2.a.1 Insprekers m.b.t. programmabegroting 2019-2022. - 19:05

Geachte leden van de Raad, Wethouders en Voorzitter. Allereerst wil ik u mijn excuses aanbieden voor het feit dat wij u bestookt hebben met e-mails van filmpjes van artiesten als Veldhuis en Kemper, Angela Groothuizen, Soundos, Sjaak Bral, Eric van Sauers en Yora Rienstra. Heeft u ze gezien, naast de vele honderden e-mails van verontwaardigde burgers en ondernemers uit onze gemeente? Maar ook van buiten onze gemeente. Ik hoef hier mijns inziens niet opnieuw een pleidooi te houden waarom wij vinden dat de Raad een visie moet kiezen die toekomst biedt voor het Veur Theater. Een toekomstvisie om ons florerende theater in het Damcentrum te laten bestaan. Ja, wij hebben 6 jaar geleden gezegd dat wij het zonder subsidie gingen doen, omdat er na de bezuinigingen geen budget...

Halverwege hebben wij moeten besluiten om een stichting op te richten om andere additionele financieringen te kunnen verwerven, zoals Fonds 1818, het VSB Fonds en ook de gemeente. Hiermee hebben we onder andere een aantal leuke projecten kunnen uitvoeren, waarvoor nogmaals onze dank. Echter, deze fondsen en potjes zijn geen garantie voor het behoud en voortbestaan van een theater. De fondsen geven ook aan er niet voor structurele subsidie te zijn. Zoals u weet, baten wij het theater ook zoveel mogelijk uit. Waar de huurovereenkomsten het toelaten, commercieel. Het einde van het figuurlijke elastiek van ons cultureel ondernemerschap is nu wel bereikt. Om dit elastiek niet te laten knappen en dus het theater in de toekomst goed te kunnen beheren en te onderhouden, is een kleine aanvulling in de vorm van een structurele subsidie nodig. Een fractie van wat andere theaters in het land nodig hebben. Onze gemeente behoudt hierdoor een volwaardig en door de inwoners van Leidschendam-Voorburg geliefd en vooral functioneel theater. Een theater dat tot twee jaar op rij een top 10 plek in de landelijke verkiezing als meest gastvrije theater van Nederland heeft verworven en de Cultuurprijs Leidschendam-Voorburg heeft gewonnen. De e-mails die wij hebben ontvangen en aan u hebben doorgestuurd, hebben ons zeer veel steun en vertrouwen gegeven. Deze steunbetuigingen verwarmen ons en voelen als een hart onder de riem. Wij zijn dankbaar voor wat wij in de laatste 6 jaren hebben opgebouwd, zo gewaardeerd en gerespecteerd wordt een hart in het Damcentrum met vele sociale, maatschappelijke en culturele activiteiten. Activiteiten voor jong en oud. Zoals aangegeven is onze subsidieaanvraag gericht op onderhoud, technische ondersteuning, technische installatie, personele ondersteuning en publiciteit. En hierbij wil ik ook iets uit de wereld helpen. Wij zijn niet geholpen met een eenmalige subsidie uit bijvoorbeeld het potje Masterplan, soms Masterplan Damcentrum. Wij willen hier niet volgend jaar weer staan. Onze aanvraag betreft een structurele subsidie uit het cultuurbudget. Wij hopen dat u dit als Raad begrijpt. In het verleden behaalde resultaten, lees 2011 de crisistijd, bieden inderdaad geen garantie voor de toekomst. Het is aan u als Raad om daar vanavond een nieuw beleid voor vast te stellen. Erken dat wij in deze gemeente twee theaters hebben met hun eigen waarde en hun eigen krachten, die beiden cultureel gesubsidieerd dienen te worden. En nog even voor de goede orde, wij zijn nooit samenwerking met theater Ludens uit de weg gegaan en staan daar nog steeds voor open. Wij hopen dat u de tijd heeft genomen om alle e-mails te lezen van andere bezorgde ouderen die straks wellicht niet meer naar het theater kunnen omdat ze niet afhankelijk willen zijn van anderen en wij om de hoek zitten, van bezorgde ouders, docenten en andere medewerkers van basisscholen die zich afvragen of leerlingen straks nog wel naar schoolvoorstellingen kunnen, van bezorgde burgers en ondernemers die het theater essentieel vinden voor het Damcentrum. In een van deze e-mails zat een tip die ik citeer: "Ik zou u op het hart willen drukken dat er in uw gemeente natuurlijk ruimte is voor twee theaters. Dat heeft het Veur Theater toch al jaren aangetoond. Ik zou u op mijn knieën willen smeken, steun ze. Kunst en cultuur hebben voorvechters nodig. Zonder mensen die hun nek uitsteken, is cultuur overgeleverd aan de jungle van commercie en dat overleeft niemand, zelfs het Concertgebouworkest niet. Ik zou willen toeroepen, kijk naar Leiden, waar een cultuurmakelaar is aangesteld die de vraag bij de stad legt wat er nodig is. Gezondheid, geen beleid van boven, maar de energie en de initiatieven uit de stad versterken. Zou dat niet de ware beleidsmakers sieren? Ik kom uit een politieke familie met burgemeesters en gemeenteraadsleden. Ik weet zeker dat zij het met mij eens zijn. Geachte leden van de Raad, zeg ja tegen het Veur Theater voor de toekomst en u zit bijna letterlijk voor een dubbeltje op de eerste rang." Ik dank u wel voor uw aandacht en wens u alle wijsheid toe in deze vergadering.

Meneer Van Schijndel, dank u wel. Mevrouw Van Giessen.

Voorzitter, mag ik nog een vraag stellen aan meneer Schijn of niet?

Als er nog een verduidelijkende vraag is voor de heer Van Schijndel. Ja, voor...

Ja nee, als meneer Van Schijndel nog even terug. Zijn er nog andere raadsleden die nog een verduidelijkende vraag aan de heer Van Schijndel hebben voor dit moment? Ja, dank.

U wel, meneer Van Schijndel, u bent een heel succesvol ondernemer met heel veel enthousiaste klanten, hebben we gehoord, en u heeft zeker een heel mooi theater staan. Mijn vraag is: bent u niet bang dat als u straks afhankelijk wordt van structurele subsidie, dat u daar dan ook echt afhankelijk van wordt en dat wij dan ook eisen gaan stellen als een raad? U moet dan voldoen aan bepaalde beleidskaders. En het kan ook betekenen dat u onder een ander bestuur komt te vallen of dat er iets anders wijzigt. Wilt u dat wel? Dank u.

Bang voor, wij zijn ons daar zeker van bewust. Wij hebben vanaf het begin eigenlijk ook gewild om als onderneming het theater verder te zetten. Nou, dat werd al heel snel een stichting omdat al bleek dat het gewoon lastig was. En zoals gezegd, ja, direct is eruit, dus dan zijn er wat ons betreft twee keuzes: of ik sta nu bij u om daar naar de subsidie te vragen, ja, of we gaan dicht. En dat is iets waar we natuurlijk al die jaren geleden niet voor hebben gestreden en wij staan zeker open en willen ook wel in gesprek over wat voor eisen er dan worden gesteld en of er een ander bestuur boven komt of een combinatie, een fusie, daar staan we zeker voor open. Dank u wel, voorzitter. Nou.

Nee, maar dan gaat ieder antwoord weer nieuwe vragen oproepen. Als het een korte vraag is voor een verduidelijking en ook een kort antwoord, want dan ga ik naar de volgende inspreekster, heer Rozenberg.

Een hele korte vraag, voorzitter, is het mogelijk dat dan het bestuur, het college, de gemeentes ook kunnen adviseren wat dan een goede set aan randvoorwaarden zou kunnen zijn? Dus dat moet worden meegenomen in de richting van wellicht het andere theater.

De heer Van Schijndel, zeker. Korte kan niet. Een woord, vijf letters. Mevrouw Van Giessen.

Voorzitter, dank u wel dat ik hier even van deze kant kan staan. Voorzitter, we zien nog steeds de naweeën van de bezuinigingsslag die in 2011 gemaakt is en een aantal van u en ik ook zelf hebben dat mogen meemaken. En ik kan u verzekeren, dat deed toen echt pijn. Er is toen subsidie weggesneden bij organisaties, bij sportverenigingen, bij andere verenigingen die echt heel hard bezig waren om voor onze gemeente iets te verrichten en dat deed pijn. En die naweeën voelen we nog steeds. En wat er toen onder andere was gezegd: van ja, er moet overal maar eentje van zijn. We hebben het ook gehad over een zwembad. Er zijn er nog steeds twee en theater en museum. Er zijn er nog steeds twee. Intussen zijn er nu twee theaters, waarvan een draait met flinke subsidie en met betaalde krachten en een draait commercieel en met een wijkfunctie. Beide draaien goed. Beiden hebben hun rol gekregen in deze gemeente en ze zijn ook maatschappelijk bezig en het gaat gewoon goed. Waarom gaan we dan nu heel langzaam die kraan dichtdraaien en weten we zeker dat als we nu die subsidie niet kunnen geven, dat dan het theater omvalt? Er is gewoon nog maar een kans. Al 5 jaar wordt er gezegd met projectsubsidie: ze kan het altijd net even overeind worden gehouden, wat zeer waarschijnlijk dan al zei: direct is eruit. Het is nu echt de laatste kans. Lukt het nu niet, komt er nu niet een structurele kleine bijdrage, dan zijn we als gemeente het theater gewoon kwijt. En dan zijn we niet alleen het theater kwijt, dan hebben we ook een gat in de Damlaan en in het hele Damcentrum. Beide theaters hebben ook bewezen bestaansrecht. Ze zijn enthousiast, ze hebben een eigen doelgroep en verschillende doelgroepen. Ik pleit er dus ook niet voor om het ene theater de kosten van het andere te laten gaan. Het zijn twee totaal verschillende theaters en daar moeten we ook gewoon blij mee zijn met hun eigen doelgroep en eigen activiteiten in de cultuuragenda. We zijn inmiddels een paar jaar verder. Er is geen economische crisis, we hebben een cultuuragenda gehad. Er moest meer geld voor cultuur en er moest een impuls komen op cultuur en dat is ook ingezet. Waarom dan toch voor een theater zeggen: die doen we niet. We hebben nog steeds twee zwembaden. We hebben 5 voetbalverenigingen, we hebben 3 fanfarebands en nog heel veel meer organisaties. Terecht dat een aantal kleine organisaties toen niet gekort is, maar dat wil niet zeggen dat we nu langzaam die kraan moeten dichtdraaien, want dat is precies waar we nu mee bezig zijn. Dus mijn oproep is ook: gemeenteraad, college, bezint eer gij begint. We hebben de fout al eerder gemaakt met een hele harde bezuinigingsronde en ik weet ook dat toen erbij is gezegd: als het maatschappelijk nodig is, dan zijn we bereid om te kijken of we iets moeten terugdraaien. Dames en heren, volgens mij is die tijd nu gekomen om eens heel goed te kijken of we op deze manier doorgaan of dat we het theater de plek geven in de gemeente die ze zelf bewezen al vervuld hebben. Ik zou dus zeggen: gemeenteraad, college, penny wise is pound foolish. Zorg ervoor om dit theater te behouden, laat het niet verloren gaan, niet voor de gemeente, niet voor Damcentrum en niet voor de cultuur.

Dank u wel. Is er vanuit de Raad nog behoefte aan een verduidelijkende vraag aan mevrouw Van Giessen? Alleen mevrouw Aris?

Sorry hoor. Ja mevrouw Van Giessen. U bent jarenlang raadslid geweest. Ook in de vorige periode. Fractievoorzitter van de Partij van de Arbeid. En mijn vraag is toch echt waarom u dat niet heeft geregeld met het Veur Theater? Ze hebben de afgelopen jaren bijna elk jaar een verzoek ingediend om structurele subsidie. De crisis was vorig jaar ook al achterwege, zeg maar, het ging voortvarend met het vorige college wat financiën betreft, dus dat kon ook geen argument zijn. Dus waarom heeft u toen niet uw nek voor het Veur Theater uitgestoken? Ik, ik...

Ik stel voor dat we niet met een inspreken een politieke discussie gaan beginnen.

U wilt dan nog een verduidelijkende vraag stellen, meneer Rosenberg, nietwaar? Ik zou

Inderdaad geen politieke vraag moeten stellen, nee voorzitter.

Dus, ik wil mevrouw Van Geest ook vragen om op de feitelijke punten in te gaan.

Is dat mevrouw Arends vorige periode inderdaad niet in de Raad zat en dit dus misschien niet kon weten, maar dat ik ook vorige periode en de jaren daarvoor telkens moties heb ingediend om structuur in de subsidie voor het theater te krijgen. We hebben met elkaar toen die beslissing genomen om tekorten. We weten allemaal dat het pijn deed en daarna hebben wij en zeker als PvdA telkens weer een motie ingediend voor geld voor het soort theater. Dank u. Dank.

U wel, ik ga naar mevrouw Van der Zon om over ditzelfde onderwerp ook in te spreken. Even het knopje aan van de microfoon. Kijk.

Dames en heren, dank u wel dat ik even het woord mag hebben. Mijn naam is Andrea. Disco van der Zon is de naam van mijn man. Ik ben vrijwilliger bij het Veur Theater en daarvoor ook al bij het Theater Camuz. Ik heb niet veel ervaring met politiek, dus mijn speech is niet zo gelikt als die van mijn voorgangers. Maar ik hoop wel dat u er ook over na wilt denken. Enkele jaren geleden heeft u van ons belastinggeld het kerkje op de Damlaan verbouwd tot Theater Camuz, een geweldige actie. Dit was het startsein van de revitalisering van het Damcentrum. Echter, nog voordat dit in zijn geheel gerealiseerd was, heeft u de helft van de subsidie van beide theaters alweer ingetrokken. U heeft het aan de partijen zelf overgelaten hoe het overgebleven subsidiebedrag te besteden. U heeft toen toegestaan dat Camuz alweer gesloten werd en alleen verdergegaan werd met de Tobbe, inmiddels Theater Ludens. Dit vond ik destijds al opmerkelijk, aangezien het gebouw van de Tobbe c.q. Ludens van een particuliere investeerder is, waardoor een aanzienlijk deel van de subsidie, ons belastinggeld, als huur naar een commerciële partij gaat. Camuz c.q. het Veur Theater is van de gemeente, waardoor die huur terug zou vloeien naar de gemeentekas. Voor de opening van Ludens heeft dat theater destijds zelfs extra subsidie gekregen. Van dat openingsbedrag had het Veur Theater minstens een jaar kunnen draaien. Gelukkig heeft een aantal ondernemers de moed destijds opgebracht om Camuz zonder subsidie voort te zetten als het Veur Theater. Inmiddels heeft het Veur Theater een belangrijke culturele functie, zeker voor Leidschendammers en Stompwijkers. De ondernemers, Oscar van Schijndel in het bijzonder, hebben de afgelopen jaren al hun tijd en energie in het theater gestopt voor een vergoeding die ver onder het wettelijk minimumloon ligt. Bij Ludens doen een aantal goedbetaalde krachten het werk dat Oscar in zijn eentje doet voor minder dan het minimumloon. Theater Ludens krijgt dus alle subsidie. En als het tekort komt, vraagt het gewoon om extra subsidie en krijgt dat dan ook nog. Ik vind dat echt ongelooflijk. Zo word je daar nooit creatief, hoor. Het Veur Theater vraagt na al die jaren zonder nu om een kleine structurele subsidie. Graag wil ik van u argumenten horen waarom dat niet wordt toegekend en graag hoor ik ook van u de argumenten waarom u Ludens wel structureel subsidie verleent en dit bedrag verhoogt zodra erom gevraagd wordt. Geldt er niet zoiets als de Wet Markt en Overheid? Een andere vraag is, waarom Leidschendam en Stompwijk minder belangrijk lijken te zijn dan Voorburg? Ik kan namelijk geen andere reden verzinnen waarom deze casus op deze manier gespeeld wordt. Of het zou vriendjespolitiek moeten zijn, maar die conclusie wil ik op dit moment nog niet trekken. Ik dank u voor uw aandacht.

Dank u wel, ik wil aan de Raad vragen of er behoefte is om nog een verduidelijkende vraag te stellen aan mevrouw Van der Zon. Ik heet dus zo.

Ik heb hier ook een excuus, mevrouw Masker van mevrouw Disco, dat excuus, dan wordt het goed in het verslag opgenomen. Ja, dank u wel voor het inspreken en dan zullen deze inspraakpunten ongetwijfeld in het debat van de Raad over de begroting verder worden meegenomen. Dan heeft mevrouw Timmer zich ook gemeld om te willen inspreken over de begroting. En ik geef haar het woord om in te spreken. Mevrouw Timmer.

Goedenavond geachte voorzitter, leden van de raad en toehoorders. Graag wil ik inspreken bij de begroting 2019, die nu dit jaar programmabegroting 2019-2022 heet. Dat betekent dat je dus eigenlijk nu een voorschot neemt op de komende jaren. Dat is opvallend. Wat opvalt, is dat er al een voorschot wordt genomen op de eventuele verkoop van de Eneco-aandelen en de gemeente maatwerk zegt te gaan bieden door het servicecentrum nog verder uit te kleden door de openingstijden te beperken, zodat er de komende jaren 70% minder bezoekers zullen komen. Op pagina 16 staat verder dat bezoekers in het servicecentrum door robot Alfie worden ontvangen en doorverwezen. Alfie leert ook het komende jaar bij en kan inwoners nog beter van dienst zijn. Is het zo dat Alfie succesvol tot nu toe heeft gefunctioneerd en of de kosten in verhouding staan tot haar meerwaarde? De keer dat ik met de robot kennismaakte, verwees ze me direct door naar de baliemedewerkster omdat ze niet geprogrammeerd was. Dit zijn slechts de kenmerken van een overheid die juist verder af dan dichter bij de burger wil komen. Met het opzeggen van de diensten van de nationale ombudsman en de nationale jeugdombudsman voor klachten naar de ombudsman van de gemeente Den Haag is ook die service sterk afgenomen. De gemeentelijke klachtenfunctionaris schreef in zijn laatste jaarverslag dat het aantal klachten is toegenomen door een betere registratie. Inderdaad, dit viel veel indieners van klachten al jaren op dat er geen aandacht of verbetering was van gesignaleerde gebreken en problemen. Ga weer terug naar de nationale ombudsman, zodat niet slechts één keer per maand contact kan zijn via een inloopspreekuur via het loket van de gemeente en het dus meer op afstand komt te staan. Sinds mei jongstleden is de jeugdombudsman wethouder geworden en neemt de gemeentelijke ombudsman van het uiterst minimaal bezette bureau tot 1 november aanstaande als zijn taak erbij. Waarom was deze functionaris ook afkomstig uit en nu weer terug bij zijn politieke partij? Een invulling van deze functies door niet-politiek actieve ambtenaren verdient de voorkeur. Niemand weet wat de redenen twee jaar geleden waren voor de raad om over te gaan. De service is minder. Ik heb niet teruggevonden in de begroting wat de financiële bijdrage voor de gemeentelijke ombudsman nu jaarlijks is. Het mede door de gemeente en inwoners geïnitieerde platform lokale democratie, dat recent is opgericht om mee te werken aan een visie op lokale democratie, om deze te bevorderen en een bijdrage te leveren aan een positieve betrokkenheid van de inwoners bij de gemeente. Dus die is recent opgericht. De oprichters van het platform spelen in op de toenemende belangstelling voor lokale democratie als middel om burgers te betrekken bij hun leefomgeving. Het platform wil een brugfunctie vervullen tussen de inwoners en de politiek en de dialoog op gang brengen tussen inwoners, bestuurders en inwoners onderling. Het platform heeft bereikbaarheid Leidschendam gekozen om verder uit te werken voor een lokaal democratische aanpak. In het kader van de Dag van de Lokale Democratie wil men op 13 september of 16 november aanstaande in Amersfoort de gemeente gaan vertegenwoordigen. Mijn vraag is, wat is de aansturende rol van de gemeente hierin en hoeveel draagt de gemeente hieraan financieel en materieel bij? Verder is het deze behandeling van de meerjarenbegroting en de aanbieding tegelijkertijd pas dit jaar van de tweede overzicht van de financiën over 2018 op een meer dan volle agenda is fnuikend voor het verhogen van de participatie van burgers en bedrijven bij het huidige en toekomstige beleid van deze gemeente. Het feit dat ik de enige ben die nu hier inspreekt, is illustratief daarvoor. Wellicht kan de gemeente een voorbeeld nemen aan de gemeente Utrecht, waar alleen de begroting wordt behandeld in een marathonzitting van twee uur 's middags tot 's nachts 24 uur. En er dus met open vizier en uitgebreid over kan worden gesproken. Nu heeft de raad in een besloten vergadering op 16 oktober jongstleden op individuele wijze al haar vragen in een zogenaamd 5-minuten-tafeltjesgesprek kunnen stellen aan ambtenaren. En daar heeft dit voor andere raadsleden en de buitenwereld niet bekend. De informatie wordt dus niet gedeeld en er wordt ook geen verslag van gemaakt. Wat opvalt bij het lezen van de begroting is dat het vaag blijft en zelfs meerdere keren strijdig is op thema's, zoals over de inzameling door Avalex. Gemeente, zet nu en ook in de komende jaren in op meer transparantie over hoe de zaken er echt voor staan en pas hierop uw afdeling voorlichting aan. Nu haal je als burger vaak meer, betere en eerdere informatie uit de nieuwsberichten van Vlietnieuws en het Voorburgs Dagblad. Sinds 1 oktober 2018 is met onmiddellijke ingang het aantal vergaderingen per maand van de gemeenteraad gehalveerd. Daar bij de keuze van het nieuwe vergadermodel sinds de nieuwe raad dit een belangrijke voorwaarde was, kan nu al geconcludeerd worden dat het raadsmodel voor beeldvorming, oordeelsvorming en besluitvorming in de praktijk niet heeft gewerkt. En bij de evaluatie eind van dit jaar direct kan worden teruggedraaid. De agenda van vanavond kan hierbij als illustratief voorbeeld dienen. Mevrouw.

Dan stop ik nu ermee. Voorzitter, ben ik wel aan mijn minuten?

Ik vond, ik heb vanmiddag gebeld of hoeveel minuten ik dat ben ik al lang 5 minuten.

Maar ik zie dat u het op papier hebt, en ik neem aan dat u dat ook de griffie kunt doen toekomen. Ik

Haak dan af. Tenzij dat u nog zin voor een onderwerp heeft. Ik ben de enige inwoner die de moeite neemt om de begroting te bekijken.

Tekloppen maar inspreken. Er is 5 minuten beschikbaar voor inspraak en er is ook nog ruimte voor een eventuele verduidelijkende vraag vanuit de Raad.

Ik had toch een paar vragen eigenlijk over de route.

De heer Rozenberg heeft nog een vraag aan u. Andere niet?

Voorzitter Roosenberg, ik ontvang graag de spreektekst van mevrouw Timmer volledig. Dank u.

U wel. En ook de Raad voor het aanhoren. Ik had eigenlijk de andere punten eerder moeten noemen, want daar ging ik in op om extra geld voor een aantal dingen beschikbaar te stellen. Dank u wel.

Mevrouw Timmer. En daarmee sluit ik het onderdeel van de agenda over het inspreken af en ik ga naar de behandeling van de programmabegroting, de nota van wijziging en ook de moties, amendementen die straks aan de orde komen, en de tussenrapportage en het tarievenvoorstel.