te overwegen op korte termijn. Dat is één. En dan uiteraard graag aangeven gedifferentieerd hoe u op korte, middellange en lange termijn de kansen ziet om hier echt mee van start te gaan. En ook graag de suggesties meenemen van mevrouw Van Veen, die ingesproken heeft, dank u wel.

Dank u wel, dan ga ik naar Gemeentebelangen Leidschendam-Voorburg, mevrouw Van Zaltbommel. Ja.

Voorzitter, dank u. Allereerst wil ik de inspreekster bedanken voor haar betoog. Ja, wat kan ik nog toevoegen? Er is hier al heel veel gezegd. Allereerst is het natuurlijk mooi dat er voorzieningen zijn om leerlingen naar school te vervoeren, en zeker voor kwetsbare leerlingen. Het kan soms moeilijk zijn voor ouders en verzorgers om vervoer te realiseren voor deze groep, zowel binnen als naar de buitengrens als zij naar speciaal onderwijs gaan. Om dit te ondervangen is een contract ooit aangegaan met een noodbedrijf dat gespecialiseerd is in vervoer en de begeleiding. De berichtgeving dat het noodbedrijf niet voldoet aan de overeenkomst met de gemeente komt hier al naar voren en is zorgelijk. Dat er een tekort is aan personeel, dat weten we. Er zijn niet voldoende chauffeurs, geen vaste vervangers en er worden gecombineerde ritten uitgevoerd zonder vooraf toestemming van de gemeente. Dit is zorgelijk en niet volgens de afspraak. Ook dat kinderen niet op tijd gehaald worden en dat ze moeten wachten, is hier ook al naar voren gekomen. Vooropgesteld dat dit probleem landelijk is en dat er een tekort is aan chauffeurs. Deze knelpunten zijn eerder bij het noodbedrijf aangekaart en zijn hier ook bij de Raad behandeld. Er is om verbetering gevraagd bij het noodbedrijf, vooral voor de kwetsbare doelgroep, en het blijkt dat ze dat niet kunnen of willen nakomen. Het mag toch niet zo zijn dat deze kwetsbare leerlingen daar de dupe van worden? Het voorstel zou zijn, en dat heb ik hier ook al gehoord en gelezen in de media, om naar een alternatief vervoer te gaan kijken, zodat deze leerlingen vervoerd kunnen worden naar school. Gemeentebelangen steunt de wethouder in zijn standpunt om vervolgstappen te gaan ondernemen naar het noodbedrijf. De gemeente Leidschendam-Voorburg zal zich willen hardmaken voor een betrouwbaar en goed leerlingen- en jeugdvervoer. Mijn vraag aan de portefeuillehouder zou dan ook zijn: kunnen we kijken naar een alternatief voor deze leerlingen? Voorzitter, tot zover. Dank u.

Wel dan ga ik naar meneer Ojik, Partij van de Arbeid. Ja bedankt.

Bedankt voorzitter. Ook wij hebben natuurlijk gelezen over de zorgelijke signalen met betrekking tot ons leerlingenvervoer en jeugdvervoer. Een taak voor een hele kwetsbare doelgroep, onze kinderen, en wij zien dit toch als een gemeentelijke verantwoordelijkheid, zoals ook is gezegd, om dit naar behoren te organiseren. Maar eerst de vraag aan de wethouder is of hij dit ook zo ziet, want dan constateren we allebei dat we die taak als gemeente nu niet goed genoeg uitvoeren. Verder zijn wij benieuwd naar de juridische relatie met de opdrachtnemer, want op een gegeven moment moet het toch ook een keer klaar zijn met al die waarschuwingen, want we lezen nu in verschillende brieven, zowel naar als aan de gemeenteraad, dat mogelijk vervolgstappen zouden worden genomen als de situatie niet verbetert. Inhoudelijk hebben we geen verdere informatie over die mogelijke vervolgstappen gekregen. Wat dat dan precies is? En ik heb daar twee vragen over: heeft de wethouder ten eerste het gevoel dat men deze waarschuwingen serieus neemt? En ten tweede, welke vervolgstappen zijn er te nemen? Want we begrepen van de inspreekster al dat ouders het vertrouwen in de opdrachtnemer al hebben opgezegd en wij zouden graag een beeld krijgen over de alternatieven. Kunnen we bijvoorbeeld van opdrachtnemer wisselen of zijn er andere alternatieven? De PvdA heeft daarom ook schriftelijke vragen ingediend om inzicht te krijgen in dat juridische contract met de opdrachtnemer en heeft de wethouder zicht op wanneer we dat zouden kunnen ontvangen. Dank u wel, voorzitter. Dank u.

Wel en dan tenslotte meneer Wilschut van de ChristenUnie. Ja, dank.

Voorzitter, een bizarre situatie die snel anders moet en ik snap eigenlijk dus wel dat er ook wat krachttermen over tafel gaan, want dit is echt, ja, bizar. Even in het kort ook voor ons: de communicatie moet echt op orde. Dat lijkt mij iets wat volgens mij vrij snel geregeld moet kunnen worden, dat je weet waar je aan toe bent en dat je weet waar je kind is. Ook het financieel onder druk zetten van de vervoerder via boetes ligt wat ons betreft gewoon in de mogelijkheden die we moeten gaan inzetten. Maar de vraag is al gesteld: hoe kunnen we nou die rust en regelmaat op korte termijn weer terugkrijgen en uiteindelijk ook op lange termijn? Tot zover, dank u.

En ik zag de wethouder aan mijn linkerhand wat driftig schrijven, dus dat moet leiden tot een strakke beantwoording. Gaat uw gang. Ja

Dank u wel, dank u wel, voorzitter, en ook dank voor het agenderen van de raadsvragen en de beantwoording daarvan. Allereerst bedankt ook aan de inspreker mevrouw Van Veen dat u de moeite inderdaad heeft genomen vanavond hier te komen en uw persoonlijke ervaringen te delen. Helaas staat wat u vertelt hier vanavond niet op zichzelf, merk ik. Er komen regelmatig en echt te vaak mails en die bereiken mij dan, hè? Dus het is nog buiten de reguliere klachtenprocedures bereiken mij meerdere mails de afgelopen periode van echt hele schrijnende gevallen en dat raakt mij sowieso als wethouder natuurlijk ook verantwoordelijk voor het leerlingenvervoer, maar ook gewoon als vader. Leerlingenvervoer is niet een voorrecht om gebruik van te maken of een gemak 's ochtends om een kind naar school te laten brengen. Het is eerder, zoals mevrouw Van Veen denk ik ook in hele heldere woorden aangaf. Je bent gewoon afhankelijk van zo'n partij en je legt je vertrouwen, moet je daarin neerleggen. Vertrouwen dat je kind veilig en op tijd op school komt en dat is nogal wat. Daar moet je op aan kunnen. Dat moet gewoon goed geregeld zijn. En nou u heeft het ook in de beantwoording kunnen zien. Ja, ik denk dat we daar met zijn allen collectief van kunnen zeggen dat dat op dit moment gewoon niet op orde is. Dat was het ook vorig jaar niet bij de toen nood startte, hè, daar kan je daar nog enigszins kan je daar nog wellicht verklaren vanuit bepaalde opstartproblemen daar hebben we ook gesprekken over gehad. Er is een verbeterplan gekomen en aanvankelijk liet dat ook wel echt een verbetering zien. Als je kijkt naar de KPI's dan om het zo maar even te zeggen die we hebben afgesproken met nood. Maar het blijkt inderdaad wel en dat zien we ook terug in de cijfers dat het weer gewoon eigenlijk ondermaats is en sommige fracties hebben het ook al aangegeven. Natuurlijk een boete. Dat ligt dan inderdaad in de lijn van verwachting. We hebben eerst een bestuurlijke brief gestuurd dat we een verbeterplan wilden hebben. We hebben toen daar een antwoord op gekregen en dat zou ook gelijk naar de heer Koster op zijn vraag, hè? Daar kwam een antwoord met een algemene verwijzing naar de landelijke problemen. Ja, nou ja, dat wisten we namelijk al, hè? Dus dat is onbevredigend, werd ook nog heel even de vinger naar de gemeente zelf gewezen en in ieder geval na alles samenvattend gewoon onvoldoende gevoel gaf dat er echt op korte termijn verbetering zou komen van nood. Allereerst natuurlijk begrip voor het trans begrip in ieder geval. Het valt natuurlijk te begrijpen dat gelet op bijna elke sector tekorten heeft aan personeel. Maar alsnog als bedrijf en het is ook meerdere keren hier gevallen. Ga je wel over je eigen communicatie? Ook daarover? Ja, en ook dat laat echt te wensen over en dat schiet echt gewoon tekort. Ik zie af en toe ook wel eens mails voorbij komen. Het is bij vlagen gewoon echt anoniem. Weinig persoonlijk, niet op tijd, niet tijdig bereikbaar en dat is een gesprek wat ik met nood echt moet hebben. Maar het heeft in ieder geval wel toe geleid dat wij ook een officiële brief hebben gestuurd met een waarschuwing. Daar is een termijn voor gegeven om daarop te reageren, daar was nood te laat mee en dat heeft ons doen besluiten om ook het boeteproces in gang te zetten, net als een aantal andere gemeenten.

Ik zie een interruptie van de heer Van der Schaaf. Ja

Voorzitter, ja, ik reageerde op het woord begrip, want dat zat helemaal vooraan in de zin, want die zin was heel lang. Maar waar baseert de wethouder dat begrip op? Want we hebben hier te maken met een partij die willens en wetens meegedaan heeft aan de aanbesteding, die weet hoe de markt in elkaar zit. Het is een professionele vervoerder, dus die weet hoe de arbeidsmarkt in elkaar zit. Die weten hoe de vervoersmarkt in elkaar zit en die heeft bewust gekozen om mee te doen aan de aanbesteding. Sterker nog, nadat de aanbesteding gewonnen is, heeft hij ook de opdracht geaccepteerd. Dus waar komt dat begrip nu vandaan, wethouder?

Goede vraag. Ik wil het met de SP graag over marktwerking hebben in dit geval. En nou, dat is even hè. We kunnen het inderdaad terecht ook vanuit de fractie van D66 hebben van: Hé, we kunnen hier heel systematisch vanavond over gaan praten, want ik denk inderdaad dat we hier marktwerking toepassen. Waar we de oprechte vraag kunnen stellen of dit een situatie is waar je marktwerking wil hebben. Maar dat is terzijde. Gelet op de omstandigheden die er zijn, denk ik dat een andere vervoerder hier ook tegenaan zou lopen. In ieder geval het feit dat we te maken hebben met een hele krappe arbeidsmarkt, daar zou ook een andere partij mee te maken krijgen. Die zou er wel anders mee omgaan hoe daarover wordt gecommuniceerd. Het gaat over de helderheid, het gaat over goede communicatie. Informatie naar ouders toe, weten waar je aan toe bent, en daar laat men het ook echt schieten, dus daar geen begrip voor. Laten we dat dan even helder hebben met elkaar.

Hakend op dit verhaal en dezelfde zin waar de heer Van der Schaft op interrumpeerde. Wat ik me dan afvraag is de wethouder zei zo in een tussenzin door van: We gaan het boeteproces in. Nou, ik ben heel benieuwd hoe dat boeteproces eruitziet, maar ook dat over die communicatie hij daar nog een gesprek over wil hebben met ons over die communicatie. Wat ik me dan wel afvraag is, we constateren dat dit al langer een en die signalen binnen zijn. Waarom hebben we het over een gesprek dat de wethouder nog wil gaan hebben? Dat is dan mijn vraag. Ja voorzitter, begrijpelijk.

Begrijpelijk, maar feit is, we hebben Noot nu als partij die dit leerlingenvervoer voor ons doet. We hebben ook een contractuele relatie, ook met Noot. Ik vind dat we daar strak en zakelijk op moeten blijven zitten en tegelijkertijd wel gewoon een appel blijven doen en ook de druk hoog houden dat we op korte termijn verbetering willen zien en dat bepaalt namelijk ook wel het handelen, want we zien gewoon de context waarin Noot moet opereren. We hebben zelf ook. Het is natuurlijk makkelijk om alleen te kijken in de richting van Noot van regel deze opgave gewoon op een goede manier. Er zijn een aantal zaken, daar ben ik blij dat we het vanavond kunnen bespreken. Ook een aantal eisen die wij als gemeente zelf opleggen, ook aan Noot waar je in alle redelijkheid van kan afvragen of je dat in deze context echt waar kan maken. Ik noem even een voorbeeld: als wij leerlingenvervoer aangepast, leerlingenvervoer toewijzen aan een kind leggen wij nu de eis op contractueel dat dit kind binnen 5 dagen geplaatst moet worden op een rit. Ja, dat is bijna wiskundig bijna niet te doen op het moment dat Noot qua personeel alles gedekt heeft, de ritten op orde heeft en binnen de marges inderdaad kan opereren en wij doen binnen 4 dagen een mutatie doorvoeren. Ja, breng je dat gewoon allemaal overhoop en dan moet eigenlijk alles weer opnieuw. Dat is iets anders dan begrip, maar dat is wel de realiteit waar we nu mee te maken hebben en ik wil wel kijken. Ik ben echt op zoek naar zowel voor de korte termijn en daar kom ik nog op voorzitter, de middellange en de lange termijn kijken voor een duurzamere oplossing, maar ik denk wel dat we ook kritisch moeten kijken naar de eisen die we nu opleggen en of dat wel binnen de context waarin we nu zitten haalbaar is. Meneer Van der

Ja voorzitter, ik krijg een beetje het gevoel dat wij de schuldigen zijn van alle problemen als gemeenten, omdat wij te hoge eisen stellen of zo. Maar dat kan toch niet? De waarheid is nogmaals: er is hier een aanbesteding geweest of een bedrijf heeft ja gezegd, maar om maar eens aan een oplossing te moeten denken. Wat denkt u van hogere uurtarieven voor de chauffeurs bijvoorbeeld, dan ontstaat er ook wel iets, want ik heb chauffeurs gesproken en voor die €11 waarvoor gereden wordt. Ja, daar komen heel veel mensen hun bed niet voor uit hoor om extra uurtjes te maken. Om voor leningen voor te rijden. Dus ik denk dat het echt een probleem is van de vervoerder en u moet niet zo lief gaan zijn, want een wanprestatie is een wanprestatie en dan moet hij gewoon ook juridisch juist op handelen. Wethouder.

Voorzitter, het toont denk ik alleen maar aan hoe complex het inderdaad is, hè? Gelukkig hoef ik niet de cao-onderhandelingen te doen en wat dat betreft denk ik dat HTM op dit moment een beter aanbod heeft. Wellicht ook, hè? Voor bestuurders om het zo maar te zeggen. Je ziet dus dat eigenlijk in heel die vervoersbranche natuurlijk enorme tekorten zijn en dat elk bedrijf of elke organisatie probeert aantrekkelijk te zijn om een goede werkgever te zijn en ook personeel aan te trekken. Ja, dat maakt het inderdaad ook ingewikkeld. Nood heeft daar zeker een verantwoordelijkheid in en dan kan je elkaar natuurlijk ook op aanspreken voor het werkgeverschap, maar ja, feitelijk is dat wel echt nood die hier voor aan de lat staat. Wij hebben gewoon een belang bij dat onze kinderen die met name in dit geval, als het gaat over leerlingenvervoer, in een kwetsbare positie zijn, waarin ouders dus een afhankelijkheidsrelatie ook hebben met dit bedrijf. Dat we dit goed met elkaar regelen. En ik neem wat dat betreft ook de handschoen op om ook te kijken naar creatieve oplossingen voor hoe we op maandag na de kerstvakantie dat we gewoon echt dit beter met elkaar hebben geregeld, waarbij voor mij ook rust, reinheid, maar ook toch ook regelmaat. Hij is niet genoemd, maar ook regelmaat waarin daar in ieder geval voor de korte termijn dat we dat met elkaar kunnen waarmaken. Ik zag een.

Ik zag mevrouw Van Beers, meneer Kos, en dan de heer Wildschut, mevrouw Van Weert.

Ik begrijp dat we nu zitten met een vervoerder en met een contract waar we aan vastzitten. En dat was misschien niet het beste plan, want het is gewoon de vervoerder die dat over heel veel gemeentes doet en dat is prima, maar het is wel zo dat het overleg van de gemeente, en dat is niet alleen het overleg van de gemeente naar nood en nood en de gemeente, maar ook naar het overleg van de gemeente naar de ouders, niet goed werkt. Die communicatie zit niet goed. Ga ook met een team van die ouders om tafel zitten en ga kijken hoe we dit gesprek aangaan. Misschien kunnen we daar ook, want deze mensen zitten daarmee, deze mensen weten niet of ze zeg maar hun kindjes 's avonds thuis krijgen of dat het bijvoorbeeld in Delft afgeleverd wordt. Dank u.

Ja, een reactie op het antwoord van de wethouder op mijn eerste interruptie, want hij had het over de contractuele verhouding en ik begrijp, je hebt een contract. Dat ligt allemaal moeilijk. Ik heb ook het vak verbintenissenrecht gevolgd, maar mijn punt is een beetje: als je zegt met elkaar, we constateren die slechte communicatie en je hebt zo'n contract, dan ga ik ervan uit dat Nood graag ook dat contract wil houden, dus dat je dan juist in staat bent om ook informeel een gesprek aan te gaan met Nood en te zeggen, hé, de communicatie zit niet goed. En dan nog weer mijn vraag: waarom is het dan "we willen een gesprek daarover gaan voeren" en niet "we hebben al een gesprek informeel met Nood daarover gevoerd"? Wethouder.

Ja voorzitter, ik heb sowieso, er vinden natuurlijk regelmatig op ambtelijk niveau gesprekken plaats waarin dit ook aan de orde komt. Ik heb zelf vorig jaar Noot ook uitgenodigd en daar ook een gesprek over gehad en aangegeven dat communicatie echt key is. In deze dus allereerst naar de ouders toe natuurlijk, hè, maar ook naar het onderwijs en niet in de laatste plaats ook naar de gemeente op het moment dat het niet lukt om de ritten waar te maken binnen de kaders die wij hebben meegegeven. Je ziet dat aankomen. Dat is niet, hè? Er kan één keer één incident zijn, maar we hebben hier te maken met structurele problemen. Dan kom je tijdig op de lijn en dan gaan we kijken wat er nodig is en dat heeft Noot nagelaten. Dan neem ik ze ook in dat opzicht ook persoonlijk kwalijk, want dat gesprek heb ik met ze gehad. We hebben Noot ook uitgenodigd afgelopen september omdat we zien, de oplossing kan niet alleen van Noot komen, maar het gaat ook over hoe gaan we bijvoorbeeld met ouders, met het onderwijs, met Noot natuurlijk zelf en de gemeente? Hoe kunnen we tot een werkbare situatie komen? Daarin is iedereen op komen dagen, behalve Noot, dan neem je Noot ook kwalijk. Ik kan u wel nu zeggen dat ik net bevestiging krijg dat ik donderdagochtend met Noot wel een gesprek nu heb. En ja, daar ga ik het allemaal natuurlijk weer zeggen. En nou ja, dat zal ook gewoon stevig aan toegaan. En donderdag zelf zitten wij ook, en dat is ook een antwoord op de vraag van mevrouw Van Weers, zitten wij ook met een aantal ouders en ik ben zeker ook op zoek naar een vorm. Of dat dan een ouderpanel is, maar in ieder geval een georganiseerde vorm om met ouders het gesprek aan te gaan en daarbij moet ik wel dan ook, en dat is even zoeken naar welke vorm, maar dat ouders zich ook vertegenwoordigd voelen, want ik kan niet meer individueel met alle ouders in gesprek, dus we moeten daar even een vorm voor vinden, maar dat de belangen van de ouders en de kinderen of de verzorgers van kinderen in geval bijvoorbeeld in de pleeggezin dat die geborgd zijn en daar wil ik wel. Daar wil ik gewoon een structureel overleg van maken. En daar beginnen we donderdag mee. En ook in het komend jaar hebben we weer een bredere bijeenkomst gepland staan. Ik ga door.

Even naar meneer Wils, goed? Ja, dank u, want

Want ik wil even inhaken op de eisen waarvan u zei, daar wil ik eigenlijk ook nog wel even goed naar kijken. Ik snap op zich wel dat je meebeweegt, dat je ook kijkt aan onze kant wat daarin zeg maar de mogelijkheden zijn, maar dan wel als dat het belang raakt van de kinderen en de ouders. Dus ik zou eigenlijk wel misschien een toezegging op willen dat we dan ook een beetje weten om welk soort eis het gaat waar u aan zit te denken, want ik denk ook ergens, we moeten ook niet zomaar zeg maar dat opgeven, zoals de heer Van der Schaft dat ook aangeeft. Wethouder.

Ja voorzitter, daar ben ik het natuurlijk helemaal mee eens, hè. We kunnen allerlei zaken nu gaan doen zonder, hè? En daar komen wellicht inderdaad nood mee tegemoet. Maar weten we ja, schieten we onszelf misschien in de voet, dus daar moeten we inderdaad zakelijk mee omgaan. Wat we ook doen en dat doen we ook al in de praktijk. We zien op sommige ritten dat er behoorlijk klachten zijn en dat Noot dit gewoon niet weet waar te maken, dat we in het kader van het jeugdvervoer nu ook aan twee gezinnen PGB hebben uitgekeerd om zelf het vervoer dan te regelen. Dat lijkt heel aantrekkelijk, is ook nu net een paar keer naar voren gebracht als alternatief, maar zal niet in alle gevallen werkbaar zijn. Niet elke ouder is in staat om dit zelfstandig goed te regelen, dus daarvoor ja, de verwachtingen niet te hoog. Maar het is wel iets wat we zeker overwegen en ook in de praktijk toepassen als dat inderdaad uitkomst kan bieden. En dan kom ik toch heel even ook op het lijstje, korte termijn en middellange en lange termijn. Oplossingen, we kijken ook kritisch inderdaad naar een aantal ritten van ja, kan Noot dit nou nog waarmaken? En dat is ook onderdeel van het gesprek komende donderdag. Het zou natuurlijk mooi zijn in dat geval, dat je daar ook overeenstemming over kan bereiken, maar wederom die zakelijkheid. Feit dat laat staan dat je bijvoorbeeld een of twee ritten eruit zou halen, ja, moet dat wel ten goede komen aan de kinderen van Leidschendam-Voorburg en ook niet dat wat daaraan lucht nu wordt gecreëerd dat dat ergens anders wordt gebruikt. Hoewel dat natuurlijk altijd lastig is. Maar dat is wel hoe je daarnaar moet kijken, denk ik.

Ik wil mevrouw Vogelaar nog een interruptie daarna die ook richten, en dan wil ik even de wethouder de gelegenheid geven om de in eerste termijn gestelde vragen te beantwoorden, want anders zijn we alleen maar met interruptiedebatten bezig. Dus mevrouw Vogelaar.

Ja. Dank u wel, voorzitter, ja, volgens mij delen we met zijn allen in deze zaal best wel dezelfde problemen. Maar wat ik nu zie gebeuren is dat we met zijn allen gaan zitten afgeven op nood, op zich terecht, want die moeten hun zaakjes gewoon op orde krijgen. Maar laten we eerlijk zijn, dat gaat ook niet van vandaag op morgen gebeuren. Dus laten we nou ook met zijn allen gewoon even kijken, wat kan er nog buiten die kaders? Natuurlijk moeten we streng zijn op nood, maar die ouders moeten we morgen helpen, dus laten we nou niet, zeg maar in aanbestedingsvoorwaarden en programma's van eisen en contracten verzanden, want dat is niet de uitweg. In ieder geval niet op de korte termijn. Is de wethouder daarmee eens?

Daar mag hij zo op antwoorden, nadat de heer ook zijn vraag heeft gesteld. Ja, dank u.

Wethouder, ja, naar aanleiding van wat de wethouder net zei, heb ik toch een vraag, want we horen dat de nood niet bij bijeenkomsten komt, ondanks waarschuwingen die ze hebben ontvangen. We hebben die waarschuwingen gegeven en we hoorden net van de inspreekster dat daar ook geen gehoor aan wordt gegeven. Ouders hebben het vertrouwen in nood opgezegd. Nu gaat de wethouder het gesprek aan met nood en ik heb de vraag voor hem: heeft hij nog vertrouwen in dat dit met nood gaat lukken? En waar baseert hij dat vertrouwen dan op?

Wethouder, een oproep van mevrouw Vogelaar en een tweetal vragen die ook richten en dan graag uw eerdere beantwoording volgen.

Ja, in antwoord op mevrouw Vogelaar, natuurlijk terechte oproepen. Ik denk inderdaad voor de korte termijn kijk je ook van, hé, daar worden we voor een aantal zaken nu niet erkend omdat het contractueel nou eenmaal is afgesproken. Nou, daarin kunnen we gewoon kritisch gaan kijken. Van ja, oké, even gelet op de context kunnen we daar, ja helpt het. Uiteindelijk inderdaad de kinderen, de ouders, verzorgers. Als we hier iets soepeler in zijn, al is dat van tijdelijke aard. Laat ik ook vooropstellen. Voor die korte termijn zijn er echt geen hele mooie oplossingen te bedenken. Dat is vaak wel gewoon, weet je, quick and dirty en dat gaat altijd ten koste weer van iets anders, maar daar moet je dan op die ja, daar moet je goed naar kijken en tegelijkertijd natuurlijk ook ja. We moeten ook daar kritisch ook naar onszelf en ook wellicht ook naar andere partijen kijken van hoe kunnen we dit ook voor de korte termijn op een betere manier organiseren dan de vraag over het vertrouwen. Dat is altijd heel erg lastig. Het feit is, we hebben gewoon een contractuele relatie. Ik heb nu een aantal ervaringen met nood waarin dat behoorlijk op de proef wordt gesteld. Laat ik het even zo op een aardige manier dan maar even zeggen. Maar feit is, ja, we moeten toch echt, we zijn toch even? We hebben gewoon met elkaar nu te maken. Er is niet een andere vervoerder die dit morgen kan overnemen. Natuurlijk vinden er echt op de achtergrond wel gesprekken plaats, want we kunnen hier natuurlijk niet op aan laten komen, dus we maken ook zelf al een inschatting van. Ja, wat zijn daar nou nog alternatieve vervoerders bij wijze van spreken? Nou, de inschatting is, er is echt niet één partij die meteen klaarstaat om het gehele perceel over te nemen. Dus ja, in dat opzicht ja, ben je wel gewoon. Nu zit je met elkaar nu wel aan tafel, dan heb je het met elkaar te doen. En ja, daar zal wel wat meer nodig zijn om als afspraken gemaakt worden om ja ook geloofwaardig daarin te zijn, dat die ook waargemaakt gaan worden, dus we zitten daar bovenop. Dus ja, dat dat in antwoord op de vraag. Voorzitter, voor de korte termijn heb ik al een aantal zaken genoemd, we gaan dus in gesprek inderdaad, maar gaan ook in gesprek met een groep ouders kijken ook hè? Die handschoen, die neem ik op om te kijken of er creatieve oplossingen zijn. Kijken inderdaad waar ritten waar toch wel veel klachten zijn of we die kunnen onderbrengen bij een andere vervoerder. In sommige gevallen kan bijvoorbeeld een PGB uitkomst bieden en dat gesprek heeft al plaatsgevonden. Juist ook om elke keer het belang van de kinderen centraal te stellen, hebben we ook vorige week een gesprek met de Jeugdombudsman gehad om te kijken of we een aantal van hoe we om kunnen gaan met een aantal van die dilemma's en ook heeft er een gesprek plaatsgevonden met het samenwerkingsverband passend onderwijs voor PO. En daar komen geen pasklare oplossingen uit, maar wel van welke oplossingen. Nood ook woord en altijd het belang van het kind centraal zetten en leg dat dan ook op een goede manier uit hoe je dat hebt gedaan. Ja, voor de middellange termijn kijk, ik heb het in het oog gezegd, het is primair. Ieder kind heeft gewoon recht op onderwijs. En als een kind bijvoorbeeld door een beperking niet zelfstandig kan reizen of naar een speciale school moet wat op verre afstand ligt, dan moeten we kijken van hoe gaan we dan het vervoer regelen? Dat is wel even het eerlijke antwoord. Echt aangepast leerlingenvervoer met of zonder begeleiding is dan eigenlijk echt. Volgens onze verordening en beleidsregels echt wel het sluitstuk. Het gaat echt om die kinderen waarin het echt niet mogelijk is om op een vorm van zelfstandig reis naar school om dat mogelijk te maken, hetzij met of zonder begeleiding. We kijken eerst echt naar, is er bijvoorbeeld met de kan een kind zelfstandig met begeleiding met de fiets of zijn er cursussen wellicht waardoor het misschien in de toekomst wel kan of met het openbaar vervoer? Of kunnen ouders op een andere manier ondersteuning krijgen, waardoor ze zelfstandig een kind naar school kunnen brengen. Want zoals ook al door de inspreek uiteindelijk is dat het hoogste, is dat het belangrijkste ouders die op een schoolplein komen even een praatje kunnen maken met andere ouders of een leerkracht kunnen aanschieten. Dat daar is het uiteindelijk om te doen, dus echt in dat geval als al die zaken niet kunnen. Ja, dan hebben we gelukkig ook een voorziening als aangepast leerlingenvervoer dan in alle eerlijkheid. Als je kijkt naar de uitvoering. Die trechter, zo noem ik het maar heel even. Ja, die wordt die. Mensen die deze beoordeling maken, geven mij in ieder geval aan dat ze niet altijd de juiste instrumenten hebben of op een juiste manier deze trechter in kunnen maken, terwijl dat wel in het belang van het kind zou zijn om toch te kijken of er een regeling is of een voorziening is waardoor het kind misschien niet nu, misschien niet vandaag, maar wel op termijn zelfstandig zou kunnen gaan reizen. En daar hebben we denk ik. Voor de middellange termijn hebben we daar een taak in om dat. Bijvoorbeeld met een aanpassing van de verordening, maar ook om kritisch te kijken naar het aanbod. Wat we nu hebben zijn er bijvoorbeeld cursussen voor zelfstandig reizen. Met OV hebben we die ingekocht. Ik denk dat we daar echt nog wel een paar stappen kunnen maken en denk oprecht dat dat ook beter uiteindelijk voor die groep kinderen is die nu wellicht afhankelijk is van het leerlingenvervoer, maar veel meer geholpen zou kunnen zijn bij zelfstandig reizen met de fiets of met het openbaar vervoer dus daar ligt een opgave voor ons. En, ik denk ook en dat de heer Koster gaf het zelf ook terecht aan van ja, zou je inderdaad hier niet regionaal in moeten optrekken? De laatste dagen daar ook gesprekken over gehad? We hebben allemaal ja verschillende aanbestedingen gedaan. Wat daar dan de reden voor is. Ja, dat is nou eenmaal. Zo is eenmaal een historisch gegeven waar ik nu mee te maken heb. Maar ja, nood opereert ook in Den Haag in Rijswijk en veel van onze kinderen reizen dan voorbij gaan naar scholen ja, in die gemeente en omgekeerd dus ja dat dat op die dat dat nu niet optimaal functioneert. We hebben daarnaast dan ook nog regels dat kinderen bijvoorbeeld Den Haag niet bij ons in de vervoer mogen zitten, dus dat maakt allemaal dat het allemaal eigenlijk ja, logistiek gewoon een hogere wiskunde is. En ja, en uiteindelijk is het toch een vervoersvraagstuk. Er zijn ook. Ja, je zou ook kunnen denken inderdaad. Het is ook vanuit de strategische agenda van de Metropoolregio ook wel nagedacht. Over van zouden we ook niet beter kunnen samenwerken op het gebied van doelgroepenvervoer? En ik denk ja, uiteindelijk is dit gewoon een vervoersvraagstuk met een kwetsbare doelgroep. Weliswaar, maar zouden we daar inderdaad niet ja op, zouden we daar niet beter regionaal kunnen samenwerken? Ik zeg nu de hele tijd dat het een vervoersvraagstuk is. Daarmee probeer ik het niet weg te schuiven, want ik ga ook over vervoer, dus dan komt het uiteindelijk ook weer bij mij terecht, maar het is wel in de kern waar het om draait. Ja voorzitter nogmaals, er is geen gouden knop. Ik denk oprecht en dat is ook de inzet dat we dit echt een collectief vraagstuk is. We moeten hier echt samen met ouders met het onderwijs, maar ook de samenwerkingsverbanden de gemeente en natuurlijk de vervoerder zelf met elkaar in gesprek van. Hoe kunnen we dit nou op een goede manier met elkaar organiseren? En daar moet bij denk ik ook dat we over onze schaduw heen moeten stappen. Hebben we morgen niet mee opgelost en ook enigszins ook flexibel moeten zijn. Moeten we allemaal precies op dit tijdstip allemaal op school zijn of kunnen we daar op een andere manier mee omgaan? Kunnen ouders toch? En ik zeg niet even laat ik even heel helder zijn dat dat niet voor elke ouder kan, hè? Dat weet ik ook, maar zijn er toch niet ook afspraken met werkgevers te maken? Een ouder die een half uur later kan beginnen om een kind naar school te brengen. Allemaal dat soort zaken. Dat vraagt nog heel veel uitwerking, maar ik denk wel dat uiteindelijk de oplossing ligt in een collectieve aanpak waarbij we ook als gemeente slim moeten dit slim moeten gaan organiseren, echt werk gaan maken van inclusief onderwijs. En ja, daar heb ik wel in dat opzicht, daar heb ik wel vertrouwen in. Dank u wel voorzitter.

Dank u wel wethouder, ik kijk even rond of de eerder gestelde vragen beantwoord zijn of dat ze nog openstaan, dus geen nieuwe vragen. Die mogen in de tweede termijn namelijk, dan gaan we nu over naar de tweede termijn. Ik zie in ieder geval mevrouw Vogelaar die het woord wil voeren. Ik kijk even rond. Volgens mij iedereen, dan beginnen we het rondje bij meneer Koster. Ja, dank.

Voorzitter ja, dank ook wethouder voor de beantwoording, al moet ik nou weer ook niet zeggen dat ik veel blijer word van de situatie waar we met elkaar in staan. Maar goed, daar kan deels de wethouder natuurlijk niet heel veel aan doen. Ik hoop eigenlijk dat Noot ook meekijkt vanavond al als zij niet komen opdagen bij een stakeholderbijeenkomst vraag ik me af of ik daar heel veel hoop voor moet hebben, maar zo wel dan hoop ik ook dat Noot ziet dat de Raad en ik daarbij indirect de hele gemeente toch echt deze situatie onacceptabel vinden. De vraag die mij nog wel na blijft ook in de beantwoording is, er wordt dan gesproken over hè? Kijken of er niet ook voor de kinderen andere manieren zijn om naar school te gaan en dan ook naar de verordening etcetera. En ja, dat moeten we doen. Maar voordat het nu het beeld vanavond is, het leerlingenvervoer loopt vast. We weten niet wat we moeten doen, maar we gaan de vraag weer terugleggen bij ouders dat ze meer zelf moeten oplossen. Wil ik wel even vragen aan de wethouder dat hij dat absoluut nu even uitspreekt dat niks in zijn betoog daarover gaat en dat het gesprek over voort etcetera eerder past onder die bredere discussie die we willen hebben komend jaar met ook volgend jaar over dat opgroeien in deze gemeente. Want ik wil niet dat de conclusie is vanavond het leerlingenvervoer werkt niet, dus we gaan ouders maar weer meer verantwoordelijkheid geven. Die gespreide verantwoordelijkheid betekent niet verantwoordelijkheid wegnemen. Het betekent samen verantwoordelijkheid pakken en dat moet wel heel duidelijk zijn. Voor de rest denk ik dat ik vanavond genoeg heb gezegd over dit onderwerp en wij kijken natuurlijk als commissie nauwlettend mee naar de verbeteringen die de wethouder probeert te realiseren en desnoods zullen we hier nog een keer over moeten spreken in de komende periode. Dank.

Jawel. En dan ga ik naar mevrouw Van Wersch, GroenLinks. Dank u wel, voorzitter.

Ik wilde even op het laatst terugkomen op wat de wethouder zei over inclusief onderwijs. Natuurlijk is het belangrijkste dat kinderen zo dicht mogelijk bij hun woonplaats onderwijs kunnen krijgen. Ik wil er ook op wijzen dat nog niet al onze scholen, net als onze bibliotheek en ons raadhuis, onbeperkt toegankelijk zijn en daar zullen we ook echt iets aan moeten doen. Dat is zeker lange termijn werk, maar dat is echt iets wat we de komende jaren moeten aanpakken. Ook wilde ik vragen, ja, niemand van ons had het idee dat de wethouder op dit moment uit de hoge hoed een bataljon chauffeurs zou kunnen toveren. Dat zou niet kunnen, maar ik zou het wel fijn vinden als hier in het eerste kwartaal van het volgende jaar op teruggekomen wordt. Laten we weten hoe de besprekingen voorlopig zijn. Mevrouw

U wel, voorzitter. Ja, als ik de wethouder zo hoor praten, dan hoor ik een hele diepgravende beschouwing en analyse en een, nou ja, brede probleemconstatering en die delen we denk ik allemaal wel. Maar wat ik nog niet zo heel veel hoor zijn oplossingen. Kijk, ik verwacht geen wonderen van de wethouder, maar ik heb nog niet zo heel veel gehoord over wat we nu gaan doen om voor deze ouders iets te betekenen. En hij zegt dat hij bepaalde quick and dirty oplossingen ziet. Nou ja, daar hoor ik dan graag meer over en ook wat daar de afwegingen dan zijn die gemaakt moeten worden. Maar ja, ik vind toch dat we best wel in het beschouwelijke en het theoretische blijven. En volgens mij hebben we nu gewoon praktische oplossingen nodig, dus daar nodig ik de wethouder uit om daar nog wat meer op in te gaan.

Ja, aansluitend op wat mijn collega vraagt, wie heeft donderdag gesprek met Nout? Dan hoop ik dat wij op hele korte termijn horen wat uit dat gesprek komt en wat dan het vertrekpunt wordt van de korte- en middellange-termijnacties, want er is nu een infarct, dus er moet nu ingegrepen worden, denk ik. Dank u wel. Meneer Wilschut.

Ja, dank. Wat mij betreft ook twee punten: het collectief aanpakken. Dat vind ik wel wat veel gevraagd voor mensen die zo weinig vertrouwen hebben nu in de vervoerder om dan nu al de gedachte te zetten van: nou, oh, misschien kan ik zelf ook wel een half uurtje later. Ik zou daar niet als eerste mee beginnen. En ten tweede heb ik ook inderdaad behoefte aan veel meer updates van: hoe staan we er nu voor? Dus na het gesprek, maar misschien ook over een maand of over een paar maanden weer, zodat we wat meer vinger aan de pols kunnen houden en wat strakker erop kunnen zitten als we denken: oh, het gaat niet goed en we moeten misschien toch nog meer gesprekken hebben over welke dingen we wel willen en niet willen doen.

Dank u wel meneer Van der Schaft, tot slot. Ja, dank.

Dank u wel, voorzitter. Ja, ik wil toch nog even een kritische noot plaatsen en de wethouder wat meegeven, want wij gaan er wel vanuit dat Noot meeluistert vanavond en iedere keer als de wethouder hand in eigen boezem steekt en concessies doet, dan hoor ik ze al in Ede lachen en denk ik, nou, dat is geen onderhandelingspositie, dus daar moeten we maar voor uitkijken. Bovendien wil ik opgemerkt hebben dat een cao de minimum arbeidsvoorwaarden regelt, dus er is zeker voor een enthousiaste ondernemer best wel wat mogelijk. Verder zou ik de wethouder willen meegeven om nu al te kijken naar een andere vervoerder. Als je het onderzoek zeker start, dan heb je dat maar vast in de pocket. En als het gaat om regionaal samenwerken, dan zeg ik, nood breekt wet. Dat was het, dank u wel. Dank u wel.

Meneer wethouder, ik hoorde een aantal aanvullende vragen nog. Daarom wil ik u graag de gelegenheid geven om deze te beantwoorden.

Ja, dankjewel en ook inderdaad voor de gelegenheid om even recht te zetten van hè er werd mij gevraagd naar wat zijn wat. Hoe ziet u nu de korte termijn en de middellange en lange termijn oplossingen in die context, hè? Die middellange en lange termijn zullen we inderdaad in het kader ook van het fundamentele gesprek sociale basis ook moeten kijken. Inderdaad naar het collectief en alleen dat staat echt, dat is echt een volgende fase, dat is niet nu. We hebben vandaag in het hier en nu. Nu hebben we een probleem als urgent dat en dat moet opgelost worden en degene de kinderen die nu elke dag vervoerd worden door Noot. Die hebben daar recht op. Ja, want dat hebben wij als gemeente. Ook hebben wij daar een beschikking voor gemaakt en dat hebben wij ook toegewezen en Noot. Inderdaad, er is niemand die Noot gedwongen heeft om deze opdracht aan te nemen. Twee jaar geleden dus ja, dan moeten ze ook gewoon waarmaken, dus die zakelijkheid, die zit daar gewoon in en inderdaad, we gaan nu niet kijken naar, hoe kunnen we versneld vanwege deze urgentie kijken hoe we kinderen eruit kunnen krijgen? Dat is even eventjes voor de duidelijkheid, dat is dus echt die, hè het. Het gaat over de middellange en lange termijn en dan is het ook niet het vraagstuk. Hoe gaan we Noot per se helpen? Het gaat erom, hoe kunnen we ervoor zorgen dat ieder kind dat recht heeft op onderwijs dat zo nabij mogelijk kan doen en ook zelfstandig mogelijk daar naartoe kan gaan? Dat is het uitgangspunt, dat is de vraag en daar kunnen dat kan op alle manieren geregeld worden en daar hebben we nu niet, denk ik alle voorzieningen voor om dat goed te doen en dat is denk ik de opgave die we die we hebben. Dus dat naar de ChristenUnie en het en het CDA. Ik hoor eigenlijk twee vragen, althans, ik hoor twee informatiebehoeften. Een van GroenLinks en de VVD en D66 om echt op hele korte termijn geïnformeerd te worden en en en GroenLinks op Q een nou, daar kan ik hoe dan ook ja op zeggen, maar ik voel ook de behoefte wel inderdaad van de uitkomst van deze gesprekken die we de komende week gaan hebben om daar even op terug te komen in een even wel even een zakelijke beknopte versie van wat dan even besproken is en later dan. Wat uitgebreider dus dat die toezegging die die wil ik doen, want we gaan toch ook weer twee weken de kerstvakantie in. Ik wil ook dat u daar gewoon ja gewoon een goed beeld hebt van wat deze week besproken is en daar niet tot in het nieuwe jaar voor op hoeft te wachten. Dus daar ga ik me hard voor maken. Ja, voorzitter, ik herken me niet helemaal in dat ik geen zaken op de korte termijn hè. Dat het een beetje beschouwend is zou wel wat voor mij zijn om heel erg beschouwend te blijven, maar ik heb volgens mij echt wel genoemd dat we heel kritisch gaan kijken naar de ritten. Dat doen we al. We hebben bepaalde ritten ook waar die echt wel problematisch zijn. Hebben we eruit gehaald en het een aanbod gedaan aan deze specs aan aan deze ouders. Om dit met een PGB zelf te organiseren. Daarvan heb ik ook gezegd, dat zal niet in elk geval uitkomsten bieden, want dat vraagt ook best wel wat organiseer vermogen daarnaast heb ik ook gezegd dat we nog verder gaan kijken naar welke ritten er mogelijk door andere vervoerders gereden zouden kunnen worden. En dat is niet om Noot hierin heel erg tegemoet te komen. En dat is ook wel onderdeel zijn. We komende donderdag, en dat gaat er echt om de lucht die dat mogelijk zou kunnen brengen dat dat ten goede komt. Ook aan het leerlingenvervoer in Leidschendam voor voor deze kinderen, voor kinderen in Leidschendam Voorburg. Dus dat zou onderdeel zijn van donderdag van het gesprek. Ja en, en dat volgens mij heb ik dat ook aangegeven dat wij ook wel kijken naar de ja, de eisen die wij zelf inderdaad contractueel hebben afgesproken van. Hoe kunnen we daar tijdelijk ook iets verlichting in aanbrengen? Zodat we die rust en reinheid regelmaat dat we dat maandag na de kerstvakantie dat we daar één grote stap in hebben gezet.

Ik zie hier twee interrupties, één van mevrouw Vogelaar, één van meneer Koster, mevrouw Vogelaar.

Wat aardig van mevrouw Vogelaar. Ja, wethouder, dit alles gehoord hebbende, is mijn eerste vraag die dan tot me opkomt: als we bijvoorbeeld nu extra vervoerders gaan inzetten, kunnen we dan ook bij Nood aankloppen om dat te betalen? Want het lijkt me dan vreemd dat wij als gemeente gaan opdraven, terwijl Nood niet levert. Ze zitten daar, ze kunnen... Dat is... Is daar ruimte voor? Ten tweede, als we ook nieuw beleid gaan maken, kan de wethouder dan ook toezeggen dat ouders daar als eerste aan tafel zitten in dat gesprek, in het kader van het opzetten van het ouderpanel? En als derde, als onderzoeken naar welke hobbels er zijn, en dan kijken of alternatief vervoer de enige optie is, zijn er nog andere opties die we hebben, behalve die twee opties op korte termijn? Mevrouw Vogelaar.

Ja, dank u wel, voorzitter. Ja, als ik de wethouder nog een keertje hoor herhalen wat hij ziet als korte termijn acties, namelijk het kijken naar de ritten, de mogelijkheid van een PGB en het nog eens onder de loep nemen van de eisen die wij aan vervoerders stellen. Dan vraag ik me toch af, ja, ik zie dat niet als dingen die bij wijze van spreken volgende week geëffectueerd kunnen worden en dat baart mij gewoon zorgen, want dit zijn allemaal oplossingen die bestaan binnen de kaders van de contractafspraken die wij met nood hebben waarvan het psychologisch is dat we die opvolgen, maar daarin hoor ik niet die creativiteit die wij volgens mij allemaal willen van hé ik chargeer even ga bij wijze van spreken met de buurtbakfiets rondrijden, maar zorg dat die kinderen van A naar B komen en ik geloof op zich wel dat de wethouder die drive heeft, maar ik zie en ik voel hem nu nog niet. En dat is volgens mij wel waar onze ouders en onze kinderen op zitten te wachten.

Ja voorzitter, volgens mij begin ik dan even bij mevrouw Vogelen. Volgens mij heb ik net gezegd ook hè, die handschoen, die neem ik op om ook naar creatieve oplossingen te kijken en nu ben ik best creatief, maar dit tijdsbestek, daar heb ik toch even iets langer voor nodig. Ik vind het ook zuiver om ook binnen inderdaad het contract dat we hebben om te kijken waar daar de ruimte is die opgezocht kan worden en of iets daaroverheen in ieder geval wel in overleg en uitgangspunt. Daarbij is dat het gewoon na de kerstvakantie dat we een stuk verlichting hebben aangebracht waardoor er meer regelmaat kan worden aangebracht. En natuurlijk als daar creatieve oplossingen bij horen, nou, dan hou ik me daarnaast ook aanbevolen. Natuurlijk taak voor het college, maar als je daar zelf inderdaad ook beelden bij hebt, dan houd die vooral niet bij uzelf zou ik zeggen, u gaf daarnet al aan mij, maar toch even. We gaan inderdaad kijken of dit binnen de relatie die we hebben en dat is ook gelijk een antwoord op de heer Koster, want daar gaat het ook over het kostenverhaal inderdaad, want dat zou inderdaad nogal vreemd overkomen dat je vanwege het onderpresteren daardoor op extra kosten zou komen, dus daar moeten we natuurlijk ook in financiële zin zakelijk naar gaan kijken en het liefst doe je dat wel gewoon in goed overleg ook. Ja, dat wat betreft inderdaad voor de korte termijn en de oproep om de ouders vroegtijdig bij het nieuwe beleid te betrekken. Ja, die toezegging die doe ik natuurlijk allen. Nog gewoon omdat je eigenlijk in deze tijd geen nieuw beleid moet gaan maken zonder dat je de mensen betrekt waar het beleid betrekking op heeft. Dus dat lijkt me voor mij een toezegging die ik hier veilig kan doen. Voorzitter, dan mis ik denk ik nog een vraag van de heer Koster of het moet een volgvraag nog zijn.

Een laatste hele snelle vervolgvraag. De wethouder gaf aan op korte termijn naar de Raad een feitelijke samenvatting ook van het gesprek. En mijn vraag dan ook is, kan hij dan daarin ook toevoegen welke andere creatieve oplossingen hij in de tijd die er volgt heeft bedacht? Dan wel het ambtelijk apparaat ook heeft kunnen bedenken en die lijst ook kunnen toevoegen, zodat we daar zicht op hebben.

Ja voorzitter, dat kan ik doen, waarbij ik wel opmerk dat het geen doel op zichzelf is en om nu met hele creatieve oplossingen te komen, ligt er een serieus probleem. Een serieuze opgave die moet geadresseerd worden en kunnen we daar binnen de contractuele mogelijkheden niet uitkomen? Ja, dan moet je inderdaad out of the box met elkaar gaan denken en als dat nodig is, ja, dan zal ik u daarover informeren. Wat wel belangrijk is, is dat het inderdaad lijkt. Het klinkt heel sympathiek natuurlijk, maar elke knop die je hier indrukt maakt dat er ergens anders een effect gaat optreden. Het is belangrijk. Daarom vind ik die gesprekken met bijvoorbeeld de jeugdombudsman ook zo van belang, want het belang van het kind moet altijd voorop blijven staan en dat moeten we wel scherp met elkaar voor ogen houden. Dank u wel, voorzitter. Dank u wel.

Dan kom ik tot een afronding. Ik heb een aantal toezeggingen genoteerd van de wethouder, onder andere dat hij een georganiseerd overleg met ouders gaat organiseren, een antwoord op mevrouw Van Beerse in ieder geval ook, en dat hij met nadere informatie komt en op korte termijn naar aanleiding van het overleg van aanstaande donderdag een beknopte en zakelijke weergave gaat geven van de uitkomsten daarvan en in ieder geval ook de ouders gaat betrekken bij het nieuwe beleid dat gevormd gaat worden. Dank ik de wethouder in ieder geval voor zijn bijdrage. En daarmee sluit ik dit agendapunt af en dan kom ik weer aan.

Het begin van de agenda bij agendapunt twee: het Raadsvoorstel voor de opvanglocatie voor asielkinderen en ik nodig wethouder Bremer uit om aan mijn linkerzijde plaats te nemen. Ik weet niet of er nog ondersteuning bij komt. Nee, in dit geval niet in ieder geval. Het college wil na overleg met het COA asielopvang realiseren aan Overgoo in Leidschendam voor de opvang van 80 alleenstaande minderjarige vreemdelingen. De opvang is beschikbaar tot uiterlijk eind 2026, zodat de al geplande locatieontwikkeling niet vertraagd wordt. Vanavond bestaat de mogelijkheid om wensen en bedenkingen mee te geven aan het college. Mocht u een aanscherping of wijziging willen voorstellen, dan hoor ik dat graag en of hiertoe een motie van amendement wenselijk is in te dienen. Ik inventariseer even kort wie er het woord wenst te voeren. Ik zie mevrouw Van den Heuvel, meneer Wildschut, mevrouw Van Weers, meneer Watluthi. Ook ikzelf. Ja, even schaft meer. Goed. Dan begin ik met mevrouw Van Leeuwen van het CDA. Welkom.

Ik doe het toch omheen, nee, ik, ik had meneer Visscher in mijn hoofd zitten, maar. Ja. Mevrouw Van den Heuvel van de VVD. Dit worden

Toch hele pittige bila's aan het eind van het jaar nog even meneer Brokken dank u wel Voorzitter. Als u

Ziel nodig heeft, dan kunt u komen. Zonder meer.

Vanavond praten we over het voornemen om een opvanglocatie te starten voor asielkinderen, zoals het zo mooi heet in Overgoo, en daarover hebben we een duidelijke brief gehad met vooral ook aanleiding en context. Maar wat mijn fractie eigenlijk mist in de brief zijn een aantal praktische zaken en die praktische zaken gaan vooral over de manier waarop de opvang gerealiseerd wordt. En daarover hebben wij een vijftal vragen. We begrepen dat er een inloopavond is geweest en ook een bijeenkomst met of een inloopavond voor bewoners en een bijeenkomst voor ondernemers al dan niet uit de buurt. En ik ben even benieuwd of de wethouder daarop kan reflecteren wat daaruit kwam en wat ongeveer het geluid is wat er opgevangen is uit de buurt. Het gaat hier om jongeren in de leeftijd 14 tot en met 17. Nou, ik weet niet hoe u was, ik was nogal een flinke nerd op die leeftijd, maar als ik naar mijn broers kijk, dan waren ze wel altijd bezig en buiten, dus de vraag is vooral ook, hoe gaan we zorgen dat deze jongeren zich niet vervelen? Oftewel, misschien ook wat breder, hoe ziet de begeleiding eruit en hoe gaan we ze bezighouden? Natuurlijk ook wel een beetje om te voorkomen dat ze in de buurt gaan zwerven. Als er niks te doen is, dan maar een rondje lopen en vooral ook even de vraag onder kopje 6 staat de waarschuwing dat de capaciteit voor de opvang mogelijk ten koste gaat van andere projecten. Nou, dat is een thema wat we al vaker hier hebben besproken en ik zou eigenlijk willen vragen als er dan toch met het COA wordt gesproken, met als doel een bestuursovereenkomst, of de kosten van dergelijke capaciteit, dus het inhuren van een projectleider of een externe programmamanager, dan ook niet meteen meegenomen kunnen worden, zodat wij niet nog eens een keer op de reguliere projecten moeten inboeten. Tot zover de eerste vragen.

Dank u wel, uw buurman, meneer Wilschut van de ChristenUnie.

Ja, ik ga even van heel praktisch naar wat hierboven zit, zeg maar ongeveer, want ik wilde eigenlijk beginnen met een verhaal uit de Bijbel. Dat leek me wel passend. Jezus vertelde ooit het volgende verhaal. Op een dag reisde een Joodse man van Jeruzalem naar Jericho en werd overvallen door rovers. Deze trokken hem zijn kleren uit, mishandelden hem en lieten hem halfdood achter en toevallig kwam er een belangrijke priester langs. Hij zag hem liggen. En hij liep met een grote boog om hem heen. En hetzelfde deed ook een Leviet die hem daarna zag liggen. Een Samaritaan, de vijand van de Joden, die ook op reis was, kreeg medelijden toen hij het slachtoffer zag liggen. Hij verzorgde de man en verbond zijn wonden. Daarna zette hij de man op zijn ezel en bracht hem naar een herberg, waar hij verder voor hem zorgde. De volgende dag gaf hij voldoende geld aan de eigenaar van de herberg met instructies verder voor de man te zorgen. Mocht het geld niet genoeg zijn, dan zou hij meer betalen als hij weer langskwam op de terugreis. Jezus vroeg aan de omstanders: wie was nou de naaste van de man die overvallen werd, de priester, de Leviet of de Samaritaan? En volgens mij kunt u het antwoord wel raden, voorzitter. Waarom dit verhaal? Volgens mij werpt dit verhaal namelijk twee vragen op, die ook belangrijk zijn voor de opvang van asielzoekers: wie zijn voor ons onze naasten? Begrenzen we onze liefde voor de ander of willen we zelfs onze vijanden helpen, zoals die Samaritaan deed? En twee: willen we onze hulp royaal aanbieden, zelfs als we daarvoor ons eigen geld en tijd moeten inzetten? En misschien zelfs wel een beetje voor moeten inleveren? De ChristenUnie vindt dat we deze opvanglocatie voor asielzoekers, voor asielkinderen, moeten realiseren en dat we eigenlijk zelf een beetje meer dan dat moeten doen. U weet er wel van dat we dat vinden. En ook dat we als gemeente daarvoor inzet moeten plegen in tijd en in geld, dat we alsnog die hulp zouden moeten aanbieden. Tot zover. Dank u wel, dan.

Ga ik nu naar meneer Visser van het CDA.

Dank u wel, collega. Voorzitter, het moge duidelijk zijn dat de inspanning om 80 kinderen en jongeren op te vangen, de gemeente en de wethouder siert. En het is natuurlijk jammer dat het er maar 80 zijn. In dat opzicht sluit ik me eigenlijk aan bij de gedachte en de woorden van de vorige spreker dat we daar een taak hebben die verder gaat dan alleen maar de kale cijfers, om het maar zo te noemen. Daarom, wethouder, ga vooral door met het opvangen van deze kinderen. Toch een paar vragen uiteraard. Die liggen meer in de ondersteuning die er dan geleverd zou moeten worden. In uw eigen brief geeft u eigenlijk wat mitsen en maren aan bij de mogelijkheden om onderwijs en goede jeugdhulp te verlenen. Dat zijn toch eigenlijk wel zekerheden die je zou moeten hebben? Wil je met kinderen aan de slag gaan? Zeker met kinderen die uit omstandigheden komen die toch echt niet tot de fijnste van deze wereld horen en dus misschien ook wel iets meer zorg en aandacht nodig hebben dan ze op dit moment, dan gewone kinderen, als ik het even zo oneerbiedig mag benoemen, zouden moeten krijgen. Ik denk dan ook bijvoorbeeld aan het feit dat deze kinderen, waarschijnlijk jongeren, hoe je ze verder noemen wil, uiteindelijk waarschijnlijk via de asielprocedure inwoners van dit land worden. Dus dan zou het ook mooi zijn als er natuurlijk aandacht voor onze taal een wezenlijk onderdeel zou kunnen zijn. En dus dan denk je ook aan buddy-netwerken die binnen deze gemeente die kinderen extra zullen kunnen helpen, anders dan het onderwijs, wat al formeel geboden zou moeten worden als je uitgaat van de leeftijd. En de VVD refereerde er al aan. Dan zit je natuurlijk ook met een bijzondere categorie mensen waar hormonen en aanverwanten beginnen op te spelen. En dan zou je daar toch ook wat extra aandacht voor willen hebben. Wat wordt daar aan gedaan, anders dan de gewone bezigheid die ze geboden wordt? Bij de informatieavond was ook de vraag, en ik zie daar wat grinniken aan mijn rechterzijde, maar ik bedoel uiteraard allemaal alleen maar fatsoenlijke zaken. Mevrouw Van Weers, bij de inspraakavond werd er op gewezen dat logischerwijze natuurlijk ook sport en recreatie rondom het gebouw noodzakelijk zou zijn. En toen werd er gekeken naar een stukje terrein dat achter het gebouw lag, maar dat was in ieder geval geen onderdeel van het gebouw. Dus de vraag is, is dat terrein al beter bekeken en misschien al verkregen om daar inderdaad wat spel- en avondmogelijkheden te geven voor de eerste vragen die ik heb. Dank u.

Wel, dan ga ik naar meneer Rozenberg als hij zover is van Gemeentebelangen Leidschendam-Voorburg. Dank u.

Wel voorzitter, de fractie van Gemeentebelangen heeft grote zorgen over de wijze waarop Nederland kan voldoen aan de opvang van asielzoekers, de huisvesting van statushouders en de huisvesting van onze jongeren. Ook in onze gemeente hebben de inwoners hier zorgen over en hebben hier op 22 november een signaal naar de landelijke overheid over afgegeven. In de raadsvergadering van begin november heeft de fractie zich uitgesproken over deze zorgen, maar ook dat we blij zijn dat het college haar verantwoordelijkheid neemt om vooruitlopend op de spreidingswet om 80 vluchtelingenkinderen op te vangen. Een druppel op de gloeiende plaat, maar toch, en het eerlijke verhaal hierbij is ook dat wij op dit moment niet zien wat we nog meer kunnen doen. Alhoewel dit een bevoegdheid van het college is, zijn we blij dat het college ons om wensen en bedenkingen heeft gevraagd om zodoende hopelijk een raadsbreed draagvlak te krijgen. Dit kan onze eisen richting het COA alleen maar versterken. Ook worden de directe omwonenden gevraagd naar hun mening. Dat is goed. Onze fractie heeft geconstateerd dat de inloopavond prima was georganiseerd en complimenten hiervoor aan de verschillende instanties die daarbij betrokken waren. Wel een vraag aan de wethouder of zij kan aangeven wat er zoal aan punten bij de uitvraag aan de omwonenden is uitgekomen. En ook is het goed, en dat werd ook al eerder aangegeven, dat ook de ondernemers uit het Damcentrum geïnformeerd zijn op dit punt. Een belangrijk punt voor Gemeentebelangen is het feit dat de kinderen onderwijs kunnen krijgen, niet alleen voor hun eigen toekomst, maar ook om rondhangen te voorkomen. Goed dat dit punt expliciet in de overeenkomst wordt opgenomen. Ook is er aandacht voor dagbesteding. De meest simpele vorm is, geef de kinderen een bal om te voetballen, zeker nu ze wonen in het land van de in Leidschendam woonachtige advocaat, de international Nathan Aké uit Voorburg en de Pakistaanse international van het vrouwenvoetbalelftal Kainat Imtiaz. Het is voor de kinderen belangrijk om hun plek te krijgen om te kunnen voetballen en buiten te kunnen spelen. Dit zijn twee punten die wij graag meegeven aan de wethouder en we overwegen om deze twee punten ook in een amendement naar voren te brengen om ook als raad dat krachtiger signaal richting het COA af te kunnen geven. Zoals al eerder aangegeven, maakt de fractie zich ook zorgen over de huisvesting van met name jongeren in onze gemeente. Goed dat we morgen de plannen van Overgoo bespreken en dat het huurcontract met het COA een einddatum heeft die de ontwikkelingen van Overgoo niet in de weg staan. Samenvattend zijn we blij dat het college in onze ogen op dit moment het maximale doet om hun bijdrage te leveren aan het landelijk veroorzaakte probleem van te weinig opvangplekken voor vluchtelingen, aantallen die niet tastbaar zijn, maar met de opvang van 80 vluchtelingenkinderen krijgen deze voor onze woonplaats wel hun gezicht. Wij gaan ervan uit dat de inwoners, het onderwijsveld, jeugdzorg, verenigingen en ondernemers deze kinderen een warm welkom geven en een kans op een mooie en vooral veilige toekomst.

Dank u wel, dank u wel meneer, ook kritisch, Partij van de Arbeid. Dank u wel, voorzitter.

Voorzitter, de PvdA is positief en trots dat we 80 asielkinderen, een zeer kwetsbare groep, een plek kunnen bieden in onze gemeente. Een warm en menselijk initiatief dat we van harte ondersteunen en ook prachtig hoe de inspreekster dit verwoordde aan het begin van dit commissiedebat. We hebben vier vragen voor de wethouder. Als eerste, hoe zeker is het nu dat dit mooie plan doorgaat en ziet het college nog beren op de weg? En wat zouden we daar dan aan kunnen doen? De tweede vraag gaat over de kwetsbaarheid van deze groep kinderen die tussen de 14 en 17 jaar oud zijn. Hoe zorgt de gemeente ervoor dat we regie houden over het welzijn en de veiligheid van deze kinderen? We willen, zoals mevrouw Van den Heuvel van de VVD dat prima verwoordde, dat ze meedoen in onze lokale samenleving, zodat zowel zij als onze inwoners hiervan profiteren. Ik lees in de brief dat het COA vrij veel verantwoordelijkheid krijgt hiervoor, bijvoorbeeld om met lokale partners samen te werken, maar hoe borgt en controleert de gemeente de resultaten van die samenwerkingen? De derde vraag die bij ons opkomt, wat gebeurt er eigenlijk met de kinderen die worden opgevangen en uiteindelijk 18 worden? En dan tot slot onze laatste vraag: in de brief lazen we over de toekomstige uitdagingen met betrekking tot de spreidingswet. Kunnen we van de wethouder een korte reflectie krijgen hierop, wat staat ons te wachten de komende tijd?

Dank u wel, dan ga ik naar de heer Van der Schaft van de Socialistische Partij.

Ja dank u wel, voorzitter. Ja, een prima besluit om de asielkinderen, en dat zijn er maar 80, zou ik haast zeggen, een plek te geven hier in Leidschendam-Voorburg. Ja, iedere keer als die barmhartige Samaritaan langskomt, dan denk ik, nou, we zijn met iets goeds bezig, dus ik begin er al aan te wennen. Hebben we al eerder voorbij horen komen in deze raadsperiode. Ja, het sluit gewoon aan bij onze visie dat mensen in nood geholpen moeten worden en deze jongeren verdienen natuurlijk een goede opvang en een goede kans. Als het gaat om de begeleiding die in handen is van het COA, dan denk ik dat het COA dat wel gewend is om te doen en dat ook goed gaat regelen. Dat was een puntje waar ik eigenlijk vragen over had, want de onderwijsinstelling is een eind weg, heb ik begrepen. Nou zou ik hier niet om leerlingen voor willen vragen op dit moment, maar ik wil het COA wel vragen via de wethouder om inderdaad de eerste periode dat ze naar de onderwijsinstelling moeten, om daar extra zorg en begeleiding aan te geven. Het is toch wennen in deze westerse samenleving? En ja, veiligheid boven alles zou ik zeggen. Dat was het, dank u wel.

Dank u wel, voorzitter. Voor de tweede keer hebben we het vandaag al over kwetsbare kinderen. En dit zijn kwetsbare kinderen van de hoogste categorie, kinderen die gewoon niet eens meer hier komen en opgevangen worden in een warm gezin. Dat zijn dingen, je bent eenzaam, je komt in een ander land. Je bent beschadigd. En we zijn blij dat we daar 80 kinderen van kunnen opvangen en dat we daar een goede begeleiding voor hebben. Want ja, ik heb met mensen gesproken, dat enthousiasme springt er vanaf. Die zijn heel goed bezig. We weten ook dat we dit kunnen. We hebben het eerder laten zien dat we de Oekraïners kunnen opvangen in de opvang en ook de noodopvang bij Kasteel de Haar was een succes, wij kunnen dit gewoon. We zijn wel bezorgd, zeg maar, ook over het onderwijs en ook over: zijn er wel mensen die dit soort kwetsbare kinderen genoeg kunnen opvangen qua mentale gezondheid? Ik zou graag weten of dat goed geborgd is. Maar het is ook wel heel belangrijk. We willen die kinderen ook wel weer een lach op hun gezicht toveren, want uiteindelijk zullen ze hier moeten sporten. De inspreekster vertelt dat het kansrijke kinderen zijn, de kans is groot dat ze hier gewoon bij ons mogen blijven. Ze moeten Nederlands spreken, maar ze moeten ook gewoon hun vrienden hier krijgen en hun vriendinnen. En nou ja, vorige week hebben we gehoord dat bij de nieuwe cultuurvisie jongeren bij ons in de gemeente vinden, bijvoorbeeld skaten een belangrijke cultuur. Het zou fijn zijn als we die kinderen ook dat soort dingen kunnen aanbieden, dat ze kunnen kijken. Hoe groot kunnen we dat doen? En dat doen we dan met onze sociale partners. Kunnen we kijken of we deze kinderen gewoon kunnen laten sporten, gewoon leuk kunnen laten meedraaien en gewoon vrienden en vriendinnen kunnen maken. En dan worden ze 18 of het wordt 2026. En wat gebeurt er dan? Sturen we ze terug naar Ter Aar? Laten we ze op het grasveld slapen? Dat zijn dingen waar we naar moeten kijken, kunnen we niet kijken of we net even dat tandje meer kunnen doen, houden we onze oren en ogen open voor deze kinderen, maar ook voor andere kinderen die nu nog steeds elke dag aankomen. Dank.

U wel en dan tenslotte het woord aan meneer Matthijs van D66. Yes, dank.

Dank u wel, voorzitter, en dank aan de wethouder en haar ambtenaren voor de duidelijke en makkelijk leesbare brief, voorzitter. Want ondanks dat de opvang van asielkinderen in ieder geval voor mij als een verrassing kwam, is mijn fractie blij dat het college haar maatschappelijke verantwoordelijkheid pakt, zoals ze ook zelf zegt. En gelukkig lezen we wat D66 betreft de juiste dingen in de brief. Het college heeft goed nagedacht over de samenwerking met het COA, onderwijs voor de asielkinderen en het betrekken van buurtbewoners en ondernemers. Want, voorzitter, asielopvang is vaak een beladen onderwerp in de gemeente waar het op dat moment speelt. Een compliment aan het college dat zij kort na bekendmaking een inloopavond heeft georganiseerd om voornamelijk de buurtbewoners van de beoogde opvanglocatie te ontvangen. Ikzelf was er ook en mijn afdronk van die avond was vooral dat er naast zeker ook bezorgde buurtbewoners vooral positieve geluiden te horen waren en persoonlijk was ik daar blij mee. Voorzitter, betekent dat wat D66 betreft dat we niks meer te doen hebben richting inwoners? Nee, zeker niet. Wat ons betreft blijven we inzetten op het informeren en meenemen van buurtbewoners. Zowel het informeren over de voortgang als het aanhoren van praktische tips en ideeën, maar zeker ook voor het horen van eventuele zorgen. En gelukkig lezen we dat ook terug, voorzitter. Maar ondanks dat mijn fractie blij is met deze brief, hebben we ook nog enkele vragen. In de brief lezen we dat de gemeente als voorwaarde voor opvang stelt dat alle gemeentelijke kosten gedekt moeten worden en even verderop lezen we ook dat daar regelingen voor beschikbaar zijn. Maar mijn fractie is benieuwd hoe zwart-wit we dat nou moeten lezen. Zegt het college hiermee dat zij sowieso geen eigen geld wil inzetten voor de opvang? Of ligt dat toch wat genuanceerder? Wij zijn benieuwd. Verder nog een vraag over de duur van de opvang, voorzitter. We lezen dat de opvang tot uiterlijk eind 2026 beschikbaar zou zijn in verband met de geplande bouw. Maar mocht er in deze raadsperiode toch blijken dat de bouw later zal starten, kan het COA dan in de basis natuurlijk rekenen op een positieve houding voor verlenging? Of is dat bij voorbaat al uitgesloten? En ik zie een interruptie die ik al had verwacht. Ja, het...

Ging eigenlijk over het voorgaande punt over de kosten. Ik denk dat het op zichzelf een terechte vraag is, alleen als wij nu met COA in gesprek zijn om af te spreken dat zij de kosten voor onze rekening nemen, dan vind ik het een beetje... Als je nu aan de wethouder gaat vragen, bent u bereid om wat extra's te doen? En de wethouder zegt ja, dan krijgen we een beetje hetzelfde als dat noodzakelijk ook mee met de vergadering, dus eigenlijk zou ik het op prijs stellen als u die vraag terugtrekt.

Ja, nee, ik heb nog gesteld en hij blijft staan. Waar was ik gebleven? Ja, afsluitend voorzitter. In de brief lezen we dat onder andere de locaties aan de Appelgaarde en de Firststraatweg met de COA zijn besproken. Zijn het de enige locaties die zijn besproken de afgelopen tijd en zo nee, welke zijn dat die er ook aan de orde zijn gekomen? En in het verlengde daarvan ter afsluiting, weten we of er meerdere locaties in onze gemeente eerder zijn aangemeld bij het COA of niet? Tot zover in de eerste maand.

Dank u wel, dan is nu het woord aan wethouder Breeman.

Ja, dank u wel, voorzitter. Ook dank aan de commissie en ook dank aan de inspreekster, mevrouw Hansma, dat u de moeite nam om ook een positief geluid te laten horen. Heel fijn. Nou ja, iedereen kijkt het nieuws en iedereen ziet wat er in Nederland in sommige gemeenten gebeurt. En ik ben ook namens het college heel enthousiast dat u daar heel positief in zit. Maar ook dat bleek tijdens de bewonersavond. Heel veel mensen positief, ook mensen die echt hun hulp aanboden van kunnen we dit, kunnen we dat, kunnen we spullen leveren. Sommige mensen moesten we temperen, maar ook een aantal mensen met een kritisch geluid die ook bezorgd waren. Van wat houdt dat nou eigenlijk in? Er waren ook twee mensen erg boos en die hebben we vooral met COA en met de politie in gesprek gebracht. We hebben ook meer dan een uur daarmee gesproken en gingen daarna wat geruster naar huis. Nog niet helemaal, maar dat snap ik ook. En dat is ook goed. Ik vind ook dat we hier ook gewoon onze zorgen mogen delen. Het hoeft niet alleen maar rozengeur en maneschijn te zijn, het moet ook realistisch blijven en we hebben daar uiteraard ruim de tijd voor genomen. Ik ken niet alle inhoudelijke gesprekken op de bewonersavond, want er waren best veel mensen en ik heb niet met iedereen kunnen spreken, maar de algemene deler. VVD vroeg daar onder andere naar van, hoe ging zo'n bewonersavond? Een aantal raadsleden liepen ook rond, die zullen ook met een aantal mensen gesproken hebben. Ik denk dat 9 van de 10 mensen positief waren. Er waren ook een aantal mensen die zeiden, hé, gaan we eindelijk wat doen? Die schaamden zich eigenlijk dat we niks deden, dus het liep uiteen van mensen die echt boos en bezorgd waren tot zeer positief. We hebben ook een avond georganiseerd. Dat heb ik samen met wethouder Van Eekelen gedaan met centrumondernemers van het centrum die mee gesproken. Ik heb wel afgesproken dat alles wat we daar besproken hebben in principe vertrouwelijk is, omdat het een besloten bijeenkomst was. Wat ik wel kan delen, is dat ze het fijn vonden dat we de tijd namen om met ze in gesprek te gaan. Ze hadden vragen onder andere over mogen die jongeren werken. We komen handjes tekort. Nou ja, dat mag helaas niet, ze zijn minderjarig. Er is onlangs wel een regeling aangepast dat ze langer dan 24 weken mogen werken. Maar we weten niet of dat voor minderjarigen geldt, zeventienjarigen. Dat laten we even navragen. En als dat zo is, dan kunnen we misschien die match maken in het centrum. Maar ik had eigenlijk die bijeenkomst ook georganiseerd omdat ik het ook belangrijk vind dat onze eigen ondernemers. Ik vind het profijt een vervelend woord, maar dat het niet zo moet zijn dat alleen vanaf de landelijke ketens materiaal of spullen geleverd kunnen worden. Maar onze eigen ondernemers, je ook bijvoorbeeld vers fruit. Of nou ja, bedenk het, dat die ook betrokken kunnen worden. En nou ja, als ze wel mogen werken of stage ervaring of nou ja, noem het, dan stonden ze daar in ieder geval voor open, dus ook dat was positief. We hebben afgesproken en zo werkt het COA ook dat we als zodra die jongeren gehuisvest zijn dat er een bewonersbijeenkomst regelmatig georganiseerd gaat worden. Daar kunnen mensen zich straks voor aanmelden, dus we blijven ook de buurt meenemen in de ontwikkelingen die nog gaan komen. Maar het eerste wat we moeten doen is een bestuursovereenkomst tekenen en daarvoor ligt nu het stuk voor bij u. Nou u heeft. Ik zal even de algemene deler, want de meeste vragen kwamen wel een beetje op hetzelfde neer. Even kijken de zorgen zaten in ieder geval op onderwijs en er is ook een zorg van ons. Want wij vinden wel kinderen hebben recht op onderwijs, maar we vinden ook dat als je hier uit een vreemd land komt en je hebt veel meegemaakt en je wil hier iets kunnen bereiken dat je ook de Nederlandse taal machtig moet zijn. Dus onderwijs is daarom een wezenlijk onderdeel van. We zijn op dit moment bezig. Ik ben samen met wethouder Keuze bezig om te kijken waar en op welke wijze we dat het beste kunnen gaan organiseren. We moeten in ieder geval binnen 3 maanden onderwijs voor ze regelen, dus we hebben ook nog wel even tijd voordat ze hier zijn om dat te organiseren. We gaan volgende week, kijk even op links, een bijeenkomst over organiseren om breed te kijken hoe wat waar kan het? Waar is de plek, noem maar op. Zodra daar meer over bekend is, zullen we u daar uiteraard over informeren. Even kijken ik.

Ik zie een interruptie van de heer Visser.

Klein en mevrouw Van Beersel, meneer Visscher. Sorry, een

Een kleine verduidelijking: onderwijs is dat dan sec, even flauw gezegd, de schoolklas of is dat ook extra begeleiding daar waar het nodig kan zijn? Omdat het natuurlijk kinderen zijn in bijzondere omstandigheden, nog even los van de taalachterstand die ze hebben. Ik vind in dit geval onderwijs wel heel breed moet bekeken worden, dus kunt u dat even nader duiden?

Ja, in principe gaan ze eerst naar de ISK, natuurlijk de internationale schakelklas, waar ze de basis leren zoals Nederlands en rekenen. We kijken welk niveau ze ook hebben, hè? Want het hangt af van waar ze vandaan komen, welke opleiding ze al dan niet genoten hebben. Er zitten ook vast kinderen tussen die nog nooit naar school zijn gegaan, kan maar zo hè. Dus daar wordt naar gekeken. Zodra ze Nederlands spreken, kunnen ze instromen in ons reguliere onderwijs, maar op de locatie zelf zit ongeveer 20 FTE en dat is ook misschien een antwoord op mevrouw Van den Heuvel haar vraag. Dus het is 20 FTE aan begeleiding en dat varieert van vluchtelingenhulp tot mentoren om ook de geestelijke gesteldheid te bekijken en daarin te begeleiden. Ze leren nou ja, een dagelijks ritme, hè? Van opstaan tot je ontbijt maken, naar school gaan, boodschappen doen, koken, samen eten, dat soort dingen. Ook VluchtelingenWerk kennen jullie ook, of die netwerk helpt ook met, ik zie op links een handje, die helpt ook met bijvoorbeeld leren fietsen, want u had het ook over: hoe gaan ze dan naar school? Eigenlijk doen we daar hetzelfde als wat we met de Oekraïense opvang hebben gedaan. Zelfstandig zoveel als mogelijk. Het zijn pubers. Als we ze een fiets geven en we leren ze fietsen, dan moet dat goed te doen zijn. Volgens mij hebben de jongeren daar ook het meeste aan, als je ze met een taxi wegbrengt en haalt. Ze moeten vooral zo snel mogelijk leren: nou ja, hoe werkt het hier, hoe kan ik van A naar B komen, hoe zit Nederland in elkaar? Volgens mij.

Meneer ook eens op dit punt. Ja, schoot me.

Mij te binnen. Hoe dat dan eigenlijk zit met die jeugdhulp? Want volgens mij heeft de reguliere jeugdhulp geen verstand van bijvoorbeeld trauma's, laat staan complexe trauma's die deze groep kinderen met zich mee kunnen brengen. En die begeleiding is toch wel essentieel, ook voor henzelf, maar ook voor onze gemeenschap is dit geborgd.

Ja, COA biedt heel veel ondersteuning. De kinderen vallen ook onder het Nidos, dus de jeugdbeschermingsorganisatie worden dat, zeg maar. Dus ze hebben die ervaring en zij begeleiden dat. Wij zijn wel verantwoordelijk voor de jeugdzorg, zeg maar, maar ze helpen ons wel van: hoe moet dat er dan uitzien? En zij bieden het zelf ook aan, net als huisartsen en dat soort zaken.

We gaan heel even een stukje terug. Het ging mij een beetje over de boze mensen. Is daar nog speciaal wat nazorg geweest, zeg maar alleen na die avond?

Nou, u was zelf aanwezig. U heeft gezien dat ik iedereen ontvangen heb, iedereen een hand gegeven heb en gevraagd waarvoor ze kwamen en ze naar het juiste loket doorverwezen. Ook deze mensen heb ik gevraagd toen ze na 1,5 uur weggingen van hoe is het nu? En het bleek ook dat het heel veel zat op dat niet de juiste informatie hebben van horen, zeggen, social media. Noem maar op, dus ze waren wel blij dat ze nu vanuit COA echt hebben gehoord van nou, hoe werkt het nou? In de COA is er heel eerlijk in geweest. Ja, je weet niet precies wie er komen, hè, dat weten we echt pas op het moment dat. Ze waren wel blij dat ze toch zijn gekomen en die uitleg hebben gehad en wij hebben ze wel uitgenodigd voor het vervolg. Maar dat geldt voor alle mensen die aanwezig zijn geweest. Dus als we straks weer een avond hebben, dan zijn ze van harte welkom. Ik loop even de vragen langs, gaan ze zich niet vervelen, wat kunnen ze doen? Nou, er zit dagbesteding in het programma. Daar begon ik mee te zeggen dat we 20 FTE om die 80 jongeren, maximaal 80 jongeren moet straks nog blijken hoeveel dat er exact zullen zijn, zit op de groep. Zij gaan overdag naar school, nou ja, daarnaast moeten ze hun eigen boodschappen doen, eten koken, samen eten. 's Avonds om 10 uur moeten ze binnen zijn. In het weekend geldt ook een tijdsafspraak dat ze binnen moeten zijn. 's Ochtends en 's avonds wordt geteld of iedereen er weer is en iedereen in goede gezondheid is. We hebben ook, zeg maar, al een aantal aanmeldingen van buddy-netwerk, inderdaad tot Vluchtelingenwerk, Leger des Heils, de Rotary, de Lions die ook hebben aangeboden wat ze eigenlijk ook bij Oekraïners doen. Van ja, waar we kunnen helpen in dagbesteding of anderszins, dus daar maak ik me nog eigenlijk het minst zorgen om. Even kijken, wat kunnen ze doen? Nou ja, toen kwam dat veldje ter sprake wat naast het gebouw ligt. Dat is van de gemeente. Het COA is op dit moment aan het kijken wat daarvoor nodig is om dat speelklaar te maken. Het is vrij drassig, dus dat wordt onderzocht en zodra daar meer over bekend is, dan laat ik dat uiteraard ook weten. En dat heeft ook met de financiën te maken waar de heer Mathot hier naar vroeg. Wij hebben in principe geen budget hiervoor, want we hebben in de begroting niks gereserveerd, dus als het zo mocht zijn dat we geld moeten gaan uitgeven of willen gaan uitgeven, moet ik sowieso terug naar u. Dus wordt vervolgd. Nou, ChristenUnie, dank voor uw verhaal. Even kijken, onderwijs jeugdzorg willen we zekerheden, aandacht voor taal inderdaad? Nou, volgens mij heb ik dat gezegd. Pubers vragen extra aandacht, ja, maakt niet uit waar ze dan vandaan komen, hè? Dat is gewoon inherent aan pubers. Onderwijs, dagbesteding, bal geven. Ja, rolmodellen denk ik dan aan die we ook in Sterk Veenendaal gebruiken. Misschien kan dat helpen, maar dan zit je weer bij de buddies. PvdA had een aantal concretere vragen, hoe zeker is het dat dit doorgaat? Nou, dat ligt eigenlijk ook aan u. Er ligt een voorstel voor wensen en bedenkingen en wij vinden het ook wel erg belangrijk dat het onderwijs geregeld is. Dus wij willen daar iets meer zekerheid over hebben voordat we handtekeningen onder de bestuursovereenkomst zetten. Dus dat vinden we wel van wezenlijk belang, maar daar goed, daar gaan we hard aan werken. De komende week nog en in het reces en dat zal in januari duidelijk zijn. Dus voordat we de raadsvergadering hebben, hopen we daar al meer duidelijkheid over te hebben. Kwetsbaarheid van de kinderen, nou, volgens mij heb ik daar net al iets over gezegd. Lokale partners en de COA en als de kinderen 18 worden, wat dan? Ja, dan moeten ze weg. Dan gaan ze naar een AZC als ze meerderjarig geworden zijn. Als ze mogen blijven. Sommigen hebben al een status voor die tijd. Dat kan ook, hè? En dan mogen ze dus in Nederland blijven, maar dan weten we nog niet in welke gemeente, dus dat kan ook zijn dat ze dan naar Driebergen gaan of naar Groningen of dat. En als ze geen status krijgen, als dat bekend is, dan worden ze teruggestuurd naar het land van herkomst. Maar zodra ze 18 worden, in ieder geval gaan ze op deze locatie weg. En als ze een status hebben, dan nou ja, dan gaat het zoals het altijd gaat, zeg maar. Toen vroeg hij ook nog verspreidingswet. Ja, ik weet net zoveel als u, hè. Ik volg wel het nieuws in de Tweede Kamer. Het ligt nu bij de Eerste Kamer. De verwachting is wel dat hij aangenomen gaat worden. Tenminste, daar ga ik wel vanuit en het exacte aantal waarvoor wij dan staan, ja, hebben we niet helemaal in beeld. Maar de verwachting is, we hebben een kleine 80.000 inwoners dat we wel plus 300 moeten op gaan vangen en dat zie ik nog wel als een hele grote uitdaging. Want we hebben op de ja, dit is de enige locatie die we op dit moment echt kunnen ombouwen naar wonen. En dat ik niet weet waar ik dat aantal moet laten, maar goed, zolang dat nog niet zo is. Wachten we dat even rustig af of dat moet? Ik zie

Een interruptie van die agrarische sector. Ja, dank.

Dank u, voorzitter, bedankt voor de wethouder voor de beantwoording en over die tweede vraag, u gaf inderdaad een korte toelichting over hoe we het welzijn en de zorg van deze kinderen, de veiligheid van deze kinderen gaan borgen. Maar straks gaat het COA aan de slag met die kinderen. En voelt u ook een verantwoordelijkheid zover dat dat, zeg maar, goed gebeurt? En hoe gaat u dat dan monitoren en meten?

Ja dank voorzitter. Nou, sowieso krijgt de locatie een locatiemanager waarmee we in nauw samenspraak en nauwe samenwerking zitten en er zit 20 FTE omheen en dat het Nidos doet, dus de voogdij, en die zorgt ook voor het mentale welzijn en dat soort zaken. Maar volgens mij, en ik kijk even over uw schouder naar mijn ambtelijke ondersteuning, gaan we dat wekelijks monitoren. Ja, er wordt driftig geknikt, dus ik hoop dat dat voldoende antwoord is. Het vervoer heb ik volgens mij net uitgelegd. Mentale gezondheid kosten. Kunnen ze eventueel langer blijven? Ja, dat is... Ik heb geen glazen bol hè? Ik ben druk met Overgoo, dat staat morgen op de agenda. Als wij straks een subsidie krijgen die we aangevraagd hebben, moeten we binnen 3 jaar de schop in de grond doen. Dus nou ja, ervan uitgaand dat we half '24 de subsidie krijgen, moeten we dus voor half '27 de schop de grond in hebben. Dit gebouw staat ongeveer op de helft en we beginnen aan de kant van de A4 met plat en opbouwen, dus zou kunnen, maar ik vind dat echt te ver vooruitkijken. Laten we eerst kijken hoe het gaat, laten we zorgen dat ze goed opgevangen worden, zich hier thuis gaan voelen en volgens mij is dat al heel veel werk op zich en dan kijken we gaandeweg wel hoe het loopt en of ze eventueel langer kunnen. In samenspraak met de omgeving. En u vroeg nog: zijn die twee panden de enige twee die aangeboden zijn, Appelgaarde en de Fuststraatweg? Ja, en dit pand is aangeboden aan de COA en verder weet ik niet wat particulieren aanbieden. Overal 5 is al eerder een keer aangeboden, alleen hebben wij toen gezegd, we waren met de Oekraïners bezig. Volgens mij heb ik u daar toen ook over geïnformeerd van: laten we dat eerst doen voordat we op twee plekken twee verschillende doelgroepen gaan huisvesten. Dank u wel, voorzitter. Ja, korte...

Korte vraag om te begrijpen. Bij overal beginnen we dus aan de A4-kant en dan komen we deze kant op, zeg maar, maar er zit geen mogelijkheid om in die planning iets te doen waardoor je eventueel een half jaar of een jaar koopt voor deze locatie.

Nou ze de subsidie krijgen, moeten we binnen 3 jaar beginnen en ons lijkt het meest logisch om aan de achterkant te beginnen en dan langzaam naar voren te werken, omdat ook de Oekraïners natuurlijk aan de Nieuwstraat zitten. Nou ja, voordat je zover bent, dan moeten eerst panden gesloopt worden. De grond moet bouwrijp gemaakt worden. Er moet infrastructuur onder de grond aangelegd worden. We moeten gewoon kijken hoe dat loopt en het moet natuurlijk ook veilig blijven. Laat dat ook voorop staan.

Dank u wel, dank u wel wethouder ook, en ik kijk even rond of er nog openstaande vragen zijn. Vermits niet. Beantwoorde vragen in de eerste termijn. Dat is niet het geval en dan ga ik over naar de tweede termijn. Met het verzoek aan u om aan te geven of u wensen en bedenkingen wilt uiten en daardoor als bespreekstuk wilt agenderen of dat het als hamerstuk door kan naar de Raad. Mevrouw Van den Heuvel.

Ja, dank u wel, voorzitter. Goed om te horen dat er genoeg begeleiding is en dat ze beziggehouden worden, goed ook te horen. De avondklok en de duidelijke afspraken met de politie. Ik miste een klein beetje of nou, ik wil hem eigenlijk iets explicieter maken, toch? Over dat capaciteitsvraagstuk van onze gemeente en onze ambtenaren. Mooi dat we op dit thema onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Maar we hebben natuurlijk ook voldoende andere thema's, een maatschappelijke verantwoordelijkheid tegenover onze inwoners. Dus we vinden het nog steeds als fractie best wel ingewikkeld dat er nu gezegd wordt: nou ja, dan moet de rest maar even wachten en ik chargeer een beetje. Snapt u voor de discussie, dus ik ben toch nog heel even benieuwd of u ruimte ziet om eventuele capaciteit ook door te berekenen of op te voeren in die bestuursovereenkomst. Dank u wel. Dank u.

Ja, gelijk op in reactie op mijn buurvrouw. Wij zouden het dus wel prima vinden als het ten koste van onszelf zou gaan, want volgens mij is dat dus wel de discussie waar je het over hebt en dus ook qua kosten. Maar goed, daar komen we later op het moment volgens mij op terug. Ik ben nog wel benieuwd. Wanneer is het onderwijs, zeg maar, geslaagd? Wanneer zegt u nou: nu kunnen we de handtekening zetten? En zou u ons daar op korte termijn, want u zei op kort, daar komt er iets over, kunnen informeren? Want wat mij betreft zou het later bijvoorbeeld ook best een alternatief kunnen zijn, want volgens mij is het alternatief nu dat ze in Ter Apel moeten blijven. Daar hebben ze helemaal niks, dus in zoverre zou ik ook denken, moeten we nou echt zo hard zijn? Nou. En u gaf net in het staartje nog even mee over het spreidingsbeleid van: nou, daar wachten we even wel af. En ik zou denken, volgens mij is dat niet de tekst, in ieder geval wat ons betreft niet. Dank u wel.

Ja dank u wel. Ik heb nog twee korte vraagjes voor de wethouder die zijn me te binnen geschoten. Sorry, weet u zo. Volgens mij was er in de tekst sprake van een commissie die u met de bewoners inricht. Dat is en dat krijgt de vaste vorm voor overleg en samenspraak. De tweede vraag die ik heb is: als ik het goed begrepen had bij de inspraakavond, ging het om drie groepen kinderen, jongeren uit drie, zeg maar, drie nationaliteiten. Als dat zo is, liggen er dan ook contacten met de specifieke Nederlandse inwoners die we hebben, maar die uit die landen afkomstig zijn, zodat dat verband ook beter en makkelijker gelegd kan worden? Ik heb inderdaad ook dezelfde vraag over het onderwijs, hoe zwaar dat moet doorwegen in de afspraken. Dat is voor het geheel. En ik heb begrepen dat er een amendement zou komen, dus dan zou het als dusdanig natuurlijk een bespreekstuk worden. Maar ik kijk dan even naar mijn rechterzijde of dat inderdaad zo is, als dat niet zo is, komt het goed? Laten we...

Maar meteen doorgaan naar meneer Robben van Gemeentebelangen.

Ja dank u wel, voorzitter. Dank aan de wethouder voor de antwoorden. Wij zijn blij dat de kinderen op een tijdstip binnen moeten zijn dat ik als ouder ook hanteerde toen ze die leeftijd hadden. Het woord avondklok vind ik in dat kader wat minder charmant. Wij overwegen een tweetal moties, dus dat hangt wat ons betreft af of het een hamerstuk kan zijn of dat het een kort bespreekstuk zal zijn. Maar daar zou ik ook nog even met andere fracties overleg over hebben. En, kunt u

Aangeven iets van een indicatie waar die moties over gaan die ja over dit onderwerp? Natuurlijk maar.

Heel goed, fantastisch. Nee, het gaat over de speelvoorzieningen en het onderwijs.

Nou ja, als die emoties komen, bespreken we het, voorzitter. Oké, meneer.

Dank u wel, ja. We hebben daar ook vertrouwen in dat de wethouder namens het college hier wel uit gaat komen en dat er geen breekpunten zijn om tot een overeenkomst met het COA te komen. Wat ons betreft kan het een hamerstuk zijn, maar goede moties die het plan nog mooier maken, die zien we tegemoet. Dank u.

U welnu, we zien ook graag de moties tegemoet en het is voor ons ook dan een bespreekpunt. Maar ik wilde maar zeggen: toen ik die leeftijd had, 16, 17, deed ik vrijwilligerswerk op zaterdagavond. Laten we ook zorgen dat we daar ruimte voor hebben. Ja nee, maar ik bedoel, ik zie niet elk kind om 10 uur 's avonds thuis op een zaterdagavond. Ja.

Yes, dank u wel, voorzitter. Dank ook aan de wethouder voor de knip-en-klare beantwoording. Volgens mij is de wethouder heel goed op de hoogte van waar ze nu mee bezig is. Ik sluit me overigens ook aan bij de woorden van de collega van de ChristenUnie. Wat ons betreft mag dat uiteindelijk wat kosten, al is de interruptie van de heer Hossende ook begrijpelijk. Het ging mij hier niet om specifiek over de kosten te praten en daarmee de onderhandelingspositie van de wethouder te ondermijnen. Het gaat ons er alleen om dat het niet alleen een financiële afweging moet zijn, maar mocht het zover komen, dan gaan wij hier nog de discussie met elkaar over hebben. Dank u wel. Wat ons betreft de namen stuk, maar volgens mij komt er nog wat aan. Dus 10 minuten debat lijkt me passend. Dank. Dank, wethouder. Ik...

Ik heb nog een aantal vragen, ik hoor graag of u daarop zou willen antwoorden. Ja.

Die heb ik ook gehoord. De capaciteit was ik inderdaad vergeten. Excuus. Ik dacht dat ik het zomaar gehad had. In principe kunnen we alles wel bij het COA neerleggen. Zowel de capaciteit als de uren en wat we ook in de overeenkomst willen meenemen is dat het niet de bedoeling is dat al onze bouwprojecten plat komen te liggen, hè om het maar even groter te maken. Maar zoals het er nu naar uitziet, lijkt het mee te vallen wat het ons aan capaciteit kost. Maar hou me ten goede. Ik hou in ieder geval op de hoogte. Datzelfde geldt voor de bewoners blijvend meenemen, hè? Dat is ook wat COA doet vooral met wat kleine opvanglocaties goed met de buurt in gesprek blijven. We hebben ook dadelijk een vaste wijkagent die ook zijn nummer achterlaat en e-mailadres voor het achterlaten van de locatiemanager, zodat als er dingen zijn of zorgen, leuke dingen dat ze een vast punt hebben waar ze dat kunnen melden. Ja, dan spreidingswet ik snap de heer Wildschut van het mag best meer zijn. Alleen we hebben gewoon geen plek en dit was al heel ingewikkeld om te doen en het heeft niks te maken met niet willen. Maar ik zou echt niet weten waar u weet zelf hoe ingewikkeld het is. Ik heb u daar in andere commissies ook ruim in meegenomen. We hebben naar flexwoningen gekeken, dat is hem niet geworden. Ik moet nog een kleine 80 statushouders plaatsen. Dit jaar gaat hem ook niet worden, we hebben gewoon op dit moment heel weinig woonruimte en er is ook nog een wachtlijst, dus het is ingewikkeld, maar het is wel fijn dat u er zo in zit laat ik dat wel uitspreken en het koppelen van Nederlanders die uit andere landen afkomstig zijn hele mooie. Dat zijn de zogenaamde rolmodellen ook. En ik denk dat we daar ook mee aan de slag moeten. Dus als die mensen er nu mee zitten te luisteren, mogen ze zich alvast melden. Dank u wel voorzitter. Dank wethouder, ik

Ik kijk nog even snel rond of er nog openstaande zaken zijn. Dat is niet het geval, dan dank ik de wethouder voor de beantwoording van alle vragen en ik concludeer in ieder geval dat het een bespreekpunt wordt in de Raad, gezien het feit dat er moties zijn aangekondigd en daarmee sluit ik dit agendapunt af en gaan wij naar agendapunt twee.

Twee b het laatste bespreekpunt voor vanavond. Het Raadsvoorstel vaststellen aanvullende kredieten, Fluitpolderplein. En ik nodig hierbij wethouder Belt uit om aan mijn linkerzijde plaats te komen nemen. En dan zal ik het onderwerp inleiden. Het college stelt de Raad voor in te stemmen met de nadere invulling van het bestedingsplan voor het beschikbaar gestelde krediet van € 3.977.195 voor de verbouwing en de verhuizing van de bibliotheek, Leidschendam locatie Fluitpolderplein 12. Tevens verzoekt het college te besluiten tot het verduurzamen van het Fluitpolderplein 12 en hiervoor een additioneel investeringskrediet van € 1.221.000 beschikbaar te stellen. Het college stelt voor de locatie Fluitpolderplein 10 tegelijk te verbouwen met de locatie Fluitpolderplein 12 en hiervoor een additioneel investeringskrediet van € 472.000 beschikbaar te stellen en opdracht te geven aan het college voor het uitwerken van het herbestemmen van het Fluitpolderplein 5 voor al dan niet maatschappelijke verhuur in plaats van verkoop. Vanavond wordt het voorstel besproken en zoals normaal ook altijd geldt, mocht u een aanscherping of wijziging willen voorstellen, dan hoor ik graag of u hiertoe een amendement of motie wenst in te dienen. En ik ga zoals deze ronde te doen gebruikelijk is even een rondje maken om te inventariseren wie er het woord willen voeren bij dit onderwerp. Ik zie de heer Van der Schaft, meneer Oprich, meneer Sleutel, mevrouw De Pree, mevrouw Van Weers, meneer Visser, meneer Wildschut, mevrouw Bosch en de heer Van der Linden. Dan mag meneer Van der Schaft wat mij betreft aftrappen. Ja

Dank u wel voorzitter, ja, een bibliotheek is een basisvoorziening zoals wij daarnaar kijken. En het is natuurlijk hartstikke mooi dat dit plan gestalte krijgt. Ik haak eigenlijk ook aan op wat de inspreker in een zinnetje iets zei over de buitenomgeving en daarom een vraag aan de portefeuillehouder: wordt er ook in het kader van, zeg maar, het kijken naar de buitenomgeving nagedacht over iets van een plek, een hangplek of hoe je het noemen wilt, met wat faciliteiten zoals internet of zo, om inderdaad daar ook wat grip op te krijgen en wat te organiseren, zodat we dat niet vergeten? En ik denk dat het een belangrijke voorziening is, omdat de plek en de omgeving alleen maar ten goede komen. Dat is de enige vraag die ik heb. Dank u wel.

U wel Partij van de Arbeid, meneer Omtzigt. Ja

Bedankt voorzitter, ik kan heel kort zijn, want het zal niet als een verrassing komen wat de Partij van de Arbeid hiervan vindt. De PvdA vecht al jaren voor onze bibliotheken. Wij vinden bibliotheken meer dan een stapel boeken. Het zijn centra van kennis, educatie en sociale interactie tussen mensen en de inspreekster verwoordde het mooier dan ik. Het zijn inmiddels een soort huiskamers van onze gemeente, onder meer ons oud-raadslid Delroy Blokland heeft zich hier hard voor gemaakt. Maar zeker ook ons huidig raadscommissielid Coen van Hoogdalem heeft hier ook een groot hart voor. In 2018 heeft de Partij van de Arbeid daarom ook een motie ingediend om onder meer bezuinigingen destijds op onze bibliotheken tegen te gaan. Die motie werd gelukkig unaniem aangenomen in deze raad. Het is dus duidelijk hoe belangrijk wij onze bibliotheken vinden voor onze gemeenschap en laten we samen deze positieve lijn dus voortzetten en blijven investeren in bibliotheken voor een sterke lokale gemeenschap. Dank u wel, voorzitter.

Dank u wel, dan ga ik naar mevrouw Bos van D66.

Dank u, voorzitter. Dank aan de insprekers, directeur Hendriks en mevrouw Nefs voor een verhelderende bijdrage. Vier jaar geleden stond de verhuizing van de bieb aan het Fluitpolderplein naar een paar kleine zaaltjes in het Veur Theater aan de Damlaan in Leidschendam als collegevoorstel. Dit leidde tot protest van inwoners, omdat de bibliotheek voor hen een essentieel onderdeel vormde. Veel ouders met kinderen gaven aan dat de beoogde locatie aan de Damlaan te ver verwijderd was en onveilig was vanwege drukke wegen, waardoor ze mogelijk niet meer zouden komen. De Raad vroeg succesvol unaniem om heroverweging van de sluiting en de Raad wilde een spoedige uitvoering. Het recente Pisa-onderzoek benadrukt nog eens het belang van bibliotheken. Uit het onderzoek blijkt de aanzienlijke achteruitgang van de leesvaardigheid van 15-jarigen. Het aanpakken van laaggeletterdheid begint bij het aantrekkelijk maken van lezen en daarom is de nabijheid van de bibliotheek in de wijk belangrijk. D66 is blij met het voorliggende raadsvoorstel en tevreden met het participatieproces dat is gevolgd. We hebben daadwerkelijk geluisterd naar de gebruikers. Laat me drie punten benadrukken: verduurzaming moet in de opdracht worden meegenomen. D66 acht verduurzaming essentieel voor een goede en leefbare bieb. Daarnaast is verduurzaming van belang voor de verwarming van dit momenteel slecht geïsoleerde pand en verduurzaming sluit aan bij het beleid van energieneutraal vastgoed in 2040 en onze van-gas-los-wijk. Hier moeten wij als gemeente minimaal ons bibliotheekpand als voorbeeldrol aanpakken. Maar deze verduurzaming vraagt investeringskosten. Deze kosten zullen zich bij aanvang grotendeels direct terugverdienen door flink lagere lasten, maar het uitgangspunt van het uitvoeringsprogramma duurzaamheid is dat verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed moet worden gefinancierd vanuit de exploitatie, moet worden verankerd in de meerjarige onderhoudsplannen en de meerjarenbegroting op basis van de beleidskader gemeentelijk vastgoed. Het laatstgenoemde kader ontbreekt momenteel nog en gezien de huidige financiële onzekere tijden is het college bezig met de balans op te maken van extra exploitatielasten en dit kan natuurlijk wel een paar maanden duren en daar kunnen we niet mee op wachten. We moeten nu door, hè? Ik heb het ook gevraagd aan meneer Hendriks. Het college dekt de middelen daarom nu tijdelijk vanuit de reserve duurzaamheid en dit vinden wij niet de meest ideale constructie. Het college geeft het zelf ook aan dat het een tijdelijke stap is om het project nu doorgang te geven. Ik neem, als ik citeer: "Als de begroting en meerjarenraming uit het financieel perspectief minimaal een sluitend beeld vertonen, dan zal het college een voorstel aan de Raad voorleggen om de reserve duurzaamheid weer aan te vullen ter compensatie van de onttrekking voor het verduurzamen van de bibliotheek." D66 kan zich hierin vinden en zal bij de kadernota of bij de begroting hier alert op zijn, zodat het college hierop blijft inzetten. En daarnaast roept D66 het college op om vaker te werken met het beleidskader gemeentelijk vastgoed. Punt twee: D66 stemt ermee in om de kans te benutten en het aangrenzende gebouw direct mee te verbouwen voor de verhuur aan maatschappelijke organisaties. En tot slot, voorzitter, onderschrijft D66 de wens van het college voor het verbeteren van de verblijfskwaliteit van de omgeving rondom de bieb. Geen versteend plein, maar groen. Ook wil ik wijzen op het drukke fietspad en het verkeer dat door het naastgelegen parkeerterrein en parkeergarage rijdt, die onveilige situaties veroorzaken. En dat vinden bezoekers met kleine kinderen, maar ook andere omwonenden, niet echt prettig. We hebben begrip voor het laten oppakken. Wij zetten deze wens niet in de ijskast. Tot zover. Dank.

Dank u wel, dan ga ik naar GroenLinks, mevrouw Van Weers.

Dank u wel, voorzitter. Het zal niet verbazen dat verduurzaming van de bibliotheek bij ons hoog op de agenda staat. Het is ook gewoon een goede beslissing. De wind waait nog net niet door het pand heen op het moment. Maar het belangrijkste voor ons bij deze verandering is dat plein, want die bibliotheek is echt een ontmoetingspunt aan het worden. De wijken, zoals Amstelwijk en de Heuvel, hebben geen wijkcentrum meer waar mensen even kunnen binnenlopen voor een kopje koffie. Die bestaan niet meer. Die bibliotheek gaat dit ook weer opvangen. Maar het plein dat aan de voorkant ligt, staat eigenlijk in het teken van bevolkingsonderzoek en niet van gewoon leuk samen zijn, en dat is wel een gemis. We hebben één zwembad, een school en een sporthal in de buurt, en het zou fijn zijn als mensen die daar allemaal gebruik van maken, ook van dat plein gebruik kunnen maken. Het is een mooi groen plein waar je onder de bomen kan zitten in de zomer en waar je gewoon gezellig met elkaar kan ontmoeten. Dus ja, het is een goed plan en we steunen dit voorstel. Dank u.

Wel, dan ga ik naar het CDA, de heer Visser. Dank u.

U wel, voorzitter. Je snapt nu wel dat er natuurlijk al aardig wat gras voor de voeten is weggemaaid. Hopelijk komt dat gras ook terug in de omgeving van de bibliotheek, want dat ziet er nog wel heel erg stenig uit allemaal. Maar ik hoop dat dat allemaal meegenomen gaat worden. Het CDA is blij met alle initiatieven die genomen worden om van die bibliotheek een mooi centraal punt in de wijk te maken. Dus in dat opzicht kunnen we alleen maar blij mee zijn. Dat geldt zowel voor de duurzaamheid als voor de functies die allemaal in de bibliotheek zullen komen en ingericht zullen worden. Ik heb eigenlijk nog maar twee vragen, eentje heeft betrekking op inderdaad de veiligheid rond de bibliotheek. Zowel de fysieke veiligheid in de vorm van verkeer alsook. De laatste tijd was het nog wel een plek voor wat hang- en drangjeugd zal ik het maar even noemen. En in hoeverre wordt daar rekening mee gehouden dat het een mooie leefplek wordt? En zo is natuurlijk mooi, maar dat moet geen overleven plek worden voor mensen die er bang van gaan worden. En de tweede is: in de stukken staat aangegeven dat ook een paar andere panden betrokken worden bij het geheel van de bibliotheek, zoals het nu staat, omdat daar ook andere organisaties huisvesting zouden kunnen krijgen. Dat klinkt ook een beetje als huisvesting van instellingen die mensen zullen moeten ontvangen of gesprekken moeten kunnen voeren, dus dan komt ook daar de vraag bij. Van ja, houdt de inrichting voldoende rekening dan met privacy mogelijkheden, zodat als er vertrouwelijke gesprekken gevoerd moeten worden, dat dan zowel de gang ernaartoe als het gesprek zelf niet een reden voor geroezemoes in de rest van de ruimte zou kunnen zijn? Het CDA ziet gewoon uit naar een hele mooie bibliotheek op een plek waar iedereen hem goed kan gebruiken. En niets is mooier dan, deze oude man zegt mij, dan een boek in je handen te kunnen nemen en te kunnen lezen. En ik gun het iedereen om daarmee verder te kunnen gaan. Dank u wel.

Dank u wel, dan ga ik naar meneer Van der Linden van de VVD.

Dank u wel, voorzitter. Als de VVD-lijst van Voorburg hechten wij veel waarde aan de bibliotheken binnen onze gemeente, zoals wij ook altijd benadrukken. We zijn voorstander van een bibliotheek in iedere kern. We zijn verheugd over de nieuwe plannen die we mogen inzien en die aan ons gepresenteerd zijn. Er is alleen een maar: er is in het verleden al flink geïnvesteerd en er gaat nu weer veel geld in. Het is en blijft gemeenschapsgeld en hier moeten we zuinig mee omgaan. Daarom wil ik toch de wethouder enkele kritische vragen stellen. Er wordt voorgesteld om het college de opdracht te geven om Fluitpolderplein 5 uit te werken met betrekking tot het herbestemmen van het vastgoedobject. Het doel is om maatschappelijk te gaan verhuren in plaats van het oorspronkelijke idee van verkoop. Echter, Fluitpolderplein 5 is nog niet zo lang geleden voor een hoop geld verbouwd en daarom vragen wij ons af of dit aankomende plan ook echt definitief/bindend is. Zal de exploitatie voor de aankomende jaren zijn en zal dat ook zo blijven, zodat we niet over een aantal jaar weer in discussie zijn over de toekomst van het vastgoedobject? Daarnaast hebben we een vraag met betrekking tot de evaluatie van het pand, met name over de kostendekking. Heeft de wethouder of het team erachter al een idee welke organisaties zich mogelijk zullen vestigen in Fluitpolderplein 5? Al met al zien de gepresenteerde plannen er veelbelovend uit en we hopen dan ook oprecht dat het project succesvol zal zijn. Graag de visie van de wethouder, dank u wel. Dank.

U wel, dan ga ik naar Gemeentebelangen Leidschendam-Voorburg, de heer Steutel.

Ja voorzitter, dank u wel. Voorzitter, de fractie van Gemeentebelangen is verheugd dat we nu na enkele jaren in nauwe samenwerking met participanten en bewoners gaan besluiten tot een nieuwe bibliotheek, de huiskamer van Leidschendam-Voorburg. Mooi en gedragen plan. We zien het wel als deel één van de uitvoering van de visie op een nieuwe eigentijdse bibliotheekorganisatie met ook een goede toegang voor mensen met een beperking in onze gemeente. Kan de wethouder aangeven hoe het met de twee andere vestigingen zal gaan of staat in verhouding tot de visie? In het nieuwe pand wordt flink geïnvesteerd in verduurzaming. En ook de wijze van financiering. Hiermee kan het ook gerealiseerd worden. Verder ook goed dat de baten opgenomen zijn en we vragen ons hierbij wel af hoe op termijn die baten terugkomen naar de gemeente. Als de energielasten lager zijn, dan zal ook de subsidie voor de bibliotheek af gaan nemen. Met een vraagteken: kan de wethouder dit toezeggen? Het plan maakt niet alleen ruimte voor een eigentijdse bibliotheek, maar ook biedt het mogelijkheden voor maatschappelijke organisaties die behoefte hebben aan ruimte. Een mooie kans voor een ontmoetingsgebied voor de verschillende maatschappelijke organisaties, midden in Leidschendam-Noord en hiermee wordt de sociale cohesie dan ook versterkt in onze ogen. GBV is op dit moment niet overtuigd dat de buitenruimte ook opnieuw ingericht moet worden. En laten we daarvoor de toekomst even afwachten. Ten eerste om te kijken welke instanties er komen te zitten en ten tweede, en wellicht nog belangrijker, hoe we om zullen gaan met het ravijnjaar. We zijn ook blij dat ook het naastgelegen pand nu direct onder handen genomen wordt en deze ruimte is voor de bibliotheek een unieke plek om intern op termijn te kunnen uitbreiden. Goed dus dat de gemeente eigenaar blijft. We hebben daar nog wel een vraag over: worden de huurovereenkomsten met mogelijk overige huurders zo opgesteld dat indien uitbreiding van de bibliotheek noodzakelijk blijkt te zijn, dat dit ook mogelijk is? En verder de vraag hoe de aansluiting van de bieb op het warmtenet nu staat in relatie tot het bericht op FlitsNieuws een aantal dagen geleden met betrekking tot gewijzigde kijk op het warmtenet in de regio. Tot zover, dank u wel.

Dank u wel en tenslotte, de heer Wilschut van de ChristenUnie. Dit keer

Geen verhaaltje. De ChristenUnie is enthousiast over de nieuwe bieb en eigenlijk hebben we ook gewoon wel zin om er naartoe te gaan. En om kort te zijn over de punten waar we het eigenlijk specifiek over nu gaan hebben. Natuurlijk gaan we even verduurzamen en er is veel behoefte aan plek voor organisaties in onze gemeente, dus dat we het aangrenzende gebouw meepakken en die ook verbouwen, lijkt mij dus eigenlijk best wel heel logisch. Dat is precies een behoefte waar we nou tegenaan lopen en dat het plein meepakken vind ik eigenlijk ook heel logisch om het gewoon af te maken en in één keer goed te doen. Nou, dat is hoe de ChristenUnie zat tot zover.

Dank u wel. Voordat ik de wethouder het woord geef, wijs ik nog even op de spreektijden en volgens mij zijn die erg krap zo niet over voor het CDA en D66. Maar ik geef in ieder geval het woord voor de beantwoording aan de wethouder. Ja.

Dank u voorzitter en dank alle leden voor de woorden en vragen die gesteld zijn. De heer Wilschut zei net van ja, ik heb zin om hier naartoe te gaan en ik kan u zeggen hoeveel inwoners, organisaties en ook medewerkers van onze organisatie en van de bibliotheek die u gehoord heeft, die hebben, ja, die staan ook te popelen om aan de slag te gaan met deze bibliotheek en dat deze er gewoon heel snel komt. Want dit wordt niet alleen een bibliotheek waar de volledige aandacht zit op de vijf officiële functies van de bibliotheek, maar dit wordt een huiskamer van Leidschendam geheel passend bij Sterk voor Noord. Dit wordt een plek voor ontmoeting en om talenten te laten ontwikkelen en vooral een plek die toegankelijk is, laagdrempelig en uitnodigend. Nou ja, u heeft dat ook volgens mij heel goed uit deze stukken gehaald en ik hoorde dat ook in verschillende bewoordingen terug. Even kijken. Nou ja, ik kan dan ook niet anders zijn dan dat ik ook super trots ben op het stuk dat hier ligt en op de mensen die hieraan gewerkt hebben tot nu toe. Er zijn een aantal vragen door u gesteld en daar zal ik nu op ingaan. De heer Van der Schaft gaf aan ook tevreden te zijn met deze plannen en vroeg specifiek of er nagedacht wordt over een hangplek of een plek waar jongeren ook hier plaats kunnen hebben. Nou, allereerst wordt de bibliotheek nieuwe stijl natuurlijk een hele mooie plek waar jongeren elkaar ook kunnen ontmoeten en allerlei nieuwe dingen kunnen doen. Maar er is wel degelijk ook behoefte aan gewoon simpelweg hangen. Dat gebeurt nu ook en met de inrichting van de bibliotheek gaan we daar ook wel rekening mee houden, want dat zorgt ook wel voor veel overlast op dit moment, dus dat pakken we mee. Maar dit jaar wordt in het kader van het jeugd overleg op straat ook nagedacht om de jeugd een vastere plek rondom het Fluitpolderplein te geven. En dat zit meer in de gedachteontwikkeling voor dit hele gebied waar we met deze bibliotheek nog zeker niet klaar mee zijn, dus dat staat zeker op de agenda komend jaar met jongerenwerk en met de gemeente wordt daar aan gedacht. Dan vanuit de PvdA de heer Ookrich heeft ook een mooi pleidooi gegeven om ons in te blijven zetten en te blijven investeren in de bibliotheken. Nou ja, daar bent u zelf bij en volgens mij ligt hier ook wat u aangaf een mooi voorstel. Ook mevrouw Bosch gaf het belang van bibliotheken aan, ook in het kader van de aanpak van laaggeletterdheid. Nou ja, dat is bij uitstek natuurlijk één van die taken waar we op in willen zetten met elkaar. U ging specifiek op twee punten nog in. Verduurzaming? Nou ja, groot belang sprak u daarvan uit. Dat hebben we als college ook uitgesproken. Dat staat ook in het uitvoeringsprogramma duurzaamheid dus conform ook die uitgangspunten. Daar gaan we naar deze bibliotheek voor uiteindelijk voor nul op de meter van het gas af en aansluiting op de aardgasvrije wijk. Ja, we zijn als college bezig met het kijken naar hoe die hele financiële begroting er op de lange termijn uitziet. Dus daar zijn we alle exploitatie of kapitaallasten op een rij aan het zetten. Voor nu hebben we, zoals u ook benoemde, de keuze moeten maken om de extra verduurzamingslasten te dekken uit de reserve. Dat is in principe niet wat we beoogd hebben met het programma duurzaamheid, want vastgoed moet daarin vanuit de exploitatie worden gedekt. Maar voor nu hebben we gezegd om de bibliotheek nu mogelijk te maken en snel te ontwikkelen. We dekken hem daaruit en inderdaad, u heeft goed gezien. Besluit punt twee d wanneer de meerjarenraming in de begroting dat toelaat en er weer een sluitend beeld is, proberen we dit weer te repareren. En daar bent u inderdaad ook zelf bij rondom begroting en kadernota. Daarnaast verder een pleidooi om toch ook de buitenruimte aan te pakken. Dat heb ik bij meerdere partijen gehoord. Wij hebben nu gezegd, daar maken we even pas op de plaats. Dat is wel degelijk van belang om uiteindelijk ook het Fluitpolderplein breed te beschouwen. Daar zijn we ook mee bezig, dus daar kunt u ook in de loop van de tijd meer over horen. Voor nu pakken we wel degelijk een aantal hele mooie dingen aan. Dat heeft u gezien op de beelden die hier voor bij de ingang zijn opgesteld, dus er komt een goede mooie rolbaan zodat de bibliotheek ontzettend goed toegankelijk is. De complex voor wat stoeltjes die behoren bij de broodjes en koffiebar en er komt een hele mooie glazen wand en wat vergroening. Maar de echte grote aanpak van de openbare ruimte. Daar zijn we nog over aan het studeren en daar komt het college eventueel later met een aanpak. Mevrouw Van Weert heeft ook het belang van een plein aangegeven. Nou ja, daar heb ik net een antwoord op gegeven. De heer Visser ging in met name op de veiligheid rond de bibliotheek. Zowel fysiek. Ja, er loopt een doorgaand fietspad nu voor de bibliotheek, maar daar zit wel degelijk ook een scheiding tussen, maar dat is een aandachtspunt voor de toekomst om ook dat plein beter te laten functioneren en ook daar het snelle verkeer even wat meer te dempen. De hangplek hebben wij ook in het vizier dat er een aantal worden weggehaald en sowieso wordt de hele omgeving transparanter. Komt er meer toezicht en wordt het een veel meer levendige plek? Maar we kijken dus, zoals ik net ook al zei, in antwoord op de vraag van de heer Van der Schaft, ook wel degelijk voor een plek voor de jeugd, ook weer in dat iets bredere plan voor het hele Fluitpolderplein. Ja en dan een pleidooi of een vraag eigenlijk, hoe zit het nou eigenlijk met die privacy? Nou ja, er komen verschillende ruimtes in die bibliotheek waar gesprekken kunnen plaatsvinden. Nou ja, dat kan gaan over een belastinghulplijn belastingaangifte, maar ook bijvoorbeeld over een gesprek vanuit het sociaal domein. Nou ja, in het hele ontwerp is rekening gehouden met die privacy, zodat mensen dat het geluid dicht is en dat je niet zomaar daar naar binnen kijkt en wat dat betreft de architect die wij hier betrokken hebben die op heel veel andere plekken in het land betrokken is. Die is hierin gepokt en gemazeld. Op dit onderdeel, maar vooral ook op het toegankelijkheidsdeel. Dan de heer Van der Linden vanuit de VVD. Even met name een aantal vragen gesteld over de onder andere de verhuur van Fluitpolderplein 5 maar ook het naastgelegen pand. 12 ja, we zien op dit moment ontzettend veel interesse van mensen vanuit maatschappelijke partners om in die ruimtes te gaan zitten. Dat is wat we ook als college willen, dat daar echt een soort sociaal plein ontstaat. De bedoeling is dat daar voor een kostendekkende huur en verhuur blijft, dus daar blijft ook een goed economisch model staan. We zijn op dit moment met dat onderzoek bezig om te kijken welke partij daarin kan en welke partij het ook het beste daarbij past, maar mag ervan uitgaan op basis van, zeg maar een beetje deze plannen die al naar buiten komen. Er is ontzettend veel interesse in beide locaties. Dan vanuit Gemeentebelangen de heer Steutel heeft ook nogmaals het belang van toegankelijkheid benadrukt, maar ik hoorde al een van de insprekers vanuit de klankbordgroep dat die ontzettend blij is dat dat hoog. Nou ja, nu op tot een hoog niveau in de plannen is gekomen. Op dit moment is er nog maar net een label brons voor de huidige bibliotheek waar we nu op gaan inzetten. Stop echt tot het hoogste label te komen. Dat blijft nog een beetje puzzelen omdat het een bestaand pand is, maar dat wordt in ieder geval goud zoals dat dan in die label zit, maar met toegankelijke toiletten. Toegankelijke entree, maar ook zoveel mogelijk gelijkwaardigheid, dus dat mensen op eenzelfde manier binnenkomen en niet daar moeten gaan staan in plaats van terwijl het spreekgestoelte hier is. Nou ja, u vroeg ook, hoe zit dat bij de andere panden en de bibliotheek in Stompwijk is goed toegankelijk Voorburg. In principe ook, maar hebben we daar echt te maken met een verouderde situatie? En daar kijken we zoals u weet, ook bij de Julianabaan naar een hele nieuwe vestiging en het liefst gecombineerd ook met een theater in het Huis van verhalen. Ik zie

Dingetje over toegankelijkheid. Deze bibliotheek wordt een veel breder iets dan alleen lezen. Maar toegankelijkheid reikt verder dan alleen iemand die in een rolstoel zit of slecht ter been is, dus er zal ook naar het geluid gekeken moeten worden hoe dat zit en ook, zeg maar, of het voor mensen die slechtziend zijn toegankelijk is. Wethouder.

Ja, dat kan ik alleen maar beamen en u mag ervan uitgaan, ook met de architect en de vele input vanuit de klankbordgroep zitten we echt straks hier op een heel hoog niveau. Ik hoop dat we naar dat platina niveau gaan, maar nogmaals vanwege dat oudere pand waar we ook met bestaande pilaren te maken hebben, mikken we in ieder geval op goud, dus dat zit ook echt op meerdere fronten. Gaan we daar echt een flinke verbetering krijgen? Ja, de heer Stutthof heeft ook nog een opmerking gemaakt over de energielasten in relatie tot de huur van de bibliotheek. Ja, we moeten echt even kijken hoe zich dat ontwikkelt. Sowieso de hele subsidie van de bibliotheek gaan we de komende twee jaar verder beschouwen. Ze krijgen een grotere rol. Daar gaan meer taken en functies plaatsvinden, dus dat willen we een op een zo met elkaar beschouwen. Ja en dan over Fluitpolderplein 12, u zegt van nou belangrijk dat daar een functie in komt van een andere organisatie die ook aansluit op die bibliotheek en dat we ook kijken of we dat een flexcontract kunnen geven. Dat mocht de bibliotheek, mochten we dat ook willen uitbreiden dat we daar makkelijk dat kunnen doen. Dit nemen we mee in dat gesprek met die partijen en over de overeenkomsten. En u had verder ook een vraag over de warmtenetproblematiek. Daar ben ik op zich wel hoopvoller gestemd dan wat er op dit moment in Den Haag en in Utrecht gebeurt. Wij gaan hier naar een andere situatie toe. We kijken hier op een andere manier, dus ik zie daar op dit moment nog geen vertraging ontstaan en dit voorjaar willen we voor de Amstel en Heuvelrijk sowieso een besluit nemen over wat voor soort warmteontwikkeling daar zit. En voor nu is het belangrijkste dat we de bibliotheek ready maken om op dat net aan te sluiten. Dat is ook heel belangrijk voor onze voorbeeldrol. Tot slot de heer Wils, goed, u heeft al aangegeven, ben ik op ingegaan dat u ook reikhalzend uitkijkt naar dat we dit ontwikkelen en dat u ook het plein belangrijk vindt. En daar heb ik van gezegd dat we als college met een breder plan komen waarin we op termijn dit ook hopen aan te pakken. Dank u.

Wel, dan kijk ik even een rondje of alle vragen in eerste termijn beantwoord zijn. Ik zie de heer Van der Linden die het daar niet mee eens is of tenminste in ieder geval nog openstaande vragen heeft. Even verder niet. Meneer Van der Linden, welke antwoorden mist u? Ja, dank.

U wel, voorzitter. Een vraag die bleef onbeantwoord en dat is eigenlijk of we de verhuizing kunnen gaan bepalen. Bepaalde toezegging of iets in die richting kunnen krijgen dat dit voorlopig het plan blijft van de bibliotheek, omdat we het ook al vertelden dat het gemeenschapsgeld is. Nou, er is een geldstroom gegaan naar toen het Fluitpolderplein 5, excuus. Dus dat we wel vanuit kunnen gaan dat dit ook daadwerkelijk is en dan eigenlijk mijn tweede vraag die ik toch nog een keer wil benadrukken. Dat is eigenlijk hoe duidelijk die interesse is nu in het of die maatschappelijke organisaties voor Fluitpolderplein voor het nieuwe gebouw, omdat ze haar intrek in willen nemen. Want wij zouden het gewoon heel erg jammer vinden als we zometeen hiermee doorgaan en met een leeg pand komen te zitten, dus dat wil ik toch nog een keer vragen. Dank u wel.

Ja, zoals net benadrukt, is er vanuit heel veel partijen in Noord interesse om in deze panden te trekken. Dat zijn bekende partijen. Ik ga daar nu geen namen opnoemen omdat we dat echt aan het onderzoeken zijn, maar dat zijn bekende partijen die nu bijvoorbeeld ook al in andere gemeentelijke panden zitten. Andere gemeentelijke panden die bijvoorbeeld nu qua onderhoudstoestand of vastgoed situatie gewoon veel slechter aan toe zijn. Dus met een eventuele verhuizing van die partijen en nogmaals met de intentie kostendekkende huur te vragen, kunnen we ook dan weer een soort treintje in Noord op gang brengen. En daar hoort ook die meerjaren vastgoedplan bij, zodat we ook andere panden dan weer kunnen afstoten en daar iets anders kunnen ontwikkelen. Dus dit is heel belangrijk, ook voor die doorstroming in Noord en de vastgoedplannen, wat de mogelijkheid geeft voor Fluitpolderplein 5 nu dat de bibliotheek daaruit gaat, dus ook een herschikking van de twee scholen die er nu in zitten. Die willen naar een andere type vorm van onderwijs, dus met wat meer vrije ruimtes, dus dat kan sowieso in dat gebouw wat beter geschikt worden, zodat het onderwijs kan verbeteren. En ook voor Fluitpolderplein 5 geldt net zoals voor Fluitpolderplein 10 dat daar echt veel interesse is en dat we daar inzetten op die partijen. Beantwoord.

Dan ga ik over naar de tweede termijn met het verzoek aan u om aan te geven of het een hamerstuk of een bespreekpunt wordt voor de komende raadsvergadering en dan begin ik bij meneer Van der Schaft. Een hamerstuk, dank u wel. Meneer Oprich? Hamerstuk.

Even kijken, wie is de volgende op mijn lijstje? Mevrouw Bosch. Ook...

Ik stel een actieplan voor zodat wij deze mooie bibliotheek heel snel op orde krijgen. Dank u. Dank.

Pret druk ik dan ik een hamerstuk, maar ik wilde graag nog een kleine opmerking maken richting wethouder. Het pleidooi was bij een van onze insprekers ook om aandacht te vragen voor de vele vrijwilligers die bij de bibliotheek actief zijn en ook daar actief zullen zijn. En ik wil de wethouder vragen om te kijken wat voor mogelijkheden er zijn om nog meer mensen te stimuleren om daar ook vrijwillig als vrijwilliger aan de slag te gaan, maar dat als gegeven. En hamerstuk uit de rij.

Allereerst dank voor het vertrouwen. Ik denk heel mooi hoe u zo reageert. En tot slot, ja, een heel belangrijk onderdeel wordt dat deze bibliotheek onderdeel wordt van natuurlijk die hele gemeenschap in Noord. Vrijwilligers zijn ontzettend belangrijk en ook de programmering wordt heel belangrijk natuurlijk. Dan gaat het, dan kunnen we al die functies hier tot uiting laten komen. Dat is waar we met de bibliotheek en heel veel partijen mee over in gesprek gaan. En nou ja, nogmaals, daar zijn vrijwilligers essentieel in.

Dank u wel, wethouder, dan concludeer ik dat tot een hamerstuk in de komende raadsvergadering en daarmee sluit ik dit agendapunt af. Dan

Kom ik bij de hamerstukken. Als eerste hamerstuk agendapunt 3a, de besluitenlijst van de Commissie Samenleving van 20 november 2023. Er zijn geen verzoeken om wijzigingen ontvangen en de besluitenlijst wordt dan vastgesteld. Tweede

Tweede is de agendapunt 3B het Raadsvoorstel vaststellen van de financiële verordening 2023. Ook hierover zijn geen aanvullende verzoeken ontvangen en het Raadsvoorstel wordt geagendeerd voor de Raad van 16 januari. Als

Als hamerstuk prijst het Raadsvoorstel vaststelling CONTROLEVERORDENING 2023 geen overheveling verzoeken en het Raadsvoorstel. Vraag aan de heer voor de Raad van 16 januari aan Samen als hamerstuk 3D het Raadsvoorstel vaststellen zienswijze GR GGD en Veilig Thuis Haaglanden december 2023. Ook