Presentatie Regionale Energie Strategie

Van Dam en de heer Regeer zijn beleidsmedewerkers bij onze gemeente en die gaan vanavond een presentatie geven. Die presentatie zal gaan over de regionale energiestrategie en de lokale energiestrategie. En om dan weer met afkortingen te spreken, de RES en de LES. Even kijken. In de regio Rotterdam Den Haag werken 23 gemeenten aan de regionale energiestrategie. Na de besluitvorming in colleges en raden afgelopen zomer hebben alle gemeenten in de regio ingestemd met het versturen van het concept van haar regionale inzet aan het nationale programma RES. De verwachting is dat de RES, de regionale energiestrategie 1.0, eind maart 2021 wordt vrijgegeven voor besluitvorming in colleges en raden. In de presentatie wordt een toelichting gegeven op de RES 1.0 vanuit regionaal en lokaal perspectief en wordt ingegaan op het proces en op de inhoud op hoofdlijnen. De lokale energiestrategie LES geeft de strategische aspecten van de energietransitie voor onze gemeente weer. Het concept van de LES wordt met de Raad besproken in juni, waarna de Raad hem kan vrijgeven voor de inspraak. Het college werkt toe naar een definitieve LES, inclusief de warmtevisie en windselectie, aan het einde van het jaar 2021. Als er vragen zijn, dan kunnen de raads- en commissieleden die stellen in de chat. De kijkers thuis kunnen dat doen via de knop 'Stel een vraag'. U moet zich hiervoor eerst registreren met uw naam en e-mailadres voordat u hiervan gebruik kunt maken. De vraag wordt dan voorgelezen door ons en dan kunnen de inleiders daarop reageren. Nou, dat was ik. Daar geef ik nu het woord aan of de heer Van Dam of de heer Regeer. Die zullen toelichting geven.

Dankjewel voorzitter. Ik wil eerst het woord eventjes geven aan wethouder Rouwendal, omdat hij even het programma kort voor vanavond zal toelichten en ook een korte introductie zal geven.

Prima. Ik hoor nog helemaal niets dus, Jan Willem. Nou ja, haal ik...

Breek de microfoon, voorzitter. Maar als je wat wil gaan zeggen, dan moet je ook iets unmuten, denk ik.

Nou, dank voorzitter. Ik was net mijn dank aan het uitspreken aan alle raads- en commissieleden die ingeschakeld hadden en wilde vertellen dat we de komende maanden vanuit het college een aantal belangrijke stukken op het gebied van duurzaamheid naar de raad willen sturen. Zowel de RES als de LES waar het vanavond over gaat en om er nog maar een afkorting tegenaan te gooien, ook nog de WTV. Dat is de warmtetransitievisie, ook erg belangrijk, en daarnaast ook nog het bestedingsplan hoe we die 46 miljoen, de grootste bestedingen die we momenteel hebben, denken te gaan besteden. Dat allemaal richting het duurzaam worden richting 2050, CO2-neutraal. Vanavond gaat het voornamelijk over de RES en de LES. Daar zullen Hanneke Regeer en Simon van Damme over praten. En ook digitaal aanwezig, als het goed is, Ferry Beerepoot. Hij is programmamanager energiestrategie van de RES Rotterdam-Den Haag. Hij is, zeg maar, de eindbaas van de RES voor de opstelling van de RES, dus hij kan ook nog eventueel vragen beantwoorden. Het doel van vanavond is met name om de raad even voor te lichten over het proces, hoe die stukken tot stand zijn gekomen en hoe we de raad daarin betrekken. En nog niet zozeer over de inhoud van de energietransitie. Daar kunnen we vast ook een avond over praten, zeker na de uitzending van Nieuwsuur over hoe het gasloos worden misschien wel heel erg duur wordt en zo, daar komen we vast ook nog met elkaar over te spreken. Maar vandaag willen we ons eventjes bij het proces bepalen, zodat u vast een beetje weet hoe het in elkaar steekt. En ik had twee minuten, en ik denk dat ik heel subtiel nu het merkteken krijg dat die nu om zijn en dat Hanneke Regeer graag met haar deel van het verhaal wil beginnen. Dus ik geef het woord aan haar. Ja, dank je, dankjewel.

Dankjewel Jan Willem. Deze introductiesheet is eigenlijk heel kort. Ja, wat uit het klimaatakkoord dat in 2019 is vastgesteld. Het fundament voor de energietransitie. Landelijk gaat het om 30 energieregio's en regionaal neemt onze gemeente deel aan de energieregio Rotterdam Den Haag en lokaal werken we aan de uitwerking van de lokale energiestrategie. Nou, rechts in beeld eigenlijk het plaatje van het klimaatakkoord Parijs uit 2015, de klimaatwet en het klimaatakkoord en eigenlijk zo zakken we ook in deze presentatie af van landelijk naar regionaal naar lokaal. Korte stand van zaken en ontwikkelingen in de RES. Ik zal je zo meteen wat meer vertellen over de regionale opgave, het proces tot nu toe, de opgave vanuit elektriciteit en warmte en de besluitvorming richting de RES 1.0. Nou, de energieopgave via de RES die eigenlijk al die RES'en in het land is. Een opdracht vanuit het interbestuurlijk programma en het klimaatakkoord. Het gaat om wat ik net al aangaf 30 regionale energiestrategieën die integraal worden opgesteld en dus landsdekkend zijn. Er wordt voornamelijk de focus gericht op elektriciteit en warmte, maar daarnaast wordt er ook gekeken naar brandstoffen en naar de energiesystemen. Ja, de concept RES is dus eerder al toegestuurd vanuit alle regio's, zijn die concept RES'en al toegestuurd aan het nationaal programma regionale energiestrategie. En ja, vanuit die RES 1.0 is het de bedoeling dat landelijk dat die ook voor 1 juli 2021 worden vastgesteld en ook worden toegestuurd. Dus ik zou jullie nu even meenemen in dat proces, tot nog toe dus eigenlijk van concept RES naar die RES 1.0. De basis voor die RES 1.0 is dus nou eerder al. Die start van die samenwerking in 2018, het Energieperspectief 2050 wat in juni 2019 is vastgesteld en eigenlijk het vervolg daarop die concept RES die concept RES die heeft u eerder al gezien en ook op mogen reageren vanuit alle raden in de regio Rotterdam Den Haag is er op die concept RES gereageerd en die wensen en bedenkingen. Daar heeft u ook de nota van beantwoording recent van ontvangen. Ja, in het proces dus wat net al door de voorzitter werd verteld in maart 2021. Zal naar verwachting die RES 1.0 worden vrijgegeven en wat ik net al aangaf in juli 2021 is de bedoeling dat die RES 1.0 wordt verzonden naar het nationaal programma. En dat is dus ook het moment dat eigenlijk al die 30 regio's in het land dat die die RES 1.0 voor hun opgaven toezenden, wat wel goed is om nog te noemen, is dat de status van het document van die RES 1.0 is een visie. Het is nog geen plan. Zo even een belangrijk punt na de opgave van de RES met betrekking tot elektriciteit. Wat ik net al ja, wat eigenlijk op die vorige sheet stond, is dat de concept RES eigenlijk ja, de RES 1.0 is een actualisatie en verdieping van die concept RES en die ambitie met betrekking tot elektriciteit van 2.8 tot 3,2 terawattuur die blijft staan. Er wordt gekeken naar zon op daken, waterbassins en parkeerplaatsen, maar eigenlijk bovenal wordt er gewoon goed gekeken. Zorgvuldig aandacht voor de ruimte dus ja, waar gaan we nou die opwek in de regio realiseren? Belangrijk om te weten is dat per 1 januari 2025 vergunningen verleend moeten worden om eigenlijk voor 2030 waar de RES over gaat de periode tot 2030. Wat kunnen we nou daadwerkelijk in de regio gaan verzilveren qua opwek van duurzame energie en wat ook in die RES eigenlijk in hoofdlijnen punt is? Van ja, dat moeten we wel met elkaar gaan monitoren eigenlijk en dat is nog ja onder de loep. Zeggen van, hoe gaan we nou op een goede manier ervoor zorgen in die regio dat we met elkaar ook die ambitie van 2,8 tot 3,2 terawattuur gaan realiseren? Ja, warmte wat wat eigenlijk in de regio op hoofdlijnen naar voren is gekomen, is dat we prioriteit moeten geven aan het besparen. Simon zal zometeen nog wat verder daarop ingaan qua wat dat lokaal betekent. Gemeenten zijn aan zet met de transitievisies naast de lokale energiestrategie werken we ook aan de warmtetransitievisie. En daarin gaan we eigenlijk dieper in op. Ja, wat zijn nou oplossingen als alternatief voor aardgas voor de wijken in de gemeente in de regio zeggen eigenlijk de regionale energiestrategie die die brengt al die transitievisies samen en de RES 1.0 is dus eigenlijk ook een levendig document na die RES 1.0 komt er een RES 2.0 3.0 eigenlijk als zometeen al die transitievisies door alle gemeentes gemaakt zijn, kan in die volgende RES ook weer een concreter beeld gevormd worden. Van wat voor nou in de regio waar we ja, waar we naartoe gaan? Ja, wat wel al blijkt uit die uit die RES uit die samenwerking is dat samenwerking op plekken nodig is en soms ook goedkoper kan zijn. Lagere risico's met zich meebrengt. Enkele voorbeelden zijn vanuit projecten Warmtelinq bijvoorbeeld die hier rechts op het plaatje te zien zijn en daarnaast is er aandacht voor autonomie en dat is denk ik wel goed om te benoemen dat we in de gemeente uiteindelijk zelf aan zet zijn om te bepalen wat nou goede oplossingen zijn. Als alternatief voor aardgas en dat bepalen we dus ja met elkaar in die transitievisie warmte. Ja, twee andere punten die eigenlijk naar voren komen. Van ja, als je samen in de regio warmte uit wil wisselen, dan moet je daar ook goede afspraken over maken. En op het kaartje zie je een aantal projecten die geïdentificeerd zijn en waar focus en actie voor nodig is. De planning en de besluitvormingen voor de RES 1.0. Wordt hier even overzichtelijk gegeven. Afgelopen periode is er dus gewerkt aan het opstellen eigenlijk van die concept RES naar die RES 1.0. De actualisatie is afgelopen tijd heel hard gewerkt. Er zijn ook in de afgelopen maand 3 webinars georganiseerd waar u voor bent uitgenodigd en aan een deel hebt kunnen nemen. Ik zal daar zometeen in de presentatie nog eventjes wat langer bij stilstaan ja, wat voor nu voor het proces vooral interessant is dat ja zometeen die RES 1.0. In het bestuurlijk netwerk de bedoeling is dat die op 18 maart wordt vrijgegeven en vervolgens eind maart ook daadwerkelijk voor publicatie wordt vrijgegeven. En dan komt hij dus ook ja via de colleges en raden bij Utrecht. Die besluitvormingsperiode is best wel heel lang en het beeld dat we nu hebben is dat de RES dan vervolgens in juni in de raad behandeld zou worden. Even kijken, ja, ik zit even te kijken. Ik heb hier nog een sheet waar ik daar nog wat verder op in kan gaan. Zoals ik net aangaf zijn er een aantal webinars al gegeven vanuit de regionale energiestrategie. Mochten jullie die nou niet gezien hebben en toch wel behoefte hebben om iets meer inhoudelijk al nu een beeld te hebben? We kunnen het vanavond van omwille van de tijd hebben we toch vooral proces en de planning op hoofdlijnen zo gedeeld. Ja, die opnames van die zijn terug te kijken op de rest.rotterdamdenhaag.nl op de website u kunt daar ook meer vinden. En, we zullen ook kijken of we met het team nog de links waar u de webinars direct kan vinden om die nog mee te sturen na publicatie van die RES 1.0 in maart staan er een aantal technische vragenuurtjes op de planning en daarnaast zijn vanuit de regio grafisch aan het kijken hoe er in een breder perspectief ja regionale bijeenkomsten voor volksvertegenwoordigers georganiseerd kunnen worden, omdat dat nog niet helemaal ja tot helemaal volledig uitgewerkt zou zijn die data nog niet. Bekend, maar wanneer daar meer over bekend is, dan ontvangt u hiervoor de uitnodigingen. Dat is even in het kort het verhaal over de RES op processen en planning. En ik heb nog niet helemaal de chat in de gaten gehouden, maar voorzitter. Ik zie eigenlijk maar een vraag.

Ja, dat klopt, mevrouw Veluwe, op mijn scherm is ie zo klein dat ik hem niet kan lezen, dus dan moet u hem maar zelf even stellen, denk ik. Dat is het beste. Misschien is...

Dat is een goed voorstel, ja.

Dat wil mevrouw Veluwe graag doen als ik inmiddels in beeld ben.

Zo ik, ik heb een van de webinars bijgewoond. Helaas, de andere twee kon ik niet, maar wat mij opviel. En dat is eigenlijk een beetje toeval. Een paar dagen daarna zag ik een programma van de VPRO Tegenlicht en wat mij nou opviel in die webinar was dat het eigenlijk ging over zonne- en windenergie en dat was het. En toen zat ik naar dat programma te kijken van de VPRO en dat zijn een heleboel manieren van energie opslaan, energie winnen. Een aantal daarvan worden nog onderzocht. Wordt bekeken of die interessant zijn, maar ze leken sowieso een stuk vriendelijker voor de omgeving, goedkoper en daar werd bijvoorbeeld naar zwaartekracht gekeken. Dat waren betonblokken die omhoog gehesen werden en dan lieten ze die blokken weer zakken vanuit een toren waardoor er energie vrijkwam. Er was één verhaal over basalt, dat basalt dat vroeg zomers warmte op en dat werd 's winters weer afgegeven in een wijk, dus eigenlijk heel kleinschalig en heel simpel eigenlijk en goedkoop aan te leggen. Vooral Veluwe.

Vraag heb ik al gesteld als u goed geluisterd hebt, waarom wordt er alleen maar naar zon- en windenergie gekeken, terwijl als ik op zo'n simpele manier heel veel andere manieren hoor waar sowieso onderzoek naar gedaan wordt, waarom kijken we dan alleen naar wind- en zonne-energie? Ik wil

Die vraag graag op reageren, wat ik denk dat goed is om even te benoemen, is dat we in de RES, maar ook in de lokale energiestrategie, gebondenheid hebben tussen elektriciteit en warmte. Want zowel in de RES als in de lokale energiestrategie qua elektriciteit opwek lokaal zijn we toch qua innovaties vooralsnog op hoofdlijnen eigenlijk wel gebonden aan wind en zon. Maar met betrekking tot warmte zijn er echt wel een heleboel alternatieven waar je aan kan denken. Dat kan warmte uit de bodem zijn. In de lokale en de gemeentes bijvoorbeeld zijn er kansen voor aquathermie, maar in de regio wordt er ook echt wel breder gekeken dan alleen wind en zon. Gelet op warmte, hoe kan je dat bijvoorbeeld op een goede manier regionaal uitwisselen? Dan gaat het bijvoorbeeld om geothermie, maar ook om het benutten van de restwarmte, onder andere in het havengebied. Er wordt enorm veel restwarmte geproduceerd die we op een slimme manier in de regio kunnen benutten. Maar het is wel zaak dat we in de regio, maar ook lokaal, innovatie niet uit het oog verliezen, maar dat we wel inzetten op technieken die bewezen zijn en daarmee ook op dit moment kiezen voor de oplossingen die voldoende bewezen inzetbaar kunnen zijn. Dus dat is wel even in het kort het antwoord dat ik daarop kan geven.

Dank u, voorzitter. Ja, ik kijk. Ik hoor bijvoorbeeld ook inderdaad restwarmte van bedrijven en zo. Maar ik kijk dus met name naar de wijken, hoe oude wijken zijn en hoe je dingen toe kunt passen. En ik zie me hier in de woonwijk geen windturbine neerzetten. We hebben er een, daar heeft iedereen last van. Dan moet je dus windturbines in Friesland of in Groningen neerzetten. Moet je daar de mensen gaan lastigvallen met die windturbines om hier de energie te krijgen, terwijl als ik dus naar deze onderzoeken kijk, want het zijn allemaal zaken die onderzocht worden, hè? Ik bedoel, en dan denk ik, ja, zitten wij ons nu blind te staren op energie van het jaar kruik, terwijl we eigenlijk innovatief bezig moeten zijn en moeten kijken naar wat de toekomst is en daarop focussen. En daar, hè, ik bedoel, we moeten allemaal van dat gas af. We moeten elektrisch gaan rijden. Als we dat allemaal te binnen donker. Mevrouw, voor

Voor u de vraag is duidelijk, kan daar een reactie op komen van de heer Regier?

Ja, ik zei, ja, ik wil even gewoon aangeven van in het we kijken breder dan de technieken die er nu zijn, maar we houden dus wel die innovaties in de gaten. Maar we gaan wel uit van de hedendaagse techniek en ik zou eigenlijk Ferry Beerepoot, die ook is aangesloten, kort willen vragen hoe we daar in de rest mee omgaan. Misschien dat hij daar nog kort en bondig reactie op kan geven. Ferry. Ja.

Dat zal ik proberen in aanvulling op wat de heer Regeer net heeft aangegeven wat wij op dit moment doen in de regionale energiestrategie. En ik ben net al even aangekondigd voor wie dat gemist heeft. Ik ben de coördinator van het regionale proces, dus over de hele regio heen. Wat wij in de RES, maar ook in het Klimaatakkoord hebben afgesproken, is dat we vooral kijken naar de periode 2020 tot 2030 en de oplossingen die we kiezen en die we voorstellen. Ook in de regionale energiestrategie zijn dus ook gericht op realisatie voor die 2030. Gaandeweg gaan we natuurlijk, en dat geeft u terecht aan, verschillende technieken tegenkomen die op dit moment veelbelovend zijn, in onderzoek zijn en op termijn ook ongetwijfeld een onderdeel kunnen uitmaken van het energiesysteem. Maar het punt is op dit moment dus dat die technieken in onderzoek zijn, nieuwe technieken zijn en op dit moment nog niet zo gauw op de schaal toepasbaar zijn. Ook voor verwarming van woningen of onze elektriciteitsproductie dat we die nog geen serieuze capaciteit kunnen toelichten in het totale energiesysteem, dus we richten ons op die oplossingen die vandaag voorhanden zijn op schaalbaar. En dat heeft ook te maken met de tijdsframe tot 2025, waarop de plannen in vergunningen moeten zijn vervat en gaandeweg houden we deze technologie nadrukkelijk in de gaten. De regionale energiestrategie is niet een innovatiebureau, hè? Dus wij houden in de gaten wat elders gebeurt en zodra dat veelbelovend genoeg is dat het ook echt een toepassing kan krijgen, dan gaan we er ook zeker in het energiesysteem en ook in de energiestrategie daar rekening mee houden. En dat is ook de reden dat we iedere twee jaar een regionale energiestrategie herijken om juist op dit soort punten mee te kunnen gaan met de tijd in de recente ontwikkelingen. Dank u.

Meneer, probeer een moment, dan heb ik nog een vraag van mevrouw Van der Gronde. Mevrouw Van der Gronde. Ik zal er.

Eens, 3 uur nog bij aanzetten. Dank u wel, voorzitter.

En het beeld? Ja, ik hoor en zie je.

Ik ben er voor. Ik vroeg me af, mevrouw Veluwe had het al over windmolens. Windmolens zijn niet prettig. We hebben liever innovaties, zodat we er allemaal niet aan hoeven, maar zoals bekend is, is onze partij meer van het gewoon nu concreet stappen zetten en doelen halen met wat al bekend is. Dus ik wil het eigenlijk eventjes hebben over de technieken die al grotendeels uitontwikkeld zijn. En even kijken naar die horizon tot aan 2030, of eigenlijk 2025, wanneer de vergunningverlening rond moet zijn als we in 2030 de doelen willen halen. En ik vraag me eigenlijk gewoon vooral af, als we alle zonnepanelen op alle daken leggen waar dat kan, en als we alle andere besparings- en bezuinigingsmaatregelen toepassen, hoeveel energie moeten we dan nog importeren uit de regio? En wat zou een tweede windmolen kunnen betekenen voor het gat dat hoogstwaarschijnlijk overblijft tussen onze energievraag en ons vermogen om lokaal energie op te wekken? Ik denk dat er wel een reservevolgorde beantwoord moet worden, maar ik erken dat die...

Wie mag ik daar het woord voor geven?

Ik zou daar graag even op reageren. Nou, in de uitgangspuntennotitie die eerder door de Raad is vastgesteld, hebben we op die vragen lokaal of eigenlijk voor de lokale situatie ook antwoord gegeven. Dus in hoofdlijnen, en dan doe ik dat wel even uit mijn hoofd, kunnen we ongeveer 24% op daken van onze lokale toekomstige energievraag opwekken. En ja, windenergie kan natuurlijk ook daaraan bijdragen en per windturbine zou dat eigenlijk betekenen dat je 4% van je lokale energievraag kan opwekken. Dus dat is eigenlijk kort die vraag. Maar ja, Simon, ik wou even wil wil hebben. Nu vragenronde voor de regionale energiestrategieën voor het lokale zal Simon van Damme zometeen nog zijn presentatie geven en daarnaast ook nog een moment voor vragen. Dus ik denk wel dat het goed is om even echt tot ja vragen met betrekking tot de regionale energiestrategie te beperken. Ja, dank.

Uhm, wel, ik denk dat het dan goed is om inderdaad naar de volgende presentatie te gaan, want ik zie dat mevrouw Veluwe al reageert en mevrouw Van der Gronden ook. Maar ik zou toch eigenlijk eerst een presentatie willen doen en dan moeten die vragen daarna, dat lijkt me het handigste. Ik zou het wel met die oké graag.

Ja oké, hier ziet u waar we van de rest eigenlijk afzakken richting de lokale energiestrategie, de transitievisie warmte en de wijkplannen, hè? Daarbij wordt het steeds concreter en echter, en komen we in onze eigen leefomgeving.