Nieuws in één oogopslag

Het Journaal toont kort en krachtig wat er speelt.

Journaal

Raadsinformatie

Alles kunnen vinden en niets missen. Met analyses & samenvattingen.

Maak een dossier

Verzamel informatie over een specifiek onderwerp.

Dossiers
Kies een vergadering : 28-03-2017, Commissie Openbaar Gebied
Het transcript dat je hieronder aantreft is gegenereerd met behulp van computertechnologie. Hierdoor kunnen de namen van personen en partijen soms foutief zijn weergegeven. Indien je een fout opmerkt kun je deze gemakkelijk verbeteren door op het bewerk-symbool (het potloodje) te klikken.

Raadsvoorstel: Beheerplan drie gemeentelijke begraafplaatsen


Onbekende spreker

Ja dank u, voorzitter. Ja, het beheerplan 3, begraafplaatsen, ik vat het even samen met groot onderhoud, dus renovatiemaatregelen op lange termijn en geen beheervisie. En als ik kijk naar dat groot onderhoud, dan kom ik uit op die slechte asfaltverharding. En ja, dat je zoiets moet vervangen, dat lijkt me vanzelfsprekend, dat wordt ook genoemd, hè? Het aspect van de veiligheid, daar ben ik een voorstander van. Maar ik zie er een bedrag bij genoemd van € 380.000. En het zou best kunnen kloppen, maar dat is wel heel veel geld. En wat ik me dan afvraag, en volgens mij is dat een uitgangspunt bij onze begraafplaatsen, is dat die kostendekkend zijn. En dat is een vraag aan de wethouder, heb ik dat goed begrepen? En dan is gelijk mijn volgende vraag: gaat dat dan betekenen dat er een verhoging van de grafkosten aankomt? Want ik zou wel eens willen weten waar dan die € 380.000 uit betaald moet worden. En een ander punt is dan het feit dat er ineens een beheervisie ontbreekt. Dat zou dan te maken hebben met het eigen karakter van die 3 begraafplaatsen. Ik wist niet precies hoe ik dat moest zien. Ik zag wel iets over wandelroutes en bankjes en zo, daar kon ik me nog wel wat bij voorstellen. Maar ik ging toch nog even dieper het bijbehorende rapport in, het zogenaamde beheerplan Cobra. En toen las ik op pagina 40 iets wat ik wel een beetje verontrustend vond, want wat stond daar? Daar stond: recreatie kan bijdragen aan de verlevendiging van de begraafplaats. Men leest er een boek of maakt er een wandeling. Er moet voldoende zitgelegenheid zijn en er moet een speelaanleiding of theehuis komen en de begraafplaats is een ideale plek voor een museum, een periodieke tentoonstelling om de begraafplaats aantrekkelijk te maken voor het grote publiek. Toen ik dat las, toen dacht ik nou, dan ontbreekt er nog aan eigenlijk dat er ook nog een soort attractiepark in komt. Dat vond ik eigenlijk heel wonderlijk en toen kreeg ik dus een heel raar gevoel bij en toen vroeg ik mij af. En volgens mij moet de wethouder mij even helpen. Er is volgens mij een klankbordgroep geweest, die, laat ik het maar even noemen, de begraafplaats van de toekomst heeft gekeken en ik vraag me dus af, hoe heeft men daar dan op gereageerd? Hoe wordt dit dan breed gedragen of is dit alleen maar iets wat ik heel raar vind? Dat zou ik nog wel graag even willen horen.

H.P. Klazenga - GBLV

Meneer Gulay, het woord aan de heer Gulay.

J.L. Geluk - CDA

Dank u wel, voorzitter. Allereerst wil ik waardering uitspreken voor het ontwikkelen van deze beheersvisie, want die is wel grondig onderbouwd. Maar wij hebben vragen gesteld over met name die € 380.000 en daar wil ik dan ook nadrukkelijk een kanttekening bij plaatsen en dat is wel een hele substantiële, want die vervanging van het asfalt door stelconplaten zou nodig zijn voor een groenplan waarbij bomen dicht bij de paden worden geplaatst. Een rondgang door mijzelf leert dat er op enkele plaatsen nieuwe boompjes, als ik het goed heb gezien kastanjes, dicht bij de paden zijn geplaatst, overigens maar een stuk of zes, maar ik heb ze niet allemaal geteld. Daarmee worden de onderhoudsproblemen juist opgezocht, want dan krijg je wortels die paden omhoog kunnen drukken. En het is de vraag waarom je nou per se zo'n plan moet ontwikkelen om een hoogwaardige groene uitstraling te geven, want je creëert daarmee onderhoudsproblemen. In antwoord op onze vragen schrijft het college dat de extra investering, nota bene van € 380.000, in het onderhoud wordt terugverdiend. Hoe stelt u zich dat voor? Ik heb geen enkele berekening van het college daarover mogen zien en ik geloof ook niet dat het college dat zelf gelooft, maar ik hoor graag als het anders is. Uit de gegevens die het college verder heeft verstrekt is af te leiden dat vervanging van het asfalt door nieuw asfalt, dat daardoor de kosten beperkt kunnen blijven tot zo'n € 150.000 door de asfaltpaden van een nieuwe toplaag te voorzien. En deze oplossing kan heus wel esthetisch acceptabel worden uitgevoerd. Is dan een extra investering van € 230.000 voor een andere materiaalkeuze te verantwoorden? Voor welke doelgroep is een kwalitatief hoogwaardig plan urgent? Ik ben tweemaal wezen kijken met een maand ertussen. Ik heb beide keren een totaal verlaten begraafplaats aangetroffen. En bij het maken van keuzes voor de besteding van gemeenschapsgeld is de vraag of aan dit plan prioriteit moet worden gegeven. Beter is dit geld te besteden aan de zorg of gewoon in kas te houden. Dank u wel.

H.P. Klazenga - GBLV

Wel meneer Geluk. Het woord is aan de heer Knoester.

H. Knoester - PvdA

Ja, dank voorzitter. Een boeiend en interessant verhaal, wel heel veel informatie en ook wel vrij lang. En soms wat detaillistisch, maar in ieder geval geeft het wel helder een aantal zaken weer, maar mij zijn ook een paar dingen opgevallen, zoals een theehuis waarvan ik ook denk van ja, wie zou daar een theehuis willen beginnen op welke van de drie, want vaak zijn begraafplaatsen toch vrij rustig en lopen daar niet zoveel mensen. En dat is juist ook heel mooi voor mensen die rust willen zoeken, is dat ook best aardig. En ik vind het ook altijd interessant om begraafplaatsen te bezoeken en daar rustig te wandelen. Ook dat geeft ook rust. En de term museum vond ik ook wat merkwaardig. Ik heb het maar vertaald als, hè, om al. Ik heb begrepen dat het alleen over de parken gaat als monumentaal en dat daar monumentale zaken zijn en ook monumentale bomen. In die zin zou je dat woord kunnen gebruiken, maar het is ja een beetje te groot woord eigenlijk voor zoiets. En al helemaal niet, lijkt me dat je daar tentoonstellingen gaat houden. Nou ja, dat zijn wel wat punten die me dan opvielen, maar waarvan ik denk, als ik alles zo lees, dat het verder weinig consequenties zal hebben. Ik kan me niet voorstellen dat het college gaat voorstellen om daar van alles te gaan organiseren. Maar goed, ik hoor graag het college, hoe ze daar tegenaan kijken. Ja, en wat betreft die paden, die zijn dus in ieder geval aan vernieuwing toe en ja, hoe dat dan moet, asfaltpaden op een begraafplaats lijkt mij ook niet zo geschikt, dus ik vond het eigenlijk wel een goede oplossing. Maar nou ja, ik wacht even het antwoord van het college af op allerlei vragen die al gesteld zijn daarover. Dat was het, voorzitter.

H.P. Klazenga - GBLV

Dank u wel, meneer Knoester, mevrouw Van Giezen.

M.J.H.A. van Giezen - PvdA

Dank u, voorzitter. We hebben nog wat vragen, maar ik wil eigenlijk beginnen met iets waar ik toch ook wel verheugd over ben. Wat te lezen valt in het stuk dat er dus afspraken zijn gemaakt tussen Leiden, Den Haag en DSW en dat Leiden op eigen kosten in groenonderhoud gaat voorzien. Dat is een deel van het budget wat daardoor vrijkomt, maar het is in elk geval een mooi bericht dat dat op deze manier gaat. Dat bespaart onze gemeente ook geld. Al met al wordt er nog steeds wel flink wat extra geld ingezet. Extra misschien tussen aanhalingstekens, maar het gaat toch om bijna 5 ton. Er staat dat dat gedekt wordt uit diverse beschikbare onderhoudsbudgetten. En ik zou dan wel graag een toelichting willen welke onderhoudsbudgetten dat dan zijn en of die dan niet te ruim opgesteld zijn dat daar dan zoveel geld beschikbaar is. En bovendien wordt dan dat geld ingezet voor zaken die misschien niet direct onderhoud zijn zoals die toeristische aantrekkingskracht. Of een museum. Ik begrijp dat het alleen de heer Geluk toeristisch recreëert, maar dat zal die ook niet elke dag doen neem ik aan, dus daar hebben wij toch ook echt wel vraagtekens bij of het geld daarop moet worden ingezet en is het dan echt nodig om 380.000 hiervoor uit te trekken? Ook met de verharding? Nou, er zijn al meer vragen over gesteld. De vraag was ook, is het dan hier echt nodig om hier te kiezen voor kwaliteitsniveau B dat geldt voor onze hele gemeente? Is het hier ook nodig en is er ook gedacht om dat op B min of C plus te doen, want dan zouden we het gemeenschapsgeld ook op een andere wijze kunnen besteden. Wat hierdoor overblijft dus graag een reactie van de wethouder, waarom niet gekozen is voor een lager niveau en of het onderhoudsbudget er nou ook wel besteed mag worden aan de toeristische aantrekkingskracht. Dank.

H.P. Klazenga - GBLV

U wel, mevrouw Van Giessen. Het woord is aan de heer Blanken. Voorzitter, goed. Dit is een zeer uitgewerkt plan en detaillistisch, zei de heer Knoester. Dat deel ik wel, met waardering daarvoor. Mooi werk wat wij goed vinden. Dat is dat de ambitie is om de begraafplaatsen te verbeteren en te verfraaien, om de bomen en de planten waar nodig te vervangen, te kijken naar de paden en de verharding. Want toegankelijkheid, en dan met name voor ouderen, dat is toch wel handig op een begraafplaats. En als je die, ik ben zelf gaan kijken, als je dat asfalt ziet, zelfs met een rolstoel voor een ongelukje, dan nog even oneerbiedig. Daar moeten we wat aan doen. Maar in reactie op de, hè? De attractiepark van de heer Vullijn. Het is natuurlijk wel een stilteplek waar mensen toch wel een beetje met waardigheid hun dierbaren moeten kunnen gedenken, dus wat ons betreft geen speeltuin, geen tehuis of andere Efteling-attracties. Het moet wel een stilteplek blijven. Tot zover, voorzitter. Dank u wel, meneer Blanken. Mevrouw Rolwagen. Dank.

Ph. Hohage - Fractie Hohage

U voorzitter, ja, het is duidelijk dat er iets aan het onderhoud van de begraafplaats gedaan moet worden om erger te voorkomen, wat mevrouw Van Giessen al terecht zei. Het lijkt erop dat er met budgetten geschoven wordt. Fractie Hohage wil graag weten waar de € 380.000 vandaan komt. We hopen dat het niet uit de algemene reserve komt. En, wat gaat er verder niet gebeuren binnen het groen budget nu dit wel gaat gebeuren? De heer Nijhoff

G.H. Nijhof - VVD

Hij is er. Dank voorzitter, ik ben blij dat we over dit onderwerp kunnen praten, dus mijn verzoek is het in de vorige commissie overgeheveld naar deze commissie. Er stond toen bij de hamerstukken en daar waren wat vraagtekens bij en ik begrijp dat ik zeg, als hamerstuk kan het zo niet door als grote bezwaren zaten vooral tegen het hele investeringsplaatje en de 380.000 is bij al mijn collega's al voorbij gekomen. Ik ben ook blij dat alle collega's nu inbrengen op het stuk is en niet als hamerstuk is doorgeschoten en ik kan me dus ook vinden in de betoog van de heer Geluk. Dat de paden anders kunnen, beter kunnen, het kan met een beter budget en de budgetten kunnen we op een betere manier toepassen dan nu gepland is dus graag de reactie van de wethouder. Dank u wel.

J.R.H. Mulder - CU-SGP

Dank u, voorzitter. Wij vinden het goed dat er inderdaad een beheerplan is wat er nog niet was, wat op lange termijn zorgt voor onderhoud van de begraafplaats en het aanzien ervan. We zijn wel verheugd dat er inderdaad wordt geschrapt in de wat exotische plannen voor de begraafplaats. Wij vinden ook dat het een plaats van stilte, natuur en wandelmogelijkheden zou mogen zijn, zoals ook uit de enquête is gebleken. Althans, de bewoners hebben dat aangegeven. Voorafgaand zijn er diverse partijen betrokken bij het opstellen van het plan. Ik kwam niet tegen wat daar nou eigenlijk uit het overleg is gekomen, wel de enquête, maar niet de verschillende partijen. Misschien kan de wethouder daar nog iets over zeggen in hoeverre dat invloed heeft gehad. En verder wijs ik de commissie nog even op de plannen van de begraafplaats van Nijkerkerveen. Ook daar heb ik gelezen worden asfaltpaden vervangen door stelconplaten. Ik vond het wel grappig om dat even te melden. We zijn niet de enige in dit geval. Ik vond het zelf nogal opmerkelijk, stelconplaten voor een begraafplaats, maar het blijkt elders ook te worden toegepast. Dus nou, misschien is dat een pré. Dank u wel, voorzitter. Dank u wel.

H.P. Klazenga - GBLV

Meneer Mulder, ik denk dat het woord nu is aan de wethouder en misschien weer even degene naast u voorstellen en misschien een toeristisch uitstapje naar Nijkerkerveen als ik het goed begrijp. Voorzitter.

Onbekende spreker

Dank u wel. Naast mij zit de heer Priem, medewerker bij Stadsbeheer en tevens opsteller van deze mooie visie voor de begraafplaatsen.

Onbekende spreker

Misverstand uit de wereld helpen, het wordt geen attractiepark. Er komt geen theehuis. We gaan geen speeltuinen maken. Dat gaan we allemaal niet doen. Dus wat we wel gaan doen, is dat we het gebied aantrekkelijker willen maken. Meer als wandelgebied waar mensen even kunnen wandelen. Een aantal mensen maken ook echt wel gebruik van een begraafplaats om even tot rust te komen, al dan niet met een boek. Ik kom er zelf vaak en ik zie heel vaak mensen gewoon even zitten op een bankje te lezen of gewoon even na te denken. Dat is meer, zal ik maar zeggen, waarvoor wij de begraafplaatsen meer willen openstellen en daar ook meer geschikt voor willen maken. Laat ik dat misverstand alvast uit de wereld helpen. Dat is ook onder andere, moet ik zeggen, mede gekomen door de inbreng van die groepen, zal ik maar zeggen, onder andere Platform Gehandicapten, Mooi Voorburg en al die verenigingen die we hebben gesproken. We hebben aan de ene kant een enquête gehouden en aan de andere kant al die organisaties gesproken. En we zijn natuurlijk gewoon begonnen met open mind, hè? Ook eens maar in de enquête van: Nou, zeg het maar, wat wilt u nou? Daar kwam een heel breed scala uit, maar uit de enquête bleek toch echt wel dat mensen ervoor kozen om het stiltegebied te handhaven, met daarbij het aantrekkelijker maken om daar te gaan wandelen. Dus dat is ook mede dankzij het overleg met al die organisaties, dat heeft zeker input gehad. Dan, voorzitter, het tweede punt, de €380.000. Ja, voorzitter, het is vreselijk veel geld, zo laat ik daar eventjes helder over zijn, maar laat ik ook daarbij gelijk een misverstand uit de wereld helpen. Ik haal het niet uit de algemene reserve, er komt geen cent uit de algemene reserve. Alles gaat binnen het bestaande budget van stadsbeheer en de €380.000, voorzitter, die wordt gefinancierd. Mevrouw Van Giesing memoreerde daar wel aan. Er vallen middelen vrij doordat het contract tussen de WSW en de gemeente inzake het schoonmaken en onderhoud van Leidsenhage nu bij Unibail Rodamco ligt en niet meer bij de gemeente. Daardoor vallen forse middelen vrij binnen het budget van stadsbeheer. Want, voorzitter, ik constateer al 1,5 jaar geleden dat er gewoon een beheerplan ontbrak en ik constateerde ook dat vooral op de begraafplaats Noorthey de asfaltverharding redelijk dramatisch te noemen is. Maar, voorzitter, ik wil niet naar uw raad toe met een voorstel om geld te halen uit de algemene reserve. Ik wil het kunnen dekken binnen het bestaande budget. Dat is ook een van de redenen waarom ik zo lang heb gewacht, maar, voorzitter, het punt is gewoon wel, en ik realiseer me dat uw raad aanhikt tegen deze investering, maar wij moeten ook van het hart dat we de laatste toch zeker 35 à 40 jaar niet meer hebben geïnvesteerd in de verharding van de paden, zal ik maar zeggen. Geen groot onderhoud heeft daarop plaatsgevonden. De afgelopen 30 à 40 jaar zijn alle gaten, hè, letterlijk soms dicht met daar een asfaltje, daar een steentje, daar een dingetje en het heeft eigenlijk geleid tot hetgeen nu op Noorthey aan de hand is. En ik heb juist inderdaad de stelconplaten voorgesteld. De heer Mulder refereerde aan andere gemeenten die dat steeds vaker doen, juist ook omdat daarbij blijkt. Dus ik geloof er zeker in. Volgens mij was dat meneer Geluk die dat zei, dat daar de onderhoudskosten in de daaropvolgende jaren gaan afnemen. Want als we namelijk problemen hebben, moet je het asfalt openhalen of gaan dichten of anderszins, dat kost veel meer geld dan stelconplaten. En daarbij is ook met stelconplaten heb je geen last van bijvoorbeeld boomwortelopdruk, waardoor de meeste schade ontstaat. Dus deze keuze, voorzitter, is zeker geen keuze uit luxe, het is gewoon puur een keuze geweest. Het is nu één grote investering, maar waar we de komende 30, 40 jaar en misschien wel langer ongelooflijk veel profijt van hebben. Lagere onderhoudsbudgetten en vervolgens ook gewoon dat mensen zich normaal kunnen voortbewegen over de begraafplaats. Want dat is natuurlijk reden nummer één waarom ik het doe, waarom het ook gewoon echt nodig is. Dus, voorzitter, dat is even wat betreft de investering die nodig is om dat te gaan doen. Het kwaliteitsniveau, voorzitter, het is over de begraafplaatsen algemeen heeft uw raad vastgesteld op kwaliteitsniveau B, maar voorzitter, of het nou kwaliteitsniveau B was of C was, uiteindelijk moet er groot onderhoud gaan plaatsvinden aan de paden. Dat is gewoon noodzakelijk en ik vind zelf persoonlijk dat er echt wel een, nou ja, een fout, weet ik misschien niet, maar ik vind wel dat daar een gat is ontstaan, want uiteindelijk weet je gewoon dat je een keer in de zoveel jaren het groot onderhoud moet gaan verrichten. Dat heb je ook aan wegen, dat heb je ook aan allerlei andere zaken en daar sparen we voor als gemeente, hè, voor allerlei groot onderhoud dat we zien aankomen en daar sparen wij bij voor. En voor het groot onderhoud van de begraafplaats is nooit gespaard. Dat is ook een van de redenen geweest waarom ik het niet heb willen doen, waarom ik dat ook alle maatregelen heb willen uitsmeren over 10 jaar.

Onbekende spreker

Daar kom ik toch even bij. Mijn vraag is, is het niet het uitgangspunt dat wij begraafplaatsen kostendekkend exploiteren?

Onbekende spreker

Dat klopt voorzitter, daar zou ik nog op komen. Onze begraafplaatsen worden kostendekkend. Geen geen probleem. Ik kan u wel vertellen dat wij bij de 60 duurste gemeenten van Nederland horen qua kosten voor begrafenissen. Er zijn nog slechts 5 gemeenten in heel Nederland duurder dan wij zijn met begrafenissen, dus ze zijn kostendekkend, maar voorzitter, daar is nooit in voorzien in die kosten. Wat wij vragen is nooit voorzien dat we ook een reservering maken voor het grote onderhoud dat een keer moet gaan plaatsvinden. Op een dag. En ik heb ook echt overwogen of we de grafrechten moeten gaan verhogen. Maar ja, voorzitter, dan gaan er nog meer mensen uitwijken naar omringende gemeenten. We zijn al zoals het is duur, hè. We zitten niet ergens onderaan qua kosten. Een begraafplaats kost hier gemiddeld € 7.100. Het is nogal een bedrag. Dus voorzitter, vandaag niet de keuze voor de verhoging van de grafrechten, maar een keuze om te gaan zoeken binnen de bestaande budgetten. Doen we dan zaken niet meer? Nee, voorzitter, dat doen we niet. We hebben, zoals u weet, een aantal wijkbeheerplannen. Die komen hier met enige regelmaat langs en die wijkbeheerplannen zijn meestal voor 5 à 6 jaar en dat doen we ook met tussenposten, want ik heb van u een budget gekregen dat ik jaarlijks mag uitgeven. Dat staat gewoon netjes in de begroting en daarbinnen moet ik al die wijkbeheerplannen uitvoeren. Dus ook nu deze begraafplaats. We moeten daar netjes binnen blijven, dus wij faseren al die uitvoering. Die faseren wij over reguliere wijkbeheerplannen over 5 jaar, dit plan over 10 jaar. Om er uiteindelijk voor te zorgen dat we gewoon binnen de bestaande budgetten blijven. Dus er wordt niet, zal ik maar zeggen, dat we dingen daarvoor moeten laten. Dat is absoluut niet het geval. Voorzitter, ik kijk even of er nog vragen over zijn. Nou, ik ben even rond aan het kijken. Volgens mij heb ik alle vragen beantwoord. Heb ik iets niet gedaan, vraagt u?

H.P. Klazenga - GBLV

Mevrouw Rollagen en dan de heer Knoester, want die had zijn vinger opgestoken, maar u vraagt daar expliciet om, mevrouw de wethouder.

Ph. Hohage - Fractie Hohage

Wethouder, in elk geval dank voor uw uitgebreide beantwoording. Nog een vraag: ik had nog gevraagd wat er dan gebeurt. Het gaat over keuzes, daar spring ik even op in. Wat er dan niet wordt gedaan binnen het groenbudget.

Onbekende spreker

Excuus, ik dacht dat ik net op dat had geantwoord. Er worden alle plannen die er zijn, gewoon uitgevoerd. Maar vanwege die fasering in al die plannen kunnen we elk jaar kijken welk budget we waaraan kunnen besteden. Dus het is niet zo dat ik ergens geen dingen meer ga doen. We blijven gewoon alles doen, maar binnen het budget voor de uitvoering van wijkbeheerplannen, waar ik nu ook dit plan voor de begraafplaats onder ga scharen, kan ik dat netjes uitbetalen. Is uw vraag hiermee beantwoord? Ja, de heer Knoester.

H. Knoester - PvdA

Ja, ik ben toch benieuwd hoe u aankijkt tegen mijn visie op het woord museum in het geheel. Want daar bent u nog niet op ingegaan. Het woord

Onbekende spreker

Museum, ja, dat is volgens mij voor iedereen wel verschillend, denk ik. Ik denk dat wij drie ongelooflijk mooie begraafplaatsen hebben met elk een hele andere uitstraling. En dat is wel een drietal pareltjes in onze gemeente, waar we ook trots op moeten zijn. Ik zie het dus niet als een museum dat we daar een museum van gaan maken, dat ben ik al eerder op ingegaan. Geen museumfunctie, maar het feit dat we bijvoorbeeld de oude begraafplaats hier aan de Parkweg hebben, heeft ook echt wel een historische uitstraling en ook karakter. U geeft zelf ook aan, ik kom zelf ook nog regelmatig als we ergens zijn, hè? Op een begraafplaats om daar eens te gaan kijken. En ik hoop natuurlijk ook dat we onze begraafplaatsen wat meer onder de aandacht kunnen gaan krijgen, want mensen die hier komen, dat die hier ook datzelfde rondje gaan lopen. Dus het is meer in de uitstraling hoe je dingen wilt gaan neerzetten. Nou, beantwoord ik, kijk.

H.P. Klazenga - GBLV

Kijk even rond, alles en iedereen is aan het woord geweest. De beantwoording van de wethouder heeft plaatsgevonden.

J.L. Geluk - CDA

Gaat u naar de tweede termijn, want het is niet daar.

H.P. Klazenga - GBLV

Daar was ik net mee bezig om daar te komen, maar u stak uw vinger op. Ik denk, nou ja, dan geef ik u graag het woord. Tweede termijn, kan ik hetzelfde rondje aanhouden? Ja, de heer Gelein. Ja, nou dan.

Onbekende spreker

Dan kan de wethouder voor de uitleg een hoop zorgen wegnemen. Wat ik me nog wel afvraag is dat die 380.000 in mijn optiek niet zo heel erg krachtig onderbouwd is. Dus met andere woorden, kan het ook nog meer worden. Dat is dan nog wel een zorg. En dan even los daarvan gaan wij wel akkoord met het krediet en het beheerplan, alleen dan toch wel met de opmerkingen erbij van de wethouder dat al die wilde plannen die in het beheerplan staan, dat die wilde varianten daadwerkelijk niet aan de orde zijn.

J.L. Geluk - CDA

Wel voorzitter, de wethouder heeft mij er eigenlijk van overtuigd dat € 380.000 hier niet aan besteed moet worden. Zij zegt verder dat alles binnen het bestaande budget blijft. Dat is geen enkel argument om maar vrolijk geld te gaan uitgeven. Ze zegt dat de onderhoudskosten zullen gaan afnemen. Ik zie graag een berekening van u tegemoet waarin u dat ook aantoont, en in hoeverre de onderhoudskosten gaan afnemen. U zei ook dat het onderhoud 35 à 40 jaar verwaarloosd is en er nooit voor gespaard is. En de grafrechten zijn al zo duur. Ik gaf aan dat een alternatief voor de besteding van het geld zou kunnen zijn om het in kas te houden of overweeg dan eens om de grafrechten te verlagen. En tenslotte, u hebt nog een keer benadrukt dat die boomopdruk een probleem zou zijn. Kijk nog eens naar uw nieuwe plannen of u dat niet kunt aanpassen, zet de bomen iets verder van de paden weg en u zou mij een dienst bewijzen als u kunt aanwijzen waar nu in het huidige Noordzee boomopdruk plaatsvindt, dat zou ik dan wel graag willen zien.

H.P. Klazenga - GBLV

Dank u wel, het woord is aan de heer Knoester. Dank u wel.

H. Knoester - PvdA

Voorzitter. Nou ja, wij zijn akkoord met dit voorstel en wat ons betreft kan het als hamerstuk. Nog even over die € 380.000. Ja, dat soort dingen kost geld en stel, die platen zijn inderdaad minder onderhoudsgevoelig, dus dat lijkt me een heel goed idee om dat op die manier te doen, zodat je later minder onderhoudskosten hebt. Mag

J.L. Geluk - CDA

Ik wil de heer Knoester vragen wat het dan bespaart?

H. Knoester - PvdA

Nou ja, die vraag, die vraag, heeft u al gesteld aan het college? Dus dat horen we nog wel een keer.

J.L. Geluk - CDA

Waarom is de heer Knoest er dan nu al voor? Ja, omdat het...

H. Knoester - PvdA

Aangepakt moet worden. U heeft zelf gezien hoe slecht die paden erbij liggen. Ik ben klaar, voorzitter.

H.P. Klazenga - GBLV

Dat zijn woorden die ik graag hoor, mevrouw Van Giezen. Dank u.

M.J.H.A. van Giezen - PvdA

Voorzitter. Allereerst, de veiligheid moet natuurlijk voorop staan, hè? Dat is toch goed, vooral met het oudere publiek dat hier wel eens zal komen. Dus in die zin is het goed dat er een beheerplan ligt en de PvdA heeft ook geen bezwaren tegen het inhalen van achterstallig onderhoud. Dat moet gewoon plaatsvinden. We blijven wel aanhikken tegen de hoogte van het budget. Het feit dat er budget vrijvalt omdat Unibail zelf het groenonderhoud in Leidsenhage voor rekening gaat nemen, hoeft niet te betekenen dat het gehele budget nu naar de begraafplaatsen gaat. En wij zouden dus de wethouder oproepen om, hé, en op die woorden zouden we gewoon ook kunnen instemmen dat zij binnen dit plan kijkt hoe ze dat budget kan verlagen door het schrappen van de extra zaken die niet te maken hebben met achterstallig onderhoud. Volgens mij moeten we ons vooral richten op het achterstallig onderhoud en zorgen dat het er goed bij ligt. En daar waar geschrapt kan worden, kan dat budget ook op andere plaatsen voor groenonderhoud in de gemeente worden ingezet. Als we daar nog wat van overhouden, dat zou zijn wat ik aan de wethouder zou willen meegeven. Dank u wel.

H.P. Klazenga - GBLV

De heer Blanken. Voorzitter, wat ik al zei: ik ben enthousiast over de verbeterde kant van dit plan. Ik hoorde de wethouder toch een beetje richting toeristische attractie manoeuvreren in haar formuleringen. Die kant moeten we niet op, dat is de verkeerde afslag. Dus liever niet. Tot zover. Mevrouw Rollagen. Dank u, voorzitter.

Ph. Hohage - Fractie Hohage

Ik dank nogmaals de wethouder voor haar beantwoording en ik sluit me ook aan bij de woorden van de heer Geluk en mevrouw Van Giezen. Graag een berekening van de € 380.000 en ook wellicht een, nou heel graag zelfs, een plan om dat bedrag te verminderen. Mevrouw Van Giezen heeft het al genoegzaam onderbouwd.

M.J.H.A. van Giezen - PvdA

Gisteren. Ik voor mij hoeft dat niet een plan te zijn. Ik wil het gewoon meegeven aan de wethouder om in die uitvoering daar naar te kijken. Helder. De

G.H. Nijhof - VVD

Wethouder, dank voor uw antwoorden en het budget. Dus een van de redenen waarom we dit op de agenda hebben gezet. Er zijn een aantal vragen gesteld nu door de heer Geluk en mevrouw Van Giezen en ik zou het op prijs stellen als we daar antwoorden op kunnen krijgen voor de raadsvergadering. En dan kunnen we kijken hoe we met het onderwerp omgaan. Om het nu zonder meer als hamerstuk neer te zetten, gaat ons te ver. We willen graag ons nog beraden op de financiële consequenties.

J.R.H. Mulder - CU-SGP

Ja, dank u. Nou, wij willen nog benadrukken dat wij wel ondersteunen dat de begraafplaatsen een groter belang dienen dan alleen begraven. Wij zien de groeifunctie daarvan wel degelijk in, zeg maar, dus wat ons betreft mag daar best ook wat geld zitten in het vergroenen, zeg maar, of het verder vergroenen van begraafplaatsen. En verder wil ik nog opmerken dat ik ook in mijn kleine research heb ontdekt dat stelconplaten heel hoge restwaarde hebben. En aangezien die dingen keihard zijn en weinig worden belopen, denk ik dat de restwaarde behoorlijk zou kunnen zijn op termijn, dus dat is nog een extra voordeeltje. Maar dat kunt u natuurlijk zelf ook aangeven in uw berekeningen waar wij ook wel in geïnteresseerd zijn. Dank u.

H.P. Klazenga - GBLV

Dank u wel meneer Mulder. Tot slot nog even wethouder Stemerdink.

Onbekende spreker

Voorzitter, dank voor de vragen. Het volgende: de vraag van de heer, waarom kan het niet meer worden? Nee, voorzitter, zeker niet. Anders had ik dit voorstel ook niet gedaan. En daarbij aansluitend gelijk: ik heb de oproep gehoord van mevrouw Van Giezen. Daar waar het kan, doen we het zeker minder. Dat is volgens mij ook iets wat alleen stadsbeheer voortdurend doet bij allerlei plannen. Deze daarbij zijn maar niet uitgezonderd. Ik realiseer mij dat het heel veel geld is. Maar het is niet zo dat de begraafplaatsen de afgelopen 30, 40 jaar zijn verwaarloosd. Dat heb ik niet gezegd. Ik heb alleen gezegd dat ik vind dat op een gegeven moment je gewoon weet dat groot onderhoud moet gaan plaatsvinden en normaal gesproken had je gewoon 10 of 15 jaar geleden hier een plan moeten hebben waar ik aangaf: we moeten gaan sparen om op een x-moment een keer het groot onderhoud te kunnen gaan doen. Dat is verzuimd en daarom, voorzitter, ligt nu dit voorstel voor. Maar ik neem dat zeker mee. Voorzitter, dan even de vragen van de heer Ugly en ook naar de heer Blanken toe, dus alle wilde varianten om zijn woorden te gebruiken. Die zijn eruit, het toeristische attractie. Ja, voorzitter, we streven natuurlijk naar om meer toeristen binnen te halen, maar ik heb niet de illusie dat wij een nieuw Parijs worden en dat iedereen over alle begraafplaatsen flaneert. Dus het zou leuk zijn als mensen ook kunnen zien hoe goed we het hier op orde hebben, hoe netjes het erbij ligt. Zonder luxe, maar gewoon netjes. Voorzitter, dan de vragen van de heer Geluk. Ja, het spijt mij dat er een beeld is geschetst dat wij niet goed zouden omgaan met geld. Ik vind juist dat we hebben verzuimd, zoals ik aangaf, de eerdere voorgangers hebben verzuimd om juist hiervoor een reservering te maken om dit probleem nu te voorkomen. Dat mogen we ook wel een keer hardop zeggen. Met elkaar: groot onderhoud moet gewoon een keer gebeuren. De onderhoudsberekeningen waar u naar vraagt? Ja, voorzitter, die heb ik niet, zeg ik u in alle eerlijkheid. Heb ik ook niet voorafgaand aan de raadsvergadering. We gaan eerst dit investeren en dan zal vervolgens in de praktijk blijken, ook bij andere gemeenten is dat gewoon duidelijk, dat de onderhoudskosten op termijn zullen gaan afnemen. Dat is op dit moment niet in kaart te brengen. Dat heb ik ook niet voorafgaand aan de raadsvergaderingen. Voorzitter, de oproep van de heer Geluk om de grafrechten te gaan verlagen, ja, die begrijp ik niet, want volgens mij is dat juist dan weer in strijd met een uitspraak van uw raad om de begraafplaats kostendekkend te maken. Dus het is of het één of het ander. Anders weet ik het ook niet meer wat ik moet doen. Als we namelijk gaan verlagen, dan kom ik hier bij uw raad voor het structureel budget dat u moet gaan bijleggen, omdat ik anders helemaal niet meer uitkom. Meneer...

J.L. Geluk - CDA

Gelukkig Voorzitter. Er werd gezegd dat die grafrechten hier nu te hoog zijn. Het gaat mij niet om de grafrechten, maar het gaat mij om de besteding van het gemeenschapsgeld of dat verantwoord doen. En ik hoorde wethouders zeggen, ja, die onderhoudskosten, die besparing op het onderhoud kan ik niet uitrekenen, maar je zult gaan zien dat dat ontstaat. Dat vind ik een niet verantwoorde manier om dit besluit te nemen, dus wij zijn tegen een besluit om die € 380.000 zo te gaan besteden.

Onbekende spreker

Dat de heer Geluk vroeg om een verlaging van de grafrechten, dat is gewoon niet aan de orde als het uitgangspunt van uw Raad blijft om de grafrechten kostendekkend te laten zijn. Als u daar anders over denkt, dan hoor ik het graag, maar ook graag dan de dekking die daarbij hoort.

J.L. Geluk - CDA

Dan zou ik moeten herhalen wat ik daarnet zei. Het was niet principieel om het over de grafrechten te hebben, maar in ieder geval die €380.000 die dient nuttig besteed te worden en dat is in dit geval in onze ogen niet zo. Dus het gaat mij om de besparing van de €380.000 en uw onderbouwing daarvoor, zegt u zelf, van besparing van onderhoudskosten kunt u niet maken, dus dat vind ik geen verantwoorde besluitvorming. Maar

Onbekende spreker

Voorzitter, is de heer Geluk het wel met het college eens dat hier iets moet gebeuren?

J.L. Geluk - CDA

Ja voorzitter, dat hebt u mij ook niet horen aanvechten. Ik heb alleen een alternatief voorgesteld, het asfalt op een andere manier te vervangen. Helder ik.

H.P. Klazenga - GBLV

Ik probeer weer tot een conclusie te komen. Die is volgens mij zo dat de Raad wel enigszins verdeeld is zoals gebruikelijk. Er werd gepoogd om er een hamerstuk van te maken. Volgens mij is dat niet aan de orde, dus ik denk dat we dit als bespreekstuk moeten doorgeleiden naar de Raad, voorzitter. Ik hoorde de heer Nijhoff zeggen voorwaardelijk. Ja, maar ik heb ook andere geluiden gehoord. Maar goed, als het dan in eerste instantie als hamerstuk mag, dan pleziert u mij enorm.

G.H. Nijhof - VVD

Nou voorzitter, ik heb aangegeven dat ik nog te weinig informatie heb op dit moment om er een stuk van te maken. We kunnen ook overwegen of we nog met een amendement of motie komen om een aanpassing van het verhaal te doen. En daarvoor is het op dit moment voor mij, en ik denk ook voor het CDA, geen hamerstuk en dan wil ik dat nog even in beraad hebben hoe we daarmee omgaan. Voorzitter, ik...

J.L. Geluk - CDA

Ik sluit me daarbij aan, want ik overweeg een motie.

H.P. Klazenga - GBLV

Goed, ik denk dat we gewoon een. Toch, meneer Blanken? Ja, maar ik kijk graag om me heen en ik kijk nog graag naar de klok om maar zo te zeggen, dus het wordt gewoon een raadsstuk. Dat is moge duidelijk zijn, toch? Het wordt ook in het presidium nog besproken. Ik kijk naar de klok, die zegt mij dat het inmiddels 10.10 uur is, u kent mijn leidraad, mijn principes: 11 uur dan ja, dan staat er op pas klaar om weg te gaan bij mij thuis, dus dan moet ik thuis zijn. Ik streef dus naar dat tijdstip, want ik vind 3,5 uur vergaderen ook veel te veel. Want dan kan niemand meer scherp zijn, maar dat is mijn visie. Daarom hebben...