- Ph. van Veller - VVD
- W.F. Steutel - GBLV
2.b Raadsbrief: Financiële zelfredzaamheid
Dan is er aan de orde de raadsbrief over de financiële zelfredzaamheid. Daar hebben, ik zie alle fracties zich voor gemeld en ik ga het lijstje bij langs en ik begin bij de fractie van de ChristenUnie-SGP, de heer Van Schoor aan u het woord.
Dank u wel, voorzitter. Over de raadsbrief financiële zelfredzaamheid wil ik graag op drie punten iets zeggen: kinderen, zelfredzaamheid en werk. Het is goed dat het college zich richt op preventie en vroegsignalering in situaties waar kinderen te lijden hebben van armoede en schulden en risico lopen om die armoede als het ware te erven. Dit is een terechte focus en er staan daarnaast nog veel meer goede punten in de raadsbrief en de bijlage die we hebben gekregen. Zelfredzaamheid: er zullen mensen zijn die zeggen dat je jezelf niet kunt redden. Persoonlijk vind ik het juist mooi en goed als wij samen redzaam zijn, maar ik wil mijn levensvisie niet aan andere mensen opleggen. Ik wil wel aangeven er voorstander van te zijn dat de gemeente maximaal inzet op samenwerking met verbanden die werken met maatjes, buddies, ervaringsdeskundigen, bruggen en misschien zijn er nog meer vormen van mensen die elkaar helpen en dat de gemeente dat stimuleert. Over werk: het is goed voor mensen om met een vorm van werk mee te doen in de samenleving en bijvoorbeeld zo hun netwerk te vergroten. Naast de focus op kinderen moeten we dus steeds aan de bak voor werk en participatie. De ChristenUnie-SGP vraagt zich af of onze gemeente alle kansen benut van social return on investment. De ChristenUnie-SGP wil de komende periode graag gebruiken om te onderzoeken of wij bij onze inkoop en besteding van de middelen alle kansen benutten voor werk en participatie van onze inwoners. Dank u wel, voorzitter. Dank u wel.
Meneer Verschoor, dan ga ik naar de fractie van de VVD, de heer Van Weller.
Dank u wel, voorzitter, ik hoef hier niet zo lang over uit te wijden. Wij als VVD zijn natuurlijk enorm voor financiële zelfredzaamheid. Het is een heel liberaal beginsel dat mensen zelf op eigen benen staan in de maatschappij, vrij verantwoordelijk zijn en verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf en dus ook de financiële zelfredzaamheid die erbij hoort. Het is ook heel goed dat de gemeente zich daarop richt om zoveel mogelijk mensen die financiële zelfredzaamheid te laten beleven. Dus het is ook heel erg goed dat we hier nu naar kijken en dat er een plan van aanpak komt dat hopelijk wordt gericht op die groepen die dit inderdaad nodig hebben, zodat ze een handje worden geholpen om uiteindelijk wel zelfredzaam te zijn en niet in een voortdurende situatie te blijven hangen waarin ze die zelfredzaamheid helemaal niet hebben, maar worden ondersteund door gemeenschapsgeld. En niet alleen vanwege dat gemeenschapsgeld, maar echt ook vanwege die vrijheid van die mensen om lekker op eigen benen te kunnen staan. Goed dat er een plan van aanpak komt. Ik vraag me af of we nu daarmee het armoedebeleid verruilen voor het beleid rond financiële zelfredzaamheid, want dat is me niet helemaal duidelijk. We hebben natuurlijk heel veel de afgelopen periode gehad over armoedebeleid en nu hebben we het over zelfredzaamheid. Is dat nu hetzelfde of niet? Maar nogmaals, het is heel goed dat we ons richten op zelfredzaamheid, want toen we het over armoede hadden, zei de VVD altijd: je moet je juist richten op financiële zelfredzaamheid. Dus als het zo is, vind ik dat een fantastisch initiatief. Twee opmerkingen die een beetje technisch zijn, maar wel heel belangrijk. Die hangen allebei samen met het feit dat er een reeks aankomende plannen nu wordt genoemd, waarin die financiële zelfredzaamheid een rol moet spelen. Dat is natuurlijk op zich prima dat je bij ouderenzorg, onderwijs, woonvisie allemaal gaat kijken naar die financiële zelfredzaamheid, maar er wordt ook een volgorde aangegeven en die volgorde is de volgorde waarin we die nota's gaan behandelen en meenemen in ons alomvattende gemeentelijke beleid. En dat is een beetje gek. Want volgens mij moet je in het plan van aanpak kijken naar hoe we zo snel mogelijk aan de slag kunnen om die financiële zelfredzaamheid van die groepen zo groot mogelijk te maken. Dus waarom gaan we dan eerst laaggeletterdheid en dan kunst en cultuur, dan het minimabeleid en het jaar daarop de ouderenzorg bekijken? Ik vind dat een vreemde volgorde, dus ik vraag me sowieso af, ja, kun je niet gewoon beginnen met wat het allernoodzakelijkste is? En ten tweede, dat hangt ermee samen, staat in de financiële paragraaf. Ik pak hem er even bij: alle genoemde beleidsdossiers bepalen welk deel een directe relatie met financiële zelfredzaamheid heeft. Nou, ik heb nog nooit een beleidsdossier iets zien bepalen, volgens mij zijn het mensen die iets bepalen. En dat is de wethouder in eerste instantie en wij in tweede instantie. Dus ik vraag me af hoe dat nou zit, hoe beleidsdossiers iets gaan bepalen en wat ik natuurlijk vrees is dat bijvoorbeeld de cultuurnota of de woonvisie of dergelijke straks een groot deel dan ook weer over financiële zelfredzaamheid moeten gaan en een deel van die middelen ook weer daaraan moeten worden toegevoegd. Dat lijkt me een vreemde gang van zaken. Dat is een soort budgettair spelletje, waarbij uiteindelijk financiële zelfredzaamheid alles is en ook overal dan weer middelen gaat wegnemen, dus dat is een... Nou ja, dat is gewoon een vreemde zin. Daar zou ik graag iets meer over willen weten. Ik zou in ieder geval willen meegeven: laten we een zelfstandig plan van aanpak maken, laten we kijken wat zo snel mogelijk nodig is. Die volgorde leidend laten zijn en natuurlijk moeten andere nota's er natuurlijk wel ook... Natuurlijk hebben die daar een relatie mee, maar ook financiën en dergelijke zou ik echt op dit onderwerp houden. Dank u wel.
Dank u wel meneer Van Vellen, dan ga ik naar de fractie van GroenLinks, mevrouw Dominicus.
Voorzitter, dank u wel. 13,5% van alle kinderen lijdt en groeit op in armoede. Het is niet de 9% zoals in de brief staat. Dat is een andere alinea in het stuk. Het is 13,5%, 1,5 keer zoveel. Dat zijn 2000 kinderen en ik geloof absoluut dat wij allemaal, zoals we hier zitten, die kinderen willen helpen, maar hoe het college kiest voor de volgorde, preventie, vroegsignalering, curatie, dat is helaas juist niet wat de SER in 2017 heeft geadviseerd. Het is volgens de SER en ook volgens GroenLinks van het allergrootste belang om als eerste de armoede te verminderen. Eerst moet je dat doen en dan kan je pas een volgend doel oppakken. En, wat lezen we in de brief van het college? Gaat dat lukken op de manier die zij voorstellen? GroenLinks heeft daar zijn twijfels over. Er staan eigenlijk geen daden in. Er is nog weinig concreet, behalve dat het binnen de bestaande financiële kaders moet passen. Ja, van
Of ik dat zeg? Hoort, kent u ook de passage waarin duidelijk wordt hoe groot de invloed is die gemeentelijk beleid überhaupt op armoedebestrijding kan hebben en weet u hoe groot dat was? Dat heb ik.
Ongetwijfeld gelezen, maar dat heb ik nu niet paraat. Maar u vast wel.
Dus dat er dus wel invloed is van gemeentelijk beleid op bestrijding van armoede, wat je ook doet. Daar kunnen we
We verschillen wellicht, maar de SER adviseert wel een heleboel dingen om te gaan doen in de gemeente. Dus ik denk toch dat dat misschien op verschillende manieren leesbaar is. Wat ons zorgen baart, en daar had de heer Van Veller het net ook al over, is het switchen van het woord armoedebestrijding naar het eufemistische financiële zelfredzaamheid. Want wat nou als je niet zelfredzaam bent? Als je door jarenlange armoede het gewoon niet meer kan, dat je het niet meer op kunt brengen? Faal je dan? GroenLinks wil dat de gemeente samen met de mensen die in armoede verkeren, zoals wel wordt genoemd, schouder aan schouder die mensen weer in een betere financiële positie brengen. Want als je namelijk weer fatsoenlijk rond kunt komen, dan kun je ook werken aan een betere gezondheid, aan meer sport en aan talentontwikkeling. De punten die de gemeente noemt. Ik wil trouwens nadrukkelijk vragen dat het college de causaliteit omdraait. Oorzaak en gevolg in de huidige brief staat dat oorzaken van armoede zijn: matige gezondheid door roken etcetera, een klein of geen netwerk, geen of matige lichaamsbeweging en sport, gebrek aan ontwikkeling van talenten, slechte huisvesting en leefomgeving. Dat zijn geen oorzaken, maar juist gevolgen. Voor al deze dingen heb je geld nodig, al is het maar een klein beetje om het drankje te kopen, om sportles te betalen, om sportkleding te hebben, ook al ga je zelf alleen maar rennen. En om een telefoon te hebben die de nieuwste apps ook daadwerkelijk aankan. En dan kom ik dus weer terug op wat ik eerder zei. Eerst de noden. Eerst veel kinderen, ook in deze gemeente, gaan zonder ontbijt naar school door geldgebrek. Maar het is heel slecht leren en ontwikkelen op een lege maag, dus laten we dat eerst aanpakken en laten we die kinderen als gemeente een ontbijtje geven. Dat is toch iets wat een gemeente hoe dan ook kan doen en hierbij vraagt GroenLinks dus ook aan het college om dit over te nemen en er werk van te maken. En dan nog iets over de tijdlijn die het college voorstelt. Eerlijk gezegd begrijp ik die niet, net als de heer Van Veller ook al zei. Het is prima om in te zetten op preventie, met name bij jongeren, zo'n goed idee, maar waarom dan het jongerenbeleid en de schuldhulpverlening pas in 2021 en 2022 aan bod laten komen? Dat is niet bepaald 'first'. Concluderend, voorzitter, GroenLinks kijkt uit naar een concreet plan waar ook echte oorzaken van armoede aangepakt worden en graag op korte termijn. En tot slot, als aanpak staat genoemd, het leren opvoeden van ouders. Beste mensen, slechte opvoeding is geen oorzaak van armoede, hoeveel rijke slecht opgevoede mensen kennen wij immers ook. Dit soort uitspraken door de suggestie van arme mensen voeden slecht op, door het gebruik van de term zelfredzaamheid, door ongezond eten en dergelijke te plaatsen als oorzaken, ontstaat er een suggestie van eigen schuld en dat vindt GroenLinks een kwalijke ontwikkeling. En GroenLinks roept het college dan ook op om hier zorgvuldig in te zijn en te blijven. Dank u wel.
Hou Dominicus en dan ga ik naar de fractie van Gemeentebelangen en ik geef de heer Steutel het woord. Voorzitter, dank.
Dank u wel. De fractie van Gemeentebelang is in ieder geval blij met de raadsbrief, waarin in ieder geval een aantal nodige intenties staan en op de volgordelijkheid van preventie, vroegsignalering en curatie kunnen we ons goed vinden. Nou, de vraag over armoedebeleid en de link naar financiële zelfredzaamheid is gesteld, dus ik hoor daar graag ook een reactie van de wethouder op. En vervolgens zouden we graag toch een toelichting willen horen van de wethouder met betrekking tot de keuzes die zijn gemaakt voor 2018 en de jaren die daarop volgen. Omdat je daar natuurlijk wat van kan vinden. Maar goed, er zijn keuzes in gemaakt en ik hoor graag ook de motivatie daarachter, want we kunnen ons daar wat bij voorstellen, maar toch graag een toelichting en wat charmant zou zijn, dat is toch een iets concreter financieel kader van het geheel. Omdat wordt gesteld in de notitie dat alles valt binnen de kaders, maar geacht college, laat ons nog zien hoe dat dan in elkaar zit. Dank u wel.
Dank u wel, meneer Steutel, dan geef ik het woord aan de fractie van het CDA, de heer Van Reeden.
Voorzitter, dank u wel. Dit is een lastig onderwerp. Ik worstel hiermee omdat het mij niet duidelijk is waar we het nu eigenlijk over hebben. Spreken we over financiële zelfredzaamheid of spreken we over armoede? De financiële situatie voor een groot aantal gezinnen in Leidschendam schreeuwt wel om actie op dit gebied. Het is al een aantal keren gezegd: een op de 10 huishoudens in Voorburg heeft een inkomen tot 110% van het sociaal minimum. Ruim de helft van de minimahuishoudens heeft al 3 jaar of langer een laag inkomen. Het overgrote deel van de minimahuishoudens maakt gebruik van één of meerdere regelingen. En dan kom ik op de kinderen: één op de 7 kinderen in Leidschendam groeit op in een minimahuishouden en een op de 15 kinderen groeit op in een bijstandsgezin. Dat zijn toch wel verontrustende getallen. Op zich kan niemand het oneens zijn met hetgeen beschreven in de raadsbrief aanpak financiële zelfredzaamheid. De vraag is wel, dekt dit de lading? De reden waarom gezinnen in dit soort situaties terechtkomen, zit hem niet alleen in de financiële kant. Het gaat om onvoldoende onderwijs, matige gezondheid, een klein of geen netwerk, geen of matige lichaamsbeweging, sport, gebrek aan ontwikkeling, slechte huisvesting en ongelijke kansen. Als we daar met zijn allen aan werken, zijn er mogelijkheden om gezinnen uit het isolement te halen. Wat zo hard nodig is. Voor het CDA moeten we als gemeente als de Wielewaal aan de slag, belangrijk hierbij zijn de volgende principes. Alles moet gericht zijn op de inwoners van Leidschendam-Voorburg om hen uit hun isolement te halen. Dit moeten geen bureaucratische langetermijnoplossingen zijn, geen procedurele oplossingen. In het bijzonder moet aandacht worden besteed aan maatschappelijke organisaties en die moeten erbij worden betrokken om dit op te lossen. Het financiële vraagstuk is maar een deel van de oplossing. Voor het CDA is het onduidelijk wat het college nu daadwerkelijk gaat doen. Er staat dat op diverse beleidsterreinen moet worden ingezet op financiële zelfredzaamheid. Ik mis de integraliteit van het plan en de ambities voor wat betreft partijen. De tijdsplanning is al eerder gezegd. Dat ligt wat mij betreft niet erg hoog. Bijvoorbeeld Woonvisie 2020, Jeugd Preventie 2021. Ik heb de volgende vraag aan de wethouder: is het mogelijk om bij de uitwerking van deze plannen naar de integraliteit der aanbevelingen te kijken en op die manier de plannen te presenteren? En vindt u ook niet dat de urgentie van dit vraagstuk een ambitieuzere tijdsplanning vraagt dan wat er nu voorligt? Dank u wel.
U wel meneer Van Rheden, dan ga ik naar de fractie van de Partij van de Arbeid en ik geef het woord aan mevrouw Paul Tang.
Ja, daar ben ik dank voorzitter in in onze gemeente. Voor de buitenwereld zijn wij een relatief welvarende gemeente. Toch moet bijna 10% van de huishoudens rondkomen met een laag inkomen. Uit onderzoek van het Nibud dat is uitgevoerd in de vorige raadsperiode, is gebleken dat het voornamelijk om huishoudens gaat met kinderen in de middelbare schoolleeftijd. Het gaat dus om huishoudens met kinderen die een cruciale fase in hun ontwikkeling doormaken. Een fase waarin kinderen op zoek zijn naar en het moment waarop hun identiteit wordt gevormd. Opgroeien in armoede is ingrijpend. Het is meer dan het niet hebben van spullen. Alledaagse dingen zoals voldoende boodschappen in huis of een dagje uit zijn niet vanzelfsprekend voor mensen met weinig geld. Armoede is een belangrijke oorzaak van achterstand en sociale uitsluiting en heeft een negatief effect op kinderen. De Partij van de Arbeid vindt dat ieder kind het recht heeft om de beste versie van zichzelf te worden. Dat ieder kind recht heeft op gelijke kansen. Kinderen van ouders met een laag inkomen kunnen vaak niet meedoen met hun leeftijdsgenoten op het sportveld of mee op schoolreisje en staan daardoor letterlijk buitenspel. Specifieke aandacht voor kinderen die opgroeien in armoede juicht de Partij van de Arbeid daarom toe. Onze fractie is groot voorstander van het voortzetten van ondersteunende maatregelen die ervoor zorgen dat mensen in armoede of met schulden financieel zelfredzaam worden en uiteindelijk ook blijven. Dit college heeft al in een vroeg stadium zowel de raad als de gemeentelijke, de maatschappelijke organisaties betrokken en verzocht om inbreng voor de startnotitie financiële zelfredzaamheid. De diverse fracties in de raad hebben de mogelijkheid gekregen om aan het begin van het proces betrokken te zijn. Onze fractie is positief over de wijze waarop het college dit proces heeft georganiseerd. De inzet op financiële zelfredzaamheid gaat naar mijn mening breder dan armoedebestrijding. Het gaat over het maken van weloverwogen keuzes die zorgen voor een gebalanceerde financiële huishouding en voor een opgeruimd huishoudboekje. Aan het eind van iedere maand nu, maar ook in de toekomst. De gemeente zet daarbij in op preventie door in te zetten op het creëren van financieel bewustzijn. Juist bij onze toekomstige volwassenen, de middelbare schooljeugd. Preventie door vroegsignalering bij risicogroepen en curatie bij inwoners die het lastig vinden om de financiële eindjes aan elkaar te knopen. Bewustwording en het aanleren van vaardigheden staan hierbij centraal in combinatie met ondersteunende maatregelen en samenwerking in diverse beleidsdossiers.
De fractie zegt heel erg tevreden te zijn met het proces. Tot nu toe is de PvdA-fractie ook heel erg tevreden met het product. Wat ligt er nu?
Daar kom ik zo op in mijn vraag aan de wethouder. De fractie van de Partij van de Arbeid wil nog wel verduidelijking van de wethouder op een aantal zaken. Zoals aangegeven staat onze fractie daar positief tegenover dat er nu een integrale aanpak is geformuleerd. Het college heeft hier een flinke ambitie in geformuleerd. Wij onderschrijven deze ambitie. We verwachten de financiële doorvertaling hiervan niet alleen in het plan van aanpak terug te zien, maar ook in de nog door de raad te ontvangen begroting. Hoe vindt de monitoring en voortgang van de resultaten plaats en op welke wijze wordt de raad hierover geïnformeerd en hoe vaak?
Voorzitter. De heer Van Maldegem, ik hoor nu de PvdA-fractie praten over ambitie in dit stuk. De ambitie in dit stuk beperkt zich volgens mij tot het idee dat er een plan van aanpak komt, maar.
Zoals ik het stuk heb gelezen, vertaalt de ambitie zich in dat financiële redzaamheid wordt geformuleerd als een paraplu en dat het doorvertaald wordt naar alle verschillende beleidsdomeinen.
De heer Van Maldegem: En is dat ambitieus? Wat de PvdA-fractie betreft gaan we daar heel veel kinderen mee uit de armoede redden.
Ik ga ervan uit dat door deze aanpak door te vertalen in alle andere beleidsdossiers, je daarmee de aandacht blijft vestigen op die financiële zelfredzaamheid. Mevrouw Dominicus.
Vindt de partij? Hoe ambitieus vindt de Partij van de Arbeid het feit dat er nu al is gezegd dat dit alles moet plaatsvinden binnen de bestaande financiële kaders? Dat
Was ook mijn vraag aan de wethouder dat hier een flinke ambitie is geformuleerd en dat we er vanuit gaan dat we dat terugzien in de begroting. Ja, ik ga verder. We zijn op zoek naar hoe de monitoring en de voortgang van de resultaten plaatsvindt en hoe de Raad hierover wordt geïnformeerd en hoe vaak of dit ook in het plan van aanpak kan worden opgenomen. Als Raad hebben we tijdens de beeldvormende Raad voor het zomerreces een heel, zeer uitgebreide concrete inbreng geleverd. Die zien we terug in de bijlagen, maar niet in de startnotitie wordt ook deze inbreng uit het participatieproces expliciet verwerkt. Tot slot zou de fractie graag willen weten wanneer de Raad het daadwerkelijke concrete plan van aanpak kan verwachten. Dank voorzitter. Dank u.
U wel, dan ga ik tot slot naar de fractie van D66, mevrouw Van Velzen.
Ja, dank u wel allereerst ook. Ik was op zoek in het stuk naar financiële zelfredzaamheid en armoede. Je kan tenslotte financieel zelfredzaam zijn en alsnog arm, dus ik wil bij voorbaat even mijn excuses aanbieden dat ik deze twee begrippen door elkaar heen gebruik. Financiële zelfredzaamheid is het onderwerp van de raadsbrief die bij ons voorligt. Belangrijk thema. Niet voor niets een van de prioriteiten in het door deze Raad zo geliefde bestuurlijk programma. Ook het rijk zet zwaar in op het voorkomen van problematische schulden en het terugbrengen en voorkomen hiervan moet ervoor zorgen dat inwoners gelukkiger worden, socialer worden en gezonder worden. De raadsbrief geeft ons een beeld van wat het college van plan is te gaan doen aan financiële zelfredzaamheid. Ook ik ben op zoek naar een plan van aanpak waarin alle aanverwante zaken, en dat zijn er nogal wat, bij elkaar komen in een integrale visie op financiële zelfredzaamheid en hoe we dat gaan aanpakken. Ik zou hier ook graag een deadline voor horen wanneer we dat plan van aanpak zouden kunnen verwachten. Het idee van een integraal programma lijkt ons overigens hartstikke goed. Ik ben alleen nog op zoek naar hoe dat eruit gaat zien. Ik heb een aantal vragen die ik volgens mij ook graag terug zou willen zien in het plan van aanpak dat er dan uiteindelijk zou moeten komen. Zoals ik aan het begin al zei, je kan ook financieel zelfredzaam zijn en arm. Hoe komt er concreet aandacht voor werkenden die in armoede leven of niet financieel zelfredzaam zijn? Er zijn immers heel veel mensen die schulden hebben en gewoon een baan. Volgens mij is het percentage bijna 50%. Zij komen niet in aanmerking voor voorzieningen en vallen ook niet in de groep van 10% die nu in de raadsbrief wordt genoemd. En hoe gaan we deze verborgen armen of verborgen niet-financieel zelfredzamen in beeld brengen? Het lijkt mij een goed idee om daar ook KPI's voor op te stellen om een compleet beeld te krijgen van de daadwerkelijke armoede in de gemeente. Daarnaast ben ik blij te lezen dat de wethouder in wil zetten op vroegsignalering. Ik ben ervan overtuigd dat vroegsignalering heel erg belangrijk is om toekomstige armoede en daarmee het meer zelfredzaam maken van inwoners te voorkomen. Maar het verzamelen van data van energieleveranciers, woningbouwcorporaties en zorgverzekeraars vraagt natuurlijk wel om enige, nou ja, wettelijk kader. Heeft de wethouder hiervoor al regelingen getroffen? En zo ja, wat zijn deze precies? Daarnaast hebben we in de stukken van de beeldvormende Raad vandaag ook kunnen zien dat 34% van alle mensen die een uitkering ontvangen dit al langer dan 6 jaar ontvangen. Hoe wordt deze groep financieel zelfredzaam aangenomen dat de kans op werk bij deze groep heel erg laag ligt, hebben we net ook gehoord. Tenslotte wil ik nog een laatste punt maken, het is niet echt een vraag. Het is meer een oproep: het hebben van schulden of het niet kunnen omgaan met geld of het leven in armoede levert vaak voor mensen heel veel schaamte op. Mensen durven er niet over te praten en al helemaal niet om hulp te vragen. De groep die in de raadsbrief wordt genoemd, is bij het college bekend, maar bereikt hulp daadwerkelijk deze hele groep? En hoe willen we de inwoners bereiken die zelf niet om hulp vragen, maar dat misschien wel nodig hebben? Want preventie werkt alleen maar als je weet voor wie je het moet toepassen en als je er op tijd bij bent. Dank u wel.
Dan ga ik voor een reactie op deze eerste termijn vanuit de Raad naar het college en ik geef wethouder Stemerdink het woord om ook een reactie te geven op deze eerste termijn en een aantal vragen ook nog te kunnen beantwoorden. Wethouder Stemerdink.
Voorzitter, dank u wel. Laat ik eerst beginnen met de vraag die een aantal van u had: is het nou financiële zelfredzaamheid of armoedebeleid? Vervangt de aanpak financiële zelfredzaamheid inderdaad het armoedebeleid? Daar hebben wij bewust voor gekozen, omdat we echt deze integrale aanpak willen benadrukken en ook gaan oppakken. Daar waar armoedebeleid alleen maar sec gaat over geld, is financiële zelfredzaamheid juist veel breder. Ook dat is voor ons nieuw en ik kan mij voorstellen dat een aantal van u bij het lezen van deze notitie denkt: goh, wat is nou precies de ambitie? Maar het feit dat we ons al hebben voorgenomen om op alle beleidsterreinen waar financiële zelfredzaamheid een element van zal zijn, aandacht te besteden en het op te pakken, betekent dat we deze groep centraal willen stellen. Ja, ook gewoon zeker. Dat is een hele forse ambitie en tegelijkertijd een hele andere aanpak. Dus lijkt de vraag of de heer Van Veller... Ik hoop dat ik daarmee ook heb beantwoord, het draait daar niet om, maar het gaat wel een echt onderdeel worden van het beleid, anders kun je nooit die integrale aanpak realiseren die volgens mij hard nodig is om mensen te kunnen helpen en te bereiken. Voorzitter, een aantal vragen ook over het begin. Ik begin even met mevrouw Dominicus van GroenLinks. U maakt zich zorgen over oorzaken en gevolgen, de zaken die hierin staan. Het zijn niet onze eigen ideeën, hè? We hebben ook heel veel onderzoeken gelezen, ook gewoon landelijk. Want voor een integrale aanpak moet je ook een uitgangspunt hebben, dus wat hierin staat is niet wat ik zelf heb bedacht, maar wat uit diverse onderzoeken blijkt. Het is zeker niet de bedoeling om te stigmatiseren. Maar het is wel even om aan te geven, dat was althans de opzet, hoe breed het is en hoe breed je inderdaad moet inzetten. Variërend van dat kinderen ontbijten voordat ze naar school gaan tot de eenzame ouderen die ook gewoon mee moeten kunnen doen met de samenleving. Het is zeker niet de bedoeling geweest om te zeggen: het is uw eigen schuld. Sterker nog, daar heb ik het met de heer Van Rossum vaak over gehad. Als mensen in de schulden komen of in de problemen komen, is dat vaak zelfs buiten hun eigen schuld om, gewoon door een scheiding of door baanverlies of een aantal andere omstandigheden. Dus daar hebben wij toch een evenwicht in deze startnotitie willen vinden. Dan, voorzitter, de vraag die ook een aantal van u had.
En nu ik door de wethouder in deze discussie betrokken word, krijg ik toch het gevoel. Weet je wat een beetje het jammere is en misschien is dat waarom de GroenLinks-fractie zich hier zo druk over maakt? Volgens mij is dit niet de eerste keer, want we hebben met minderhedenbeleid en LHBTI hetzelfde gezien: allerbeste bedoelingen en vervolgens wordt er een term opgeplakt die het tegenovergestelde bereikt. Want als we het nu hebben over we gaan mensen helpen richting financiële zelfredzaamheid, dan kunnen we elkaar vinden, denk ik dat we dat allemaal willen, maar betekent ook dat de conclusie is dat totdat dat gelukt is mensen het niet redden. En ik denk toch dat we echt voorzichtig moeten zijn en onze woorden zorgvuldiger moeten kiezen dan dit, omdat je met de beste bedoelingen toch per ongeluk het stempel erop kan plakken dat mensen dus falen, zolang ze niet in die financiële zelfredzaamheid terecht zijn gekomen. Met dit
Neem ik graag op mij, neem ik zeker mee bij het plan van aanpak, want het is absoluut niet de intentie. Allesbehalve zelfs dan, voorzitter. Een aantal van u hadden ook de vraag over de volgorde der nota's. Interruptie.
Misschien komt u daar nog op, maar ik heb nog niet specifiek iets over het ontbijt gehoord.
Net als juist, sorry, probeer ik een paar algemene opmerkingen te maken. Ik werk het lijstje af en mocht ik mijn handschrift niet meer kunnen lezen, dan zeg ik dat ook heel eerlijk. Dat gebeurt ook heel vaak, dat merkte ik net ook al. Dan ga ik even terug naar een aantal brede opmerkingen en een aantal opmerkingen die u ook heeft gemaakt. De volgorde van het lijstje van de beleidsnota noem ik maar eventjes. Een aantal daarvan zijn gewoon pragmatisch gekozen, bijvoorbeeld de schuldhulpverlening die is gewoon aanbesteed voor een aantal jaar en kan dus niet eerder, om even een voorbeeld te geven. Maar we hebben al bij de laatste schuldhulpverlening ingezet op, zeg maar, de preventie. En zelfs na die aanstelling heeft het nog een extra draai gevonden om nog meer op die preventie in te zetten in plaats van te wachten tot de mensen in het dure traject zitten. Dus eigenlijk zijn dit een beetje de. Ze hebben een ander voorbeeld, het minimabeleid dat loopt af aan het eind van dit jaar, dus kom ik ook met eind van dit jaar. Ik hoop voor 1 januari, pin me er niet aan vast, kom ik ook met een nieuw minimabeleid naar u toe, dus zo is eigenlijk een beetje die volgorde bepaald. Maar ik heb uw oproep gehoord en ik heb ook uw urgentie gehoord. Dus daar waar dat mogelijk is, ga ik het zeker versneld oppakken en eerder doen, maar het moet wel kunnen, in die zin.
Ja, dat geeft niet, ik ook. U zegt: pin me er niet op vast, maar dat gaat dan over de nota voor het minimabeleid. Ik had het over het plan van aanpak van de hele integrale visie op financiële zelfredzaamheid, waar minimabeleid, neem ik aan, onderdeel van uitmaakt. Maar ik zou graag willen zien dat er een visie komt waarin alle beleidsonderwerpen die u heeft genoemd in de raadsbrief duidelijk worden hoe die in die visie passen en het omstebeurt aanpakken van de dossiers. Ik vraag me af hoe we dan focus kunnen houden. Voorzitter, dit...
Dit is een andere vraag. Ik doe gewoon even een aantal van u, dus ik pak het even bij elkaar. Ik had een vraag over de volgorde der dingen, zoals ik die heb genoemd. Dat is, zeg maar, een lijn die we gaan volgen. De andere lijn die we gaan volgen, is dat integrale plan van aanpak, wat ook inderdaad mijn volgende punt was geweest. Een aantal van u had gevraagd of deze onderwerpen daar in terugkomen. Eerste kwartaal volgend jaar, maar dat neemt niet de urgentie weg. Ik wil het minimabeleid dit jaar gaan aanpakken, het loopt af en volgens mij heb ik u allen gehoord dat ook met de uitkomst van Nibud-onderzoeken daar nog wel betere focus en betere keuzes in gemaakt kunnen worden, dus ik ga er niet op wachten. We gaan wel gewoon aan de slag. Voorzitter, dan ga ik even de vragen aflopen en als ik iets vergeten ben, dan hoor ik dat graag. Meneer Verschoor, maximale inzet op samenwerking, ja, dat is absoluut nodig, anders ga ik dit nooit kunnen realiseren. Nogmaals, het is vrij ambitieus wat we willen gaan doen. Of we kansen op, ja, zo huis volledig benut worden? Nou, gelukkig kan ik daar op antwoorden. Ja zeker, het gemeentelijk inkoopbeleid is zo vastgesteld dat bij elke inkoop er een SROI-prestatie in staat. Het kan een enkele keer voorkomen als het echt niet kan, maar dat zijn echte uitzonderingen. 99 procent hoort dat er gewoon bij, dus gelukkig hebben we dat al goed geregeld. Dan kom ik bij de heer Van Veller. Plan van aanpak heb ik gehad. Volgorde plan heb ik gehad. Beleidsplan, van mij ben ik er klaar mee of niets mee. Ik
Aan dat u "Ik ben er klaar mee" bedoelt dat u al mijn vragen dacht te hebben beantwoord en niet de vraag of we. Nee, ik had ook gevraagd in uw brief staat over financiën dat u dan ook dat er dat de beleidsplannen gaan beslissen hoeveel er dan aan dit beleid wordt besteed? Nou, plannen beslissen niet. Mensen beslissen. Maar hoe zit dat precies?
In elkaar, ja, sorry, ik dacht dat ik die vragen echt al beantwoord had in mijn eerdere stukje. Het beleidsplan is inderdaad een beetje ongelukkig geformuleerd. Een beetje Duits zou ik bijna zeggen. We hebben bijvoorbeeld bij minimaal beleid gewoon een financieel kader om even een voorbeeld te noemen, en wat mij betreft is dat financieel kader ook het uitgangspunt. We gaan binnen dat kader bekijken welke keuzes moeten worden gemaakt om te doen wat we graag willen, namelijk die mensen helpen die het het hardst nodig hebben. Dus volgens mij bepaalt u om mee te gaan beginnen en zeker niet een nota.
Dank u wel voordat je echt in zo'n systeemwereld terechtkomt dat de nota's gaan bepalen ook de volgorde. We hebben het er eerder over gehad, maar bijvoorbeeld cultuur. Dat is niet volledig. Een minimabeleid is volledig binnen deze doelstelling tenminste, daar zit je weer nou goed in ieder geval die zitten we op het randje van armoede, maar cultuur natuurlijk is een veel breder onderwerp met een veel bredere scope en daar zegt u ook van nee, maar we gaan ook binnen die cultuur echt inzoomen op financiële zelfredzaamheid en daar ook een gedeelte van het budget voor vrijmaken. Hoe ziet u dat voor zich?
Volgens mij is het zo de bedoeling deze brede aanpak, dat zeg maar daarmee geef ik aan dat je bij elk beleidsterrein dus ook bij cultuur. We hebben daar nog geen prijskaartje aangehangen. Dat gaat ook de wethouder cultuur netjes doen. Dat weet ik zeker, dus het is niet zo dat we dadelijk zeggen, de helft van het budget moet hieraan worden besteed. Maar het feit is wel: als we dit integraal willen, dan moet het bij elk beleidsplan, elk onderdeel moet aandacht voorkomen en indeel per maand. Dat wordt elke keer opnieuw afgewogen, dus daar kan ik nu op uw vraag geen concreet antwoord geven. Dan kom ik bij mevrouw Dominicus, nou inderdaad de vraag over het ontbijt. Ja, ik vind het wat lastig, zeg ik heel eerlijk, om al die kinderen een ontbijtje te gaan geven. Ik zou het oprecht heel graag willen, want ik weet hoe belangrijk ontbijten is. Zeker voor een kind dat je ook dat leert. Maar ik zou oprecht niet weten hoe ik dat moet gaan doen, ook even afhankelijk van het geld dat het kost, nog even afgezien daarvan. Dus ik vind het idee ongelooflijk goed, maar ik ben even aan het nadenken en ik heb daar nu gewoon geen antwoord op, zeg ik in alle eerlijkheid, hoe ik dat zou moeten kunnen gaan bewerkstelligen.
Blij dat het idee u aanspreekt. Ik kan het voor u nazoeken. Er zijn gemeenten die dit wel doen, dus waar dat wel gebeurt, dus ik stel voor dat we daar misschien eens over verder praten. Ik hoor
Het graag oprecht, ja? Voordat de heer Steutel armoede heeft gehad toelichting keuzes, concreet financieel kader heb ik daar voldoende op ingegaan of nog niet. De
Ik had hier opgeschreven concreet financieel kader. U miste dat in deze brief, dat klopt. Ik heb dat aangegeven dat de comments bij elk van die panden terugkomen. Ik ga nu geen kader aangeven voor in totaal. Dat komt terug bij de plannen. Bij uw Raad vindt u dat een voldoende antwoord daarop.
Bijvoorbeeld bij het minimabeleid. Daar ligt gewoon een x bedrag onder u, stelt de kaders vast. U stelt ook de financiële kaders vast en daarmee gaat u over dat financieel kader.
Oké, dus dat betekent eigenlijk dat we het per onderdeel gaan bespreken.
Dank u wel, voorzitter. Begrijp ik nou goed dat voor dit plan financiële zelfredzaamheid € 0 wordt gereserveerd en dat alles uit die plannen moet komen die daaronder in de brief worden genoemd? Als wij vinden...
Dat financiële zelfredzaamheid een integraal onderdeel moet zijn van alle beleidsvoorstellen, dan zal het daar ook uit moeten komen als blijkt dat dat niet kan, dat er onvoldoende middelen voor zijn of het beleid kan niet, afijn, dan wordt het uiteraard aan u terug gerapporteerd. Maar we hebben hier geen apart potje voor. De heer
Een vervolgvraag: We hebben toch ook een enorm budget voor armoedebeleid? En u heeft eerder gezegd dat het armoedebeleid nu financiële zelfredzaamheid heet. Dus we hebben wel degelijk heel veel geld dat wordt besteed aan financiële zelfredzaamheid, maar dat zit dan niet in het plan van aanpak en in het financiële kader.
Van aanpak kom ik daar nader op terug, maar een aantal van die plannen. Ja, we hebben daar geld voor, maar een aantal van die plannen vind ik gewoon dat het uit het budget moet komen zoals die daar nu al voor gereserveerd staan, dus dat betekent dat de middelen die ik heb voor armoede blijven. Die blijven er ook gewoon voor staan, maar het armoedebeleid was natuurlijk wel een paraplu voor bijvoorbeeld ook aanvullende regelingen etcetera. Dus het was niet zo dat we voor een heel plan een heel apart budget hebben. Voorzitter de
De heer Sleutel, maar dat was nu precies de reden van mijn opmerking. Er had gewoon, althans gewoon, er had dus een overzicht bij gedaan kunnen worden waarin die beschikbare middelen hadden gestaan. En dan was het ook een stuk concreter geweest als ondersteuning van de raadsbrief. Dat is waar, voorzitter.
Nou, ik neem deze opmerking graag mee in het plan van aanpak uiteraard, want daar gaan ze het echt hebben over het maken van keuzes en dergelijke. Natuurlijk zullen die kaders er ook in staan. Die was echt bedoeld als inhoudelijke aanzet: zijn we op de goede weg en wordt deze lijn überhaupt gedeeld? Ja of nee?
Ik ook. Voorzitter, ik ga verder. Meneer Van Rheden, Vince laat geen doelen, mist de integraliteit. Ik hoop ik daar nu voldoening op. Ik ben ingegaan. Het is juist de bedoeling van integraal beleid. Ja, er zijn ook aparte beleidsnota's, maar financiële zelfredzaamheid is niet alleen maar werk, is niet alleen maar economie, is niet alleen maar een minimaal beleid. Het gaat juist over die integraliteit en die hoop ik in het plan van aanpak beter tot uiting te brengen dan ik het hier heb gedaan. De tijd ben ik volgens mij ook op ingegaan, dan kom ik bij planning. Balkons. Zeg ja, sorry, zojuist van gitaar gewoon hè? Voorzitter? Kijk, vraag of volgens mij u ziet zeker de middelen terug in de begroting. Daar wordt niet bezuinigd op de middelen die we daarvoor hebben, dus dat is toch netjes terug te zien in de begroting. Concreet plan van aanpak heb ik aangegeven, eerste kwartaal van volgend jaar en meneer of mevrouw Van Velzen, verborgen armoede, ja, dat is ongelooflijk ingewikkeld. Hoe kunnen we die gaan vinden? De enige manier waarop je mensen kunt bereiken is ja, niet zelf aanschrijven, want je weet het niet. Maar wat we wel hebben gemerkt is dat, zeg maar, de communicatie-inzet van de afgelopen jaren ongelooflijk heeft gewerkt om ook mensen extra te kunnen gaan helpen en er worden ook zeker hiervoor, want we moeten wel kunnen meten of het werkt, ook zeker KPI's voor opgesteld en daar gaat ook uw Raad over uiteraard of de KPI's juist zijn en goed zijn. Dank u.
Dan kijk ik of er nog behoefte is aan een tweede termijn van uw kant. Ik zie mevrouw Van Velzen, mevrouw Dominicus. Ik begrijp dat we bij de andere agendapunten redelijk kort kunnen zijn. Mevrouw Van Velzen, de heer Steutel en mevrouw Dominicus, deze voor de tweede termijn, mevrouw Van Velzen. Ja, dank u wel, volgens
Volgens mij had ik nog twee vragen gesteld waar ik nog geen antwoord op heb gekregen. Dat is de vraag over de vroegsignalering en het feit dat 34% van alle mensen langer dan 6 jaar bijstand zit. De vragen hoeven volgens mij niet herhaald te worden. Daarnaast wilde ik nog een opmerking maken. Ik hoor de wethouder zeggen, ja armoedebeleid gaat over geld en financiële zelfredzaamheid zou daar niet over gaan. Volgens mij gaat armoedebeleid helemaal niet over geld, maar we hebben er wel geld voor nodig om te zorgen dat mensen zelfredzamer worden. Dus vooral nieuwe, nou ja, raadsleden wilde ik zeggen, maar dat ben ik natuurlijk niet. Maar voor de nieuwe mensen in deze zaal is de begroting wel een lang verwacht moment, want ik ben dus wel heel benieuwd als er in kwartaal één van 2019 een plan ligt, waar we dus geen geld meer voor blijken te hebben, ben ik wel heel benieuwd hoe we dat dus op gaan lossen. Dank u.
Ik kan alvast melden met dank aan mevrouw Reinders dat het Oldambt was. In ieder geval die schoolontbijtjes regelt. Verder had ik nog een opmerking over oorzaak en gevolg. De wethouder is daar niet heel diep op ingegaan en ik wil aanraden om toch meer te lezen. Ik heb uiteraard ook veel gelezen en in het SER-rapport van 2017 bijvoorbeeld is daar ook nog een heleboel over te vinden.
Ja voorzitter, kort na de wethouder heeft in ieder geval duidelijk aangegeven wat de plannen zijn met betrekking tot het financieel kader van het minimabeleid en het totaal van het geheel. En om dat in het plan van aanpak mee te nemen. Dus daar zien we ook graag naar uit, dank u wel. Dank u wel wethouder.
Wethouder, nog een reactie op deze tweede termijn? Ja, mijn...
Mijn spreektijd is bijna op, ja voorzitter, de vraag over vroegsignalering, dat doen we nu al zeker. Er zijn afspraken met woningcorporaties om maar even een voorbeeld te noemen. Dat kan wel beter. Dat kan wel scherper. Ook daarmee zijn we bezig, ook met allerlei waterbedrijven en energiebedrijven. Dus ja, het is er, kan het beter? Ja zeker, het blijft een uitdaging en als u daarvoor een schets hebt dan houd ik mij aanbevolen, want ook ik heb niet de wijsheid allemaal in pacht, zeg ik dat maar.
Wel even uit bij de borrel? Ja. Voorzitter, dan de vraag over de bijstand, ja, om mensen aan het werk te krijgen. Werk is een onderdeel van mensen financieel zelfredzaam te maken. U heeft juist de aanpak gehoord die ik over een aantal weken bij uw Raad neerleg. Ik hoop ook dat dat natuurlijk gaat slagen, dus ik stel voor dat we die discussie daar voeren. Maar dan oorzaak en gevolg, ja, volgens mij bedoelen we allebei hetzelfde, hebben we dezelfde intentie, zeker niet stigmatiseren, maar gewoon mensen willen helpen. Er zijn altijd mensen die wellicht wat minder goed geholpen kunnen worden door allerlei redenen, maar die mensen verdienen juist extra aandacht van ons allen.
Dank u wel, dan sluit ik hiermee de bespreking van deze raadsbrief en dit onderwerp af. Er is in ieder geval door de wethouder aangegeven dat bij het plan van aanpak ook de financiële kaders verder worden toegelicht en dan worden aangegeven, en dat het plan van aanpak is ook toegezegd om in het eerste kwartaal van 2019 ook hier bij u te hebben en voor het einde van het jaar ook het minimabeleid richting de Raad te kunnen sturen. Dan ga ik...