2.a Raadsvoorstel vaststellen reactie op Vervoerplannen 2025

Gaan we over naar het volgende agendapunt. Dat is het Raadsvoorstel vaststellen: Reactie vervoersplannen 2025 nieuwe dienstregeling van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, MRDH. De context: de MRDH heeft de vervoersplannen voor 2025 vrijgegeven voor reactie. Het betreft de plannen van de vervoerders RET, HTM en EBS ten aanzien van de dienstregeling voor 2025. De gemeenteraad krijgt de kans om voor 10 mei aanstaande op deze plannen te reageren en bij het Raadsvoorstel zit als bijlage de concepttekst van de reactiebrief. Het college stelt de Raad voor om de reactiebrief vast te stellen. Ik ben aanwezig hier, en omdat het al enige onderwerpen zijn, ook direct al plaatsgenomen. De wethouder om daarop terug te zien om Tom meteen, wie wil hier wat over zeggen? Ik zie de VVD. Ik zie de PvdA. Ik zie eigenlijk het hele rijtje, dus dat kan ik bij dat vaststellen elke partij. Hier geef je af VCDA. GroenLinks en D66, ChristenUnie ook hè ja. Ik zal niet heel traditioneel van rechts en links beginnen of van links en rechts beginnen, maar ik ga wisselen, dus ik begin in dit geval met de VVD.

Bedankt, voorzitter, ik schrok er toch een beetje van. U begint toch stiekem rechts, maar oké, voorzitter, dank u wel. Vandaag behandelen we het raadsvoorstel reactie op de vervoersplannen 2025 van de MRDH. Ons als raad wordt gevraagd wat wij vinden van de reactie op de vervoersplannen. In de basis zijn we het eens met de reactiebrief zoals deze aan ons voorgelegd is. Maar, voorzitter, we hebben nog wel wat kanttekeningen. In ons verkiezingsprogramma gaven we aan dat de VVD Leidschendam-Voorburg zich hard maakt voor goed en bereikbaar openbaar vervoer voor alle mensen, ook die slecht ter been zijn. En laat nou net één van die haltes die de wethouder ziet als alternatief voor heel Leidschendam-Zuid, station Leidschendam-Voorburg, niet toegankelijk zijn voor mensen die slecht ter been zijn. Dit zouden wij graag terugzien in een reactie op deze vervoersplannen. Hoe ziet u dit? Er is bekend geworden dat door werkzaamheden er maandenlang geen trams van en naar Delft rijden. Dit heeft ook weer invloed op de bereikbaarheid van Leidschendam-Zuid. Kan de wethouder hierop reflecteren en aangeven of we hier vanuit onze gemeente nog iets aan kunnen doen? U geeft daarnaast aan dat de gelijkvloerse instap van tramlijn 6 nog steeds niet geregeld is. Kunnen we hier niet iets stelliger in zijn in deze brief? We lezen door alle stukken dat de personeelskrapte een probleem is. Sterker nog, als de personeelskrapte verergert, dat dit de plannen zal dwarsbomen. Enkele weken geleden kregen we het bericht van de HTM dat er met spoed lijnen worden afgeschaald omdat zij niet genoeg personeel hebben. Dit leidt mij tot de vraag of we dit niet eerder hadden kunnen weten en wellicht andere acties of stappen hebben kunnen ondernemen. Ook zou ik in deze brief hier toch nog extra aandacht voor willen hebben. Kan u bijvoorbeeld in de brief aangeven dat we regelmatig en tijdig, bijvoorbeeld ieder kwartaal, een update hiervan ontvangen om te zien in hoeverre de personeelskrapte nog extra benadeelt? Zodat we niet ineens weer verrast worden door de wat ons betreft ongewenste afschaling van de lijnen. Het valt ons ook op dat er nergens iets wordt aangegeven over de afschaling van de lijnen 45 en 46 die de afgelopen periode toch met enige regelmaat zijn uitgevallen binnen onze gemeente, tijdens de ochtend- en de middagspits. Kan u hier een reactie op geven? Voorzitter, we hebben vanuit de VVD Leidschendam-Voorburg vragen gesteld over de veiligheid in het openbaar vervoer. Dit omdat we hebben gezien dat door een onderbesteding in het veiligheidsbudget er over is geheveld naar een andere afdeling. We zien echter in de cijfers dat de beleving van de veiligheid in 2023 toch iets minder was dan in 2022. Daarnaast zijn er toch ook cijfers vanuit de regio Haaglanden dat er meer categorie A zogeheten geweldsincidenten plaats hebben gevonden in de tram en de bus. Hoe gaat u als wethouder zorgen dat de veiligheid in het OV door onze gemeente gewaarborgd blijft en dat dit ook zo door onze inwoners ervaren wordt? Wellicht een wat ludieker idee: in ons verkiezingsprogramma hebben wij gezegd dat het wat ons betreft een goed idee zou zijn om tramhuisjes te voorzien van groene daken. We zitten niet voor niks aan de linkerkant vandaag, wat vindt u van dit idee? Even kijken hoor, als laatste, voorzitter, zie ik dat er in deze brief geen participatie is geweest met belanghebbenden. In een aantal van de omliggende gemeenten is dit wel gedaan. Waarom heeft de wethouder ervoor gekozen om hierover niet te participeren en kan de wethouder toezeggen dat de volgende keer wel geparticipeerd wordt? Wat ons betreft, onder andere met het MKB en de scholen. Voorzitter, ik heb een hoop vragen vandaag, maar we merken dat het OV onder druk staat en de bereikbaarheid met de auto, lees vandaag het bericht in het AD, maar vanuit de VNO-NCW ook onder druk staat. Ook Vlietnieuws besteedt hier vandaag aandacht aan. Ik maak me toch een beetje zorgen om de bereikbaarheid van Leidschendam-Voorburg. Hoe gaat u ervoor zorgen dat we goed bereikbaar blijven? Voorzitter, tot zover, dank u wel.

Dank u wel. En dan wil ik nu de ChristenUnie vragen. Geeft u een seintje als het opgestart is? Dan helemaal goed. PvdA.

Ja voorzitter, dank u wel. Vandaag praten we over onze reactie op de vervoersplannen vanuit de MRDH. En ik wil me ook daartoe beperken, want ook de Partij van de Arbeid staat net als de VVD voor bereikbaar OV voor alle mensen, ook de mensen met een beperking en ook voor alle mensen die in alle inkomensgroepen een doorn in het oog blijft. In de reactie hangen bij mij, want wij geven heel veel antwoord op de MRDH wat wij zelf gaan doen. Alleen zou ik toch nog willen benadrukken dat de bereikbaarheid van Leidschendam-Zuid en Leidschendam-Centrum met het openbaar vervoer voor ons echt een doorn in het oog is en ook voor de inwoners. De tramhalte bij Overgoo, lijn 19, de extra halte, die blijkt niet haalbaar en daar leggen we ons bij neer. Alleen dat hadden we ook in het geval van de metrolijn E. En die blijkt dus nu, dat lees ik ook in de brief, overmatig veel gebruik van te worden gemaakt en ik zie zo'n zelfde trend als ik kijk naar de groei die voorspeld is en het aantal woningen en het aantal vervoersbewegingen in Leidschendam-Voorburg. Ik zie zo'n zelfde trend en toegevoegde waarde voor die extra halte van lijn 19 aan het Overgoo en ik zou daar echt nog wel voor willen pleiten in de reactie om gewoon bij de MRDH die vraag neer te leggen van ga dat nog eens onderzoeken. En dat zeg ik niet alleen met het oog op de woningbouw die daar komt, maar ook met tenminste de Mall of the Netherlands. Die staat er al en die trekt ook veel bezoekers, maar die trekt tegelijkertijd ook veel autoverkeer. Ik zou dan ook niet, zeg maar, willen beperken tot alleen maar die tramhalte, want ik snap dat dat een kostbare aangelegenheid is. Waarvan we nu nog niet, nou ja, nu staat in een onderzoek: het is niet haalbaar, want ja, we verwachten dat er niet veel mensen gebruik van gaan maken, maar dan desnoods een bus. Kunnen we niet een bus neerzetten, zeg maar, inzetten om dat te doen en dat zou ik ook. De mevrouw van het Bovenveen, die zei het ook: alleen al een bus is soms voldoende om het probleem te verhelpen, dus dat is de enige inbreng die ik heb. Op deze reactie zouden we niet nog iets kunnen toevoegen. En ik ben bereid om dat te amenderen om, zeg maar, die bereikbaarheid van Leidschendam-Zuid los van alleen maar doorverwijzen naar Leidschendam-Voorburg en ook gewoon daar voorzieningen voor te treffen. Zouden we daar nog niet iets aan kunnen toevoegen in de reactie dat we het gewoon nogmaals herhalen dat de Raad heeft aangegeven dat ze dat heel belangrijk vinden. Dank u wel, voorzitter.

ChristenUnie

Geachte Voorzitter, gelukkig is de aandacht voor de reizigers voor het OV weer in een opgaande lijn na het coronatijdperk, met aandacht bij de reactie van Leidschendam-Voorburg gelezen op de vervoersplannen van en met HTM. Wij constateren dat op belangrijke zaken die spelen in onze gemeente een goede reactie is opgesteld. Er is aandacht voor de verkeersproblematiek van de mal bereikbaarheid, Leidschendam-Zuid en Stompwijk, verdere groei van het OV voor ons stijgend aantal inwoners en ook weer herstel van buslijn 45 en 46. Het verminderen van het aantal vervoersbewegingen door meer gebruik van het OV en deelmobiliteit voorkomt dat onze gemeente dichtslibt, het verlaagt de uitstoot van schadelijke stoffen en verbetert de verkeersveiligheid. En zorgt ook dat de bussen weer door kunnen rijden. Op 5 juli wordt ook de Corbulotunnel van de Rijnlandroute geopend, waardoor de verkeersdrukte op onze gemeente hopelijk ook omlaag gaat. Vraag aan de wethouder, gaat onze gemeente of MRDH nog acties ondernemen om automobilisten te verwijzen naar de nieuwe Rijnlandroute om onze gemeente te ontlasten? Tot zover.

Dank u wel. Dan kijk ik naar gemeentebelangen.

Wij zijn blij dat deze reactie op de vervoersplannen nu geagendeerd is voor de Commissie en de Raad. Inhoudelijk kan onze fractie zich vinden in de weergegeven lijn, maar wat ons betreft toch nog wel een kanttekening. In de paragraaf over de bereikbaarheid van de Mall zijn duidelijk en concreet de wensen voor de verbetering van de bereikbaarheid met het OV weergegeven. In de paragraaf over de bereikbaarheid van Leidschendam-Zuid en Stompwijk missen wij deze concreetheid echter. GBLV is van mening dat de bereikbaarheid van Leidschendam-Zuid op korte termijn verbetering vereist. Dat is ook meerdere malen en ook vanavond weer hier aan de orde geweest, zeker met de voorgenomen bouwprojecten zoals aan de Vlietweg 3 en op Overgoo is het van belang dat hier snel spijkers met koppen worden geslagen. In de genoemde paragraaf wordt aandacht besteed aan de verbetering van de bereikbaarheid voor station Leidschendam-Voorburg vanaf de zuidkant van de Vliet. Wij onderkennen het grote belang hiervan en vragen het college om deze actie zoals geformuleerd in de reactie richting MRDH om die concreter en scherper op te nemen, met name wanneer deze aanpassing volgens ons gerealiseerd moet zijn. Aan de wethouder de vraag of hij bereid is om deze passage scherper en concreter te formuleren, zodat we daadwerkelijk op korte termijn iets gaan doen aan de bereikbaarheid van Leidschendam-Zuid. Tot zover mijn inbreng.

Ik dank u wel. D66

Ja voorzitter, dank u wel. Nou, ik kan het ook kort houden. Wij zijn heel tevreden met de reactie zoals die er nu ligt. D66 is groot voorstander van meer en beter OV als een duurzaam alternatief voor bijvoorbeeld de auto. En daarom vinden we het mooi om te lezen dat meer mensen weer de weg naar het station, de bus of tramhalte weten te vinden. Maar ik hoop natuurlijk wel dat het aanbod van de vervoerders met deze vraag meegroeit. En zoals al aangegeven, personeelstekort kan daar een probleem in zijn. Maar goed dat het college dit ook benadrukt in de reactie. Wat het college tevens aangeeft, is dat het jammer is dat een tramhalte bij Overgoo niet haalbaar is gebleken en dat lijkt mij des te meer reden om te kijken en te zorgen dat de andere verbindingen naar Leidschendam-Zuid bereikbaarder en toegankelijker worden voor iedereen. En ik zou dan ook willen horen van de wethouder welke maatregelen nu worden ondernomen om de toegang tot bijvoorbeeld het station van Leidschendam-Voorburg te verbeteren. En daaraan zou ik eigenlijk ook nog de inspreker willen bedanken voor haar woord vanavond en willen vragen of de wethouder ook met de kwestie Bovenveen bekend is. En zo ja, of daar al eens een keertje is onderzocht om de verbindingen aldaar te verbeteren, ook voor mensen die slechter ter been zijn. Tot slot, een goed functionerend OV-netwerk is slechts een deel van de opgave om mobiliteit duurzamer te maken en het is fijn om in de reactie te lezen dat het college dat ook belangrijk vindt. En hopelijk houdt het college ook oog voor de ontsluiting van deze OV-knooppunten, bijvoorbeeld met goede fietsvoorzieningen, en daarop nog graag reactie van de wethouder hoe die dat voor zich ziet. Tot zover voorzitter, dank u wel.

Dank u wel. CDA, mevrouw Muller

Ja voorzitter, dank u wel. Kijkend naar de vervoersplannen ziet het CDA wel vooruitgang, maar we missen nog wel wat ambitie. Het openbaar vervoer is net als de fiets en deelmobiliteit een belangrijk onderdeel van het STOP-principe, waarmee we niet alleen onze gemeente, maar de hele regio bereikbaar en toekomstbestendig houden. Er zijn een aantal punten die ik wil opnoemen. Een aantal zijn al genoemd en ik zal dat even puntsgewijs doen. Het eerste is bus 45 en 46. Er is regelmatig al door voorgangers aangegeven dat die regelmatig uitvallen. Buslijn 46 is ook de enige buslijn in Leidschendam Noord. Die rijdt twee keer per uur, dus als die uitvalt, betekent dat dat je in sommige gevallen meer dan een half uur tot een uur op je bus moet wachten. En dat is zeker ook een wijk waar mensen meer afhankelijk zijn van het openbaar vervoer. Ook is buslijn 46 afgeschaald dat hij eerder stopt met rijden als onderdeel van de financiële gevolgen van corona. Het CDA ziet ook heel graag dat buslijn 46 tot later in de avond blijft rijden, zodat mensen die in Leidschendam Noord werken, maar ook die Antoniushove willen bezoeken of die naar de Mall gaan, niet alleen op de heenweg overdag de bus kunnen pakken, maar ook na 8 uur 's avonds na sluitingstijd vanuit het bezoekuur nog met diezelfde bus terug kunnen. Hetzelfde geldt uiteraard voor de uitval van bus 45. Ook dat baart ons zorgen, maar met name die bus 46 en ik ben ook heel benieuwd welke perspectieven de wethouder daarvoor ziet voor met name bus 46. Puntje twee, tramlijn 19. Dat is de enige tramlijn in de hele Metropoolregio Rotterdam en Den Haag die minder dan 4 keer per uur rijdt. Als er eentje uitvalt, wat ook regelmatig gebeurt, betekent dat dat je 40 minuten op je tram staat te wachten. Dat maakt het reizen met die tram minder aantrekkelijk, maar het is ook de enige tram die naar de Mall of the Netherlands rijdt, die niet van of naar Den Haag gaat, maar naar Delft. Twee vragen aan de wethouder. Welk perspectief ziet u om die tram eindelijk eens een keer vaker dan 3 keer per uur te laten rijden? Immers, wat komt eerst, de kip of het ei, de reiziger of de frequentie? Laten we alsjeblieft die frequentie omhoog gaan, dan volgen de mensen vanzelf. En ik denk dat u al aanvoelt wat de tweede vraag over tramlijn 19 gaat worden. Dat is uiteraard het doortrekken naar met name Delft. Dat ligt dan weliswaar buiten onze gemeente, maar vanuit de MRDH kunt u daar wel uw licht op laten schijnen? Want ook dat doortrekken naar de TU zal waarschijnlijk het aantal reizigers en interesse en gebruik van deze tramlijn verhogen en mogelijk daarmee ook de frequentie. Volgend punt. Ja, het is denk ik al genoemd door een of andere collega hier of daar, de bereikbaarheid van Leidschendam Zuid. Nou ja, eigenlijk het gebrek aan die bereikbaarheid. Ik zie mensen grinniken. Ja, niet alleen staat die hoofdweg vast met verkeer, dan gaat het over autoverkeer. Daar hebben we het niet over, dus we gaan het niet over het vaststaande verkeer hebben dit keer, maar een bus- of tramhalte is er niet in die wijk. En ja, OV of de inwoners die krijgen te horen dat ze voor het OV gebruik moeten maken van RandstadRail halte Leidschendam-Voorburg. Prima halte, goede bereikbaarheid. Tenzij je in Leidschendam Zuid woont, vanaf Overgoo is die halte namelijk een kwartier lopen. Vanaf de Star is het een dik een half uur lopen en dat dus als je goed ter been bent, dus niet als je ouder bent of slecht ter been bent of om wat voor reden dan ook moeite hebt met lopen of fietsen. Als je dan bedenkt, ik geloof dat mijn collega van de PvdA het al aangaf, dat er ook nog extra woningen worden gerealiseerd, betekent dat dat ook voor het CDA de bereikbaarheid, de OV-bereikbaarheid van Leidschendam Zuid echt een heel belangrijk punt is. Halte Overgoo is misschien een gepasseerd station, maar ook wij willen nogmaals vragen van goh, welke mogelijkheden zijn daar nog? Kan daar nog eens een keer naar gekeken worden, met name ook met oog op die toekomst. Mocht dat niet lukken, dan ziet het CDA in ieder geval nog een andere optie. En dat is het doortrekken van tramlijn 6 vanaf de Dillenburgsingel naar de Star, waarbij onderweg ook Schakenbosch en Vlietvoorde bijvoorbeeld zouden kunnen worden ontsloten. Welke mogelijkheden ziet de wethouder hier? Over die tram 6 gesproken, dat is dan een mooi bruggetje naar het volgende onderwerp en in deze gemeente houden we van bruggen. Het uitblijven van het aanleggen van die gelijkvloerse tramhaltes baart ons ook zorgen. Want bereikbaarheid is niet enkel voorbehouden voor mensen die soepel dat hoge trappetje van de tram kunnen beklimmen. Nog een bruggetje over die haltes gesproken, hoe staat het met de fietsbereikbaarheid of het veilig parkeren van de fiets op de halte? Daar hebben we vorig jaar een motie voor aangenomen. Ik ben ook benieuwd of daar een reactie van de wethouder op kan komen of een update. En tot slot wil ik me aansluiten bij de oproep van collega Van de Beek. Sorry, collega Beek van de VVD en ook ik doe een oproep aan mijn raadscollega's vanuit de MRDH. Wij zijn onderdeel van de MRDH. Het is niet Rotterdam en Den Haag. Het is de hele regio, dus alsjeblieft. Kom erbij. Vraag eens een keer aan ons, ga eens een keer mee, maar het is zonde als er één iemand zit waar vier mensen kunnen zitten. Dank jullie wel.

Dank u wel. Tot slot GroenLinks.

Ja dank voorzitter, we hebben het vandaag over de vervoerplannen voor het openbaar vervoer in 2025. GroenLinks is over het algemeen tevreden met de zienswijze. Wel zijn er nog wat punten die ik extra wil uitleggen. Ik heb wat vragen voor de wethouder. Er zijn niet veel veranderingen in de plannen voor 2025, maar met de mall en de huizen die gebouwd gaan worden, is het belangrijk dat het OV mee blijft groeien.

Mevrouw De Prez, kunt u iets harder praten?

Ja, ik zal iets dichter bij de microfoon zitten

Iets dichter bij de microfoon helpt ook.

Dat krijg je als je niet heel lang bent. Dat betekent dat het openbaar vervoer vaak rijdt en toegankelijk, betrouwbaar en betaalbaar is. Hoe meer aanbod, hoe meer mensen met het OV gaan en dus ook minder met de auto. Bij de nieuwe plannen voor huizen en bedrijven is het dus al vanaf het begin belangrijk om na te denken hoe de bereikbaarheid met het OV is en niet pas erna. Op een aantal lijnen gaat de frequentie gelukkig wat omhoog, maar dit kan wat ons betreft zeker nog beter. Denk aan metro E, tram 19 en ook bus 46, zo eerder genoemd. De bus die naar de mall gaat en maar eens in het halfuur rijdt. Daar bovenop vallen nog te vaak bussen en trams uit. Het is goed dat hier aandacht voor is bij ons, want het blijft een probleem. Mensen moeten kunnen vertrouwen dat het openbaar vervoer rijdt. De inzet van langere bussen is mooi, maar dat helpt niet als de bus niet komt. Zolang het openbaar vervoer nog niet toegankelijk is voor iedereen, zullen we daar aandacht voor blijven vragen. Een paar voorbeelden: tram 6, station Laan van NOI naar Voorburg en natuurlijk de slechte bereikbaarheid van Leidschendam-Zuid en Stompwijk. Zoals de inspreker aangaf, zijn er ook nog op meer plekken winst te behalen. Gelukkig staan een aantal van deze zaken ook in de zienswijze genoemd, maar feit blijft dat we hier nog steeds op wachten. De mogelijke buurtbusdienst naar Stompwijk is een goed begin. We horen hier graag wat meer over als er concrete plannen zijn. En over de bereikbaarheid van Leidschendam-Zuid sluit ik me graag aan bij de opmerkingen van mijn collega van de PvdA. Tijdens de bespreking van het verkeer- en vervoerplan vorig jaar sprak de wethouder over het belang van toegankelijkheid. De wethouder sprak de mooie woorden: "Het is geen vraag of we het gaan doen, maar hoe." Naar die 'hoe' ben ik heel erg benieuwd. Wordt het toegankelijk maken van station Laan van NOI gelijk meegenomen als we toch de zuidkant van het station gaan verbeteren? Kan de wethouder aangeven of dit mee wordt genomen en wanneer we hier meer duidelijkheid over krijgen? Hetzelfde geldt voor onze motie van vorig jaar, waarin we vroegen om de toegankelijkheid van alle haltes in kaart te brengen en wat er voor nodig is om deze toegankelijk te maken en op welke termijn. Nou, daarnaast las ook ik in de voorplannen over de geplande werkzaamheden, waardoor 3 maanden tram 19 niet naar Delft gaat rijden. Er staat dat er wel wordt gezorgd voor vervangend vervoer, maar verder nog niet heel veel concreet, dus we gaan er vanuit dat de wethouder dit goed in de gaten houdt, zodat onze inwoners nog steeds naar Delft kunnen blijven reizen en andersom de inwoners uit Delft naar ons. Tot slot lees ik dat de tramhalte aan de Heuvelweg richting een oplossing beweegt. Kan de wethouder hier wat meer over vertellen en aangeven wanneer dit gaat gebeuren? Dat was het.

Dank u wel. Wethouder, u heeft een uitdaging, want er zijn zeer veel vragen.

Ja dank u wel, voorzitter. Ja, inderdaad, zeer veel vragen, maar dat geeft ook aan dat het openbaar vervoer leeft in deze gemeente en daar ben ik natuurlijk als portefeuillehouder mobiliteit erg blij mee. Het is ook niet voor niets dat we dit in principe vormvrij hadden kunnen bespreken. Dus inderdaad, het klopt, gemeenten hebben andere invullingen gegeven aan hoe zij de vervoersplannen willen bespreken met de raad, maar ook met de samenleving. Dus dat is eigenlijk meteen een antwoord op de fractie van de VVD, hè? Je ziet inderdaad bijvoorbeeld de gemeente Den Haag dat die wat uitgebreider hier ook op heeft geparticipeerd. Laat ik heel even toch de context schetsen. Dit is eigenlijk de eerste keer weer na corona en het zogenaamde transitieprogramma OV en corona dat er weer op een normale manier, althans op de reguliere manier, de vervoersplannen met elkaar worden besproken. Dus dat is op zichzelf goed nieuws, hè? Dat is ook mogelijk gemaakt door het besluit van de bestuurscommissie en bekrachtigd door het algemeen bestuur van de MRDH om te investeren rond de 145 miljoen euro in het OV, dus in de HTM, EBS en RET, en niet alleen te investeren, maar ook echt met een samenhangend pakket te komen van hoe we ervoor gaan zorgen dat het OV weer uit die coronacrisis komt, maar ook perspectief heeft om al die opgaven die we hebben, het gaat over woningbouw, verduurzaming en gewoon een gezonde en veilige leefomgeving, dat het OV daarin ook een rol kan pakken. En daar zijn allerlei afspraken voor gemaakt. Dat maakt ook dat we willen inzetten op groei. Maar zoals net ook al een paar keer aan de orde is geweest, is dat lastig. Ook vanwege de arbeidsmarktsituatie. Even terug, het is geen ideaal proces, ook al zijn we blij dat we het weer kunnen voeren. Het is best wel onder stoom en kokend water. Ja, hebben we dit vanuit de MRDH, en ik ben natuurlijk ook als portefeuillehouder verantwoordelijk, op zo'n manier proberen in te richten waarin er aan de ene kant een goed gesprek over de vervoerplannen gehouden kan worden en tegelijkertijd dat ook de vervoersbedrijven in staat worden gesteld om voorbereidingen te treffen voor het komende jaar, voor 2025. Dus die staan ook onder spanning, die moeten als het gaat over roosters, over inkoop, noem het allemaal maar op, zij moeten daar allerlei voorbereidingen voor treffen. Nou, dat is bijna hogere wiskunde om dat voor elkaar te krijgen. Ja, en hoe later zij duidelijkheid hebben over die vervoersplannen, hoe moeilijker dat voor hen wordt. En daar telt daarbij inderdaad de problematiek op de arbeidsmarkt, dus zij hebben liever eigenlijk gister vastgestelde vervoersplannen dan morgen. En tegelijkertijd komen wij uit een hele lastige periode, hebben we net behoorlijk wat geld geïnvesteerd in het openbaar vervoer. Ja, willen wij ook gewoon een goed proces met elkaar doorlopen? Dat maakt dat wij wel tot de conclusie komen dat deze procedure tegen het licht gehouden moet worden en ik denk dat wij dat ook lokaal moeten doen van hoe willen we in het vervolg ook bredere participatie gaan inrichten? De heer Beek gaf net al aan dat we ook over de mobiliteitsvisie gaan spreken, hè? Daar zal ook participatie aan gekoppeld worden, maar ook inderdaad in deze procedure lijkt het me goed om daar eens goed met elkaar over na te denken. Welke partijen willen we dan ook betrekken hierbij? Want ja, openbaar vervoer is niet een doel op zichzelf. Het is een middel om onze maatschappelijke opgave te bereiken, dus dat neem ik graag ook mee naar de MRDH. Want elke gemeente worstelt met dit vraagstuk. Ja, voorzitter. Inderdaad, veel vragen, er komen wel een aantal thema's uit. Laat ik bij Leidschendam-Zuid beginnen, want dat heeft zeker de aandacht. Onlangs heb ik ook een wijkwandeling daar gemaakt. Er kwamen verschillende thema's aan bod, natuurlijk ook de autobereikbaarheid, maar we hebben het ook inderdaad over openbaar vervoer gehad. Het is niet dat er per se slechte verbindingen zijn, maar wel van hoe kom je dan bij de haltes? En als je dan Leidschendam-Voorburg de halte pakt, dan is dat vanuit Zuid gewoon niet goed toegankelijk en dan helemaal niet voor mensen met een beperking. En het is ook alleen maar van eenzijdig richting Rotterdam te bereiken. Ja, dat vraagt echt, dat is echt een strategisch vraagstuk waar wij stappen moeten gaan zetten in het licht van alle woningbouw die daar in de planning staat. En dat hebben we geprobeerd ook in de reactiebief om dat op een goede manier te verwoorden, maar ik proef dat daar wel een tandje bovenop kan. Ik neem dit graag specifiek mee terug om te kijken hoe we dit scherper kunnen formuleren en ook de urgentie om hier echt op in te zetten, dat dat wat krachtiger uit de reactiebrief naar voren kan komen.

Als u even een punt wil zetten, want ik zie inmiddels twee omhoog gaan. Ja ja, drie dan in dit geval eerst zei ja dan.

Ja voorzitter, dank u wel wethouder, ik begrijp dat het een strategisch vraagstuk is. Ik begrijp ook dat dat niet over een nacht ijs gaat, maar volgens mij is het geen vraagstuk dat er sinds gisteren ligt. Wat gaat er nou concreet gebeuren voor Leidschendam Zuid?

Wethouder.

Ja voorzitter, op dit moment wordt er ambtelijk verkend welke scope er nodig is, welke partij, hè. We trekken hier natuurlijk nauw samen op met de MRDH natuurlijk en ook met vervoerders. Er spelen verschillende dingen, ook in het kader van de meerjarenafspraken. Bijvoorbeeld gaan lijn 3 en 4 gekoppeld rijden. Daar is extra geld vanuit het Rijk voor beschikbaar gesteld en ook vanuit de regio. Dat vraagt ook aanpassing, deels ook op dat traject. Daarnaast kijken we in het kader van de knooppunten hoe we deze haltes beter tot hun recht kunnen laten komen en dus ook deze woningbouwontwikkeling die wij daar graag aan willen koppelen. Dat moeten we samen gaan brengen. Ja, hoe ik het voor me zie: wij investeren namelijk in Leidschendam-Zuid al bijvoorbeeld in betere fietsverbindingen. We hebben ook een stuk grond in eigendom, ook bij de halte. Ja, ik zie daar hele grote mogelijkheden om daar echt een upgrade te maken die ervoor zorgt dat je vanuit Leidschendam-Zuid goed deze halte kan bereiken. Ik zie voor me dat je daar ook je fiets goed kan stallen. En natuurlijk zal dan ook in overweging genomen moeten worden dat dat op een bewaakte manier gedaan zou kunnen worden. Ik ga hier niks beloven, maar deel in ieder geval wel de beelden die ik daarbij heb en ook onze inzet. En ja, dat zal ervoor zorgen dat ook de relatieve afstanden gewoon korter gaan worden als mensen met een elektrische fiets daar naartoe kunnen komen. Ja, anders dan dat ze inderdaad helemaal moeten komen lopen, maar dan moeten de randvoorwaarden wel goed geregeld zijn en dat moeten we bij elkaar brengen. Een goed plan inderdaad maken en ja, daar wil ik eigenlijk zo snel mogelijk in ieder geval de contouren of in ieder geval de inzet van de gemeente graag over gedachten wisselen met de Raad.

Hierop aanvullend of een andere vraag?

Nee, aanvullend. Want ik vind het heel mooi als mensen een elektrische fiets hebben, dan zijn ze er sneller. Ja, als ik twee wielen zou hebben, dan zou ik ook een fiets zijn, dus daar schieten we eigenlijk niet heel veel mee op dat tram 1, 3 en 4 gekoppeld gaan rijden. Dat is heel leuk voor de mensen die bij die halte in de buurt wonen, maar dat zorgt niet dat die halte dichter bij Leidschendam Zuid komt te liggen en betere fietsverbindingen voor Leidschendam Zuid is fantastisch. Dat juichen we toe. Ik bedoel, dat zien we graag. Maar ik vroeg naar de OV-verbindingen in Leidschendam Zuid. En, ik hoor u wel over betere fietsverbindingen, maar niet over betere OV-verbindingen in Leidschendam Zuid.

Wethouder.

Nee, dat is dus de halte van Voorburg, die dus maar beperkt toegankelijk is. Inderdaad, vanuit Leidschendam Zuid is de inzet dat die volwaardig toegankelijk ook gaat zijn. Ook voor mensen met een beperking, dat die gewoon volwaardig inderdaad ook voor hen beschikbaar komt te staan. Maar daar moet nog heel wat water door de Vliet gaan, voorzitter, voordat we daar zijn. Maar dat is wel echt strategisch waar we op inzetten en waar ik ook echt wel vertrouwen in heb dat we daar stappen in gaan zetten deze periode. Ja, en dat maakt ook dat ik naar lijn 19 even overstap. Want ja, je moet ook wel je focus inderdaad gaan leggen. Er wordt door meerdere partijen gepleit om toch te kijken of we die halte, die eerder ook is onderzocht, niet alsnog kunnen inbrengen. Ja, ik moet echt eerlijk zeggen, ik ben echt een, nou ja, ik hou hier een warm pleidooi voor een goed, betrouwbaar, toegankelijk openbaar vervoer, maar je moet ook echt wel scherp zijn waar je je focus, je tijd, middelen en je mensen op inzet. Ja, en dan denk ik dat lijn 19 een extra halte bij Overgoo dat dat echt zonde van al die schaarse middelen gaat zijn. Het is onderzocht, het kost heel veel geld om een halte daar mogelijk te maken, omdat meer de nadruk komt te liggen op steeds meer woningen bij Overgoo betekent dat je alleen 's ochtends een deel hebt en in de middag een deel, maar overdag daar weinig stop zou hebben en tegelijkertijd wordt lijn 19 met een extra stop daarmee ook onaantrekkelijker en daar zitten gewoon verbanden bij. Want als een lijn onaantrekkelijker wordt omdat die vaker moet stoppen, ja, dat daar toch reizigers dan gaan afhaken, dus daar komt zowel maatschappelijk als financieel geen goede businesscase uit. En ja, zou ik er echt voor pleiten om dat te laten rusten en vooral de aandacht te hebben op Leidschendam Voorburg station om die zo goed en echt topkwaliteit hoogwaardig te maken als ook volwaardige halte ook voor Leidschendam Zuid.

PvdA

Ja voorzitter, dank u wel. Ik had een vraag, maar daar is inmiddels nog een tweede vraag bij gekomen. De eerste vraag is met betrekking tot dat de wethouder aangeeft dat er een aanscherping zal plaatsvinden in de reactie. Betekent dat dus dat wij niet hoeven te amenderen of dat we dat nog voorgelegd krijgen voordat de raadsvergadering komt?

Ja, voorzitter, dat, excuus, ja Voorzitter, dat is het geval, dus wij komen met een nieuwe tekst. En als dat ook niet aan de verwachting voldoet, dan staat het natuurlijk altijd vrij om een amendement alsnog in te dienen. Ja Voorzitter, dan wil ik graag nog even bij lijn.

U wacht, wacht even met de PvdA nog een tweede vraag.

Ja dank u wel voorzitter, excuus wethouder, ik hoor de wethouder zeggen wat hij zegt over de extra halte bij Overgoo. Ik zou dan aan de wethouder willen vragen: wat is dan het alternatief? Want daar komen eenmaal woningen. De halte Leidschendam-Voorburg vind ik, dat heb ik al in eerdere debatten gezegd, toch iets te ver weg voor mensen die in Leidschendam-Zuid wonen. En mevrouw Muller had al cijfers over hoe lang het duurt om te lopen, niet fietsen, maar voor mensen die slecht ter been zijn. Ik maak me daar wel zorgen over, dus wat is het alternatief als we niet willen inzetten op die extra halte? Want ik snap de argumentatie, ik snap het kostenplaatje, maar zouden we dan niet iets met een bus kunnen doen? Een bus die vanaf Leidschendam-Zuid, ik noem maar iets, en dan vergeet ik vast inwoners die iets verder daar vandaan wonen, Leidschendam-Zuid het bochtje nemen, de N14 ingaan en worden afgezet bij de halte Leidschendam-Voorburg bijvoorbeeld.

Wethouder

Ja voorzitter, ik laat ik vooropstellen dat het een terecht pleidooi is, hè? Want als je inderdaad straks een volwaardige en hoogwaardige halte hebt bij het Leidseplein, dan moeten we er natuurlijk voor zorgen dat die ook voor iedereen goed bereikbaar is en wat daar dan voor nodig is. Ik heb inderdaad een voorbeeld gebruikt van, we hebben dan gewoon goede fietspaden nodig, hè? Die op een veilige en snelle manier inderdaad die halte kunnen bereiken, maar daarmee staat wat mij betreft de denkkracht ook niet stil. We gaan straks over deelmobiliteit hebben, kunnen we daar wellicht mogelijkheden in zien en daarnaast moeten we ook wat meer strategisch kijken, ook bijvoorbeeld naar doelgroepenvervoer. Zijn daar wellicht mogelijkheden in? Of misschien toch wel een busje dat die halte aandoet, dus ik zou willen zeggen: laten we, ik neem absoluut deze punten serieus. Ja, het kan niet alleen bij de halte blijven, we moeten er dan ook voor zorgen dat die halte goed bereikbaar is. Daarin zie je wel in mobiliteitsplannen een omslag, hè? Waar je eerst nog allerlei buslijnen had die naar die halte toe gingen, zie je dat door de elektrische fiets de afstanden die gefietst worden ook steeds langer worden, zodat mensen inderdaad eerder kiezen om met de fiets naar een halte te gaan dan de bus bijvoorbeeld te pakken. Dus ik zou willen voorstellen om daar gewoon goed naar te kijken. Hoe zorgen we ervoor dat als die halte er echt komt, dat die ook voor iedereen in Leidschendam-Zuid of vanuit het centrum gewoon goed bereikbaar is? Die wil ik meenemen.

Op dit punt mevrouw Van Weers

Dank u wel, voorzitter. Ja, er is nog een vraag, zeg maar over station Leidschendam-Voorburg. Het is niet alleen de bereikbaarheid die heel lastig is. Dus als je zeg maar van Leidschendam-Zuid naar Den Haag gaat, moet je onder het viaduct door onder de trein. En dat was één van de punten die een heel groot gevoel van onveiligheid gaf, omdat het zeker in de wintermaanden een heel donker punt is waar je doorheen moet om bij de halte naar Den Haag te komen. En dat is ook een probleem. Zou u dat meteen ook mee willen nemen, wethouder?

Wethouder

Voorzitter: Het is denk ik ook de kern inderdaad van heel wat, denk ik, het voorstel wat zou moeten gaan komen. Ja, want we moeten gewoon een volwaardige toegang vanuit Leidschendam-Zuid zijn voor die halte. Dat is echt de insteek. Ja, dat maakt niet anders dat die trap naar boven nu ook niet inderdaad heel prettig is, maar daar zie ik op korte termijn niet heel veel mogelijkheden om daar wat aan te doen.

En nu heeft meneer Van Wissen heeft ook nog een vraag over.

Ja, ik zit nog wat door te denken, even over de bereikbaarheid, zeg maar van die halte aan de zuidkant van de Vliet en voor de bereikbaarheid van de bewoners van Leidschendam Zuid is het niet mogelijk. Bijvoorbeeld om te kijken of er een pilot mogelijk is met een buurtbus. Om te zien van ja, als er een bus zou gaan rijden, is daar dan vraag naar? Ik vind het ook een beetje zoeken, maar we praten telkens hier over de slechte bereikbaarheid met het openbaar vervoer van Leidschendam Zuid en zou je kunnen denken aan een pilot, bijvoorbeeld met een buurtbus,

Wethouder.

Ja voorzitter, daar moet ik dan heel even op terugkomen, want we hebben daar lijn 47 volgens mij die daar rijdt. Ja, die zou ik even mee terug moeten nemen om inderdaad te kijken voor een pilot. Zeg ik even toe.

De halte Leidschendam-Voorburg roept heel veel emoties op, zie ik. Toch een vraagje?

Heel kort ja, ik snap dat het veel tijd in beslag neemt om te verkennen wie de betrokkenen zijn. Wie er allemaal nou bij zo'n totstandkoming van een plan moeten komen en er worden hier al heel veel ideeën meteen geopperd. Maar ik zou ook de vraag willen stellen, wanneer kunnen we dan een voorstel verwachten dat echt concrete ideeën en plannen zijn die kunnen worden uitgewerkt om een station zowel toegankelijk te maken voor iedereen en bereikbaar voor de buurt? Wethouder

En ik stel voor dat de wethouder dan doorgaat met het beantwoorden van de reeks vragen die er nog is en dan kunnen we altijd in de tweede ronde nog even kijken in hoeverre er nog gepresenteerd moet worden. Want anders krijgt de halte Leidschendam-Voorburg een hele lange aanloop.

Ja voorzitter, een planning zou ik eerlijk gezegd nu echt niet durven af te geven. Nogmaals, het is in een ambtelijke verkenning, maar u mag wel vertrouwen dat ik daar echt zo snel mogelijk, zodra er iets meer concreetheid is, naar de Raad wil gaan. Want het heeft echt, wat mij betreft, topprioriteit gelet op alle ontwikkelingen in Leidschendam-Zuid, maar ook gewoon de huidige situatie. Het gaat over de bereikbaarheid van Leidschendam-Zuid, dus dit heeft echt absoluut prioriteit. En ik wil daar echt zo snel mogelijk bij u op terugkomen. Ik durf daar alleen geen concrete termijn aan te hangen. Ja voorzitter, wil ik toch heel even lijn 19 nog even afmaken, want dat de halte niet opportuun is, heeft het inderdaad? Nou ja, dat weet u misschien ook wel dat ik al wat langer inderdaad ook wel, nou ja, laat ik zeggen geïrriteerd ben over dat het maar 3 keer per uur inderdaad lijn 19 rijdt. Gelet ook op de belangrijke halte de Mall, dat is bijna niet uit te leggen. Wat dat betreft ben ik blij dat de HTM nu ook wel voorstelt om die frequentie weer omhoog te doen. Het is alleen nu even onduidelijk in hoeverre dat samenhangt met de aansluiting van lijn 19 en de TU bij de TU Delft. Het laatste bericht dat daarover is uitgegaan is dat dat in 2025, meen ik, gerealiseerd gaat worden. Tweede helft 2025, dus in het kader van deze vervoersplanprocedure die ziet op 2025 is dat dus wel concreet. En ja, alsnog zal natuurlijk altijd de inzet zijn van als het kan, willen we hem graag vaker laten rijden, maar het heeft in ieder geval ook de aandacht van de HTM. Waar eerder het beeld was dat de reizigersaantallen het niet toestonden om deze frequentie weer te verhogen, is dat nu gewoon weer in beeld, dus daar ben ik blij mee en ook wel hoopvol dat dat de goede kant op gaat. Toch?

Een vraag van het CDA

Ja voorzitter, wethouder, dank u wel, fijn om te horen. Eind 2025 of 2026 klinkt goed. Maar betekent dat dan ook dat we mogelijk tot eind 2025 moeten wachten tot de tweede helft van 2025 en dat die wordt doorgetrokken naar Delft, dat hij dan pas vaker dan 3 keer gaat rijden, of denkt u dat er mogelijkheden zijn dat dat eerder al gaat gebeuren? Dat is me even niet helemaal duidelijk. Ja, dat...

Dat is mogelijk eerder, maar daar willen we graag deze tijd ook nog voor gebruiken om daar wat meer duidelijkheid over te krijgen. Ja voorzitter ondertussen heb ik gelukkig wel een aantal vragen weten te beantwoorden, al hou ik de volgorde loopt dat een beetje door elkaar. Even kijken er waren ook vragen gesteld, onder andere door de fractie van de VVD en even kijken volgens mij ook het CDA over lijn 6, hè? Dat is nog ja, lijn 6 is nog echt die oude klassieke rode tram hè, die daar nog rijdt en zoals u wellicht weet is met het project instroom nieuwe trams. Ja worden die vervangen door de zogenaamde Tina. Nu ga ik niet de afkorting in het Duits hier houden, maar het mooie is. Het is echt een tram state of the art die ook gelijkvloers is. Dus ook rekeningen inderdaad nou echt toegankelijk is voor mensen met bijvoorbeeld een rolstoel of met een kinderwagen waar dat met tram 6 nu nog niet het geval is. En dat ja, dat maakt dat ook tram 6 een hele goede lijn die dat die ook op den duur dus ook toegankelijk ook gaat worden. En ja, dat duurt natuurlijk even die trams, die rijden ook niet gelijk morgen, maar dat is wel perspectief wat ik kan schetsen. Ook in het kader van toegankelijkheid. Ja voorzitter even kijken, dan heb ik ook vragen over buslijn 45 en 46.

Toch? Sorry, een vraag van het CDA.

Ja, dank u voorzitter, voordat we tram 6 gaan verlaten, want ik denk dat u het per lijn of per... Dus voordat we naar de bussen gaan en tram 6 vergeten, twee vragen. Leuk dat de Tina-tram er komt rijden, doet mij denken aan de Tina-dagen, dus dat klinkt nogal nostalgisch, denk ik, voor de dames hier op den duur. Wat betekent dat? Wat is op den duur? En wij hadden ook een vraag gesteld over mogelijkheden. Of u ook mogelijkheden ziet voor het doortrekken van tramlijn 6? Ik weet niet of u dat later nog wilde behandelen, maar aangezien u van de tram nu naar de bus overstapt, wilde ik die doortrekmogelijkheid nog even toelichten, toelichting horen te krijgen.

Wethouder

Dat doortrekken, daar durf ik op dit moment echt geen antwoord op te geven. Tegelijkertijd probeer ik hier even de planning inderdaad voor de, want het gaat hè. Die nieuwe trams gaan over lijn 1, 6 en 12. Lees ook trouwens dat je je mobieltje daarin kan opladen? Nou, dat is ook hartstikke mooi. Even kijken, de planning hou ik heel. Houdt u even van mij tegoed? Ja ja.

Even voor de notulen, want het doortrekken van tram 6, dat klonk een beetje alsof u wel een idee in uw hoofd heeft, maar...

Nee, sorry, Voorzitter, dat gaat mij nu even niet. Is niet zoiets van...

Van over een half jaar of over het volgende kwartaal. Of nee.

Dat zal ik. Ik kan even op deze vraag. Ik kan daar eventueel schriftelijk inderdaad op terugkomen, maar er gaat bij mij op dit moment niet iets.

Schriftelijk terugkomen op vraag 6, ja, dank u. Ja, voorzitter.

Voorzitter, dan even kijken naar toegankelijkheid en tram 6 hebben we gehad. Even kijken, 5 ja 45 en 46. Nou ja, wellicht kan ik in diezelfde categorie. Zouden we daar misschien nog iets van een aanscherping kunnen aanbrengen? Als u dat wenst, weet wel, EBS heeft heel lang niet afgeschaald en is eigenlijk pas onlangs inderdaad tot afschaling overgegaan. Ook daar, in tegenstelling tot HTM, lopen daar nog de gesprekken over van hoe komen we daar die coronaperiode doorheen en hoe sluiten we die vooral af? Die gesprekken zijn nog niet afgerond. Met EBS ontstaat er ook wel weer een nieuw evenwicht. Maar ja, wellicht dat we misschien tot een kort, althans een kleine aanscherping daarvan, dat we daar gewoon aandacht voor willen hebben. En het belang inderdaad van deze lijn ook voor onze gemeente. Voorzitter, kijk ik even naar welke vraag ik nog open heb staan. De VVD over de sociale veiligheid zie ik staan, ja, nou ja, terecht thema. Helaas hebben we de laatste tijd natuurlijk wel weer wat incidenten gehad. Best wel ernstig ook. En ja, dat vraagt wel echt serieuze aandacht. Zoals u weet, ben ik portefeuillehouder ook van exploitatie bij de MRDH en dan kom je ook in allerlei landelijke overleggen, waaronder ook een overleg met zowel de staatssecretaris voor I en W als de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. En ja, daar namens decentrale overheden, maar ook de vervoerders, daar zetten we wel echt druk ook op het kabinet van ja, het is niet zozeer het geld wat hier dan een belemmering is, maar vooral ook wet- en regelgeving van hoe kunnen we er nou voor zorgen dat onze boa's ook effectief kunnen optreden? Ja, dat vraagt nog steeds wel wat, dat blijft aandacht vragen inderdaad en ook druk zetten op het kabinet om ons en vooral de vervoerders te helpen om die veiligheid te kunnen garanderen uiteindelijk ook voor de reizigers. Want als er een gevoel van onveiligheid is, dan wordt het OV natuurlijk ook minder aantrekkelijk. Wat dat betreft ben ik ook wel blij met de laatste waardering. De klantwaardering vanuit het OV werd een 7,9 gemiddeld. Het OV werd gescoord, dus het OV doet het ook gewoon goed, maar dit is wel iets wat serieuze aandacht blijft nodig hebben. Ja, en dan voorzitter, vraagt ook de VVD en ook inderdaad meerdere fracties over de arbeidsmarkt. En dat is wel echt zorgelijk. Het OV zit echt wel weer in de lift. Reizigers weten ook steeds beter weer het OV te vinden. Alleen ja, is die arbeidsmarkt? En dat geldt natuurlijk niet alleen voor het openbaar vervoer, maar dat geldt ook voor het onderwijs, geldt voor de zorg. Eigenlijk kan je bijna geen enkele sector benoemen waar dat op dit moment geen probleem is en werd daarnet terecht al door de heer Beek teruggekoppeld vanuit de adviescommissie dat de MRDH eigenlijk echt een stap vooruit zet. Hoewel we zien dat dit formeel een vraagstuk is voor de vervoerders, zien wij nu dat het dermate effect ook heeft op onze doelen, op onze maatschappelijke opgaves, dat wij hier een onderzoek gaan starten naar de arbeidsmarkt van hoe zit die nu in elkaar op het gebied van OV? Wat hebben OV-bedrijven al gedaan en wat zijn ze voornemens? En dan ook nog een derde spoor en dat vind ik een hele interessante ook van hoe zouden vervoerders, maar ook MRDH, maar ook dus ook gemeenten inspanning kunnen verrichten om hier, ja, om dat arbeidsmarktvraagstuk te tackelen. Dat kan niet alleen door bijvoorbeeld de kaartenbakken kritisch te doorlopen om te kijken van wie zou geschikt gemaakt kunnen worden, maar ook van zouden we ook niet op het gebied van innovatie of flankerend beleid, dus OV-vriendelijk beleid, ervoor kunnen zorgen dat we met minder mensen grotere impact hebben. Nou, daar kijk ik met interesse naar uit, naar die onderzoeken of naar dat onderzoek. En ja, want ik denk ook dat de mobiliteitsvisie waar ook aan werd gerefereerd, dat dat vraagstuk daarin ook meegenomen gaat worden. Maar ja, dat is ook inderdaad niet morgen opgelost. Gelukkig zien we wel dat de CAO-afspraken ervoor zorgen dat de aantrekkelijkheid wel weer is toegenomen, dus dat er ook echt wel weer instroom is. Alleen ja, het is niet zo dat je vandaag solliciteert en morgen een tram bestuurt. Maar goed ook, ja, daar gaat echt wel wat tijd overheen eer dat je daar geschikt voor bent en niet iedereen is dat. Ja voorzitter, dan heb ik nog een feitelijke vraag van de ChristenUnie voor het verwijzen naar de Rijnlandroute. Nou, daar gaan wij lokaal niet per se aan voor vragen, maar dat zal natuurlijk door Rijkswaterstaat Zuid-Holland bereikbaar worden verwezen. En ja, ik verwacht inderdaad wel dat dat ook onze bereikbaarheid ten goede gaat komen. Hoewel ik me daarnaast ook wel zorgen maak over de bereikbaarheid inderdaad van onze gemeente, wetende dat de A4 de verbreding en N14 de ongelijkvloerse kruisingen dat dat project stil is komen te staan en dat uit de verkeersmodellen komt dat dat zeker gaat zorgen voor effecten op onze gemeente op het gebied van verkeersveiligheid, leefbaarheid, bereikbaarheid, maar ook verstedelijkingsopgave die we hebben. En dat is iets waar we ja als Leidschendam-Voorburg via de MRDH en de regio echt wel enorm druk gaan zetten over hoe gaat dan het rijk wat dit besluit eenzijdig heeft genomen. Hoe gaan we hier beter uitkomen met elkaar? Voorzitter, ik wil naar een afronding, maar ik hoop dat u mij vergeeft. Gelet op het aantal vragen dat het ietsje langer heeft geduurd. Bovenveen toch even werd even zeiden namens de inspreker gevraagd. Ik denk dat goed is en dat gaan we gewoon regelen dan dat we eens een gesprek gaan hebben met elkaar en gaan we kijken, ben ik nu ook wel heel benieuwd. U heeft een mooie cliffhanger ingebouwd wat uw idee daarover zei, want nogmaals OV is niet een doel op zich. Het gaat over onze maatschappelijke opgaves. Het gaat over dat mensen van A naar B, naar hun werk, naar een mantelzorger of naar school kunnen. Daar doen we het uiteindelijk voor. En ja, daar ga ik dus ook graag met u over in gesprek. Voorzitter, voor zover dank u.

Ik kijk even rond, ik zie twee handen omhoog gaan, drie handen, vier handen. Er zijn nog wat vragen blijkbaar niet beantwoord. Ik begin even bij GroenLinks.

Ja, dank u voorzitter. Ik heb inderdaad nog wat onbeantwoorde vragen. Allereerst of het toegankelijk maken van halte Leidschendam-Voorburg ook wordt meegenomen in het hele upgraden van de halte en wanneer we daar meer duidelijkheid over krijgen. Maar dat zal waarschijnlijk samenhangen met het eerdere antwoord. Hetzelfde geldt voor onze motie van vorig jaar, waarin we vroegen om de toegankelijkheid van de haltes in kaart te brengen en wat er nodig is om deze toegankelijk te maken. Ik vroeg me af wanneer we daar meer over kunnen verwachten. Tot slot, over de tramhalte aan de Heuvelweg staat alleen dat het richting een oplossing beweegt. Kan de wethouder hier wat meer over vertellen en aangeven wanneer dit gaat gebeuren?

Dankjewel, ik ga even thuis hier eerst verder. Even. CDA.

Ja, voorzitter bedankt, wellicht heb ik het even over het hoofd gezien, maar ik meen geen antwoord nog te hebben ontvangen over wanneer bus 46 weer tot later in de avond blijft doorrijden. Volgens mij start hun laatste rit nu om 7 uur of om 8 uur en dat was vroeger later. In de EBS-plannen staat nergens wanneer dat concreet weer teruggedraaid gaat worden naar later. En de update over de motie over het fietsparkeren bij haltes, daar heb ik ook nog niks over gehoord. Dank u wel.

P van de A

Ja voorzitter, niet een vraag, maar wel een vraag naar aanleiding. Een vraag die is blijven liggen, maar wel een vraag naar aanleiding van wat de wethouder heeft gezegd. En ik kon nou niet heel goed verstaan of mevrouw Depré dat nu had gevraagd. Maar er werd aangegeven dat door de heer Joosten er een voorstel kan komen voor de toegankelijkheid van station Leidschendam-Voorburg en de bereikbaarheid. De wethouder gaf aan dat dat zo spoedig mogelijk inderdaad komt. En ik kan me voorstellen dat daar niet nu 1-2-3 een antwoord op kan komen van wanneer dat dan in de Raad komt, maar kan de wethouder ons dan daar binnen een maand of zo schriftelijk over informeren wat daar de processen van zijn? Dat was mijn vraag.

Genoteerd en meneer De Klerk.

Dank u wel, voorzitter. Ik ben natuurlijk nog heel benieuwd hoe de wethouder kijkt naar onze groene daken op de treinrails.

Zelfs openbaar wordt groen, dus als u daar ook een antwoord op geeft. En dan met de andere vragen ook natuurlijk nog even, dan zijn we het kringetje voor de afronding van de eerste fase bijna.

Ja voorzitter, even beginnen inderdaad dan bij de groene daken. Ik sta er uiteraard positief tegenover, maar ik moet daar wel heel even op terugkomen. Daar kom ik op terug bij u, want ik weet even niet precies hoe het zit met eigendomssituaties en dergelijke, maar ik vind het sympathiek. Het draagt denk ik bij aan meerdere doelen, dus ik neem deze mee terug en dan kom ik inderdaad ook met een reactie daarop terug. Dat geldt ook voor de vraag over lijn 46, daar kan ik nu even geen reactie op geven, dus daar kom ik ook schriftelijk bij u op terug over de toegankelijkheid van halte Leidschendam Voorburg, althans in de planvorming. Ja, dan is dat iets wat natuurlijk niet meer de vraag is of we dat meenemen, maar dat is gewoon de norm nu, dus dat nemen we mee. Ik ben geen ingenieur, maar de halte is gesitueerd in een bocht. Dat maakt het lastig om die rolstoelvriendelijk te maken, maar zeker moet daar ook, als je wat grootser gaat kijken naar die halte en hoe je die toegankelijk wil maken voor bijvoorbeeld Leidschendam Zuid, vind ik dat je dit thema ook mee moet nemen, dus die staat genoteerd. Toen stelde u een vraag die ik heb gemist en daarna stelde u een vraag over de Heuvelweg. Die halte, daar wordt hard aan gewerkt, staat al langer in de stukken. Dan kunt u lezen dat die halte verplaatst en ook vergroot moet worden. Daar zijn we intensief met HTM over in gesprek. Er liggen ook ontwerpen, dat ziet er goed uit en daar wil ik eigenlijk voor de zomer echt op terugkomen. Hoe dat eruit gaat zien. En dan ben ik uw tweede vraag even kwijt.

Mevrouw De Prez

Ja, sorry over onze motie van vorig jaar over de toegankelijkheid van het hele OV, wanneer we daar iets meer over kunnen horen.

Ja, ik meen mij te herinneren dat we daar schriftelijk al op terug waren gekomen. Als dat niet zo is, dan kan ik uit mijn hoofd zeggen dat we wel naar alle haltes hebben gekeken die strikt gezien voldoen aan de toegankelijkheidseisen zoals die zijn opgesteld op de halte lijst, behalve Voorburg vanwege die bocht. En ja, dat ze bijvoorbeeld met een rolstoel niet toegankelijk zijn en de eerder genoemde trams 6 vanwege, ja, dat zijn nog die oude trams. Dus die zijn nu niet toegankelijk met een rolstoel, maar die worden dus vervangen door die nieuwe trams. En dan is dat wel verholpen.

Mevrouw de Prez

Het gaat nu alleen over tram 6, station Leiden naar Voorburg, maar er zijn volgens mij meer haltes die toch niet helemaal toegankelijk zijn, voornamelijk ook wat bushaltes waar de weg ernaartoe niet toegankelijk is. Misschien wel als iemand eenmaal op de halte staat, dat iemand in een rolstoel in de bus komt, maar dat ze de halte niet opkomen, dus dat voldoet wat mij betreft ook niet aan de toegankelijkheidseisen. Dus het is breder dan alleen lijn 6 en station Leiden in Voorburg.

Ja, voorzitter. Dit is een thema wat natuurlijk niet alleen in onze eigen gemeente speelt, maar dat speelt eigenlijk in heel Nederland. De toegankelijkheid van het openbaar vervoer heeft gelukkig ook steeds meer prioriteit gekregen vanuit het rijk. Daar is ook een onderzoek naar geweest, maar er is te weinig geld om daar ook echt invulling aan te geven. Ik wil dit thema wel meenemen naar de MDA, want ik denk dat we daar steviger en beter over kunnen kijken wat we daar ook kunnen doen. Dus niet alleen de toegankelijkheid van de bus of de tram zelf, maar ook de weg daar naartoe. Die wil ik daar wel meenemen. Omdat dit thema eigenlijk bij alle gemeenten speelt, maar daar moet nog wel aan gewerkt worden. Dat is niet zomaar binnen een jaar opgelost, er zijn veel meer afhankelijkheden daarin. Maar daar wil ik me zeker voor inzetten als portefeuillehouder binnen de MDA, dat we daar stappen gaan zetten. Ja, voorzitter. Volgens mij had ik inderdaad nog een vraag van het CDA, maar daar kom ik schriftelijk op terug. Dus volgens mij, voorzitter, heb ik ze nu feitelijk wel allemaal gehad. Dan kijk ik u ook aan.

Volgens mij heeft de PvdA niet helemaal antwoord gekregen op de vraag. De tweede vraag.

Ja, u vroeg voor de zomer, excuus, ja u vroeg inderdaad. Althans, binnen een maand vroeg u inderdaad. Ik denk dat een maand iets te ambitieus is, maar ik wil echt voor de zomer terugkomen met wat meer duiding over wat we daar voor ogen zien en wat onze inspanning daarin gaat zijn.

Zo ook toezegging. Ga ik er even vanuit dat in de eerste ronde alle vragen toch beantwoord zijn en wil ik u uitnodigen voor de tweede termijn en wilt u dan ook direct even aangeven wat u van plan bent te doen met dit raadsvoorstel. Er zijn wat wijzigingen toegezegd, dus ik ga er al vanuit dat het niet als hamerstuk zal gaan, maar als je even aangeeft hoe je ze wel ziet, dan is dat in ieder geval voor de notulen belangrijk. En dan begin ik ook weer bij de VVD.

Voorzitter, dank u wel om met dat laatste dan maar te beginnen. De wethouder moet flink wat aanpassen, want dan wordt dat inderdaad een hamerstuk, dus ik denk dat het nog een bespreekpunt wordt voor de Raad. Eventjes tot zover, voorzitter, dank u wel. Wethouder, bedankt voor de beantwoording. Ik ben blij te horen dat de wethouder in de toekomst gaat kijken met welke partners er geparticipeerd wordt en wat ons betreft, hoort het MKB standaard in dit soort stukken meegenomen te worden, evenals scholen en andere organisaties. We zijn voorstander van participatie en in dit geval vinden we dat heel belangrijk. Het is denk ik door alle partijen vandaag benoemd. Leidschendam-Zuid, Leidschendam-Zuid, Leidschendam-Zuid. Ik zal het nog een keer zeggen, Leidschendam-Zuid. Echt heel belangrijk dat daar wat gedaan gaat worden. Ik kijk uit naar de aangepaste reactie, wat ons betreft mag die wat scherper, mag daar best wel wat meer voor de belangen van Leidschendam-Voorburg nog iets scherper ingezet worden. Zeker omdat we gewoon zien dat die bereikbaarheid onder druk blijft staan. Ik heb nog een vraag, u bent ingegaan op mijn vraag over de veiligheid. Maar ik heb nog niet duidelijk wat gaat u nou concreet doen om te zorgen dat die veiligheid in het openbaar vervoer verbetert of in ieder geval zo blijft. Tot zover, dank u wel. Dank u.

Dank u wel, ChristenUnie

Geen vragen meer en dank aan de wethouder voor de beantwoording en voor ons is het, nou ja, ik denk, een bespreekstuk zal het wel.

Dank u wel, PvdA

Voorzitter, dank u wel. Wij kijken ook uit naar de aangescherpte reactie van de wethouder, dus ik denk dat het wellicht wordt besproken in de Raad. En anders, als het zo'n geweldig scherpe reactie is, dan zal het wel een hamerstuk worden. Dank u wel, voorzitter.

D66.

U, voorzitter, wethouder, dank u wel voor de beantwoording. Ja, ook wij kijken uit naar de aangescherpte versie van de reactie. We waren blij met de eerste versie, dus dat kan eigenlijk alleen maar beter worden tegen die tijd. Nou, ik denk dat een toelichting dan wel prettig is, dus een bespreekpunt dan alstublieft. Dank u.

Dank u wel, GBLV

Ja voorzitter, voor ons geldt hetzelfde in afwachting van de aanscherping van de reactie wel of niet een bespreekpunt?

Dank u wel, CDA

Ik weet niet of iemand het al had benoemd, maar Leidschendam Zuid blijkt heel bekend en belangrijk te zijn. Als tweede punt Leidschendam Zuid. Nee hoor, ik wil ook even aangeven dat voor het CDA die halte Leidschendam Voorburg, hoe belangrijk dat ook is en hoe goed dat ook is. Wij vinden dat echt geen ideaal alternatief voor de wijk Leidschendam Zuid, want het is echt te ver weg, dus laten we blijven denken in mogelijkheden, blijven denken in oplossingen, bussen of misschien een kabelbaan. En aanvullend zijn we ook erg benieuwd om later nog een reactie te ontvangen over uw gedachten over de mogelijkheden voor het doortrekken van tramlijn 6, dat hij wat verder kan rijden zodat er meer wijken daarop bereikbaar zijn. Over de trend bereikbaarheid horen we natuurlijk uiteraard graag. Of zien we vooral heel graag de hogere frequentie van tram 19 en ook graag dat de oorspronkelijke rijtijden van bus 46 in de avonduren worden hersteld. En verder bespreekpunt en geen opmerkingen.

Dank wethouder, allereerst bedankt voor het beantwoorden van de vragen. Fijn dat een aantal punten wat concreter zijn.

We kijken uit naar de aanscherpingen waar de wethouder het over had en wellicht nog iets om mee te nemen: als er toch gekeken wordt naar aanpassing van de haltes met meer groen, kan er ook gelijk worden gekeken naar verbetering op het gebied van toegankelijkheid. Twee vliegen in één klap, en aangezien de zienswijze nog wordt aangepast, is een bespreekpunt wellicht wat passender.

Ik dank u wel. Er staat eigenlijk nog een vraag open. Als u daar even antwoord op geeft, dan gaan we zometeen ook nog even door het lijstje van toezeggingen heen om te kijken of we dat helemaal scherp hebben staan.

Ja, is goed voorzitter. Ja, een vraag inderdaad hè? Over die veiligheid? Ja, kijk even naar rollen en verantwoordelijkheden. We hebben het openbaar vervoer. Dat is belegd bij de vervoersautoriteit van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Die geeft concessies uit. In dit geval hè, gaat het even over de HTM denk ik dat dat er wordt bedoeld. De MRDH is opdrachtgever en die heeft afspraken met HTM als concessiehouder over sociale veiligheid en daar zijn afspraken over gemaakt. Waar dat aan moet voldoen. MRDH ziet daar ook op toe, nu ben ik toevallig ook portefeuillehouder over exploitatie en maak het me in die rol. Ja, zorg ik er ook voor dat ik concessie dat ook die afspraken die gemaakt zijn dat die worden nageleefd en dat daar ook inspanning op gericht wordt in het belang ook van de mensen die op de tram werken en de reizigers natuurlijk. Daar doen we het uiteindelijk ook allemaal voor, maar daar kan ik u wel van zeggen dat de HTM daar ook echt bovenop zit en ook de andere vervoerders dus veiligheid heeft ook echt prioriteit en dat is mijn inspanning die ik daarop verricht en ook in de lobby richting het rijk om daar ook voldoende juridische middelen voor beschikbaar te stellen, zodat ook de handhavers, boa's dat die hun werk goed kunnen doen. Voorzitter, daar wil ik het bij laten.

Ik dank u wel. Dan noem ik nog even de toezeggingen op die gedaan zijn, met uiteraard als belangrijkste toezegging dat er een aangescherpte reactie komt op de brief.

En, voorzitter, mag ik daar een vraag over stellen? Over de planning van volgende week, hoe gaan we dat aanpakken?

Over de toezegging van de aanscherping?

Wanneer ontvangen wij de aanscherping.

Dat zou ook mijn vraag geweest zijn, omdat dat voor de Raad van de 23e moet. Dus we hebben in principe eigenlijk maar twee weken dan voor de vergadering, dus dat betekent dat je een week hebt om antwoord te geven.

Ja, als ik snel reken kom ik daar ook op uit.

Ja, kan dat u bekoren en die eigen scherpe reactie. Ja, die zal niet dus ja iets meer dynamiek bevatten, maar dat moet u dan vooral niet in de brandstof gooien. Natuurlijk, want anders krijgen we een ander probleem. U komt dat dan? De eerste toezegging die u maar goed, dat is een logische. U komt ook terug op de vraag over een buurtbus rond station Nootdorp om station Voorburg bereikbaar te houden. Dan zeg het maar één mogelijkheid om daar een pilot of iets anders voor te beginnen? Een idee in ieder geval daarover. Daar zou je op terugkomen. U komt terug op de planning van de invoering van de nieuwe tram voor lijn 6 en dat zou u schriftelijk doen. U komt terug op de groene daken op de abri's. Daar komt u ook schriftelijk op terug. U de vraag over lijn 46. Daar zou u ook schriftelijk op terugkomen. Halte lijn 6 en Heuvelweg. Daar komt u voor de zomer op terug. En dan hebben wij zelf hier nog een open vraag staan, omdat het niet helemaal duidelijk was ook wat de PvdA vroeg, maar waarvan u zei dat u voor de zomer daarop terug zou komen. En ik kijk even naar de PvdA want voor de verslaglegging is het dan wel belangrijk dat we dan ook weten wat nou precies het verzoek was?

Voorzitter, u vertelde iets over een buurtbus. Alleen, het zou een voorstel zijn voor de toegankelijkheid van het station. Leidt dit dan tot verbetering van de bereikbaarheid? Dus ik wil het niet beperken tot alleen een buurtbus, maar de wethouder zou er volgens mij creatief over nadenken en dat zou voor de zomer. Zou daar een of wel iets schriftelijks of een voorstel voor komen, dus ik laat het graag ook aan de wethouder over om dit te bevestigen dan wel te ontkennen of aan te scherpen.

Ja, voorzitter. Ik had hem inderdaad iets anders begrepen. Ik dacht dat het ging over een wat meer uitgebreide toelichting over de plannen rondom station Lijsterlaan van vorig jaar, inclusief de zaken die u net noemt. Zo had ik het begrepen en daar had hij, dacht ik, om gevraagd. Daarom zei ik nou, dat is denk ik iets te ambitieus, maar dat ik voor de zomer daar inderdaad op wil terugkomen.

Dan kijk ik even naar de P van de A of dat voldoet.

Ja, ik kijk ook naar mijn collega van D66 of dat ook voldoet aan wat hij vroeg.

Had ook net iets anders geïnterpreteerd. Ik dacht dat het ook was wat de wethouder voor de zomer aan ons wil laten weten. Ook een planning bevat van wanneer een uitgebreid voorstel dan volgt.

Als ik het dus nu zeg maar optel en goed samenvat, dan gaat het over een exacte vorm van planning en de technische opzet van wat dan mogelijk zou zijn. Is dat als het zuinig genoteerd? Sorry, en dan zien we over een week de brief komen, aangepast en aangescherpt, en dan over twee weken in de Raad. Dan zal het als bespreekpunt behandeld worden en dan sluit ik hiermee dit agendapunt af.

Ik word op verzoek van de griffie wijs ik u even op de spreektijden. Er zijn wat partijen die beperkt in hun tijd zijn.

En met als recordhouder het CDA die nog net een minuut heeft gekregen, krijgt u sorry. Ook zijn er nog vragen. Kijk, we geven u een minuut cadeau.

Ben van Oord, neem nu plaats. Ja ja meneer.

Mogen we even 4 à 5 minuutjes? Tot 10.10u.

Minuten ruim zat, ja, even schorsen van de vergadering. Als de dames en heren weer plaats willen nemen. Even kijken, alle fracties zijn weer vertegenwoordigd. Ja.