2.a Initiatiefvoorstel CDA wijkontwikkeling - 20:00

Ja dank voorzitter, even voor mijn collega's even het beeld. Door een misverstand heb ik een half uur geleden mijn bijdrage moeten opsplitsen, dus het is een beetje rommelig, maar ik hoop dat ik in ieder geval hier het doel heb dat ik even feitelijk een beeld geef, als ik het goed begrijp, van het voorstel. Dus dat ga ik dan ook kort doen. Want voorzitter, met veel trots sta ik hier vanavond na een lang traject en veel werk en veel overleg ook met mijn fractie en heb ik de eer om namens mijn fractie dit plan aan uw commissievoorzitter toe te lichten en daarbij uiteraard in te gaan op de opmerkingen vanuit het college. Waar nodig en niet al te politiek uit haar wensen en bedenkingen uiteraard onderweg om vragen van andere fracties ook te beantwoorden. Ik had eigenlijk, voorzitter, vandaag graag een driepotig krukje meegenomen, want dat had in de beeldvorming misschien kunnen helpen bij de toelichting van dit plan, maar helaas kon ik er niet thuis een vinden, omdat voorzitter ons plan eigenlijk bestaat uit drie poten die een soort samenhangende werking hebben, maar ook een individuele meerwaarde hebben. En dat zijn natuurlijk de wijkagenda, het wijkbudget en het inwonersplatform die samenhangend ook weer allemaal mooie samenwerkingen en impact op elkaar hebben. En maar bovenop, als je die alle drie doet, je ook een versterkte werking van integraal werk van de gemeente realiseert wat je dan zeg maar zou kunnen zien als het zitgedeelte van het krukje, zo een beetje de beeldvorming van het krukje in mijn hoofd in ieder geval. Ik hoop dat die duidelijk is naar u als commissievoorzitter. Ik zal elk punt kort benoemen en voorzitter te beginnen bij de wijkagenda. Het idee is hier eigenlijk vrij simpel. Ga met het inwonersplatform aan de hand van de wijkatlas zitten en schrijf op wat de ambities van de inwoners zijn en daarbij bedoel ik dus inwoners, ondernemers, verenigingen. Ook als die al aanwezig zijn in die wijk, neem die vooral mee en creëer dan een soort in kaart brengen van de ambitie die inwoners en al die andere organisaties hebben voor die wijk. Dat is die wijkagenda. Dan gaan we door naar het inwonersplatform en dat is zoals ik eigenlijk al noemde. Die verzameling van inwoners, ondernemers en verenigingen waarbij ze elkaar samenkomen, elkaar ontmoeten en de spreekbuis uiteindelijk zullen vormen van in dit in de pilot wijken de gemeenschap in die wijk en ik benoem expres gemeenschap vanwege inwoners, ondernemers en verenigingen. Het college haalt daarbij terecht aan dat wij ooit wijkplatforms hadden die destijds zijn opgeheven en wat de vraag daar dan is. Ik heb nagevraagd en uit de informatie blijkt het grote aspect. De reden dat destijds het niet werkte was eigenaarschap. Er werd geen eigenaarschap ervaren, nou toevallig door die wijkagenda en wijkbudget creëer je eigenaarschap. Er is een reden om mee te doen. Er is een reden om te participeren en vorm te geven en dat geeft dat eigenaarschap waardoor ik denk en mijn fractie dus denkt dat die inwonersplatforms dus nu wel succes kunnen behalen en daarin dus ook het geleerd van de evaluatie die daaruit volgde, dus dat punt ook nog gemaakt om dan door te gaan. Het laatste deel van die van die kruk, wijkbudgetten. Nou deze budgetten, dat is gewoon een stuk geld. Daar hebben wij ook een raming en een voorzet gedaan van hoeveel zou dat kunnen zijn die inwoners zelf in staat en inwoners lees, inwoners, ondernemers, verenigingen, dus iedereen die betrokken is in die lokale gemeenschap om aan de slag te gaan met de ambities die die wijkagenda vormgeeft. En datzelfde doen en wij daar alleen een faciliterende rol in spelen dat die wijkbudgetten daarbij wordt genoemd door het college, dat er een aantal andere gemeentelijke gelden aanwezig zijn. Laat ik dan wel duidelijk maken dat de wijkbudgetten een koppeling hebben aan de wijkagenda direct verbonden zijn aan de wijk. Dus je hebt echt een ander proces van aanvraag van besteding en omdat het een driejarig proces is, ook een langetermijndoel hebben waardoor je niet jaarlijks een aanvraag hoeft in te dienen. En het heeft dus die autonomie van die wijk in hart wat dichterbij inwoners brengt en je krijgt dus ook voordelen van het wereldwijd bekende concept van participatory budgeting waar je op inspeelt en dan af te sluiten. Als we het hebben over die kruk, dan hebben we dat zitgedeelte voorzitter en dat is dat integraal werken. Want als je een wijkagenda hebt, als je die inwonersplatforms hebt, als je die wijkbudgetten hebt, dan heb je ook een natuurlijk element voor gemeenten om je integraal beleid op af te stemmen. Want we zien ook hè? Wonen en zorg zijn met elkaar verbonden. Groen en gezondheid ook de gemeente moet daarop inspelen. Voor het CDA is de wijk een hele natuurlijke manier om als kern te maken in je gemeentelijk beleid. Dat, dat zou onze toekomstvisie ook zijn voor de gemeente. Ook na deze pilot. Deze pilot, die zou naar een start kunnen geven om ervaring op te doen met die werkmethode en dat is dat integrale werken. Dat soort zitplekje dat doordat je die andere drie elementen hebt stabiel zit en dan kan je gaan zitten op je kruk, dus stoel. Dus voorzitter tot zover denk ik de korte toelichting van het plan. Ik weet niet of ik nog meer informatie op moet geven, maar volgens mij geef ik nu al een redelijk beeld. Ik, kijk eens even.

Even rond bij de collega's of daar nog, ja, tegen het college zou ik zeggen feitelijke vragen, maar dat mag niet. Maar of er nog toelichtende vragen zijn of vragen over de toelichting die de heer Koster heeft gegeven. Ja, mevrouw Veldt.

Ja dank voorzitter, vooral even over de brief die we ook gekregen hebben vanuit het CDA. Daar wordt gesproken over wijken, maar ik vroeg me af welke wijken dat dan zijn? Of misschien heb ik dat gemist in de brief. En waarom dan specifiek die wijken?

Nou voorzitter. Wij hebben in het voorstel juist, omdat ik persoonlijk, maar mijn fractie ook, heel erg gelooft in samenwerking, ook heel veel ruimte gelaten, hè? Daarom staat er ook: het college kan met een plan van aanpak komen om te kijken, dat het de ruimte geeft aan het college om binnen wat zij ook doen in uitvoering te kijken hoe ze dit plan het beste kunnen uitvoeren. Dus een deel daarvan is bijvoorbeeld al dat we niet hebben opgeschreven: deze wijken moeten het zijn, maar dat we de ruimte geven aan het college om te zeggen: dit is een soort blauwdruk van hoe wij denken dat je invulling kan geven aan ambities die overigens de coalitie in een coalitieakkoord ook heeft opgeschreven en mijn fractie deelt. Maar voer het uit en bedenk, waarbij maak dan keuzes en kom desnoods bij de Raad terug. Maar die vrijheid wil ik het college ook geven om te kijken wat dan het beste past vanuit hun ervaring en niet gelijk heel erg prescriptief gaan opschrijven, want ik denk uiteindelijk dat van bovenaf volledig alles opleggen, zeker vanuit de Raad, alweer heel veel ruimte voor die asymmetrie informatie tussen Raad en college. Daar moet je juist als Raad ook zeggen, dan moeten we ook ruimte geven voor het college om zelf keuzes te kunnen maken en dat vertrouwen uitspreken dat het college dat kan.

Ja, voorzitter. Ik wil even aansluiten op de symboliek van het krukje, want u zegt dat het krukje dan stevig staat, maar de ondergrond moet ook stevig zijn. En als ik nu kijk naar wat bijvoorbeeld speelt bij de blauwe tram, daar hebben we vorige maand over gesproken en daar dacht ik dat er een oplossing zou komen, maar die is er niet. Dan vraag ik me af, moeten we dan niet eerst, zeg maar, de acute problemen die er op dit moment al her en der in de gemeentes zijn, bijvoorbeeld met wijkverenigingen, niet eerst aanpakken? Of moet dat een voorfase zijn voordat we met het initiatiefvoorstel aan de uitvoering daarvan aan de slag gaan? Meneer Koster.

Ja, laat ik dan gelijk, kijk, laat ik dan eerst mijn fractie erkennen dat de rol van wijkverenigingen onder druk staat in deze gemeente. Die signalen krijgen wij als fractie ook en die nemen we heel serieus. Mijn fractie is ook voornemens om de komende periode alle wijkverenigingen in onze gemeente expliciet langs te gaan om in gesprek te gaan en die signalen op te halen. Maar dat is hè. De rol van wijkverenigingen is nog weer iets anders, want het voorstel met die wijkbudgetten, wijkagenda en inwonersplatformen. Ik benoem dus ook expres dat inwonersplatform, de bestaande verenigingen, losse inwoners en ondernemers, dat moet je daar dan ook weer? Ja, dat heeft de verbinding. Ja, het is ook heel belangrijk dat we gaan focussen op de rol van wijkverenigingen. Mijn collega, de heer Visser, en ik hebben ook al gevraagd aan het college: wanneer komt die visie maatschappelijk vastgoed? Maar een deel van deze vragen wordt besproken. Die discussie moeten we gaan voeren, en dus dat verband is er. Tegelijkertijd is dit voorstel ook weer een apart iets. Ik weet niet of de heer Van der Schaft hem kan volgen op deze manier. Ja.

Voorzitter, ik kan het prima volgen, maar ik wil toch het accent leggen op, zeg maar, acute problemen ook nu direct oplossen voordat je met hoogdravende nieuwe ideeën komt die op zich wel fantastisch zijn. Hoor even, begrijp me niet verkeerd. Het is fantastisch om zo'n wijkontwikkeling te doen, maar het zou heel pijnlijk zijn als we daarmee aan de slag gaan en de blauwe wijkvereniging Blauwe Trein bestaat niet meer, want dat is wat de volgende week speelt.

Ik zou bijna zeggen, ik kan me herinneren dat de heer Visser zich volgens mij een maand geleden heeft uitgesproken over de blauwe tram. Daar is dat debat geweest. Dat is een heel specifiek debat. Dat algemene debat over de vitaliteit van wijkverenigingen moet gevoerd worden, hè? Daar is het CDA absoluut achter dat we die discussie moeten voeren. Maar ik denk tegelijkertijd dat we die discussie ook weer moeten voeren. Dat hangt ook weer met allemaal andere dingen samen in die zin, hè? Dit voorstel gaat ook heel erg over de integraliteit van beleid tegenwoordig. Ik heb het woord ook eerder gehoord vanavond dat alles met elkaar verband houdt. Op een gegeven moment moet je dan zeggen, dat is een gesprek wat verband heeft hiermee, maar ook dermate belangrijk is dat je het hier niet in moet trekken. Dit is nog een andere ambitie en ik ben het verder met u eens dat we de acute problemen waar nodig moeten voorkomen. Maar die specifieke informatie is dan weer niet deel van deze discussie, maar ik snap wel het verband dat u probeert te leggen. Mevrouw Paul

Voorzitter, dank u wel. Meneer Koster, dank voor dit initiatief en mijn opmerking gaat nog even 5 minuten terug in de tijd, denk ik, want ik hoorde heer Koster praten over blauwdruk enerzijds en flexibiliteit voor het college anderzijds. Ik bleef daar een beetje bij hangen. Want waar bestaat dan die blauwdruk uit en waar zit dan nog flexibiliteit voor het college in uw plan?

Ja goed, misschien klinkt blauwdruk heel definitief. Ik had dan nog meer een blauwdruk waarin je zegt, zo denken wij dat het eruit moet zien en dat het college dan zegt ja, maar kijk, als je nou in plaats van die raamkozijn een ander raamkozijn en die deur een andere deur en hem daar neerzetten die daar, dan hebben we een mooier huis. Dan zeg ik, fantastisch, laten we dat dan doen, want dan hebben we een mooier huis. Dus in die interpretatie en om dan ook weer terug te gaan naar de wensen en bedenkingen. Het college. Ik bedoel natuurlijk de ontwikkelingen rondom de Omgevingswet en de processen die ze daarmee bezig zijn en dat. Dan willen we verband trekken met een wijkagenda waarvan mijn fractie dan ook de eerste ingeving is. Kijk, dat is nou precies zo'n voorbeeld van waar we zeggen, wij willen een wijkagenda in die twee pilotwijken. Daar zitten wat voorwaarden aan, hè? Daar zitten wat ideeën achter van hé ga, met die brede vertegenwoordiging, ondernemersverenigingen, inwoners in gesprek, maak duidelijk die ambitie waar en als dat uiteindelijk vorm kan krijgen en iets wat ook voor de Omgevingswet voldoet, dan zie ik daar alleen maar mooie synergie. Maar goed om even dat woord te gebruiken en dat is dan die flexibiliteit waar het college dan ook kan aangeven van joh dit en dit doen we.

De heer Koster triggert nu weer een ander punt, want de heer Koster heeft het over tenminste de Omgevingswet. Ik weet niet of de participatieverordening erbij zit, maar al die dingen waar het college aan moet voldoen en het wordt nu omgedraaid. Dus in het kader van de Omgevingswet en de participatieverordening zijn we eigenlijk al bezig om dat uit te werken. En eigenlijk draait u het met het initiatiefvoorstel om van nou, wij dienen een initiatiefvoorstel in en dan kunnen we daarmee ook daaraan voldoen. Dus het voelt een beetje als de omgekeerde wereld.

Nou, ik benoem dus expliciet dat het niet mijn doel was met dit initiatiefvoorstel om daaraan te voldoen, maar u vroeg aan mij, waar zit dan die flexibiliteit en de ruimte voor het college om vanuit hun uitvoeringskennis ook nog weer keuzes te maken? Nou, dat zijn voorbeelden. Kijk, als uiteindelijk blijkt dat dat niet samen te brengen is, dan moeten we dat absoluut niet doen. Zoals ik zei, de voorwaarden aan zo'n wijkagenda staan er wel informeerd. Daarom geven we die ruimte om de discussie te voeren van zijn die keuzes kloppen. Maar ik wil in ieder geval de kans geven voor het college om daar keuzes te kunnen maken. Daarom hebben we in intentie en ambitie een hoofdlijnenontwerp gemaakt. Hoe dat eruit zou kunnen zien met de overtuiging dat als je die dingen doet, je de gewenste effecten die we beschrijven gaat behalen. Dat is het idee en dan in de uitvoering is die tweede discussie. Maar je hebt altijd eerst plan en dan uitvoering. Wij hebben nu plan en we willen graag met het college. Althans, wij hoopten heel erg, maar dat was in de reactie van het college meer van, doe dit maar niet. Wij hopen heel erg dat het college zou zeggen, dit is de ambitie die we delen. De hoofdlijnen van dit plan delen we. Laten we dan inderdaad misschien gewijzigd dit voorstel overnemen inhoudend op die uitvoering. Maar dat is helaas niet gebeurd, maar dat was wel de intentie vanuit mijn fractie en dat is nog steeds de intentie die ik vanavond ook verdedig.

Ja, dank. De vraag die zojuist bij ons opkwam is: hoe is het CDA eigenlijk op dit plan gekomen? Is het daadwerkelijk uit de wijken opgehaald dat hier behoefte aan is? Of is het iets wat nou zelf bedacht is? Hoe is dit tot stand gekomen?

Tot stand is gekomen. Het is tot stand gekomen vanuit een aantal verschillende stromingen die samenkomen en dan opeens heb je een idee en ga je dat als fractie dan ook uitwerken en indienen. Dus enerzijds is het voortgekomen uit onze, hé, wij gaan langs de wijken ook momenteel als fractie. In de open wijkavonden dat we elke keer input krijgen van inwoners die zeggen, geef ons meer autonomie over onze lokale leefomgeving. Nou, dat is dan een inputstroom die je krijgt. Dan vervolgens hadden we, hè, onze eigen soort eigenlijk iets waar we niet zo blij mee zijn, dat iedereen spreekt over de heelheid van ambities, sociale cohesie, participatie, leefbaarheid. Maar vervolgens missen wij een overkoepelend plan de afgelopen twee jaar dat dat soort ambities wil realiseren. Dus het is deels oké. Dan gaan we ook maar zelf die ambities realiseren met een voorstel om in ieder geval een start te maken om die ambitie te realiseren. En als het dan niet wordt aangenomen, is in ieder geval de discussie gestart. Dus dat is dan de tweede motivatie en de derde is dan ook gewoon het verkiezingsprogramma dat het CDA heeft opgesteld tijdens de verkiezingen waarvan wij ook een democratische plicht voelen. Als je zegt dat je iets gaat doen, doe je het. Dat is ook hoe ik denk dat je politiek moet bedrijven, want anders heeft het verkiezingsprogramma niet zoveel nut. Dus het zijn en dan nog heel veel andere inputstromen. Laten we dat dan ook duidelijk zijn die allemaal samenkomen, maar dat zijn bijvoorbeeld drie stromingen die samenkomen.

Ja voorzitter, ik heb wat gegoogeld uiteraard en ik zie dat de CDA op verschillende plekken met wijkontwikkeling aan de slag gaat en dat aanvullende gemeentes aan de slag gaan. Is het niet gewoon een CDA landelijk idee dat nu lokaal geïmplementeerd wordt, want die fase slaat u kennelijk over en daar wordt een ander beeld gecreëerd. Maar dan mag je toch wel gewoon zeggen dat het zo is. Meneer Koster.

Zo was, had ik dat gezegd. Ja, maar dit is op. Ik wist niet, laat ik het zo zeggen, als er een landelijk iets is dat zegt, dit ga je doen. Als dat zo is, dan is dat nieuws voor mij. Dat zegt dan misschien ook iets over in hoeverre ik ingehaakt zit in de communicatie daaromheen. Nee, dit is een plan van mijn fractie, in overleg met mijn fractie opgesteld in de lokale context om de lokale ambities te realiseren. En natuurlijk, als je dat schrijft, kijk je natuurlijk ook wat andere gemeenten gedaan hebben. Maar dat is heel anders dan dat dit vanuit een CDA-koker landelijk komt, want dat is het absoluut niet. Het is echt het eigen werk van onze CDA-fractie lokaal. Mevrouw Velt.

Zeker nog een vraag, nou het tweetal problemen die ik terughoor zijn dus enerzijds, hoe heet het, participatie en anderzijds, dan ben ik even het woord ervoor kwijt, als het weer lullig. Sociale cohesie in de wijk, ja nou zo moeilijk wordt is het niet. Maar goed, dat is dus het probleem. Wat het CDA hiermee tracht op te lossen, denken ze echt dat dit daarbij gaat werken en is het dan zoveel geld waard? Want we hebben het nu over 8 ton voor twee wijken. Als dit zou werken, is het dan echt waard om dat dus in al die wijken voor zoveel geld uit te rollen? Hoe kijkt u daar tegenaan, meneer Koster?

Mevrouw de Voorzitter stelt twee vragen, dus ik ga zo ook even los behandelen de eerste over sociale cohesie en burgerparticipatie en dan de financiële dekking. En dat zijn nog wel twee verschillende lijnen waar we het over hebben. Ten eerste, burgerparticipatie en sociale cohesie, ik denk absoluut dat dit werkt. Ik denk dat het college probeerde in hun reactie te zeggen, het ene heeft niets met het ander te maken. Het zijn twee verschillende begrippen, ik denk dat dat soms waar is en ik denk dat in de kader van dit voorstel dat niet helemaal waar is. Want ik denk dat sociale cohesie is uiteindelijk binding. Het is uiteindelijk wie ken je in je wijk, hoe kom je met elkaar in contact en wordt dat langzamerhand een gemeenschap en dat is absoluut niet iets wat je vanuit de overheid uiteindelijk kan bepalen. En nu ben je sociaal cohesie. Dat is niet hoe het werkt. Wat je wel kan doen is een aantal beleidsdingen in elkaar zetten en dat is dit plan een voorbeeld van die mogelijkheden creëert voor inwoners om elkaar tegen te komen, binding te leggen, elkaar te leren kennen, bijvoorbeeld bij de uitvoering van met via de wijkbudgetten van hun eigen ambities op het gebied van leefbaarheid in hun wijk. Mensen gaan samenwerken, organisaties, ondernemers, inwoners gaan samen een plan opzetten. Het wijkbudget gebruiken om die plannen uit te voeren. Je komt elkaar tegen, dat is binding leggen, cohesie, je leert elkaar kennen tegelijkertijd via het inwonersplatform ben je ook een spreekbuis naar de gemeente. Dat is dan die burgerparticipatie, dus die verbanden zijn er en ik denk dat ze allebei uiteindelijk zeker realiseerbaar zijn en zeker ook door dit voorstel bevorderd zullen worden. Dan op het gebied van financiën. Het klopt dat dit nu een investering is, maar laat ik dan ook heel duidelijk zijn. Ik ga ervan uit dat dit voorstel een succes zal zijn. Ik ga ervan uit dat als er een evaluatie komt over 4 jaar of 5 jaar, afhankelijk van hoe lang het plan van aanpak al duurt, dat we met elkaar zeggen: dit willen we over de hele gemeente uitrollen. Op dat moment heb je bijvoorbeeld de incidentele ambtelijke kracht die nu nog in dit voorstel zit, niet per se op die manier meer nodig, omdat je dan je hele gemeentelijke organisatie kan beginnen met ombouwen rondom het idee dat je de wijk centraal zet in je beleidsvorming, iets wat nu nog niet gebeurt. Daarom hebben we ook die incidentele ambtelijke krachten erbij gezet omdat je nu eigenlijk een nieuwe werkwijze langs de huidige werkwijze moet zetten om te experimenteren of het werkt. Als je dat inbedt, dan heb je dat niet meer nodig. De wijkbudgetten zou je dan in diezelfde situatie, mocht je het uitrollen, kunnen halen uit de bestaande gemeentelijke activiteiten via de maatwerk en de voordelen die daaruit komen. Per wijk dus dan kan de ene wijk zeggen, wij willen meer van dit en dan gaat de gemeente daar wat meer op dat terrein doen en daar wat meer op dat terrein in samenwerking met inwoners. Dus dan heb je dit wijkbudgetten ook uit de structurele begroting in die incidentele begroting. Dus de kosten die met dit voorstel staan zijn incidenteel, want mijn fractie zal absoluut niet ongedekt een structurele nieuwe uitgaven doen, hè? Financiële degelijkheid staat voor het CDA voorop. Laten we dat ook zeggen. Dit is een incidentele investering om een toekomstambitie die wij als gemeente wat het CDA betreft moeten nastreven te realiseren.

Ik kijk nog even rond. Volgens mij was dit het deel presentatie en vragen en dan gaan we nu richting de politiek-bestuurlijke afweging over het initiatiefvoorstel. Dank u wel, meneer Koster, voor uw mooie presentatie in ieder geval. Zoals aangegeven betreft het een initiatiefvoorstel, dus een bijzondere wijze van behandeling. De portefeuillehouder in dit geval is de fractie van het CDA, de heer Koster, dus het debat gaat in de eerste instantie ook met meneer Koster, die de verdediger is van het raadsvoorstel. Het college heeft een zienswijze daarop geleverd en mocht er daar nog vragen over zijn, dus over die zienswijze, dan verzoek ik u dat even duidelijk aan te geven dat het een vraag is voor de wethouder over de zienswijzen om die te stellen. Dan kijk ik even rond. Ik neem aan, meneer Koster, dat u het woord voert over dit onderwerp. Even kijken wie verder. Mevrouw Paul, meneer Wilschut, mevrouw Bosch, meneer Steutel, de heer Voortman. En GroenLinks ook niet? Nee, oké. Nou ja, dan gaan we maar meteen door met meneer Koster voor zijn politieke oordeel over het raadsvoorstel. Kunt u ook als laatste doen? Misschien makkelijker dan?

Nemen we ook wel als eerste vraag, geef ik fractie misschien nog politieke interrupties doen voordat ze hun eigen oordeel, want ik heb net voorzitter het plan feitelijk voorgelicht. Ik wil nog eigenlijk 3 punten die wat meer ook politieke aard zijn nog wel graag benoemen. Ten eerste voorzitter had ik heel erg gehoopt, mijn fractie hiermee bezig was dat we hiermee gebruik konden maken van de uitgestoken hand die het college kenbaar maakte toen ze aantraden. Meer samenwerking oppositie coalitie kom met ideeën, laten we dat dan. Dien een idee in laten we dan gaan kijken hoe we er ook samen dan nog verder uitvoering aan kunnen geven en de lezing van mijn fractie bij de wens de verdenking was we delen de ambitie, doe het plan verder niet en dat vind ik persoonlijk jammer. Zeker omdat ook het coalitieakkoord zegt over hè? Burgerparticipatie en dienstverlening hè? Meer in de wijk en dichtbij de mensen te zijn en daarbij open te willen staan voor signalen en door initiatieven vanuit de samenleving toe te juichen en serieus beoordelen. Ik noem een voorbeeld, er staan nog veel meer in dat akkoord. Maar voorzitter vandaag zijn we niet in debat per se met het college, maar met elkaar. En ik hoop dat die uitgestoken hand nog wel vorm krijgt in het debat vandaag dat we inhoudelijk kritisch constructief gesprek voeren over hoe we de ambities, sociale cohesie leefbaarheid kunnen waarmaken. Meneer Wildschut.

Ik wil je toch eigenlijk iets van zeggen omdat ik juist zie dat we de afgelopen twee jaren moties en initiatiefvoorstellen gewoon op merites zijn beoordeeld en ik zou denken, begin dus niet met nu te zeggen dat dat nu niet zo is geweest. Volgens mij kan het ook best gewoon zo zijn dat het college het anders ziet. Meneer Koster.

Ja, dat kan, kijk ons oordeel was heel erg gericht op. We hebben dit idee. Het sluit aan bij de ambities, het is onderzocht. Ik kan nog allemaal bronnen toesturen uit de wetenschap, waar ook een aantal elementen hiervan laten zien dat dit echt wel werkt en vervolgens zeggen dat een element toen ze op een andere manier en dus heeft het hetzelfde effect en wat dat niet zo is in ons inzicht maar goed dat dat, dat kan ik allemaal wel aanwijzen, maar dat was de ervaring. Wellicht heeft u gelijk dat de hardheid van die toon anders had gekund, maar het punt voor onze fractie blijft wel staan dat we hopen vandaag een gesprek te voeren. Niet alleen over dit voorstel, maar ook hoe kunnen we de ambities op het gebied van sociale cohesie en leefbaarheid wel waarmaken? Als dit niet het voorstel is dat het uiteindelijk gaat halen? Dus dat was wel de insteek van dit debat. Laat ik dat dan ook vooropstellen dat die constructieve toon voor mijn fractie voorop staat om dan ook door te gaan naar waarom dit plan wel echt noodzakelijk is, want een van de punten die ik graag nog wilde benoemen, voorzitter, is in de wensen en bedenkingen van het college staat. Met die 6,2 sociale cohesie, oh daar, daar zitten we gemiddeld met landelijk. Laten we gelijk zeggen, dit is niet een gemiddelde gemeente, dus laten we dan niet ons neerleggen bij het feit dat we een gemiddelde score hebben op sociale cohesie. Sterker nog, we staan op plek 222 van 342 gemeenten op het gebied van leefbaarheid, dus ik zie dat dan niet als een gemiddelde score, dus ik denk wel dat er ruimte is om deze discussie aan te gaan als niet dit voorstel dan wel plannen te komen, ambities uit te werken en daadkracht te tonen op deze thema's omdat die ruimte er is om verbetering te realiseren. Mevrouw Moss

Ik was even getriggerd collega door uw woord dat wij geen gemiddelde gemeente zijn, waarin zijn wij niet gemiddeld? Dank u.

Ik merk over het algemeen bij veel beleidsterreinen dat wij juist ook lezen dat we het op heel veel beleidsterreinen beter doen dan heel veel andere gemeenten en dat we ook in veel gebieden een vrij welvarende gemeente zijn en daar hebben we ook voordelen. We hebben op minimabeleid... We hebben de voorzitter van de Commissie Sociaal Minimum gehad. Die zegt, deze gemeente is een voorloper op het gebied van minimabeleid op een aantal punten. Dus we krijgen heel vaak vanuit het college ook te horen: wij als gemeente doen op heel veel punten heel goed. We zijn een bovengemiddelde gemeente op heel veel terreinen. Dat is dan een ambitie die ik ook op dit terrein zou willen nastreven en zeggen: laten we dat dan als doel stellen, want dat kunnen wij. Dat hebben wij als gemeente in ons om te kunnen. Dus dat. Mevrouw Bosch.

Dank voor de toelichting. Ik was even benieuwd, omdat wij dus bovengemiddeld scoren, bijvoorbeeld met armoede. Minimabeleid is een 6,2. Van sociale cohesie niet voldoende, begrijp ik die conclusie, meneer Koster?

Benoem een geval waarin wij te horen krijgen als Raad dat wij het bovengemiddeld doen op een beleidsterrein. Ik benoem dat als een geval voor een bredere trend die we vaak als Raad zien en daar ben ik ook heel trots op als inwoner. Dat er heel veel dingen in deze gemeente goed gaan. Er is heel veel verbetering mogelijk, hè? We moeten ook nooit stilzitten. Er is altijd verbetering mogelijk. Idem op dit onderwerp, maar laat ik het andersom stellen. Bent u dan wel blij met de gemiddelde score op sociale cohesie? Mevrouw Bosch.

Dank u, voorzitter. Daar kom ik straks graag op terug. Dank u. Vervolgt u.

Geval, mijn fractie denkt echt nog dat er verbetering is als we het hebben over het gemiddelde cijfer op sociale cohesie. En ik benoem ook nog die EW, die IW-ranglijst en als laatste, en dat wilde ik ook nog benoemen, voorzitter, dat het wensen en bedenkingen aangeeft dat het college zegt een aantal dingen te doen, die doen ze ook. Maar daarbij lopen we weg van het feit dat als we de dingen doen in dit plan, op de manier dat dit plan het voorschrijft, je die samen versterkende werking hebt, de wijkagenda versterkt. Inwonersplatformen, wijkbudget versterkt het inwonersplatform, het inwonersplatform ondersteunt de wijkagenda. Het inwonersplatform ondersteunt de wijkbudgetten, die verbanden leg je niet als je incidenteel een aantal dingen op een manier doet en als dat niet via dit voorstel geregeld is. Laten we dan in ieder geval het gesprek aangaan. Hoe kunnen we die dwarsverbanden dan wel beter leggen binnen de huidige uitvoering? Want ik zie die kansen wel echt liggen voor het oprapen en dat moeten we dan ook doen wat betreft mijn fractie. Dus dat was het laatste politieke punt dat ik, voorzitter, wilde maken in de verdediging van dit voorstel en dan ga ik. Gevonden. Dank.

U wel, dan ga ik naar mevrouw Paul Tange.

Ja voorzitter, dank u wel. Elke wijk in Nederland heeft haar eigen DNA en dat DNA staat centraal. Om te kijken wat er nodig is om die wijken te verbeteren en ook om te kijken wat daar nodig in is, maar ook waar we als overheid een effectieve bijdrage kunnen leveren om hier verbetering in te kunnen bewerkstelligen. Een gebiedsgerichte aanpak vergroot de kansengelijkheid onder inwoners, zodat iedereen binnen de eigen mogelijkheden optimaal kan meedoen in de samenleving. En dat is waar de Partij van de Arbeid voor staat. Het is geen geheim dat de Partij van de Arbeid voorstander is van een integrale aanpak op wijk- en gebiedsniveau. In ons verkiezingsprogramma, als we daar toch over hebben, is dat ook opgenomen. Wijken verdienen oplossingen op maat; wijken die van het gemiddelde afwijken moeten extra aandacht krijgen. We gaan daarom structureel gebiedsgericht werken. We brengen de situatie van onze wijken systematisch en periodiek in kaart. Hoe gaat het met woonomstandigheden, leefbaarheid, gezondheid, onderwijskansen, veiligheid, baankansen en inkomenspositie? En participatie van bewoners. De aanpak in Leidschendam Noord is daar een goed voorbeeld van geweest en de positie van kinderen is daarin belangrijk. Om die reden blijft sterk voor Noord de komende 20 jaar topprioriteit voor ons. Einde citaat, voorzitter. Tegelijkertijd zijn we ook voor efficiëntie en effectiviteit. Initiatiefvoorstellen als die van het CDA juichen we uiteraard ook van harte toe. Maar we twijfelen of dit initiatiefvoorstel hieraan bijdraagt. Graag wil ik ook in kansen denken. Het college is hier al mee bezig en het staat opgenomen in het coalitieakkoord. We kunnen met zijn allen van mening verschillen over het tempo van de uitvoering. Daarom heb ik drie vragen. Een vraag voor de initiatiefnemer, het CDA, een vraag voor het college en aangezien ik toch als eerste aan het woord ben, een vraag ook voor mijn collega's in de commissie. Mijn vraag aan de heer Koster van het CDA is: wat is de toegevoegde waarde van het voorstel ten opzichte van de acties die het college al in gang heeft gezet? Een vraag aan het college is: waar ziet het college wel kansen in het initiatiefvoorstel? Ik heb de zienswijze van het college gelezen en daar staat bijvoorbeeld in dat sociale cohesie in een aantal wijken laag is. Ziet het college daar kansen om bijvoorbeeld een intensivering te doen om die sociale cohesie te versterken, het beter te maken? Laat ik het zo zeggen. Het college geeft ook aan in de zienswijze dat wijkplatforms niet werkten en dat er dus in 2015 bijvoorbeeld, volgens mij, ik kan het me niet heel scherp herinneren, maar in 2015 dat dat toen is gestopt. Ik kan me voorstellen dat die wijkplatforms gewoon niet hebben gewerkt in de vorm waarop ze toen waren. Heeft het college nagedacht over het inzetten van andersoortige methodes om zo'n wijkplatform voor elkaar te krijgen? Ik denk bijvoorbeeld aan als je meer representativiteit van jongeren wil bereiken, dat je meer internet inzet of dat je meer sociale media inzet of wat dan ook. Als je ouderen wil bereiken, mensen met een andere culturele achtergrond, dat daar andere methoden voor nodig zijn. Nou ja, ik noem maar wat voorbeelden. Wijkbudgetten, zijn die voldoende bekend onder de inwoners en zijn ze voldoende laagdrempelig bijvoorbeeld, zodat inwoners daar makkelijker gebruik van kunnen maken? Al met al, voorzitter, ik ben absoluut onder de indruk van het enthousiasme en de motivatie van de heer Koster om dit initiatiefvoorstel in te dienen. Maar ik heb het idee dat we eigenlijk al veel doen. Niet genoeg, het is nooit genoeg, maar dat we eigenlijk al veel doen en dat het college daar hard haar best voor doet. Dus ik zit eigenlijk een beetje te zoeken naar waar zijn er kansen. Waar kunnen we dingen aan elkaar koppelen? Dat noemen we meekoppelkansen. En hoe kunnen we toch een soort van compromis bereiken dat de dingen bij elkaar komen zonder dat we daar apart nog iets voor hoeven te doen? Door middel van het initiatiefvoorstel, maar dat we het gewoon gaan doen. Dank u wel, voorzitter.

Dank u, voorzitter. Dank ook aan de heer Koster voor zijn enthousiaste betoog en toelichting. Vanavond bespreken we het voorstel wijkontwikkeling van de hand van collega-raadslid Van Duffelen over sociale cohesie, integratie en meedoen van onze inwoners. D66 streeft naar een democratie waarin al onze inwoners zich vertegenwoordigd voelen. Waar iedereen kan en wil meepraten en meebepalen. Dit vraagt om een toegankelijke overheid die het gesprek aangaat, kennis deelt en mensen met elkaar verbindt. Wij zijn positief over de reactie van de wethouder op het voorstel. Wij juichen een nog meer mensgerichte en integrale samenwerkingsgerichte houding van de ambtelijke organisatie toe. Mijn reactie richt zich op drie kernpunten van het voorstel, de wijkagenda. Raadslid Van Duffelen stelt dat we in onze gemeente al langere tijd praten over participatie op wijkniveau en dat de gemeente veel ambities heeft uitgesproken in de voorgaande jaren. Wat er bedoelt dat de gemeente weinig heeft gedaan. Wethouder Bouwens van het CDA is toch al in 2020 gestart met het programma Sterk voor Noord en dit programma lijkt best wel op de gewenste wijkagenda. Onze gemeente scoort laag op sociale cohesie volgens de Elsevier-ranglijst, 222e, wat voor het CDA een reden is om met dit voorstel wijkontwikkeling te komen. Van Duffelen wijst op Den Haag en Maastricht als positieve voorbeelden, maar gek genoeg scoren beide gemeenten ruim 100 plaatsen lager op sociale cohesie, nummer 338 en Maastricht 337. Waarom dan toch deze gemeenten opvoeren? Zijn er geen succesvolle steden met wijkagenda's die wel hoog scoren? D66 staat voor een overheid die ruimte biedt aan initiatieven van inwoners, die bereid is tot experimenteren en super dat het college in zijn reactie aangeeft te willen experimenteren met nieuwe vormen van bewonersparticipatie. Het betrekken en de inbreng van de jongeren, jongens en meiden, vindt D66 daarbij essentieel en daarom vragen we de wethouder: kan hij meer details geven over die experimenten, ook in relatie tot die jongeren? Tweede, een inwonersplatform. D66 steunt het college in het besluit om geen nieuw instrument in te stellen zoals dit inwonersplatform. Aan sociale cohesie zijn normen, waarden en drijfveren verbonden. Sociale cohesie verandert met de tijd. In de toekomst kan het met elkaar samenleven een andere vorm krijgen dan we nu weten. Dus ik ben niet voor het nu al vastleggen. Dit nieuwe instrument moet juist flexibel zijn en openstaan voor nieuwe manieren. Ook heb ik mijn moeite met de beperkte samenstelling van het inwonersplatform. Ervaringen bij het programma Sterk voor Noord laten zien dat een bredere samenstelling over de organisatiegrenzen heen van niet alleen inwoners, verenigingen, ondernemers, maar ook met de gemeente, coöperaties, zorginstellingen, scholen, politie, met zo'n brede samenstelling ontstaan creatieve oplossingen. Tenslotte, de kosten voor dit voorstel zijn hoog, ruim 9 ton aan gemeenschapsgeld. De financiële onderbouwing ervan ontbreekt grotendeels. Ruim 1,5 ton wordt weggehaald van bestaande budgetten en 7,5 ton komt uit de algemene reserve, wat zorgelijk is met het ravijnjaar in zicht. Het ontbreekt aan onderzoek naar alternatieve financiering van externe bronnen. Is deze financiële aanpak een voorbeeld van goed rentmeesterschap? D66 vindt dat de financiële onderbouwing tekortschiet. Tot slot, voorzitter, wij steunen het voorstel wijkontwikkeling niet. Wat D66 betreft is het college op de goede weg met burgerparticipatie, sociale cohesie en een leefbare omgeving. Dank u, voorzitter. Dank.

U wel, meneer Wilschut, ChristenUnie. Ja, voorzitter, dank.

Dank voorzitter. De ChristenUnie wil allereerst complimenten uitspreken naar de indiener van dit initiatiefvoorstel. Want dat is een mooi instrument, maar het kost ook een hoop werk en voorbereiding. Dus alleen al daarvoor complimenten, voorzitter. Dan de inhoud. We proeven in dit initiatiefvoorstel een verlangen om de sociale cohesie tussen mensen te vergroten en de ChristenUnie onderschrijft dat verlangen, zeker in kwetsbare wijken. Het is niet voor niets dat we in wijken zoals Noord en ook andere wijken, zoals Voorwacht Noord en Lijdzaam Zuid, inzetten op versterking. Dat is echt broodnodig. De vraag die volgens mij vanavond voorligt, is op welke manier je dit doel kan bereiken. Er zijn vele wegen naar Rome. We hebben nog een aantal vragen die we graag met het CDA willen bespreken. We hebben een aantal wijken waar een inwonersplatform of iets wat daarop lijkt, bestaat. Hoe ziet het CDA het voor zich om juist in wijken waar de cohesie niet groot is, zo'n inwonersplatform op te zetten? Het is niet voor niets dat er niet in elke wijk zo'n platform is. Wij verwachten juist dat een themagewijze aanpak of een aanpak die aanhaakt op huidige structuren erg kan helpen, omdat er daar al energie is vanuit de inwoners, ondernemers en verenigingen om samen na te denken en te doen. Een algemene club over de hele wijk zal misschien niet iedereen aanspreken. Graag jullie reactie daarop. Voorzitter, de ChristenUnie is blij om te lezen dat het college wil experimenteren met wijkagenda's en daardoor zoomen we in op het wijkniveau en gaan we ook echt keuzes maken over wat belangrijk is daar op dat plekje. En terecht dat in dit initiatiefvoorstel daar ook aandacht voor wordt gevraagd. Wij zijn er heel blij mee. Voorzitter, tot slot, voor de keuzes die we op wijkniveau maken is wel geld nodig en een vraag die wij nog aan het college hebben is: is het niet toch handig om daarvoor een soort wijkbudget of iets dergelijks in het leven te roepen? Of kan het echt al uit de huidige financiering die er allemaal al is? Wat al beschreven is, is de wens en wij kunnen ons juist voorstellen dat als je een wijkagenda gaat maken, daar juist veel meer energie uit vrijkomt dan je binnen die bepaalde potjes die er nu al zijn kunt geven. Tot zover, dank.

Ja dank u wel, voorzitter. Uiteraard ook een compliment voor de heer Koster voor zijn bevlogenheid en zijn intenties, maar daar kom ik straks nog even op terug. Dat behoeft wel enige nuance vanuit onze hoek. Ik wil ook wel een compliment maken aan de portefeuillehouder. Want ik vind de wensen en bedenkingen zoals de analyse is op ieder onderdeel van het initiatief daaraan gekoppeld is, echt goed onderbouwd en dat geeft mij wel een goed gevoel. Het initiatiefvoorstel vinden wij een sympathiek voorstel, maar ik voel me een beetje het vierde wiel aan de wagen van het CDA als ik hier zie, maar het is niet het vierde wiel dat dezelfde kant op rijdt als mijn drie collega's vrees ik. Want wij gaan niet mee in het voorstel. Het kost veel geld, te veel geld voor ons en het kost tijd van ambtenaren. Het kost zelfs tijd van inwoners. We zijn er natuurlijk ook om initiatieven van bewoners te steunen en de ruimte te geven, maar zien dat dit al voldoende gebeurt. Dus het participatiedeel geeft aan dat een en ander al in nauwe samenwerking met die inwoners loopt. En dat er een duidelijke invulling geeft aan de participatieverordening. Ik vind de opmerkingen over responsieve overheid ook een schitterende opmerking, want als je daarop een stukje gaat googelen en gaat onderzoeken, dan is een responsieve overheid die bij uitstek het eigenaarschap en initiatief bij anderen legt en niet bij zichzelf. En dan vraag ik mij af, hoe zo'n blauwdruk werkt in zo'n optreden als responsieve eigenaar? We vragen ons echter af wat het optuigen van deze hele nieuwe constructie en inzetten van nieuwe instrumentaria nog helemaal oplost. We vragen ook aan de portefeuillehouder wat overgenomen kan worden uit het voorstel in de lopende processen. Intentie en ambitie zijn mooie drijfveren, maar welk probleem ligt er nu daadwerkelijk volgens het CDA aan ten grondslag? Dus wij zullen het initiatiefvoorstel niet steunen. Dank u wel.

U wilt Gemeentebelangen lijst omvormen, meneer Sleutel.

Ja, ik kon het knopje even niet vinden, voorzitter. Dank u wel. Voorzitter, allereerst complimenten aan het CDA voor een wijkgericht initiatief en in het bijzonder aan de heer Koster voor zijn bevlogen toelichting. Waar ik denk, is ook voor GBLV een belangrijk punt, zoals bekend introduceerde GBLV in een eerdere collegeperiode het begrip maatschappelijk verantwoord verenigen, wat min of meer een ingeburgerd denken is geworden in het sociaal domein. Maar voorzitter, wat GBLV minder goed kan plaatsen, is het moment voor een dergelijk initiatief. Ook het college heeft een duidelijke zienswijze op het initiatief gegeven, waarvoor ook onze complimenten. De geest van het initiatief onderschrijven wij van GBLV immers. We hebben als Raad een groot meerjaren wijkgericht project gestart in Leidschendam-Voorburg Noord, zoals al ook al eerder gememoreerd. Een belangrijk project waarvan wij denken dat dit project uiteindelijk ook zinvolle informatie kan opleveren in de geest van het initiatief van het CDA. Vanuit dit standpunt is het onze mening dat het niet wenselijk is om een dergelijk budget beschikbaar te stellen waarvoor het CDA ook geen dekking in de begroting aangeeft. Vreemd, want het CDA is toch altijd voor goed rentmeesterschap? Voorzitter, ik hoor graag van de wethouder of er reeds initiatieven zijn in de gemeente die in de geest van het initiatiefvoorstel van het CDA aan te geven zijn, dan wel in voorbereiding zijn. Voorzitter, het moge duidelijk zijn dat wij het initiatief niet steunen. Dank u wel.

Dank u wel en dan tenslotte, mevrouw Veldhuis.

Ja, dank dat ik toch nog even wat mocht zeggen. De reden dat ik in eerste instantie niets wilde zeggen, was omdat ik nog niet helemaal echt een volhardde mening had als een aantal collega's om mij heen over dit initiatiefvoorstel. En ik denk dat een groot voordeel van dit initiatiefvoorstel is dat we het nu hebben over het belangrijke thema sociale cohesie. Dus ondanks dat de heer Koster wellicht niet het resultaat heeft waar hij waarschijnlijk op gehoopt had, is dat denk ik al wel een belangrijke winst. Want ook wat GroenLinks betreft is sociale cohesie heel belangrijk. Nou, de vraag is dan vooral, is dit het middel? Movisie, een kennisinstituut, werd zoveel aangehaald in het initiatiefvoorstel. Maar toen ik zojuist ook weer even aan het researchen was, zag ik juist dat zij zelf stellen dat het voor sociale cohesie heel belangrijk is dat er accommodaties en buitenruimtes zijn waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Denk aan de wijkverenigingen waar Van der Schaft het ook al eerder over had, die dus echt in stand gehouden moeten worden en dat er dus ontmoetingsplekken zijn voor mensen, maar vooral ook dat je dit gewoon een beetje klein moet houden. Dat dit niet iets groots moet zijn. Niet de verplichting voor mensen, niet een vergadering waarbij zij belangrijke zaken moeten beslissen, maar dat ze juist op een leuke manier met elkaar in contact komen en op die manier ook zelf kunnen beslissen in deze individualistische maatschappij die we zijn. Ik ben er zelf niet per se fan van, maar we moeten dat wel ook als realistisch beeld meenemen en daarin kijken of zo'n plan als het initiatiefvoorstel zou werken. En daarom denk ik dat dat dan dus eigenlijk wellicht ook niet zo zou zijn en dat acht dan wel heel veel is voor zo'n experiment, dus dat is dan toch nog even het plasje wat ik hier ook overheen wilde doen. Nou ja, het is inderdaad heel belangrijk en nogmaals heel goed dat we het hier nu wel echt over dit thema hebben, maar of dit het juiste middel is? Dat betwijfelen ook wij. Dank u wel. Dank.

Dank u wel, dan is dit de eerste termijn van de zijde van de Commissie en dan ga ik eerst naar meneer Koster voor het beantwoorden van de aan hem gestelde vragen. Daarbij zetten we de tijd stop. In ieder geval daarna zag ik nog een drietal vragen voor de wethouder, dus meneer Koster, zoals ik tegen de wethouders ook zeg, graag kort en bondig.

Ja, dit was de eerste keer dat ik zo hard heb moeten meeschrijven om alle vragen die tussendoor kwamen bij te houden, dus ik ga heel erg mijn best doen om alle vragen langs te gaan. Maar ik vraag ook om enige coulance van mijn collega's als er ergens iets misgaat. Ik heb mijn best gedaan. Stel ze gewoon aan het einde, ik ga ze ook gewoon in volgorde af. De heer of mevrouw Pathan Zing vroeg: wat is de toegevoegde waarde van dit plan ten opzichte van het huidige beleid? En ik heb geprobeerd dat bij de toelichting al duidelijk te maken. Dus ik zal heel kort zijn: het zijn die verschillende elementen die je duidelijk samenbrengt die een geheel creëren, hè? Integrale beleidsvorming, eigenaarschap, participatie, sociale cohesie. Dat is, naar de overtuiging van mijn fractie, het toegevoegde voordeel. Omdat wij momenteel in geen enkele wijk in Leidsche Dam Noord een veel breder programma hebben, zoals Sterk voor Noord. Een veel breder programma met sociaal-economische componenten en nog bredere lange termijn dingen. Wat we dan weer los zien. Maar buiten dat om zien we dat de gemeente op geen enkele wijze in een wijk te werk gaat met een duidelijke agenda, inwonersplatform en een wijkbudget. En dat is de toegevoegde waarde die wij zien.

Ja voorzitter, dank u wel, want ik heb heel goed de beeldvorming van het krukje gehoord en begrepen. En ik ben het niet helemaal met u eens dat u zegt dat dat in mijn woorden en nergens in de gemeente op deze manier wordt gedaan, want volgens mij hebben we Sterk voor Noord. En volgens mij is dat juist het voorbeeld van hoe we het in deze gemeente op een goede manier kunnen doen en ik zou graag dat voorbeeld willen overnemen en ook uitrollen naar andere wijken. Dus nou ja, mijn vraag blijft nog steeds wat de toegevoegde waarde is ten opzichte van wat het college al aan het doen is. Ja, Sterk voor Noord is een deel, een heel belangrijk deel van Leidschendam. Om, zeg maar, waar de, ik wil niet zeggen waar de meeste uitdagingen liggen. Dus ik snap heel goed dat het college daarmee is begonnen, maar ik zie nog steeds niet wat dit dan extra toevoegt ten opzichte van wat het college doet. Los van wat u al heeft beschreven over het krukje en waar dat dan samenkomt. Maar ik zie dat ook in andere initiatieven van het college. Meneer Koster.

Ja, u zegt terecht, Sterk Noord is een programma en de gemeente is meer dan alleen een lidstaat Noord. Dit doen al uw eigen stelling is dit, doen we een soort van inlijsten? Hoor. Nou, ik zou zeker nog zeggen dat mijn lijst is dan Noord nog veel meer doen en er veel meer bij betrekken. Dit sociaal sociale cohesie en leefbaarheid. Daar worden ook cijfers, hè? Armoede, jeugdarmoede, armoede onder kinderen, armoede in het algemeen, financiële zelfredzaamheid, er zitten ontzettend veel sociaal-economische programma's die daarin mee worden getrokken. Dat zijn veel breder nog iets wat zich ook op allemaal andere gemeentelijke doelstellingen richt. Ik denk dat je weer in een wijk dit gaat om in de kern inwoners in staat te stellen. Eigenaarschap van hun eigen wijk te pakken, een stem te zijn naar de gemeente en visie te geven over de langetermijndoelen voor hun wijk. En daarbij. Als je dat allemaal doet, creëert het een natuurlijk aansluitingspunt voor de gemeente om hun beleid op af te stemmen en over na te denken om hun beleid op die manier in te gaan vormgeven, gericht op wijken. Dat zijn allemaal dingen die nu nog niet gebeuren. We zijn nu niet op elk beleidsterrein wijkgericht bezig met oké, als we het over gezondheid hebben, wat doen we in elke wijk? Als we het over duurzaamheid hebben, wat doen we in elke wijk? We doen op een aantal terreinen, doen we wijkplannen, maar daarbij internaliseren we die wijkplannen niet. Ik heb nog niet kunnen vinden dat we die veiligheidsscans en die groene actieplannen in wijken aan elkaar hebben gekoppeld om te kijken, wat kunnen we aan elkaar verbinden en goed, misschien zijn die niet logisch, maar in het algemeen die tijd. Als je op elk beleidsterrein ook gaat kijken, wat betekent dat voor een wijk, een lokale gemeenschap? En dat is de keuze die we maken, moet daarop af te stemmen. Dan heb je ook voordelen die nu in de huidige werkwijze van de gemeente echt niet worden gerealiseerd. Mevrouw Kattensingel.

Ja voorzitter, ik merk dat ik een soort worsteling heb, want ik vind het als Sociaal Democraten enorm lastig om tegen het voorstel van de heer Koster te zijn. Alleen toch denk ik dat het niet heel veel meer toevoegt, tenminste niet heel veel meer, maar dat het toegevoegde waarde heeft ten opzichte van wat het college doet. En dat is mijn mening en mijn visie dat het hier niet aan bijdraagt en dat het college juist in haar zienswijze heeft aangegeven dat het bezig is met het integraliseren en ook met het veranderen van de cultuur die daarvoor nodig is om domeinoverstijgend en integraal te gaan werken. Ik zou het college wel de kans willen geven om dat aan ons voor te leggen en om dat nader uit te werken. Dus enerzijds voelt het heel tegenstrijdig om er tegen te zijn vanuit mijn politieke kleur en aan de andere kant denk ik van trust the process. Helder, dank.

Dank u, ik hoor geen vraag volgens mij, dus als u de beantwoording wilt voortzetten.

En nou, volgens mij was dat de enige vraag vanuit de PvdA, dus dan ga ik door naar D66 en die vragen ten eerste over de cijfers, maar ook die opmerking over de twee gemeenten die we noemen en de plaats in de ranglijst. Daarbij benoem ik dus dat juist die gemeenten, omdat ze lager staan, die keuze al hebben gemaakt om dit te doen om hoog op die lijst te staan. Het is dan niet onlogisch dat we zeggen, kijk, gemeenten die dus nog lager staan, doen dit om hoog op die lijst te staan. Misschien moeten we kijken wat ze aan het doen zijn en de ervaring en de successen die ze daar behalen en begrijpen dat we die hiertoe kunnen passen. Dus dat voor die vertaling. Mevrouw Bosch.

U wel voor de toelichting, maar mag ik er toch op wijzen dat in ieder geval Den Haag al jaren bezig is met wijkagenda's en dat ze desondanks 100 plaatsen lager staan? Dus dan denk ik wanneer wel hè? Als dit de enige twee voorbeelden zijn van steden met wijkagenda's, dan ja, dan heb ik namelijk twijfels over. Dat wou ik meegeven. Dank u wel. Er zat geen

Vraag één, dus ik ga me er zelf van weerhouden om daar niet op te reageren. Kijk, het verder rest of de inwonersplatform is. Ik ben het helemaal eens met mevrouw Bosch dat we flexibel moeten zijn en die inwonersplatforms die bieden die flexibiliteit en er wordt ook gezegd over, hè? Andere organisaties daarin betrekken, helemaal eens en dan had ik het dus ook over de flexibiliteit en, hè? Dit plan is enerzijds geeft een kader waar we naartoe willen. Anderzijds biedt flexibiliteit, omdat we ook begrijpen dat in de praktijk meer events dingen gebeuren en daar moet je op reageren en daar wil ik het college als dit plan wordt aangenomen, al voel ik na al deze bijdrages ook wel de richting dat ze dat kunnen doen. En daarbij als ze zeggen, inwonersplatforms, overigens had ik het nooit limitatief bedoeld. Wij als fractie limitatief bedoeld, dus dat het alleen inwoners, ondernemers en verenigingen, dat is niet limitatief. Dat is een voorbeeld van wie je allemaal kan bijdragen en dat het dus niet alleen inwoners moet zijn. Dat was het doel.

Ja, dank u voor uw toelichting. Ik ben blij dat u het met me eens bent dat het niet limitatief moet zijn. Die indruk hebt u wel gewekt, zowel in een interview van de heer Van Neufville in de lokale media als in dit punt. En het is juist uw eigen CDA-wethouder die ik citeerde dat het breder moet zijn, dat het creatieve oplossingen brengt. En ik ben blij dat u het met uw eigen wethouder eens bent. Dank u wel, voormalig wethouder, excuus. Meneer Koster.

Dan ga ik door naar de vraag die meerdere vragen en ook vanuit D66, maar andere fracties ook stelden over een gebrek aan financiële dekking, waarvan ik toch ook wel weer met verbazing opkijk, want volgens mij hebben wij qua financiële dekking drie dingen weergegeven. Wat gaat het kosten en waar gaat het vandaan komen en vinden wij, en dat heb ik net geprobeerd toe te lichten. Waarom vinden wij dat gezien de omstandigheden geoorloofd? En ik heb daarbij absoluut opgemerkt dat het een ongeoorloofde uitgave zou zijn als dit permanent zou zijn, maar dat is het niet. Het is een incidentele investering. Want als dit een succes is, en ik geloof dat dit een succes zal zijn, en je rolt het uit over de hele gemeente, dan verdwijnen die incidentele kosten allemaal en juist daarvoor, om incidentele kosten te doen, heb je een reserve. Niet om structureel, want dat zou financieel wanbeleid zijn. En als het dan gaat over die uitwerking, ik heb ook gevraagd van de ambtelijke organisatie wat dit allemaal gaat kosten zodat de Commissie een duidelijk beeld heeft: wat gaat het kosten, waar kan het vandaan komen? Ik hoop hiermee wel duidelijk te hebben gegeven dat dit de financiële dekking van dit voorstel is. Ik ben dan benieuwd aan D66 welke andere informatie ze dan nog zoeken? Mevrouw Bosch.

Dank u wel. Waar wij benieuwd naar waren, is dat u verwijst naar dat het college zelf op zoek moet gaan naar externe financiering. En ik kan me voorstellen dat u eigen onderzoek had gedaan naar bijvoorbeeld subsidieregelingen die hiervoor geschikt zijn. Dus daar was mijn vraag op bedoeld.

Ja, op zich heeft dat nog niet zoveel met de financiële dekking an sich te maken van dit plan, maar inzicht geven in de kosten en de baten van dit plan. Ik meen dat er een aantal fondsen zijn opgekomen, maar ik wilde tegelijkertijd ook daar niet limitatief zijn, want die fondsen zijn ook weer afhankelijk van de uitvoering en hoe je dat dan vorm wil geven, want er zitten ook altijd voorwaarden aan. Dus ik wilde niet het college te erg limiteren om juist het vertrouwen in het college te geven dat ik denk, ze kunnen hier heel veel mee. Maar volgens mij zijn er fondsen op het gebied van gezondheid, bijvoorbeeld, en op het gebied van groen waar je absoluut naar kan kijken. Maar dat is heel erg van: hoe wil het college dit uitwerken? Dat is dan ook weer afhankelijk van welke fondsen je wil benaderen. Wil je dat benaderen? En de enige reden dat ik het benoemde is omdat ik wilde zien: dit is worst case scenario als je geen externe inkomsten hebt. Dit is het. En in het plan van aanpak kan ook nog blijken dat je een lager budget nodig hebt, dat eigenlijk dit bedrag wat wij nu voorstellen niet nodig is. Prima, die discussie is te voeren, daar gaat het helemaal niet om. Wij wilden dat dit het grootste bedrag is wat het kan zijn. En dat moet de Raad weten om een goed oordeel te kunnen vellen. Dat was onze intentie op dat gebied. Dus ik hoop in die zin ook antwoord te geven op alle vragen rondom financiële dekking. En zo niet, hoor ik graag als collega's nog vragen hebben. Zo niet, heb ik het hier opgeschreven? Ja, hier. Vanuit de ChristenUnie werd de vraag gesteld: hoe kan je die inwonersplatforms vormgeven bij lage cohesie? Nou, dat is deels als er een wijk wordt gekozen met lage cohesie en dat zou ergens heel mooi zijn, want dan kan je echt gaan kijken of het werkt. Dan moeten er een aantal opmerkingen worden gemaakt. Ten eerste, de gemeente heeft de afgelopen jaren natuurlijk stappen gezet om inwoners te bereiken die moeilijk bereikbaar zijn. Die stappen worden voortgezet. Ik denk dat daar heel veel ervaring uit kan worden gehaald. Ten tweede, ik denk door die eigenaarschap creëer je automatisch een belang bij inwoners om zelf mee te gaan doen. En dat zijn de gesprekken die wij als CDA ook merken. Die willen heel erg graag autonomie krijgen over hun eigen leefomgeving. Als we die kans geven, gaan ze die pakken. Dat is de overtuiging die mijn fractie heeft die ingebed is in dit voorstel. Als je het niet met die overtuiging eens bent, dat kan, maar dat is dan het debat wat we voeren. En dus in die zin: hoe geef je dat vorm? En dan heb je ook nog een sneeuwbaleffect. Als iemand meedoet en ze zijn enthousiast, dan gaan andere mensen daarvan horen en ook willen meedoen en dan sneeuwbalt het vanzelf tot een hoge participatie. Dus in die zin de vraag van de ChristenUnie daarover. Dan ga ik door naar de VVD, die zei: de responsieve overheid legt dat niet juist eigenaarschap bij inwoners. Zeker. Daarom geeft dit voorstel ook eigenaarschap aan inwoners op het gebied van leefbaarheid via het wijkbudget en inwonersplatforms. Omdat we die eigenaarschap willen geven. En welk probleem? Nou, ik heb ook geprobeerd aan te kaarten welk probleem wij zien met die lage sociale cohesie, die wens vanuit inwoners om meer te participeren en meer leefbaarheid. Dit sluit aan bij de activiteiten van het college de afgelopen tijd, hè? De participatieverordening, daar hebben we debat over gevoerd. Dus er zijn stappen gezet. Die sluiten alleen maar aan in die wens omdat het probleem erkend is dat inwoners meer willen participeren. Dit is alleen maar een andere manier om participatie aan te bieden. En zoals ik zei, als in de uitvoering blijkt dat je de wijkagenda's wil leggen onder de participatieverordening, experimenteerprogramma, en dat wil koppelen aan een inwonersplatform en dat gaat vormgeven op een pragmatische manier, laten we die discussie starten. Dat geeft invulling aan dit programma, zou ik dan ook zeggen. Dus ik hoop op die manier antwoord te hebben gegeven aan mijn collega op het gebied van responsieve overheid en welk probleem. Want dan ga ik door bij GBV, maar wat ik heb opgeschreven heb ik het idee dat de vraag van GBV inmiddels heb beantwoord, zo niet, dan hoor ik dat zo graag van mijn collega. En idem dito de vragen van GroenLinks. En nu hoop ik dat ik een beetje iedereens vraag heb beantwoord en anders hoor ik dat nu. Zoals ik.

Ik bij de wethouder of bij het college ook altijd doe. Kijk even een rondje of de vragen beantwoord zijn. Dat is het geval. Dank u wel. En dan heb ik nog een drietal vragen volgens mij aan tenminste drie partijen aan het college. Meneer Belt. En als u ook even zou willen vertellen wie er naast u zit, wel bekend denk ik, maar toch altijd goed. Ja, dat

Zou ik direct zeggen, maar laat ik eerst starten met de herhaling, wat wij ook in de als College in de zienswijze hebben gezet. Dat we in de kern dit natuurlijk een heel sympathiek voorstel vinden en het ook belangrijk vinden. Of nou ja, het heel mooi vinden dat er initiatiefvoorstellen vanuit de Raad natuurlijk komen. Dat wij die allemaal, nou ja, op zijn merites beoordelen en daar in eerste instantie positief tegenover staan. En dan een inhoudelijke afweging opgeven en dat hebben we hier ook zoveel mogelijk getracht te doen, dus lof daarvoor wat ik hoorde is ook. Een waardering voor de reactie vanuit het college vanuit een aantal partijen. En dat nou ja, die breng ik dan direct over naar inderdaad, de collega die naast mij zit, onze adviseur, participatie, maar ook de gebiedsregisseur, waarvan een aantal op de publieke tribune zitten die hier nou ja, heel hard aan meegewerkt hebben. Om in ieder geval het beeld te geven hoe ontzettend veel er in deze gemeente gebeurt.

Meneer Koster, was u even uit beeld?

Ik wilde, want volgens mij heb ik het niet eens in mijn eigen bijdrage gedaan, maar ook vanuit mijn fractie wel, ook bedanken voor de moeite van het college om degelijk te reageren op het voorstel. Dat wilde ik nog wel gezegd hebben, want volgens mij had ik dat nog niet gezegd. Dus bij deze.

En die proefde ik ook, nee hoor, maar in de kern is het gewoon ontzettend belangrijk om over participatie, cohesie en die wijkgerichte aanpak te spreken. Dus vandaar dat wij ook hier goed hebben ingezet op deze reactie en laat ik hem ook zo zeggen, om maar in de metafoor van het krukje te blijven doorpraten. Het college herkent zich in die drie pijlers van het krukje en wat we ook in de zienswijze hebben neergezet. We zetten ook in feite op al die pijlers in, maar ik denk dat het grote verschil in de benaderingswijze is dat wij zeggen: eigenlijk is dat krukje overal anders. In sommige wijken is er behoefte aan een heel groot krukje. Laten we zeggen, sterk voor Noord, waar dus ook veel financiën naartoe gaan, veel capaciteit, waar we dus ook echt een heel serieus inwonersplatform inrichten, naar gelang de wensen die er zijn en de noodzaak die er in zo'n wijk is. In andere wijken zijn het kleinere krukjes of zijn de pootjes van het krukje net even anders, hè? Dus er kan een heel uitgebreid buurtplatform zijn, maar daar kan een heel klein kostenplaatje aan vastzitten, dus die krukjes zijn overal anders en soms hebben we met dat krukje ook helemaal niets te maken. Er zijn ook wijken waar dat krukje geheel door inwoners wordt getrokken en die zelf dan bijvoorbeeld naar welzijnsinstellingen weten te vinden of zelf activiteiten organiseren waar de gemeente gewoon veel minder aan te pas komt. Dus het is overal anders en die pluriformiteit daar staan we voor en die willen we ook verder uitdragen. En misschien dat, even als een soort herhaling toch ook van de essentie van onze reactie. We hebben neergezet om op al die pijlers te reageren en desondanks kwam er vanuit u een aantal vragen van ja, waar zit nou wel de mogelijkheid van het college om net iets verder te gaan? En dan hebben we hem zo neergezet dat het inwonersplatform, het uniforme inwonersplatform in alle wijken, dat past niet bij die pluriforme benadering en het is vooral ook daar de insteek, dus daar zijn we geen voorstander van. Datzelfde geldt voor het instellen van een vast budget. Dat budget moet afhankelijk zijn van de behoefte die er is, de wensen die er zijn en ook bijvoorbeeld een opgave die er is. En soms hangen die financiën ook samen met heel andere dingen die er spelen, bijvoorbeeld een tram die in Voorburg West komt en waar afspraken met de inwoners zijn gemaakt om een wijkverbetering ook in de openbare ruimte in te zetten. Dus daar komt een ander budget dan ook mee, dus geen voorstanders van uniforme inwonersplatforms en een vast budget. Maar we hebben wel degelijk een positief advies of een reactie gegeven op die wijkagenda's die we overal anders zien en die we ook echt willen doorontwikkelen en die doorontwikkeling zien we als onderdeel van het experimenteerprogramma dat ook met u afgesproken is en waar u ja ook heeft tegen gezegd bij het gesprek over de participatieverordening. En we beogen dat experimenteerprogramma vanuit de participatie voor de zomer aan u voor te schotelen en we willen u daar ook verder meenemen in een beeldvorming om ook daar nog meer wensen en bedenkingen van u bij te horen. En wat voor zaken zitten daar dan in? Nou, daar komen onderdelen als het uitdaagrecht in, maar ook sociale of sociale onderwerpen die we zien in verschillende wijken. We hebben verschillende ruimtelijke opgaven. In andere wijken zijn we weer specifiek met jongeren bezig, dus daar zitten verschillende uitdagingen in. Ik vind het ook veel te vroeg om nu te reageren op eventuele financiële consequenties van dat experimenteerprogramma. Maar ik kan wel zeggen, heel veel onderdelen hebben we ook al geborgd en zijn ingebed, bijvoorbeeld door eerdere besluiten die u genomen heeft, bijvoorbeeld door een participatieadviseur aan te stellen, waardoor we heel veel dingen in werking kunnen zetten. Ja, ik denk dat even in mijn verhaal zaten de vragen over wat het college hiermee wel kan doen. Dus inderdaad op die wijkagenda's en hoe dat experimenteerprogramma er dan ongeveer uit gaat zien en dat we dat voor de zomer naar u toe willen brengen. Dank.

Dank u wel. Dan gaan we naar de tweede termijn. Ik heb een aantal partijen al een standpuntbepaling horen nemen. Ik begin zometeen weer bij meneer Koster en dan eindig ik ook bij meneer Koster om aan te geven hoe hij het vervolgtraject van dit raadsbesluit ziet of hij het al dan niet gewijzigd richting de raad gaat brengen. Als eerst meneer Koster voor de tweede termijn, dus een politiek inhoudelijk statement.

Ja, ik ga de twee dingen die u noemde gewoon in één keer doen. Ik denk dat dat even makkelijk is.

Dat vinden we heel fijn. Ik hoor

Ook de input van collega's. Ik ben blij dat we vanavond in ieder geval over dit onderwerp en de ambitie die dan wel gedeeld wordt hebben gesproken. Kijk, ik had heel graag gehad dat het initiatiefvoorstel werd aangenomen, maar ik denk dat het voor nu dan goed is dat we toch aanhouden, ook als fractie dat gesprek met het college wel verder gaan voeren. En dan zal ik ook vanuit mijn fractie kritisch blijven volgen hoe we dan wel deze ambities waar gaan maken, want we willen die ambities wel waargemaakt zien zijn, terwijl mijn fractie dan ook doorgaat met, ik benoemde het net al tegen de heer Van der Schaft, gesprekken met wijkverenigingen en ook de vraagstukken daar benoemen omdat dit vraagstuk in het algemeen de aandacht zou moeten krijgen van de Raad. En ik denk dat ik daar absoluut niet de enige fractie in ben die dat vindt. Ik ben blij dat we dit debat met elkaar hebben gehad. En ik denk dat dat mijn opmerkingen zijn, behalve dan dat ik nog graag wilde benoemen dat niet alleen ik blij ben met de beantwoording van de reactie van het college, maar ik ook nog volledig steun blijf uitspreken voor al het werk wat het college wel ook zegt te doen. En ook doet bijvoorbeeld ook via de gebieden. Dus en dat we daar als fractie ook heel blij mee zijn, dat dat werk wel gebeurt.

Dank u wel, ik zit alleen even met het aanhouden van het raadsbesluit. Of dat nou ja, kan en goed gaat, maar goed. Ik kijk even rond met de mededeling van de fractie van het CDA, de initiatiefnemers van. Zoals zojuist gedaan met het aanhouden intrekken van het raadsbesluit. Of er nog behoefte is aan een tweede termijn. Mevrouw Bosch. Mevrouw Bosch, meneer Wilschut ga ik toch even. Ik ga toch iedereen even langs mevrouw Battant. Zeg dan? Ja voorzitter.

Ik wil mijn waardering uitspreken voor de heer Koster. Het enthousiasme waarmee hij het initiatiefvoorstel toelichtte, gehoord hebbende het debat in de Raad, dat hij zich heeft herpakt en heeft bedacht van nou, ik heb hier toch wel het goede gesprek op gang gebracht. Daar wil ik gewoon mijn waardering voor uitspreken. Dank u wel, voorzitter. Dank u wel, mevrouw.

Dank u, voorzitter. Ten eerste sluit ik me aan bij de woorden van mevrouw Boltanski en daarnaast was ik totaal vergeten om met name de uitstekende inbreng en analyse van de wethouder en ambtelijke ondersteuning te noemen. Dus veel dank daarvoor. En ja, mijn standpunt of het standpunt van D66 kan ik meegeven.

Mij is het juist goed dat we een tweede termijn hebben omdat dit onderwerp niet weg is met het intrekken van het initiatiefvoorstel. Dus laten we ook gewoon de gedachten die we nog hebben afmaken, want we gaan hier zeker nog verder mee. En als het gaat om de financiële onderbouwing, wil ik wel nog aangeven dat ik deze financiële onderbouwing juist echt goed vond, want er werd goed aangegeven wat ze ermee wilden doen en ook waar ze het vandaan gingen halen. En als we het akkoord vinden voor een raadszaal dat we halen uit de algemene reserve en dat nu in één keer heel gek vinden, dan vind ik eigenlijk dat je een beetje boter op je hoofd hebt, dus dat wou ik toch nog maar even meegeven. Tot zover.

Ja, dank u wel, voorzitter. Ik wil de portefeuillehouder bedanken voor zijn toelichtingen en ik ben ook wel heel blij dat hij spreekt over maatwerk, wat hij per wijk wil afleveren. Dat getuigt wel van realisme, wat we echt nodig hebben, want dat maatwerk zou per wijk dekkend moeten zijn voor zaken die daar spelen. Dus we zijn wat dat betreft daar heel erg blij mee. Dank. Dank, meneer.

Dank u wel. Ja, ik sluit me graag aan bij de woorden van de heer Voortman, dank u wel.

Dan kijk ik nog even naar mevrouw Veld. Meneer Van der Schaaf, wilt u nog in tweede termijn?

Heel kort, voorzitter. Op zich is het heel goed dat het initiatiefvoorstel gemaakt is door het CDA. Wijkontwikkeling vinden ook wij belangrijk. Wij hebben een beleidsstuk "De buurt is van ons". Dat zegt ook heel veel, dus we praten graag verder om te kijken of we een vervolg hieraan kunnen geven. Dank.

En dan ook van deze zijde wil ik het CDA bedanken voor het opzetten van dit initiatiefvoorstel. Het is toch een recht wat de Raad heeft, komt niet zo vaak voor en alle tijd en werk die daarin is gaan zitten. Dank u wel. Met de mededeling van het CDA betekent het dat het Raadsbesluit in ieder geval niet of het Raadsvoorstel niet richting de Raad gaat op dit moment. En zo concludeer ik hem dan ook af en ik bedank de wethouder met de ondersteuning voor de aanwezigheid vanavond. Dank u wel.