- F.B. Wilschut - ChristenUnie
- Th.J. Visser - CDA
- C.A. Bos - D66
- G.D. Beek - VVD
- E. van der Heide - CDA
- S.J. Duijvestijn-van Leusden - GBLV
- J.F. Seriese - GroenLinks
- S.R. Paltansing - PvdA
- E.R. van der Schaft - SP
- M.W. Belt - Wethouder
2.c Initiatiefvoorstel fractie CU inzake monitor duurzaamheid. - 19:30
Ja voorzitter, dank. Het is bijzonder om zelf een initiatiefvoorstel te maken, zelf met een voorstel te komen hoe je denkt dat het beter kan in onze gemeente als raadslid. In de weer zijn met ambtenaren om tot een degelijk voorstel te komen. Het is voor de ChristenUnie belangrijk om in Leidschendam-Voorburg krachtig in te zetten op een beweging die gaande is naar een groene, duurzame samenleving en die zich houdt aan de grenzen van de aarde. Nu weten we vaak alleen nog te weinig of de stappen die we zetten als gemeente bijdragen aan dat doel. De ChristenUnie wil daarom via een monitor duurzaamheid beter zicht krijgen op die doelen en daarna met elkaar daar ook het gesprek over voeren met inwoners, raad en college: doen we de goede dingen om beter voor de schepping te zorgen, zouden wij zeggen. Voorzitter, dan nog even iets korts over de reactie van het college. De ChristenUnie is blij om te zien dat het college de toegevoegde waarde van zo'n monitor ook ziet en het initiatief omarmt. Wat betreft de financiën wil ik alvast aankondigen dat de opmerking die het college hierover maakt, dat ik die zal volgen, want ik heb begrepen dat de manier waarop ik het nu heb voorgesteld niet helemaal precies is, zeg maar, zodat het klopt. Dus ik ga dat overnemen en ik ben heel erg nieuwsgierig naar wat u vindt van mijn voorstel, dus ik hoor dat graag en ik zal ook eventuele vragen die u heeft beantwoorden. Tot zover.
En wilt u nou zelf nog even met uzelf in debat gaan of zal ik nu naar de volgende spreker gaan?
Dank u, voorzitter. D66 is blij met dit initiatiefvoorstel om duurzaamheidsdoelen te monitoren. En we zijn blij dat ook de wethouder dit initiatief omarmt. Meten is weten en meten is leren. Daarom onze welgemeende complimenten voor de noeste arbeid van indiener ChristenUnie. Raadslid Wilschut, het initiatiefvoorstel is het ultieme raadsinstrument voor een raadslid. Je kunt nieuw beleid aan de raad en het college voorstellen en als het initiatiefvoorstel wordt aangenomen, kun je trots op jezelf zijn. Ik herinner me nog goed de worsteling van het schrijven van het initiatiefvoorstel de ja-ja-sticker en daarna de voldoening toen het werd aangenomen. Kijken we naar de inhoud van het voorstel, dan is D66 benieuwd welke duurzaamheidsdoelen gevolgd zullen worden om het beoogde goede gesprek te voeren. Het goede gesprek met elkaar voeren met inwoners, raad en college over de juiste duurzame dingen goed doen. Om de duurzame doelen goed te kunnen meten, moet u van tevoren indicatoren vaststellen en om ervan te leren evalueren en stellen we bij de monitor als groeimodel. D66 is benieuwd naar de top 5 of de top 10 van de indicatoren van zowel de heer Wilschut als de wethouder. En we horen graag welke criteria ze hanteren voor zo'n top 10 of top 5. Ik vind het zelf best lastig. Je wil impact realiseren. Kies je als indicator zichtbare quick wins zoals vierkante meter groene daken of investeer je op de lange termijn en investeer je in educatie op basisschool de educatie. En hoe verhouden deze indicatoren zich tot de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen om van de wereld een betere plek te maken in 2030? Stel dat je substantieel meer zonnepanelen hebt gerealiseerd, maar de sociale cohesie is achteruitgegaan in onze gemeente. Is dat goed voor onze aarde? Zorgen zoals de heer Wilschut beoogt, zijn we dan als raad toch tevreden? Ik wil graag van beiden een reactie. Ten tweede is D66 benieuwd of er ook ruimte is voor inbreng van maatschappelijke organisaties zoals Energy Common en Stichting Duurzaam Leidschendam-Voorburg bij het opstellen van die indicatoren. Graag ook een reactie van de heer Wilschut en de wethouder. En als laatste had ik ook een vraag over de financiering. Maar de heer Wilschut heeft al gezegd dat hij akkoord is met de verandering. Ik zou wel even van de wethouder willen horen wat dan precies de technische vraag is. Waarom dan een andere dekking is voor die financiering dan de heer Wilschut heeft voorgesteld, maar dat is gewoon nieuwsgierigheid. Dank en tot zover, voorzitter.
Meneer de Voorzitter, dank u. Wij zijn de heer Wilschut erkentelijk voor het initiatief, een goede timing en een goed voorstel, en dat het college het overneemt is niet meer dan terecht. Maar er zijn twee vragen en die wil ik toch wel graag aan de wethouder stellen. Dat is in het kader van de Omgevingswet: zijn we ook gehouden zaken te gaan monitoren en dan heet het dat we gaan monitoren voor de Leefomgeving. De omgevingswaarde van artikel 2.3 van de Omgevingswet. Daarbij zijn er twee niveaus denkbaar. In de visie kan het gezet worden, en dan is het verplicht om het te monitoren, of het kan in het omgevingsplan gezet worden, hetgeen veel vrijblijvender is, dan hoeven we niet te monitoren. Dan mogen we monitoren. Graag zou ik daar reflectie van de wethouder op hebben. Hoe dat zit? En dan eigenlijk in navolging van mevrouw Bos: ja, wat gaan we nou concreet monitoren? Is daar een overzicht van? Hoe gaan we dat verder doen? En mevrouw Bos heeft het al uitgebreider behandeld, dus ik denk niet dat ik dat over hoef te doen. En dat is dan ook mijn bijdrage tot zover. Dank u wel.
Ja Voorzitter, we zitten in een goede maand als het gaat om duurzaamheid. Morgen is het Wandel naar je Werk-dag. Over twee dagen is het de Wereldgezondheidsdag met aandacht voor luchtkwaliteit en later deze maand, 22 april, Earth Day. Dus ook in die zin komt dit voorstel op een goed moment. Het CDA is gestoeld op een aantal kernwaarden waarvan rentmeesterschap er één is en het idee dat wij dus de aarde in beheer hebben. Een duurzame gemeente is dus voor ons ook een van de centrale uitgangspunten en het is prettig te constateren dat we wat betreft die ambitie hier waarschijnlijk allen op één lijn zitten. Landelijk zit natuurlijk veel op slot en daarom is het des te belangrijker om hier lokaal scherp te kijken naar wat we al wel kunnen doen. Tegelijk zit daar ook een van de problemen van duurzaamheid. Er is doorgaans niemand op tegen, iedereen is voor, het krijgt veel publieke aandacht, maar het blijft heel lastig om te zeggen of we nou ook goed op weg zijn. En zo ja, hoe dan? Want de snelheid van de onderzoeken over alles qua effecten, als het nou gaat om microplastics, fijnstof tot effecten op migratie en watertekorten. Die snelheid is vele malen hoger dan de snelheid van beleid, laat staan de snelheid van het meten van de effecten van dat beleid. Voorzitter, het is ook om die reden dat wij dit initiatief van harte steunen, omdat die behoefte er volgens mij bij ons namens onze inwoners zeer is en wij denken dat dit en deze monitor een uitstekend middel gaat zijn om namens onze inwoners goed de vinger aan de pols te kunnen houden. Of er ook de goede dingen gebeuren en of die tijdig gebeuren. Fijn dat we hiermee een instrument in handen krijgen om daar beter zicht op te krijgen. En dank dus ook aan onze collega van de ChristenUnie voor dit initiatief. Een vraag die wij wel hebben als CDA aan zowel de heer Wilschut als de wethouder die al iets wat vooruitloopt op de update van het Duurzaamheidsprogramma later in mei: op welk ambitieniveau koersen we, ook in lijn met de voorgaande collega's? Uiteindelijk moet de meerwaarde van deze monitor natuurlijk vooral gaan blijken in de praktijk en dan is het goed om te weten wat we gaan monitoren. Het is natuurlijk heel fijn om op hele concrete punten te monitoren. Zoals, hoe ver zijn we met 1500 woningen van het gas af krijgen of het richten op maximaal 100 kg afval per inwoner per jaar? Tegelijk voor zaken als hoe staat het met de luchtkwaliteit is het natuurlijk veel lastiger in kaart te brengen. En in hoeverre zijn we bijvoorbeeld ook van plan om op een prudente besteding van de reserves te gaan monitoren als het gaat om duurzaamheid? Graag reactie van u beiden. Een tweede punt voor CDA geldt dat we eraan hechten dat er zoveel mogelijk geld voor duurzaamheid ook wordt besteed aan concrete maatregelen en niet aan het hele circus eromheen als het gaat om communicatieadviseurs, duurzaamheidsmakelaars en dergelijke. Daarom ook hier de vraag aan de wethouder, kunnen we op basis van het voorstel wat er nu ligt constateren dat het gaat om een totaalbedrag van € 20.000 voor een looptijd van het nieuwe uitvoeringsprogramma, dus van 2023 tot 2026? Of tekenen we hier een cheque voor een looptijd richting 2050 in het kader van de ambitie om dan ook een CO2-neutrale gemeente te zijn, dus voor hoeveel geld wordt onze handtekening gevraagd? Tot slot, Voorzitter, wij steunen dus dit initiatief. We zullen scherp kijken naar de gestelde doelen, ook in relatie tot het eerdere thema van vanavond, namelijk, hoe krijgen we corporatiewoningen mee in de energietransitie? Vergroening en klimaatadaptatie? Want voor het CDA is in deze hele discussie vooral van belang: hoe zorgen we dat alle inwoners hieraan mee kunnen doen en dat uitgangspunt geven we dan ook graag mee aan de wethouder. Tot zover. Dank u.
Dank u, voorzitter, mijn fractie kan heel kort zijn over het initiatiefvoorstel. Groot compliment aan de heer Wilschut en zijn bewonderenswaardige inzet als eenmansfractie en van harte eens met D66 om maatschappelijke organisaties aan te haken. Tot zover.
Ja voorzitter, ik schaar mij natuurlijk bij de bewonderaars van de heer Wilschut voor dit prachtige initiatief. Het is enorm belangrijk dat we niet alleen plannen maken, maar ook zien wat er van terechtkomt en daar kan dit heel goed aan helpen. Ik ben ook blij dat dit voorstel wordt omarmd door het college en dat er ook middelen voor beschikbaar zijn over de invulling van de monitor. Ik zie een hele goede aanzet voor de indicatoren die zijn gekoppeld aan de lokale energiestrategie. Daar kan nog van alles bij. Het is inderdaad een hele kunst om niet in indicatoren te verdrinken, maar om gewoon goed scherp gefocust te zijn op wat we echt belangrijk vinden. En nou ja, over de lokale energiestrategie, daar komen we nog over te spreken, want we hebben net het uitvoeringsprogramma weer ontvangen. Ik vind we zijn het ook eens met het voorstel om dit langzaam en interactief op te bouwen en te kijken hoe het het beste kan werken en hoe we hier het beste gebruik van kunnen maken. Concreet zou ik willen meegeven om in de bouw van de monitor ook expliciet aandacht te besteden aan participatie. Daar wil nog wel eens een steekje op vallen, zo hier en daar en vooral ook de collega van het CDA zei ook al willen graag, inclusief zijn iedereen moet kunnen meeprofiteren, dus het is ontzettend belangrijk om draagvlak. Dit raakt alle huishoudens en het vergt ook iets van mensen. Dus het is heel bepalend voor het welslagen dat dit ook goed meegenomen wordt. Tenslotte de monitor ziet op de lokale energiestrategie. Dat is goed, maar daaromheen zit ook nog een regionale energiestrategie. We kunnen niet alles in één keer opeten, maar het is goed om te beseffen dat Leidschendam-Voorburg ook onderdeel uitmaakt van die regionale energiestrategie van dat systeem en dat er daarin ook plannen en thema's zitten die voor onze gemeente specifiek van belang zijn, bijvoorbeeld het stadsrandatelier Leidschendam-Voorburg, waar toch ook naar gekeken zou kunnen worden, zou goed zijn als de monitor uiteindelijk deze regionale dimensie ook mee zou kunnen nemen. Dank u wel voorzitter.
Ja voorzitter, dank u wel, ook namens de Partij van de Arbeid-fractie. Veel dank aan de heer Wilschut voor het initiatiefvoorstel. Fijn ook dat het college dit inderdaad heeft omarmd en zelf ook met aanvullende ideeën komt en kostenbesparingen ziet. Voor de Partij van de Arbeid is duurzaamheid uiteraard een belangrijk thema, ook gezien de tijd waarin we leven. We zijn daarnaast ook verheugd dat er binnenkort een nieuw uitvoeringsprogramma duurzaamheid komt. Vandaar ook de timing van dit initiatiefvoorstel. Het valt allemaal mooi samen en met deze monitor kunnen we onze inwoners informeren en ook het onderwerp wat dichter bij de inwoners brengen omdat we op deze manier kunnen laten zien wat er nou gerealiseerd is, maar ook wat er niet gerealiseerd is en waar we dus nog een tandje bij zouden moeten doen. En, dat betekent ook dat we als Raad hiermee kunnen sturen. Het is al een paar keer gezegd, maar voor de Partij van de Arbeid is het belangrijk dat duurzaamheid en het meedoen aan de gemeenschappelijke verduurzamingsopgave voor iedereen is, dus ook voor inwoners met een kleine portemonnee. Het is nadere uitwerking, maar we hopen natuurlijk dat daarin zowel het uitvoeringsprogramma als in de monitor ook aandacht voor is, maar daar zullen we allemaal bij zijn om dat daarin op te nemen. En, we zien deze monitor dan ook als een mooi steuntje in de rug voor het college om expliciet te meten hoe we er als gemeente voor staan in de mooie opgave om onze gemeente duurzamer te maken voor iedereen. Dank u wel, voorzitter.
Ja, dank u wel, voorzitter. Ja, prima initiatiefvoorstel, goed werk, blij dat we die kant op gaan. Monitoren is belangrijk, ook als we de vraag willen beantwoorden: zijn we goed bezig? Zoals mevrouw Van der Heijden dat stelde, is het een prima aanvulling. Daar heb ik ook nog een kleine aanvulling op, want ik heb vanochtend even bij de opening van de nieuwe griffielocatie op het gemeentehuis nog even met de wethouder staan praten over een ander idee dat in andere gemeentes ook gedaan wordt. En dat is dat bij raadsvoorstellen niet alleen een financiële gevolgen-alinea is, maar ook een duurzaamheidsgevolgen-alinea. En de vraag is even: is dat iets om ook mee te nemen als het gaat om inzicht te geven in wat de gevolgen van het beleid ten aanzien van duurzaamheid zijn? Omdat in het vervolg dan ook bij raadsvoorstellen ook mee te nemen is een idee. Ik denk dat het een hele mooie manier is om ook daar de bewustwording van duurzaamheid ook bij de andere portefeuillehouders scherp te krijgen. Het lijkt me goed. Dat was het, voorzitter.
Het leek bijna alsof u fractievoorzitter was van een fractie van 35 leden, meneer Wilschut. Er zijn nu een paar vragen gesteld. Ik wilde u eerst even het woord geven.
Ja voorzitter, dank inderdaad. Er zijn een aantal vragen aan mij gesteld, dank voor de complimenten trouwens. Dat is natuurlijk altijd leuk om te horen als je ergens aan hebt gewerkt. Dan even gewoon iedereen één voor één bij langs lopen. Welke duurzaamheidsdoelen willen volgen en welke top 5? Vroeg mevrouw Bols. Ik ga geen top 5 noemen, juist omdat dit bedoeld is als een middel, dus ik vind het belangrijk dat we in een zometeen discussie, als het gaat om de nota duurzaamheid die we volgende maand hebben, dat we het dan hebben over wat we belangrijk vinden en welke stap we willen nemen. En dat we dan ook kiezen voor welke indicator waar we voor willen gaan en dat we die discussie nu niet gaan voeren. Dus dat is in het kort mijn antwoord daarop en het is waar dat een monitor zicht geeft op de werkelijkheid. Maar we moeten daar niet blind op staren, want er zitten inderdaad ook nog andere elementen aan. Als je heel erg stuurt op het ene, kan dat ook heel erg iets betekenen voor de sociale component. Ik zie dat er een handje is.
Ja u was een beetje verborgen, mevrouw. Neem me niet kwalijk.
Nou, dank u, voorzitter. Ik had het idee dat u gebiologeerd zat te luisteren naar de heer Wilschut. Ik begrijp, meneer Wilschut, dat ik die top 5 of top 10 dan tegoed hou bij de discussie over de duurzaamheidsdoelen. Klopt dat? Laten we
Dat afspreken inderdaad, maar dat lijkt me logisch, want we gaan natuurlijk allemaal vertellen hoe mooi welke stap we willen zetten als het gaat om duurzaamheid en wat we daarin zouden willen zien, extra of niet extra. Dus dat lijkt me logisch, ja.
Dank u, voorzitter, en dan graag ook een dank u wel voor de toezegging en ook graag de onderliggende criteria die u hanteert. Dank u, voorzitter.
Meneer Wilschut, ik vind het leuk dat ik ook toezeggingen kan doen. Ik ben wel benieuwd of dit ook op de besluitenlijst komt dan hier wat je gedaan hebt? Nee.
Wat was de tweede vraag, oh ja, met de onderliggende criteria, dat is juist precies iets wat ik terug wil zien als we volgend jaar met Karin de beeldvorming over gaan spreken, want wij als Raad vormen gaan juist over welke doelen we willen halen en hoe je dat dan uiteindelijk meet. Daar kunnen wij volgens mij helemaal geen zicht op hebben. Dat is nog maar juist iets waar de ambtenaren ons bij moeten helpen. Hoe kun je van het ene naar het andere juist de volgende stap zetten? Vandaar dat die sessie in het voorjaar van 2024 is beoogd. Dan ga ik verder. De heer Beek vroeg inderdaad ook iets met de Omgevingswet, maar dat laat ik even bij de wet houden, vond ik een beetje te ingewikkelde vraag als ik eerlijk ben. Maar wat gaan we concreet monitoren ook dat we eens weer voor die nota duurzaamheid, dus we spreken elkaar volgende maand daar zeker over. En dat geldt ook voor de ambitiekaders en die mevrouw Van der Heijden vroeg, welke ambitie hebben we nou eigenlijk? Volgens mij gaan we dat volgende maand vastleggen en is het nu de vraag, of wilt u via zo'n monitor zicht houden op welke ambities we vastleggen en of dat een beetje goed gaat? Dan uw andere vraag, gaan we hier een handtekening zetten voor € 20.000 of voor meer? Volgens mij is het idee dat het structureel wordt. En ik zou denken dat dat betekent, dus zolang als nodig en dat kan dus ook betekenen tot 2050. Alleen zou ook best kunnen dat we al veel jaren daarvoor zien dat we eigenlijk al zo goed op weg zijn dat we dat helemaal niet meer nodig hebben. Dus dan kunnen we altijd natuurlijk bij zo'n nota duurzaamheid zeggen, nou ja, leuk dat we dat hebben bedacht. Ooit dat die wilskracht dat ooit een keer heeft bedacht, maar dat kunnen we nu wel stoppen, want volgens mij weten we ons wel best dat we goed op koers zijn, dus dat is een beetje het vage antwoord waar u volgens mij mee moet doen.
Gezien dezelfde vaagheid aankaarten. Dank u, voorzitter, want die vind ik dan nogal lastig, want in ons perspectief is het eerder zo dat op het moment dat je eenmaal zo'n monitor hebt en zeker aangezien we allemaal hebben benoemd dat juist bij duurzaamheid dat zo omvattend is en dat het dus waarschijnlijk al lastig gaat zijn om allerlei lijnen van woningbouw tot energietransitie tot, weet ik het, ontregelen en dergelijke bij elkaar te brengen. Dus dan is er natuurlijk één grote kans dat die monitor heel lang gaat doorlopen, ook omdat het een interessant middel wordt voor de Raad om steeds te blijven zeggen: Hoe loopt het? Dus dan vind ik het in die zin wel relevant om te weten of inderdaad tekenen tot 2050 en over welke bedragen we het dan hebben. Of bij wijze van spreken tot in perspectieven.
Mijn idee van mijn voorstel is om het structureel te doen, dus dat kan inderdaad betekenen tot 2050. Maar daar zijn we steeds zelf bij. Of we dat nodig vinden? Volgens mij is dat wel best concreet eigenlijk trouwens ja.
Ja, dank, dan lijkt het me ook nog interessant om die nog even aan de wethouder voor te leggen, want dan zou mijn verwachting wel zijn dat je hem inderdaad heel lang gaat houden. Niet per se dat wij erop tegen zijn, maar ik denk dat die in dit verhaal van de financiële dekking, omdat die dan ook een stuk langere horizon gaat hebben, dat gewoon wel goed is voor iedereen om dat helder te hebben.
Nou ja, ik vind het verstandig om dat ook nog even te checken bij de wethouder, maar dit is hoe ik hem heb beoogd. Ja. Even kijken. Ja, mooi goed idee om maatschappelijke organisaties aan te haken. Dat is inderdaad wel een interessant punt. Er zijn ook heel veel maatschappelijke organisaties. Ik denk alleen al aan LVTwee die heel veel zelf indicatieve gegevens hebben over hoe we ervoor kunnen zorgen dat we inzichtelijk krijgen hoe het nu gaat met duurzaamheid. Dus zeker als het gaat over luchtkwaliteit bijvoorbeeld, kan ik me voorstellen dat we aankloppen bij zo'n club en zeggen: we willen eens meedenken hoe we dat nou eens goed inzichtelijk kunnen maken voor de Raad. Dus dat lijkt me een verstandig idee. GroenLinks over participatie als indicator. Ik kan me wel voorstellen dat het een beetje ingewikkeld is om dat goed te meten, maar je kan natuurlijk altijd wel afvragen: zijn mensen een beetje tevreden over hoe dat is gegaan? Ik kan me heel goed voorstellen dat dat terug moet komen, maar ook dat is volgens mij goed om dat nog een keer te herhalen volgende maand. Dus noteer je vooral voor dan en ook dat geldt voor die regionale. Dit mensen natuurlijk net zo goed, want we hebben natuurlijk uiteindelijk deze monitor gehad over Leidschendam-Voorburg. Maar we hebben natuurlijk ook ons tot een regionale iets te verhouden en dat geldt net zo goed voor de MRDH. Ook daar hebben we afspraken gemaakt over duurzaam vervoer en dat betekent ook iets wat we hier dus hier in Leidschendam-Voorburg gaan doen. En dan de heer Van der Schaft tot slot over de alinea in elk raadsvoorstel, daar zijn we helemaal voor, dus wacht heel erg met smart op een initiatiefvoorstel van de SP op dit gebied.
Eens dat het zo'n zwaar instrument als een initiatiefvoorstel hoeft te zijn. Dat zou dan een motie kunnen doen. Maar ik ben nog wel even benieuwd hoe de portefeuillehouder erin kijkt, want dat heeft ook gevolgen voor alle andere collega's in het college en niet op de laatste plaats. De organisatie moet natuurlijk die informatie ook aanleveren waar dat van toepassing is, dus als we die kant op gaan. Maar ik wacht de reactie even af, dan zal het een motie moeten zijn, denk ik. Meneer
Dank u, voorzitter. Dan begin ik om allereerst ook nogmaals dank uit te spreken aan de heer Wilschut voor het indienen van dit voorstel. Ik denk ook dat het een heel goed momentum is, want vorige week hebben we als college het voorstel voor het uitvoeringsprogramma duurzaamheid naar uw raad toegestuurd. Dus ik denk dat dat daar ook mooi in de tijd mee loopt. Ik zou inderdaad allereerst even mijn collega hiernaast voorstellen. Dat is mevrouw Alsemgeest, een programmamanager duurzaamheid. Dus die zult u vaker terugzien. U heeft uiteraard de reactie van het college gelezen. Wij staan hier positief tegenover en heel kort gezegd, wij vinden dat door een monitor op te stellen en prestatie-indicatoren op te nemen, we goed kunnen evalueren, de vinger aan de pols kunnen houden, kunnen bijsturen en met elkaar kunnen inzetten op de meest effectieve acties. Dus ik denk dat we dat continu in het vizier moeten houden als we die prestatie-indicatoren en die monitor gaan ontwikkelen. Dit is eigenlijk het startsein ervoor. Als u met dit initiatiefvoorstel instemt, gaan we hem ontwikkelen, zodat die er begin volgend jaar ligt. We moeten in het vizier houden dat het echt een instrument is van ons allen om een zo effectief mogelijk programma neer te zetten, zodat we de middelen en capaciteit zo effectief mogelijk inzetten. Dit is een sturingsmiddel. Ik proef enthousiasme bij de raad, dus dat is mooi. Zoals gezegd, we kunnen ermee aan de slag en de bedoeling is dat we u in dat hele proces goed meenemen. Dus dat u aangeeft wat u belangrijk vindt als onderdeel waarop u de komende jaren dat programma in de gaten kan houden. Dat geldt net zo dat we in dat hele ontwikkelproces ook de partijen die nu reeds betrokken zijn geweest bij het opstellen van het uitvoeringsprogramma duurzaamheid, zoals Duurzaam 11 V en Lucht voor Voorburg, verder betrekken. Dat geldt voor heel veel onderdelen dat we een continu gesprek met die maatschappelijke partijen gaan houden over duurzaamheid. Zij zijn ook al tussendoor onze meest stuurders. Ik wil mij niet laten ontlokken door de oproep van mevrouw Bosch om nu een top 5 of een top 10 aan te geven. Dat proces moeten we met elkaar ingaan. Het is belangrijk om in de gaten te houden dat we het onder andere doen voor CO2-reductie en wat u kunt lezen in dat nieuwe duurzaamheidsprogramma. Wat het college echt benadrukt, en dat hoor ik hier ook een aantal partijen zeggen, is dat we willen dat alle groepen, laat ik het zo maar even noemen, of alle inwoners in deze gemeente mee kunnen doen. Ik kan me voorstellen dat we daar juist heel goed naar kijken. Lukt het dan ook dat al die groepen die stappen kunnen maken? Ook de heer Wilschut zei net al, we moeten in die kaders goed afwegen. Wat we in de college- of raadsbrief hebben neergezet als college is dat we ook rekening moeten houden met dat er al een aantal instrumenten zijn, dus die kunnen we erbij pakken. Instrumenten die het rijk voor ons bijhoudt. Daarvan denken we dat we als college ook de kosten daarvan daardoor kunnen drukken. Het is ook belangrijk dat we niet 100 indicatoren gaan opstellen, want dat kost allemaal tijd en capaciteit, maar dat we echt focussen op wat de instrumenten zijn die we echt nodig hebben om dat programma te volgen. Dan kijk ik even naar een paar specifieke vragen van u. De top 5 ga ik niet op in. Ik heb al iets gezegd over de andere oproep van mevrouw Bosch over het betrekken van de maatschappelijke partij. Dat doen we dus voor het hele programma. U vroeg ook waarom wij een andere dekking voorstellen. Wij denken dat dit beter past om het in de exploitatie mee te nemen om die continuïteit erin te houden. Dat eigenlijk als verklaring dat dat daar beter in past. Wij gaan binnenkort nog met u in gesprek over het uitvoeringsprogramma duurzaamheid en het hele kostenplaatje. Daar zal die ook even in terugkomen. Waarom welke posten vanuit welke dekking gedekt worden. We hebben middelen vanuit het rijk en we hebben exploitatiemiddelen. Dan naar de heer Beek. Een vraag over de omgevingsvisie, gaan we dat nou monitoren of die monitoringsinstrumenten? Hoe dat daarmee samenhangt? Daar hebben we het komende of het lopende jaar de tijd voor om dat ook te ontwikkelen. Die omgevingswet gaat per 1 januari volgend jaar in, dus ik wil dat daar in dat traject meenemen. Dan mevrouw Van der Heide, u heeft iets gezegd over het ambitieniveau. Dat ging volgens mij over het uitvoeringsprogramma. Daar zou ik toch even naar willen verwijzen dat het uitvoeringsprogramma naar u toe is gestuurd. Ik denk dat daar een heel mooi ambitieniveau is. We gaan daar fors meer inzetten op of intensiveren en verbreden zoals we het als college hebben opgeschreven. We intensiveren het maatregelenpakket en verbreden de thema's. In plaats van dat we nu best wel veel aan de energie deden, dat blijven we doen, gaan we meer doen, maar we gaan ook op klimaatadaptatie en de circulaire economie inzetten. Daarom hangen die indicatoren natuurlijk ook aan vast. Dan iets over de middelen. Wij hebben nu een indicatie gegeven als college, misschien ook wel een richtbedrag waar we aan willen houden met de vaststelling van het uitvoeringsprogramma duurzaamheid. U zegt in feite dat u zich daarvoor de komende 4 jaar aan verbindt, maar ieder jaar kunt u in feite, omdat we hem in de exploitatie zetten, dat afwegen. En hetzelfde geldt dat u de indicatoren in de loop der tijd kunt aanpassen, dus daar bent u ook zelf bij en volgens mij de heer Wilschut dat ook.
Ja dank, dan daar nog wel een vraag over, want ik snap dat zegt iedereen. We gaan het nog over de doelen en het ambitieniveau hebben. Maar daarmee zeggen we dus vandaag ook eigenlijk niet heel veel meer of minder dan dat we het belangrijk vinden dat er gemonitord gaat worden, dat we de voortgang in de gaten houden, even ongeacht wat exact. Maar dan ben ik nog wel benieuwd, want u gaf net al iets aan toch hè? Van we denken kosten te kunnen drukken omdat er al het een en ander aan instrumentarium ligt op rijksniveau. Dus dan denkt u, neem ik aan, toch ook aan een aantal instrumenten? Want waar komt de kostenraming anders vandaan? Daar moet toch dan zijn nagedacht over hoeveel ambtelijke capaciteit, dus gaan we het inderdaad op hoofdlijnen? Laat ik anders de vraag wat concreter maken, verwachten wij straks dat de wethouders dan vragen aan de heer Wilders? Ook komt met wat ons betreft gaan we op deze overkoepelende doelen monitoren of op hele concrete indicatoren of is dat iets waarvan de wethouder ook zegt, nou graag hoor ik van de Raad waar u de monitoring op wilt?
Wij zullen daarvoor met een procesvoorstel komen en daar willen we u van tevoren in meenemen en dan zullen we met een voorstel komen en het bedrag wat hier staat zien we als een richtbedrag. We denken dat dat ook nog wel door inderdaad, die landelijke monitoringsinstrumenten die er zijn, dat dat nog iets te drukken valt. Maar ja, kijk, als u ervoor kiest om er alsnog 101 te doen, dan gaan die kosten oplopen, dus ik denk dat we er met elkaar ook in de gaten moeten houden dat we focus houden en dat ook, nou ja, de meest de zoeken naar de indicatoren die betaalbaar zijn voor ons en in relatie staan tot dat hele programma.
Ja ik wil toch nog even, als je het hebt over financiën en de Omgevingswet. Daarom is ook de vraag over de Omgevingswet. Daar zit een zekere verplichting in om toch, laten we zeggen, te gaan monitoren. Dus dat zal ook bij de invoering van de Omgevingswet geld gaan kosten. En wat denk ik het mooie is van dit plan, en daarom denk ik dat we dit goed kunnen gebruiken: de Omgevingswet hoeft pas in 2029 helemaal ingevoerd te zijn. En ik denk dat we dit model kunnen gebruiken om te leren en om bij te sturen van wat monitoren we wel en wat monitoren we niet, en waar moeten we hard op monitoren en waar kunnen we het zachter doen? Ik denk dat dat, laten we zeggen, ook de kracht van het voorstel is. En dat, laten we zeggen, hoor ik eigenlijk nu niet terug, en dat vind ik wel wat jammer.
Kan ik alleen maar beamen wat hij hier zegt. De heer Beek zegt, kijk, het uitvoeringsprogramma duurzaamheid wordt straks een programma onder de Omgevingswet, dus daar hoort dan ook bij dat we conform die wet de indicatoren en de monitoren op orde hebben. Ja, dus wat dat betreft kan ik, dat kan ik gewoon in meegaan. Wat de bedoeling van de heer Beek is. En nou ja, dat mag u terug verwachten dat dat zo daarin komt. Dus ook als straks het omgevingsplan voorligt dat u dat erin herkent. Ik maak even het rondje af dan mevrouw Seriese van GroenLinks die bevestigt ook, ja, we vinden het belangrijk dat iedereen mee moet kunnen doen met het programma. Nou, dat gaf ook aan dat het college dat ook juist in dat uitvoeringsprogramma heeft neergezet. Dus daar kunt u de indicatoren bij. Daar kunnen we bij ontwikkelen. En u gaf aan dat het ook belangrijk is om die regionale component van dat programma te monitoren. Als u daarmee doelt op de regionale energiestrategie, daar zitten natuurlijk ook al een aantal monitoringsinstrumenten, maar dat pakken we hierbij ook samen. Het geldt overigens niet alleen voor energie natuurlijk dan. Nou mevrouw Paul Tang, die zegt ook ja belangrijk dat we met deze instrumenten kunnen sturen en de heer Van der Schaft heeft tenslotte een voorstel voor een of nou ja, die geeft aan, van zouden we niet naar een duurzaamheidsparagraaf moeten. Kijk, de algemene bedoeling of de beweging die we zien is dat duurzaamheid in veel meer plannen een rol gaat spelen. U mag van het college verwachten dat wij alert zijn dat duurzaamheid in alle plannen waar het toe doet, dus dat zijn vaak ruimtelijke plannen. In ieder geval dat duurzaamheid daar een goede plek in krijgt. Dus als het aan de orde is, dan brengen we dat ook in het voorstel integraal goed in beeld en we vinden het ook belangrijk dan om die afweging daarin helder te maken, hè? Waarom hebben we voor deze maatregel gekozen of waarom voor dit ambitieniveau? Nou, daar zullen we in het programma gaan we ook verder naar kijken hoe we die afweging beter voor het voetlicht kunnen brengen. Wij denken dat dat niet per se nodig is om daar nu in zo'n voorstel een extra kopje voor in te richten, want dan krijgen we weer het zoveelste kopje erin. Dus ja waar van toepassing. Zeg ik u toe, zorgen wij in de voorstellen dat het goed zichtbaar is hoe duurzaamheid meegenomen wordt in de plannen. Daar laat ik hem bij, voorzitter, voor nu.
Dank u wel. U gaf net zelf even een toezegging. Die heb ik in ieder geval gehoord. Ik hoor zometeen wel de actie van de anderen. U heeft ook aangegeven.
Ja, dat is wel jammer. Nee toch? Het opnemen van, zeg maar, de duurzaamheidsparagraaf in een notitie waar het nodig is om een duurzaamheidsparagraaf toe te voegen.
Nee, dat was niet de strekking van mijn verhaal. De strekking van mijn verhaal was dat u van het college mag verwachten dat wij duurzaamheid in de voorstellen gewoon heel duidelijk terug laten komen en dat daar ook een goed stukje zit over de afweging daarin, maar dat het niet per se een paragraaf hoeft te zijn. En ik vind het zo normaal dat het eigenlijk ook geen toezegging hoeft te zijn wat mij betreft.
Als ze daar dan genoteerd hebben en nu heeft gezegd dat u nog een procesvoorstel moet doen over de indicatoren, dus die komen dan nog naar de Commissie en Raad. Ik kijk even rond of er behoefte is aan een tweede termijn of u dan ook even kunt aangeven hoe u het initiatiefvoorstel naar de Raad wil brengen en dan begin ik uiteraard even bij de heer Wilschut.
Nou, ik laat even aan de rest hoe ze het willen behandelen, maar ik heb al eerder aangegeven dat ik met een aangepast voorstel zou komen als het gaat om die financiën. En ik wil nog even mijn dank uitspreken aan mevrouw Alsemgeest die me heeft geholpen met het maken van dit voorstel en ook natuurlijk de griffier en mijn eigen fractie, want die dank moet ik wel nog even uitspreken. Dank.
Dank u wel, geen behoefte aan een tweede termijn en wat mij betreft een hamerstuk.
Ook voor mij is het denk ik een hamerstuk, maar ik vind dat dat eigenlijk een beetje geen recht doet aan de kwaliteit van het voorstel. Maar het is een hamerstuk dus.
Begrijp ik hieruit dat jullie liever een bespreekstuk van maken om recht te doen aan meneer Wilschut? En zo, maar...
Eigenlijk wel, maar dat dat ja, dan gaan we. Dan gaan we dat herhalen en dat moeten we niet doen. Maar laten we zeggen, het zou mooi zijn als er iets werd gezegd. Nog in die raadsvergadering over het.
Dat is dan als ze dusdanig genoteerd, mevrouw Van der Heide.
Ja, wat ons betreft hameren we de kwaliteit gewoon netjes af, want het stuk dus.
Dank u wel, mevrouw Duijvestijn. Hamerstuk. Dank u wel, mevrouw Seriese.
Ja, even een tweede termijn. Een vraag aan de andere fracties, maar dat hoeft niet nu beantwoord te worden: hoe horen jullie wat de portefeuillehouder zegt over het expliciet benoemen wat een raadsvoorstel betekent voor de duurzaamheid? Moeten we dat als een apart kopje nodig hebben of niet? Dat hoeft niet nu beantwoord te worden, dus dat hoor ik vanzelf wel. En als dat zo is, dan kunnen we daar wel aan werken om daar bijvoorbeeld eventueel een motie van te maken. Maar de serieuze manier waarop de portefeuillehouder dat krijgt, dat stelt in ieder geval gerust, dus dat is goed. Ja, wat ons betreft is het een bespreekpunt, want we willen natuurlijk wel hulde brengen aan de initiatiefnemer van dit voorstel, dus dat was het, voorzitter.
Als ik dan voorstel dat we het een hamerstuk laten zijn, maar om de hamer een strik doen, zou dat dan helpen?
Moet u mij niet aankijken. Deze behoefte leeft hier ergens, zeg maar. Ik kijk even.
Ik kijk expliciet u aan om dat natuurlijk uit eerbied is voor het initiatiefvoorstel dat u ingediend heeft uiteraard.
Als we over eerbied gaan praten, dat heb ik altijd voor iemand anders. Dus nee, het is goed zo. Hamerstuk is fijn, gewoon.
Hamerstuk voor de volgende vergadering. Dank u wel. Dan gaan we over naar de hamerstukken van deze vergadering. Dat is het vaststellen van de besluitenlijst van de commissie Omgeving van 7 maart 2023. Er waren geen opmerkingen binnengekomen.