Raadsvoorstel vaststellen Dynamisch minimabeleid 2024

Als iedereen de plaatsen weer wil innemen, hoeveel innemen? Dan gaan wij naar het raadsvoorstel vaststellen van het dynamisch minimabeleid en ik nodig de wethouder uit, samen met of zonder de ambtelijke ondersteuning. Die komt er ook aan. En dan zal ik even iets van de context meegeven. In juni 2023 is de gemeenteraad middels een raadsbrief geïnformeerd over het proces van het te herzien minimabeleid. Vervolgens is er aan de hand van onderzoeken, evaluaties en gesprekken met vertegenwoordigers van de maatschappelijke organisaties een koersbrief opgesteld. Op 4 maart 2024 heeft de commissie, onze commissie, de koersbrief "Iedereen telt mee" besproken. Deze koersbrief zette de richting en de ambitie voor de herziening van het minimabeleid uiteen. Na deze bespreking zijn de thema's en uitgangspunten verder uitgewerkt in dit beleidsplan dat naar de raad is gestuurd voor de besluitvorming. Dit beleidsplan ligt nu voor ter bespreking. Naar mijn linkerzijde is aangeschoven wethouder Van Veller met naast zich de beleidsmedewerker.

Werk en Inkomen, nou een beleidsmedewerker Werk en Inkomen, maar die wel hier heel erg bij betrokken was.

Welkom, ik kijk weer even rond. Handen. Even kijken. Ja.

Dan begin ik bij mevrouw Kok van de Partij van de Arbeid.

Ja voorzitter, dank u wel. Ik ben de afgelopen dagen nogal verkouden geweest. Dat is nog te horen aan mijn stem. Dus als die straks overslaat, dan weten jullie waar dat aan ligt. En ik wil graag beginnen vandaag, dat is misschien een link met het vorige agendapunt over cultuur, door iets voor te lezen uit de Franse schrijver Édouard Louis uit het boek "Ze hebben mijn vader vermoord". Deze Franse auteur schrijft over zijn jeugd, die werd gekenmerkt door armoede en geweld nadat zijn vader thuis komt te zitten na een ernstig arbeidsongeval. Je besefte dat politiek voor jou een kwestie van leven of dood was. Op een dag in de herfst werd de schoolbonus, die elk jaar aan de gezinnen werd uitgekeerd om te helpen bij de aanschaf van schoolbenodigdheden, schriften en schooltassen, met bijna €100 verhoogd. Je was dolblij. In de woonkamer riep je: "We gaan naar zee!" En met zijn zessen waren we in onze 5-persoonsauto vertrokken. Ik zat in de kofferbak als een gijzelaar in een spionagefilm. Daar zat ik het liefst. De hele dag was een groot feest. Bij mensen die alles hebben, heb ik nog nooit een gezin naar zee zien gaan om een politieke beslissing te vieren. Want voor hen verandert de politiek bijna niet. Dat drong tot me door toen ik in Parijs ging wonen, ver bij jou vandaan. De heersende klasse kan klagen over een linkse regering, kan klagen over een rechtse regering, maar een regering bezorgt ze nooit spijsverteringsproblemen, een regering verbrijzelt nooit hun rug. Een regering stimuleert ze nooit om naar zee te gaan. De politiek verandert niets of erg weinig aan hun leven. En ook dat is vreemd, want zij doen aan politiek, terwijl de politiek bijna geen invloed op hun leven heeft. Voor de heersende klasse is politiek meestal een esthetische kwestie, een manier om over zichzelf te denken, een manier om de wereld te zien, om zichzelf op te bouwen. Maar voor ons was politiek een kwestie van leven of doodgaan. Voorzitter, voor ons ligt het nieuwe dynamisch minimabeleid, een dynamiek dat spreekt ons als beleidsmakers aan. We kunnen het makkelijk aanpassen. We kunnen inspelen op trends. Maar voor de inwoners over wie we het hier vanavond hebben, van wie velen een onzeker bestaan kennen, is dynamiek het laatste wat er nodig is. Dynamiek kan zo bijvoorbeeld betekenen dat een gezin met oudere kinderen opeens €150 minder individuele inkomenstoeslag ontvangt. Of dat een oudere die rondkomt van enkel een AOW het met €200 minder moet doen. En zo zie ik meer minimaregelingen teruglopen. Dat is wat er namelijk gebeurt als je de ambitie om het bereik te vergroten, wat in zichzelf natuurlijk een heel goed streven is, gepaard laat gaan met de beperking van een neutraal budget, dan gaan inwoners erop achteruit. Voorzitter, in deze Raad heb ik collega's eerder het belang van goed armoedebeleid en maatwerk horen bepleiten, bijvoorbeeld toen we de energiearmoede bespraken. Ik ben daarom heel benieuwd hoe zij kijken naar dit nieuwe beleid en ik zou vanavond ook graag willen kijken wat we vanuit deze Raad beter kunnen doen. Tot zover, dank u wel. Dank u.

Wel, dan ga ik naar de ChristenUnie, meneer Wilschut. Ja, voorzitter, dank.

Dank u, voorzitter. Ik was dit weekend ziek, maar dat heb je misschien gewoon met kleine kinderen. Voorzitter, dank aan het College voor het uitgebreide voorwerk dat is gedaan. Dat ziet er gedegen uit. En dan de keuzes die naar aanleiding daarvan zijn gemaakt in het proces en de uitkomst, voorzitter. De ChristenUnie steunt de beweging om dingen simpeler te maken voor onze inwoners. Wat de ChristenUnie juist enorm mist, is een analyse van wat het betekent voor onze inwoners die hier gebruik van gaan maken. Is die analyse gemaakt en waarom is die niet centraal gebruikt in de keuzes die zijn gemaakt? Is het bijvoorbeeld in het belang van inwoners dat we gefaseerd gaan invoeren en zijn de hoogte van de bedragen daarop gebaseerd of op het beschikbare budget? En dan de focus op het 100% wettelijk sociaal minimum, waar zo'n mooi rondje omheen staat. Waarom heeft het college hiervoor gekozen? Hebben inwoners die tot 130% zitten het niet nodig? En wat zit er achter deze keuze? Voorzitter, de ChristenUnie is erg voor het verhogen van het gebruik van de verschillende regelingen. Sterker nog, daar verwachten we strakke actie op. Krijgen we bijvoorbeeld een reclamecampagne naast dat het wordt meegenomen in de welzijnsgesprekken? Hoe gaan we eigenlijk die doelen die we onszelf hebben gesteld en die wat ons betreft ook nog wel wat hoger mogen, bereiken? En gaan we onszelf ook inhouden als gemeente? Als het geplande budget op is, gaan we dan minder aan bereik doen of zijn we juist blij, namelijk dat we meer inwoners hebben geholpen die dat nodig hebben? U snapt, denk ik, hoe wij daarin zitten. Voorzitter, tot slot over de logica en dynamiek van dit plan: kijken we dan nog wel eens in de zoveel tijd naar het hele plaatje? Hoe ziet de toekomst van dit beleid eruit? Wanneer zien we het als Raad bijvoorbeeld weer? Tot zover.

Dank u wel, Gemeentebelangen, lijsttrekker Voorberg, mevrouw Van Zaltbommel.

Voorzitter, allereerst complimenten aan de wethouder voor het beleidsplan. De fractie GBLV is onder de indruk van het vele werk dat is verricht om alle relevante data te verwerken voor het totstandkomen van het beleidsplan en alle partijen die erbij betrokken zijn. En tevens goed dat het kaders meegeeft voor het minimale beleid en dat de Raad gevraagd wordt om op dit moment ook haar kaders mee te geven. In maart hebben wij binnen deze Commissie de koersbrief uitvoerig met elkaar besproken. En voor GBLV is het belangrijk dat de inwoner centraal staat en dat regelingen voor hulp worden vereenvoudigd. We lezen in het beleidsstuk dat het beleid is gericht op de inwoners; de inwoner staat centraal. We hebben de aangegeven kaders bekeken vanuit het oogpunt van de bewoner en voor GBLV geldt dan: om uw eigen regie weer te kunnen herpakken, zorgen wij voor de juiste ondersteuning. Voor u is het duidelijk welke maatregelen er voor uw kind en uzelf zijn. U vindt onze regelingen makkelijk en toegankelijk. U maakt gebruik van de flexibiliteit die we hebben ingebouwd in onze regelingen. En hierdoor heeft u ook keuzevrijheid. Ook pleiten wij ervoor dat u meedoet aan vrijwilligerswerk om weer actief deel te nemen aan de arbeidsmarkt en ook maatschappelijke erkenning te krijgen, dat daar ruimte en aandacht voor is. Voorzitter, de fractie van GBLV heeft ook kennisgenomen van de realistische kijk op de mogelijkheden van wat het beleidsplan is en waarvoor is verwoord. Zo wordt aangegeven dat de maatschappelijke ontwikkelingen zich snel opvolgen en dat een statisch meerjarenbeleid in deze tijd niet meer past. Het beleid moet meebewegen en daarmee anticiperen op de veranderingen in de maatschappij en de bijbehorende behoeften. Dat hoorde ik ook net de collega van de ChristenUnie vertellen. Wij zijn dan ook heel verheugd te vernemen dat onder punt 3 van het Raadsvoorstel staat dat een nieuw beleid een proces is dat aan verandering onderhevig kan zijn, maar wel waarborgt. Dat is wat GBLV betreft de juiste insteek. Toch een vraag aan de wethouder: er staat een budget van 3,3 miljoen om te kunnen waarborgen, denkt de wethouder daarmee uit te komen? Voorzitter, in Nederland leven ruim 900.000 mensen in armoede, waaronder 221.000 kinderen. De overheid heeft zich als doel gesteld, samen met de gemeente en maatschappelijke organisaties, de financiële problemen in 2030 te halveren. Wij zijn verheugd dat consulenten in Leidschendam-Voorburg geschoold zijn en worden om meer maatwerk te kunnen leveren voor onze inwoners, zodat wij in 2030 kunnen zeggen dat Leidschendam-Voorburg op de goede weg is om armoedebestrijding te verhelpen. Tenslotte, voorzitter, de fractie van GBLV is zich ervan bewust dat wij als gemeente met het minimale beleid aansluiten op het overheidsbeleid, waarbij de overheid verantwoordelijk is voor voldoende bestaanszekerheid. Als gemeente hebben wij als doel het kunnen en willen ondersteunen van inwoners en het bieden van hulp daarbij, waarbij de toegankelijkheid vereenvoudigd kan worden en ook moet worden, zodat de inwoner vooral de weg weet te vinden binnen de gemeente om ondersteuning te kunnen vragen. Voorzitter, tot zover. Dank.

U wel, dan ga ik naar het CDA, de heer Koster. Ja, dank.

Voorzitter, het minimabeleid is een van de belangrijkste beleidsstukken die wij als gemeente hebben. We hebben als gemeente immers de opdracht om mensen in nood te helpen. En die taak is, zoals uit de beeldvorming vorig jaar met de voorzitter van de Commissie Sociaal Minimum bleek, complex. We moeten onze verantwoordelijkheid pakken in een tijd dat veel mensen ervaren dat ze niet kunnen voorzien in hun bestaanszekerheid, een grondwettelijke taak die bij de rijksoverheid ligt. Daarom, voorzitter, wil mijn fractie beginnen met het uitspreken dat het voorliggende minimabeleid voor ons veel goeds bevat. Het begint met een grondige analyse waar wij staan als gemeente, wat de beleidsuitgangspunten zouden moeten zijn en waar we naartoe willen. Daarbij wordt voor het CDA heel belangrijk de basis voor inwoners, niet alleen financieel, maar ook juist sociaal, benoemd. Wij mensen hebben betekenis in onze relatie met anderen. Een samenleving bloeit als iedereen het maximale wat zij te brengen hebben kan bijdragen aan de gemeenschap. Die bijdrage geeft ons ook betekenis. Een minimabeleid geschreven in die geest, zeker ook gezien de uitdagingen op dit beleidsthema, kan op een positieve houding van mijn fractie rekenen. Maar voorzitter, bij de koersnotitie had het CDA ook vier maatlatten geformuleerd waar we extra op zouden letten bij dit beleid. Als eerste hadden wij de smartheid van de doelen van het beleid benoemd, als tweede de concrete plannen om het systeem te versimpelen, als derde de stappen die gezet moesten worden om de maatschappelijke kracht te versterken, en als laatste in hoeverre nadruk zou komen te liggen op arme kinderen. Om te beginnen bij de versimpeling van het stelsel: mijn fractie ziet daar in dit stuk verschillende voorstellen die daarover concreet zijn. Wij vragen de wethouder dan ook zo snel mogelijk tot uitvoering over te gaan om het systeem simpeler te maken en het stelsel simpeler te maken, omdat dat de toegang tot ondersteuning verhoogt en het vertrouwen in de gemeente kan versterken. Over de smart targets heeft mijn fractie wel zorgen. Van de vijf doelen in het voorstel is er maar één concreet meetbaar, namelijk 10% meer aanvragen in vier jaar. Voorzitter, daarom vraag ik dan ook aan de wethouder waarom hij ervoor gekozen heeft om de overige doelen niet meetbaar te maken, ook in het licht van het advies van de Rekenkamercommissie die ons daar juist toe opriep. Betreffende de maatschappelijke kracht lezen wij mooie woorden in de uitwerking van het thema over het ambitieniveau van de gemeente. Maar met woorden zijn we er niet. Er zijn hier drie aanpassingen of voorbeelden van nieuw beleid in het beleidsstuk opgenomen betreffende thema vier: maatschappelijke kracht vergroten. Een van die voorstellen is puur een vermelding dat Stichting Leergeld de Schoolspullenpas blijft uitvoeren, de ander is een vermelding dat de gemeente in gesprek blijft met partners, en de derde verwijst door naar de nieuwe subsidiethematiek. Hoe kan het CDA uit dit beleidsstuk halen dat er daadwerkelijk een impuls wordt gegeven aan de maatschappelijke kracht in deze gemeente? Als laatste, voorzitter, had mijn fractie aangegeven dit beleid te beoordelen op de acties gericht op ouders en kinderen. Zo noemden wij dat het bereik van verschillende voorzieningen voor ouders met kinderen veel te laag is en dat in de koersnotities zelf stond dat paren met kinderen, als zij gebruikmaken van alle regelingen, wat ze vaak niet doen, minimaal €210 in de min eindigden. Hoe zorgt het nieuwe beleid, waar deze doelgroep geen speciale aandacht krijgt, wat het CDA wel had voorgesteld, ervoor dat deze cijfers positief uitkomen? Gaat de versimpeling van de kinderregeling hiervoor zorgen? Want, voorzitter, sterke gezinnen zijn het fundament van een sterke samenleving. Concluderend, voorzitter, in afwachting van de reactie van de wethouder op deze vragen en zorgen, kunnen wij toch al aangeven dat het CDA veel goeds terugleest in dit beleid. Het is nu de taak van de gemeente om van deze woorden daden te maken en ervoor te zorgen dat iedereen in onze gemeente mee kan doen in de samenleving. Immers, voorzitter, samenleven doe je niet alleen.

Waarvan akte. Dank u wel. Dan ga ik naar de VVD, de heer Koerhuis.

Ja dank u wel, voorzitter. Allereerst wil ik benadrukken dat we de voorgestelde aanpassingen positief waarderen. Ja, het is goed om te zien dat er stappen worden gezet om regelingen te verbeteren en te verduidelijken. Daar wil ik mijn bijdrage aan leveren. Ik wil enkele constructieve opmerkingen ter tafel brengen. Een belangrijk aandachtspunt is de armoedeval. De aanpassing die nu voorligt, lijkt een stap in de goede richting. Maar ik vraag me af of er rekening is gehouden met de mogelijke gevolgen voor de armoedeval. Zijn de nieuwe bedragen, ja, die nu worden voorgesteld zo gekozen dat ze het risico minimaliseren? Zoals bekend kan een kleine stijging in het inkomen leiden tot verlies van toeslagen of andere regelingen, wat voor sommige mensen nadelig kan uitpakken. Ik wil graag van de wethouder weten of dit aspect goed is meegenomen in de analyse. Daarnaast merken we ook mogelijk een stap terug voor alleenstaanden. Het lijkt erop dat zij in de nieuwe regeling minder gunstig uitkomen. Klopt dit beeld? Zo ja, wat is hier de achterliggende gedachte? Verder is er nog veel onduidelijkheid voor onze inwoners. De wijzigingen die nu worden voorgesteld kunnen voor verwarring zorgen. We hebben verschillende regelingen die mogelijk op verschillende momenten worden toegepast. Kunnen we hier helder over communiceren? Hoe zorgen we ervoor dat onze inwoners precies weten welke regeling wanneer van kracht is? Dit is cruciaal om hen goed te ondersteunen en te voorkomen dat mensen door de bomen het bos niet meer zien. En dan de financiën. Het is verontrustend om te horen dat het hier om een open-eindregeling gaat. Dit baart ons zorgen. Want wat betekent dit financieel voor de komende jaren? Kunt u een prognose geven van de verwachte kosten op de lange termijn? We hebben als Raad het budgetrecht. Het is voor ons cruciaal om te weten wanneer wij in beeld komen bij mogelijke bijstellingen of wanneer de kosten de pan uit rijzen. Hoe gaan we dit monitoren en wanneer krijgen we de kans om hier als Raad over mee te praten? En tot slot, een open-eindregeling betekent dat er geen officieel eindpunt is en dus ook officieel geen evaluatiemoment. Wanneer wordt er dan wel een moment genomen om gezamenlijk met de Raad te kijken of de doelen worden behaald of dat bijsturing nodig is? Het is belangrijk dat we hierin als Raad onze controlerende rol blijven vervullen. Ik wil graag van de wethouder weten hoe hij hier tegenaan kijkt. Tot zover.

Bijna, want meneer Kosse heeft nog een belangwekkende vraag, denk ik, aan u.

Jazeker, ik hoorde de VVD beginnen over de open-einderegelingen en ik snap de zorg die de VVD uit, over dat de uitgaven in die zin voorspelbaar en controleerbaar moeten zijn. Maar ik wil wel even vragen: wil de VVD het niet open einde maken? Want vaak zijn deze regelingen altijd open einde, dus dat wilde ik wel even controleren.

Ja, ik heb het over de controle houden en daarop. Dank u.

Ja dank u wel, voorzitter. Net als tijdens de koersnotitie minimabeleid hebben we aangegeven dat voor GroenLinks een vraag heel belangrijk is, namelijk, wat houdt minimabeleid nou eigenlijk in? En wat ons betreft is het antwoord dat minimabeleid beschrijft wat het sociaal minimum is waar niemand onder mag zakken en wat de sociale basis inhoudt die een volwaardig bestaan biedt en hoe de overheid daaraan bijdraagt. En in dat licht zie ik in het dynamisch minimabeleid een aantal goede dingen, maar ook een aantal zaken waar ik kritisch op ben. GroenLinks is heel blij met de inzet om het bereik te vergroten, om regelingen samen te voegen en te verduidelijken en ook in andere talen dan Nederlands te communiceren, ook om statushouders beter te informeren, aanmeldformulieren samen te voegen en te verduidelijken en een verruiming van de marginale afwijking toe te passen. Dus een hoop dingen die goed gaan, maar wel vraag ik mij af op welke termijnen aan die zaken gaat worden gewerkt. Aan de wethouder de volgende vragen: hoe snel gaan de regelingen en aanmeldformulieren versimpeld worden en wordt bij het aanpassen van de regeling en aanmeldformulieren ook de maatschappelijke partners meegenomen, zoals bijvoorbeeld het sociaal servicepunt? En, wanneer gaat de informatie ook in andere talen dan Nederlands verspreid worden? Ondanks deze goede ideeën is GroenLinks kritisch op de dieperliggende toon en het mensbeeld dat ook doorschijnt in dit stuk. Op pagina 6 wordt een realistisch mensbeeld beschreven als inwoners die zelfredzaam zijn en waar nodig ondersteund worden door hun omgeving. Echter, niemand is echt zelfredzaam en een heel groot deel van de inwoners is dat helemaal niet. Sommige mensen zullen blijvend hulp nodig hebben van de overheid en maatschappelijke partners en dat is een werkelijkheid die we onder ogen moeten durven zien en dat heeft als gevolg dat je de sociale basis ziet als iets waar wij als gemeente ook constant aan moeten bijdragen en dan is het dus zeer onvoldoende om in dit beleid slechts de sociale basis te benoemen. Als je het over de maatschappelijke partners hebt. Want niet alleen is de gemeente zelf namelijk een hele belangrijke actor om mensen te helpen, ook is ondersteuning vanuit de gemeente nodig om te zorgen dat de maatschappelijke partners goed hun werk kunnen doen. Uiteindelijk kent de gemeente de regelingen toe en heeft het de verantwoordelijkheid om in het sociaal minimum te voorzien. Een sociaal servicepunt kan bijvoorbeeld wel mensen helpen die moeite hebben met het begrijpen van de regelingen, maar daaraan zijn zij ook weer afhankelijk van hoe het systeem werkt. Wij maken het systeem onder andere. Hoe kijkt de wethouder tegen deze verantwoordelijkheid aan? Hoe ziet de wethouder de rol van de gemeente in samenwerking met de maatschappelijke partners? En tot slot, voorzitter, het streven om budgetneutraal in te zetten als gevolg van voorgesteld beleid wordt benoemd dat omdat het uitgangspunt budgettair neutraal is. Eenzelfde budget wordt verdeeld onder meer inwoners/huishoudens en per saldo kan het in individuele situaties mogelijk tot een achteruitgang leiden. Einde citaat. Ik ben heel benieuwd wat de wethouder hiermee bedoelt, want het kan toch absoluut niet de bedoeling zijn om mensen die hulp nodig hebben dit niet te kunnen bieden omdat wij zo nodig budgetneutraal willen inzetten. Sterker nog, het budget zou wat GroenLinks betreft omhoog moeten. Regelingen zoals de individuele inkomenstoeslag en de bijzondere bijstand zouden verhoogd moeten worden naar een inkomensgrens van 130%. Een rapport van de Commissie Sociaal Minimum roept op dat het sociaal minimum omhoog moet, omdat met de huidige standaard mensen niet gezond en uit de schulden blijven. Onze inkomensgrens is dus heel laag ten opzichte van andere gemeenten, maar ook absoluut gezien. Waarom wil de wethouder niet de inkomensgrens van de regeling in deze gemeente verhogen naar 130%? Want als je dat wel doet en dus bereid bent te investeren in mensen die het echt nodig hebben, doe je wat nodig is en zo voorzie je in basisvoorzieningen en voorkom je dat de sociale basis een nietszeggende ambtelijke term wordt, maar daadwerkelijk invloed heeft. Dank u wel.

Dank u wel, dan ga ik naar de Socialistische Partij, de heer Caspers. Ja, voorzitter, ik

Ik wil de wethouder in ieder geval bedanken en ieder die ermee heeft geholpen voor het stuk. En de nadruk op kwetsbare groepen, sociale participatie en het versterken van de maatschappelijke kracht zijn allemaal thema's die hoog op onze agenda horen te staan. En hoewel de SP kritisch staat tegenover bureaucratie, zou ze het streven naar een eenvoudigere en toegankelijkere regeling ondersteunen voor elke inwoner van onze gemeente. Het idee van zelf doen en eigen regie sluit aan op onze visie op empowerment van burgers, maar wel met steun van ons. Uiteraard is de SP het eens dat het Rijk verantwoordelijk is voor voldoende bestaanszekerheid, want dat is onze plicht en de SP staat wel kritisch tegenover de stelling dat de gemeente niet in staat zal zijn om tekorten op het bestaansminimum aan te vullen. De gemeente moet juist wel de middelen krijgen om ervoor te zorgen dat niemand in armoede hoeft te leven. En de SP heeft begrip voor de noodzaak tot budgettaire discipline, maar maakt zich wel zorgen over de mogelijke gevolgen hiervan voor de neutrale inzet voor bijvoorbeeld kwetsbare groepen. Deze aanpak kan namelijk leiden tot bezuinigingen op de verkeerde plekken en daarmee de positie van mensen in armoede verder verslechteren. En hoe denkt de wethouder dit te monitoren en tijdig in te springen waar nodig? Tot zover, voorzitter. Dank u.

Wel, en dan tenslotte: kijk naar mevrouw Vogelaar van D66. Dank u.

Wel voorzitter. Nadat ik vanmiddag vernam dat ik dit debat van collega Van Luthi zou overnemen, hoorde ik ook dat hij het eerder gevoerde debat over het koersdocument armoedebeleid als goed had ervaren. Nou, dat is toch fijn? En nu bespreken we vandaag het beleidsplan armoedebeleid. Het plan voor de komende jaren, dat gaat over hoe we onze inwoners die dat nodig hebben financieel kunnen ondersteunen. Voorzitter, in het eerste debat heeft D66 aandacht gevraagd voor verschillende punten, onder meer het bereik van de minimaregelingen, de toegankelijkheid van de minimaregelingen en de aansluiting van het minimabeleid bij andere beleidsterreinen. En D66 leest positieve dingen terug in het minimabeleid. We omarmen onder meer het uitgangspunt dat de minimaregeling aan moet sluiten bij de inkomens- en participatiebehoefte van onze inwoners en hen zo goed mogelijk in staat moet stellen om deel te nemen aan de samenleving. En voorzitter, wat ons betreft is het ook goed te lezen dat er blijvend aandacht is voor huishoudens met kinderen. Zoals vaker gezegd, moeten de kansen van kinderen niet beperkt worden door de financiële mogelijkheden van hun ouders. Wat ons betreft moeten kinderen uit minimagezinnen behalve goed onderwijs ook de juiste zorg ontvangen en mee kunnen doen aan activiteiten op het gebied van sport, muziek, kunst en cultuur. Daarbij is het ook goed om te lezen dat er wordt gekeken naar de mogelijke verruiming van de mogelijkheden omtrent de Ooievaarspas. We zouden graag willen horen wanneer we hierover informatie kunnen ontvangen. Verder is het ook goed om te lezen dat er nog beter wordt gekeken naar waar inwoners recht op hebben qua regelingen. In de stukken van de vorige debatten, bijvoorbeeld het rapport van de Rekenkamercommissie en het koersdocument, hebben we kunnen lezen dat het bereik van de minimaregeling nog niet altijd het juiste resultaat heeft. Het kan wat D66 betreft niet zo zijn dat mensen geen ondersteuning ontvangen, terwijl ze hier wel recht op hebben. Voor een deel ligt die verantwoordelijkheid bij de inwoners zelf en voor een gedeelte ook bij de gemeente. Hoe toegankelijk is onze website? Hoe begrijpelijk verstrekken we onze informatie en hoe goed vragen we door bij het gesprek met een inwoner? Zie je natuurlijk ook de twee aanbevelingen van de Adviesraad Sociaal Domein over toegankelijkheid, alsook de aanbeveling over het schetsen van een breed beeld bij een intakegesprek met een inwoner. We zijn blij te lezen dat hier binnen de verschillende thema's op wordt ingezet. Maar we vragen wel aan de wethouder om dit scherp in de gaten te blijven houden. Tot slot nog een toevoeging over de financiën. Het is al eerder voorbijgekomen vanavond. De ambitie is om deze herschikking van het minimabeleid budgetneutraal uit te voeren. We begrijpen deze ambitie, gegeven de niet al te rooskleurige financiële vooruitzichten van Nederlandse gemeentes. Maar tegelijkertijd wordt in de raadsbrief het ambitieniveau van de ondersteuning van inwoners verhoogd en wordt de mogelijkheid onderkend dat open-einderegelingen nou eenmaal niet te beheersen zijn. Dat is hun aard en dat voor de overige regelingen misschien wel een toename van het gebruik wordt verwacht. En ja, hetzelfde budget gedeeld door meer aanvragers, is toch minder geld per aanvrager. Deze dingen lijken wat op gespannen voet met elkaar te staan, dus wij zijn heel benieuwd of de wethouder hier een reflectie op kan geven. Tot zover. Dank u wel.

Dat was de eerste termijn van de zijde. Ik ga nu naar meneer Koster. Ja, ik...

Ik kan het antwoord, denk ik, al voorspellen, maar ik ga hem toch nu voor de reactie van de wethouder vragen. Ik hoor de spanning die u zelf benoemt. Hoe, als je zegt, hè, die spanning bestaat, wat is D66 de ingeving dan? Meer geld naartoe om het een open-einderegeling te maken en toegankelijker te maken, of die lagere inkomsten per inwoner? Nou, kijk.

Een open-einderegeling is een open-einderegeling, dus daar kun je niet op sturen en het is een open-einderegeling voor een reden, dus daar zouden wij niet aan willen tornen. Ja, en verder is het voor ons vooral belangrijk dat iedereen die ondersteuning krijgt die die nodig heeft om deel te nemen. Ja, en welk budget daaraan hangt? Ja, begrijp natuurlijk ook wel dat iedereen het liefst er zo florissant mogelijk bij zit, maar tegelijkertijd moeten we ook wel de reële positie van de gemeentelijke financiën in ogenschouw nemen.

Dank u wel, dan nu de wethouder en dat is de heer Van Veller.

Dank u wel, voorzitter, en dank ook voor alle mooie woorden die toch gesproken zijn over dit onderwerp en ook best wel fundamentele vragen en opmerkingen die er zijn gesteld. Niet zozeer aan mij, maar ook in het algemeen, dus ik zal de complimenten uiteraard doorgeven aan de mensen die er echt aan hebben gewerkt. Want wat toch wel heel veel mensen aangaven is dat er een heel mooi stuk ligt. En dat is natuurlijk ook de uitwerking van de eerdere koersnotitie die we hierover hebben besproken, maar ook heel veel, heel fundamentele zaken zijn gewisseld. Over de fundamenten gesproken, een aantal dingen dan meteen ja, dat dynamisch minimabeleid, die dynamiek straalt natuurlijk af op verschillende elementen. In de eerste plaats is het een dynamisch beleid omdat we af willen van het fenomeen dat we één notitie vaststellen voor een aantal jaar. En dan denken dat daarmee de maatschappij even ophoudt met veranderen en dat we pas over een paar jaar dan weer verder gaan kijken hoe de wereld er dan uitziet en met nieuw beleid komen. Dit is meer een incrementele vorm van aanpassen en dat is. En zal enerzijds die dynamiek aan de andere zijde. Ja, en ik kan het niet laten om toch te zeggen dat ik het fundamenteel zo oneens ben, mevrouw Kok, met haar prachtige bijdrage over iemand die zo afhankelijk is van de overheid, dan denk ik ja, dat klopt, want aan de ene kant zijn mensen heel erg afhankelijk. Van de overheid is ook wel aangegeven, hè? Er zijn nu eenmaal mensen, dat is ook een antwoord op de vraag, wat is uw mensbeeld? Het staat er wel degelijk in. Wij geloven ook dat sommige mensen echt een zetje nodig hebben of steun nodig hebben en dat er soms zelfs groepen zijn die blijvend steun nodig hebben van de overheid. Aan de andere kant weiger ik het als als ontploffingsliberaal te accepteren. Dat dat voor iedereen geldt en wil ik ook hoop en perspectief echt een rol geven in het beleid en dat staat er ook in als een belangrijke waarde hebben we het al eerder over gehad. Hoop en perspectief geven aan mensen om niet blijvend in die situatie te berusten, maar een zetje te krijgen. En er zijn ook heel veel van die aangepaste regelingen op gericht. We zetten nog meer in op kinderen. We zetten nog meer in op schoolspullen, maar ook op kleding bijvoorbeeld hè? Dat is nieuw voor kinderen die dan mee kunnen komen in het onderwijs etcetera. Dus ja, ik geloof toch wel in die dynamiek die ik daarin wil brengen, dus dat is ook een verwijzing naar de titel Dynamisch Minimabeleid, dus dat is die dynamiek waarin ik geloof en dat is toch echt ook wel een beetje mijn mensbeeld, hoewel ik inderdaad aangeef dat sommige mensen die steun nodig hebben en dat is ook meteen een antwoord op die vraag van ja, hoe kijkt u aan tegen meneer Engbersen die hier geweest is? Die is hier in de zaal geweest en die gaf een paar dingen aan en dat is de uitkomst van zijn onderzoeken van het rapport. Twee rapporten hebben ze uitgebracht. Helaas is het zo dat de ondersteuning vanuit het rijk in echt gewoon in de ******** zal ik maar zeggen. Uitkeringsniveau omlaag is gegaan relatief en mensen echt wel afhankelijk zijn geworden van wat we als gemeente bijplussen. Het is, het zijn open einde regelingen desalniettemin, wij hebben de beleidsvrijheid. Die vraag is ook gesteld, hoe groot is uw beleidsvrijheid? Eigenlijk hebben we de vrijheid om dit heel erg naar beneden bij te stellen, dat doen we niet. Maar hadden het gelijk hebben anders en zij hier ook in deze zaal dat onze gemeente wat dat betreft in vergelijking met andere gemeenten goed afsteekt en dat we inderdaad heel veel ondersteunen. Maar er is één hoeveelheid geld. Ik ga u alweer niet vermoeien met het ravijnjaar, maar het is echt wel een reëel punt dat we ook in dit beleid niet meer bij kunnen plussen hoe graag we dat misschien ook zouden willen, omdat dat dan ten koste moet gaan van andere dingen. En we hebben die begroting zo op de lange termijn ook zo vastgesteld dat we dit budgetneutraal doen.

Ik zou toch graag een keer aan deze wethouder willen vragen, want het blijft me verbazen. De ene keer hoor ik inderdaad ravijnjaar, de andere keer als ik een keer kom met ja, maar we kunnen ook zelf onze inkomsten verhogen, wordt er gezegd. Nou, maar dat ravijnjaar is niet zo belangrijk dat dat moet. Hoe reëel is nou echt dat ravijnjaar? Maar ik wil daar wel een keer echt concrete cijfers op zien. Wat is nou echt het tekort wat we verwachten, want anders spreken we hier constant over een enorm beest, wat uiteindelijk misschien wel meevalt en zelfs als dat er op ons afkomt. Zijn er altijd nog andere mogelijkheden om alsnog in noodzakelijk beleid bij te kunnen plussen. Want hoe kijkt u daar tegenaan? Met uw andere

Nou, het antwoord wordt als het goed is morgen in het college vastgesteld om aan u voor te leggen. En dat heet de begroting. En ja, daar staat dat in en ik, nou, dat is geen geheim. Het ziet er steeds somberder uit. We gaan steeds meer ook Leidschendam-Voorburg, die toch relatief ten opzichte van andere gemeenten het nog best wel aardig deed. Ook wij hebben natuurlijk één grote reserve, maar die mag je niet structureel inzetten, dus ook niet voor dit soort dingen. Maar het ziet er steeds somberder uit. Maar ik mag u verwijzen naar de begroting die medio deze week naar u toe komt. Dan, en ik ben zo bereid om hier talloze colleges over te geven of u dan met elkaar zit. Ik ben er ook mee bezig om die even door te gaan. We gaan door, maar we zijn ook op landelijk niveau bezig zoals u weet. En ik mag zelfs inspreken in de Tweede Kamer donderdag en dan ga ik natuurlijk nogmaals namens de middelgrote gemeenten, in dit geval aangeven hoe relevant dat is. Andere onderdeel staat.

Dus dat betreft hoop dynamiek. Men speelt financiële kaders. Nou ja, we gaan dit gefaseerd invoeren, dus dat betekent ook dat we kunnen gaan aankijken, hè? Want u ziet dat we het aanscherpen en dat we enerzijds echt diverse groepen meer aandacht besteden en anderzijds ook wat regelingen natuurlijk naar beneden bijstellen om het te kunnen betalen, want de lengte en de breedte. Dat heeft u zelf ook vastgesteld. We gaan dit geleidelijk invoeren, die mijlpalen staan ook in het stuk en we gaan dit natuurlijk ook bijhouden. Er werd ook gevraagd, hoe gaat u dat allemaal monitoren? Ja, dat staat ook bij de doelstellingen. Ik denk toch wel dat deze doelstellingen allemaal, bijna allemaal natuurlijk in de samenwerking met maatschappelijke partners, maar die andere doelstellingen één tot en met drie, die kunnen we echt kwantificeren met heel veel indicatoren. Op pagina 25 staat dat.

Mevrouw Kok was als eerste en daarna Koster. Mevrouw Kok, dank u.

Voorzitter, ja, de wethouder die je noemt had net in zijn betoog eigenlijk twee grote motieven volgens mij die bij hem hebben geleid. Zeg maar voor het opstellen van dit beleid aan de ene kant heel ideologisch. Ik vind het op zich heel fijn om dat te horen van een wethouder in deze zaal, want daarvoor ben ik raadslid geworden. Overigens ben ik het fundamenteel oneens met het idee dat mensen afhankelijk moeten zijn van een overheid. Aan de andere kant hoor ik hem ook zeggen, nou, er is ook financiële noodzaak om dit budgetneutraal te doen. Ook van deze twee overtuigingen heeft het meest bijgedragen eigenlijk in het minimabeleid. Wat nu voorligt, was dat meer financieel gedreven of zeggen wij van, nou ja, het naar beneden bijstellen van die regelingen is ook echt wel een ideologische keuze geweest van dit college.

Het lijkt wel een Zomergasten-vraag, want aan de ene kant sta ik. Natuurlijk ga ik in de politiek in. Als ja, in mijn geval ontplooiing liberaal om mensen, hè? Verder, ik geloof in vooruitgang. Ik ben een vooruitgangsoptimist. Aan de andere kant sta ik daar niet dagelijks mee. Fiets ik daarmee naar het gemeentehuis, maar heb ik ook te maken met budgettaire beperkingen en moeten we het maar allemaal zien te regelen en te doen. En dan heb ik ook nog eens één keer één coalitieakkoord wat me op pad heeft gestuurd. Ik heb een begroting, kortom, ja, uiteindelijk moet je dat allemaal praktisch maken en dan hebben we ook te maken met praktische budgettaire kaders en laten we wel wezen en dat is dan weer ideologisch. Nou, die is heel ideologisch, maar weer principieel. Iedere keuze hiervoor gaat misschien ten koste van een andere keuze. Als ik zeg van, ik ga dit opplussen, dan moet ik iets anders opgeven. Of dan moet ik de belastingdruk verhogen. Ja, de politiek is hè, dus de gezaghebbende toedeling van schaarse middelen stond in de definitie dan met propedeuse. Mevrouw Veld.

Denk ik ook. Dit blokje. Ja, heel kort.

Ik hoor nu deze wethouder eigenlijk ook de vorige wethouder bijna verzuchten over wat er in hun coalitieakkoord staat dat dat zo is vastgelegd. Dus ik zou bijna aan de coalitieonderhandelaars willen vragen van joh, als dat nou echt zo moeizaam is dat daar staat dat er geen extra geld mag en je ziet nu met de ontwikkelingen in de samenleving en het beleid wat voorligt dat dat eigenlijk misschien wel fijn zou zijn om daar dan nog eens een keer over na te denken. Nou een

Het gaat over het stukje doelstellingen, dus als dat nu moet, dan kan dat zeker. Oké, nou, in dat geval was ik gewoon benieuwd naar het stukje doelstelling, doelstelling en monitoring waar ik bijvoorbeeld. Dan lees ik het pakket aan minimaregelingen sluit aan op de inkomens- en participatiebehoefte van financieel meest kwetsbare inwoners etcetera. Daar lees ik geen meetbare indicator in. Hoe gaan we dit doel meten? Hoe kijkt u daarnaar?

Met de eerste vraag nog even, ik ga blijmoedig verder met het uitvoeren van het coalitieakkoord en daar sta ik ook volledig achter. De vraag over monitor? Nee, ik kijk naar pagina 25 en dan zie ik dat die doelen op verschillende manieren worden gemonitord en dan zie ik armoedemonitor als een, hè, gekeken. Het aantal minimahuishoudens, gebruik, bereik, effect van regelingen et cetera, dat is te kwantificeren. Twee, klanttevredenheidsonderzoek. En nou, die heeft u ook gekregen toen bij die koersnotitie heel veel, dat gaan we, dat houden we natuurlijk ook vol, dus we gaan nog steeds kijken naar die klanttevredenheid. Drie is monitor sociaal domein, dat is zo'n pak met data en vier, dat zei ik al, ja, dat kunnen we dan minder, kunnen natuurlijk wel zeggen. Twee keer per jaar komen we met de sociale partners samen. Zit hier ook op de publieke tribune iemand die ook heeft meegedacht vanuit die partners, supergoed, en daar gaan we natuurlijk mee voort, dus dat is volgens mij redelijk goed te kwantificeren. Dan even kijken. Ik was bezig met dat gefaseerd invoeren, hè? Dus niet te veel in één keer, dus dan kunnen we dat bijhouden. Dus dat betekent ook, hè? Wat betekent dat voor mensen? Dat zal, als het iets uiteraard gaat, iets betekenen voor mensen, heel geleidelijk gaan.

Ja, ik ben heel benieuwd wat het gefaseerd wat u dan gaat bijhouden, wat is dan? Zeg maar waardoor het mis of niet mis gaat. Want nou ja, wilt u daar wat meer tekst en uitleg over geven?

Dat kun je natuurlijk op algemeen niveau doen door gewoon te kijken naar het bereik en het gebruik etcetera. Maar u krijgt ook nog, en dat is ook uw vraag, hoe heeft het nou samen met de welzijnsgesprekken? Ik heb vanmorgen een gesprek gevoerd over de eindevaluatie, dus 100% van de gesprekken is gevoerd en we gaan ook, nou, dat kan ik hier wel onthullen. We zijn ook wel van plan om met dat instrument door te gaan en dan hebben we echt per persoon zicht op toch wel een hele grote groep mensen die hier gebruik van maakt, hoe het met hen gaat en hoe het met het gebruik gaat. Dus ik denk dat we wel genoeg indicatoren hebben om te kijken hoe dit uitpakt en nogmaals, die mijlpalen die staan op pagina 33. Daar staat ook echt wel gefaseerd in hoe we dit gaan invoeren. Dus het gaat echt geleidelijk. Tegelijkertijd zijn er natuurlijk wel veranderingen waar we het over hebben.

Is nog heel goed. Maar op welke manier, wanneer schrikt u dan? Zeg maar, wanneer wilt u dan bijsturen? Is dat dan op het moment dat het bereik niet goed genoeg is of dat er heel veel inwoners aangeven? Nou, deze regeling is naar beneden gegaan. Ik zak nu gewoon door het ijs. Op welke manier gaat u daarop sturen? Zeg maar, want als u ondertussen ook nog zegt, ja, maar het moet wel binnen die 3,3 miljoen blijven, dan zit daar natuurlijk ook een spanning op.

Die ja, als die spanning betekent dat we, kijk, het is een soort van korte termijn open einde regeling in die zin dat als we een verordening of een regeling vaststellen, dat we dan maar moeten gaan kijken wie er gebruik van maakt en niemand teleurstellen die daar gebruik van maakt, terwijl we zeggen, de 3,3 miljoen is al op. Maar we hebben wel zo gerekend en voorzien en geraamd dat het binnen die 3,3 miljoen waarschijnlijk wel gaat blijven. Dus op dat macroniveau ga ik per jaar sturen natuurlijk met de begroting. En daarbinnen gaan we inderdaad kijken naar signalen en dergelijke van mensen die dan zeggen, we zakken door het ijs en daar heb je dan ook nog allerlei, hè? Dan krijg je de individuele bijstand et cetera, dus dan hebben we ook nog wel een ventiel voor die individuele gevallen. Zo gaan we dat monitoren. Wanneer zien we dit als raad weer? En dat staat bij de mijlpalen ook een beetje. We gaan natuurlijk die verordening individuele inkomenstoeslag aanpassen en dat is uw bevoegdheid, dus die krijgt u sowieso en dan willen we begin '25 weer terugkomen bij u met nee '26, sorry. Dat is na een jaar met hoe het dan gaat, terugkijkend op het afgelopen jaar en vooruitblikkend naar de zaken die we verder voorzien, dus dan krijgt u ieder jaar minstens natuurlijk echt op dit niveau een rapportage. Maar wat ik al aangeef bij die doelen en, hè, wat ik net zei, dus die monitoring. Die gaat ook gewoon door en die krijgt u gewoon in die cyclus die daarvoor bestemd is. Dan heb ik, eigenlijk heb ik dat vandaan. Het systeem, dat heb ik gedaan, de kinderen ja, de PvdA heeft wat feitelijke vragen gesteld waarin we dat ook hebben uitgelegd, hè? Waar mensen met kinderen allemaal op vooruit gaan en hoe dat is geregeld, dus mag ik daar naar verwijzen. Schoolspullen, kleding, pas de tegemoetkoming huishoudens met kinderen nu ook voor kinderen van nul tot 4 jaar en de tegemoetkoming aanvragen voor digitale middelen. Dat is allemaal nieuw en daar zitten natuurlijk nog doorgaande lijnen in wat betreft stichting Leergeld etcetera. Dus ik weet niet wie stelde die vraag, dat was het CDA natuurlijk.

Als ik de koersnotitie terugpak en ik ga naar bijlage B, dan was er een heel leuk beeld met allemaal doelgroepen en hoe ze maandelijks uitkomen. En daar zag je dus dat paren met kinderen in het rood uitkwamen. Ik hoor deze antwoorden en ik denk ook dat als u zegt dat het wellicht positief uitkomt, maar wat ik me dan afvraag is, heeft u in het herijken van het minimabeleid diezelfde tabel met de nieuwe regelingen nagerekend om te kijken of inderdaad, zoals wij aan de voorkant hadden gezegd, daar willen we controleren of die paren met kinderen nu niet meer in het rood uitkomen?

Voorzitter, mag ik daar nog iets aan toevoegen? Dat mag. Ik zou zelfs willen pleiten: laten we die bijlage twee van die koerseditie gewoon een keer opnieuw maken en voor de Raad ontvangen, zodat we zien waar het in groen en rood uit gaat vallen. Dat zou ik heel prettig vinden.

Nou, daar pakte ik feitelijk mijn vervolgvoorstel mee, maar dat was inderdaad waar ik ook naartoe wilde werken.

Dan zie ik ook nog een hand van mevrouw Kok. Ja.

Voorzitter, ik sluit me hierbij aan. Ik hoor de wethouder praten over: we moeten, we gaan monitoren wat dit betekent. Maar zoals ik ook met mijn betoog heb proberen aan te tonen, is het dat het hier gaat om het wel of niet door het ijs zakken van mensen. En ik geloof dat we in die koersbrief volgens mij een heel mooie tool hebben. Blijkbaar kunnen we dat nu zeg maar al aan de voorkant uitrekenen als gemeente, dus laten we dat vooral doen voordat we hierover gaan besluiten. Dank u wel.

Ik hik er een beetje tegenaan omdat er zoveel individuele gevallen zijn. En ja, hoe moet je dan een... Dit is niet van gezinnen met kinderen, dan heb je te maken met hoeveel kinderen, hoe oud, welke school zitten ze, hè? Tenminste welk niveau school. En omdat het steeds gedetailleerder en steeds ingewikkelder wordt. Je kunt best eens kijken om samen met ambtelijke ondersteuning in een briefing achter de computer te duiken en te kijken hoe het met voorbeeldgevallen gaat. Maar het wordt heel lastig om een algemene doorrekening te maken van alle categorieën omdat er zoveel categorieën zijn. Ik weet niet zeker hoe dat in de praktijk moet uitpakken of je krijgt zoals in de rijksoverheid van die puntenwolken en alles. Maar dat wordt wel heel erg ingewikkeld om dat allemaal uit te werken.

Groene balletjes, maar gaat u verder, meneer Koster.

Ja, want de gemeente heeft wel de bijlage B van de koersnotitie zelf opgesteld. Dus ik ga ervan uit dat alle problemen met berekeningen en individuele gevallen waarvan ik zeg vatbaar ben voor de argumentatie dat dat dan ook heeft meegewerkt met bijlage B. Dus is bijlage B dan gewoon iets wat eigenlijk niet had moeten worden opgesteld vanwege al deze praktische bezwaren of verandert er niets met dit minimabeleid, waardoor deze praktische bezwaren gaan spelen? Die snap ik even niet, wethouder.

Dat u me daar heeft, want ik heb bijlage B van een stuk dat we een half jaar geleden hebben behandeld, niet meer echt scherp op het netvlies. Dit valt natuurlijk onder de stukken die we toen hebben behandeld en besproken en gebruikt om dit nieuwe beleid op te stellen. Ik wil best even kijken naar: kunnen we dan bijlage B bijvoorbeeld over een jaar eens weer opnieuw maken tegen het licht van deze regelingen? Maar ik weet uit mijn hoofd echt niet meer wat precies dat hele onderzoek behelst en hoe groot dat was.

Mevrouw Veld, ja, dank, nee, ik hoor, ik hoor. De wethouder zeggen, het is heel lastig, want dan moeten we het sowieso bekijken. Maar die tabel is dus eerder wel gemaakt, dus kan je die tabel niet nu maken, maar dan. Wat zouden de nieuwe regelingen waarschijnlijk dan creëren voor situaties? Eindigen we dan ook nog met mensen in het rood of niet? Dat is wat voor ons natuurlijk interessant is voordat we hierover besluiten. En dat is... Nou ja, ik weet even niet precies waar het staat, maar het is inderdaad een... Dan wel. Ik kan u ook zo zien en die is dus eerder ook... Is het mogelijk geweest om die op te stellen, dus dat lijkt me dan toch nog steeds mogelijk. Nou ja, nee.

Dat is misschien wel, maar serieus, ik heb niet de stukken van een half jaar geleden die hier ten grondslag lagen aan een koersnotitie die uiteindelijk leidde tot deze notitie nog eens bijgepakt om te kijken of we dat weer opnieuw moeten doen. Misschien moeten we dat wel opnieuw doen. Misschien kan ik daar een briefje over. Of

Of de toezegging dat ik maar snel ga kijken, zou zijn om het gewoon ons te laten weten hoe wat. En dat hoeft volgens mij niet eens per brief. Dat kan ook volgens mij met een mailtje van: goh, het lukt wel, het lukt niet.

Voorzitter, dan wel de vraag: hoe weten we dan of we dit kunnen krijgen voor de vergadering? Dat is natuurlijk een beetje... Mail.

Kunt u wel krijgen, maar hoef ik zo een hele tabel opnieuw te doorrekenen binnen een week. Dat weet ik dus niet, want nogmaals die tabel staat mij niet meer zo goed voor ogen. Maar ik kan natuurlijk wel binnen een week aangeven van nou, dat kunnen we wel doen nog eens, nou goed, ja, goed nogmaals. We kunnen wel uitsluitsel geven over wat we ermee kunnen. Als dat voldoende is, dan zou dat prachtig zijn.

Nou, ik wil wel inderdaad daarbij benadrukken dat die voor ons redelijk cruciaal is voordat we het besluit gaan nemen. Dus dat is misschien nog goed om erbij te weten.

Dus volgens mij is verzoek twee: ja. Kunt u het en zo ja, dan proef ik toch dat dit graag voor. Voorzitter.

Is het dan een voorstel om nu heel even twee minuten te schorsen? Dat we in ieder geval duidelijk kunnen maken over welke tabel we het hebben, zodat dat wellicht iets duidelijker kan maken of dat haalbaar is.

We even, ik schors even voor twee minuten. Moet ik heropenen? Natuurlijk, netjes. En dan is nu het woord aan de wethouder. Kan ik het...

Iets formeler zeggen dan alleen maar ja, nee, dat kan ja, nee prima. Die tabel kunnen we invullen in een week. Ik dacht dat het echt doorrekeningen waren van individuele inkomenssituaties en dat is een hell of a job, maar dit is een tabel met de nieuwe bedragen die gelden in de regelingen. We hebben natuurlijk verschillende tabellen al opgenomen, hè? Op pagina 30 staan natuurlijk de tabellen, maar dat geldt echt over de regelingen staan ook wel bedragen genoemd. Maar als het u helpt om die tabel opnieuw te vullen, dan maken we dat, maar dat zijn dus geen doorrekeningen van individuele inkomenssituaties moet ik aangeven en daar dacht ik dat u op hintte van hoe ziet dan het inkomen eruit van allerlei groepen? En dan krijg je inderdaad die puntenwolken van het CPB. Dat kunnen we niet in een week.

Om even dit korte blokje af te ronden. Dat is helder. Het beeld is helder. De toezegging van de wethouder is helder. Ja, prima. Dan is het voor mij ook helder. Wethouder, vervolgt u uw beantwoording. Dank.

U wil de armoedeval, de vraag van de VVD, nou de hele pagina's 14 en 15 zijn gewijd aan die armoedeval. Daar staat ook al opgemerkt dat er volgens een rapport in lijst dan Voorburg geen sprake was van een armoedeval, dat desalniettemin, nou, als die er niet is, moeten we hem voorkomen en is in ieder geval iets wat echt op ons netvlies staat. Ook de Gemeentebelangen is er altijd heel stellig over geweest en om daar rekening mee te houden, dus we hebben dat wel degelijk echt als een voorbeeld aangegeven dat we dat echt op het netvlies hebben, dus de twee pagina's lang over de armoedeval. Dus daarin staat ook hoe we daarmee omgaan. Hoe we dat in de gaten houden. Over de communicatie heb ik al aangegeven, hè? We gaan natuurlijk dit verder ook in de uitvoering meenemen. Met het nieuwe beleid. We hebben nog aan ja beleid wat we hier natuurlijk parallel aan ontwikkelen. We kijken überhaupt met de toegang natuurlijk. We hebben het hele fenomeen dus vaak gevallen het woord sociale basis. Daar komen we apart voor terug. Hebben we ook beloofd aan de Raad, dus daar hangt dit natuurlijk allemaal mee samen, dus dit is lang niet het enige wat we doen op dit terrein. We gaan daarmee verder en wat ik ook al heb aangegeven. Ik geloof er heel sterk in dat men, met name ook die toeleiding, dat daar niet alleen een rol voor de overheid is sec, omdat mensen toch ook soms schroom hebben om naar het gemeentehuis te stappen en dat we echt allerlei maatschappelijke groeperingen die nu al zijn maatschappelijke kracht, wat ik het dan noem, het sociaal servicepunt is een goed voorbeeld, wordt gesubsidieerd, maar ook andere groepen en dergelijke, nou dat die echt ook heel belangrijk zijn voor mensen. Dat is in die gemeenschappelijke sociale basis en die gaan we natuurlijk ook benutten om dit verder over het voetlicht te brengen. Dus dat voor wat betreft de communicatiekosten heb ik het over gehad, daar heb ik het over gehad. Mijlpalen heb ik het over gehad, zelfredzaamheid budget heb ik het over gehad, de Socialistische Partij heeft aangegeven dat elke inwoner van onze gemeente hiervoor in aanmerking moet komen. Ik hoop dan wel potentieel, want heel veel mensen kunnen het gelukkig wel, maar ik ben het helemaal met u eens dat dit natuurlijk het vangnet is voor mensen die dat echt nodig hebben en de monitoring heb ik het over gehad hè? Monitor sociaal domein geeft heel veel informatie over hoe het eraan toe is. En ik hoop dat u daar ook uw voordeel mee doet en daar staat echt natuurlijk ook aangegeven hoe het dan hiermee gaat. En tot slot mevrouw Vogelaar van D66 had het over de wat in Den Haag heet de reigerkaart, maar dat heet officieel de ooievaarspas. Eind van dit jaar komen we met de uitkomsten van dat onderzoek. Tot zover volgens mij mijn antwoorden, meneer de Voorzitter.

Dat ga ik even checken. Ik zie in ieder geval een vinger van meneer Koster en een vinger van meneer Wildschut. Meneer Roscher?

Ja, de beantwoording op mijn vraag over maatschappelijke kracht wordt doorverwezen naar subsidies en de nieuwe subsidiethematiek. Wat doet dit voorstel voor de maatschappelijke kracht lijkt een beetje te zijn: kijk naar de nieuwe subsidiethematiek. Klopt het dat dat het antwoord is, want ik mis een beetje hoe dit voorstel concreet verandering gaat maken in de maatschappelijke kracht van de gemeente. Dus dan nog een reflectie daarop. Dat was mijn originele vraag. Ik denk dat...

Eerder andersom is. Wat gaat de maatschappelijke kracht betekenen voor dit beleid? Ik denk nou, ik heb wel vaker het voorbeeld genoemd. Ik heb een middag meegelopen met het sociaal servicepunt met de ondersteuning van mensen die financiële problemen hadden. Ik heb een middag ademloos in dat hokje gezeten met een vrijwilliger die mensen helpt. En toen kwam ik erachter, toen dacht ik, ja, deze mensen, je kunt onze formulieren nog zo makkelijk maken en de manier van aanvragen nog zo simpel, maar onze regelingen worden dat niet en laat staan de rijksregelingen. Volgens mij moeten we veel meer leunen en deze mensen ondersteunen die mensen ondersteunen dan dat we denken dat we rechtstreeks mensen ondersteunen. Het allemaal redden. Dus ik denk dat we die sociale kracht maatschappelijk ook echt kunnen benutten, maar ook kunnen verstevigen door middel van subsidies, bijvoorbeeld sociaal servicepunt en dergelijke om dat te verstevigen zodat zij mensen kunnen helpen, kunnen toeleiden, kunnen verwijzen. Et cetera dus daar geloof ik echt heel stellig in.

Helemaal eens wat op sociaal servicepunt wordt gedaan voor mensen is heel mooi en er zullen altijd mensen blijven die vanwege een taalachterstand of omdat ze in de digitale wereld niet behendig zijn hulp nodig hebben. En dat is heel goed dat er is. Maar dat betekent niet dat we daar hun de leidende kracht kunnen laten zijn van ons beleid, want zij worden ook beïnvloed door ons beleid. Ik ben er afgelopen week ook langs geweest en ze zeggen, ja, wij willen dan bellen en dan wordt er niet opgenomen door de gemeente. Of ja, wij snappen die aanmeldformulieren ook af en toe niet wat je wel niet en dan moet je weer inloggen en weer uitloggen. Fijn voor je partner inloggen met de DigiD en dan moet je dat en zus en zo dus wel degelijk ligt er ook nog een hele grote rol te pakken voor de gemeente. Niet alleen om die aanmeldformulieren, maar inderdaad ook wat u zelf zegt als het gaat om het bijdragen in die sociale basis aan bijvoorbeeld die partners. En dat is echt nog onvoldoende, dus dat moet wel echt een stuk beter.

Onvoldoende is, weet ik niet, maar dat het beter kan en dat we daaraan werken, daar ben ik het helemaal mee eens.

Je moet zo opletten tegenwoordig of je microfoon niet aanstaat, meneer Wilschut. Ja, dat klopt.

Dank je. Ik geef je even de ruimte nu, meneer Wilschut.

Even terugkomen op bereik, want u heeft een doel gesteld, 10% meer dan nu. Stel uw aanpak gaat gewoon zo goed dat u zeg maar eroverheen schiet en het wordt 15%, is één bolletje dan groen of juist rood, want eigenlijk overschrijdt u daarmee ook het budget en daarmee zou het dan een kruis rood kunnen zijn. En ik stel deze vraag, omdat die ook iets zegt over hoe u de aanpak gaat inzien en gaat u koersen op precies die 10 halen of zou u het liefst ook wel willen dat het 30% wordt?

Allerlei opzichten hoop ik niet dat het heel veel wordt, want dat betekent dat er heel veel mensen op onze steun zijn aangewezen. En ik hoop natuurlijk dat we in het algemeen zoveel mogelijk mensen wel die het zelf gewoon redden. Dus nou, we houden het nauwkeurig in de gaten. We hebben wel beschreven van, nou ja, goed het is, er zit hier een zeker risico. Nou ja, financieel risico dan hè? Nou, misschien ook wel maatschappelijk risico, want dat betekent dat veel mensen het nodig hebben en dat hoop ik niet, maar er zit. Er zit natuurlijk wel een mogelijkheid in dat het wordt overschreden, daar raak ik niet meteen helemaal ondersteboven, maar we moeten er wel goed op sturen, zoals we ook op andere beleidsterreinen goed sturen. Dat we uiteindelijk netjes binnen de begroting blijven op termijn. Ja mijn

Vraag is dus eigenlijk dan, oh, sorry voorzitter, ja, dank u, wat betekent dat voor uw aanpak om dat bereik te verhogen? Want u kunt dat heel enthousiast doen en met volle gas, maar dan betekent het dat u aan de andere kant dus een probleem aan het creëren bent en daar is een beetje mijn vraag, gaat u dan balans zoeken of minder gas geven?

Het is let's cross that bridge when we get there, dus maar eens kijken hoe dit verder gaat. We gaan niet vol enthousiasme mee aan de slag. We zien ook al met die welzijnsgesprekken, hè? Dat het bereik uiteindelijk toeneemt. Waarschijnlijk gaat dat geleidelijk, dus laten we het gewoon bekijken hoe het zich ontwikkelt. We raken er niet van streek van, maar we moeten wel realistisch zijn in die ontwikkeling en de sturing daarop, dus eerst maar even kijken hoe het gaat.

Mevrouw Kok, ja dank u wel, voorzitter. Ik schrik even van wat de wethouder hier zegt, want dan zou het ons laten zien dat mensen in Nederland dit geld nodig hebben of dit tekortkomen. Dat heeft toch die hoogleraar, die voorzitter van de Commissie Sociaal Minimum, die de wethouder zelf heeft uitgenodigd, ook zelf aangetoond? Toch, dus dat er structureel mensen in Nederland tekortkomen, dat zijn mensen die een bijstandsuitkering ontvangen. Dat zijn ook mensen die werken. Dat is zo en het punt is volgens mij juist dat we die nu weinig zien en dat we graag willen dat we die uitnodigen om naar ons als gemeente te komen om hen te kunnen ondersteunen. Dat is toch, dat lijkt me toch het uitgangspunt? Of begrijp ik de wethouder dan verkeerd? Wethouder.

Nou ja, daar zijn we eigenlijk weer terug bij het begin van deze hele discussie. Nou, je kunt toch niemand die aangewezen is op steun van de gemeente en die met armoederegelingen in aanraking komt en dat soort dingen, dat bedoelde ik met mijn opmerking. Ik gun natuurlijk uiteindelijk dat die nullen uitgeven. Omdat iedereen gewoon dat niet nodig heeft, maar het is natuurlijk, maar het staat keurig in het stuk natuurlijk ook en echt wel gemeente. Natuurlijk is het voor veel mensen toch nodig dat dit gebeurt en daar doen we natuurlijk alles aan. We hebben hier een nieuw beleid voor. Maar je gunt eigenlijk toch iedereen dat die onafhankelijk van wie of wat dan ook, afgezien van dit, nou wordt het bijna heel erg ideologisch, iedereen heeft elkaar nodig etcetera. Dat snap ik ook wel, maar je gunt iedereen toch gewoon een eigen inkomen, eigen zelfredzaamheid en lekker aan de bak, maar natuurlijk is het ook logisch dat dat niet voor iedereen is weggelegd en daar doen we het nodige aan, dat bedoelde ik er meer mee. Ik wil

Wil voorkomen dat we wat uit gaan wijden, mevrouw Veldman. Ja, nee.

Ik zou hier op willen aanhaken om dan even terug te gaan naar een vraag die volgens mij nog onbeantwoord is gebleven, want ik haalde zelf het rapport van de Commissie sociaal minimum aan, maar net werd ook genoemd van. Er zijn ook andere mensen dan de mensen met een uitkering in de bijstand die gewoon tekortkomen in Nederland. Waarom wordt er in dit stuk niet gekozen om de inkomensgrens van de regelingen van de gemeente allemaal gewoon te verhogen naar 130% om te zorgen dat we juist ook die groepen die nu uit beeld blijven wel die nodige steun kunnen geven?

Omdat ik dan liever inzet op groepen die buiten beeld blijven, die helemaal aan de onderkant zitten, dan het extra omhoog, want dat zijn dan weer nieuwe groepen. En we hebben natuurlijk een mooi plaatje op pagina, wat is het, 11, dat heel duidelijk de druk laat zien. Letterlijk is het toegespitst op bepaalde groepen. Afbeeld en...

En waarom is het of of? Waarom, als je iedereen helpt tot 130%, zou je daarmee mensen die onder die 130% zitten niet kunnen helpen? En...

Dan duidt het systeem zoveel uit en dan komen we toch weer terug op dat geld wat we ter beschikking hebben en moeten inzetten op die groepen die wij belangrijk vinden.

Speelt dan wel meer de noodzaak, de zogenoemde noodzaak tot budgettaire inzet, neutrale inzet, meer dan het ideologische idee dat je graag wil dat iedereen die het tekort komt geholpen wordt en dat zijn dus ook mensen met 130%. Wethouder.

Ja. Nee, ja, het is, we hebben keuzes gemaakt. We hebben bepaalde kaders en binnen die kaders hebben we echt hele mooie keuzes gemaakt. We hebben het beleid toegespitst. We hebben het aangepast, hebben sommige groepen geïdentificeerd waarvan we het belangrijk vinden om ze sterker te helpen, andere groepen minder. Ja, dat is het antwoord hierop.

Helder, dan sluit ik deze ronde af en ga ik naar de tweede termijn. Vanuit het

Het is of nee, niet wethouder, sorry Voorzitter, ik heb nog een onbeantwoorde vraag. Nog één ja nog één, ik heb er maar twee gesteld, maar die zijn allemaal onbeantwoord gebleven. Of bij het aanpassen van de regeling en aanmeldformulieren ook de maatschappelijke partners meegenomen worden, of dus ook hun visie daarop? Oké.

Ja, absoluut, daar zijn we mee in gesprek geweest in de totstandkoming hiervan, dat staat ook in het stuk, hè? We gaan ze spreken en nou, nogmaals, ze zitten zelfs op de publieke tribune hier om te kijken. Nee, dat gaan we zeker doen, want wat ik net al zei, hè, die maatschappelijke kracht die we nodig hebben om dit echt te laten slagen, ja, dan moeten we natuurlijk wel meer in verbinding blijven. Nee, absoluut.

Kijk nog even rond of het nu echt anders beantwoord.

Nee nee, en tot slot ook dan, want ik heb inderdaad dat schemaatje gezien en met de jaren en wanneer het is gebeurd, maar daarin miste ik nog: wanneer gaat de informatie ook in andere talen verspreid worden? En hoe snel gaan de regeling en aanmeldformulieren versimpeld worden? Hoe snel om op dat concreet?

Met de uitvoering gaan we nu aan de slag. In die mijlpalen staat ook wanneer wat wordt aangepast en dan hebben we meteen de uitvoering mee. Andere talen, daar verwijs ik even naar het standaardbeleid van de gemeente als het gaat over communicatie en dergelijke. Dus daar hebben we volgens mij nu in het beleid in de dienstverlening dat we in het Nederlands communiceren. Wat ik wel wil zeggen is dat die maatschappelijke partners en dergelijke en die toeleiding mogelijkerwijs wel in andere talen communiceren, maar ons dienstverleningbeleid is gebaseerd op de taal Nederlands. Afgezien van noodgevallen, zoals er zijn corona of afsluitingen, of noem maar op.

Wel. Ja, dat zou een klein beetje jammer zijn, want ik complimenteerde juist met de inzet om ook in andere talen te gaan communiceren. Dat staat in dit stuk, maar ik hoor nu dat dat dus dan niet het idee is om te gaan doen. Ja, ik moet erkennen dat het vaag in stond, maar ik ging uit van de hoop dat het dus een concrete stap was die gezet zou worden, maar er werd gezegd, van wellicht is het dan misschien wel handig om ook in andere talen te gaan communiceren. Ik nam dat op als een idee om daar ook mee aan de slag te gaan, maar wellicht dus niet. Proberen

Te doen, maar daar heb je die maatschappelijke kracht van. We proberen aansluiting te vinden bij allerlei groepen ook in de, in de, in de jacht zal ik maar zeggen op het zwarte gat van mensen die wel recht hebben en mogelijkerwijs heel erg veel noodzaak voor deze regelingen en die we nu nog niet bereiken. Maar we hebben natuurlijk ook onze algemene dienstverleningsconcepten. Volgens mij hebben we dat als voetbal Nederland. Maar dat is dus ook wat ik net zei. Dus het zou zo mooi zijn om die mensen te bereiken die mensen helpen, want die mensen spreken dan bij de talen in dergelijke gevallen. Maar ik ben voor de dienstverlening van de gemeente wel gehouden aan het dienstverleningsbeleid wat we in het algemeen hebben. Maar ik ben benieuwd waar dat staat, want.

Dat kan ik wel even toelichten. Dat staat op pagina 12, dat er ook problemen zijn rondom de Nederlandse taalvaardigheid en dit maakt dat het gemeentelijk beleid om alleen te communiceren in het Nederlands wellicht opnieuw tegen het licht moet worden gehouden. Nou ja, ik zou zeggen, ga daar vooral mee aan de slag als ze dat erin. Staat dat?

Dat betekent dan een nieuw debat over dit onderwerp. Daar staat ook inderdaad wellicht en mogelijkerwijs dat dat in de toekomst verandert. Dus misschien kunnen we het daar eens een keer over hebben, maar nu ben ik gehouden aan de dienstverlening die we nu hebben. Helder dan?

Dan ga ik nu wel over naar de tweede termijn en het betreft een raadsvoorstel, dus ik hoor graag hoe u dit voorstel apprecieert: hamerstuk, bespreekstuk, moties, amendementen. Alle mogelijkheden.

Mogelijkheden die u heeft als eerste mevrouw Kok, Partij van de Arbeid.

Dank u wel, voorzitter. Ja, ik heb vanavond verschillende partijen al horen aangeven dat zij belang hechten aan minimaregelingen in deze gemeente. Daar ben ik echt blij om, want dat doen wij ook. Laat dat duidelijk zijn. En ik ben ook wel blij dat we dat gesprek over wat het nieuwe beleid of deze nieuwe regelingen zouden gaan betekenen voor inwoners in de praktijk naar voren trekken door die tabel opnieuw te gaan invullen. Want daar kunnen we dit volgens mij heel concreet zien. Ik doe eigenlijk een open vraag aan de fracties die na mij komen. Mocht nou uit die tabel blijken dat mensen er ernstig op achteruitgaan, bent u dan bereid om te kijken naar een alternatief? En dan heb ik daar meteen iets voor u in de aanbieding. Want vanwege de zorgen die de Partij van de Arbeid had op dit punt, ben ik met collega Veld van GroenLinks al bezig geweest met een aantal voorstellen om dit armoedebeleid te amenderen. Die delen we graag binnenkort met de collega-fracties. Want wat ons betreft is het goed om onze inwoners die het met het minst moeten doen te ondersteunen. Echt een politieke keuze die we hier samen als raad hebben te maken. Wij doen er graag een voorstel voor, dank u wel. Bespreekpunt dus, maar dat lijkt me echt duidelijk. Dank u wel.

Me logisch dat het een bespreekpunt wordt, zeker als we de tabel hebben en dat lijkt me een mooie discussie opleveren.

Maar we zijn natuurlijk altijd bereid om met partijen in gesprek te gaan, want ik hoor wat kritische punten in de vergadering.

Dank voorzitter, zoals ik al aan het begin aangaf, op zich zitten er heel veel positieve kanten aan dit stuk, dus een positieve houding van ons is te verwachten. Ik hoor dat er ideeën komen, dus het is sowieso goed om een breekpunt te maken. Dat geeft mijn fractie ook tijd om nog even te kauwen, onder andere op de resultaten van de tabel. Want zoals ik aangaf, we hadden vier punten. Drie van die punten zijn de zorgen bij mij een beetje ontnomen, maar over die gezinnen met kinderen en wat er in die koersnotitie staat, ben ik nog wel benieuwd wat daar uitkomt. En ik ga nog even kauwen over wat we doen met maatschappelijke kracht. En als laatste, luisterend naar dit debat over de hele financiële vraag, etcetera, denk ik wel aan dit minimabeleid. We hebben die verantwoordelijkheid om mensen in nood echt te helpen en voor de rest moeten we de samenleving de kans creëren voor mensen om ook mee te doen en moeten mensen die kans pakken. Dus we moeten ook voorzichtig zijn. Er wordt nu gezegd vanuit een budgettaire begroting houden we het minimaal. Nee, volgens mij focussen we op deze doelgroep, omdat dit de doelgroep is waar we de morele verantwoordelijkheid hebben om mensen in nood te helpen. En moeten we voor de rest kijken hoe we in die maatschappelijke kracht samen met partners, en ook vragen aan partners hoe ze daar zelf aan bij kunnen dragen, hoe we een brede gemeenschap creëren waar iedereen mee kan doen. En op die manier creëer je de financiële bestaanszekerheid en niet sociale bestaanszekerheid op de manier die hoort bij de gemeentelijke verantwoordelijkheid. En ik denk dat daar dit beleid in ieder geval op voorziet.

Voorzitter. Dank wethouder voor de antwoorden en wij zouden zeggen, ja, een hamerstuk mag het zijn. In de tabel wordt het ja bespreekpunt en daarbij kondig ik nu ook gelijk een amendement aan om de taal vooral in het Nederlands te houden. Dus.

Volgens mij komt meneer Kock niet met een amendement. Of wel? Oh, wel. Oké, zo te horen.

Ja dank voorzitter, nou, daar willen we het heel graag dan lekker constructief met de VVD over hebben, hè? Want het lijkt me een zeer slecht plan. Wat me wel goed lijkt, is om inderdaad het nog wat verder te hebben over ons ideaal om mensen die het echt nodig hebben te helpen. En wat vinden we dan echt nodig? Dat is een politieke keuze. Het lijkt me heel mooi om daar nog een keer goed het debat over te voeren. Daar willen wij dus GroenLinks en PvdA graag een start mee maken door het indienen van een amendement. Want ik hoor zelfs bij de wethouder ook dat het echt nodig is om breder te kijken dan de mensen die het allerminst hebben, maar dat er juist ook de werkende Nederlanders zijn die ook gewoon tekortkomen en dat we daar als gemeente ook een rol in zouden kunnen en moeten spelen. Wat ons betreft dus nogmaals, dat komt jullie kant op en ik hoop van harte dat we daar een constructief gesprek over kunnen voeren. Dank u wel.

Wat de SP betreft wordt het een bespreekpunt. Ik zie de tabellen ook met heel veel tegemoet en ik ben ook erg benieuwd naar het voorstel van de collega's van GroenLinks en PvdA.

Ah ja. Mevrouw Vogelaar tot slot van D66.

Dank u wel, voorzitter. Ja, ik zou in mijn tweede termijn nog even willen terugkomen op de, nou ja, al eerder genoemde spanningen tussen enerzijds het budgettaire kader en ook de ambities. En daarin hebben we gezien dat bepaalde, nou ja, politieke mensen en wereldbeelden, zal ik maar zeggen, met elkaar clashen. Ik denk ook niet dat we dat, nou ja, dat we dat helemaal kunnen oplossen, dus dan voel ik me geroepen om te vertellen dat D66 in die zin vooral pleit voor pragmatisme. En ik lees toch in de stukken dat de ambities hoog zijn. We willen veel doen met het bestaande budget om meer mensen te bereiken. En ik lees ook een bepaald optimisme in het stuk van de wethouder en dat sluit ook wel aan bij het ontplooiingsliberalisme wat hij ons heeft toegelicht, maar tegelijkertijd is het wel degelijk zo dat voor sommige mensen in, nou ja, gegeven deze nieuwe voorstellen de situatie achteruit zal gaan, want ja, zoals ik al eerder zei, hetzelfde geld gedeeld door meer mensen is onderaan de streep gewoon minder per hoofd. En het is wat ons betreft ook gewoon heel belangrijk om daar eerlijk over te zijn naar mensen. En daar zouden wij toch wel voor willen pleiten, want het is wat ons betreft ook gewoon belangrijk dat mensen weten waar ze aan toe zijn, zelfs of dat nou iets meer of iets minder is. En oh ja, nog voor de Raad, gezien de aangekondigde amendementen lijkt ons een bespreekstuk prima.

Dank u wel, wethouder, volgens mij heb ik geen vragen meer aan u gehoord. Dan sluit ik af met het feit dat het voorstel geagendeerd wordt als bespreekpunt voor de Raad. Er zijn twee amendementen aangekondigd, één vanuit de VVD met betrekking tot de taal en één met diverse aanpassingen vanuit GroenLinks. Partij van de Arbeid noem ik het maar even. Partij van de Arbeid, GroenLinks.

Helemaal goed, daarmee dank ik de wethouder en de ondersteuning voor hun bijdrage vanavond en de voorbereidingen, en daarmee sluit ik dit agendapunt. Dan kom ik...