Presentatie over het Versterkingsprogramma Leidschendam-Noord

Maar ik zie ook knikken, dus het is goed. Welkom dus aan alle raadsleden, commissieleden en collegeleden die kijken, aan alle kijkers via intranet en natuurlijk aan de mensen die vanavond een presentatie geven of een inleiding geven. Dat gaat over het versterkingsprogramma Leidschendam-Noord. Even een korte toelichting: op 24 november heeft de raad een besluit genomen over het versterkingsprogramma Leidschendam-Noord. Het college heeft de raad vervolgens op 4 februari geïnformeerd over de voortgang van de versterking. In het versterkingsprogramma werken partners, inwoners en gemeenten samen aan het hoofddoel van dit programma: een kansrijke toekomst voor alle inwoners van Leidschendam-Noord. Het programma is dan ook gericht op het bereiken van een duurzame verbetering van de maatschappelijke en economische omstandigheden van inwoners in Leidschendam-Noord. De focus ligt op de komende 20 jaar. Tijdens deze beeldvorming wordt een korte toelichting gegeven op de voortgang. Nou, mocht u vragen hebben, de raads- en commissieleden kunnen hun vragen stellen in de chat, in de zogeheten chatfunctie, en de kijkers thuis die meekijken kunnen dat doen via de knop 'Stel een vraag'. U moet zich hiervoor wel eerst registreren met uw naam en e-mailadres voordat u hiervan gebruik kunt maken, en de vraag wordt dan voorgelezen, zodat de collega's die de presentatie geven ook antwoord kunnen geven. Het is een wat bijzondere avond vanavond, want we hebben veel mensen die ook wel hier op de bank zitten, zou je bijna kunnen zeggen, om eventueel toelichting te geven. We hebben ongeveer vier insprekers, en mevrouw Barbara Nederpel, directeur sociaal domein, zal zometeen de insprekers introduceren. Ook dan, als u vragen heeft, kunt u ze gewoon stellen, en aan het eind van de avond kunnen we zeggen dat we een goede avond gehad hebben en de raadsleden de conclusies van deze avond, die ze zelf willen trekken, natuurlijk weer mee kunnen nemen naar hun fractie en in politiek debat en voor toekomstige beraadslagen. Dan wil ik nu het woord geven aan mevrouw Barbara Nederpel, directeur van het sociaal domein bij de gemeente Leidschendam-Voorburg. Ja, hartelijk...

Hartelijk dank, goedenavond. Mijn naam is Barbara Nederpel.

Te verstaan? Ben ik te verstaan? Nu kan...

Fijn, goedenavond. Mijn naam is inderdaad Barbara Nederpel en ik ben directeur sociaal domein bij de gemeente Leidschendam-Voorburg en sinds oktober vorig jaar ben ik ook ambtelijk opdrachtgever van het Versterkingsprogramma Leidschendam-Noord. Hartelijk dank dat wij vanavond tijdens deze beeldvormende raad de ruimte krijgen om te vertellen over Leidschendam-Noord en bij deze wil ik ook mijn dank uitspreken naar de mensen die hier vanavond hun beeld geven op de wijk en op het versterkingsprogramma. Zij vormen een deel van de partners waarmee we de komende jaren gaan samenwerken aan een kansrijke toekomst voor alle inwoners van Leidschendam-Noord. Nou, het is net al eventjes gezegd door de voorzitter. Dit vraagt om een langjarige investering in de wijk en dus ook om langjarig commitment van alle betrokken partijen. Na een korte introductie van mijn kant zal Marije Kikkert u meenemen in haar ervaringen van de afgelopen maanden. Zij is bij velen van jullie al bekend. Zij is onze programmamanager voor het versterkingsprogramma. Daarna komt Robin Hoogervorst aan het woord. Hij is wijkagent en hij deelt zijn ervaringen in de wijk met u. Walter Schijf is de volgende die iets vertelt. Walter is een van de betrokken inwoners van de wijk en hij heeft ons via een hotline met Marije al aan verschillende suggesties voor verbetering geholpen. Hij zou iets vertellen over het wonen in de wijk, wat daar prettig aan is en wat er beter kan. Dan zijn namens het integraal kindcentrum aanwezig Sharon Schouwenaar en Kaya Schuit. Zij vormen de directie van basisschool De Springplank en locatiemanager van Vlietkinderen Maarten Sloof. Namens hen neemt Sharon Schouwenaar u mee in de ontwikkelingen die zij de afgelopen jaren in de wijk heeft gezien en in hun beeld van de ontwikkeling die de komende jaren in de wijk zou moeten plaatsvinden. En dan tot slot zijn namens de woningbouwverenigingen aanwezig Jacco Maan van Vidomes en Marianne Straks van Wooninvest. Zij hebben samen de sociale huurwoningen in Leidschendam-Noord in het bezit. Beiden geven zij hun visie op het belang van samenwerken tussen partijen, de noodzaak om elkaar te versterken en hoe het programma daar een rol in speelt. Nou, al met al komt er dus veel informatie en we hebben maar 45 minuten. Dus alle sprekers weten dat ze het kort en bondig moeten houden, zodat daar ook ruimte voor u is om vragen te stellen. Ik zou u, als het mag, wel willen verzoeken om dat aan het eind te doen, dus om uw vragen te bewaren tot na de presentatie, zodat iedereen aan bod kan komen. Betekent natuurlijk wel dat ik nu snel stop en het woord graag aan Marije Kikkert geef.

Dankjewel Barbara, goedenavond. Met veel van u heb ik kennisgemaakt tijdens een van de fietstochten door Leidschendam-Noord. Fijn dat u daar in grote getale ook aan deelgenomen hebt. Voor de mensen die mij nog niet kennen: ik ben Marije Kikkers, programmamanager van het Versterkingsprogramma Leidschendam-Noord. In de afgelopen maanden ben ik, binnen de maatregelen voor zover dat mogelijk was, veel aanwezig geweest in de wijk om de wijk goed te leren kennen. En als je zoveel in de wijk bent, dan ga je vanzelf een beetje van de wijk houden. Ik heb met inwoners gesproken over hoe het is om in deze wijk te wonen en om daar op te groeien. En de meeste verhalen zijn positief. Het is een mooie wijk om in te wonen. En er zijn heel wat bewoners die zich ook inzetten voor hun buurt. Daarbij kan je denken aan het helpen met boodschappen, maar ook aan het beheren van hun sleutel voor de ondergrondse containers om kleine problemen met de afvalbakken op te lossen. En dat is heel waardevol voor deze wijk. Maar er zijn natuurlijk ook zorgen onder inwoners. De zorgen gaan vaak over de directe leefomgeving. Dan gaat het over afval, plaagdieren of overlast door overbewoning en soms ook een onveilig gevoel. En jongeren geven aan dat er eigenlijk geen plek is waar zij kunnen chillen zonder dat zij voor overlast zorgen. Met de inwoners zijn we actief aan de slag gegaan om een aantal quick wins te realiseren en daar blijven we uiteraard mee doorgaan. Er wordt samengewerkt aan bijvoorbeeld betere instructies over afval aan inwoners en uit de klankbordgroep afval waaraan inwoners deelnemen. Daar zijn een aantal goede ideeën uitgekomen die inmiddels gerealiseerd zijn, bijvoorbeeld het verwijderen van de nesten van de meeuwen, maar ook het plaatsen van niet-voeren-bordjes rond de vijver van de Prinsenhof. En we zijn ook gestart met het opzetten van een pilot voor het aanbieden van aangemeld grofvuil. Dat doen we samen met de inwoners en we hebben ook al heel veel partners gesproken en organisaties die in de wijk actief zijn, meestal digitaal, maar met een aantal hebben we ook door de wijk gewandeld. Ook zij herkennen de positieve verhalen van de inwoners over de wijk, maar de zorg van partners ligt vooral op het vlak van de sociaaleconomische positie van inwoners en de afnemende sociale cohesie die zij in de wijk zien. De partners juichen een integrale benadering onder regie van de gemeente toe en zij onderschrijven ook dat voor een dergelijke aanpak lange adem en inzet nodig is om op die manier samen de wijk te gaan versterken. Intern binnen de gemeente merk ik ook grote betrokkenheid onder collega's en aandacht voor het versterkingsprogramma. Concrete voorbeelden hiervan zijn het extra snoeiwerk dat door stadsbeheer is gedaan op verzoek van de gebruikers van de moestuin in de Prinsenhof, maar ook de extra inzet voor ondersteuning van handhaving op het gebied van afval in coronatijd. Zij hebben speciaal gekeken naar werkzoekenden uit Leidschendam-Noord om hen daarvoor in te zetten. Nou, ik kan nog veel meer vertellen over mijn ervaringen in de wijk en over wat we allemaal doen, maar het lijkt mij gezien de tijd ook goed om het woord door te geven aan Robin. Hij is de wijkagent van de Prinsenhof. Robin, the floor is yours. Bedankt, ik...

Ik zal me eerst kort voorstellen. Ik ben Robin Hogervorst, ik ben wijkagent in de Prinsenhof in de Amstelwijk in Leidschendam-Noord en ik wil graag een aantal onderwerpen aanstippen in mijn korte presentatie. De onderwerpen jeugd, verbinding en ondermijning wil ik even kort met jullie doornemen en dan wil ik beginnen met een stukje duiding van één grote groep in mijn wijk, waarbij ik niet altijd naar de culturele achtergrond kijk, hoor. De beeldvorming in mijn wijk is wel enorm belangrijk, heb ik inmiddels mogen ondervinden. Het vertrouwen in de overheid is laag. Mensen voelen zich vaak al achtergesteld of niet serieus genomen, ongeacht of dat ook daadwerkelijk zo is, hoor. Maar het wordt in ieder geval zo ervaren en het is daarom belangrijk dat je je beloftes waarmaakt. Ik heb onlangs een onderzoek zitten lezen, waar ook gewoon in wordt genoemd dat er meestal wel negen positieve ervaringen nodig zijn om een negatieve weg te poetsen. Het is heel goed om je daar bewust van te zijn. Het eerlijk beantwoorden van vragen is niet altijd het leukst, maar in deze wijk wel altijd het beste. Ze kennen namelijk het stukje politiek correct niet altijd. Doe daarom dus geen toezeggingen die je niet kan waarmaken. Wees je daar bewust van. De jeugd in Leidschendam-Noord is eigenlijk enorm belangrijk. Het is ook niet voor niets dat het versterkingsprogramma immers praat over tien plus, hè, vijftien tot twintig jaar lang een verandering teweegbrengen doe je namelijk niet in één jaar. Je moet de nieuwe generatie meekrijgen en overtuigen om aan jouw kant te staan. En daarom is verbinding in mijn wijk echt het sleutelwoord. Via de jeugd bereik je uiteindelijk ook de ouders namelijk. Ik doe het zelf bijvoorbeeld door positief contact te leggen. Kijk ook naar deze foto, hè? Die overigens genomen is door S&W hoor, niet door mij. Maar dat doe je door bijvoorbeeld samen te sporten. Nee, ik probeer les te geven op de scholen, verkeerslessen. Dat is nu wel heel moeilijk hoor in deze tijd, dus dat is nog maar beperkt gelukt. Ik heb bijvoorbeeld wel begin dit jaar in november wat fietslampjes mogen uitdelen, zodat ook de jeugd weer veilig door het verkeer kan. Eigenlijk alles om positief in verbinding te komen voor de jeugd en de positieve herinnering achter te laten wat heel belangrijk is. Ik moet namelijk een vertrouwd gezicht zijn waar de jeugd altijd naartoe moet kunnen komen en via de jeugd hoop ik dan dat het ook doorsijpelt naar de ouders toe. Verbinding doen we echter tegenwoordig niet alleen fysiek, maar zeker ook online. Vandaar dat ik al twee keer het afgelopen jaar een Fortnite-toernooi heb georganiseerd waar ongeveer 100 jongeren uit heel Leidschendam en Voorburg aan mee konden doen en ook mee hebben gedaan. Daarnaast speel ik nog een à twee keer per maand online een verbindend spelletje met een aantal jongeren, wel echt uit Leidschendam-Noord dan. Hun doel is namelijk het gamen met de politie en ondertussen kletsen we wat, maar mijn doel is het kletsen met de jeugd. En ondertussen game ik wat. Hierin kan ik overigens soms wel wat ondersteuning van de gemeente goed gebruiken, want nu is spel A helemaal hot, maar morgen kan het zomaar een ander spel zijn en wellicht kan er in het kader van digitaal verbinden af en toe een nieuw computerspel aangeschaft worden om de jeugd in Leidschendam-Noord aan mij te kunnen blijven binden. En daarnaast zou het ook mooi zijn als we de verschillende diversiteiten in de wijken kunnen samenbrengen. Begin hierin uiteraard klein, maar leer elkaars culturen kennen en begrijpen. Waarom hangen ze bijvoorbeeld elke avond soms wel tot diep in de nacht bij de Koreaanse kerk? Echt dagelijks. Overigens staat die groep er echt wel voor open om samen met de buurtbewoners wellicht onder het genot van bijvoorbeeld een straatbarbecue met elkaar in gesprek te gaan en uitleg te geven waarom ze doen wat ze doen. Laat vooral inwoners met die ideeën en voorstellen komen en faciliteer daarin. Het klein stukje ondermijning wil ik nog even aanstippen bij jullie. Ondermijning komt in beeld als de onderwereld zich vermengt met de bovenwereld. Hier kan het verdiende geld worden witgewassen door bijvoorbeeld een bedrijf op te zetten, wat eigenlijk helemaal niks doet. In een wijk waar financieel weinig ruimte is, daar ligt de ondermijning altijd op de loer. De ondermijning komt veelal aan het licht als men dure spullen heeft die zij normaliter met hun inkomsten eigenlijk niet kunnen betalen. Een mooie auto, grote televisie, duur horloge, dure kleding of misschien zelfs wel ineens een boot. Maar vergeet ook de bedrijven niet, waar ineens heel veel of juist misschien wel helemaal nooit beweging is. Kom je bij mensen thuis, spreek je mensen of beweeg je je door de wijk heen? Wees dan op deze zaken scherp, noteer wat je ziet of wat je juist niet ziet. En laat dit vooral aan de politie weten. Verder moeten we de financiële kwetsbaren in onze wijken beschermen. Wie heeft er eigenlijk een huurachterstand? Wie vraagt er veel subsidies aan of meldt zich met een financiële hulpvraag? Deze mensen moeten we gaan voorlichten. Criminelen maken immers misbruik van deze mensen, welke in financieel zwaar weer zitten. Houd je oren en ogen daarom open buiten je eigen professie en houd ondermijning altijd in je achterhoofd en meld je onderbuikgevoel, hoe klein die misschien ook is. Eén plus één is nog altijd twee. En dan wil ik het woord graag weer doorgeven en dat was mijn inbreng. Dankjewel Robin.

Robin, dan schakelen we over naar Walter. Ja, goedenavond.

Goedenavond allemaal. Ik hoop dat u mij kunt horen? Ik ben dus Walter Schijf en ik woon nu, denk ik, al een jaar of 8 bij mijn partner in de wijk Prinsenhof. Ik vind dit een hele mooie wijk. Ik heb zelf altijd in Den Haag gewoond, vlakbij het Zuiderpark. En ja, dat is dus ook een heel groot park natuurlijk. Ja, niet vergelijkbaar met het park bij mij in Prinsenhof, maar toch een mooi park. Ik wil het eigenlijk met u hebben over de afvalproblematiek in de wijk, want daar hou ik mij mee bezig. Ik heb vorig jaar na ontslag te hebben gekregen een krantenwijk opgepakt in de wijk Prinsenhof, hoogbouw, laagbouw allebei, en ik ben daar natuurlijk 's morgens heel veel zaken tegengekomen rondom de afvalproblematiek. En toen ik daar op een gegeven moment ook op digitale wijze mee geconfronteerd werd door een bekende wijkvertegenwoordiger die daar foto's maakte, heb ik besloten om daar een soort tegenoffensief in te brengen. Ik heb een idee geopperd naar de gemeente via het contactformulier daar. Om een schoonmaakprojectje rondom mijn complex waar ik woon op te gaan zetten met wat burenhulp. En daar is positief op gereageerd. Ik ben daar nu echt volledig mee bezig en dat gaat hartstikke goed. Ik heb ondertussen ook per jaar extra adoptieprullenbakken aangevraagd. Die worden binnenkort geplaatst. Ja, ik ben daar eigenlijk wel heel erg trots op, moet ik eerlijk zeggen, en om in zo'n korte tijd zoiets te bereiken met het doel om anderen ook te motiveren. Dat vind ik heel erg belangrijk. En het motiveren is ondertussen ook gelukt. Ik heb nu met verschillende mensen in de gemeente contact, en de heer IJsland van Slooten bijvoorbeeld, heel erg goed waar ik van alles mee regel. En ondertussen is het ook zo dat er verschillende buren van andere complexen nu naar mij toe komen en zeggen van, hé, wij willen eigenlijk ook zoiets gaan doen. Zou je iets kunnen regelen voor ons? Nou, dat ben ik nu aan het opzetten in ieder geval. Ondertussen maak ik me ook heel erg hard voor alle andere leefbaarheidsdingen in de wijk. Winkelwagentjes, die bijvoorbeeld ook wel her en der blijven slingeren, die breng ik vaak zelf maar gewoon terug naar de winkel. Liggen ze bijvoorbeeld in de sloot of ergens anders, dan maak ik daar melding van gelijk op die manier, zodat dat ook opgeruimd kan worden. Ik zou ook heel erg waarderen als er straks een slot bij de winkels, de Plus en de Aldi, die in de Westwijk gevestigd zijn, zouden komen waardoor dus winkelwagens niet meer van het parkeerterrein af zouden kunnen, waardoor ze ook niet meer in de wijk terecht kunnen komen en op andere vandalistische manieren toch ook weer in sloten of weet ik veel waar terecht kunnen komen. Dat vind ik heel erg belangrijk. Verder, ja, de afgelopen jaren waren we natuurlijk erg onder de indruk van branden, autobranden. Nou, gelukkig is daar iemand voor aangehouden en voor veroordeeld, daar zijn we allemaal heel erg in de wijk mee opgelucht. Maar we hopen wel toch ook door dit soort situaties dat daar de voorstellen voor bijvoorbeeld cameratoezicht en meer handhaving dat dat in ieder geval gewaarborgd gaat worden straks ook in het toekomstige plan eigenlijk. En voor de rest wil ik eigenlijk alleen nog zeggen dat ik dus gewoon ja nog meer zou willen zien vanuit communicatie vanuit de gemeente met inwoners op wat voor manier dan ook, digitaal of per brief. Of weet ik veel wanneer, want dat schort er af en toe nog wel aan. Dat vind ik wel jammer. Ik heb zelf eigenlijk altijd contact gezocht en daarna kreeg ik wel respons terug van de gemeenteambtenaren, maar ik merkte nooit iets van mijn mooie grote opgezette doelen die geslaagd waren, bijvoorbeeld in media. Het krantje heb ik zelf moeten benaderen om daar een interview te doen. Ik heb vanmorgen een interview gedaan bij Midvliet TV, eigenlijk meer met de achtergrond van kijk, ik vraag iets aan de gemeente. De gemeente doet iets voor mij. Dit is een positieve uitstraling voor deze wijk. Dat moet gezien worden en dus vond ik het belangrijk om dat TV-interview ook te doen. Inmiddels ben ik ook met sommigen van u die nu aanwezig zijn de wijk in geweest. Ik ben met Sabrina van den Heuvel vandaag bijvoorbeeld lekker ook wezen wandelen. Nathalie van Weert van GroenLinks ben ik in ieder geval wel geweest. Van de week heb ik een afspraak staan met de heer H. Hendriks, zie je ook aanwezig, dank u wel daarvoor trouwens. En ja, ik vind dat eigenlijk wel echt prettig om dit dus op deze manier te doen en u als raadsleden uit te nodigen om met mij een rondje te lopen, de positieve kanten te laten zien, mijn ideeën aan u over te brengen op een ja positieve manier en ook eventueel de kritische kanten aan u te laten merken die er spelen bij mij, maar ook bij vele inwoners die er ook bij willen. Dus dank u wel, in ieder geval daarvoor.

Ja, dankjewel Walter, voor deze woorden. Dan gaan we over naar Charon Schouwenaar, directeur van De Springplank.

Ja. Goedenavond allemaal, mijn naam is Sharon Schouwenaar. Ik ben nu twee jaar directeur van basisschool De Springplank, samen met Kaya Schuins, die al inmiddels langer aan De Springplank is verbonden, en met z'n drieën met Maarten Sloof, die manager is van het kindcentrum de kinderopvang, gevestigd in de Waterlelie, zijn wij een traject gestart om een integraal kind- en expertisecentrum te maken van het mooie gebouw dat er staat, waarin de school, de opvang, maar het liefst ook andere partners een plekje krijgen. Zodat wij onze droom voor de wijk waar kunnen maken en een voorziening kunnen zijn voor kinderen van nul tot 13 jaar, waar alles te vinden is wat je nodig hebt om goed op te kunnen groeien in de breedste zin van het woord. Als het gaat om opvang, onderwijs, maar ook de zorgpartners zouden we graag aangehaakt willen zien daarbij en daar zijn we volop mee bezig op dit moment. Ik weet niet of er iemand is die op de volgende slide. Ja, dankjewel. Onze droom is om preventief te gaan werken. Een breed aanbod op het gebied van onderwijs, kinderopvang en zorg. Dat willen we graag bieden en welzijn. Passend bij de behoefte van de wijk, zoals ik al zei, een expertisecentrum waar alles te vinden is, zodat we onderwijsachterstanden, maar ook andere achterstanden die nu in de samenleving in deze wijk heel erg zichtbaar zijn, die net ook al door andere partners genoemd zijn, kunnen gaan aanpakken bij de oorsprong. Eigenlijk bij het begin. Als we de kinderen mee kunnen geven door het onderwijs, door de opvang, maar ook door de vrijetijdsbesteding die we willen gaan aanbieden in het gebouw, dat er meer in de wereld is, meer in het leven is dan thuis zitten op een flatje 5 hoog, zijn wij ervan overtuigd dat we voor deze kinderen een betere toekomst kunnen bereiken. En daarnaast zien wij ook dat het interessant is, omdat het ook in de toekomst curatieve zorg kan voorkomen, wat de grotere kostenpost is binnen de gemeente. Ook hebben wij begrepen, het is al bekend uit onderzoeken, dat als je vroegtijdig signaleert, vroegtijdig intervenieert, dat je positieve effecten kunt creëren en onderwijsachterstanden maar ook andere achterstanden kunt voorkomen of inhalen als dat nodig is. Dat is wel lastig in cijfers voor ons uit te drukken, omdat het preventieve werking nog niet heel veel gedaan wordt. Ook is het vaak afwachten tot het misgaat en dan pas gaan we erin stappen en wij zouden juist aan de voorkant willen gaan zitten en willen zien wat er gebeurt als je het voor bent. Het probleem wat er nog niet is. Dan mag hij naar de volgende. Kinderen zijn 5000 uur per jaar wakker en ze gaan maar 940 uur daarvan naar school toe. De rest van de tijd is ook voor hun ontwikkeling. En wat wij nu zien is dat in de wijk Prinsenhof met name, maar ook de Heuvel en de Amstelwijk, kinderen de rest van de ontwikkeltijd veelal binnen zitten en veelal gamen of andere zaken doen. Maar er is weinig benutting van de vrije tijd en wij zouden een plek willen zijn waar ontmoeting plaatsvindt. Waar ruimte is om naast onderwijs en opvang ook te kunnen spelen, te kunnen bewegen. Eigenlijk al je hobby's te kunnen uitoefenen die er zijn, zodat je in verbinding staat met het thuisfront, de ouders, maar ook met de rest van het dorp, de stad, de wijk. We willen niet alles naar het gebouw toe halen, maar wel de wegwijzer zijn die zegt: daar is het museum, daar is het theater, ga daar eens heen, ga eens kijken. Het verenigingsleven komt daarbij ook. We hebben een aantal verenigingen die actief zijn in de Waterlelie en als we met elkaar vanuit dezelfde pedagogische en didactische visie dat kunnen gaan opzetten, dan denk ik dat we voor de toekomst een hele mooie plek kunnen zijn waar kinderen zich kunnen gaan ontwikkelen en ontplooien. Zover mijn verhaal.

Dankjewel Sharon en ook supergoed binnen de tijd. Ik ga het woord doorgeven. Dat zeg ik ook een beetje omdat Jacco en Marianne straks aan de beurt zijn, dus ik geef het woord aan hen en ik zet ook gelijk de dia's door voor Jacco en Marianne.

Dankjewel Marije, ja we hebben veel te bespreken en we hebben weinig minuten, dus ik ga wat sneller proberen te praten. Maar super goed dat dit versterkingsprogramma daar is, want we moeten echt met de verschillende partners in de wijk en de mag de volgende slide meteen daarop. Veel doen en we hebben geprobeerd even een kaart te brengen vanuit een woningcorporatieperspectief. Hoe wij onze vitale coalities in de wijk in zijn algemeenheid zien. Nou, dat hoeven we niet allemaal door te lopen, maar jullie zien wel dat je in die cirkel met heel veel partijen bezig bent. En dat geldt ook voor Leidschendam Noord, waarbij we ja eigenlijk allerlei soorten verschillende problematiek en dus ook met verschillende organisaties soms de oplossingen moeten bedenken. En vooral inderdaad hè, wat de wijkagent ook zei, Robin. Zeggen wat je doet, hè? Doen wat we zeggen, dat is vooral iets wat centraal moet staan, want vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Dat kunnen wij inderdaad onderschrijven. Nou ik nogmaals even voor het naslagwerk is dit, maar dit is dus hoe wij in zijn algemeenheid werken en dat is onderhevig aan ook allerlei ministeriële beleidsterreinen. Met allemaal dingen die wel en niet mogen. De volgende slide mag op. Even in de landelijke context leefbaarheid doet er weer toe. Het was wat weg leek het, maar er is in de actieagenda wonen die twee weken geleden met 34 partijen is ondertekend, maar ook de VNG en het I bijvoorbeeld een handtekening onder hebben gezet, is weer heel duidelijk gezegd dat je hier echt mee aan de slag moet en dat is het goede dat daar dus niet alleen maar gezegd is. Nou, je moet gewoon alleen maar bouwen bouwen bouwen, maar dat er ook heel goed gekeken moet worden hoe je fysieke ingrepen goed kan combineren met sociale maatregelen. Nou ja, er komt. Als het kabinet dit overneemt, deze actieagenda, hopelijk een volkshuisvestingsfonds structureel waar ook wij bij Leidschendam Voorburg gebruik van kunnen maken. En wat er verder belangrijk is, is dat er ook een woon- en zorgvisie wordt opgesteld dan naar de volgende stap. Wat doen wij nou als woningcorporaties? Nou, we hebben een leefbaarheidsaanpak. Bij Vidomes is het onderdeel van ons strategische thema in het oog, in het hart. En ja eigenlijk gaat dat natuurlijk voor voor. Hoe gaat het nou? Hoe gaan we zorgen dat mensen veilig en prettig wonen in die wijken en buurten? En hoe kunnen wij daar ook echt onze rol in pakken? En daar zijn we afgelopen jaren ook niet mee gestopt, dus we hebben complexbeheerders in deze wijk ook zitten. We hebben een flatcoach op bepaalde plekken zitten en wij zijn heel scherp, ook met onze schoonmaakpartners bijvoorbeeld. Afspraken aan het maken dus. Op deze manier zijn wij heel actief bezig met leefbaarheid in zijn algemeenheid en dan kunnen we door naar de volgende stap. En dan geef ik het stokje tegelijkertijd over aan Marianne, die de leefbaarheidsaanpak van Wooninvest kan vertellen. Dankjewel Jacco.

Jacco. Ja, bij Wooninvest hebben wij geïnvesteerd in onze wijkbeheerders. Dat waren eerst huismeesters die vooral schoonmaakten, maar dat hebben we uitbesteed. Dus dat schoonmaken, dat blijft gewoon en dat hebben we ook wel heel erg geïntensiveerd, met name in Prinsenhof. De wijkbeheerders zijn aanwezig, bij wijze van spreken ook mensen heel rechtstreeks, en dat werkt altijd heel erg goed. Er is nog wel een focus op schoon en heel, en we hebben om dat te ondersteunen een beeldkwaliteitsstoel ontwikkeld aan de hand waarvan de wijkbeheerders weten wat ze moeten doen, maar ook wanneer ze de afdeling onderhoud moeten inschakelen en dat soort dingen. Verder zijn we heel erg bezig met het verbeteren van het veiligheidsgevoel van mensen. Er worden ook avondrondes door de wijkbeheerders gelopen. Dat was in het begin best spannend, maar in de praktijk valt dat geweldig mee en we merken dat het ook gewaardeerd wordt. En we zijn nog bezig om te kijken of we ook rondes samen met boa's kunnen lopen. Want ja, je doet het toch uiteindelijk echt samen. Mag ik naar het volgende plaatje? Ja, waar baseren we onze activiteiten nou op? Nou, dat geldt voor Vidomes als voor ons dat wij om de twee jaar een groot woonbelevingsonderzoek laten uitvoeren. En dat doen we ook in Leidschendam Noord, maar ook wel breder. En wij vragen dan aan bewoners wat ze van hun wijk vinden en we kijken dan vooral naar de sociale veiligheid. We kijken naar schoon en heel en naar de leefbaarheidsaspecten en bij sociale veiligheid heb je het over criminaliteit. Durf je 's nachts gewoon nog over straat? Heb je erg last van hangjongeren of vind je het juist leuk? Schoon en heel kijken we naar letten op dat de dingen niet kapot zijn. En we vragen wat de mensen ervan vinden en naar de netheid en ook wel of er samenhang is in de wijk en dan vraag je naar kleine dingen. Zijn er contacten, zeggen mensen goeiedag tegen elkaar en dat soort dingen. Dat zijn onderzoeken met een fantastische respons iedere keer en we bespreken de onderzoeken ook altijd met gemeenten om te kijken of we daar samen weer wat plannen uit kunnen halen. De volgende graag. Nou, dat leidt tot verschillende speerpunten. Ik mag nu ook even de speerpunten van Vidomes doen. Wij maken iedere keer op basis, net als Vidomes, de speerpunten op basis van de onderzoeken van wat gaan we nu eigenlijk doen? En wat je zowel bij Vidomes en straks bij ons plaatje ook ziet, is dat je bij de Heuvel een trend naar beneden ziet waar we ons zorgen over maken. En je ziet bij Prinsenhof een trend naar boven waar we heel blij mee zijn, maar die is toch wel ontzettend fragiel en je moet er nog steeds bovenop zitten en heel veel aandacht aan besteden om het goed te houden. Nou, Vidomes heeft verschillende dingen waar ze echt op inzetten, ook weer de netheid, sociale betrokkenheid. Het lief en leed straatje, die moet ik echt even zeggen, want die vind ik echt heel gaaf. En bij de Heuvel echt het doel van deze wijk. Die moet de lift in en dat moet geen rode wijk meer zijn volgend jaar, maar dat moet gewoon weer helemaal bijgetrokken zijn. Geluidsoverlast is daar een issue, daar moet wat aan gedaan worden. En ja, dingen als cameratoezicht en ook een lief en leed straatje, buurtkamer, dat soort dingen moeten echt helpen bij het bereiken van meer leefbaarheid. Nou, bij Wooninvest. Het lijkt er een beetje op. We doen dan ook heel erg veel samen. Dat zal u niet verbazen, moet ook in dit soort wijken en problematieken. Het is toch een product van samenwerking. Ook wij zetten erg in op de veiligheid en het voorkomen van viezigheid en het gevoel van verval bij mensen. Want als dat eenmaal toeslaat, dan raken mensen ook wat motivatie kwijt om er wat van te maken, terwijl wij toch echt merken dat de motivatie er is. En bij de Heuvel ook weer de hangjongeren. Dat is daar echt in opkomst en dat baart ons grote zorgen. Moeten we echt heel veel aan doen en ook weer de buurtkamer zijn we ook mee bezig en een intensiever beheer van de algemene ruimtes. En dan komen we nu bij een plaats die echt door Vidomes moet worden toegelicht. Ja nee.

Maar het is toch nog heel even over inderdaad? Nou, hier hebben we nog eens op gereflecteerd. Wat doen we eigenlijk al met de gemeente? Want het is supermooi dat we die samenwerking op een aantal gebieden al hebben en wat je ziet, nou ook, ik ben dus met Marije de wijk in geweest en ondertussen worden daar ook gewoon zowel aan de fysieke kant al echt verbeteringen doorgevoerd die ook echt wat met de uitstraling in zo'n wijk doen en dat proberen we ook mee te nemen. Maar wat je ook ziet is gewoon jeugd op straat, overleg het Samen Beter-programma. Dat is mooi om dit allemaal met elkaar te doen. En daar moeten we vooral mee doorgaan en ook zorgen dat we de resultaten daarvan goed meten en dat we daar, wat ik altijd zeg, de cirkel van goede bedoelingen die we volgens mij met elkaar hebben om deze wijken beter te maken, ook blijvend doorbreken. En dan de volgende slide. Dat is wat, wat moeten we hè? Waar hebben we elkaar nodig? Nou, overlast en criminaliteit werd al genoemd, kwam ook uit de onderzoeken naar voren dat daar echt ook wel veel nodig is. Ondermijning werd door Robin Hoogervorst ook al genoemd dat je daar echt samen in op moet trekken, omdat als je elkaar daar niet over informeert en daar de lijnen niet kort hebt, dan kan het ook snel ontsporen. Verder schoon en heel. Wij kunnen onze complexen en een beetje daar wat daar nog bij hoort, goed schoonhouden en zo mooi mogelijk maken. Maar als de buitenruimte dan een zootje is, dan werkt dat natuurlijk niet en daar is dan de gemeente weer aan zet, dus ook daar zijn die lijnen ook echt heel belangrijk om het gewoon de goede kant op te stuwen. Nou en nogmaals dan maar als laatste even daar de communicatie hè? Zorg dat we ook samen en eenduidig proberen de communicatie op orde te hebben, zodat de mensen ook voelen welke kant het opgaat en dat we ook echt er voor hen zijn. Nou Marianne, aan jou om de laatste slide af te maken.

Ja, dan kom je op de grote vraag, hoe dan? Want er zijn natuurlijk enorme verschillen tussen de Heuvel en de Prinsenhof, maar het sleutelwoord is toch echt samenwerken. We zijn buitengewoon blij met de programmatische aanpak van de gemeente en we willen daar heel graag een rol bij spelen en wij nodigen onszelf ook een beetje uit om tot uitbreiding met ons en? Maar we moeten vooral veel samenwerken en samen bepalen welke acties we nemen en welke resultaten we willen bereiken. We moeten vooral doorgaan met de huidige leefbaarheidsaanpakken, want die werken en hier en daar moeten we ze ook intensiveren. Die vervuiling, dat is superbelangrijk. Boa's inschakelen en de wijkagent van net ook wat we hoorden is enorm behulpzaam bij de aanpak en zeker met het contact met jongeren. Dat is, denken wij, goud waard. We hebben heel veel VV's, vidomes en wij in met name de Prinsenhof. Dat vraagt extra aandacht. Dat is een groep die je makkelijk vergeet, maar dat moeten we niet doen. En, het is vooral heel erg belangrijk dat de wijken divers worden, dat er meerdere doelgroepen komen te wonen en dat we gaan proberen rekening te houden met wie er wonen en wat ze nodig hebben en ook proberen om in de toewijzing niet al te eenzijdig te gaan toewijzen. Daar hebben we ook niet zo heel veel invloed op, maar het is wel belangrijk. Maar de groepen die er zitten, moeten we echt ook per groep af en toe benaderen, want een senior vraagt toch echt een andere aanpak dan een jongere. Mogelijk is het. Misschien is het mogelijk om nog wat nieuwbouw te plegen en dan moeten we ook goed kijken dat we niet in de nieuwbouw weer dezelfde doelgroep huisvesten als we gewend zijn, maar inzetten op een mix. Tenslotte, dat is echt iets waar Jacco en ik vanmiddag ook heel erg over hebben zitten praten. Laten we niet alleen aandacht hebben voor de problemen, maar ook voor wat er goed gaat, want er gaat ontzettend veel goed en er liggen ook heel erg veel kansen. Er zit een mooie plint bij het complex. Er is een brede school, er is het prachtige groen, de winkelcentra en dat soort zaken. Die moeten we echt benutten om de wijken op te waarderen en te laten stralen. En dan tenslotte, en dat is iets wat we echt kunnen. Ook zoals we hier met elkaar hebben gezeten. Goede afspraken maken over de resultaten die we met elkaar willen bereiken en die resultaten ook vooral monitoren. En dan moeten we wel een beetje streng zijn voor elkaar, want Jacco zei net al iets over de goede bedoelingen maken wij ons ook wel eens schuldig aan. Het gaat om de goede bedoelingen, daar begin je mee, maar uiteindelijk moet je het hebben van de acties en de resultaten en eventuele bijstellingen. Dan nog als laatste, we zijn bij het einde gekomen, maar als jullie nog vragen hebben, stel ze gerust. We hebben nog een laatste sheet. Ik weet niet of die hierbij zit, maar daar staan ook onze e-mailadressen op en onze telefoonnummers, want we zijn natuurlijk altijd aanspreekbaar voor jullie. Dank u wel.

Dank jullie wel Marianne en Jacco, dan zijn we aan het eind gekomen van onze presentatie, dus die ga ik ook even proberen om uit te zetten. En dan is er tijd om vragen te stellen.

Nou, de vraagronde is al begonnen. Bedankt voor het overnemen, Marije. Er is een vraag aan de heer Schijf van de heer Van Weerst van GroenLinks. Nathalie, aan u het woord.

Walter, we hebben samen gewandeld en ik heb gezien dat je zoveel enthousiasme hebt, maar er gaat ook heel veel tijd in zitten, dus ik wil. Ja, je zoekt heel veel verbinding met andere complexen, dat soort dingen, dingen waar wij mee kunnen helpen dat je contact krijgt met andere mensen. Dat we jouw inzet zeg maar kunnen waarderen. Zodat er toch meer verbinding komt uit de wijk, want jij komt uit de wijk. Jouw inzet komt vanuit de wijk en dat is gewoon het hart van die wijk. En ja, dat moeten we gewoon aanmoedigen en ondersteunen. Je hoeft niet meteen een antwoord te weten, maar laat ons alsjeblieft weten wanneer we je kunnen helpen. Ik wil

Net zeggen, mevrouw, ik heb mevrouw eerst, ik heb geen vraag gehoord. Ik heb alleen maar steunbetuigingen aan die schrijver gehoord. Ik wil er wel voorstellen. Ook willen de tijd dat we dit soort dingen prima. Ik begrijp dat iedereen enthousiast is, maar laten we het vooral even zakelijk houden. Vragen en antwoorden graag. De heer Hendriks van het CDA had ook een vraag. Zal ik hem, zal ik die mondeling halen? Ik heb hem in. Ja.

Ja ja nee is prima. Ik heb een heleboel gemotiveerde partners gezien. Dat is heel erg fijn. Nou vraag ik me af, wanneer komen we toe aan gemeenschappelijke doelstellingen? Zeg maar, en hoe wordt de overlegstructuur geregeld tussen gemeenten en al die enthousiaste gemotiveerde partners? Mevrouw Nederpel. Gewoon leuk, wel denk ik. Maar het kan ook Marije Kikkert zijn hoor. Goed.

Ik zal hem beantwoorden. Ja, u heeft inderdaad een aantal enthousiaste partners vanavond gezien en gehoord. Er zijn er nog veel meer. Momenteel zijn wij met al die partners in gesprek op basis van de startnotitie aan het kijken welke aanvullingen zij hebben, welke aanscherpingen. Dus wij zitten nog in de fase van het opzetten van een overlegstructuur en het samenwerkingsverband en de gezamenlijke doelstellingen. Dus uw vraag komt in die zin nog iets te vroeg. Wij zijn ermee bezig en we zijn met al die partners volop in gesprek.

Dank, dan een vraag van de heer Van Wijk. Hij was de eerste die een vraag stelde, maar hij stond bij mij niet open. Dus, meneer Van Wijk, Gemeentebelangen.

Ja dankjewel Voorzitter. Ik had de vraag al opgeschreven, maar ik wil hem zeker even oplezen. Aan Robin en of Marije: het vertrouwen in de gemeente is laag, werd daar gezegd. Is er überhaupt enig politiek, politiek bewustzijn bij de inwoners? Vandaag was er op de TV, vanavond bij een of ander journaal, dat de jeugd niet eens weet wat democratie is en dat ze in een democratie leven. Dus ik vraag me af of er enig politiek besef is bij de inwoners, dank u. En dus dan Marije of naar Robin? Ja die.

Ja, ik wil hem wel aftrappen.

Ik heb niet de gemeente aan zich bedoeld. Het is meer een stukje overheid waar het vertrouwen niet in is. Daar valt ook de politie onder en daar valt ook de gemeente onder, maar ook de woningbouwvereniging valt daaronder en of zij enigszins politiek bekend zijn durf ik je niet te zeggen. Dat is niet aan mij, denk ik. Mevrouw Kikkert.

Nee, ik sluit me aan bij dat laatste. Wij hebben niet de inwoners getoetst of de jongeren getoetst op politiek besef of dat al dan niet aanwezig is, dus ik kan die vraag ook niet beantwoorden.

Ik zie een aanvulling van mevrouw Schouwenaar, meneer Schouwenaar.

Ja, het roept bij mij meteen op van, dan moet je beginnen bij de jeugd van de basisschool, want daar begint natuurlijk al het besef van democratie, besef van maatschappij en ik denk dat daar zeker aandacht voor is op de basisschool al bij jongeren. De vraag is alleen, wat doen ze er vervolgens mee in de toekomst? En ja, dus de vraag of ouders al politiek besef hebben, dat durf ik ook niet te beantwoorden. Zeker niet als het gaat om de migranten die in de wijk wonen, hè? In hoeverre die al meegenomen zijn in onze democratische samenleving? Maar ik denk zeker dat wij ons best doen om de jeugd zoveel mogelijk al besef te laten krijgen en zeker nu in aanloop ook naar de verkiezingen toe. Is dat op scholen al een hot item en wordt daar ook aandacht aan besteed. Oké, dank u wel.

Dank u wel, vraag van even kijken, ik moet nu, want nu stromen de vragen binnen, moet ik bijna zeggen en ik ga weer terug naar mevrouw Van den Heuvel van de VVD en die had een vraag aan de heer Hoogervorst van de politie, mevrouw Van den Heuvel. Ja klopt. Dank.

Dank u wel, goedenavond meneer Hoogvorst, dank u wel voor uw betoog. Ik was heel even benieuwd waar u nu uw signalen vandaan haalt. Rondom jeugd is er een overleg. Werkt u samen met de partners? Ik weet uit ervaring, of heb ik gehoord van bewoners, dat er voorheen een actieoverleg was. Is dat er nog steeds? Goedenavond inderdaad.

Inderdaad. Ja, er is nog steeds een overleg. Toevallig was er vanochtend nog een overleg. Dat weet je zo, overleg dus, met verschillende partners zitten daarbij in. Voor de rest haal ik mijn informatie veelal bij de jeugd zelf. De school is een hele grote informatiebron waar ik heel veel vandaan kan halen. Die jongerenwerkers zijn één grote informatiebron waar ik enorm veel vandaan kan halen en zelfs de woningbouwvereniging, met name de huismeesters, die horen ook nog enorm veel over de jeugd, dus er zijn echt wel verschillende informatiebronnen die naar mij toe leiden.

Helder, dank. Dan een vraag van de heer Ja. Ik ga weer terug naar de orde. De heer Streekmerk, u heeft een vraag aan mevrouw Kikkert.

Ja, dank u wel, voorzitter. Althans, ik denk dat mevrouw Kikkert het beste kan beantwoorden, maar als iemand anders dat beter kan, ook wat ik me afvroeg. Ik vind dat een aantal dingen eruit springen, hè? In de verschillende presentaties springt het contact tussen bewoners als doel eruit, maar zeg maar, het middel springt er bij mij ook uit. Hoeveel partijen er eigenlijk betrokken zijn bij het realiseren van alle doelen die we ons stellen, en het kwam wel een beetje in verschillende antwoorden terug. Maar ik vraag me af, hoe kunnen we eraan bijdragen als gemeente, als gemeentelijke organisatie, maar uiteindelijk ook permanent, hè? Zonder dat wij daarvoor nodig zijn, dat er voldoende informatie-uitwisseling plaatsvindt en dat de informatie die er is, bij de, zeg, in de linkerbovenhoek van het plaatje dat we net zagen, ook in de rechteronderhoek terechtkomt als er vanuit die partijen een bijdrage geleverd kan worden. Ik ben benieuwd. Zou u iets kunnen vertellen over de informatie-uitwisseling, mevrouw?

Kijk, oh, sorry, we zijn natuurlijk nu in gesprek met eigenlijk alle partners en de organisaties die iets doen in de wijk en wat daaruit komt is dat er wel een wens is om meer zicht te krijgen op elkaars competenties en op elkaars aanbod en ook de vraag om vanuit de gemeente daar wat meer regie op te voeren. Nou, dus ik denk dat dat gaat helpen om die informatie-uitwisseling ook structureler te laten zijn.

Ella dankt de heer voor een vraag van de heer Wildschut van ChristenUnie SGP aan de heer Maan en mevrouw Straks van Vidomes en Wooninvest weer op, goed. Voorzitter.

Ik had een vraagje over een van de oplossingen, namelijk het lief en leed straatje. Er was veel enthousiasme over en ik was eigenlijk gewoon benieuwd. Wat is het? Want ik ken het helemaal niet en net zo goed. De Buurtkamer 2.0 kan ik me wat bij voorstellen, maar wat houdt 2.0 in? Ik stel voor.

Voor dat jij ook over straat beantwoordt naar buurtkamer.

Buurtkamer 2.0 is inderdaad denk ik gewoon de opvolger van Buurtkamer 1.0 en je wil dat een beetje een nieuwe stijl in deze nieuwe tijd. Dus ja, je moet dat passend maken aan de tijd. Dat hoor je natuurlijk ook in andere verhalen. Hoe kan je aansluiten ook aan de digitale kant en het lieve leed straatje? Ja, Marianne, jij was daar heel enthousiast over, hè? Dus ik denk dat jij deze moet pakken. Ja, we

Willen kijken naar speciale plekken waar je mensen ervaringen kunt laten delen en ik bedoel dat dat zijn altijd van die papieren doelen. Maar als je daar ook plekken voor gaat aanwijzen en je gaat het een beetje faciliteren, dan hopen we dat er wat loskomt en dat kunnen hele positieve dingen zijn, maar ook verdrietige dingen. Er is veel eenzaamheid in de wijk. Mensen durven niet altijd uit zichzelf ergens naartoe, maar als je zegt van hier kun je naartoe, dat is wat we eigenlijk hadden bedoeld met het lief en leed straatje.

Ja echt puur contact intensiveren hè? Maar daar de mogelijkheid voor scheppen. Oké helder.

Helder, dan vraag van mevrouw Van den Heuvel weer aan de heer Nederpelt. Mevrouw Van den Heuvel. Ja, dankjewel.

Dankjewel voorzitter, mevrouw Nederpelt is het geloof ik. Ja, ik had even de vraag. Ik ben heel blij met het betoog van Van Walter, de heer Schijf die ik vanmiddag ook heb gesproken, waarvoor nogmaals dank. Dat is een van de bewoners die zelf ook heel veel ideeën heeft en ook ophaalt binnen zijn flat en buurt. Ik was heel even benieuwd hoe er nu informatie opgehaald wordt van andere bewoners, dus hoe de participatie, zal ik het maar even noemen, georganiseerd is. Hoe praten mensen mee, weten ze waar ze zich kunnen aanmelden, hangt er ergens een ideeënbus? Maar ja, zo. Ja, dank.

Dank voor de vragen. Inderdaad, bewoners kunnen nu via de klankbordgroep hun signalen en hun vragen stellen. We hebben de gebiedsregisseur die natuurlijk actief is in de wijk. Nou ja, Marije, die als programmamanager heel veel contacten aan het opdoen is, dus dat zijn eigenlijk verschillende manieren om, hè, zeg maar toegang te bieden of in contact te zijn met inwoners met vragen. Dus dat zijn voor nu de mogelijkheden. En zodra we natuurlijk weer, zal ik maar zeggen, meer kunnen qua maatregelen, dan zullen we ook op andere manieren de bewonersparticipatie opzetten. OK, helder.

Helder, dank u wel. Dan een vraag van de heer Maes, geloof ik, van D66 aan de wijkagent Hoogervorst of mevrouw Kikkert. Ja. Ik hoor niks. Wordt u meneer Van Putten zo niet, dan gaan wij wat mij betreft gewoon door. Soms nog een vraag van mevrouw Van den Heuvel, maar ik neem aan dat die nu ook beantwoord is, mevrouw Van.

Van den Berg, laat mij geen vraag ontzeggen. Gaan.

Nou, dan krijgt u toch maar even het woord. De VVD

heb het idee dat we daar nu een stap verder in kunnen zetten. Dus als jullie daar iets over willen zeggen, graag.

Er wel wat over aangeven, zoals ik net al in de presentatie schetste, is dat wij graag een gebouw zouden willen zien dat de voorziening biedt voor kinderen van nul tot 13 jaar en hun ouders, hun gezin, en daar past niet alles van het sociaal servicepunt. Wat er nu in het gebouw gebeurt, in de normale situatie zonder alle coronamaatregelen dan eventjes genomen, past niet alles daarin en dat heeft te maken met een stuk veiligheidsbeleving en met situaties die wij wel eens meegemaakt hebben. Het sociaal servicepunt hebben we enerzijds nodig omdat het een vindplaats is. Op een school is natuurlijk makkelijk, vindplaats voor de ouders, maar het biedt ook een plek waar werkzoekende alcoholisten, drugsverslaafden, mensen die je eigenlijk liever niet in een gebouw met kinderen ziet, ja, zoeken wat ze nodig hebben en niet altijd het antwoord vinden op de vragen die zij hebben. En dat zorgt ervoor dat we ons niet dus ons veilig voelen met het sociaal servicepunt in het gebouw, zoals het nu is gehuisvest. Dus wat ja enerzijds zeggen we willen hem omarmen, want we hebben hem nodig en anderzijds zeggen, we stoten liever af. Want het past niet in het gebouw en in de setting en in de doelgroep die we voor ogen hebben.

Dank u. Dan een vraag van de heer Hendriks van het CDA aan de vertegenwoordiger van de woningcorporaties. De heer Hendriks, zou u kunnen oplezen? Jazeker. In

In de presentatie werd duidelijk gemaakt dat er gedacht wordt aan de nieuwbouw. En ik vroeg mij eigenlijk af, is dat in jullie ogen gewenst in de ontwikkeling van de wijk? En als dat zo is, op welke doelgroepen zouden we ons daarop moeten richten qua woningbouw?

Mag ik daar even kort op reageren? Ik denk dat dat een meer politieke vraag is, die thuishoort in de Commissie of in een ander debat. Ik denk niet dat hij hier thuishoort. Ja.

Ik denk dat u gelijk heeft, want is het gewenst of de al dan niet woningbouw plaatsvindt of de ontwikkeling van de wijken? Welke doelgroepen dat zijn? Typische debatten die bij ons in de Raad en in de Commissie gevoerd worden, dus als u het al technisch zou kunnen ombouwen, de heer Hendriks, dan kan ik ermee akkoord gaan. Maar zoals die nu geformuleerd is, is hij te politiek. Mijn

Vraag is wel redelijk oprecht hoor van: is het gewenst in de ontwikkeling van de wijk om zeg maar meer woningen te bouwen? En dan gaat het dus, het uitgangspunt is de ontwikkeling van de wijk en welke middelen heb je ervoor? En er werd genoemd: nieuwbouw. Nou ja, en dan vraag ik me af van, is dat gewenst in de ontwikkeling van de wijk of is dat niet gewenst?

Ja nou, ik vind dat een politieke vraag, want dat is namelijk het debat wat wij moeten voeren. In de commissie willen wij als raad er woningen bij of willen we er groen bij of willen we speeltuinen erbij of wat dan ook? Dat zijn nou typisch onderwerpen die wij in de raad moeten bespreken. Dus als u antwoord wilt hebben, dan kan ik me voorstellen dat u buiten deze commissie om eventueel contact zoekt met vertegenwoordigers van Zuiderwijk om daar het antwoord op te krijgen en belangengroepen en dergelijke. Dan wil ik doorgaan, ik moet, ik moet.

Ik moet zeggen dat ik het juist belangrijk vind om partners te laten spreken over dit soort onderwerpen.

Maar ik bepaal je de woorden en het is inderdaad een politieke vraag en we hebben afgesproken dat we in dit soort sessies geen politieke vragen stellen. En als die gesteld worden, dan mogen ze ook niet beantwoord worden. Dus ik wil hier toch maar laten. Hendriks, ik vind het jammer, maar het is eventjes. Ik hou me aan de regels, dan wilde ik doorgaan met de vraag van mevrouw Van Weers, die is al beantwoord, dat is lief en leed straat of kan worden toegelicht en dan een vraag van de heer Van Hoogduin talen van de PvdA de heer Van Hoogdalem.

Dank u wel, voorzitter. Ik denk dat het een vraag is voor de programmamanager. We kregen onlangs een aardige voortgangsrapportage over de ontwikkeling van de bibliotheek. Daar was het concept van de bibliotheek als third place, als huiskamer. En mijn vraag aan de programmamanager is: wordt de rol van de bibliotheek meegenomen in de ontwikkeling van de versterking van Leidschendam-Noord en is de bibliotheek ook een gesprekspartner of een partner voor het hele versterkingsprogramma? Ja, dat...

Ik denk dat de vraag van mevrouw Kikkert inderdaad door mevrouw Nederlander beantwoord is.

Sorry, ik praat steeds voor mijn beurt. Dit is mijn enthousiasme, denk ik. Excuses daarvoor. Nee, de bibliotheek is een van de partners waarmee we vanuit het programma ook in gesprek gaan. En ja, die kan zeker een rol spelen in het versterkingsprogramma. Dus in die zin is het antwoord ja.

Helder, dank u wel. Dan een vraag van de heer Mahmoud. Hij was nog even om technische redenen uitgegooid, maar is nu weer binnen, hoop ik. Weer met audio? Ik hoop het ook.

Dank u wel, voorzitter, en dank iedereen voor zijn inbreng. Nou, mooi om de positiviteit te horen dat iedereen echt vanuit verbinding spreekt. En op het gebied van het laatste had ik een vraag, namelijk, want er is ook gezegd dat er overlast is van hangjongeren. En in hoeverre lukt het ons om jongeren, hangjongeren, te betrekken bij oplossingen? Want ik kan me voorstellen dat ook een aantal van die jongeren toch een rolmodelfunctie kunnen innemen. Nou, hoe denken we daarover en lukt het ons om die verbinding met hen te zoeken? Dank u wel, mevrouw Kikkert.

Kijkt toch mevrouw Nederpel denk ik, maar ja kan ook de politie zijn. Ja, ik zou ook willen laten. Wie wil reageren, geef ik het woord.

Ja, ik wil daar ook op reageren hoor. Ik denk dat meneer een heel goed punt heeft om overlast aan te pakken. Heb je meestal een, ik noem het even een informele leider, uit de groep nodig waar je dan je afspraken mee maakt. En die wel nog met ons in verbinding wil staan, want niet iedereen uit een overlastgroep wil in verbinding staan met de politie of met de overheid. Tot nu toe doet het goed, bij de ene groep zijn we daar verder in dan bij de andere groep en dat is ook heel erg bouwen. Zo'n vertrouwensband is niet in maanden opgebouwd en bij sommige groepen zelfs niet in jaren. Maar bij de groepen die wij in onze wijk hebben, zijn we daar flink mee aan de weg aan het timmeren en bij de een gaat het sneller dan bij de ander. Maar de eerste stappen zijn daarin gezet. Oké, dank.

Dank u wel, dan mevrouw Van Weersch heeft een vraag. Even kijken, dat...

Dat gaat nog even teruggrijpen, zeg maar over die extra woningbouw in de versterkingswijken. Zeg maar, er wordt gesproken over een mix, maar ik vroeg me af, ja, wat er dan nog toegevoegd kan worden? Want ik vind het nog wel hele gemengde wijken nu al. Maar ik bedoel, als daar seniorenwoningen bij, of dat is eigenlijk mijn vraag. Wat voor woningen er dan nog toegevoegd zouden kunnen worden uit het oogpunt van de woningcorporaties. En

Dan denk ik dat dat aan de heer Manen is of aan mevrouw Straks om te beantwoorden. Lijkt mij. Het is inderdaad

Waarom we dat dan opzetten is natuurlijk bij de vergaande maatregel, hè? Dat is natuurlijk waarom we net ook even discussie hadden, denk ik, over wat een politieke vraag is. Maar op het moment dat we op een bepaalde plek een nieuwbouw zouden kunnen toevoegen, dan ga je dat heel maatschappelijk bekijken. We zijn maatschappelijke organisaties. We zijn geen commerciële bouwers die zo snel mogelijk maximaal rendement willen halen. Dus je gaat vanuit heel veel verschillende aspecten kijken, waarbij je juist kijkt of dat dan kan, hè. En dan hangt het ook weer heel erg van welke plek af wat je daar zou kunnen realiseren, maar ook wat er nodig is in de wijk en dat zou dus inderdaad ook 55-plus woningen kunnen zijn waar mensen langer thuis kunnen wonen. Dus ja, er zijn allerlei mogelijkheden die je dan moet afwegen op dat moment en daarom kan ik niet per se nu zeggen, van ja, dat gaan we links of rechts doen, want daar gaan jarenlange studies aan vooraf. Wat dan het beste zou passen? Maar het enige wat we wel kunnen zeggen is, als we dat daar kunnen doen. Die enorme investering die we daar dan ook doen, hè? Want dat is bij ons niet heel rendabel, want wij hebben toppen. Die huren natuurlijk af. Ja, dat is wel heel goed gaan kijken wat daar dan past en wat er nodig is en dat zou de bijdrage kunnen zijn. Dank voor.

Het heldere technische antwoord ook dat de heer Van Wijk van Gemeentebelangen nog graag wil. Ja

Dank voorzitter, vooraf nog eventjes dank aan alle insprekers voor hun duidelijke betoog. Ik heb nog een vraagje, ook over de woningbouw, en tijdens onze fietsrit werd me dat duidelijk gemaakt dat wij als gemeente heel erg aan het inzetten zijn op sociale woningbouw en dan vooral voor de doelgroep die in Prinsenhof en de Heuvel aanwezig is. Maar aan de andere kant geeft dat ook veel problemen omdat er geen ondersteuning is. Onderwijs is niet voldoende. Er is geen werkgelegenheid, wat vooral de werkgelegenheid een punt was. Dus wat kunnen wij? En dat is eigenlijk de vraag aan Marije, wat kunnen wij als gemeente nu gaan doen om daar iets, ja iets heel belangrijks toe te steken? Dank u. Mevrouw Kikkert.

Het is ook voor een deel een politiek verhaal, maar dat heeft ook weer te maken met de ambities die de gemeente heeft in die wijk. En dat zou je ook technisch kunnen beantwoorden.

Ja, wat we in het versterkingsprogramma en we hebben in de raadsbrief ook aangegeven bij de voortgang van het versterkingsprogramma dat zich verschillende lijnen aftekenen. Jeugd, wonen en participatie. En ik denk dat we deze onder de lijn wonen kritisch moeten gaan bekijken. Het is nu nog te vroeg om daar echt een uitspraak over te doen.

Helder, dank. Dan laat ik nog even een laatste ronde. Eventueel zijn er mensen die nog een aanvullende vraag hebben, want we hebben de laatste vraag gehad, in ieder geval via de chat misschien? Zo niet, dan wil ik iedereen heel hartelijk danken. De insprekers, heel hartelijk dank. Er is nog via de mail een vraag binnengekomen van een toekomstig inwoner van de wijk die graag contact zou willen hebben met hen. Dus die hebben we ook via de mail netjes beantwoord en we proberen de beide mensen met elkaar in contact te brengen. Dank aan alle insprekers voor de moeite die u heeft genomen en de heldere betogen, de heldere verhalen, en uiteraard staat het de raadsleden vrij om straks nog of morgen of komende week contact op te nemen met de sprekers om daar ook nog aanvullende informatie te vragen over het versterkingsprogramma. Lijst van moord en wat mij betreft voor u een fijne avond en dank voor uw aanwezigheid. Ja, bedankt.