Raadsvoorstel vaststellen Kadernota 2025-2028

Dan gaan we naar agendapunt 4. Dat is het raadsvoorstel voor het vaststellen van de kadernota voor volgend jaar en de jaren daarna, en de eerste termijn van de raad gaat nu plaatsvinden. Dat is dus inclusief het indienen van moties en amendementen, zodat het college daar ook op kan reageren. We hebben afgesproken dat interrupties gewoon zijn toegestaan. Punt uit de evaluatie van vorig jaar. We hebben gezegd, de volgorde die we doen is die van ook het debat van de begrotingsbehandeling. En dat betekent dat ik zometeen in volgorde VVD, GroenLinks, GBOV, CDA, D66, PvdA, ChristenUnie het woord geef. We hebben in ieder geval beoogd de schorsing om 05.30 uur en dan te vervolgen om 06.15 uur, dus dat is een ingekorte dinerpauze, want niet alleen zijn we een uur eerder begonnen, we willen ook om andere redenen proberen op andere manieren de deadline van 11 uur te halen. Maar dat ligt aan u, niet aan mij. Wat we wel gaan doen is, zeg ik alvast, het college gelegenheid geven om heel serieus te nemen wat u zegt in de eerste termijn en als daar een schorsing voor nodig is, geef ik daar gelegenheid toe. Dat zult u begrijpen, maar ook zij hebben een lichte aandrang om tijdig ook de avond af te ronden. Dus daar zullen we met elkaar aan gaan werken. Check. Heb je voldoende mensen ongeduldig naar mij kijken van schiet nou eens op, helemaal goed. Dan gaan wij starten met de fractie van de VVD. Gaat uw gang, mevrouw Van den Heuvel.

Ja goedemiddag allemaal, vandaag de Kadernota 2025. Het is denk ik een klein half jaar geleden dat we de begroting voor dit jaar hebben vastgesteld en over een kleine 3 maanden gaan we alweer de begroting voor volgend jaar vaststellen. En dat betekent dat het dus tijd is voor onze kadernota. Met de kadernota vraagt het college aan ons, de Raad, om te beoordelen of politieke doelen bijgesteld moeten worden en geeft de kadernota uiteraard kaders aan voor het opstellen van de begroting voor ons. 35 pagina's schoon, eigenlijk alleen met een aantal plannen met bijbehorende financieringsvoorstellen. Dat vinden wij aan de ene kant goed, omdat het betekent dat we niet een soort van conceptbegroting al aan het bespreken zijn, maar aan de andere kant maakt dat wel het een sport om te zoeken naar welke duidelijke politieke kaders we kunnen stellen als Raad of om antwoord te geven op de vraag of dit college op koers ligt. Maar goed, dan hebben wij bedacht als fractie dat we deze kadernota dan maar eens gewoon langs ons eigen verkiezingsprogramma leggen. Een verkiezingsprogramma, getiteld Ruim baan voor een veilig, groen en ondernemend Leidschendam-Voorburg. Over de financiën hoeven we het niet te hebben. Volgens mij is dit het derde stuk waaruit blijkt dat we degelijk financieel beleid voeren, dat we het behoedzaam inzetten van de Algemene reserve doen en dat we forse tekorten terugdringen. We kijken dan ook aan tegen een structureel sluitende begroting, zowel voor 2025, 2027 als 2028. En ook de regionale en landelijke lobby van de wethouder financiën werpt zijn vruchten af. De opschalingskorting is hierdoor door het rijk afgeschaft. Dat betekent concreet dat we er in tegenstelling tot andere gemeenten redelijk goed voorstaan en dat dit dus niet het moment is om op basis van de raadsbrief ombuigingen en intensiveringen de lasten voor onze inwoners te verhogen dan wel het voorzieningenniveau naar beneden bij te stellen. Uiteraard laten de risico's ook zien, zoals benoemd in de laatste twee hoofdstukken, dat de situatie ook nog plots om kan draaien. We zijn nog niet helemaal uit de financiële storm en dat vraagt van ons als Raad de komende tijd een taak om in de toekomst, of hè, concreet richting die begroting met financieel onderbouwde ideeën te komen. Oftewel, ook wij moeten keuzes gaan maken. Laten we dan naar de titel gaan. Het eerste component van ons verkiezingsprogramma is veiligheid. We zien mooie dingen. De wijkveiligheidsplannen komen tot uiting, hebben we gisteravond gehoord. De extra capaciteit van boa's is vervuld en daarmee komt er ook ruimte, lezen we in de kadernota, voor de doorontwikkeling van handhavingsinstrumentarium van het specialisme jeugdboa tot de bodycam en het van de VVD en CDA geregeld messenverbod in de APV. We zien daar als VVD Leidschendam-Voorburg in 2025 toch ook graag snel cameratoezicht op bijvoorbeeld afvaldump-hotspots aan worden toegevoegd. Voorzitter, we maken ons wel wat zorgen. Het politiebureau blijft weliswaar in Leidschendam-Voorburg, maar met betrekking tot de capaciteit heb ik de portefeuillehouder al een paar keer horen zeggen dat deze onder druk staat. Tevens zien we een opkomst van jeugdproblematiek. Vragen aan de wethouder of de portefeuillehouder in dit geval. Ik ben benieuwd of daar in 2025 acties aan gaan hangen met betrekking tot de jeugdproblematiek. Nou hoor ik eigenlijk meneer Streefkerk aan mijn rechterkant al denken, nou, daar gaan we hoor. Law and order, we slaan ze, we slaan ze stil, maar ik dacht, laten we dat nou eens even anders aanpakken. Woordvoerder Laurens van der Linden, woordvoerder Jeugd Laurens van der Linden kwam met het idee om de hand in onze gemeente te organiseren en de hand is een succesvol evenement in Rijswijk waarbij jongeren, politie, wijkagenten en jeugdwerk samen een soort van, nou noem het een vossenjacht, doen. Het spel biedt momentum om elkaar beter te leren kennen en begrip te krijgen voor elkaars werk en positie. Wijkagenten in Rijswijk rapporteren dan ook dat zij in de problematiek op straat een daling daardoor zien. Mede namens

Namens woordvoerder Van der Linden dien ik hierbij dan ook de motie georganiseerd in. Met als dictum draagt het college op in 2025 met jeugdwerk, politie, handhaving en jongeren een editie van de hand te organiseren in Leidschendam-Voorburg, hiervoor € 2.500 voor organisatie en communicatie te dekken uit de nog niet bestemde middelen van de incidentele flexibele ruimte 2024. Het element groen vatten wij als VVD Leidschendam-Voorburg breed op, immers om die fijne woongemeente te blijven, moet er op alle elementen worden ingezet, zowel schoon, heel, veilig en groen. In het kader van heel hebben wij gisteravond voor de tweede maal op rij een motie neergelegd om geld vrij te maken voor onze stoepen en fietspaden. Ook hier maken we ons toch ook nog wel wat zorgen. We zien wederom een achteruitgang in schoon. We zien toename van bijplaatsingen en klachten over het grof vuil. De wekelijkse foto's van de heer De Visser laten zien dat de strijd tegen het zwerfafval nog niet gestreden is. Vraag aan de wethouder: welke maatregelen neemt hij richting 2025 en later om deze stijging van afval te voorkomen? De VVD Leidschendam-Voorburg was ook wat verrast door het nieuwe beleid om de hondenpoepzakjes niet langer meer via prullenbakken beschikbaar te stellen. Op dit moment pakken hondenbezitters tijdens hun wandeling zo'n zakje mee, ruimen op, gooien het weg en pakken meteen ook een nieuw zakje mee voor de volgende wandeling. En als je geen zakje bij je hebt, kun je die op verschillende punten ophalen. Binnenkort moeten onze inwoners naar een van de slechts drie locaties om de zakjes gratis op te halen. Een achteruitgang in service vinden wij. Maar afgezien van dat maken we ons vooral zorgen over de mogelijke gevolgen van overlast door meer hondenpoep op straat. Het is ergernis nummer één. Vraag aan de wethouder: graag horen wij van de wethouder waar deze wijziging in beleid op gebaseerd is. Spelen er zo echt zoveel kinderen met de zakjes en worden ze zo vaak losgetrokken? Zijn er klachten binnengekomen? Het lijkt ons een iets wat vergezochte reden. Tweede vraag: op welke wijze vindt monitoring van de effecten van deze beleidswijziging plaats? Graag krijgen wij eigenlijk volgend jaar bijvoorbeeld bij de kadernota een update van de stand van zaken van de wethouder over de effecten en de impact van deze keuze. En dan een ander soort groen. We hebben een betrokken burgemeester die zich inzet voor het thema 80 jaar vrijheid en onze veteranen. Hoe mooi is het om in het groene thema door te trekken en in Leidschendam-Voorburg een wit anjerperk te realiseren, bijvoorbeeld bij de buste van veteraan generaal Ted Meines.

Daarvoor dien ik hierbij de motie in: Wit anjer perk in Leidschendam-Voorburg, met als dictum verzoekt het College in Leidschendam-Voorburg voor de viering van Veteranendag 2025 een wit anjer perk te realiseren op een geschikte plek, bij het perkje een informatiebordje te plaatsen met tekst en uitleg en het symbool van de witte anjer, dit samen met veteranen en bewoners op te pakken. Kosten voor aanleg te dekken uit de nog niet bestemde middelen van de incidenteel flexibele ruimte 2024 en het reguliere onderhoud van het perkje bij de buitendienst te betrekken. Een ondernemend LV, het derde element uit onze titel. Onze gemeente bruist van ondernemerskracht van het organiseren van buurtactiviteiten, zoals Prinsenhof, evenementen tot aan sportverenigingen met een breed sociaal karakter. We lezen in de kadernota inzet op verlichting, openbare sportveldjes naar aanleiding van de motie van volgens mij mevrouw Velds en dat er momenteel gewerkt wordt aan een beheerplan sport voor sportaccommodaties. Dat laatste vinden we een heel goed plan. Onlangs was onze fractie op wijkwandeling en waren wij te gast bij Forum Sport, een voetbalvereniging die naast sport ook ruimte biedt voor onderwijs, onder andere in de vorm van schoolgym, kinderopvang en andere maatschappelijke activiteiten. Eigenlijk zijn zij de hele week door, of is de locatie de hele week door bezet en gebruikt? Op de wandeling constateerden we echter dat het sportpark wel wat problemen kent met de waterafvoer, waardoor velden blank staan en als gevolg dat wedstrijden worden afgekeurd. Vraag aan de wethouder: is de wethouder sport hiermee bekend? En dan onze echte ondernemers. In de jaarstukken en turap zagen we dat er al mooie dingen gebeuren zoals terrasvergunningen, het doorzetten fonds ondernemers en Julianabaan. Maar ik moet eerlijk zeggen dat we hebben moeten zoeken naar ondernemers in de kadernota. Uiteraard staat het bedrijfsverzamelgebouw in de Herenstraat erin, een goede ontwikkeling, want ruimte voor onze kleine ondernemers en zzp'ers is schaars in Leidschendam-Voorburg, maar tegelijkertijd ontvangen we als fractie ook veel signalen van ondernemers op de bedrijventerreinen. Dat zij behoefte hebben aan duidelijkheid en zicht op de toekomst om te weten of zij wel of niet moeten investeren in pand, in zaak of in de omgeving. De strategie bedrijventerreinen is momenteel een regionaal stuk, een MRH-stuk. Deze wordt niet vastgesteld hier in onze Raad en hebben wij en hebben ondernemers dus ook niet meteen mee te maken, rechtstreeks. Ook het omgevingsplan en omgevingsvisie is vertraagd en biedt dus geen houvast aan ondernemers om te weten of zij binnen korte tijd moeten investeren, kunnen investeren. Vraag aan de wethouder: herkent de wethouder deze behoefte aan duidelijkheid bij ondernemers op bedrijventerreinen en ziet zij mogelijkheid meer duidelijkheid richting 2025 te kunnen geven? Voorzitter.

Voorzitter en dan als laatste een lang gekoesterde wens van de VVD Leidschendam-Voorburg voor de realisatie van zwem- en speelwater. In 2021 vroegen we al om breed onderzoek, in 2023 vroegen we waar dat onderzoek bleef en in januari van dit jaar ontvingen we een brief waarin ons verteld werd dat dit meegenomen ging worden in de algemene herinrichting van het Stationsplein, maar tevens de boodschap dat dit nog wel heel even gaat duren. We snappen dat hele zwembaden en grote fonteinen natuurlijk best wel grote ingrepen zijn en dat je die niet zomaar even kunt doen. Wij zijn onwijs fan van bedriegertjes, van die opspringende waterfonteintjes. Deze zijn relatief eenvoudig aan te brengen en brengen op die manier snel water, leven en kinderplezier met zich mee. Wat ons betreft is dit precies wat het Stationsplein in Voorburg nodig heeft. Daarom dien ik hier mede namens collega Laurens van der Linden de motie 'Verkoeling zwemwater deel 3' in met het dictum dat het college oproept te onderzoeken wat de mogelijkheden en kosten zijn voor het versneld aanbrengen van bedriegertjes op het Stationsplein in Voorburg, in overleg te gaan met ondernemers en bewoners cq. kinderen om te zorgen voor een passend ontwerp hierover in gesprek te gaan met de gemeenteraad. Voorzitter, tot zover mijn eerste termijn en voorts zijn wij van mening dat we vanavond gaan winnen.

Dank u wel. Dan kijk ik naar mevrouw Van Weersch. Zij komt dan naar het spreekgestoelte. Gaat uw gang. Dank u.

U wel, Voorzitter. We zijn een welvarende gemeente, om met mijn collega van de SP te spreken die er vandaag niet is. Het geld klotst hier nog net niet tegen de plinten. Echter, deze kadernota leest nog niet als een stuk van een varende gemeente, eerder van een behoudende, voorzichtige gemeente. Die liever niet groot wil investeren in zijn inwoners, maar liefst alles laat zoals het was. Maar we zien nu toch geen bezuinigingen, hoor. Ik zeg nee, maar onder het mom van andere dingen verdwijnen er zomaar dingen die het leven leuk maken. We zijn al een gemeente die minimaal uitgeeft aan cultuur en er komt ook geen cent bij, maar daarbovenop verdwijnt opeens Dans aan de Vliet omdat de ruimte verdwijnt. Als zoiets gebeurt met een sportclub, wordt dat meteen geregeld. Dan heb ik het niet gehad over kunstgrasvelden. Ik zeg niet dat we dat niet moeten doen, want het is heel belangrijk. Het is heel fijn, maar je kind kan hier overal in Leidschendam sporten waar hij wil. Maar als je kind dans- of muziekles wil hebben, moet je naar Rijswijk. Dat is leuk als het financieel kan, maar dat is niet iedereen gegeven. Een mooi project als het welzijnsgesprek wordt juichend onthaald als een bezuiniging. De plannen voor WMO zijn allemaal budgetneutraal. Dat zijn dingen die zijn zoals elk jaar. Er bestaan er plannen voor groen in onze gemeente, maar groen in onze gemeente is nog steeds alleen voor mensen. Groen in AV is niet meer dan alleen dat. Het moet altijd een park zijn, mooi zijn. We moeten eigenlijk kunnen wandelen, recreëren, voedsel uithalen of spelen, allemaal belangrijk, maar nergens in onze gemeente is er een plek waar natuur gewoon natuur kan zijn zonder dat het in dienst staat van de mens. Verder staan er nog wel een hele hoop mooie plannen in, maar of we dat kunnen gaan uitvoeren is nog maar de vraag. Hebben we hier wel voldoende capaciteit voor? Is er wel voldoende structureel geld voor? Als we naar het laatste kijken, dan maak ik me altijd zorgen, want bij elk ambitieus nieuw idee wordt er met het ravijnjaar gescherpt. Daar hebben we voor dit college wel een tip voor. Want natuurlijk staat er in het coalitieakkoord: parkeren blijft gratis. Maar we weten allemaal dat gratis niet bestaat. Onze inwoners betalen voor parkeren, ook voor mensen die niet in onze gemeente wonen en bij ons komen parkeren, onderhoud, grondkosten, enzovoort, enzovoort. Als parkeersubsidies worden afgeschaft, komen de kosten voor de gebruiker. Ik zou het college aanraden om nog eens te kijken naar dit standpunt en om te beginnen met een andere blik te kijken naar plekken in onze gemeente waar de parkeeroverlast wordt veroorzaakt door mensen die niet in onze gemeente wonen, bijvoorbeeld Voorburg Noord en zeg maar het gebied rond de Mall. GroenLinks gelooft dat de coalitie hier nog niet klaar voor is, en daarom dienen we hiervoor geen motie in, maar het draagvlak voor betaald parkeren in deze gebieden groeit. En ik denk dat het niet de vraag is of die motie er komt, maar wanneer. Onze andere moties en amendementen wil ik even kort toelichten. Zoals bekend is de huidige situatie op de stang een groot probleem. We wachten heel even af wat de gemeente doet, maar er staat nergens dat onze gemeente de spreiding wet. Hoesten nou, nee, komt goed.

Even kijken, zoals bekend is de huidige asielopvang een groot probleem. Tientallen gemeenten in ons land hebben aangekondigd dat zij deze zogenaamde spreidingswet zullen uitvoeren zolang deze van kracht is, om via gezamenlijke inspanningen te proberen humanitaire problemen bij de huidige asielopvang te voorkomen, in solidariteit met andere gemeenten die al een stevige opvangtaak op zich hebben genomen. In de toelichting op de regeringsverklaring is in de Tweede Kamer nog eens duidelijk gemaakt dat eventuele intrekking van de spreidingswet pas kan plaatsvinden als de crisis voorbij is. Zolang dat niet het geval is, zijn de regering, provincies en gemeenten gehouden de spreidingsplannen uit te voeren. Daarom wilden we in de tekst toevoegen dat gemeenten grote uitdagingen hebben, zoals extra organisatiekosten. Tevens zal de gemeente de verplichtingen als gevolg van de wet gemeentelijke taak mogelijk maken om asielopvangvoorzieningen, ofwel de spreidingswet, actief te blijven uitvoeren zolang deze wet van kracht is. Dan het tweede stuk, zeg maar, over participatie.

Maar, de toelichting hierop staat, zeg maar dat de gemeente lijkt een voorbeeld. Belang van goede participatie, nadruk en samenwerking met onze adviesraden en platforms graag zou willen zijn. Daarom willen we het stukje op pagina 3 van de Kadernota, onder het kopje dichter bij de inwoners, vervangen. Dat stukje begint met de inbraak en eindigt met de ontwikkeling van onze gemeente, vervangen door de volgende zinnen: de inbreng en betrokkenheid van onze inwoners is van groot belang voor het goed functioneren van het gemeentebestuur. Dit draagt bij aan een goede afweging van belangen bij de keuzes die gemaakt moeten worden. Daarom verankeren we participatie steviger in het werk van het gemeentelijk apparaat en nemen we het ongevraagd en gevraagd advies van onze lokale adviesraden en platforms serieus en geven we een goede terugkoppeling. Naast de bestaande manieren van inspraak en betrokkenheid, starten we in 2025 met een aantal experimenten rond de wijze van participeren door inwoners. Zo ervaren we wat wel werkt en wat niet werkt en onder welke omstandigheden. Ook jongeren blijven we in 2025 actief betrekken bij de ontwikkeling van onze gemeente. En als laatste hebben we een motie, zeg maar.

Die gaat over het duurzaamheidsleges van zijn. Deze motie is vooral ingezet, zeg maar voor kleine en grotere VVE's die enorme bedragen moeten gaan investeren op dit moment om hun woningen duurzamer te krijgen. Aangezien we in ieder geval besloten hebben om leges, zeg maar kostendekking te hebben. Maar dat voor veel mensen op dit moment een probleem is, hebben we een motie ingediend met de strekking de legesheffing af te stemmen op het gemeentelijke duurzaamheidsbeleid op het gebied van energietransitie. Geen of een symbolisch bedrag aan leges te heffen op vergunningsaanvragen die voldoen aan de verduurzamingscriteria die passen binnen onze gemeente en doelstellingen voor energietransitie en verduurzaming. Dank u wel.

Dank u wel. Ik zie dat de heer Rosbenders al aanstalten maakt om uw plaats in te nemen aan het spreekgestoelte. Mooi. Lekker doorwerken, u heeft het woord. Dank.

U wel, voorzitter. Laat ik beginnen met het feit dat GBOV blij is dat het ravijnjaar minder diep is dan verwacht. Dat scheelt ons als raad een hoop lastige keuzes. Op het lijstje van parameters waaraan wij als raad kunnen draaien en keuzes kunnen maken om de inkomsten te verhogen en de uitgaven te verminderen, staan veel onderwerpen die zorgen dat het prettig wonen is in Leidschendam, Voorburg en Stompwijk. En zorgen voor een sociale cohesie. GBOV draagt dat een zeer warm hart toe. Wat GBOV wel geleerd heeft van deze situatie is dat het belangrijk is dat beleid dat extra waarde creëert voor de individuele inwoner en de samenleving, vervlochten moet zijn in het DNA van de organisatie. We moeten dus ook creatief en innovatief kijken over beleidsterreinen heen. We hebben dat het afgelopen jaar koppelkansen genoemd. GBOV ziet koppelkansen onder andere voor de jeugdzorg, het cultuurbeleid, de WMO en gisteren ook nog aangegeven de LEA. Out of the box denken noemen we dat ook wel. Het out of the box denken en het creëren van innovatieve oplossingen is zeker van belang voor beleidsterreinen waar het spreekwoordelijke 5 voor 12 is. Mobiliteit en duurzaamheid bijvoorbeeld. De afgelopen periode hebben we te maken gehad met de afsluiting van de N14. Wat dit project, maar ook het grote onderhoud aan de A12 ons heeft geleerd, is dat mobiliteit niet alleen bestaat uit autoverkeer. Het gaat erom hoe we onze vaste denkpatronen kunnen doorbreken. En wat we als maatschappij accepteren. Het is dus ook een sociologisch en psychologisch vraagstuk om een denkomslag te maken. Het grappige is dat in 2020 bij de uitbraak van COVID het de hele wereld is gelukt om een denkomslag rond het thuiswerken binnen een week te realiseren. Laten we andere denkomslagen ook snel doen en als we daar het dubbele voor uittrekken zou dat al mooi zijn. Maak gebruik en koppel kansen aan elkaar. De heer Klazinga heeft recentelijk het idee van de kabelbaan naar de Mall of the Netherlands geïntroduceerd. De Mall heeft als winkelcentrum duidelijk twee functies. Eén voor het boodschappen doen van de inwoners uit onze gemeente en twee een leisurefunctie voor de regionale, nationale en internationale bezoeker. Deze functies maken het ook mogelijk om dus anders naar het probleem van de mobiliteit en de leefomgeving van de Mall te kijken. Dit vraagt durf en innovatie. Innovatieve denkkracht. De gemeente kan dat niet alleen, daar hebben we ook de kennis en het draagvlak nodig van onze inwoners en ondernemers, maar ook van startups die innovatief denken en daarbij de nieuwste technieken zoals AI inzetten over verschillende beleidsterreinen heen. Deze wijze van een probleem oplossen of benaderen is nieuw voor onze gemeente. Echter, onze inwoners hebben aangetoond dat dit denken over beleidsterreinen heen wel moet kunnen. Een voorbeeld daarvan is Christiaan Huygens. In het kader van practice what you preach heb ik AI gevraagd wat de kracht is van Huygens en de eerste drie punten die genoemd waren, waren: pionierswerk, interdisciplinair talent en praktisch toepasbaar. Pionierswerk: het ontwikkelen van nieuwe ideeën en innovatie. Het interdisciplinaire talent: hij was actief in diverse velden van de wetenschap, waardoor creatieve oplossingen mogelijk waren, koppelkansen. Praktisch toepasbaar: hij wilde praktische problemen oplossen en zette de wetenschap in als middel en niet als doel. Wij stellen daarom voor om jaarlijks een thema te kiezen dat op de kracht van Huygens aangevlogen moet worden. We willen starten met een pilot rond mobiliteit. Laten we met elkaar de penduleklok in beweging zetten en de krachten ontwikkelen die waarde creëren voor Leidschendam, Voorburg en Stompwijk en laten we daarvoor zorgen dat de klok ervoor zorgt dat het niet spreekwoordelijk 5 voor 12 wordt, maar kwart voor 12 of half 12. Ik

Ik dien daarvoor, mede namens de VVD en D66, een motie in waarbij het dictum luidt onder supervisie van de wethouder innovatie, een groep inwoners, ondernemers, startups en ambtenaren te verzamelen. Die kijkt volgens de kracht van Huygens naar het vraagstuk van mobiliteit in Leidschendam-Voorburg hiervoor € 20.000 beschikbaar te stellen vanuit de dekking. Uit de nog niet bestede middelen van incidentele flexibele ruimte 2024 de Raad en de ambtelijke organisatie zomer 2025 te informeren over ervaringen en de oplossing van dit proces. GBV is blij dat het college op korte termijn met de lange termijnagenda komt. Dat stelt ons als Raad in staat om betere kaders te kunnen stellen en inwoners en ondernemers te betrekken bij het ontwikkelen van het beleid. Een andere manier om inwoners en ondernemers beter te betrekken bij de gemeente is het oppakken en uitvoeren van simpele ideeën. In Lelystad hebben we kunnen zien hoe daarvoor een motiemarkt werd ingezet, iets wat we in de ogen van GBV ook in onze gemeente kunnen proberen. Ik roep mede namens de VVD, D66, CDA, GroenLinks en de ChristenUnie ons op als Raad.

Om deze vorm van participatie uit te werken en het dictum luidt, te starten met een experiment voor een kinderideeënmarkt. Draagt de griffier op om samen met geïnteresseerde raadsleden een voorstel uit te werken voor bespreking in het fractievoorzittersoverleg op 19 september en hiervoor afstemming te hebben gehad met de afdeling Financiën. U heeft hem. Mooi.

Zeggen nee, ik hoor het als een verzoek, maar de griffier mag zelf zijn woorden kiezen, nou ja, het is...

Voor de griffier dus, maar ik denk, u bent de tekst aan het zoeken, voorzitter. We hebben in de raad veel gehad over de geloofwaardigheid van de politiek en wat we als raad en college daaraan kunnen doen. Luisteren en gebruikmaken van de kennis van inwoners is daarbij een belangrijk gegeven. GBOV vindt het belangrijk dat we daarin wel realistisch blijven. Niet alleen wij moeten daar realistisch en eerlijk blijven, maar ook belangenorganisaties. We hebben gemerkt de afgelopen periode dat inwoners van onze gemeente, maar ook daarbuiten, verhalen de wereld in sturen die willens en wetens niet kloppen, maar wel voor de beïnvloeding van de lokale gemeenschap zorgen en daarmee ook de geloofwaardigheid van de lokale politiek. Uit de grond van mijn hart roep ik een ieder op om op een eerlijke manier en op basis van waarheden met elkaar de discussie aan te gaan en dit vooral niet op de persoon te spelen. Besef wat de effecten zijn van deze manier van je gelijk willen halen. Laten we de discussie eerlijk en met respect voor elkaar voeren en samenwerken aan een mooie gemeente. Dank u wel. Dank u.

U wel, dan krijg je in ieder geval geen dubbele. Voorzitter

In de encycliek Laudato Si' verkondigt paus Franciscus de oproep aan alle mensen van goede wil om de zorg voor ons gemeenschappelijk huis serieus te nemen. Samenleven doe je niet alleen, of zoals de paus het in Laudato Si' formuleert: op maatschappelijke problemen moet men reageren met sociale netwerken, niet met de pure som van individuele bijdragen. Vanuit dit perspectief heeft de CDA-fractie dan ook de Kadernota 2025-2028 benaderd. Voorzitter, we staan er financieel goed voor en het ravijn lijkt afgewend en zelfs te eindigen in een overwinning. Bergop, om maar eens een andere sport van deze dagen te benoemen. Complimenten aan de wethouder Financiën voor zijn inspanningen daarvoor; een gezonde financiële basis biedt ruimte voor een sociaal bewustzijn met een duurzaam karakter. Voor de CDA-fractie gaat het daarbij niet om de vraag of het glas halfvol of halfleeg is. Dat is inderdaad een kwestie van perspectief. Voor het CDA geldt of inwoners kansen krijgen en mee kunnen profiteren van onze gezonde financiële positie. Het gaat om het maatschappelijke resultaat dat we voor onze inwoners realiseren. Voorzitter, ik zei het al, de financiën staan er goed voor. En toch stond er gisteren in het NRC een interview met de wethouder Financiën waarin de gevolgen van de sociale gemeenschap als gemeente in 2026 2,5 miljard minder krijgen. En het interview riep bij mij toch een aantal vragen op, want hoe degelijk zijn onze financiën? Hoe alert is ons college op toekomstige financiële ontwikkelingen en wanneer komt het moment dat ook het college de lijst, die nu bij de stukken zit rondom ombuigingen en intensiveringen, serieus gaat nemen? Het gaat immers om het behoud van onze sociale voorzieningen en ons gemeenschappelijk huis. Voorzitter, de CDA-fractie steunt de plannen om kinderen en jongeren veilig, gezond en kansrijk op te laten groeien. De druk op jongeren om mee te doen in de klas, op het schoolplein of het sportveld neemt toe. Sociale media doet de psychische druk toenemen. Niet iedere jongere kan of wil daarin mee. Van belang is dat we psychische uitdagingen bij jongeren vroegtijdig onderkennen, zodat we hen tijdig de steun kunnen bieden die zij verdienen. Bijkomend effect is dat we grip houden op de kosten voor jeugdzorg. De CDA-fractie constateert dat de kadernota geen intensiveringen bevat op jeugdzorg en het aangaan van de uitdagingen op dit vraagstuk. Tegelijkertijd gaat het regionaal belang van jeugdzorg een steeds prominentere rol spelen en vraag aan de wethouder is wat hij voorstaat met jeugdzorg en regionaal perspectief en wat hij denkt te realiseren in 2025. En op dit punt...

Dienen wij ook een motie in. Wij samen zorgen voor een menswaardig leven, zijn sociale verbindingen onontbeerlijk, het stimuleren en faciliteren van mantelzorg en bestrijden van eenzaamheid maken hier voor de CDA-fractie onderdeel van uit. Hetzelfde geldt voor het belang van wijkverenigingen. Ze vormen een onmisbare schakel in het vergroten van de sociale cohesie in een wijk. Vandaag vragen we de wethouder hoe hij wijkverenigingen gaat betrekken bij de uitvoering van beleid en hen daar een zelfstandige positie in geeft. Na een recent gesprek met meerdere wijkverenigingen is de vraag aan de wethouder of hij in de komende periode bereid is aan de wijkverenigingen de eenvoudige vraag te stellen: hoe gaat het met jullie? De kracht van de wijk zien we ook terug in het beroep dat inwoners voor hun initiatieven doen op Vlietwensen. Het toegekende budget voor 2023 was in november uitgeput. Voor 2025 verlaagt het college de subsidie aan Vlietwensen. Voor de CDA-fractie gaat hier het verkeerde signaal van uit naar onze samenleving en betrokken wijkbewoners. Daarom doet...

Het CDA-fractie en amendement in en een motie om het budget voor wijkwensen op peil te houden en de kaders voor bestedingen daarbij mee te geven. Samenleven doe je immers niet alleen. Inwoners willen goed geïnformeerd zijn en meedoen.

Meneer Van Duffelen, ja, ik zie een vraag. Mevrouw Van den Heuvel krijgt het woord. Dank.

Dank u wel, voorzitter. We hebben recent een bijeenkomst gehad waarin Vlietwensen bij ons is geweest om, volgens mij, aan de hand van een jaarverslag te vertellen over hun werkzaamheden en onder andere de financiële situatie. En we hebben daar ook een gesprek gevoerd over de partijen die geld ontvangen vanuit Vlietwensen, van individuele burgers of inwoners die een gezellige wijkwandeling willen organiseren, tot aan toch ook al bestaande subsidiepartners die al vele miljoenen krijgen. Dus ik ben nog even benieuwd, als ik u nu hier hoor zeggen: ze komen geld tekort, even in mijn woorden, we moeten dat handhaven. Hoe kijkt u dan nu aan tegen dat gesprek dat we daar hebben gevoerd over bestaande subsidiepartners? Hoe ik...

Daar tegenaan kijk en hoe mijn fractie daar tegenaan kijkt, is dat het budget voor wijkwensen. We zijn heel blij dat het afgelopen jaar uitgeput is. Dat is in de voorgaande jaren wel eens anders geweest. Dat weet u ook, maar dat we dat budget voor wijkwensen echt voor kleinschalige wijkgerichte of buurtgerichte activiteiten in gaan zetten. Dus niet voor, noem maar even, geïnstitutionaliseerde subsidiepartners en daarom ook dat wij de motie hebben toegevoegd om daar de kaders voor aan te geven, zodat ook duidelijk is voor wie dat geld straks besteed is of als dan zo een beroep kan doen. En

Dank u wel ja, de motie over kaders hebben we gezien en die gaan we ook steunen, want ik denk dat dat een heel mooi instrument is om het gesprek met elkaar aan te gaan, maar denkt u niet dat er een kans is als we die kaders invoeren dat het bestaande budget dan misschien genoeg is, dan wel misschien zelfs naar beneden kan, als we dat echt voor onze inwoners gaan gebruiken.

En laat nou eens gaan kijken wat het gaat doen en uitgaan van de kracht en de creativiteit van onze inwoners. En dan zien we volgend jaar bij de afrekening wel waar we uitgekomen zijn. Goed, voorzitter, ik ga verder. Inwoners willen goed geïnformeerd zijn en meedoen. Respect voor de mens en elkaars opvatting staan bij het CDA centraal. De participatieverordening biedt een basis voor het betrekken van jongeren bij participatie. Het is voor het CDA ook belangrijk. Eerdere initiatieven van D66 voor een kindervragenuur en een kinderraad verdienen ook voor de CDA-fractie opvolging. Het kindervragenuur willen we niet alleen een feestje van het college laten zijn, maar als raad ook graag een bijdrage aanleveren. Het CDA

Dient dan ook een amendement in om te experimenteren met een kinderraad en een kinderburgemeester. We leven allang niet meer in een samenleving, voorzitter, waarin alleen fysieke veiligheid telt. Digitale veiligheid is minstens zo belangrijk met toenemende dreigingen van criminelen en statelijke actoren. Digitale dreigingen waartegen ook de gemeente en onze inwoners zich dienen te wapenen. Jongeren zijn niet alleen steeds vaker slachtoffer, maar ook verdachten van cybercrime. Recent presenteerden de politie en het OM hier het Cybercrime Beeld 2024 over. De vraag aan de portefeuillehouder is wat onze gemeente doet om te voorkomen dat onze jongeren het cybercriminele pad op worden getrokken. Voorzitter, voorzitter.

Ross Benders, ga uw gang. Mijn excuses dat

Dat ik wat laat reageer, maar ik wil eigenlijk nog even terug naar de kinderraad. In het amendement staat dat daar een FTE ambtelijke ondersteuning voor nodig is en dat dat € 150.000 op jaarbasis kost. Misschien een beetje in detailniveau, maar. Nou, ik wil dat voor € 105.000 wel doen hoor, laat ik dat vooropstellen.

Ja voorzitter, als u het zo benoemt, snap ik dat u het een groot bedrag vindt. Ik denk eigenlijk voor een experiment dat we moeten gaan proberen, dat we moeten gaan opzetten en waar we hopen dat de uitkomsten positief zullen zijn, dat het wel een relatief klein bedrag is. En als het lager wordt, is het altijd meegenomen. Ja voorzitter, de ruimtelijke inrichting van onze omgeving blijft een forse uitdaging. We willen een groene woongemeente blijven. We willen woningen bouwen voor iedereen en investeren in een veranderende mobiliteitsbehoefte. Het verkeer rondom de molen staat evenwel nog wekelijks klem en het aantal sociale huur- en middeldure woningen blijft achter bij de behoefte van toekomstige inwoners.

Zijn nog steeds een aantrekkelijke gemeente, maar wel vooral voor inwoners met een welgevulde portemonnee. De ondertunneling van de N14 is door het rijk tot nader order uitgesteld en sinds 2018 zijn het CDA en zich ook in, net als nu ook als college om de voorbereiding van de Huygens-tunnel te treffen. Maar ook dat is nog verre toekomstmuziek. Goed om daarop in te blijven zitten, maar het lost het mobiliteits- en duurzaamheidsvraagstuk van vandaag niet op. Vraag is dus wel, wat gaan we op korte termijn doen? Een andere vraag is hoe we fietsgebruik kunnen stimuleren door verkeerslichten voorrang te laten geven aan fietsers. Wie wel eens per fiets bij Weigelia de Noordsingel heeft over willen steken, begrijpt wat ik bedoel. Voorzitter, om samen onze omgeving in te richten, is het evenzeer van belang dat we investeren in duurzaamheid. En ook hier gaat het nog vooral om mooie woorden. Het college monitort op inzet, niet op uitkomsten. Het college geeft handvatten aan inwoners, maar waar zijn de grote keuzes en stappen die echt nodig zijn? We lopen enorm achter met de opwek van duurzame energie. De warmtetransitie Heuvel Amstelwijk, de hittestressplekken in onze gemeente zijn al tijden bekend, maar tot op heden is er naar ons weten onder de top 3 van de warmste plekken nog steeds geen actie ondernomen. Vandaar nu wel het initiatief van de VVD om dan die bedriegertjes te plaatsen op het Stationsplein. Er wordt een hoop verkend, maar er is nog geen spade in de grond gegaan als het gaat om windenergie. Kortom, voorzitter, hoe kijkt het college naar de voortgang op duurzaamheid? Juist als die op meer grootschalige structurele aanpak aankomt en staat het college open voor meer sturende maatregelen op duurzaamheid? Voorzitter, tot slot in de kadernota geeft het college aan dat het prioriteiten moet stellen, maar duidelijk blijft evenwel wat die prioriteiten zijn. Het was wel naadloos en naar mijn idee een flauw antwoord dat ik op mijn vragen over de lege raads- en commissieagenda ontving. Ook toen kon het college geen prioritering aangeven en werd hooguit beterschap beloofd en van de planning is nog steeds geen sprake, voorzitter. We willen het graag samen doen en aan het begin van deze periode nodigde de coalitie en het college ons uit om het met elkaar te doen. Daar doen we nog steeds graag aan mee, samenleven doe je immers niet alleen.

Dank u wel. Even voor het beeld, kunt u heel even nalopen met ons welke moties en amendementen u heeft ingediend? Dan kruis ik ze aan. Nou, als u dat nodig heeft om mij antwoord te geven op die vraag, op de plek te gaan zitten, vind ik ook goed. Maar ik wil graag even weten welke moties en amendementen inmiddels onderdeel uitmaken van ons debat. Als u dat even wil? Ja.

Ja. Ik heb een amendement over wijkwensen ingediend. Een amendement over kinderen betrekken bij lokale politiek. Een motie afwegingskader wijkwensen en een motie groennormen. En een motie brede inzet op regionale samenwerking jeugdzorg.

Zie dan ben ik blij dat ik gevraagd heb. Dank u wel, dank u wel. Dan oh, mevrouw Van den Heuvel, gaat uw gang? Ja.

Zeker. Kan het zijn dat nog niet alles erin staat, want het CDA... In iBabs, bedoel ik dan? Ik...

Begrijp dat van de griffier, dat nummer 4.14 gewijzigd is ingediend en die wordt dus nu op dit moment digitaal vervangen. Dus we gaan zometeen even heel zorgvuldig verversen. Allemaal zowel onszelf als het digitale scherm. En dan gaan we kijken of we alles op orde hebben en checken bij de indieners of we de juiste versie in stemming brengen. Maar wees scherp weer. Mevrouw Van der Nieuwenhuijzen, u heeft het woord. Nou

Voorzitter, dank u wel daarvoor. Voorzitter, als het aan D66 ligt, dan geeft de voorliggende kadernota een positief meerjarenperspectief. Het ravijnjaar lijkt grotendeels geweken en veel gemeenten zouden jaloers zijn op een huishoudboekje als het onze. Dat vergt voorzichtigheid en niet alles kan, maar gelukkig gebeurt er ook een hoop om ervoor te zorgen dat Leidschendam-Voorburg een fijne gemeente is om in te wonen en te werken en waar iedereen mee moet kunnen doen. En om met het laatste te beginnen, voorzitter, de cultuuromslag waar we het al zo lang over hebben hier in de gemeente, die komt op gang. Zo hebben we reeds de participatieverordening vastgesteld en experimenteren we als raad met het betrekken van jongeren, zoals bijvoorbeeld het kindervragenuur. Maar uiteindelijk gaat het nog steeds om die lange adem en langere reizen binnen de gemeentelijke organisatie. Maar je ziet wel echt dat dat op gang komt en bij projecten in de openbare ruimte is participatie starten met participatie de nieuwe standaard. Ik scrolde zelf bijvoorbeeld laatst op LinkedIn wat rond en kreeg van de gemeente gewoon de vraag of ik mee wilde denken over de inrichting van het Stationsplein. Nou, hoe mooi is dat op een laagdrempelige manier? En dat merk je ook in gesprek met de ambtelijke organisatie, bijvoorbeeld op zo'n tafel tussenavond en D66 is blij om dit te zien en geeft hiervoor complimenten en vooral ook en hoopt dat de inzet van de participatiecoördinator, waarvoor we vorig jaar middelen hebben vrijgemaakt, zijn vruchten blijft afwerpen. En durf inderdaad vooral ook te experimenteren en leer van wat wel en wat niet werkt. En de inzet van extra middelen om die experimenten voortvloeiend uit de participatieverordening vorm te geven, steunt D66 dan ook van harte. We willen de wethouder alvast wel vragen of hij kan reflecteren en toelichten wat die experimenten dan precies behelzen en wat daarin de verwachtingen zijn. Nou, dan wat over het mooie groen in onze gemeente, want we wonen in een sterk stedelijke omgeving waar de komende jaren alleen maar meer gebouwd gaat worden. En dan is het voor D66 des te belangrijker dat de gemeente een goede strategie heeft voor de stedelijke inpassing met veel aandacht voor klimaatadaptatie, vergroening en stadsecologie. Vorig jaar werden in de begroting al middelen beschikbaar gesteld voor extra capaciteit op deze thema's en diende D66 het tweetal moties in om hier ook al direct werk van te maken op de centrale pleinen in onze gemeente en wat ik net ook al zei, ik zag het dus op LinkedIn voorbij komen. Wij zijn heel blij om te zien dat dit nu wordt opgepakt en dat ook in deze kadernota weer middelen worden vrijgespeeld voor de uitvoering van die moties. Want op die manier zet onze gemeente van klein tot grote stappen naar een groene gemeente en een duurzame toekomst en dat gaat van het mogelijk maken dat mensen makkelijk hun auto thuis kunnen opladen met de ev-kabel tot aan de investeringen in de openbare ruimte, bijvoorbeeld in Voorburg Noord en de verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed, zoals je ook in het investeringsplan kunt zien. Wij zouden graag...

Graag tijdens de behandeling van deze kaarten nog een stap aan het rijtje toevoegen, namelijk middels een motie ter versterking van de groenstructuren in onze gemeente. We hebben er namelijk twee: Het Loo en, nou, die andere, de centrale groenzone. Die heet gewoon de centrale groenzone en Het Loo. Dat zijn hele belangrijke assen in onze gemeente, maar in de praktijk zien we ook dat die onder druk staan en gaten hebben, zowel de recreatieve als ecologische verbindingen. Wij verzoeken het college dan ook via deze motie om praktisch via ontwerpend onderzoek in beeld te brengen hoe deze groene zones versterkt kunnen worden door het aanhechten en versterken van ecologische en recreatieve verbindingen, met inachtneming van de reeds in gang gezette ruimtelijke ontwikkelingen, zodat dit bijdraagt aan de afweging die ook in die zones plaatsvindt. De kosten hiervan per onderdeel grofweg in beeld te brengen en begin 2025 de Raad hierover te informeren. € 20.000 van de onbestemde middelen vanuit de begroting 2024 hiervoor in te zetten. Kennis in te zetten van bij het groen betrokken partijen en hier ook de buurgemeente te betrekken voor hun delen.

Meneer Jorissen, ik denk dat meneer Van Duffelen een vraag wil stellen, en dat mag hij bij dezen doen. Dank u.

U. Voorzitter, dat mag u bij deze doen, zei ik. Zoals u vraagt moet ik zeggen, gaat uw gang, u heeft het woord, meneer Van Duffelen. Dank.

U wel, meneer de Voorzitter, even een korte vraag over die motie. Groenzone, want wat ik nog niet helemaal begrijp, of dat is wat ik zou willen vragen aan u, zou u daar de Vlietzone aan toe willen voegen? Want dat is ook een groene zone. Ja.

Ja voorzitter, een terechte vraag. We hebben daar inderdaad over nagedacht, maar we hebben er in dit geval bewust voor gekozen om de Vlietzone eruit te laten. Niet vanwege het belang van die zone, want dat is natuurlijk net zo groot als in de andere zones, maar wel omdat we rijp en groen niet met elkaar willen vermengen. Want voor de Vlietzone ligt al door het college en de regio een vastgestelde visie Vlietzone, waar groen en blauw centraal staan. En op basis daarvan vinden nu ook al een aantal uitwerkingen plaats. Zo hebben wij begrepen, dus dat gaat om de gebiedsanalyse, Leidse Dammerhout, Parkway de Vliet en verkeersonderzoek voor de Westvlietweg, dus daar wordt al aan gewerkt. En als we die nu ook in, zoals onze redenering, als we die nu ook in de motie betrekken, dan vertroebelt dat de urgentie gefocust op die wat meer groene zones, namelijk de centrale groenzone Het Loo. Alright, dan ga ik verder. Want die groene zones staan natuurlijk. Ja, dat gaat op gespannen voet met. We willen aan de ene kant heel veel bouwen. We willen ook groen. In de komende jaren wordt er flink gebouwd. Klein Plaspoelpolder, De Star, noem ze maar op. En dat is een goede zaak, want we hebben deze woningen hard nodig. Het vergt ook veel ambtelijke capaciteit om deze projecten in goede banen te leiden. En laat die nou net schaars zijn. Gisteren hoorde ik bijvoorbeeld bij de behandeling van natuurinclusief bouwen dat onderzoek naar het toevoegen van woningen in Prinsenhof on hold is gezet met de uitleg: er zijn in principe kansrijke locaties, maar door capaciteitsgebrek of in ieder geval niet voldoende capaciteit kunnen we dit niet oppakken. En ja, wat dat betreft zouden we toch in de woningnood al dit soort kansen wel zo snel mogelijk moeten kunnen onderzoeken. Voor een hoop andere posten werden eerder al wel middelen vrijgemaakt in de kadernota. Dus onze vraag is, kan de wethouder hier een reactie op geven? Waarom de keuze is gemaakt om dat nu hier niet te doen? En dat raakt ook direct een rode lijn waar we al vaker aandacht voor hebben gevraagd, ook gisteren. Zo dienen we bijvoorbeeld bij de begroting volgend jaar al een motie in ter ontwikkeling van een organisatievisie om meer op strategisch niveau de ambtelijke organisatie te versterken.

Die visie die ligt er nu, maar die geeft nog niet helemaal de handvatten waar mijn fractie naar op zoek is en daarom dienen we vandaag bij de kadernota opnieuw een motie in, mede ingediend door VVD en CDA, om meer grip te krijgen op de knelpunten die we in de ambtelijke organisatie hebben en ook om het ja vergemakkelijken van heldere afwegingen hierin te kunnen maken. En daarin verzoeken wij het college om een structurele manier te vinden, zoals bijvoorbeeld maar niet gelimiteerd tot de P&C-cyclus, om te rapporteren over de staat van de organisatie. Dus feiten en cijfers over personeel en organisatie, zoals omvang, ontwikkeling, inzet en mobiliteit en sociaal werkgeverschap. En ten tweede de stand van zaken programma en uitvoering. Dus dan zijn we echt op zoek naar oké, op welke programma's dan wel beleidsterreinen knelt het nou. We noemen bijvoorbeeld net bouwen, dus dat zou een voorbeeld kunnen zijn van waar dat dan aan ligt, welke ambities we daardoor moeilijker of langzamer kunnen realiseren. En tot slot wat er dan nodig is om deze knelpunten op te lossen. Dus dat is motie nummer twee. Dan nog even een kort stukje over de financiën. Zoals ik al zei, we zijn heel blij dat het ravijn uiteindelijk relatief minder tegenvalt dan verwacht. Het is nog steeds een tegenvaller. We staan niet in de plus in 2026, maar het is denk ik wel, dat zij bij Annie Gerook al gezegd, de prijzen hoe de wethouder financiën hier heeft in is opgetrokken en de inspanning die daar is geleverd. Het investeringsplan ziet er goed uit. Complimenten voor al het werk dat daar ongetwijfeld in is gaan zitten. Het zal een hoop werk zijn geweest. We hebben natuurlijk vorig jaar gevraagd om een ombuigingslijst. Nou, we zijn blij dat we nu niet daar de lijst doorgaan om te kijken. Oké, we hebben zoveel ton nodig. Welke dingen kunnen we eruit strepen? Want het zijn verdomd moeilijke keuzes als je die ombuigingslijst erbij pakt. Ik bedoel, ja, wie sluit er nou graag een zwembad? Maar ik denk dat het wel fijn is dat we dat overzicht hebben, zodat we de keuzes wel kunnen maken en goed in elkaar af kunnen stemmen als het nodig is. Ik denk goed dat hij is samengesteld.

Ja voorzitter, dank u. Ik zag u knikken, dus ik...

Ik mag ook zo meteen even kijken. U heeft het woord.

Goed, ja, verdomd moeilijke keuzes soms wel, soms ook niet hè? We hebben daar, volgens mij was dat in het debat over het coalitieakkoord, wel over gehad met elkaar en het wordt nu ook bevestigd in de ombuigingslijst dat een kopje koffie per huizenbezitter de verlenging van de ooievaarspas is en daarmee gezegd, het gratis openbaar vervoer voor 65-plussers mogelijk had gemaakt. Vindt u dat nou echt een moeilijke keuze? Nou, je vraagt

Vraagt dan eigenlijk om de lasten voor alle inwoners in deze gemeente te verhogen. Ja, die keuze hebben we gemaakt om dat inderdaad niet te doen. En ik ben blij dat we dus verder ook geen andere keuzes hoeven te maken om de gemeentelijke cijfers in het zwart te krijgen, omdat het meerjarenperspectief gunstig uitziet.

Nee, dat klopt. We hoeven niet een ombuiging of een bezuiniging door te voeren om in het zwart te komen. Maar het voorbeeld dat ik net gaf is, je neemt een kopje koffie van mensen die het gemiddeld genomen redelijk goed hebben en je besteedt dat aan mensen die het gemiddeld genomen niet zo goed hebben financieel gezien. Hoe moeilijk is dat nou? Nou goed, kijk.

Kijk, u zegt een kopje koffie voor de huizenbezitter. We zouden ook de keuze kunnen maken om te zeggen, we maaien het gras een paar jaar niet en dan is het wat groener, hè? Dat bespaart ook 1,5 ton per jaar. Weet je, dat doen we nu ook niet, dus we kunnen dit uitstekend idee. Ja, maar ja, prima en kom, we gaan in de uitbouw eens even samen zitten, zou ik zeggen. Nee, maar ik bedoel dus hè, ik vind dat soort tegenstellingen, kijk jij kopje koffie het gras niet maaien, uiteindelijk is dit het pakket nu wat er ligt, D66 staat daar achter. En we zijn blij dus dat we nu niet nog meer bezuinigingen of ombuigingen hoeven door te voeren om het ravijnjaar of wat voor andere tegenslag dan ook tegen te gaan. Wat ons wel is opgevallen, we hebben dan niet gekozen voor ombuigingen, maar we hebben er wel voor gekozen om een stelpost op te nemen, namelijk operatie Arendsoog. Daar zijn we vanuit D66 de afgelopen en ook vorige periodes al vaker wat kritisch op geweest en we vragen ons af. 4 ton de komende 3 jaar en in het laatste jaar 7 ton, is dat ja hoe optimistisch is dat, hoe realistisch is dat? En ja, dat levert ook de vraag op, wat hebben eerdere operaties Arendsoog eigenlijk hierin opgeleverd? Dus levert dat dan ook altijd hetzelfde op als wat we daarvoor begroten. Nou dan afrondend, voorzitter, D66 wil uiteraard instemmen met de kadernota en we kijken uit naar hoe deze zal bijdragen aan vooruitgang. Leidschendam-Voorburg, dank u wel.

Dank u wel, dan kijk ik naar de heer Streefkerk als volgende spreker.

Ja voorzitter, dank u wel. Bij het lezen van de stukken ontstaat een beeld dat overeenstemt met wat we dagelijks in de krant kunnen lezen. De samenleving staat onder druk. Onder druk van sociale uitdagingen, economische uitdagingen, financiële uitdagingen. De gemeente Leidschendam-Voorburg weet dat nog redelijk te doorstaan. We houden geld over en het zo fameuze ravijnjaar is prima af te dekken met bestaande reserves en de meerjarenbegroting is structureel sluitend zonder al te grote bezuinigingen op kleine punten en wij steunen ook het amendement van het CDA. Op dat punt is er wel degelijk het nodige te verbeteren. Voor we de concrete vraagstukken van Leidschendam-Voorburg behandelen, kunnen we niet om de landelijke context heen. Dit zijn tenslotte ook algemene beschouwingen. Er is in de Tweede Kamer een coalitie gevormd met een extreemrechtse partij. Sommige partijen noemen dat een politieke samenwerking, maar dat is nieuwspeak voor dezelfde zorgwekkende ontwikkeling waar extremisme en racisme worden genormaliseerd. Een beetje alsof je omvolking een zorgwekkende demografische ontwikkeling zou noemen. Die coalitie landelijk dus heeft een akkoord voortgebracht dat vol staat met populistische en tegenstrijdige ideeën. En daar hebben we als gemeente mee te maken. En dan komen we langzaam maar zeker op Leidschendam-Voorburg. Het akkoord moet nog worden uitgewerkt op landelijk niveau, maar zadelt lokale overheden naar verwachting op met stevige uitvoeringsvragen. Om er eentje uit te lichten: we hebben gisteren als Raad geconstateerd dat we in eerdere jaren minder hebben uitgegeven aan de opvang van vluchtelingen dan het bedrag dat daarvoor staat in begroten en van het rijk ontvangen. Van het resterende bedrag is een reserve gevormd. Dat is heel netjes, maar in de kadernota en eerder al in de beantwoording door het college van vragen uit deze Raad wordt een andere boodschap duidelijk, een boodschap dat we nog maar eens moeten bekijken welke rol we als gemeente willen vervullen als het gaat om de opvang van asielzoekers. Het coalitieakkoord was nog niet droog of het college zette de uitvoering van de spreidingswet in de ijskast. Juist met een zwalkende rijksoverheid kan een koersvaste gemeente het verschil maken in het zekerheidsgevoel van mensen. Dat betekent dus iets voor collegeleden, maar ook voor hun fracties in deze Raad. Het doet ertoe wat wij als gemeente voornemen en uitdragen en het helpt niet om aan te schuren tegen het populistische idee dat iedere vorm van opvang zo lang mogelijk vermeden moet worden. Het vraagt leiderschap om polarisatie in de samenleving tegen te gaan. Toon dat een koersvaste gemeente geeft zekerheid aan inwoners en dat is van bijzonder belang als het gaat om dit soort gevoelige thema's die de neiging hebben gekaapt te worden door populistische politici en onrustzaaiende bloggers. Voorzitter, wij menen dat er op twee punten een socialer gezicht van de gemeente mogelijk is. Allereerst als het gaat om betrokkenheid van en communicatie naar inwoners en ten tweede als het gaat om een ruimhartig minimabeleid. Over beide onderwerpen is en wordt het debat gevoerd in deze Raad en het is ons er niet om te doen om die debatten nu hier vanmiddag nog eens dunnetjes over te doen. Maar wanneer de rekenkamercommissie opmerkingen maakt over de digitale toegankelijkheid en bereikbaarheid van de gemeente, het fonds voor energieondersteuning amper wordt benut en de toon is dat een sociaal vangnet voorwaardelijk is, dan vraagt dat om bijsturing. En daar doen we dan ook ons best voor en uit deze kadernota en ombuigingslijst blijkt ook dat er ruimte is om andere keuzes te maken. Intensiveringen zijn mogelijk. Voorzitter, we maken al deze hele raadsperiode een speerpunt van het minimabeleid in onze gemeente en dat betekent voor ons dat we regelingen ruimer insteken dan alleen maar het openstellen voor huishoudens met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm. Ook met 120% of 130% normen die door veel andere en ook minder rijke gemeenten worden gebruikt, is het legitiem om mensen en huishoudens te ondersteunen. Dat betekent dus voor ons ook dat het zorgelijk is als het bereik van inkomensregelingen laag is. Dat betekent namelijk dat mensen die het lastig hebben niet de hulp krijgen waar ze wel aanspraak op hebben. De rekenkamercommissie heeft dat laatst ook nog bevestigd. Het komt de samenleving ten goede als het bereik van die regelingen omhoog gaat en daar zullen we dan ook scherp op zijn, bijvoorbeeld bij de behandeling van het minimabeleid. Een incidentele motie om €2.500 als pleister te plakken op een veel bredere sociale wond is natuurlijk niet waar het om draait. Een leuk initiatief, maar het gaat om structureel gemeentebreed beleid. Voorzitter, we hebben in aanloop naar dit debat vragen gesteld over inkomensregelingen en over woningbouw. En naar aanleiding daarvan stellen wij ook in dit debat twee vragen. Het gaat over woningbouw. Welke inspanning kan het college toezeggen om in de projecten voor woningbouw die er aan zitten te komen een hoger percentage sociale woningen te realiseren? We weten hoe weerbarstig dit is, maar we kunnen er ook niet mee leven dat we zomaar berusten in lagere aantallen dan we in ons huidige beleid hebben voorgenomen. Dan de tweede vraag: de indexatie van inkomensregelingen. Dat gebeurt al 5 jaar niet in deze gemeente en toch hebben we in deze Raad al meermaals het debat gevoerd over de effecten van de hoge inflatie. Kan het college toezeggen dat ook de indexatie van inkomensregelingen wordt opgepakt en meegenomen in de uitwerking van de begroting voor volgend jaar? Voorzitter, op ons eerdere verzoek is een ombuigingslijst gemaakt. Dat is ontzettend behulpzaam. Een goede basis voor toekomstige afwegingen. Het zal volgens ons ook het politieke debat ten goede komen, nu we weer inzicht hebben in realistische mogelijkheden om keuzes te maken. We doen vandaag geen concrete voorstellen anders dan de voorstellen die we hebben mee ondertekend en door anderen worden ingediend om posten in deze kadernota te veranderen. Maar we willen wel een aantal vragen stellen. Het antwoord daarop kan wellicht al vandaag volgen, maar kan eventueel ook in de uitwerking naar de begroting worden meegenomen. Allereerst de parkeerbelasting. Daarvoor is in de ombuigingslijst een bedrag van €100.000 opgenomen, maar dat lijkt een minimum. Kan daar meer inzicht in komen, kunnen daar scenario's in komen, zodat we ook duidelijker hebben dat het niet alleen maar om een bedrag van €100.000 gaat, maar het ook kan gaan over vele miljoenen. En zie ook gemeente Den Haag. Er wordt €100.000 geïnvesteerd in handhavingsinstrumenten, zoals een scanauto. Heeft het college een kosten-batenafweging gemaakt bij de investering van die middelen en wellicht is het aardig om de scenario's waar ik niet om vroeg te koppelen aan die kosten-batenafweging. Scanauto's kunnen ook een rol spelen in beleid omtrent betaald parkeren. Dan worden in die lijst ook enkele novigrad maatregelen genoemd, zoals het vervangen van pollers. Overweegt het college die sowieso of moeten we daar als Raad op gaan sturen? Over de leges voor milieubelastende activiteiten wordt het een en ander gezegd en ook daar is de vraag: is het college dat sowieso van plan, gelet op de ambitieuze duurzaamheidsparagraaf in het coalitieakkoord? En over die verduurzaming van financiën gesproken, we begrijpen dat voor sommige bouwvergunningen, daar is ook net een motie over ingediend, de hoogte van de leges is bepaald op een percentage van het betreffende bedrag. Hoe verhoudt zich dat met het uitgangspunt dat leges kostendekkend moeten zijn? Voorzitter, met de gemeente gaat het goed, maar niet met al onze inwoners. En de vraag of dit college er voldoende voor hen is. Met die vraag gaan wij straks weer het nieuwe seizoen in. Dank u wel.

Dank u wel. Dan geef ik als laatste spreker aan de zijde van de gemeenteraad het woord aan de heer Wilschut.

Ja voorzitter, we missen dan toch de heer Van der Schaft, want die was anders hier geweest.

Voorzitter, allereerst dien ik het amendement ondersteuning gemeenteraad in, mede ingediend door de heer Streefkerk en mevrouw Van den Heuvel, als technische wijziging van het programma overheid naar bestuur en ondersteuning om als Raad te sturen op de ondersteuning van de gemeenteraad. Voorzitter, dan mijn bijdrage. Youssef Knoowy, ook wel bekend als SEF, zegt in een van zijn nummers: "Als het mij hier niet bevalt, dan ga ik naar mijn eigen land, dus waar ik met mijn eigen vlag van een land dat niet bestaat." Aantrekkelijk beeld, niet waar? Om uit de ellende van deze wereld weg te kunnen gaan. Naar een eigen land? Het daar goed te hebben, waarschijnlijk zonder lastige mensen die anders zijn of anders denken. Voorzitter, en de ChristenUnie is hoopvol realistisch hoopvol, omdat we geloven dat het beter kan hier in Leidschendam-Voorburg, in ons land en in deze wereld, maar ook omdat we weten dat het pas echt goed wordt ergens na deze wereld. Maar ook realistisch, omdat we zien dat het nog heel veel niet goed gaat. En waar moeten we het dan over hebben? Nou, voorzitter, over fascisten, over Zwarte Piet, vluchtelingen en over vredestichters, want het lijkt tegenwoordig wel alsof je moet kiezen tussen twee kampen: Le Pen of Mélenchon, voor vluchtelingen of voor Zwarte Piet, tegen fascisten of tegen woke. En laat mij duidelijk zijn, ik heb een heuse mening over dit koude harten kabinet dat Nederland het liefst omtovert in een IJsland. Maar is er nog een weg vooruit waarin we het samen doen? Kunnen we omgaan met verschillen? Of worden we alleen boos als de ander niet vindt wat wij vinden of hebben we last van juist apathie, halen we onze schouders op over alles wat gaande is? Ontkennen we liever dat de wereld in de brand staat of mag dat pas gezegd worden als de brandweer hier is? Voorzitter, de ChristenUnie denkt dat de weg vooruit is in een hoge lat en een lage drempel. Want we moeten de lat hoog leggen voor onszelf. We hebben ambities, omdat het zoals het nu gaat, niet goed is. En tegelijkertijd vergeten we dat we het met elkaar moeten doen. Is de drempel die wij hebben gecreëerd wel toegankelijk genoeg om mee te doen? Kunnen de laatsten in de rij ook volgen? Snapt iedereen waarom we dit doen? Voorzitter, om het concreet te maken hier in Leidschendam-Voorburg. De ChristenUnie heeft afgelopen week, gisteravond, van harte ingestemd met het voorstel om Voorburg Noord werk met werk te maken en ook te werken aan een overgang naar duurzamere mobiliteit. Tegelijkertijd doen we dat met onze inwoners. We vragen aan hen: hoe ziet u het voor zich? Op welke manier kan het voor u werken? Een hoge lat en een lage drempel. Voorzitter, als ChristenUnie zien we ook dat de lat juist omhoog moet. De opvang van asielzoekers is nog steeds niet georganiseerd en met de voornemens van dit nieuwe koude harten kabinet lijken ook hier wat harten te bevriezen. Of kijk naar de financiën, we zijn een van de rijkste gemeenten van het land, hebben haast geen last van het ravijn en hebben tegelijkertijd een van de laagste woonlasten van de regio. Kortom, we hebben genoeg financiële ruimte om de lat veel hoger te leggen. Voorzitter, de ChristenUnie denkt dan aan ambities zoals geen kind groeit op in armoede of een forse daling van het aantal mensen met schulden. En we willen daar eigenlijk gewoon hele grote stappen op zetten. Wie denkt daarover met ons mee? We willen graag nadenken over concrete voorstellen om dit doel te halen. En dan kunnen we samenwerken aan het verhogen van die lat. En als we het over duurzaamheid hebben, ja, voorzitter, dan...

Ja dank, ik hoor dit als een oproep aan de Raad en ik wil hem graag onderstrepen van onze kant. In ieder geval steun hiervoor, het zat ook al in ons betoog, intensiveringen zijn mogelijk en we kunnen hier als gemeente iets mee doen en ik ben heel benieuwd wat andere fracties hierover denken. Maar ik zou ook graag aan het college willen stellen, dus mocht u het alleen als vraag aan de Raad zien, dan zou ik het ook als vraag aan het college gesteld willen hebben.

En ook aan inwoners en andere maatschappelijke organisaties zou ik willen zeggen:

Ja voorzitter, dan vraag ik me wel af of we dit gesprek dan breder kunnen trekken dan simpelweg alleen maar geld en het verhogen van regelingen. Volgens mij lezen we in de kadernota dat er sterk ingezet wordt op kansrijk, hè? We doen nieuwe kindcentra, sterke pedagogische basis, fundamenteel gesprek, jeugdparticipatie. Ik noem nog eens re-integratie, participatiebeleid, minimabeleid wat er aan zit te komen, welzijnsgesprekken. Volgens mij hebben we een heel stelsel en plannen. Laten we nou niet het gesprek verengen tot alleen maar 110 of 120%. Maar doen wat dit college doet, namelijk hè? Dat netwerk, die ketens verbinden en vanuit die bril kijken, dan doe ik graag met u mee. Niet als het alleen maar over geld gaat. Het zal ook

Over geld gaan, maar ik heb volgens mij gezegd dat we een stip op de horizon moeten zetten. We moeten opletten, namelijk dat geen kind opgroeit in armoede en daar zijn dan ook inderdaad andere elementen voor nodig dan die minimaregelingen waar we het binnenkort over gaan hebben. De dingen waar u op doelt dragen daar zeker ook aan bij. Voorzitter, als we het dan over duurzaamheid hebben, dan is juist de lat bekend. We moeten de aarde redden, maar de vraag is veel meer, hoe doen we dat met elkaar? Hoe zorgen we dat de pijn die we moeten nemen, eerlijk verdeeld wordt en de drempel voor iedereen te nemen is. Voorzitter, als het mij hier niet bevalt, dan ga ik naar mijn eigen land. Zwaai ik met een eigen vlag van een land dat niet bestaat. Voorzitter, we zullen het moeten doen met elkaar. En dat kan dus door onze ambities niet op te geven, zelfs de lat te verhogen. En tegelijkertijd moeten we ook oog hebben voor de drempel. Dan zetten we een stap vooruit. Of beter gezegd, zetten we samen een stap vooruit. Tot zover. Dank u.

Dan gaan wij schorsen. Maar voordat wij dat doen, of waarbij het college de gelegenheid krijgt na te denken over hun reflectie en reactie op wat u heeft ingebracht, even voor de administratie dat onder 14 en 15 nieuwe versies van moties inmiddels in iBabs staan. Check dus 14. Dat is CDA motie brede regionale samenwerking bij jeugdzorg, 15 is de D66 versterken groene verbinding Assen voor mensen en dier en volgens mij zijn die dus nu vernieuwd in het glazen plaatje te vinden. Check. Ja, dan schorsen wij nu. Ik kijk heel even hoe lang we daarvoor nodig gaan hebben als college. Ja, een tijdje hè, wel ja, dus dat wordt hem toch in ieder geval wel tot 5 over half. Ja, 5 over half.

Beste mensen, kan iedereen zijn plaats gaan innemen? Er zijn voldoende mensen aanwezig om de vergadering te hervatten. En iets zegt me dat u ook belang heeft bij het tijdig eindigen van dit mooie gebeuren, dus ik heb de vergadering bij deze heropend. Omdat we het ook over de financiële kaders hebben, hebben we afgesproken dat we de spreekvolgorde aanhouden waarbij we in ieder geval eerst de wethouder financiën zo meteen het woord geven met zijn beide petten, en dat we daarna de volgorde van de gewone portefeuille aanhouden, namelijk van enkele Bremer, Belt, Keus en mijzelf. En dan praat ik gewoon de tijd vol tot ik wethouder Van Veller aan het spreekgestoelte zie. Dus het lijkt me goed. Leuke mop. Ja ja, met alle respect, maar de meeste die dan in me opkomen kan ik niet door de microfoon vertellen. Een klerk dus. Ja, sorry. Ja oke. De griffier adviseert mij dringend om het toch niet ook zonder microfoon te proberen. Mensen, ik mis iemand. Kijk, aan zijn tempo te zien oefent hij voor de Vierdaagse. Nee, dat snap ik, maar u mag nu wel hardlopen. U bent aan de beurt. Wethouder Van Veller, gaat uw gang. Dank u.

U wel, meneer de Voorzitter en dank voor het geduld. Het was niet de bedoeling om tijd te rekken, want we staan nog niet voor. Ja, dank voor alle inbreng. Ik zal een aantal dingen gaan aangeven als wethouder financiën en ik neem meteen de zaken mee die met andere petten op zijn gesteld over, nou ja, met name minimabeleid, dat zit ook in mijn portefeuille en de omgevingsvisie, want daar ben ik ook druk mee. Nou ja, de financiële situatie. Onze gemeente is een, nou ja, als je alle gemeenten op een rij zet in Nederland, zijn wij er natuurlijk best financieel redelijk goed aan toe. We hebben ook een ravijn in 2026, we gaan daar omlaag. We gaan daar ook niet een sluitende begroting voor neerleggen zoals u heeft gezien. De jaren daarna is dat wel weer het geval, want dan neemt het gemeentefonds weer iets toe en zitten we zo'n beetje op, zal ik maar zeggen, break-even. Dat zijn wel de getallen die we nu hebben. En zoals u ook heeft gezien, bijvoorbeeld in de kadernota, staat bij sociaal domein helemaal geen staatje. Dat betekent dat we niet voorzien dat daar op dit moment wijzigingen in zijn. Maar je ziet natuurlijk wel wat ontwikkelingen die maken dat we telkens meer geld uitgeven aan het sociaal domein en zo zijn er ook allerlei sluipende uitgaven die hier soms niet eens worden besproken, maar die wel echt van belang zijn om te blijven doen. Ik noem bijvoorbeeld informatieveiligheid waar steeds meer ingaat en sowieso de hele ICT, omdat het echt het gereedschap van deze tijd is. Nou, dat soort dingen betekenen dat die begroting wel constant onder druk staat, maar inderdaad dankzij een aantal zaken, bijvoorbeeld het afschaffen van die opschalingskorting. Gelukkig staat onze gemeente er best wel redelijk goed voor. En dat is fijn, daar doe ik ook mijn best voor, ook landelijk. Dus dat is de financiële situatie en betekent dat dan dat we niet meer zouden kunnen doen? Ja, dat zijn ook politieke keuzes natuurlijk. Ik vind dat wij geen behoudende gemeente zijn. We zijn een gemeente waar enorm hard wordt gewerkt om op allerlei fronten mooie dingen te doen. Vraag het maar aan mensen die energietoeslag hebben gekregen de afgelopen tijd, de mensen die worden gesteund als het over minimabeleid gaat. Daar stond hier op deze plek meneer hoogleraar Anderson, de voorzitter van de landelijke commissie die ook vaststelde dat onze gemeente ook best wel een ruimhartige gemeente is als het gaat om minimaregelingen. En dat kan natuurlijk altijd beter en daar zijn we ook over in ontwikkeling. Maar ik wil wel benadrukken dat we natuurlijk een vooruitstrevende gemeente zijn op heel veel gebieden en al mijn collega's die gaan straks op hun gebied ook aangeven hoe ambitieus zij bezig zijn, dus mooi, daar hebben we dan ook wel redelijk wat middelen voor. Laat ik het anders stellen. We hoeven niet te bezuinigen. Die lijst met ombuigingen die u heeft gekregen, die heeft u zelf ook gevraagd. Die is meer ter informatie en een soort groslijst van allerlei mogelijkheden die verder zouden kunnen worden uitgewerkt als u daarop prijs stelt. En als de noodzaak er is en die is er niet, verschillende sprekers hebben dat ook aangegeven. Dus nou, dat voor wat betreft het algemene financiële beeld. Daar blijf ik alert op en nogmaals wat ik ook wil aangeven is dat geld natuurlijk niet het doel is maar een middel om zaken te bewerkstelligen, dus een sluitende begroting is natuurlijk wel een doel. Dat is ons opgelegd en uiteindelijk moet het ook in evenwicht zijn. Maar gelukkig kunnen we ook dingen doen vanuit een intrinsieke motivatie op die onderwerpen en hoeven we niet te zeggen van ja, we gaan vanuit een intrinsieke motivatie om te bezuinigen bepaalde keuzes te maken. Maar het is natuurlijk altijd beperkt, hè, middelen? Maar

Ja, dank u wel, voorzitter, over die intrinsieke motivatie. We hebben natuurlijk bepaalde regelingen met elkaar afgesproken. Nou, ik denk dat we kunnen verschillen over de term behoudend of progressief, maar vooral mijn vraag is: nu we die regeling al hebben en we zien dat sommige regelingen een lager bereik hebben dan je idealiter zou willen vanuit die intrinsieke motivatie die eigenlijk met het doel van zo'n regeling is gegeven, zouden we daar niet aan moeten werken?

Zeker, ja popel om na de zomer het debat te voeren over het nieuwe minimabeleid. En we hebben het ook al over de koers van het minima gehad, dus even met de pet op van wethouder minimaregelingen. We hebben ook een mooi debat al gevoerd over die koers en daarin zaten bepaalde waarden die centraal werden gesteld. Dat is een waarde gedreven beleid en een van die waarden is ook hoop. En als je dat progressief noemt of ik als liberaal noem dat vooruitgangsoptimisme. Maar het gaat er in ieder geval over dat we mensen ook perspectief geven. Nou, dat is een van die waarden die centraal staat en niet van we houden het budget neutraal of gewoon dat wel het geval is. Want uiteindelijk hebben we beperkte middelen. Maar ja, precies, dus dat gesprek wil ik graag natuurlijk verder voeren. Dat is misschien meteen ook een antwoord op de vraag, wie doet er allemaal mee om dat gesprek te voeren? Nou, we hebben het gesprek hier al gevoerd en dat gesprek gaan we verder voeren. Op basis van het mooie stuk dat volgens mij vandaag op de bus is gegaan en in jullie postbus zit. Meneer Streefkerk.

Kijk, hoop is een goed iets en een perspectief bieden is een belangrijk iets, maar uiteindelijk is het ook... Dat was een van mijn eerste bijdragen in deze periode. Money talks, hè? Dus money talks, dus ja, en wat ik me daarvan vanuit deze bijdrage van dit antwoord van de wethouder dan afvraag is van als het bereik van een regeling laag blijkt te zijn, moeten we dan niet steviger inzetten op het vergroten van het bereik en niet zoals inderdaad in het stuk dat vandaag is verstuurd? En daar gaan we het later uitgebreider over hebben. Een zeer beperkte stijging van het bereik wordt voorgenomen, zeer beperkt. Moeten we niet streven naar het volledig realiseren van het doel van een regeling en dus ook de mensen die daarvoor in aanmerking komen zoveel mogelijk daarbij proberen te betrekken? Ja, kijk.

Kijk, we hebben die regeling, die staat voor iedereen open. We doen er staat ook in het minima. We dreigen eigenlijk het hele minimabeleid nu door te spreken. Maar het is ook natuurlijk heel belangrijk om op allerlei mogelijke manieren uit te dragen via allerlei kanalen dat die mogelijkheden er zijn. En u heeft ook gevraagd naar het welzijnsgesprek, nou, dat is één van die voorbeelden waar je nu ook al ziet, hè, die rapportage heeft u ook gekregen dat het bereik van regelingen toeneemt dat er inderdaad aanspraak op wordt gemaakt, waar we ook mee bezig zijn, dus met de toeleiding en toegang ook via het beroemde sociaal servicepunt, wat toch even iets anders is dan de gemeente, zodat mensen zich daar makkelijker toe wenden en zo zoeken we allerlei kanalen. Vanmorgen hadden we nog een mooi gesprek met mijn collega duurzaamheid over energiehulpen die wel overal achter de voordeur, tenminste veel achter die voordeur terechtkomen. Nou, kunnen we die niet iets mee krijgen ze al trouwens, hè, maar toch ook weer nog beter verbinden en equiperen? Nou, we zijn er op alle mogelijke manieren mee bezig, maar het moet ook realistisch zijn die dat bereik is nog niet 100%. Het verschilt ook per regeling. We hebben in ieder geval goed gekeken of die regelingen überhaupt helpen. Nou laten we daar verder over doorgaan, want ik kan me hier helemaal in verliezen. Hartstikke leuk, maar het ging hier over de kadernota. In ieder geval in die kadernota worden op dit moment genoeg middelen ter beschikking gesteld om dat minimabeleid zo uit te voeren en daarmee verder te gaan. Nou, dat was de financiële situatie en dan hebben we eigenlijk ook meteen de minimaregelingen wel in algemene zin behandeld volgens mij. Maar ja, dat kan ik meteen ook aangeven dat, want dat was nog een vraag over minimaregelingen, want ik zie mevrouw Kok al bijna naar de microfoon grijpen. Ja, die indexatie van die inkomensondersteuning. Die zit ook in het minimabeleid, dus die hebben we. We hebben die bedragen herzien voor het komende jaar, dus daar kunnen we meteen dat gesprek over voeren als we het daar over hebben. Maar dat is opgepakt, dus dat is dan meteen een antwoord op die vraag. Nou, dan heb ik dus de financiële situatie gehad. Ik heb weersproken dat we een behoudende gemeente zijn en dat er nergens een cent bij gaat. De vraag is inderdaad natuurlijk altijd, kunnen we dat waarmaken? Nou, dat hebben we gisteren ook over gesproken over dat die realisatiekracht. Ja wij, wij zijn nog steeds van mening dat we met deze middelen en deze kadernota en deze plannen uit de voeten kunnen en dat kunnen realiseren, dus dat is voor wat betreft het realisatie. Deel en we blijven natuurlijk alert op die financiële ontwikkelingen als het gaat over het sociaal domein, met name en überhaupt de financiële ontwikkelingen. Ja, nou ja, daar gaan we ook verder over praten. Over de WMO is natuurlijk ook een koersbrief en komt nieuw WMO beleid. Daarin zie je ook de afgelopen jaren dat er een stijging is geweest. Dat is ook niet verwonderlijk. We hebben ook een verouderende bevolking, daar gaan we verder over in gesprek komen. Ook rijksmiddelen bij op WMO hè? Dat is trouwens nog even geparkeerd. Hele technische discussie, maar het rijk ziet ook dat we meer geld kwijt zijn dan WMO, dus er komen wel wat middelen bij in de toekomst. En over jeugd komen we natuurlijk ook nog te spreken. En nogmaals, dat is natuurlijk ook altijd gedreven en daar kan mijn collega Jeugd natuurlijk eindeloos en heel goed over vertellen. Het is natuurlijk ook gedreven vanuit die jeugd helpen en niet vanuit problemen, maar vanuit talentontwikkeling, maar daar is daar is geld. Natuurlijk komt er wel bij kijken, want dat is een enorme, enorme budgettaire beslag. Wat het jeugdzorg levert, dus ook hier komen we verder op te spreken. Ik loop dan even af, want wat ook heel mooi is. Is dat we soms ook heel kleine initiatieven ondersteunen, dan hebben we het letterlijk over de buurtbarbecues en dat soort mooie initiatieven echt in die haarvaten van onze samenleving. En daar hebben we een commissie voor die subsidievragen daarvoor beoordeeld. En dat heet vlietwensen. En nu zie je dat vlietwensen eigenlijk steeds bekender wordt en ook dat er spreiding van aanvragen over onze gemeente steeds beter is. En dat betekent, bracht met zich mee dat ze vorig jaar voor het eerst. In die jaren dat ze bestaan, het budget dat ze hadden volledig uitgaven aan initiatieven aan aanvragen. Dat is mooi, maar ze moesten natuurlijk een eindstand van het jaar moesten ze een aantal aanvragen daardoor afwijzen. Nou, dat zie je wel vaker natuurlijk met een budgetplafond, maar dan kun je het verschillende dingen op bekijken. Een waar gaat dat geld dan allemaal heen en terecht dat er nu een motie is aangegeven door het CDA. Wat zegt van nou? Kijk nou even in het afwegingskader, want er is al een afwegingskader, maar dat staat er nog niet met zoveel woorden in. Dat je niet allerlei instituties gaat bekostigen die elders ook al subsidie krijgen en ook nog eens een keer vlietwensen aanspreken en dat zijn ook nog eens een keer best best. Wel grote bedragen waar het dan om gaat dus heel goed dat daarnaar wordt gekeken. Dan zie je ook dat dat een aantal jaren geleden is bedacht en dat was toen ook zo dat 25 2 1025 dat we dan niet sluitend zijn. Er is kritisch gekeken naar een aantal posten, waaronder vlietwensen omdat er toen niet werd uitgeput en dat gaat omlaag volgend jaar en het CDA geeft nu in een amendement aan. Kunnen we dat budget niet minimaal gelijk houden voor het komende jaar en ik zie daar eigenlijk wel wat in. Dus vanuit het college wil ik aangeven dat we dat dat we dat overnemen. Als u daarmee instemt, natuurlijk. Nou ja gekoppeld aan dat aan dat aan die motie om dat afwegingskader te bekijken dan nou. Dan komen ze in ieder geval het komende jaar door en daarna nemen we het allemaal mee in de nieuwe subsidiestelsel. Wat we sowieso wel waar we over gaan praten, dus het lijkt me een prima. Nou ja, prima idee om dat dan even netjes gelijk te houden voor vlietwensen. Bril erbij wat heeft arendsoog opgeleverd? Ja, dat is arendsoog is een. Romanfiguur uit mijn jeugd en die kon in het donker kijken en dan vond hij toch nog altijd iets wat mensen in het licht niet zagen. Ik denk dat die naam daar vandaan komt. Ik heb geen idee. Hij bestond al voordat ik wethouder werd. Het is in ieder geval een operatie om heel sterk te kijken naar kostenposten. Ik weet dat mijn ervaring wel dat sommige gemeenten dan overal potjes hebben en als je nou eens kritisch kijkt naar al die potjes en als je dat afroomt of in ieder geval bekijkt, is dat potje nou eens nog gebruikt de afgelopen jaren of niet, nou, dan vind je altijd wel geld en dat houdt een. Dat houdt een organisatie scherp. En dus is er ook doorgaand sprake. Gewoon scherp kijken in de arendsoog slag die ieder jaar weer wordt gemaakt. En ja, het verschilt nogal wat de opbrengst daarvan is. We hebben nu bijvoorbeeld weer gekeken naar kapitaallasten. Ook een aantal kapitaallasten geïdentificeerd die niet helemaal gelijk liepen met de verwachting hoe waar we dat dan gaan uitgeven? Nou dat dat dat wordt dan toch afgeroomd en dat vloeit weer in de algemene reserve betekent niet dat we later niet hoeven uit te geven, maar zo houden we het scherp dat dat verklaart ook die fluctuatie van arendsoog, maar het is elk jaar wel weer een realistische raming. Hoeveel geld we daarmee? Ja, ik zou hem niet zeggen ophalen, maar van daarmee identificeren dat we dat niet hoeven uit te geven, dus dat was ja Arend. Zo helpt ons wel daarin. Indexatie inkomensregelingen heb ik gehad, ja, dat is een hele serie vraag. Ik zie

Een vraag voor meneer Jorissen. Ja. Dank u, voorzitter.

Voorzitter, nog heel even over Arendsoog, want is dat dan puur een technische exercitie waarin wordt gekeken naar die, kunnen we die potjes afromen, of heeft dat dan ook te maken met de discussie waar we het gisteren over hadden? Over planningoptimisme bij de jaarstukken bijvoorbeeld, dat we dingen niet kunnen realiseren en vooruitschuiven. En dat dat dan niets oplevert, of is het de combinatie van beide, of hoe werkt dat?

Ja, het is een combinatie van beiden, dus er wordt naar grote projecten gekeken. Wordt er een investering gekeken naar Arend? Zo gaat het meer over structurele uitgaven, maar dat bij elkaar levert natuurlijk elke keer weer iets op. Ja, met de planning optimisten zijn we ook heel sterk aan de slag. Het is ook wel iets verbeterd. Nou ja, goed dat dat gesprek gisteren goed was, maar het is beide het geval, ja ja. Ja nogmaals, het levert geen geld op hè, het betekent alleen maar dat we beter kunnen plannen en ramen, maar soms zijn het inderdaad potjes die jarenlang al niet, nee, jarenlang de tijd niet gebruikt zijn, etcetera. Er is een hele serie vragen gesteld door de PvdA over die ombuigingslijst en ik vind het wel mooi dat dat is gebeurd, want dat betekent in ieder geval dat we het niet voor niks hebben gedaan. Aan de andere kant hebben we het natuurlijk wel een beetje gedaan voor het geval dat en dat geval. Dat doet zich op dit moment niet voor en inderdaad wat werd aangegeven. Nou, het is nog steeds een interessante lijst, je zou het nog steeds bij wijze van spreken allemaal kunnen doen, dan houden we een heel kleine overheid over. Maar dat hoeft nu niet. En die politieke keuze wordt nu ook niet gemaakt. Is ook in ieder geval vanuit de financiële optiek niet nodig. Dat betekent niet dat er een aantal dingen in staan die best interessant zijn om bijvoorbeeld de pollers. Ja, we hebben pollers en die doen het niet zo goed, dus dat levert eigenlijk meer ongemak op dan dat dat nou echt helpt. Dus als je nou kijkt vanuit de waarde die erachter ligt van parkeer- of toegangsregulering, dan kunnen we beter iets anders gaan doen, dus er wordt naar gekeken. Ja, sommige opties hebben wel meer om het lijf en dat is dan een scenario wat we op dit moment niet volgen. Bijvoorbeeld de legers milieubelastende activiteiten zou je kunnen doen, is op dit moment niet aan de orde. En dan natuurlijk wat ook niet aan de orde is en dat is een politiek punt wat we al heel vaak hebben besproken of elke keer weer een beetje opdoemt. Maar betaald parkeren is niet aan de orde. Dat is een politieke keuze die nu maakt dat we dat ook verder niet onderzoeken. We hebben op de achterkant van de sigarendoos bekeken dat dat € 100.000 zou opleveren als je de kosten en met alle investeringen dat soort dingen ook doet. Ja, dat zou meer of minder kunnen zijn, dat is een scenario die verder helemaal zou kunnen uitwerken. Alleen dat kost wel veel capaciteit en die noodzaak is er nu niet aan omdat nou ja, budgettair niet nodig is, maar wat ook belangrijk is, het is een politieke keuze die maakt dat het op dit moment niet aan de orde is en dat vind ik het wel heel zonde om zo'n scenario uit te werken, dus dat gaan we niet doen.

Nou ja, of een politieke keuze aan de orde is, bepaalt de Raad natuurlijk. En het is natuurlijk wel een onderwerp dat in deze periode aandacht krijgt, het parkeerbeleid en of we wel of niet parkeerbeleid moeten heffen, maar gaat betaald parkeren invoeren. De wijken daaromheen zullen echt wel met het een en ander te maken gaan krijgen. En deze lijst is niet bedoeld om alleen maar in het geval dat er bezuinigingen noodzakelijk zijn keuzes te maken. Deze lijst is ervoor bedoeld om gemotiveerd en inhoudelijk onderbouwd een politiek debat te kunnen voeren. En omdat het een politiek thema is, waaronder dus dat parkeerbeleid, zouden wij het wel op prijs stellen om daar iets meer zicht op te krijgen. Dat hoeft inderdaad niet een heel uitgewerkt rapport van hè? Op deze manier kan je allemaal betaald parkeren invoeren. Maar wat er nu, zo lees ik het nu, de ontmoetingsfeest eigenlijk alleen maar de melding van nou ja, om uit de kosten te komen moet je minimaal € 100.000 ophalen. Ik wil weten hoe realistisch is dat en welke knoppen kunnen we draaien? Wat betekent het als we dat naar 200.000 brengen? Juist omdat parkeerbeleid heeft natuurlijk een eigen doel, maar als ze zeggen van we willen op een bepaalde manier financiën genereren om een ander doel ook mogelijk te maken, dan is het wel nuttig om te weten. Nou ja, hoeveel ruimte er op bepaalde onderwerpen zit? Ja, ik

Me voorstellen dat u dat allemaal interessante vragen vindt. En ik kan me ook voorstellen dat u dat nog een keer bent. Parkeerbeleid aan de orde stelt. Alleen ik zie op dit moment in ieder geval vanuit wat ik u net schetste niet de noodzaak om dit helemaal zo uit te werken. Dus als u die vragen nog een keer stelt, blijft parkeren, nou, dat zal me niet verrassen. Alleen stel ik hier vast dat wij die scenario's niet uitwerken, omdat noch de politiek, noch de financiële noodzaak daar ligt.

Misschien is het woord scenario en gaat het een eigen leven leiden, voelt dat te groot aan. Wat ik bedoel is: er is een exercitie gemaakt waar die € 100.000 is uitgekomen. Ik zou iets meer grip willen krijgen of zicht willen krijgen op hoe we nou tot die honderdduizend komen, zodat wij ook, en dat kunnen we best zelf doen als fractie, daarmee aan de slag kunnen om vervolgens een weging te maken. Hoe komen we op eventueel andere getallen uit? Dank.

U wel eerst even, mevrouw Van den Heuvel. Ga je gang, dank u wel.

Dank u wel, voorzitter, ik snap best de informatiebehoefte van collega's. Volgens mij hebben we daar voldoende middelen voor, ook als Raad. Dus ik zou zeggen: stel schriftelijke vragen. Maak een afspraak met een ambtenaar, u kunt het allemaal deze zomer gaan doen. Meneer Streefkerk.

Zeker en het helpt als het college de waarden daarvan ook onderschrijft.

Doe ik hier in ieder geval niet. En nou ja, u heeft informatierecht, etcetera etcetera. Dus nou dat dat gesprek. Dan wordt nog gevolgd. Overigens is exercitie natuurlijk een nou even. Dat gaat dan ook hun eigen leven leiden in plaats van scenario denken. Het is in ieder geval heel veel effort om iets uit te zoeken wat op dit moment niet aan de orde is. Ik denk dat ik even de emoties verder nog even doorblader om te kijken wat ik verder zou beantwoorden, want volgens mij heb ik nu alle vragen die zijn gesteld wel beantwoord, maar ik vrees dat dat niet het geval is. Even kijken. Deze is niet aan de orde van mij, die is niet aan de orde van mij. Ik blader hem gewoon letterlijk door. Vlietwensen heb ik beantwoord, dan kom ik op de papa de kabelnaald even werken, dat gaat over. Oh ja, dat amendement over de middelen voor de gemeenteraad, ja, die moet ik beantwoorden. Ja, ik hoop dat we daar technisch uit kunnen komen. Wat mij ambtelijk in ieder geval en dit is wel heel technisch hoor wordt verteld. We hebben natuurlijk dat besluit om onze begroting op een bepaalde manier in te richten en dan heb je programma's en taakvelden en dit zijn middelen die worden toegekend aan de algemene organisatie om vervolgens de griffie weer te ondersteunen. En nu is het zo dat die middelen dan zien op overhead en dat zit in een bepaald programma en dat is niet het programma waarin de griffie zit en nu is hier de vraag, kunnen we dat bij de griffie zetten? Die middelen? Alleen, nou ja, die middelen worden ingezet. Concreet voor ICT'ers en andere en communicatie enzo die nu eenmaal in die afdeling zitten. Dus technisch is het zo dat het echt in dat taakveld in dat programma moet zitten. Wat ik me wel kan voorstellen is dat we dan in dat taakveld in dat programma waar het op rust dat we daar apart even aangeven wat we voor de griffie hebben gedaan, dus dat we in de rapportage wel het inzichtelijk maken, want wat ik begrijp is dat u daarop wil sturen. U wilt natuurlijk dat geld wel uiteindelijk wil zien worden besteed aan ondersteuning van de griffie en niet dat we daar alsnog prachtige nieuwe computers voor het College voor kopen. Nou, dat snap ik dus als u ermee instemt zou ik het zo willen zien dat we een rapportage maken in, maar wel onder dat taakveld overhead en. Ik zie dat u daarop wil reageren, want dit is een amendement, dus het is wel even belangrijk dat die dan klopt.

Ja voorzitter, ik heb daar inderdaad een vraag over, want ik snap namelijk niet zo goed wat het probleem is en ik zou dus eigenlijk gewoon een vraag willen stellen. Nou, eerst dank voor de toezegging. Volgens mij kan dat inderdaad al een eerste stap zijn om te sturen, maar ik zie nog niet waarom ik deze of andere mensen moeten aanpassen. En ik zou eigenlijk gewoon de vraag willen stellen: stel deze wordt aangenomen, wat gebeurt er dan, wat zou er dan fout gaan? Mevrouw van

Ja, in aanvulling op collega Wilschut: als het dan toch in dat andere programma moet blijven, kunnen we het dan alsnog niet oormerken? Of, ja, bij mij heet dat een budgetregel ervan maken, dat we het dus wel uit die pot hevelen, maar echt oormerken voor de griffie. Wethouder.

Dat is ook eigenlijk het voorstel. Wat er zou gebeuren is dat we dan zeggen, nou, oké, griffie, hier heeft u het geld en maak dat dan over naar de organisatie weer eens raar, broekzak vestzak of dat dat. Maar dat is eigenlijk nu eigenlijk al het geval, dat de griffie dan zelf mensen gaat aannemen voor dat bedrag om die functies te doen. Alleen nu is het meer de beweging die natuurlijk wordt voorgestaan en zeker nu de griffie ook in het pand zit van de rest van de ambtelijke organisatie. Nee, wat moet ik zeggen van de ambtelijke organisatie hè? Aparte club dat ze meer gebruik maken van die diensten van die van die plus. Dus ik zal maar zeggen, bijvoorbeeld ICT. We hebben een fantastische helpdesk echt gaaf, nou wat nu gebeurt, is dat de griffie op zichzelf staat en dan kan ze gewoon bellen en zeggen, van joh, ik kan dit document niet openen en dan komt er iemand die zegt van joh, je moet patches installeren op je telefoon, want die communiceert met Apple bijvoorbeeld. Meneer Wils

Juist denken dat dat broekzak vestzak juist precies is wat we willen, namelijk dat je als griffie of eigenlijk als gemeenteraad kunt sturen op welke diensten je, zeg maar een soort van inkoper bent bij de gemeente, ambtelijke organisatie en dat is dan inderdaad wel mensen die dan in de ambtelijke organisatie zitten. Maar ik zou juist denken dat dat precies is wat dit amendement beoogt, dus ik zie nog niet waarom die moet worden aangepast. Ja dan

Krijg je een soort inkooprelatie, wat we bijvoorbeeld ook niet hebben voor de huisvesting die griffie zit nu in het Raadhuisplein en we berekenen ook niet de verwarmingskosten en de huisvesting et cetera. We hebben besloten om gewoon de griffie daar meer onderdeel te laten zijn van de hele organisatie. Dus het is een heel andere manier van werken die we nog niet hebben. Dat we dat intern ook verrekenen en dat soort dingen dus dat en dat wordt ook wel een beetje onhandig. Maar goed, ja.

Mee te denken, ik snap best dat als we eigenlijk volgens mij weg willen van dat wij allemaal aparte pakketten aan ICT en dat hebben en dus meegaan in de hele beweging van de organisatie. Waarom het dan toch niet kan? Want wij zijn uiteindelijk toch wel een iets andere chemie, hè, dan het gewone bureau met een laptop en zo op R1 of R2. Waarom het dan toch niet kan dat we bepaalde producten, hè, dat we het geld oormerken om toch andersoortige producten af te nemen? Waarom moeten we per se in die hele grote hoop zitten? Want wij moeten kunnen, wij hebben ook andere, denk ik, dingen nodig, dus daar moeten we op kunnen sturen. Ja, helemaal eens.

Eens dus, daarom zeg ik van, ik wil best rapporteren, natuurlijk binnen dat taakveld waar het dan nu op rust. Welke zaken voor de griffie zijn geleverd? Je zou ook sowieso aanraden: zou je eens niet tussen de griffie en de organisatie bijvoorbeeld een soort dienstverleningsovereenkomst kunnen sluiten of bijvoorbeeld trekkingsrechten afspreken, dat in ieder geval als een raadslid of de griffie zelf een probleem heeft, ICT als eerste opneemt voor dat raadslid of voor de griffie zelf? Dat soort dingen zou je allemaal op kunnen sturen, dus sturingsmogelijkheden genoeg, ja. Alleen, nou ja, goed, je kunt het wel doen, maar dan krijgen we wel een hele rare gasstromen om dan vervolgens dat weer over te maken naar de organisatie zelf. Dus dat is mijn commentaar op dit amendement. Dus denk er nog even over na in de pauze of schiet nog een techneut aan, want ik kan het in ieder geval niet uitleggen. Maar dat ligt aan mij, ja. Ik ben ook, ja, goed, dus dat, ja, de hunt gaat niet over mij. Zwemwater gaat niet over mij, anjerperk duurzame leeg is verduurzaamheid projecten. Ja, ik heb al. Gisteren hebben we ook over leges gesproken. Ik weet niet of ik die zou doen, maar dit gaat de wethouder duurzaamheid verderop in. Voorzitter, meneer Streefkerk.

Ook over die vraag over de uitgangspunten van de leges. Want ik zie dat een beetje in het verlengde. Maar dat lijkt me nou echt iets voor de wethouder financiën. Uitgangspunt is

En, hoe verhoudt dat zich dan tot dat principe dat, naar we begrijpen, de vergunningen die nodig zijn voor bepaalde bouwprojecten gekoppeld zijn aan de waarde van die bouwprojecten en zo'n percentage lijkt, hè? Kostendekkend is een absoluut getal en een percentage lijkt er niet direct mee verband te houden. Nou.

Wij kijken, wij kijken. Jaarlijks hebben we echt een enorm systeem om te kijken naar welke kosten allemaal komen kijken bij een bepaalde BEPA. Van de aanvragen, dat gaat overigens tot trouwen toe, allemaal wat we kunnen toerekenen naar bepaalde, met name ambtenaren uiteraard, die daarmee bezig zijn. En dit is een staffel om een beetje in te schatten wat dan de grootte is van een bepaald project. Kunt u zich voorstellen, als je een huis wil bouwen, veel groter project, dat is dan waarde uitgedrukt. Is dat zo dat dat ook vaak betekent dat er ook meer ambtelijke capaciteit mee gemoeid is, dus het is een soort staffel. En nou, ik raad u aan anders een keer langs te komen. Dat is jaarlijks een enorme exercitie. En die wordt ook wel heel goed gedaan. Ik heb een keer meegekeken en het is echt wel indrukwekkend dus. En ja, nogmaals, dat is natuurlijk niet één op één, maar dat is in dat hele systeem zo. En het wordt ook gecontroleerd, dus dat is maar goed. Verder gaat het over duurzaamheid natuurlijk, want je kunt natuurlijk altijd meespelen. Gaat de heer Belt op in kracht van huis is niet vlietwensen komt weer. Dat is natuurlijk die motie die omarm ik dan ook. Volgens mij ben ik er dan toch jeugdzorg. Groene verbinding zoals ja, ik ben er volgens mij wel, tenzij u mij nog het vuur aan...

De schepen. Leggen op termijn meemaken wethouder mevrouw Van Eekelen, u heeft het woord. Voorzitter, dank.

Dank mij zijn twee vragen gesteld door de VVD en de eerste gaat over bedrijventerreinen en geef nou eens duidelijkheid over bedrijventerreinen. En nou laat ik duidelijk zijn over bedrijventerreinen, bedrijventerreinen zijn heel belangrijk voor onze gemeente en daarom hebben wij ons ook uitgesproken dat de bedrijventerreinen die we hebben, dat we die willen behouden. Nou, een grotere zekerheid, denk ik, kan je op dit moment niet geven. Daarnaast zijn we natuurlijk, u gaf dat zelf ook al aan, op regionaal niveau in gesprek over de bedrijventerreinen, onder andere met Woonwerk Akkoord, Businesspark Haaglanden, de MRH en met de provincie, maar ook lokaal onder andere met onze contractmanager en bedrijven. En daar hebben we dan aandacht voor de verduurzaming, het gasloos maken, maar ook bijvoorbeeld de organisatiegraad. Dat is een van de vaak moeilijke dingen op een bedrijventerrein, hè? Wij hebben zelf geen positie, maar de eigenaren hebben allemaal zelf een unit en het is heel belangrijk dat ze zich gaan verenigen naar de toekomst toe, omdat ze dan ook echt dingen voor elkaar kunnen gaan krijgen. Hoe we dan verder gaan met die bedrijventerreinen en de duiding en de richting? Daar kom ik na de zomer op terug in de koersnotitie. En dan had u mij gevraagd over Forum Sport. Uiteraard, Forum Sport is een hele mooie vereniging, ben daar veel geweest afgelopen periode. Los van dat ze sportieve prestaties neerzetten, is het ook een hele mooie familieclub, maar ze hebben ook de nodige uitdagingen. U gaf dat net aan, onder andere het waterprobleem. Nou, ik heb toevallig vandaag nog met Forum Sport gesproken, zij hebben een herinrichtingsplan gemaakt, daar zijn wij met ze over in gesprek en daar krijgt de waterproblematiek die ze hebben zeker een plek in. Dank u wel, voorzitter.

Mevrouw Van den Heuvel en daarna meneer Mattie. Nou oké, eerst mevrouw Van den Heuvel. Ja, dank.

U wilt graag de toezegging op Forum Sport, mevrouw de wethouder, of wethouder van enkele bedrijfsterreinen na de zomer een koersnotitie. Welke koersnotitie is dat? Dat is...

Dank u wel, voorzitter. Er zitten twee vragen. De problemen met de drainage die lopen. Die zijn er natuurlijk al een paar jaar, er zijn ook wel tussenoplossingen geweest, maar het lijkt ieder jaar toch weer terug te komen. Ik denk dat het toch wel zaak is dat we dat nu voor eens en altijd gewoon goed gaan regelen bij die club, want het is, wat ik zeg, echt een langlopend probleem. Dat is één. En het tweede, ik wil hem toch even iets wijder of iets breder trekken, want er zijn meerdere velden daar die toch wel iedere winter problemen hebben volgens sport en daar bent u denk ik ook bekend mee. En ik denk dat we daar ook de aandacht op moeten vestigen. Dan heb ik het over de twee velden die tegen de kant van de Rembrandtlaan aanliggen, zeg maar de twee grasvelden. Dank u.

Ja, dat zijn veel de 4 en 7. Dat is bekend. We zijn in gesprek ook met Delfland bijvoorbeeld om een waterberging onder de velden te maken en eventueel ook die velden te vervangen door bijvoorbeeld kunstgrasvelden, zodat we nou gewoon een stevige oplossing hebben naar de toekomst toe.

Check, dank u wel. Ja, dat was het. Wethouder Bremer krijgt het woord, hij staat al klaar. Ja, dank u.

Wel voorzitter. Dank ook aan de Raad voor de enkele vragen die ik heb mogen ontvangen. Ik begin gelijk bij het amendement van GroenLinks over de asielopvang. U roept daartoe het college op om vooral de spreidingswet te willen blijven volgen. En volgens mij heb ik dat al in een vorige raadsvergadering aangegeven dat we dat willen blijven doen. U heeft inmiddels ook het regionaal plan van ons ontvangen, waarin wij ook aangeven dat wij voornemens zijn de spreidingswet gewoon te volgen, zoals die geldt, dus wat mij betreft is die volledig overbodig, maar u gaat daar zelf over. De andere vraag was van het CDA over de wijkverenigingen. Wij hebben regelmatig contact met de wijkverenigingen, met de een meer dan met de ander. Omdat niet iedereen in een gemeentelijk gebouw zit. Niet iedere wijkvereniging, met de een gaat het ook wat beter dan met de andere en dan financieel gezien. Wat we wel in algemene zin constateren is dat veelal door liefde ontstaan, ouderen, wijkverenigingen onderhouden door middel van bestuurslid zijn, maar ook de activiteiten soms in die lijn zitten, waardoor het ook lastig is, soms om nieuwe mensen binnen te halen, hetzij in het bestuur, hetzij voor de activiteiten. Dus wij zijn nu in gesprek met de wijkverenigingen om te kijken: is de wijkvereniging nou het gebouw of is de wijkvereniging een vereniging die in een gebouw zit met misschien andere partners of anderszins? Dat zijn we nu met elkaar aan het bespreken, omdat wij wel van belang vinden. Dat zien we ook, dat niet het gebouw, maar de verenigingen een bijzondere plek in onze wijken hebben en dat willen we graag zo houden. Dus we hebben intensief contact met ze, wat ik zeg, met de een wat meer dan met de ander. Dat ligt soms ook aan de wijkverenigingen en soms aan ons. Maar dat dus.

Meneer Van Duffelen heeft daar een vraag over.

Twee vragen eigenlijk. Ja, het is wat wij terugkregen, hè? Vorige week toen wij een bijeenkomst met wijkverenigingen hadden, kwam de vraag: laat het college ons eens vragen, hoe gaat het met ons? Dus ik weet niet precies, maar dat is wat wij terugkregen. Het tweede is: wat wilt u met de wijkvereniging, hoe staat u daarin? Nou.

Nou, volgens mij gaat het hier niet om wat ik met de wijkverenigingen wil. De vraag die wij in de wijkverenigingen stellen is: wat voor wijkvereniging wil je zijn? En soms zegt een wijkvereniging: nou, we willen dit soort activiteiten doen, maar het ontbreekt ons aan mensen. Wij sturen als gemeente, omdat er ook wel heel vaak verzoekjes komen om ruimtes, door naar de verschillende wijkverenigingen. Daar kan je ruimte huren zodat ze een bron van inkomsten hebben, dus daar zitten we gewoon constant in gesprek. En zoals u in het coalitieakkoord heeft kunnen lezen en wat ik ook steeds uitdraag, maar volgens mij het hele college, want we zijn altijd bij de wijkverenigingen, ook als gemeente. Vinden wij wijkverenigingen onwijs belangrijk. De volgende vraag kwam van D66, waarom het college geen geld vraagt voor het versnellen van woningbouw? Nou, niet in deze kadernota. Wij zijn wel bij de provincie hebben we aangeklopt onder andere voor de vliegende brigade. Dat is dan in handjes, niet zozeer in geld. En nu relateert dat aan de bouwplannen van de Prinsenhof. Die bouwplannen heeft u als raad zelf stilgezet, omdat u het in de vorige periode niet wenselijk vond om daar meer sociaal toe te voegen. Daarmee is hij onderaan de lijst komen hangen en gaan wij door met de bouwplannen die wel, zeg maar, snel kunnen en hoop opleveren, dus dat is die. En dan had de PvdA nog de vraag welke inspanning het college levert om een hoger sociaal segment of aantal woningen toe te voegen bij nieuwe bouwplannen. De verplichting is 30% dat weet u, sociaal 20 gemiddeld duur dat gaat veranderen. Daar krijgt u binnenkort ook een brief over naar 2/3 betaalbaar. Dat is landelijk en provinciaal met de gemeente zo afgesproken. Daarnaast kijken we gewoon per locatie wat kan. Wat is mogelijk dat we vragen het altijd wel. En zoals u weet is Vlietweg 3 in ieder geval 80% sociaal, dus daar gaat naar 70 iets over de 70% sociaal dus we vragen het maar ja, we kunnen niet meer verplichten dan wat we in de verordening hebben staan, dus het blijft bij verleiden en daar doe ik mijn best voor.

Dank voorzitter. Ik zou reageren op verschillende vragen en een aantal moties en amendementen. Dank hiervoor. Begin ik bij de VVD en een aantal vragen over zwerfafval. Ja, de reflectie eigenlijk van het college daarop is dat over het algemeen onze gemeente best schoon is. De wijkatlas laat ook zien dat we op rommel en op hondenpoep de afgelopen jaren echt qua klachten naar beneden zijn gegaan. Dus ja, wij zien dat er geen verslechtering is de afgelopen jaren. Desondanks hebben we wel gezegd, het kan nog beter, dus onlangs hebben we als college een brede zwerfafvalaanpak gelanceerd om te intensiveren, dus om het nog schoner te maken. Extra prullenbakken, inwoners faciliteren. We hebben heel veel van die opruimploegen. Ondernemers wijzen op de 25 meter verantwoordelijkheid, samenwerking met scholen, ecoclubs voor evenementen et cetera, et cetera. Onderdeel is ook daarvan hondenpoepzakjes. En de reden daarvoor is ook drieledig dat we dat insteken. We zien namelijk dat de zakjes veel gebruikt worden voor andere doeleinden. Dat geven de mensen van stadsbeheer aan ons terug, maar juist ook de vele afvalrapers in de gemeente geven aan dat dat juist ook een klacht is. En dat zorgt dus voor zwerfafval en microplastic. Tweede is dat het ooit bedoeld is om het te faciliteren als een soort zachte landing om de opruimplicht wat zachter te laten landen. Ondertussen zijn de mensen gewend en zijn de zakjes ook overal te koop. En de derde is dat we de handhaving, dus de opruimplicht, ook beter kunnen doen, want die opruimplicht geldt vanaf de voordeur, dus het is veel beter om dan te kunnen handhaven dat je hem gewoon vanaf de voordeur bij je hebt, dus dat is de insteek. U heeft ook een vraag gesteld over de monitoring. We hebben een hele mooie wijkmonitor, de wijkatlas, waar inderdaad, waar ik net naar verwees, heel mooi kan zien wat de voortgang is op deze zaak rondom rommel en afval en hondenpoep, dus die blijven we inzetten.

Dat ben dus ik. Wilt u een vraag stellen?

Ja, ik zat even na te denken over uw opmerking. De handhaving begint bij de voordeur. Dat snap ik. Als je met dat beest naar buiten gaat, dan kan hij op dat moment al poepen, dan neem je je zakje mee. Maar als hij zijn behoefte gedaan heeft en je hebt het zakje weggegooid in de prullenbak en je loopt naar huis en je hebt geen zakje bij je, ben je strafbaar. Ja, dus

Dus dan moet je er altijd twee bij hebben. Oké, dat...

Dat is goede informatie, denk ik ook naar de inwoners. Ik denk dat weinig mensen dat zich realiseren. In ieder geval mijn hond niet.

Ik zal alvast zeggen. Het kan zijn dat we daarvoor een kleine aanpassing in de PSV nog moeten doen, maar dat nemen we mee met een soort verzamelbesluit. Dus dat kan. Even kijken dan vanuit de GroenLinks. Ja, ik vond een aantal. Nou ja, een mooi betoog, één ding wil ik toch graag ook wel corrigeren. Ik bedoel, u gaf aan, er zijn geen dansscholen in Leiden op voorhand. Nou, er zijn wellicht wel zeker drie en er is heel veel connectie mee, dus dat wil ik toch even hier noemen. Dan is er een amendement ingediend voor de focusgroepen. En nou ja, laat ik daar kort over zijn in die vorm, die nu neergezet is, die later ook gecorrigeerd is, begreep ik dus dat we juist de aandacht zetten op de twee adviesraden en het gehandicaptenplatform is dat die twee er duidelijk in staan. Daar kunnen wij mee leven als college. Denk ook goed om dat te benadrukken dat we die partijen goed willen betrekken waarmee ik overigens niet wil zeggen dat wij als college vinden dat dat nu heel erg onder de maat zou zijn. Dan is er een motie ingediend voor de leges over duurzaamheid. Die kwam net al even langs dat ik er even bijpakken. En daar zou ik graag van willen zeggen. U heeft vorig jaar een ambitieus duurzaamheidsprogramma vastgesteld. Dat is raadsbreed aangenomen. Daar zitten heel veel maatregelen in om inwoners, bedrijven, VVE's te stimuleren en te ontzorgen. Voorlichting, subsidies, leningen, gezamenlijke inkoopacties. U ziet het ongetwijfeld allemaal veel verder langskomen, ook VVE-cafés. En we bieden ook hulp bij eventuele vergunningen als daar uitdagingen voor zijn, bijvoorbeeld als het welstandsplichtig bijvoorbeeld is. Daar loopt overigens nu ook een pilot op om te kijken of dat in sommige gevallen wat makkelijker kan. Het voorstel van GroenLinks om nu geen leges te heffen. Graag noem ik daarbij dat veruit de meeste maatregelen voor verduurzaming nu vergunningvrij zijn, dus ook legesvrij als ze wel vergunningplichtig zijn, dan is het vaak een welstandssituatie en dan is het eigenlijk wel logisch om die leges te vragen, ook vanuit onze verordening dat we die leges ook kostendekkend zijn. En daarbij wil ik ook aangeven dat we geen aanzienlijke signalen hebben dat leges nu problematisch zouden zijn, dus remmend zouden zijn dat mensen het daardoor niet zouden verduurzamen. Is dat even de reactie van het college dus eigenlijk ontraden bij deze motie. Maar van

Weert wil daar natuurlijk iets over vragen. Ja, u...

Heeft daar misschien verder geen vragen gehoord. Wij hebben daar wel andere vragen gehoord en het gaat ons vooral ook om dat eigenlijk door al die maatregelen en het verduurzamen mensen gedwongen worden. Zeker in VVE's met een heel oud gebouw dat we hebben, om die duurzaamheidsmaatregelen door te voeren. Je kunt geen warmtepomp aansluiten op het moment dat je huis nog niet geïsoleerd is. Een van de grootste dingen die er zijn, en bij VVE's moet je dat nu eenmaal samen doen en dat worden altijd best wel grote projecten die duur zijn voor de dingen en op sommige plekken komt er zelf wel eens een bedrag van €10.000 bovenop en dat is voor een bedrijf heel lastig om te doen. Voor een kleine VVE of een wat grotere VVE een hele grote stap om daar ook nog eens overheen te stappen. En dat is niet altijd alleen maar, zeg maar, cosmetisch of voor het beeld. Maar we hebben wel geprobeerd om te kijken of we de dictum van de motie kunnen aanpassen. Vervelend vind ik, lees ik hem nu voor, of heeft u dat liever in de tweede?

Dank u wel voor uw. Dat hangt een beetje vanaf hoe u kunt nu de motie stellen dat de termijn van de wethouder aanpassen, maar misschien is het voor de zorgvuldigheid en de leesbaarheid goed om dat even goed te regelen in een termijn. Tenzij u zegt, ik wil in de schorsing daarover kunnen spreken met de rest, dan

Moet je nu doen. Ik wilde eigenlijk de mening weten van de wethouder of hij daarmee kon leven, dus dat stelt.

U mag zeker, maar wat dan daarna? Ik gaf

Net al aan een groot deel van veruit het grootste deel van de duurzaamheidsmaatregelen die je kan nemen in een huis. En of dat nou in een VVE is, zijn vergunningvrij. Dus of het nou de glasa aanpassing is. Ik wil ook spouwmuurisolatie noemen, maar daar zijn we nu met flora- en faunawetgeving mee bezig. Maar dat zijn we ook aan het corrigeren. Maar pas als er echt welstands eisen in het geding komen, dus ik zeg maar wat, de gevel opdekken aan de buitenkant of dat het aanzien van het pand verandert of de hoogte van het pand, dan komt het in het geding. En dan nog staan onze mensen klaar om te kijken hoe het dan wel kan. Maar ja, als dat zo is, dan is het net als bij een andere verbouwing, dan heffen we daar leges voor, omdat daar ook dan veel meer werk aan vastzit. Even kijken, dan vanuit Gemeentebelangen is er een motie over de kindermotiemarkt ingediend. Ja, kunnen we als college sympathiek naar kijken, maar dat is uiteraard aan de Raad en de griffie om daar zelf een oordeel over te vellen. Dan zijn er een aantal opmerkingen gemaakt door verschillende partijen over het tempo van verduurzaming, acties die lopen of er wel genoeg wordt gedaan. Nou, ik ben blij met de urgentie daarop. Er gebeurt ontzettend veel. Ik kan een hele waslijst nu gaan noemen. Dat ga ik niet doen, want dan lopen we in de knel met andere dingen. Maar ik vertel u daar graag op een later stadium wat meer over hoe dat loopt. Ik zal nog wel zo ingaan op de vraag van de heer Van Duffel van hoe zit dat nou met de met name de opwekkant, dus vanuit het CDA van hoe halen we nou wel die doelen die we met de regio, dus de regionale energiestrategie, hebben vastgesteld? Nou ja, daar hebben we toevallig gisteren in het college ook een brief naar u over gestuurd dat de urgentie groot is, dat er in de regio echt meer moet gebeuren. We hebben er ook een duiding bij gegeven hoe we daar in Leidschendam-Voorburg specifiek op inspelen. Nou ja, dat onder andere door zonnepanelen verder te promoten. Daar lopen we ook voorop. We zijn met de initiatiefnemers van wind, zoals u heeft gevraagd, in overleg en we zijn onder andere de warmtesamenwerking in de regio vergaand aan het opschroeven. Maar daar hebben we dus gisteren een brief naar u over gestuurd die dan morgen bij u aankomt. En dat geldt dus voor de hele regio dat daar meer moet gebeuren. Even kijken. Ja, dan heeft vanuit het CDA is er ook een motie over een groennorm ingediend. Die zou eigenlijk wethouder Van Veller even noemen. Maar daar zal ik op ingaan omdat de heer Van Veller zou die noemen, omdat daar de relatie met de omgevingsvisie is. Gisteren hebben we als college de koersnotitie voor de omgevingsvisie vastgesteld. Daar staan heel concrete en evenwichtige passages in over groennormen. Ook dat stuk komt morgen naar u toe en staat dan naar verwachting in oktober voor u op de agenda als u dat agendeert. En daar zitten alle andere teksten in over een kwaliteitsleidraad voor ontwikkellocaties, een set aan gebiedsgerichte richtlijnen en er komt ook die 3-30-300 in terug. En uiteraard gaat het dan over een balans in de opgave dat je en woningbouw kan door blijven gaan, maar ook ambities rond leefbaarheid kan halen. Ik zou of wij ontraden het om nu deze motie door te laten gaan, omdat daar in die koersnotitie mooie passages staan. En nu daar dan over in gesprek kunt gaan. Dat is die vlietwensen is ook besproken. Even kijken dan het amendement betrek kinderen. Ook vanuit het CDA. Dus de kinderraad. Ja, ik denk sympathiek voorstel over een onderwerp, wat denk ik de afgelopen jaren veelvuldig is langsgekomen. Beetje flauw, maar ook gisteren hebben we als college het experimenteerprogramma participatie vastgesteld. We hadden een heel druk college en dan hebben we echt een aantal hele grote dossiers vastgezeten naar u toe gestuurd, maar het experimenteerprogramma participatie. Zit ontzettend veel zaken in rondom het betrekken van jongeren en kinderen. Daar willen we als college graag de focus op houden op wat in het experimenteerprogramma staat. In onder andere dit najaar staat weer een kindervragenuurtje op de planning. We gaan met het Bureau 10 skip met veel jongeren in gesprek en we beogen ook een jongerenforum à la een burgerforum volgend jaar op te gaan zetten en graag benadruk ik ook dat er eerder door u een, nou ja, een raadsbrede motie vanuit D66 is aangenomen over de jongerenraad. Dat ligt op de plank, maar dat is ook nu niet opportuun om verder op te pakken omdat we de focus als college leggen op dat experimenteerprogramma. Dus ja, deze ontraden wij daarom ook. Meneer Van

Ja voorzitter, dank en fijn dat er heel veel belangrijke stukken naar ons onderweg zijn die we dan in zo'n periode tot ons kunnen nemen. Ik blijf dan toch nog even op dit punt, want wat gaat u dan precies doen? Want daar ben ik wel nieuwsgierig naar geworden met kinderen en jongeren. U zegt ze zitten in het experimenteerprogramma. Kunt u dat wat meer expliciteren, want ik ken het document nog niet en we weten wel dat kinderen toch gewoon een hele leuke bijdrage kunnen hebben. En als we de polarisatie tegen willen gaan, dan zou ik zeggen, begin bij kinderen. Er zijn 100 kinderburgemeesters in dit land, dus een beetje enthousiasme. Ik hoor graag van u wat we gaan doen. Nou.

Dat zou ik. Ik ben daar zeker ook enthousiast over. Vanuit D66 kwam ook een vraag om iets meer te reflecteren op dat experimenteerprogramma. Het experimenteerprogramma participatie is een uitvloeisel uit de vorig jaar vastgestelde participatieverordening. Daar zijn we als college trots op dat we dat nu kunnen voorleggen. Er zitten heel veel nieuwe vormen van inwonerparticipatie in, waarin we zeggen: we gaan daarvan leren en experimenteren. Dus het is een opbouw, een verdere opbouw van hoe we met participatie in deze omgeving of gemeente omgaan en een doel is een beter bereik van inwoners, of ze nou jong of oud zijn, en ook uiteindelijk betere projecten. In dat experimenteerprogramma zit onder andere de participatie van Voorburg Noord, maar ook Sterk voor Noord, de tuinkamer, de wijkveiligheidsscans, initiatieven voor de omgeving en ook de MAL, dus de MAL, het participatieve waardeonderzoek. Dus je hoort al, dit is breed in het college beleefd. Als je het hebt over jongeren, gaan we dit jaar naar jaar met 10 scholen, van het VMBO tot aan het gymnasium, met veel leerlingen in gesprek om te kijken hoe zij denken over democratie. Hoe denken zij over de rol die zij kunnen innemen voor de samenleving? Dat is een bewezen techniek die in Friesland en ook in Zuid-Holland heel veel mooie dingen heeft opgeleverd. Dat willen we dit najaar doen en voor volgend jaar willen we dan echt een jongerenforum gaan organiseren over een specifiek onderwerp waar wij dus met loting jongeren gaan betrekken en kijken hoe we op een bepaald onderwerp echt veel verder kunnen gaan. En daarnaast pakken we ook, zoals ik zeg, het kindervragenuur op in oktober in de Raad hier.

Meneer Van Duffelen, op dit punt? Ja, voorzitter.

Dank, dank ook aan de wethouder. Toch nog even een vraag, want ik hoorde over jongeren middelbaar onderwijs. Doet u ook nog iets met basisonderwijs? Laatste klassen van het basisonderwijs, zitten daar nog ideeën bij voor, zeg maar voor kinderen, dus niet jongeren, maar voor kinderen?

Het kindervragenuur is specifiek op basisschoolleerlingen gericht en daarnaast lopen er vanuit ontzettend veel lijnen vanuit de inhoud projecten op basisscholen. Nou ja, wethouder Keus, die benoemde vandaag ook nog dat hij afgelopen of deze week bij de Lusthof was waar jongeren, ik dacht uit groep 7, hebben meegedacht over parkeerproblematiek en mobiliteitsproblematiek rondom de mall. Dus wat ik net noemde, is niet het enige wat we doen en er loopt heel veel ook rondom afval. Er lopen verschillende trajecten waarin jongeren op verschillende leeftijden meedenken hoe we dat probleem kunnen aanpakken. Even kijken, tot slot de motie Groene Assen. Ja, die ervaren wij als een steun in de rug om verder mee aan de slag te gaan met die vergroening, maar ook om daarbij te zeggen dat dat natuurlijk niet eindig is. De motie zet in op die twee Groene Assen, ook weer in die omgevingsvisie wordt dat hele groene netwerk verder uitgewerkt. En ook hoe we dat juist de komende jaren in allerlei projecten mee willen pakken. En de heer Jorissen noemde ook net al dat er ook op de Vlietzone vanuit het college heel veel aandacht op dit moment zit om die zone te verbeteren, maar die loopt al wat voor, want daar ligt al een regionale visie voor die Vlietzone en daar zijn we nu aan het studeren op Leidschendammerhout, specifiek deel voor Leidschendam-Voorburg. Ja ja

Voorzitter, ik probeer het toch nog een keer, want de Vlietzone is een groene as in onze gemeente. In de motie wordt binnen de hoofdstructuur en binnen de motie wordt toch naar verbinding tussen de assen. Dus wat ik nog steeds niet snap, is waarom het dan niet logisch is dat ook de Vlietzone meegaat?

Laat ik het zo zeggen, de motie die nu stuurt op deze twee zones, omdat daar blijkbaar het gevoel zit om daarmee aan de slag te gaan. Uiteraard bekijken we dat in het geheel van de andere ontwikkelingen. Dus kijk, het is een motie vanuit u, maar als college pakken we het breder op en bekijken we hem juist ook met het groen actieplan en de koersnotitie voor de omgevingsvisie.

Mag ik u, meneer de wethouder, dan zo begrijpen dat dat voor het college de Vlietzone als zodanig wel meegaat? Nou.

Dat probeer ik net te zeggen. Daar zijn we eigenlijk al verder in dan bij deze twee zones, omdat we daar een regionale visie hebben liggen. We zijn aan het studeren beleidsmatig. Het sportpark wordt naar gekeken en er loopt ook een mobiliteitsonderzoek voor de Westvlietweg, dat grijpt allemaal in elkaar en dat heeft hetzelfde doel uiteindelijk. Volgens mij had ik hem zo, voorzitter, dank u de keus.

Oh, trouwens, ja, mevrouw Van Heuvel. Ja, voor wethouder Belt, maar wethouder Kees kan vast in de coulissen klaar gaan staan. Toch nog...

Nog even terug naar de hondenpoepzakjes, want ik vind het toch wel intrigerend. Ze zijn nooit... Ik probeer met u mee te denken. Ze zijn nooit ingevoerd voor een zachte landing van de opruimplicht en inderdaad als we de APV erbij pakken, staat er een opruimplicht bij en toen ontstond net hier een interessant gesprek over dat bewoners verplicht zijn een zakje bij zich te hebben. Sterker nog, dat ze vanaf de deur door handhaving nu kunnen worden gepakt, noem ik het maar even. En dat laatste snap ik niet helemaal, want ik zie geen zakje-bij-je-plicht in de APV staan. Nee, dat klopt. Kijk.

Kijk, je bent verplicht om je hondenpoep op te ruimen en de manier waarop onze handhavers je daarop kunnen aanspreken is: heb je iets bij je? Een schepje of een zakje om dat op te ruimen. Dus dat is al wat ik even noemde. Ik denk dat een verdere specificering in de APV, dat je inderdaad twee van die zakjes bij je hebt, helpt voor onze handhavers om dit waar te kunnen maken.

Oké, dus we gaan nu een hele APV aanpassen. Ja, ik snap hem echt niet. We gaan nu een hele APV aanpassen, terwijl we eigenlijk gewoon een zakje hadden kunnen verzorgen. Sterker nog, we gaan zelfs onze handhaving, die best wel veel te doen heeft, denk ik, ook nog nu op jacht naar de hondenuitlater. Begrijp ik hem zo goed?

Dat deden we al? Dus dat is niet nieuw en ik kijk, ik probeer ook te kijken. Ik ben niet het collegelid dat over de APV gaat, maar hoe ik hem ken, ook vanuit andere gemeenten, is dat er op veel vlakken vaker een update van de APV komt. Als ik kijk naar mijn portefeuille, dan zie ik zo al 4 à 5 onderwerpen waarop de APV anders zou moeten aanscherpen en zou je eerder als Raad toe moeten gaan naar een jaarlijkse update waarin je een aantal dingen meeneemt. Maar dat is niet mijn bedoeling om daar de discussie nu over te openen. Maar handhaving is een onderdeel van dit hele verhaal. Het gaat erom dat mensen het opruimen en dat we niet per se ook als gemeente dat hoeven te faciliteren omdat het juist nu heel veel rommel geeft en niet alleen zwerfafval, maar ook microplastics omdat heel veel in het water terechtkomt.

Voorzitter, ik snap deze discussie eerlijk gezegd niet zo goed. Ik dacht juist dat de VVD altijd enorm uitging van de eigen verantwoordelijkheid en de eigen kracht van mensen en ook juist graag ziet dat de openbare ruimte opgeruimd is. En nu hoor ik eigenlijk de VVD een pleidooi geven voor dat we eigenlijk met een heel nitty gritty plastic zakje onze inwoners zo makkelijk maken en ze zo vertroetelen. Ik bedoel, iedereen die een hond neemt die weet dat hij de poep moet opruimen en. Ja daarmee basta lijkt me toch? We hebben ook de APV aangepast of aangescherpt, hele APV aangescherpt voor een messenverbod en daarmee ook weer extra dingen meegeven aan onze handhavers. Ik snap echt niet waar de VVD hier een probleem van maakt. Dank.

Het klopt zeker dat wij zijn voor eigen verantwoordelijkheid en voor de opruimplicht. Die staat er ook in. We hebben een heel kleinschalige oplossing, namelijk die zakjes. En inderdaad, ik snap best dat die nog gevonden worden, maar we hebben dit gesprek ook al een paar keer gevoerd over dat we naar kleppen op prullenbakken moeten, omdat ze vaak door vogels eruit worden gehaald, die zakjes. Maar we hebben een hele goede kleine oplossing. Ik hoor de wethouder zelf nog zeggen, vanaf de invoering zijn de hondenpoepklachten naar beneden gegaan en daar gaan we voor. Iets heel kleins. Gaan we nu die zakjes eruit halen en gaan we onze inwoners verplichten zich helemaal bij het serviceplein te moeten laten melden? Volgens mij hebben ze daar ook betere dingen te doen dan een zak, voorzitter.

Laten we even de vraag afmaken, daarna mag u wat zeggen, mevrouw Van den Heuvel. Maak er een vraag van.

Maak er een vraag van: is de wethouder het met mij eens dat dit eigenlijk een heel kleinschalig iets is, maar dat het heel veel negatieve invloed gaat hebben op onze bewoners? Meneer Roos.

Gaf mij net de tijd om even te kijken. 30 rollen vuilniszakjes voor een huisdier kosten € 3.

Dank u wel, maar ik denk dat het nu... En met...

Alle respect voor die € 3. Voor die 30 rollen ga ik niet naar het servicecentrum lopen en ik denk dat veel hondenbezitters dat ook niet doen en ik vind het eerlijk gezegd een beetje een vreemde discussie in deze raad dat we daar nu hierover praten.

Nou, dan stel ik voor dat we die € 3,30 meenemen in het minimabeleid voor die mensen die dat wél nodig hebben.

Keus, wethouder Keus. Nee, we zijn inmiddels 10 minuten over de schorsingstijd, maar ik heb aan de reus gevraagd hoe kort die het kan houden. Heel kort, zei hij. We

Hebben toch een ambitieuze burgemeester? Ja voorzitter, ik ga het inderdaad echt kort houden, want er waren ook niet heel veel vragen en er zijn in principe drie moties en laat ik die gewoon even langsgaan. Eerst heeft te maken met de mobiliteit, daar zijn ook een aantal vragen over gesteld. Ja, mobiliteit in relatie tot innovatie, dat is hartstikke belangrijk, denk ik. Ik steun namens het college ook de motie van harte. We hebben grote opgaves woningbouwers al voorbijgekomen. Vergroening, verduurzaming. We moeten echt op een andere manier met mobiliteit omgaan. Hebben we het vaker hier ook in uw Raad ook over gehad? Zowel op korte termijn, middellange termijn als lange termijn in het hier en nu moeten we ook in antwoord op de vraag van, althans de opmerking van de ChristenUnie, ook met de inwoners in gesprek, hè? Hoe kan je bijvoorbeeld over het gebied van deelmobiliteit? Hoe kunnen we nou goed met inwoners in gesprek? Van, hoe zouden we bijvoorbeeld met een deelauto de derde of de tweede auto wellicht uit het straatbeeld kunnen krijgen en mensen daar ook echt mee kunnen helpen? Ook financieel gezien? Nou, daar zijn verschillende manieren voor en ik denk dat we daar ook in 2025 eigenlijk nu al op moeten inzetten. Verder. De fiets kwam ook vanuit de fractie van het CDA terecht. Inderdaad, we moeten echt alles aan doen om de fietsen zo goed als mogelijk te faciliteren. Nieuwe fietspaden, nou, de Velostrada is natuurlijk een mooi voorbeeld waarin je eigenlijk vrij liggende fietspaden wil hebben dat je eigenlijk dat die VI helemaal niet nodig hebt, maar dat je eigenlijk heel stuk zo kan doorfietsen zonder dat je daar gehinderd in wordt. Toch neem ik het punt van de VI wel mee ook om te kijken van hoe kunnen we daar beleidsmatig inderdaad ook iets mee, zodat het ja, de actieve vormen van mobiliteit, het wandelen en de fiets, maar ook natuurlijk het openbaar vervoer dat die een gunstig regime hebben qua doorstroming. Maar dat zal natuurlijk altijd een afweging zijn, ook weer met andere modaliteiten. Ja, voorzitter dan de motie. Die hè de kracht van Huygens nou dat alleen de naam al hè? Dat maakt zo enthousiast nogmaals inderdaad, we moeten echt inzetten op innovatie en dat we op deze manier doorgaan. Ja, dan loopt het echt gewoon helemaal vast en het gaat ten koste van de leefbaarheid en ook de verkeersveiligheid in onze gemeente. Mooi is onlangs twee ambtenaren van ons die naar Essen zijn geweest voor een werkbezoek voor een congres aan een congres over kabelbanen, hè? Daar Gemeentebelangen heeft daar veel aandacht ook voor gevraagd nou. Dat is nou een. Ik kwam in ieder geval heel enthousiast terug hebben ook het aanbod gedaan om na de zomer eens een technische sessie te organiseren waarin uw Raad ook bijgepraat kan worden. Over welke indrukken ze daar allemaal hebben opgedaan? Dus dat aanbod wil ik sowieso al doen. En voorzitter wat ik mooi vind ook hieraan is het dwingt ons ook om out of the box inderdaad te denken en ook in de regio krijg ik veel reacties van andere wethouders die dit absoluut niet afschieten. Dit idee maar wel zeggen, ja, we moeten echt naar andere manieren. Gaan kijken van hoe we ons bewegen, waarbij we ook juist inzetten op een leefbare omgeving. Verkeersveilig en ja, een kabelbaan. Ja, dat zet in ieder geval weer het denken aan en dat is de winst daarvan. Dus een positief advies ten aanzien van de motie. Voorzitter, dan ga ik over naar Jorissen.

Ja, dank. Korte vraag, praktisch naar aanleiding van de discussie over de leer: zou er een beeldvorming worden georganiseerd over data in mobiliteit, of het gebruik daarvan in mobiliteitsvraagstukken? Hangt dat dan hiermee samen of komt die nog apart? Hoe? Of kunnen we dat nog verwachten?

Specifiek heb ik daar nu geen antwoord op, maar wel dat het belang inderdaad om data te gebruiken in dit mobiliteitsvraagstuk is, ja, dat onderschrijf ik. Dus het antwoord moet ik even schuldig blijven of dat specifiek in deze context ook naar voren komt. Maar we hebben wel nog wat te doen inderdaad om met data ook goed te kunnen sturen op die zogenaamde mobiliteitstransitie die we in willen zetten. Dus ik kom daar graag nog later op terug. Voorzitter, er zijn ook wat vragen gesteld over jeugd en jeugdhulp jeugdzorg. Ook een motie is daarover ingediend. Ook daar ten opzichte van die motie positief advies vanuit het college. Ik denk dat wat ik mooi vind, is dat de Raad hiermee eigenlijk het signaal kan afgeven van wij willen eerder betrokken zijn en ook een actieve rol hebben bij het opstellen van die nieuwe plannen. Regionale plannen. Nou, dat vind ik hartstikke mooi. Het is een politiek vraagstuk. Ik denk dat we te lang hebben aangevlogen als een technocratisch vraagstuk, dus ik steun dat van harte. En ja, wat is de inzet in 2025? Nou, we hebben hier gisteren denk ik echt een heel belangrijk document vastgesteld. De lokale educatieve agenda met een missie en een visie om kinderen echt te benaderen vanuit de talenten die zij hebben, niet de nadruk meer leggen op wat ze niet kunnen en welke achterstanden ze hebben. Ja, dat leidt ook dat we ook anders moeten gaan kijken naar wat voor voorzieningen horen daar dan bij, hè, dus dat is ook waar we in 2024, maar ook in 2025 verder naar gaan kijken. Maar ook in het hier en nu zetten we ook al in op andersoortige voorzieningen of voorzieningen die er al zijn, maar die we aanvullen met bijvoorbeeld een pedagoog op de groep. We hebben nu de zogenaamde stoeltjesgroepen waarin je een VE-groep hebt waar de kinderen zitten die eigenlijk qua aandacht die ze nodig hebben, daar niet passen of dermate aandacht vragen wat ten koste gaat van de andere kinderen, dus daar hebben we nu een pilot lopen om daar vanuit een orthopedagoog of een andere zorgprofessional ook bij te zetten om specifieke aandacht voor dit kind te hebben. En zo zie je dus dat we ook daarin gaan kijken van joh, dat hele jonge kind, wat heeft dat nou nodig? En dat is dus. Daarnaast wil ik ook nog wel zeggen, stoeltjesgroepen en ook het integraal huisvestingsplan zijn we natuurlijk nog mee bezig en ook daar zie ik een relatie mee. Voorzitter, ik zie wat u probeert duidelijk te maken, dus ga ik over naar het. Het is mooi het stiekem. Ik heb de tijd bijgehouden net van de andere sprekers, dus dat.

Leuk, het zal wel belangrijk zijn om inmiddels het woord te geven aan de wethouder. Voorzitter dan.

Dan de motie, bijna een trilogie in de realisatie van het. Ja, het zwemwater, de koeling van het zwemwater is zoveel gedaald dat ik even niet meer exact weet hoe die nu precies is opgesteld. Maar het pleidooi is duidelijk en ik word daar ook echt oprecht enthousiast van om daarmee aan de slag te gaan. Het enige wat ik graag zou willen is om de motie wat breder te mogen interpreteren door de indieners om ook naar andere locaties te kijken. Stationsplein is ja, de permanente voorziening die we graag zouden willen zien op het Stationsplein. Dat wordt meegenomen in de planvorming. Ja, het zit hem echt wel in capaciteit om hier nu echt serieus werk van te maken. Maar als u mij de vrijheid geeft om ook naar andere locaties te kijken naar wat daar mogelijk is, en dan richt ik me echt tot 2025, om ook met tijdelijke zwemwatervoorzieningen te gaan werken. En dan denk ik echt aan twee, niet alleen in Voorburg, maar ook in Leidschendam. Dan kan ik met deze motie daarmee uit de voeten en natuurlijk brengen we ook de financiën in kaart. Mevrouw Van Heuvel.

Helemaal goed hoor als de wethouder hem zo interpreteert. We zien graag uit naar wat hij bedenkt.

Ja, ik heb toch nog wel vaag sowieso fijn te horen dat de wethouder aan de slag wil gaan op het Stationsplein en wat ons betreft ook op het Fluitpolderplein. Maar we hebben net vorige week antwoord gekregen op vragen van ons over verkoeling en daarvan was het antwoord: ja, we hebben daar geen tijd voor voor de zomer. Dus ik vroeg me even af, wat is dan de tijdsplanning die u voor ogen staat? Ja, voorzitter.

Voorzitter, ik zei net ook al dat dat eerder inderdaad 2025 zal worden. Ja, het liefst had ik natuurlijk ook eerder al iets kunnen aanbieden, maar het is even wat het is. In 2025 ligt de focus op en ja, dan hoop ik dat u niet bedrogen uitkomt. Ook in termen van bedriegers te praten ken ik die plek. Dat heb ik inderdaad, daar zijn bedriegers inderdaad en die zijn ook actief, heb ik me laten vertellen. Dank.

Kan nog wel doorgaan, ik zou het niet doen. Ik zou het echt niet doen. Meneer Bröcker, mag ik u vragen? Burgemeester.

Voorzitter, dank u wel. Twee moties, twee vragen. Eerst even de moties. Het klopt dat de politie te maken heeft met een groot capaciteitsprobleem. Volgens mij is het 20% landelijke vacatures op 50.000 mensen. Dus daar hebben we een hoop in bij te springen en te doen met elkaar en te lobbyen voor het behoud en de toezending van de politie naar Leidschendam-Voorburg. Dat gaat best goed, maar dat blijft een voortdurend punt van aandacht. En dat brengt mij bij de motie de Hunt. Toen ik daar lucht van kreeg, vond ik het een heel leuk idee, dus we zijn al wat gaan vragen bij de politie. Zou het kunnen dat jullie daaraan meedoen, want het kost van onze capaciteit, maar ook van u. Nou, daar kwamen wel wat gereserveerde reacties, dus het zou mij helpen als u met zijn allen die motie dan aanneemt, dan heb ik in ieder geval dat mijn hele gemeenteraad zegt dat we dit moeten gaan doen en dat klinkt niet. Ik bedoel, ik ben echt niet flauw. Dat helpt mij echt als u dat zou doen, want ik vind het een... We vinden het een heel goed idee, ook om de gemeente en andere diensten samen dit te laten doen, hè? Dat staat er ook nadrukkelijk in en dat is ook voor onszelf een goed idee.

Ik was verbaasd over deze reactie omdat het in Rijswijk al gebeurd is, dus zou je denken: als de politie in Rijswijk het wel kan, wat is dan het probleem hier? Capaciteit?

Een ander politiedistrict. Ja, dus ik heb ook laten uitzoeken of in de loop van vandaag, ik heb gevraagd om uit te zoeken hoe ze daar de capaciteit geregeld hebben. Want als het daar kan, vind ik, dan kunnen wij het ook. Maar het helpt wel als u met zijn allen zegt, burgemeester, dit willen wij heel graag. Twee anjerperkjes, ja mooi noblesse oblige zeg ik even ook persoonlijk dus eens. Ik denk dat het in dit geval niet zozeer mij zou helpen, maar de achterban waar u het voor doet goed zou doen als u daar met zijn allen voor bent. U bent vast uitgenodigd voor het anjerconcert 5 april dat wij weer gaan organiseren, dit keer met de Marinierskapel. We hebben de datum gezocht waarop zij konden. Daar mag u dan ook weten dat u voor uitgenodigd wilt worden. Wij zijn inderdaad de gemeente van Ted Meines, dus ik heb ook gezegd, ik wil dat naar dat perkje toe. Niet zomaar dat perkje openen. We zijn bezig met een landelijk symposium over veteranen en veteranenbeleid, maar omdat wij onze eigen capaciteit daar niet zomaar voor willen vrijmaken, ben ik bezig met mensen uit het land die ook met ons en voor ons willen organiseren. En dan zou deze motie hier in ieder geval mij ook helpen. Als u daarvan zegt, dit vinden wij belangrijk. Dus wat dat betreft, één plus twee vragen nog. Eén is, wat doen we voor de jeugd op het veiligheidsterrein? Nou, twee dingen die ik heel graag expliciet wil noemen is één, op scholen zijn we echt heel goed bezig, ook echt toonaangevend in de regio voor schoolveiligheidsplannen met teams in de school, vanuit de gemeente, maar ook mensen van de school en diensten zelf. In de school en dat heeft echt effect. Dat wordt ook gezien, zowel door de scholen als door de organisaties die met ons daar de regie ligt ook deels bij ons mee bezig zijn en op straat. We hebben vanuit veiligheid ook nu pilot jongerenwerk, niet alleen jongerenwerk gewoon, maar ook echt vanuit het veiligheidsoogpunt om te voorkomen dat jongeren in de buurt van veiligheidsdiensten moeten komen, dat de politie moet ingrijpen of naar voren moet en dat klinkt ook al heel goed. En als die pilot verder is of in ieder geval conclusies aan verbonden kunnen worden, komen we daar heel graag vol trots bij u op terug. Dat doen we wel aan de hand van het veiligheidsplan. U heeft zelf een meerjaren veiligheidsplan vastgesteld. Daar zitten die dingen ook in, dus aan de hand daarvan komen we dan bij u terug. En dat is namelijk het bruggetje naar mijn laatste antwoord over cybercrime. Wat doen we eraan? Nou, dat staat ook in dat plan. Heeft u zelf mee ingestemd? Heksjes bijvoorbeeld loopt nog, scholen kunnen daar gebruik van maken, die worden wat overvoerd door programma's en projecten vanuit gemeenteland. Maar ze kunnen daar gebruik van maken. Er zit ook nog een hele leuke burgemeester in het filmpje, volgens mij de vorige, maar waar we nu mee bezig zijn met cybercrime is de volgende stap, namelijk dat we samen met ROC jongeren trainen om ouderen te helpen. Dat is op dit moment echt een enorm knellend probleem als het gaat om oplichting en fraude. En dat we bezig zijn en dus collega Economische Zaken ook mee bezig om ondernemers weerbaar te maken, want daar zit ook een heel groot cyberprobleem. Dus zo doen we alle groepen die benoemd zijn door u. In het veiligheidsplan zijn we aan het bedienen en pakken we het zo breed op, maar wel binnen de capaciteit die we ervoor toegewenst hebben. En die is op dit moment voldoende voor de ambities die we hebben, zeg ik ook maar even gelijk. Over de motie organisatie. Om het zo even kort te zeggen. Volgens mij is die geheel in lijn met wat we met elkaar besproken hebben in de eerdere behandeling in de commissie. Dus kan ik me goed voorstellen dat u het zo opschrijft. Ik vind ook dat u er recht op heeft om hem aan te nemen en het te doen zoals het er staat. Dat is niet per se makkelijk en leuk, maar wel belangrijk. Goed.

We hadden nog een vraag gesteld over de kosten-batenafweging bij het investeren in handhavingsinstrumenten. Dank u.

De meeste bekeuringen, of eigenlijk bekeuringen die we uitschrijven, komen niet bij ons, maar bij het rijk. Dus het is heel ingewikkeld om een kosten-batenanalyse te maken van handhaving als het gaat om een monetaire. Hoe u zegt, een geldelijke kosten-baten en maatschappelijk rendement op handhaving is natuurlijk groot, hè? Minder hondenpoep op de stoep bijvoorbeeld. Maar als het gaat om afval, dat is een bestuursdwang. Dat is geen boete, dat is dwang en dat is pas de tweede keer, hè? Dus dat is getrapt, levert dat dingen op, dus daar is het ingewikkeld om daar een kosten-batenanalyse op geld van te maken. Dat begrijp ik.

Ik, voorzitter, dan kan de beweging natuurlijk breder plaatsvinden. En daar zoeken wij een beetje naar, hè? Dus als we zien een investering van 100.000 in een bepaald instrument, hoe verhoudt zich dat nou tot wat het oplevert? Ook al is dat dan niet in financiën vatbaar, maar het effect ervan anderszins dan? Burgemeester.

Zou het dan zitten in het effect dat bereikt wordt met de handhaving. Punt. En, en

En daar zoeken we een weg in. Wanneer is het nou iets proportioneels? Wij vinden het veel geld, we zien niet concreet wat dat nou oplevert, wat kunnen we daarvan verwachten? Hoe wordt er aan de voorkant over nagedacht en hoe wordt er aan de achterkant over nagedacht?

Ja, dat zijn goede vragen waar ik zo natuurlijk nu niet een heel antwoord op kan geven, maar wel interessant om in een vergadering, als we het gaan hebben over bijvoorbeeld veiligheid of handhaving, om daar gewoon ook die vraag te stellen. Ja.

Lijkt het dan is aan mij de eer om te schorsen. Ik zou voor ruim een half uur willen schorsen zodat we allemaal om 16.30u weer kunnen beginnen.

Voorzitter, mag ik een voorstel doen om drie kwartier te schorsen? Want dat was het oorspronkelijke plan ook.

Half uur, drie kwartier graag, 06.45 uur graag. Oké, dan gaan we door tot 06.45 uur met uw welnemen en de maaltijd staat in de voormalige Griffierskamer.

En ja, ook gewoon vanaf Hamburg, Berlijn, Leipzig, München, Berlijn, nu inderdaad hier en dan voor het weekend weer in Berlijn natuurlijk. En het mooie verhaal is die hier achter staan. Die gaan trouwen op zaterdag, zaterdagavond. Vandaag trouwen, maar voetbal is ook wel heel belangrijk. Dus we hebben gezorgd dat als we de finale halen, wat we natuurlijk hopen vandaag, dat we met de camper gelijk naar de Pluimhof naar Berlijn rijden en dan wordt dat een drukke nacht bij veilig slapen en dan doorfeesten en of daaronder. Reis. Enkele van de 10.000 Oranje fans dus in Dortmund, maar ook hier in Nederland kunnen voetballiefhebbers op grote schermen gaan kijken, bijvoorbeeld in Harderwijk thuis. Onze verslaggever Sander van Hoorn nog bijna 3 uur te gaan. Sander, hoeveel animo is er daar bij jou in Harderwijk? Ja, op dit moment natuurlijk niet zo heel veel, nog 3 uur te gaan, dus je kunt nog rustig thuis eten, naar buiten kijken. Zien dat het niet regent zoals gisteren en dus een plek uitzoeken om te kijken, bijvoorbeeld hier of op een van die vele andere pleinen in Nederland waar de terrassen deels worden weggehaald. Ik hoop dat zij kunnen blijven zitten, want dan hebben ze goed zicht op dat scherm. Ja, en dat zal hier tegen 9 uur dus wel volstromen, zeggen de ondernemers hier. Gert Boonen bijvoorbeeld heeft er alle vertrouwen in. Stilte voor de storm, laten we het daar maar op houden, daar gaan we wel van uit. In ieder geval een storm hadden we gisteren, maar u bedoelt een andere? Ja, zeker, ja, de Oranje storm die vanavond gaat komen. Ja, ja, ja, we zijn er helemaal klaar voor. Is de vergunning voor aanstaande zondag toevallig ook al aangevraagd? En ja, die is ook al, die zal zo goed als verstrekt zijn, dus aanstaande zondag zijn we er zeker weer bij. Is nog even wennen natuurlijk. Wat wordt de uitslag? Ja, ik denk dat het wel twee-één wordt, ja, het moet wel lukken. Ja, de Grote Markt staat het scherm, dat is hier aan de andere kant en hier wordt lekker gevoetbald. Wat denk je, wat gaan ze doen vanavond? Winnen met 3-1. Mag je hem kijken van jou? Ja, nou dan mag je ook voorspellen wat de uitslag wordt. Wat denk je? Ik denk twee-één Nederland. Ja. Ja. Allemaal mee eens, ja. Toch nog even kijken bij de tegenstander van Nederland vanavond. Want hoe blikken de Engelsen vooruit naar die wedstrijd? Zijn ze vol vertrouwen of zien ze zichzelf als underdog? De spanning voor deze wedstrijd is ook zeker in Londen te voelen. Vandaag, je hoort het overal op straat, op terrasjes en natuurlijk in de kranten gaat het erover en gaan zo direct miljoenen en miljoenen Britten kijken naar deze wedstrijd tegen Nederland en ondanks dat er eerst wel enige kritiek was op het team en op de bondscoach Southgate, is dat inmiddels omgeslagen in optimisme. Er wordt enorm uitgekeken naar deze wedstrijd vanavond en natuurlijk gehoopt dat de Engelsen doorgaan naar de finale. Om 9 uur vanavond, dan begint het dus. In Dortmund de nieuwe PVV-minister van Asiel en Migratie Faber kwam vandaag voor het eerst naar Ter Apel en ze sprak daar met ondernemers en zojuist was ze ook bij het aanmeldcentrum voor asielzoekers. Het COA heeft nog een tekort aan plekken. En zo begon het allereerste werkbezoek van de nieuwe minister, een gesprek achter gesloten deuren met de burgemeester van het dorp, waar alle problemen van de asielcrisis zich verzamelen en daarna een bezoek aan het winkelcentrum. Er zijn hier zorgen gewoon in het dorp. En ja, en dat moet gewoon anders en ik begrijp de mensen ook en die instroom, die moet gewoon naar beneden. Heeft ze iets concreets beloofd? Nee. Dat er daar gewerkt wordt, dat ze bepaalde dingen wat wij dus aangekaart hebben, dat dat meegenomen gaat worden. En ja, we zullen zien, we zullen. Rapen dan nog drukker wordt keihard. Ga ik er dan werken om die maximale instroom terug te brengen, want je moet stoppen. Je moet het aanpakken bij de bron en dat is de. Beste mensen.

Mag ik u vragen uw plaats in te nemen? De focus op de bal voorwaarts, de tweede termijn gaat beginnen. Dank u wel, ik zie inderdaad voldoende mensen aanwezig en op weg naar hun plek om te kunnen beginnen. Ik wil graag dezelfde volgorde als in de eerste termijn aanhouden, wat betekent dat ik als eerste het woord geef aan mevrouw Van den Heuvel voor haar tweede termijn. Gaat uw gang, u heeft het woord. Wacht even een beetje. Ik denk dat het goed is als iedereen even met spoed zijn plek opzoekt. Ja. Ga je gang. Nou het...

Het was topsport en eten en een tweede termijn. Ik moet nog even denken, tweede termijn laat ik allereerst beginnen, met dank voor de beantwoording van de vragen en vooral ook dank voor allereerst. Uitgebreide verhaal op veiligheid en we zijn helemaal natuurlijk verrukt te horen dat u de hond ondersteunt, dus volgens mij hebben we uw oproep gehoord om ons te steunen, zodat de portefeuillehouder zeker de burgemeester daarmee terug naar de driehoek kan. Op groen, ja, ik worstel toch nog een beetje met hoe makkelijk de stijging van afval wordt weggewuifd. En ik snap. We verwijzen nu heel snel terug naar monitoring en volgens mij is het met afval eigenlijk ook nog misschien wel zo. De vraag is, hoe komt afval in monitoring hè? Als ik dan maar weer even meneer Visscher aanhaal? Sorry, u bent vandaag de pineut die iedere dag of iedere week is het volgens mij in het weekend toch minimaal een volle tas tevoorschijn haalt in een klein uurtje. Hoe komt dat dan terug in de monitor zeggen we dan nog steeds. Het gaat goed, want volgens mij gaat dat helemaal dan niet goed. Hetzelfde met de hondenpoepzakjes laat ik het dan maar even op scherp zetten. Ik kan niet geloven dat we dus blijkbaar de capaciteit van onze handhaving de uren nu gaan gebruiken om mensen na te jagen of ze wel of niet een zakje hebben. En ik ben benieuwd waar de hele APV-discussie nou op leidt, want het controleren op het bij je hebben van een zakje zit niet in de APV. Volgens mij is het zelfs zo dat op het moment dat ik een tas bij me draag en ik heb een hond bij me dat die tas nog wel voldoende zou moeten zijn. Dus wij vragen toch nog even aan de wethouder of hij nog een keer na wil denken over dit toch te gaan monitoren of in ieder geval daar vinger aan de pols te houden, zodat we daar over een jaar met elkaar over in gesprek kunnen? Onze eigen motie, veteranen, de witte anjer fijn dank u wel. We ontvangen graag de uitnodiging voor 3 april, want die hadden we dit jaar gemist. De uitnodiging voor het concert dus wij zijn er zeker bij. Ondernemers. Het ondernemend LV het sport hè goed te horen dat de wethouder bovenop Forum Sport zit oog heeft voor die clubs waar de nodige dingen spelen. Volgens mij ook mooi de vraag van collega Matt Luthi, die daar nog eens extra voor de andere velden ook aandacht voor vraagt. Dus laten we daarin samen optrekken. Uw antwoordde tevens op de portefeuille ondernemers. Ik denk dat we met een duidelijk verhaal terug kunnen naar de ondernemers op de bedrijventerreinen. Dus daarvoor dank laten we daar eigenlijk wel het komend jaar ook scherp op zijn, want ik denk dat. De de uitspraak zeg ik even, hè? De bedrijventerreinen die we hebben, die handhaven we toch nog voor hen niet genoeg zekerheid biedt om. Nou ja, 50 k 100 misschien wel meer te investeren, dus toch nog eens nadenken hoe we dat dan wel in een vat kunnen gieten dat ze daar wel zekerheid bij gaan noemen. Onze langgekoesterde wens. Dat was het verzoek van de wethouder om hem net iets anders te mogen interpreteren. En volgens mij heb ik een toezegging gehoord en dan even de check bij deze om nog heel even te kijken naar het Stationsplein, maar volgens mij ook op korte termijn naar andere locaties, zodat we in ieder geval voor 25 buitenspeelwater hebben gecreëerd in welke manier dan ook. Maar dat we dat met elkaar kunnen doen. Dus dank daarvoor volgens mij een mooie antwoorden. Dan rest mij nog even de vraag hoe wij. Nee, laat ik die die komt. Wij, ik ga niet alle moties langslopen. Dat lijkt me net iets te veel te laat. Ik zeggen waar ik contraire ga, zeg maar aan wat er door het college is aanbevolen en dat zit hem toch nog steeds op vlietwensen. Ik heb de wethouder horen zeggen, horen beamen wethouder van Veller dat er ook het college ziet dat er nog steeds subsidie partijen zich wenden tot vlietwensen. Sterker nog, ik heb hem de uitspraak horen doen dat dat voor redelijk grote bedragen zelfs zijn. Dat sterkt ons in ons geloof dat. Op het moment dat je die vanuit een kader ernaast hè? Daaruit schrijft dat het dat het budget eigenlijk echt wel voldoende is. Sterker nog, en dat we zelfs met minder kunnen. Nou ben ik daar geen voorstander van. Het is niet mijn bedoeling om te schaven, maar laten we nou eerst beginnen met dat kader en daarna het vervolggesprek doen. Dus wij steunen wel de motie voor het kader, maar niet het amendement op de gelden. Meneer van

Vind dit een soort omgekeerde redenering. Ik zou denken, je geeft eerst een kans en dan zie je aan het eind van waar we uitkomen. Nu hoor ik u al zo redeneren op het feit dat er toch minder uitgegeven gaat worden. Dus kunnen we ook minder ervoor uittrekken? Ik snap niet.

Niet zo goed te zien. Volgens mij hoeven ze geen kans te hebben. Ze zijn er, ze geven netjes uit. Laten we met elkaar dat gesprek hebben over dat kader, waarbij wij in de breedte dingen signaleren en daarna kijken welke financiën daar horen. En laat ik het dan maar heel open gooien: als er zelfs nog na dat jaar op basis van een kader blijkt dat er geld bij moet, omdat de aanvragen voor de buurtbarbecues en de koffiemeetings en de kleinschalige bewonersinitiatieven groeien, dan ben ik zelfs nog bereid geld bij te leggen. Maar dan weten we wel dat het geld daar terechtkomt waar het moet liggen. Meneer Streefkerk.

Was op dit punt ja, mevrouw Van Heuvel, gaat uw gang.

Even het schema er weer bij. En we zien op een aantal moties aanpassingen. De motie die we samen met mevrouw Veld hebben ingediend, die is ook nog aangepast, dus dat gaat helemaal goed. Dus tot zover de moties en amendementen. Ik wilde nog een klein woord besteden aan hoe er door een aantal mensen ook gesproken is over de landelijke coalitie. En ik ben niet getrouwd met deze landelijke coalitie. Sterker nog, daar mag u van vinden wat u wil, maar laten we wel uitkijken dat gevoel wat landelijk speelt die teneur hier nu de zaal mee in te nemen. Volgens mij hebben een aantal collega's het ook al gezegd. Een heel mooie beweging zijn we aan het maken met elkaar op de inhoud, op de bal, niet op de man, op de inhoud in samenwerking. Coalitie, oppositie over dingen heen, termen zoals populistisch, fascisme, xenofobie laten we die hier niet bezigen. Volgens mij is dat helemaal niet aan de orde.

Ja voorzitter, hier wordt een link gelegd die niet klopt. Het is in twee bijdragen over de landelijke politiek gegaan, twee van de acht, en in die bijdragen is op geen enkele manier een verschil tussen coalitie en oppositie gemaakt. Er is een vraag gesteld over hoe we ons moeten opstellen tegenover landelijke ontwikkelingen. En dat is een vraag die zowel coalitie als oppositie aangaat. En laat ik bij mezelf houden: op geen enkele manier heb ik aangegeven dat ons college zulke extreemrechtse ideeën erop nahoudt als enkele partijen in de landelijke coalitie. Maar ik heb wel gevraagd om, als er landelijk beleid wordt ontwikkeld dat onze gemeente benadeelt en waardoor onze inwoners behoefte hebben aan een koersvast beleid vanuit onze gemeente, dat we dat dan ook niet moeten nalaten. Ik

Ben blij te horen dat u vindt dat inderdaad ons college, onze wethouders op een rechtvaardige en rechtmatige manier bezig zijn.

Ja voorzitter, ik heb helemaal niks gezegd over rechtmatigheid of iets dergelijks.

Gevraagd aan het college om zich uit te spreken tegen bepaalde bewegingen die vanuit landelijk op de gemeente afkomen. Belangrijkste punt wat ik daarbij heb gemaakt is de spreidingseis en de eerste reactie vanuit het college daarop. We hoorden vandaag een iets andere toon. Daar ben ik ook blij mee. Maar de eerste reactie van het college daarop was oké, we zetten dingen in de ijskast en dat is een probleem.

Was u klaar, ja voorzitter, ik zie meneer Wildschut, ja. Ik heb namelijk nog een vraag over een motie die u heeft ingediend als het gaat om de verkoeling van het zwemwater. Want in een van de dicta staat onderaan dat we als Raad ook dat ontwerp terug willen zien. En ik vroeg me gewoon af, waarom wilt u dat zo graag? Want ik kan me ook voorstellen dat we zeggen, regel het.

Ja, dat is eigenlijk de standaard zin die ik hier altijd inzet: "Ik wil alles zien."

Dank u wel. Dan gaan wij naar mevrouw Van Weers.

Dank u wel, voorzitter. Ik blijf even zitten op dit moment, want mijn been werkt niet helemaal mee. Ik wilde vandaag het eerste stuk eventjes hebben over GroenLinks. Moties betekenen natuurlijk alle andere mensen mee. De eerste is het amendement GroenLinks vluchtelingenopvang. We hebben eerder gehoord dat de wethouder de wet zou uitvoeren zolang die er staat. Maar helaas kregen we daarna een kadernota waarin die er niet in stond. Dat was de reden waarom we hem toch indienen. Deze keer hebben we ons amendement participatie, focusgroepen. Daar is een kleine verandering gedaan. Het platform is met name genoemd, platform gehandicapten.

Is het als laatste, zeg maar, en dat is een wat grotere verandering. Dat is de, zeg maar, de motie gemeentelijke leges en verduurzaming projecten die ik nu in wil dienen en daar staat, is het volkomen veranderd. Vooral omdat de wethouder aangaf dat hij geen gegevens heeft van mensen die daar misschien, zeg maar, teveel leges moeten betalen en daarom het project afschieten. En dat is logisch, want ze lezen de leges en ze schieten het af, dus we hebben nu een ander dictum geroepen. Dat roept het college op te onderzoeken in hoeverre de huidige legesheffing op de vergunningaanvragen voor verduurzamingsprojecten een probleem is bij de VVE's in onze gemeente, de uitkomst van dit onderzoek met de raad te delen en vervolgens in een commissievergadering te bespreken en te toetsen aan onze gemeentelijke doelstelling voor energietransitie en verduurzaming. Dat is even heel kort de verandering die wij hebben. Ja, ik ga ook niet alle moties langs. Maar ja, ik wilde eigenlijk alleen heel eventjes kort benaderen waar we tegen zijn. En dat zijn, want dat is wel vaak dat mensen dat heel even kunnen, zeg maar, op kunnen reageren. Het amendement, zeg maar, van het CDA kinderen bij lokale politiek, daar zijn we tegen, niet omdat ze het geen charmant voorstel vinden, maar omdat er best heel veel gebeurt op het moment en laten we nu niet iets nog toevoegen. En dan hebben we het even kijken waar we nog verder zijn, zeg maar, de motie van organiseerde Hunt is ook een charmante motie, maar we weten, we begrijpen niet waarom die nu op dit moment hier moest ingevuld worden. En daarom hebben we gezegd van, we zitten hier elke avond, zeg maar, elke kadernota zitten we over hele kleine projectjes te praten. En eigenlijk moeten we dat niet doen. Dit had gewoon op een andere plek terecht gekund. Dat geldt ook voor andere projecten zoals de volgende, zeg maar, zwemwater daar zijn.

Weet wel of die vorige hefting mevrouw Van den Heuvel nog een vraag.

Had ik hem nou tijdens een andere raadsvergadering ingediend? Had u hem dan wel gesteund? Waarschijnlijk wel.

Even kijken, zeg maar de motie verkoeling, zwemwater, daar zijn we wel voor, maar daar wil ik toch een dingetje opzetten. Het Stationsplein blijft zelf met een paar bedriegertjes een groot hitteblok, dus eigenlijk moet daar nog meer aan gebeuren dan alleen die bedriegertjes, maar dit zou misschien een goede stap zijn. Even kijken, verder zijn we ook tegen de motie van Gemeentebelangen over de kracht van Huygens. Hele mooie naam over mobiliteit, maar voorlopig is het voor ons de vraag, dan hebben we alleen maar iets gehoord over kabelbanen. En, we zien hier niet in, zeg maar hoe we dit helemaal voor elkaar kunnen krijgen.

Het laatst nog even kunnen herhalen, want ik heb het niet verstaan.

Wij vinden deze motie over het onderwerp mobiliteit te karig, tenminste te vaag. Er wordt alleen maar iets gezegd over een kabelbaan en dat om daar iets mee te beginnen voor zo'n groot project voor zoveel geld. Want dat is dan wel weer € 20.000. Dat vinden wij heel veel geld. Voorzitter, de

Heb ik het waarschijnlijk niet goed uitgelegd. De motie roept juist op om breder te kijken naar mobiliteit dan alleen op een bepaald vervoersmiddel geënt. Ik heb aangegeven dat ik het zowel sociologisch, maar ook psychologisch het probleem wil aankaarten, dus juist de reden waarom u tegen stemt daarvan zou ik zeggen, lees de motie nog een keer en dan denk ik dat u voor zult stemmen. Mevrouw Van

We straks nog een keer het verkeer met elkaar even doornemen en dan even kijken, de laatste zeg maar, is het afwegingskader voor Vlietwensen? Daar zijn we ook tegen, niet omdat we tegen kaders zijn. Dat is niet zo. Maar we hebben juist de Vlietwensen, zeg maar, ingesteld om ons er niet mee te bemoeien. En nu op het moment dat we denken van: gaat iets niet zo soepel als we willen, moeten we ons ermee bemoeien en moeten we daar weer vaste regels voor zetten? Dat vinden wij niet, zeg maar, helemaal duidelijk. Het streeft een beetje het doel voorbij en daarom willen we graag. Misschien dan is een goed gesprek met Vlietwensen beter dan heel strakke kaders.

Ja, ik had nog een vraag. U gaf aan dat u het plan niet wil steunen omdat het te kleinschalig is. Dan ben ik heel erg benieuwd waar de grens ligt. Ligt die grens dan bij het Witte Anjer Perk of is dat ook te klein?

Ook het Witte Anjer Perk had op een ander moment ter sprake kunnen komen. Ik vind dat we het bij de kadernota moeten hebben over de grote kaders en niet over allerlei kleine projectjes.

Meneer van Duffelen, of meneer Robben, nog één keer sorry. Excuus, meneer van Duffelen, meneer Ross nog.

Een keer nou, ik had in uw eerste ronde niet gehoord dat u dat niet zou steunen, dus vandaar de vraag, maar u steunt dat dus niet?

Het anjerperk steunen we wel, we wilden niet gelijk alles afbranden.

Dank u wel. Mensen, meneer Van Duffelen? Ja, nog...

Even over de reactie op de motie Vlietwensen, want het is nou juist de bedoeling om niet in te kaderen door te zorgen dat het geld dat we beschikbaar stellen voor mensen ook terechtkomt bij de burger, bij de inwoner, en niet bij de institutionele subsidieontvangers die er al zijn in deze gemeente. Dus het zou maar juist in het licht van GroenLinks thuishoren om de man op straat, zal ik maar even zo noemen, daarmee te ondersteunen en activiteiten te laten organiseren. Dus we kunnen er helemaal niet in. We besteden juist goed uit. Ja.

Dank u wel, u was zover. Ja, meneer Robben, u krijgt het woord.

Ja, dank u wel voorzitter. Mijn eis is kort, bondig en direct. Ik heb altijd geleerd van de nestor van deze Raad dat directheid belangrijk is, dus ik zal meteen beginnen en het kort en bondig houden. Ik wil graag beginnen met de amendementen over de Vlietwensen. Dat wordt helaas eerder in stemming gebracht dan de motie over de Vlietwensen en wij vinden dat het betoog dat de heer Van Duffelen net hield ijzersterk is, dat zien wij ook zo. Daarom vinden wij dat die motie ook echt aangenomen moet worden en zou dat zelfs voor ons randvoorwaardelijk zijn om ook het amendement aan te kunnen nemen. Als ik goed tel, zal de motie het waarschijnlijk ook halen, dus zullen we ook voor het amendement stemmen in eerste instantie. Dan het amendement over de vluchtelingenopgave. Die zullen wij niet steunen. Wij zullen het amendement over kinderen bij de lokale politiek niet steunen. Meneer Wilschut.

Wilschut, de heer Ros Benders namens Gemeentebelangen geeft geen uitleg waarom hij een bepaald amendement niet steunt als het gaat om de vluchtelingen. En ik ben wel benieuwd naar de uitleg.

Wat ons betreft is die overbodig. Nou oké, dan even kijken naar de motie over de lessen van de verduurzamingsmaatregelen. Die zullen wij ook niet steunen dan. De groene normen die steunen wij niet en de overige moties zullen wij wel steunen en amendementen. Dank u wel.

Dank u wel, meneer Van Duffelen. Ja, voorzitter, dank.

Dank, dank allereerst ook aan het College voor de beantwoording van de vragen en fijn te vernemen dat we nog heel veel stukken deze week in onze mailbox verschijnen. Dat had misschien wel een beetje debat gescheeld als we daar iets eerder mee bekend waren geweest. Maar goed, ik loop even door de moties en amendementen. Amendement GroenLinks over de vluchtelingenopgave. Die zullen wij niet steunen omdat ook voor ons dit ja vragen naar de bekende weg is. Het amendement van ons over het betrekken van kinderen bij de lokale politiek. Die trekken wij in, voorzitter. Dan even verder kijken, wat gaan we nog doen? Vlietwensen laten we staan. Oh, ik dacht misschien nog wel om de VVD over te halen als we nu mogelijk maken dat ook poepzakjes door Vlietwensen gefinancierd worden.

Als u hem erin schuift, dan ben ik voor. Misschien kunnen

Wij het kader meenemen. Even kijken, de hand steunen we, het is wel goed van de wethouder te vernemen dat dat breder mag zijn dan alleen een Stationsplein. Even kijken, waar zijn we nog meer? De verduurzaming? Nee, de leges. Ja, ik begrijp net dat het dictum veranderd is van die motie, dus ik was wel even benieuwd hoe het college daar nu in staat. Verneem ik graag nog van de wethouder. Even kijken, wat hebben we dan nog? De motie groennormen willen wij aanhouden gelet op de koersnotitie die onderweg is over de omgevingsvisie. Ik wil nog wel één ding, moet even teruggrijpen op ons amendement bij Vlietwensen, want daar komt nog een wijziging op. Die moet nog als het goed is opgevoerd worden in iBabs. En dan hebben we nog meer, even kijken, Voorzitter.

Hij blijft gelijk. Alleen de MV die voorheen uit huid is gefinancierd en die gaat eruit. Even kijken? Ja, volgens mij gaan we verder met de moties mee, waarbij wij nog steeds begrijpen dat ook de Vlietzone een groene as is. Dank u wel. Dank u.

Wel. Dan, kijk je naar de cijfers? Ja

Voorzitter dank. Uiteraard ook dank aan het College voor de beantwoording, specifiek dan even een speciaal woord. Ook voor de experimentele projecten in het kader van participatie. We zijn wel benieuwd naar, we begrijpen dat we in oktober daarover verder gaan praten, dus daar kijken we enorm naar uit. Nou dan. De motie en amendementen, laat ik vooropstellen dat ik het weer mooi vind om te zien hoeveel er is ingediend en hoeveel we allemaal van elkaar wat tot nu toe is aangekondigd al kunnen steunen. En dat was vorig jaar ook zo. En dus dat vind ik een mooie lijn om te zien. Ik hoop dat we dat kunnen doorzetten. Er zijn er slechts twee waar we ons niet in kunnen vinden vanuit D66. En nou, misschien niet heel voor de hand liggend, maar toch is dat dan een van de GroenLinks moties over duurzaamheid. Dus de leesjes duurzaamheid, daar volgen we wel de lijn van het college en er zijn nog geen signalen, maar ik ben wel benieuwd naar het antwoord van de wethouder op de voorgestelde wijziging. Maar vooralsnog dus geen steun voor die motie, voorzitter. Nu stop ik.

Ja, dank dus hè? Nog geen signalen vanuit de samenleving, maar ik heb juist het programma van D66 en de bijdrage van D66 aan dit coalitieakkoord zo begrepen dat er ook stimulerend wordt opgetreden of moet worden opgetreden, ook als er nog geen beweging vanuit de samenleving zelf te zien is of geen concrete vraag vanuit de samenleving, omdat toch de overheid daar ook voor is om die vraag dan misschien aan te wakkeren. Waarom dat dan niet de doorslag laten geven? Zo

Voorzitter, daar heeft u me. Nee, lees je het oogpunt vanuit, lees je zijn natuurlijk dat ze kostendekkend zijn. En als de wethouder aangeeft dat er verder geen signalen zijn dat het voor iemand een belemmering is, dan zou ik niet zien waarom die kosten niet gedragen kunnen worden. Maar goed, zoals ik al zei, wellicht is de wijziging in de motie van GroenLinks reden om daar anders naar te kijken, maar dat wachten we graag even af. En dan.

Meneer Wilschut wil graag iets vragen. Ja, ik...

Ik heb altijd hetzelfde punt en vraag, want ik zou juist denken: het is misschien niet de belemmering, maar het kan wel een fijn duwtje zijn.

Ja voorzitter, ik ben bang dat ik dan toch in herhaling ga vallen. Kijk, op het moment dat daar geen signalen voor zijn dat dat een belemmering is. Ja, ik ga ook mijn voordeur niet weghalen, omdat het een belemmering is voor mensen om binnen te komen, hè? Dus nogmaals, ik hoop of ik verwacht dat de wijziging van GroenLinks wellicht nog. Ja. Ik wacht daarvoor het antwoord van het college af. Eigenlijk lijkt Rob Jetten wel. Dan het CDA, die normen daar steunen we ook niet. Omdat, nou, met de toelichting van de wethouder over dat dit al in de koersnotitie voor de omgevingsvisie zit, lijkt ons dat voldoende geborgd. En verder zijn we overal voor dank.

Dank u wel meneer Streefkerk. Ik ga ervan uit.

Ja dank voorzitter, nou twee punten vallen op in de reflectie over de eerste termijn. Dat is altijd toch wel? Vaak wordt verwezen naar onderwerpen of naar stukken en memo's die vandaag of gisteren zijn vastgesteld en verspreid. Het zijn onderwerpen waar we al sinds het begin van dit college mee bezig zijn. Als je naar vragen kijkt, en gisteren werd ons verweten dat wij te vaak zeggen dat dingen op zich laten wachten. Maar wat ons betreft zijn de antwoorden op die punten een bewijs dat het terecht is dat we daar al even naar vragen. En het tweede punt dat opvalt is dat de vraag naar betaald parkeren toch wel een snaar raakt, dus dat nemen we ook mee het komende seizoen in de amendementen en de moties. Ik licht er een paar uit: het amendement over de spreiding. Daar zijn we uiteraard voor, het staat niet in de canon en hoort er wel in te staan, gehoord het antwoord van de wethouder, dus dat lijkt ons een nuttig amendement en zeker niet overbodig. De Hunt, daar zijn wij tegen. Ook gelet op de beantwoording is het niet nodig om het college hiermee op pad te sturen, want het college ziet de meerwaarde daar zelf ook al van in en daar wil ik nog bij zeggen, omdat er net natuurlijk ook al even in de interrupties over werd gesproken. We kiezen natuurlijk uit hoe we de signalen geven, dus wij zullen voor deze kadernota stemmen, zoals we ook al sinds het begin van dit college voor de kadernota's hebben gestemd. Maar we vinden het ook nodig om af en toe een signaal af te geven en dat is ten aanzien van deze motie. In dit geval.

Ik ben even benieuwd welk signaal je dan af denkt te geven. Nou ja.

Dat heb ik in eerste termijn al verteld, hè? Dus wij vinden het een beetje een doekje voor het bloeden, dus we vinden dat op belangrijke elementen, dit college, deze coalitie te weinig een sociaal gezicht laat zien. Dan komt er zo een ja, ik noem het even oneerbiedig, maar dat is ook om die scherpte en dat signaal te geven. Een pretmotie van € 2.500 op een begroting van meer dan 200 miljoen. Ja, dat zijn acties die wij niet passend vinden, althans, laat ik het anders verwoorden, die een soort legitimiteit lijken te verschaffen aan het sociale gezicht dat wij gewoon missen. Mevrouw van

Ja, dit is nou de tweede keer dat ik merk dat mensen zich helemaal verkijken op blijkbaar de grootte van de motie, oftewel het bedrag, en niet op het effect. En volgens mij heb ik dat zelf horen zeggen: ga nou niet naar de actie kijken, maar naar het effect. Het is een bewezen effectief middel in Rijswijk. Dat kunnen we op een kleinschalige, goedkope manier invoeren voor een doelgroep die niet al heel veel dingen heeft. En dan blijven we ons verkijken op €2.500, dat nou de maatstaf is van wat u probeert te zeggen. Nee.

Het is een illustratie en wat ik aangaf is inderdaad dat het doel van deze motie wij zeker steunen. En wij horen ook dat het college daarmee op pad wil en wij vragen ons af of we het dan op deze manier als een wat ons betreft een manco is in deze kadernota en in de afgelopen twee jaar dat er te weinig aan sociale aspecten van gemeentelijk beleid aandacht wordt besteed. Dat het dan een beetje makkelijk is om op deze manier een signaal af te geven.

Nou ja, te weinig sociale aspecten. Volgens mij is het sociaal domein nog steeds meer dan de helft van de hele begroting. Maar terug naar uw redenatie dat de portefeuillehouder inderdaad heeft aangegeven dat hij dit steunt en voornemens is dit verder te brengen, maar heeft ook nog een tweede ding gezegd. Namelijk heeft de Raad gevraagd zich hier bijna unaniem of volledig, ik weet niet welke term hij gebruikt heeft, zich hierachter te scharen, zodat dit ook sterkte krijgt in het gesprek in de driehoek. En dat gaat u nu niet doen?

Dat realiseren we ons en dat is ook het signaal dat we afgeven. Dus wij gaan zeker voor deze kadernota stemmen. Zo radicaal zijn we niet om daartegen te stemmen, maar we willen dit signaal inderdaad afgeven. Dan waren wij voornemens om tegen de Huigens/Slach kabelbaan-motie te stemmen. Omdat ook de toelichting zo was zoals die was, maar wat er net in de interruptie werd gezegd. Daar moeten we ook toegeven dat de tekst van de motie breder is, beter is, dus daar beraden we ons nog even op. En de motie omtrent Vlietwensen. Daar zullen wij tegenstemmen. Vlietwensen rapporteert al over de projecten die worden gefinancierd. Vlietwensen heeft al een afwegingskader en een vraag en antwoord, waaruit blijkt dat je niet zomaar als gesubsidieerde organisatie allerlei aanvragen kunt doen die gehonoreerd worden, dus deze motie is overbodig. Dank u wel. Dank u.

In het kader van dat we graag om 9 uur allemaal een voetbalwedstrijd willen kijken, ga ik er snel doorheen, Voorzitter. Dank voor de beantwoording en de reacties op de ingediende moties en amendementen. Het door ons ingediende amendement ondersteuning gemeenteraad handhaven. We hebben ondertussen begrepen dat het toch moet lukken. Dat is heel fijn, Voorzitter. Dinsdagochtend is blijkbaar een heel belangrijke collegevergadering geweest. Je zou bijna denken dat we binnenkort een stuk mogen ontvangen over wereldvrede, dus dat hopen we nog steeds op. Zo zijn we ook, Voorzitter. We zijn het eens met de lijn van GroenLinks dat de kernnoten vooral over grote beweging moeten gaan. Er is veel financiële ruimte om de lat hoger te leggen en dat zullen wij dus de komende periode graag doen om het onderwerp kinderarmoede. Tegelijkertijd zijn er nu een heel aantal kleinere voorstellen gedaan die we ondersteunen. Omdat die ook vandaag zijn ingediend, gaan we die nu niet steunen. Zo ziet het er lekker uit, maar we zijn dus voor die voorstellen. De motie over vlietwensen, daar willen we nog heel veel over nadenken, omdat wij het uitbreiden van het budget, zeg maar in het amendement, wel nodig vinden. Maar gehoord ook de reacties die net zijn binnengekomen, zou ik daar nog even op willen reageren. Of het echt nodig is om die kaders nu helemaal zo vast te leggen.

Dank u wel. Dan was dat de laatste spreker aan de zijde van de Raad voor de tweede termijn. Voordat we het woord geven aan het college, heel even de administratie op orde brengen, want volgens mij is onder twee het amendement participatie focusgroepen aangepast. Klopt, die is ook verwerkt in iBabs, check. Het amendement onder 3 bestaat niet meer, klopt, onder 4 is aangepast en verwerkt, check. 5, 6, 7, 8 ongewijzigd, 9. Leefstijl verduurzamingsmaatregelen aangepast, verwerkt, check. 10, 11, 12 ongewijzigd, 13 aangehouden of ingetrokken, aangehouden, stel ik als opnieuw indienen, 14 aangepast, verwerkt, check, 15 idem, aangepast en verwerkt, en 16. Hebben we ze dan allemaal doorgelopen en klopt het zo? Bij wie dat niet zo is, even verversen op het schermpje, want in de computers van de mensen die het bijhouden klopt het. Kijk ik nu naar de zijde van het College, wethouder. Met al uw petten, al uw blokjes, komt u naar voren.

Dank u wel, voorzitter. Volgens mij, nou ja, hartstikke goed. Alle positieve signalen uiteindelijk die we hebben opgehaald over deze kadernota en ook hartstikke goed natuurlijk dat we een mooi debat hebben gevoerd over verschillende onderwerpen. Zo'n kadernota is natuurlijk de grondslag voor de begroting die we verder nog gaan ontwikkelen. We hebben genoeg richting meegekregen om dit verder te brengen. Er zijn natuurlijk ook wat omstandigheden die nog na deze kadernota zijn binnengekomen, zoals de meicirculaire. Zo zullen er nog wat ontwikkelingen voordoen, maar wat betreft de reacties op deze kadernota en alles wat hier gewisseld is, kunnen we full force aan de slag om hier een mooie begroting van te maken. Dus daar zie ik naar uit. Volgens mij zijn er nog twee concrete zaken waar ik op zou kunnen ingaan. Het eerste is toch dat Vlietwensen en die verhouding tussen dat kader en die uitgaven. Wat ik zei, er zijn eigenlijk twee factoren die onafhankelijk van elkaar doorwerken in het feit dat Vlietwensen meer subsidies toekent. Het ene is dat Vlietwensen steeds bekender wordt. En wat ik al zei, steeds grotere spreiding heeft over de hele gemeente, dus dat is goed. En ik voorzie dat die trend zich wel doorzet, want ze zijn enthousiast aan de bak. En nou, het zijn ook hartstikke goede initiatieven natuurlijk die ze steunen en dat zijn inderdaad steeds meer ook kwantitatief. Natuurlijk nog steeds die kleine initiatiefjes, de buurtbarbecue, de buurt, de buurt dagen allemaal. Nou ja, ik ben er zelf regelmatig geweest. Een springkussen, allemaal van dat soort dingen, echt super goede piepkleine initiatieven die de haarvaten van de cohesie van onze samenleving betreffen. Dus dat is hartstikke goed. Nou, er is een tweede trend en dat is dat ze ook worden gevonden door clubs die elders ook subsidie krijgen, of die daar toch ja ook professioneel mee bezig zijn. We doen natuurlijk ook goede dingen, hè, maar daar is Vlietwensen niet voor. Niet a priori voor bedoeld. Dat ziet Vlietwensen zelf ook. Daar hebben ze ook over gesproken hier in die beeldvorming en daar gaan ze ook wat aan doen. En zo'n kader staat nu ook op hun site. Nou, dat kan geen kwaad om daar nog eens extra aandacht te geven aan het feit dat het toch echt bedoeld is voor die kleinschalige initiatiefjes, dus het schept wat meer helderheid. Tegelijkertijd voorzie ik nog steeds dat daarmee niet plotseling het budget enorm naar beneden gaat, tenminste de aanvragen of het totaalbedrag dat wordt uitgekeerd naar beneden gehaald, want ik had het over die andere trend die we juist met zijn allen zo super belangrijk vinden. Daar zijn ze ook voor, dus ik heb daarom ook dat amendement omarmd en heb ik gezegd, nou weet je, dat is wel goed om dat budget nog ietsje in ieder geval gelijk te houden voor het komende jaar. En dan bekijken we gedurende dat jaar wat we dan de jaren daarna doen. Maar dat betekent in ieder geval dat ze, net zoals ze hebben, het vaak over planningsoptimisme en dergelijke, dat ze gewoon rechtmatig subsidie kunnen toekennen tot dat bedrag. Mevrouw Veldman, een vraag stellen. De vraag.

Want daar hadden we het net even over binnen de fractie. Ook is het dan de rol vanuit de gemeente om ons te bemoeien met die kaders binnen wijkwensen. Of moeten we dat niet gewoon bij hen houden, aangezien dit een orgaan is dat we hebben opgezet zodat zij daarover gaan en hun eigen kaders daarin maken?

Ja, dat is wel. Het is namelijk geen onafhankelijke stichting of iets dergelijks. Formeel is het een commissie die door de gemeente is ingesteld, dus ze maken ook bijvoorbeeld gebruik van het subsidiesysteem van de gemeente en de gemeente keert ook administratief die bedragen uit, dus dat is wel iets. De gemeente zit er nog steeds. Het is echt een commissie van ons, dus die kaders, die geven wij ze ook mee. Ja, voorzitter, en die vullen zij natuurlijk in en nou goed, daar heb ik het zo nodig over gezegd.

Ja, op dat laatste punt is dit inderdaad, want het is inderdaad een commissie die gemeentelijk geld verdeelt. Maar de gedachte bij het instellen van die commissie was dat de beslissing over welke middelen waar naartoe gaan juist bij inwoners kwam te liggen. En daar komt denk ik de vraag vandaan: past het dan niet ook dat de kaders volledig door die groep inwoners worden opgesteld? Ja.

Ja en nee, ja niet volledig, want we hebben bijvoorbeeld als ze zeggen, we gaan de bloemperkjes voor aanleggen. Nou, dat is dus niet tenzij het een clubje is van allerlei mensen die betrokken zelf weer dat bloemenperkje gaan aanleggen. Nou u snapt wat ik bedoel. Het is natuurlijk wel een soort kader van: daar is het voor bedoeld en hoe je dat dan detailleert, ja dat is inderdaad wel een soort spanningsveld van algemene kaders meegeven en hen de ruimte geven om inderdaad beslissingen te nemen of anderszins ze heel erg in te perken. En als ik

Kijk naar welke criteria en vragen en antwoorden Vlietwensen gewoon op hun site heeft staan. Dan zou ik denken: ja, daar is dus al aan gedacht. Ja, dat is...

Klopt, maar dit is nou dat de intentie in ieder geval van het CDA, begrijp ik uit hun motie, is om ze daar nog even een steuntje in de rug mee te geven en het nog helderder te maken. Maar misschien ook niet alleen richting Vlietwensen, maar ook richting degene die daar dan via Vlietwensen gebruik van willen maken. Dus zo lees ik hem in ieder geval. In ieder geval is het zo dat Vlietwensen fijn door kan gaan met die goede dingen waar ze mee bezig zijn, niet voor zichzelf, maar uiteraard voor al die super goede initiatieven die ze daarmee ondersteunen. En volgens mij waren dat de zaken waar ik... Nee, nee, nee, nee, nee. Want ik moet nog even aangeven dat het amendement van de ChristenUnie over die... waar dat nou... waar is dan helemaal vrij technische discussie over kan het nou dat we die extra ondersteuning, het geld daarvoor, op het taakveld van de griffie laten vallen, in plaats van overhead? Waar eigenlijk die mensen dan weer uit worden betaald? Nou, dit is een amendement natuurlijk niet op de begroting, maar op de kadernota. Die is op zich natuurlijk vrij in vorm voor onszelf, dus we gaan gewoon richting de begroting kijken hoe we dat technisch kunnen vormgeven. Want misschien is er wel, als we heel erg oprekken en alles en het BBV waar ik het over had, dat die begrotingsvoorschriften... Misschien is er iets in mogelijk. Dus laten we er bij de begroting dan op terugkomen en kijken hoe dat technisch gelukt is of niet. Meneer Wildschut.

Ik ga er vanuit dat dat gaat lukken, maar dat gaan we dan merken. Ik wil nog even terugkomen op die motie als het gaat om die kaders, want stel, deze motie wordt aangenomen. Wat is dan, zeg maar, wat u gaat doen, want ik kan me voorstellen dat u een keer in gesprek gaat met Vlietwensen. Zo van, nou, kijk er eens naar en dan zeggen ze, ja, dat hebben we wel gedaan. Ja, wat gaat er dan gebeuren? Zeg maar, dat vind ik een beetje onduidelijk.

Nou ja, ik, we gaan die motie bespreken met Vlietwensen. Inderdaad hebben ze ook al hier aangegeven in de beeldvorming dat ze ermee bezig zijn, dat ze die tweede trend, zal ik maar zeggen, die ik net beschreef, ook wel zien. Nou, dan kan ik nog eens een keer aangeven van nou hè? Het is gelukt. Jullie krijgen inderdaad hetzelfde budget voor komend jaar, super, maar let wel even op: de Raad vindt het ook heel belangrijk dat het echt gaat naar kleinschalige initiatieven en niet naar institutionele clubs, dus ik ga hem gewoon zo dan bespreken met mijn collega participatie, want die gaat ook over dit onderwerp. Dank u wel. Volgens mij was dat hem.

Mooi, kijk even het rijtje af, mevrouw Van Eekelen niet, hè? Nee, wethouder Belt. Ja. Oké. Dank voorzitter.

Ik heb twee puntjes staan, een over het monitoren van hotspots met zwerfafval. Dat doen we via de wijkatlas. Daar krijgen we genoeg gegevens uit en dat blijven we doen. Plus dat we hier op dit onderwerp natuurlijk continu gebruik maken van de oren en de ogen van onze stadsbeheerders en de afvalrapers, dus vele groepen waar we mee in contact staan. Daar hebben we ook dit pakket aan zwerfafvalmaatregelen op gefaciliteerd, dus daarmee blijven we in contact daarover. Dus dat daarover en dan de motie van GroenLinks over de leges. Ik ben het er absoluut mee eens dat we natuurlijk geen onnodige drempels willen hebben voor mensen om te verduurzamen. Ik bedoel, we moeten aan de slag, we moeten vaart maken. Ik heb net een opsomming gegeven van allerlei maatregelen die we inzetten. Ik heb net ook genoemd dat de meeste maatregelen echt geen vergunning nodig hebben, dus dit zijn echt alleen bij de maatregelen die het uiterlijk van een pand bijvoorbeeld aantasten, maar niet voor vloerisolatie, zonnepanelen, glas etcetera. Ik wil wel toezeggen om uit te zoeken in hoeverre die leges nou inderdaad een probleem zijn voor die verduurzaming en daar mijn voorstel is dat ik daar dan in het najaar op terugkom. Hopelijk redelijk vlot ja, naar mijn idee is dat dan de motie op dit moment daar overbodig voor zou zijn, dus met die toezegging. Ja, dat was het. Ja, dank.

Dank u wel. Gaan we naar de volgende wethouder. Wethouder Bremer? Nee, wethouder Keus? Nee, nou, dan zijn we rond. Mooi. Jongens, dan was dat de tweede termijn, dank u wel. Dan gaan we volgens mij stemmen. En traditiegetrouw doen we eerst de voorstellen die besluiten aan, voorzitter.

U wilt een punt van orde maken, mevrouw Van Beers, ik wacht even tot u alle aandacht heeft, wacht heel even hoor. Mogen

Het kan ook oké, als iemand anders een beter idee heeft.

5 minuten verder, maar dan zullen we dan doen dat we echt 5 minuten doen. Ik

Krijg van de fractie van GroenLinks het seintje dat hun schorsingstijd voldoende benut is, dus als u allemaal zover bent, dan zou ik willen voorstellen dat we niet de volle schorsingstijd van tien minuten gebruiken. Want ja, ergens hoorde ik vandaag iemand zeggen dat er nog iets op het programma staat vanavond en voordat we daar naartoe kunnen, hebben we in ieder geval nog vijf agendapunten. Naast de stemmingen dus. We moeten nog even, dus dan gaan we dat doen. Even toegewijde stilte en aandacht. Nou, dan niet, wacht ik even tot u die wel heeft. Hallo. Ja, bedankt. We gaan stemmen en dat is belangrijk. Dat is sterker nog, dat is een van de belangrijkste dingen van deze avond, omdat u met het stemmen de kaders ook echt stelt die u bij de kadernota wilt meegeven. Dus wat wij gaan doen en u heeft de tweede termijn allemaal gebruikt voor stemverklaringen, dus wij gaan stemmen. Dat betekent eerst amendementen, want die passen het besluit aan, daarna het besluit en daarna de moties. Check. Ik zit er nou een beetje op de tijd te drukken, maar we gaan wel even zorgvuldig het stemproces door. Dat is belangrijk, dus we beginnen zometeen met het amendement. Ik zal even de titel voorlezen. Die staat bij mij op het lijstje onder één. Dat is het amendement Vluchtelingenopgave Helder. Ja, gaan we over stemmen, kan dat digitaal? Dat kan digitaal. Nee. Mag u mondeling stemmen. Tegen.

U wel, dan is met de, Het is dit. Amendement is met 14 stemmen voor en 19 stemmen tegen verworpen. En voor hebben gestemd de fracties PvdA, GroenLinks, ChristenUnie en D66. Check klopt. Gaan we naar de volgende, dat is het amendement. Ik heb hem onder twee participatie focusgroepen. Helder. Helder. Dan kijk ik even naar de rechterzijde voor het resetten van de stem etcetera. Ja, het kan. Namens iedereen, mevrouw Kortman? Oké, voor zover als alle anderen ook aangenomen. Gaan we naar het amendement onder 4. Vlietwensen. Het is gelukt. Hij doet het. Mevrouw Kortman heeft ook digitaal kunnen stemmen. Dat doet ons deugd. Dat betekent dat het amendement is aangenomen met 25 voor en 8 stemmen tegen. Tegen is de fractie van de VVD. Dan hebben we als laatste amendement in deze rij van stemmingen het amendement over de ondersteuning, gemeenteraad kortheidshalve. Onder 5, daar kunt u stemmen. Het amendement is aangenomen met 29 stemmen voor en 4 tegen. Tegen zijn de leden van de CDA-fractie. Dan hebben wij nu een geamendeerde kadernota, geamendeerde raadsvoorstel kadernota en daar gaan we nu over stemmen. En daar zie ik dat alle aanwezige stemgerechtigden voor hebben gestemd. Dan gaan we naar de moties. De eerste motie die in stemming komt is onder 6 kortheidshalve organiseer de Hunt. Motie is aangenomen met 25 voor en 8 tegen. De 8 tegen komen uit de fracties van PvdA en GroenLinks. Gaan we naar de motie Verkoeling, zwemwater etcetera onder 7. Mevrouw Kortman, zeg het voor, zoals de rest unaniem aangenomen. Dan zijn we bij motie onder 8 Het witte Perkje in Leidschendam-Voorburg. Dit is met algemene stemmen aangenomen. Dan zijn we bij 9. Dat is de motie over de leesjes verduurzamingsmaatregelen. Voorzitter.

Dank u wel. We gaan naar 10. Dat experiment ideeënmarkt. Algemene stemmen aangenomen, dan gaan we naar 11. Volgende is de kracht van Huygens, etcetera. Voorzitter, stemverklaring ja. De gang.

Ja, we gaan uiteindelijk schoorvoetend voorstemmen. We twijfelen wel of het ook met de timing, als we dan zomaar 25 dagen voor de verkiezingen een rapport gaan krijgen, wat we daar nog mee kunnen? Maar goed, we zijn wel benieuwd naar wat deze werkgroep kan opleveren, dus uiteindelijk voor.

Dank u wel. Ja, de motie is aangenomen met 28 voor en 5 tegen. De 5 tegen zijn de leden van de fractie van GroenLinks. Gaan we naar motie nummer 12, afwegingskader Vlietwensen. Voorzitter, ook...

Ook hier een stemverklaring. Wij zullen tegen deze motie stemmen, maar dat wil niet zeggen dat wij niet vinden dat de middelen van wijkwensen aan kleine initiatieven besteed moeten worden.

Dank u wel. Er wordt reeds gestemd, zie ik. Mevrouw Kortman. Voor. 25 stemmen voor, 8 tegen. De 8 tegen vinden we in de PvdA en de GroenLinks fractie. Zijn wij voor bredere regionale samenwerking jeugdzorg? Mevrouw Kortman namens de groep. Voor. Met algemene stemmen aangenomen. Dan zijn we bij 15. Check. Ja, groene verbindingsassen et cetera. Met algemene stemmen aangenomen. Een motie onder 16 grip op knelpunten ambtelijke organisatie gezondheid en unie, u kunt stemmen. Het is een uitslag waar we vanavond voor zouden tekenen. 33 nul, maar ook deze is met algemene stemmen aangenomen. Hartstikke goed. Ja, ik heb geen verstand van voetbal jongens, ik heb geen idee wat het is. Al die Amsterdammers die roepen nu, dat weten we ja, nou geen woorden, maar daden. En we zijn aan het eind van agendapunt 4.1 gekomen. En dan...