Verkeersafwikkeling Mall of the Netherlands

Dames en heren, op deze prachtige zomeravond bij de beeldvorming over de verkeersafwikkeling in de Mall. Ik wil alle raads- en commissieleden van harte welkom heten en natuurlijk ook de mensen, de inwoners die zijn ingelogd via internet. In het bijzonder een hartelijk welkom aan de heer Bosma, die zo dadelijk een presentatie zal verzorgen. Deze bijeenkomst is een beeldvormende bijeenkomst. Dat betekent dat die vooral bedoeld is als informatief. En na de presentatie bent u in de gelegenheid om vragen te stellen en een korte inhoudelijke toelichting te krijgen. De gemeente werkt vanuit een taskforce aan het verbeteren van de verkeerssituatie rond de Mall of the Netherlands. Naast een aantal verkeersmaatregelen in de directe omgeving en de N14 werkt de gemeente ook aan enkele mobiliteitsmaatregelen. Zo wil de gemeente stimuleren dat mensen niet alleen met de auto naar de Mall komen, maar ook met het openbaar vervoer, de fiets of lopend. De heer Bosma zal zo dadelijk een presentatie verzorgen. Ik verzoek u om uw vragen op te sparen. Aan het eind kunnen raads- en commissieleden een berichtje aangeven in de chat. En met dat berichtje zal ik hen het woord geven, zodat zij de vraag kunnen stellen. De inwoners thuis, en ik zal het dadelijk nog even verduidelijken, kunnen in het raadsysteem ook via een knop een vraag indienen. En dan moeten ze hun e-mailadres en naam even invoeren en dan zullen wij de vraag hier voorlezen. Dank u wel, meneer Bosma, mag ik u het woord geven? Ja, dank u.

Voor de gelegenheid om een korte update te geven van waar wij allemaal mee bezig zijn rond de verkeersafwikkeling. Ik doe deze presentatie in een soort van duo presentatie met Johan van Doorn, de shopping centre manager van de Mall of the Netherlands, dus het kan zijn dat af en toe mijn verhaal even wordt onderbroken door Johan van Doorn. Maar we gebruiken wel een presentatie. Als het goed is, kan iedereen nu mijn presentatie op het scherm zien. Het mooie gebouw in Leidschendam van het Raadhuisplein. Het werkt.

Het wordt even een korte introductie. We hebben uiteraard al een aantal weken achter elkaar de nodige ontwikkelingen met elkaar meegemaakt. Vanaf het moment dat de Mall opengegaan is met een aantal hele mooie verhalen in de krant tot en met een aantal momenten dat we het best wel heel druk hebben gehad rondom de Mall en waarbij we ook in de krant kwamen dat het best wel een grote chaos is. In de praktijk hebben we natuurlijk ook gezien dat de parkeergarages regelmatig vol waren, maar stap voor stap zijn we de afgelopen weken wel steeds meer in staat gebleken om het verkeer beter onder controle te krijgen. En we zijn nog niet klaar natuurlijk, we zijn nog heel veel dingen aan het doen, maar stap voor stap wordt het steeds beter en ook dat is wat in de krant gekomen dat we de drukte beter onder controle hebben. We hebben zelfs een paar weekenden gehad op een zaterdag dat de parkeergarages vrijwel leeg waren. Maar toch vanuit het OC, het operationeel mobiliteitscentrum, wat al meerdere keren is genoemd, zijn we hard bezig om alle touwtjes aan elkaar te knopen om iedere keer goed te reageren op wat wij meemaken als het drukker wordt dan op een normale dag. Ja.

Dit is denk ik even een verhaal van Johan van wat we doen.

Zeker, goedenavond allemaal. Nogmaals, mijn naam is Jan Gewoon, shoppingcentrum manager van Westfield Mall of the Netherlands. En daarin zijn we danig uit operationeel oogpunt verantwoordelijk voor alle zaken binnen en rondom de mall. Even goed om mee te nemen inderdaad, wat er sinds 18 maart is gebeurd. Wel bekend voor de meesten is dat we een gefaseerde opening gehad hebben waarbij we in de Fresh in 2019 geopend zijn. Vervolgens doorgegaan zijn naar de Zuid-fase en de Noord-fase, dus de complete opening van de mall is 18 maart geweest, midden in coronatijd. En vervolgens op 5 juni hebben we de opening gehad van het theater, ook midden in coronatijd. En om daar eventjes mee te geven, wat denk ik meegenomen moet worden in het beeldvormende verhaal rondom verkeersproblematiek, zijn de coronamaatregelen die ook van kracht waren bij met name het tweede Pinksterdag-gedeelte. Dat was eigenlijk de aanleiding om de projectgroep in het leven te roepen, omdat er dusdanig veel overlast was voor de omwonenden en de toevoerwegen in en rondom Leidschendam door die beperkingen qua instroom in de mall. We zaten destijds met een maximum aantal bezoekers dat we mochten hebben in de mall en mede daardoor zijn de verkeerswegen om de mall heen dichtgeslibd. Nog even de introductie verder, ruimere openingstijden wat vrij uniek is in de retailwereld, tot 8 uur 's avonds. Daarin proberen we ook de spreiding te optimaliseren van onder andere auto's, maar ook openbaar vervoer en fietsen, dus de consumenten optimale gelegenheid te geven om ook onze mall te bezoeken en dat nemen we ook mee in de communicatie. Daar komt Jan dadelijk ook nog verder op terug in zijn presentatie. En bovenal ook de positieve zaken die we vooral niet moeten vergeten, denk ik, met de realisatie van een dergelijke mall in de gemeente Leidschendam-Voorburg, is dat we inmiddels ook werkgelegenheid bieden aan ongeveer 1500 tot 2000 mensen, en niet alleen uit deze gemeente, maar ook in de regio. Dus ik denk iets waar wij als Unibail ook trots op zijn, maar ik denk ook de gemeente an sich ook trots mag zijn. En tuurlijk zijn er verbeterpunten en daarom is deze beeldvormende raadsvergadering ook in het leven geroepen om met elkaar ook deze uitdagingen, met name op mobiliteit, met elkaar te bespreken.

Maar wel even naar de presentatie zelf. Ik hoor mezelf heel erg. U

Zit volgens mij beide in dezelfde ruimte. Zou dat kunnen, hè, want dan gaat hij zingen. Heb jij dat ook?

Oké, nu is het goed. Ja, om even verder te gaan naar de inhoud van vandaag. Ja, dat is natuurlijk altijd lastig om zo'n complex verhaal even in een paar slides te vertellen, dus ik heb een soort van mix gemaakt tussen het verhaal aan de ene kant en toch ook wel de onderbouwing die we hebben gedaan met allerlei metingen en aan de andere kant. In deze presentatie zullen dus nog niet alle details even goed te lezen zijn. Maar als het straks meegevoerd wordt als een PDF dan is alles goed te lezen, dus dat betekent dat je naderhand allemaal goed kunt nakijken op details. Vandaag wil ik het kort hebben over van, wat zijn we nu eigenlijk allemaal aan het doen op dit moment? Maar ook wat hebben we gemeten in de afgelopen tijd? Heel belangrijk ook. Hoe gaan we om met communicatie? Want dat is best heel erg ingewikkeld gebleken. En wat gaan we nog doen de komende tijd om ook weer verder nog stappen te maken? Nou dit plaatje is al eens een paar keer bij verschillende mensen getoond. Het is een vrij groot complex plaatje, maar dat past ook wel bij de uitdaging die we met elkaar hebben. Het is een echte integrale aanpak, waarbij we met verschillende partijen die een rol spelen rondom verkeersafwikkeling in Leidschendam-Voorburg samenwerken. Dat is Rijkswaterstaat. Dat zijn natuurlijk wij zelf. Dat is de maatschappij van de Westfield Mall en Bereik, die een soort van samenwerkingsverband is voor de regio Haaglanden waar allerlei soorten dingen van mobiliteit bij elkaar komen. Daaronder zit een vrij stevige projectgroep met alle disciplines. Verschillende mensen die ons helpen om onderdelen van het project uit te voeren en aan de beide zijkanten praten we heel nadrukkelijk met de stakeholders, de mensen die belang hebben bij de Mall en bij de goede verkeersafwikkeling en aan de andere kant ook de omwonenden, de burgerparticipatie. Omdat het natuurlijk niet alleen gaat om harde cijfers, maar ook over hoe mensen de Mall ervaren en met name ook de verkeerssituatie ervaren. Wat doen we nu? Dit verhaal is waarschijnlijk in de verschillende media al wel tevoorschijn gekomen. Het operationeel mobiliteitscentrum soms positief, soms wat minder positief, maar wat wij eigenlijk altijd doen is vanaf het moment dat tweede Pinksterdag geweest was, hebben we gezegd, we gaan operationeel alle gaten dichtlopen die er eventueel zijn als dingen niet helemaal goed geregeld zijn of als er een verkeerssituatie ontstaat die we kunnen voorkomen. Dat doen we wederom met al die partijen die ik net al genoemd heb, dus dat is de Westfield Mall. Dat is de gemeente Leidschendam, de regio Desks. Dat gaat over het verzamelde groepje verkeerscentrales die allemaal over de omgeving gaan. Dat is gemeente Den Haag, Rijkswaterstaat, maar ook de operationele diensten. Als we die nodig hebben. Politie, brandweer en vanuit de gemeente schakelen we ook daar waar het nodig is handhaving in op het moment dat wij zien dat er bepaalde mensen dingen doen die eigenlijk niet op dat moment gewenst zijn, zoals parkeren op plekken waar het onveilig is. Dat gebruiken we en dan nogmaals ik zei al, hè, dit is straks veel scherper op het moment dat het in de PDF meegestuurd wordt, maar dat doen we door goed te kijken naar de verkeerssituatie op basis van actueel dashboard en het dashboard bevat sowieso de informatie over hoeveel mensen staan er in de parkeergarage geparkeerd, maar ook wat doet het verkeer en op een aantal specifieke routes hebben we dan informatie over. Hebben we nou al grote vertraging, hebben we een kleine vertraging of hebben we geen vertraging en op die manier kunnen we heel snel zien waar wij moeten schakelen, waar we dingen moeten aanpassen en kunnen we dat met de partijen waar we mee samenwerken, kunnen we dat aanzetten of uitzetten juist. Uiteraard door vanuit het OC de gaten dicht te lopen. Dat is één ding, maar gaten dichtlopen betekent ook dat je die gaten moet dichten en dat zijn de structurele maatregelen. Er zijn al verschillende suggesties geweest om de parkeerroute op een bepaalde manier te laten lopen. Nou, daar hebben wij best wel mee geworsteld hoe je dat het beste kunt doen. Inmiddels zijn we in een situatie beland dat mensen die echt gewoon heel goed bekend zijn met de situatie toch vaak nog kiezen voor parkeergarage bij de Albert Heijn. Maar mensen die nieuw komen zien we toch echt steeds beter en steeds vaker keurig via de Heuvelweg binnenkomen en bij P1 en P2 aan de kant van de grote parkeerplek die dus op het maaiveld zit dat mensen daar grotendeels naartoe gaan en dat daar dan ook inderdaad veel beter de mensen kunnen begeleiden de parkeergarage in. Daar zijn nog wel verbeteringen, daar zijn we ook hard mee aan het werk met de Westfield Mall, want er staan een aantal borden die aangeven hoeveel parkeerplaatsen zijn er nu overal, maar niet overal is dat even precies. Er is ooit gedacht bij het aanleggen van als het goed doen in die parkeerroute, dan is alles eigenlijk gewoon goed geregeld. Maar de praktijk is toch wat weerbarstiger en we zien als mensen via de Noordsingel binnenkomen dat ze hier en daar niet goed genoeg geleid worden om keurig naar de parkeergarages te gaan, dus daar zijn we nog mee bezig om dat aan te passen. Maar wat doen we dan meer wat ik al zei? We hebben dus een afstemming met verkeerscentrales. Nou, er zijn natuurlijk heel veel weg van systemen zoals die digitale borden verkeerslichten voor allerlei verschillende verkeerscentrales en met een scenario. Dat is dan een soort van geheimtaal voor we maken afspraken met elkaar van tevoren. Wat gaan we doen als? Zorgen we ervoor dat we heel goed van tevoren bespreken als de instroom heel groot is. Wat gaan we dan precies doen? Wat voor borden zetten we langs de kant van de weg? Hoe stellen we de verkeerslichten in en wanneer gaan we dat wel doen en wanneer gaan we dat niet doen? En dat gebruiken we nu eigenlijk elke week in de vakantieperiode. Afgelopen weken was het ook tijdens de vakantie best heel, heel druk en hebben we het ook door de week gebruikt. Nou omdat je niet steeds wil blijven schakelen met de verkeerscentrale, maar voor de meer normale situaties zo goed mogelijk dat automatisch moet afhandelen, zijn we ook een project gestart om de slimme verkeerslichten die de gemeente en Rijkswaterstaat hebben aangeschaft nog beter op elkaar aan te sluiten, zodat ze veel beter reageren op wat er bij de instroom en uitstroom van de Mall gebeurt. En nou, we leren natuurlijk nu elke week omdat de Mall nu echt goed bezocht wordt en dus leren we ook de verkeersstromen en dus kunnen we die verkeerslichten beter instellen. Naast die verkeerslichten naast die scenario's zijn er natuurlijk ook zaken als bebording. Dat is het ook heel belangrijk dat we de mensen zo snel mogelijk opvangen om de juiste route te volgen dat ze via de N14 gaan en niet op een andere manier naar de Mall toe reizen. Daarvoor gaan we nog bij de afrit heel duidelijk aangeven. Op borden van Rijkswaterstaat waar je dan precies naar binnen moet en hoe je moet rijden, zodat ook sluipverkeer wat we hier en daar wel eens zien, kan worden voorkomen. En dat doen we en op vaste borden. Dat zijn de bekende blauwe borden aan de kant van de weg, maar ook op de digitale borden. Dat zijn die zwarte borden langs de weg en boven de weg waar we mensen kunnen geleiden van waar ze naartoe moeten. Dan over het meten, want we kunnen natuurlijk heel veel dingen doen, maar je moet wel meten wat je hebt gedaan afgelopen tijd. En wat het betekent voor de verkeerssituatie? Om even wat te beginnen over de bronnen. We maken gebruik van Google. Google die houdt van alle bedrijven in de wereld en dus ook voor alle bedrijven in Nederland en dus ook voor de Westfield Mall. Informatie bij hoeveel mensen komen er nou bij de Mall op bezoek en hoe verhoudt zich dat dan over de dagen? Voor al het bronnen die wij gebruiken, is het zo dat het allemaal geanonimiseerde data is, dus dat is afgeleide cumulatieve en geanonimiseerde gegevens, dus dus hele specifieke gevallen van een persoon zul je niet in de data terugzien. Zul je ook niet in de metingen terugzien, maar de trend van een minuut of twee minuten of drie minuten die dan weer wel. Datzelfde geldt voor Waze en Google. Dat is meer verkeersgeoriënteerd. Daar gaan we floating car data, zoals ze dat noemen, gebruiken om de beweging van mensen te meten van telefoons te meten van navigatiesystemen te meten en op die manier een uitspraak te kunnen doen over hoe lang doet iemand er nou over om een bepaalde route af te leggen? Lusinformatie van de overheid heel Nederland is volgelegd met allerlei plekken waar lussen in de weg zitten en een lus kan kijken. Hoeveel auto's komen er overheen? Hoe hard rijden die auto's? Met andere woorden, je weet heel goed hoeveel auto's er over dan een bepaalde weg rijden en naast hoeveel er vertraging is, is het weten van hoeveel auto's zijn het nu ook goed om te weten zodat je kunt kijken of jouw maatregelen werken? Ja of nee? En wat we ermee doen is wachtrijen meten en een wachtrij, zeggen wij in het Nederlands files om te kijken van hoe die files zich hebben ontwikkeld de afgelopen tijd. En dan gebruiken we ook met lusinformatie. Dan de concentratie stikstofdioxide. Er zijn een aantal plekken rondom de Mall gekozen om stikstof te meten om niet alleen te kijken van hoe druk is het nou op de weg? Maar ook wat betekent dat voor de kwaliteit van de lucht? En tenslotte hebben we de parkeerinformatie van de Westfield Mall waar we heel goed kunnen kijken. Hoe druk was het nou op de parkeerterreinen? Dus ook een inschatting doen van hoeveel mensen waren er binnen? Want dat is vanuit doral en tegelijkertijd kunnen we dat afmeten aan. Wat is er nou op de weg gebeurd? Nou metingen zijn wel heel erg belangrijk en waar we ook ook heel veel aandacht aan besteden, maar veel lastiger om te meten is. Wat gebeurt er nou precies in de wijken? Want in de directe omgeving van de Mall zijn er heel veel vragen en ook wel klachten en meldingen over dat het best wel heel druk is geworden in de wijken. En daar willen wij dus ook heel duidelijk objectieve cijfers krijgen om ook te kijken. Wat betekent het nou als het bij de Mall druk is, wat zien we dan in de wijken precies gebeuren, zodat het ook heel goed kunnen kijken wat dan daaraan gedaan kan worden? Slash of we daar structurele maatregelen moeten treffen die wat verder gaand zijn. Nou dan hoe Google naar de Mall kijkt. Dit zijn allemaal van die plaatjes. Die zie je eigenlijk altijd als je naar een bepaalde locatie gaat kun je dus ook gebruiken als je naar een Mall toe reist en dan kun je precies zien of het op het moment waarop jij wilt reizen heel druk is of wat minder druk. Maar voor ons geeft het ook wel even aan van welke dagen is het nou drukker dan andere dagen en dan zie je door de week eigenlijk wel een behoorlijk regelmatig patroon. Het wordt vrijdag iets drukker dan de rest van de week. Zaterdag is het best wel druk en dat zie je dus ook dat die cijfers nou wat hoger zijn en zondag is het wel drukker op het top dan op een normale werkdag, maar je ziet weer dat de hoeveelheid iets korter is dan dan op de zaterdag. Verkeersmetingen dat is wat ik al zei, we hebben ook kijken we goed gekeken naar hoeveel auto's rijden daar nu langs N14, want N14 is toch wel de plek waar dat samenkomt, hè? Dus als de Mall drukker wordt zien we op de N14 dat daar ook wat grotere vertragingen ontstaan. We hebben de jaren van de afgelopen jaren gekozen voor januari, februari, maart, april, mei en juni. We zijn nu bezig met de rapportage van juli en augustus. Die komen allemaal nog. En die blauwe is 2018 de oranje 2019, de groene 2020 en de rode 2021 en dan zie je in die rode dat hij langzamerhand omhoog begint te lopen. Laten we de maatregelen van de corona langzamerhand afnemen. En weer meer op het niveau komen van voorgaande jaren. Wat wel heel erg opvalt, is dat april 2018 de hoogste piek was bij de N14 en dat we die nog niet eens gehaald hebben. Alleen je ziet wel dat naarmate de maatregelen minder worden de druk op de N14 groter wordt. Nou moet ik er nog even bij zeggen dat deze cijfers zijn op het drukste uur van de zaterdag gemeten om zo goed mogelijk te kijken van wat betekent nou die drukke zaterdag voor de N14 en dus ook voor de bereikbaarheid van Leidschendam-Voorburg? Een verrassende uitkomst was en dit zijn hele rare plaatjes naar te kijken, maar dit zijn wachtrijen en hoe minder blauw er in zo'n plaatje zit. Hoe minder de wachtrijen zijn 2019 zie je dat het best wel heel erg veel wachtrijen zijn files. Dat is op de richting Noordsingel was het groter dan de Heuvelweg en naarmate de jaren vorderen zie je dat toch? Nou ja, vorig jaar was natuurlijk het coronajaar, was het wat minder, maar nog best wel flink en dit jaar hebben we het gemeten en zie je dat de wachtrijen een stuk uitgedund zijn, maar in het middengebied wel wat consequenter over de tijd gespreid dus je ziet een wat betere spreiding van de wachtrijen over de tijd en bij de Heuvelweg is het iets meer geconcentreerd naar de middag, maar ook weer veel minder dan dat het was in het vorige keer dat er coronamaatregelen er nog niet waren in 2019. Dus gek genoeg meer verkeer en toch iets minder wachtrijen dus daarmee kunnen we concluderen dat onze eerste maatregelen die we hebben kunnen nemen toch voor een deel al beginnen te werken. Metingen de plaatjes die hierna komen zijn best wel gedetailleerd, dus ik heb geprobeerd om even heel kort samen te vatten wat die metingen allemaal vertellen. We hebben het geluk gehad dat toen we we moesten de meting natuurlijk inrichten om dat goed te krijgen. Want voor al die routes die we willen weten en vanaf het moment dat we aan het meten zijn hebben we en een vrij drukke doordeweekse week gehad en normale werkweek en de week daarna kwam de vakantieweek waar heel Nederland vrij was en waar we veel buitenland bezoek hebben gezien en dat door de week eigenlijk een aantal zaterdagen zijn geweest. En die week heb ik er ook mee in meegenomen om heel goed te kijken van wat is er dan gebeurd juist om te kijken op de meest extreme momenten die we tot nu toe hebben gezien om ook zo goed mogelijk te leren van wat dan die maatregelen betekenen en wat we eventueel nog meer moeten doen. Vooral bij de instroom zien we toch wel dat de pieken meebewegen met de verkeerscijfers, terwijl bij de uitstroom waar we al een paar consequente en technische verbeteringen hebben kunnen invoeren, zien we dat die verschillen minder groot zijn. Dus we hebben ook echt daarmee de overtuiging dat als we die technische aanpassingen ook aan de Heuvelweg kunnen doen. Dat we dan ook daar die instroom beter kunnen spreiden en beter. Nou ja, die pieken eraf kunnen halen. En, we hebben gekeken bij Voorburg, omdat we ook vanuit Voorburg als je vanuit Voorburg naar N14 rijdt, wel regelmatig zien dat de mensen zijn die daar zeggen dat er heel veel files staan. Dus ook daar hebben we gekeken. Wat betekent het nou als je vanuit het noorden naar de N14 gaat in relatie tot de Mall en dan centrum uiteraard omdat dat een van de eventuele sluiproutes zou kunnen zijn als N14 volstaat dat mensen dan naar het Damcentrum zouden uitwijken. En dus hebben we die ook gemeten. Nou, ik zal jullie een klein beetje besparen, maar nogmaals, de details worden gewoon meegestuurd in de PDF, dus die komen nog maar om even zo'n grafiekje te lezen. Het plaatje geeft aan wat precies de route is. De S betekent het startpunt, dus dat is de plek waar de meting begint. Het E is het eindpunt, dat is de meting eindigt. Dus voor dit geval gaat het over de Noordsingel instroom van afslag N14 tot en met de Prinsensingel. Dat geeft dan ook een beeld over wat de Noordsingel doet tijdens het moment dat er instroom is of uitstroom. De top is aan een maximaal gemeten reistijd in zo'n grafiek en gemiddeld is dan 3 minuten dat dat komt min of meer overeen met de. Dat je weinig tot geen vertraging hebt onderweg en ook voor de verkeerslichten niet of nauwelijks op te wachten. Nou deze plaatjes, als je ze een beetje uitvergroot, zul je stiekem zien dat er wat kleuren in zitten. Mijn kleurenblindheid maakt het redelijk onmogelijk om rood en blauw uit elkaar te halen, maar zit toch echt in. Als je het in PDF kijkt, want op dit plaatje denk ik dat wat minder goed is. De groene is de freeflow. Dat is eigenlijk de meting van een auto. Rijdt over de route en wordt nergens door tegengehouden. Dus dan weet je gewoon van. Hoe kun je ideaal de snelste route rijden? Als je daaronder zit, dat betekent dat je echt gewoon echt alles mee hebt gehad op het moment dat je erboven zit, dan dan heb je waarschijnlijk een paar verkeerslichten tegen gehad. En als je pieken ziet dat zijn dus ook de pieken waar wij constant mee aan het werk zijn om die steeds meer af te haken, omdat wij wel graag willen dat je op die 5 minuten blijft wat veel reëler is ten opzichte van het doorstroming. Nou, zo heb ik al die grafieken bij elkaar gemaakt. De zomervakantie is dan dus die wij die die eerste week van de zomervakantie. En een normale werkweek is de week die daar vlak voor was. De plaatjes zijn af en toe wat verschoven, maar je moet even goed kijken naar de doorlooptijd die aan de zijkant staat en dan kun je precies zien waar het over gaat. Nou voor de instroom van de Noordsingel zien we dat in die vakantieperiode er inderdaad een aantal flinke pieken zijn geweest, terwijl dat in de normale werkweek niet of nauwelijks het geval was voor de. Weg vanaf de A4 tot en met de instroom van P5, want dat is natuurlijk de tweede meting die je graag wil doen. Hoe lang doe je er nou over als je de afslag van de A4 naar de N14 neemt tot je in de P5 garage bent en dat zijn deze doorlooptijden en dan zie je ook dat het pieken in die vakantieweek echt wel wat hoger waren dan de pieken op een normale dag. Nou, datzelfde beeld zien we ook voor de Heuvelweg, maar voor de uitstroom zien we juist, terwijl we dachten dat hetzelfde beeld al zouden zien wat immers ze komen. Best heel veel mensen naar de Mall toe en dat zie je dan ook in de parkeergarages terug hadden we eigenlijk verwacht dat die normale werkweek en die zomervakantie week ook dat zelfde beeld zouden geven, maar hier zien we dus duidelijk dat het aantal pieken alleen hier hebben we dan nog een paar pieken gezien, maar dat die pieken er veel beter af te schaffen zijn nou, de Noordsingel doet het eigenlijk automatisch, dus dit soort pieken zijn er vaak het gevolg van een ongeval of iets anders en soms niet eens omdat het bij de Mall heel druk is geweest, maar het zijn wel pieken die wij na analyseren om daar weer verbeterende maatregelen voor te maken. Huis stroom Heuvelweg nou hetzelfde beeld normale werkweek is. Tot een minuut of 5 6 en hier zien we een paar pieken die wel zichtbaar zijn omdat daar de verbeteringen nog niet zo goed technisch zijn ingewerkt als bij de Noordsingel. Dat je dan toch wel iets meer effect ziet van de uitstroom? Maar goed, daar zijn we nu mee aan het werk in iedereen die die situatie daar kent voor de kruising naar de N14, die weet dat die kruising vlak voor P1 wat het niet overdekte parkeerterrein is en het verkeerslicht bij de N14. Dat is heel dicht bij elkaar zitten en dat zijn natuurlijk wel slimme verkeerslichten, maar dat is best heel kritisch om dat goed af te stellen. En daar zijn we dus heel erg mee aan het simuleren met de nieuwe data die we nu week in week uit binnen krijgen. Nou daar daar hebben we nog wel wat te leren, dat is ook echt goed te zien in die in die pieken maar niet zo extreem als dat we nu in een instroom zien en ook bij de instroom zijn we die verbeteringen naar het aan het uitzenden. Nou vanuit Voorburg ja, daar zie je toch dat als het in de. Monseigneur van Steelaan. Vertraging heeft heeft het ook aan de andere kant vertraagd bij Hofzichtlaan en dat is, dat is meer indirect dan direct een gevolg van de drukte van de Mall. Wat immers, we gebruiken allemaal de N14, dat is de N14 druk heeft. Dan zie je ook dat dat terugslaat op de afslagen van Voorburg, dus ook die hebben als dat die pieken geeft echt wel onze aandacht om te kijken van als het bij de Mall verbeteren helpt dat dan ook voor de Hofzichtlaan helpt het ook voor een monteur van Steelaan en moeten we eventueel dingen doen die dan aanvullend daarop moeten gebeuren. Op doordeweekse dagen zien we ook dat het dan eigenlijk al op wat papier erna al wil. Wil je wat netter uitziet? Voor de docent Trum nou, dat heeft ook specifiek onze aandacht. Daar zijn we nog niet helemaal van overtuigd dat het echt heel veel sluipverkeer is. Wat over de Damcentrum gaat, maar je ziet wel pieken, dus dat betekent wel dat dat onze aandacht heeft om daar goed naar te kijken waar die pieken nou vandaan komen en of dat dan eventueel een relatie heeft met met het verkeer van de Mall en of wij daar dan met goede berichtgeving en goede wegwijzers dat kunnen verminderen. Maar aan de andere kant is ze naar die plaatje plaatje kijken van de intensiteit van het afgelopen jaar. Dan zien we juist die blauwe lijntjes die over de zaterdagen gaan dat die op de meeste plekken zelfs lager zijn dan doordeweekse dagen. Behalve een keer dus. Het is wel een beetje een wisselend beeld als we meten wat er op Damcentrum gebeurt, dus dat heeft nog. Ook nogal wat vragen waar we goed naar moeten kijken, wat nou precies daar de oorzaak voor is? De parkeer bezetting. Ja, het begint er natuurlijk mee wat Johan net al zei dat dat tweede Pinksterdag toch wel een hele bijzondere dag was, want toen mochten we de parkeergarages eigenlijk niet gebruiken. Tenminste niet helemaal. En tegelijkertijd was er op die maandag ook nog een krapper openingstijd hè? Je mocht maar tot 6 uur open zijn, terwijl eigenlijk had je de mensen al wat meer willen willen laten spreiden. Ja, die die combinatie was toch wel een giftige cocktail voor de situatie van de tweede Pinksterdag. Dus vandaar dat we zijn begonnen direct ervoor te zorgen dat we konden heroverwegen. Waar gaan we naar die parkeergarages beter vullen, zodat we dan in ieder geval de mensen op een andere plek gaan? Ja, buffer is een beetje raar woord voor mensen, maar dat mensen die dus niet de Mall in mogen op hun plek worden gebufferd waar ze in principe minder ruimte innemen. Want ja, met auto dan neem je veel meer ruimte in dan als je gewoon staat. Nou, dat hebben we gelukkig. Mochten we vanaf 12 juni. Dat was twee weken later, hè? Dus parkeergarage Hama openlaten de corona maatregelen gaven aan dat dat kon en vanaf dat moment konden we de volledige capaciteit benutten. Nou 24 juli hebben we een moment gehad dat ik garages in Mall stonden, dat heb ik ook gefotografeerd, want dat was voor mij echt een een eerste keer dat dat gebeurde, maar tegelijkertijd is dat het op dat moment op de weg nog best wel redelijk rustig te houden en konden we mensen toch netjes naar een parkeergarage of een parkeerplek faciliteren. Ik denk dat het wel duidelijk moet zijn dat als het volstaat de parkeergarage was bijna vol dat het vinden van een plekje niet altijd even makkelijk is, dus dat dat gewoon wel ingewikkeld kan zijn en dat het wel lang duurt en dat we daar ook wat klachten over hebben gehoord dat dat zijn dingen die herkennen we natuurlijk, maar dat is denk ik voor de Mall niet veel anders dan op een andere plek waar het druk is. Ja en de parkeeroverlast. Natuurlijk is het zo. Vanuit het OC hebben we ook stap voor stap, moeten moeten inschakelen, inslijten inslijpen met alle processen dus dus we zijn steeds gaan we een stapje verder. De afgelopen week en gaan we ook elke keer als het druk is in de Mall in de wijken kijken wat daar gebeurt en er worden ook boa's ingezet de laatste tijd om als er mensen hinderlijk geparkeerd zijn om die te bekeuren. Dus we proberen nu met wat zachte maatregelen zo goed mogelijk ook daar een inzicht te krijgen wat daar precies gebeurt. Maar dat heeft nog wel extra aandacht nodig om om dat echt beter te krijgen. De metingen nogmaals, al die dingen zijn straks veel beter zichtbaar, maar dan zie je dat in die drukke vakantieweek hebben we dit gemeten, want dan hebben we echt even alle cijfers een keer tevoorschijn gehaald. Dat was die week van 26 juli waar het wat minder goed weer was en het echt gewoon een aantal dagen achter elkaar. Zaterdag was die streepjes geven aan van hoeveel plekken we in de parkeergarage hebben. En daar zie je dat er een paar pieken zijn die daar net boven komen aan de kant van de Noordsingel waar P5 bij Albert Heijn en P4 bij de Jumbo zitten. Net iets meer dan aan de kant van de Heuvelweg. Dus we hebben nog steeds wel een heel klein beetje dat mensen sneller naar P5 en P4 gaan dan naar P1 en P2, maar je ziet ook dat we het wel goed hebben kunnen aftoppen. En dat dan de parkeergarage ook echt maximaal gebruikt zijn. Luchtkwaliteit. Het is volgens mij te lezen. Er zijn ook een aantal weken nu metingen gedaan voor de luchtkwaliteit en in de begeleidende tekst heb ik binnengekregen dat je 40 microgram per kubieke meter op jaargemiddelde concentratie mag zijn en deze concentratie was daar zat daar onder. Per kubieke meter dus dus de gemiddelde concentratie en tot nu toe lijkt dat goed, maar we zijn dat. We zijn daar net begonnen met de metingen. Afgelopen 4 weken waren er wel een paar drukke weken bij moeten toegeven, maar dat wordt herhaald om die metingen ook te bevestigen en te herbevestigen en weer te bevestigen. Dus, dus we hopen dat we dat op die manier. Op deze manier kunnen we laten zien. Dan communicatie nou, er zijn heel veel vragen, klachten, meldingen, mailtjes, telefoontjes binnengekomen via allerlei kanalen. En we merkten dat dat toch heel erg ingewikkeld was om die allemaal netjes te beantwoorden. Dus we zijn in het taskforce in het project ook echt begonnen om daar goed goed proces voor te voor te maken. Om te zorgen dat alle vragen goed kunnen beantwoorden. Want er is geen enkele vraag die wij niet terecht vinden of of naast ons neer willen leggen. Alleen we moesten ons wel even organiseren om te zorgen dat allemaal op de juiste plek bij ons terechtkomt. Dus er zit wat achterstand in hier en daar. Daar zijn we echt heel hard mee aan het werk. Maar we nemen alle vragen en alle opmerkingen of suggesties mee bij de uitwerking van de maatregelen. Dus als we al iets gedaan hebben en er is een goede suggestie bij die een probleem adresseert of oplost, dan nemen we die mee in het vervolg van het verbeteren van die maatregel. En, we gaan de de de de eerste opstart van de bewonersbijeenkomsten. We zijn voor de zomervakantie. Hebben we een soort van verkenning gedaan, daarbij met een aantal mensen gesproken, want dat gaan we in het najaar gaan we dat op grotere schaal voortzetten, hopen we dat we met de coronamaatregelen weer wat meer mensen mogen ontvangen. Nou een hele belangrijke is het openbaar vervoer. Tot nu toe wordt het OV nog niet goed genoeg benut, vooral omdat mensen het OV zijn ontvlucht afgelopen tijd met alle corona maatregelen en andere dingen, terwijl toch de Mall gewoon soort van in het midden ligt van een aantal keurige lijnen. Ruim 19 rijdt er vanuit Angelia langs zijn twee en 6 vanuit Den Haag. Ja, dat is gewoon zonde dat we die niet niet voldoende gevuld krijgen, hè? Dus daar gaan we de komende maanden mee aan de slag enerzijds samen met HTM om mensen gewoon weer in het openbaar vervoer te krijgen, dat het dat dus ook meer mensen weer met het openbaar vervoer aan de Mall gaan, maar ook om te oefenen met als het parkeren op wat verdere afstand, in dit geval aan de andere kant van de A4 of wij dan in staat zijn om mensen te verleiden moet ik denk ik het beste zeggen. Om iets verder bij de Mall te parkeren, zodat ze wel heel comfortabel met de Mall gaan, maar wel een klein beetje het ongemak van een overstap van een parkeergarage naar een tram. Aan de andere kant kom je dan met tram 19 wel weer helemaal voor de ingang tevoorschijn. Dan doen we dat natuurlijk niet, omdat we leuk vinden dan een beetje PR eentje te spelen, maar het is echt bedoeld om te zorgen dat we ook meer mogelijkheden geven voor mensen om als het druk is rond de Mall en er veel parkeerplekken gevuld zijn dan een alternatief aan te bieden en die pilot die gaven twee en 3 oktober doen omdat we dan een. Terugwerkend verwachten. En van daaruit ook zeggen, daar gaan we dat inzetten om dat ook. Te beproeven. Vervolg ja, bij verbeteren van bereikbaarheid en dat is niet alleen de bereikbaarheid van de Mall, maar ook de bereikbaarheid van mensen die een Leidschendam-Voorburg wonen. Ja dat, dat is gewoon het het standpunt. Tot nu toe was het van we willen het proberen de doorstroom te verbeteren, zodat de auto's niet meer zo lang stilstaan en dat we daardoor heel veel overlast kunnen voorkomen van mensen die helemaal nergens mee kunnen rijden. Maar bereikbaarheid is natuurlijk nog wel een stap verder dat je ook comfortabel op de plek van bestemming kunt komen en wat meer zekerheid hebt over van wanneer ga ik weg en wanneer kom ik aan? En als ik op bezoek ga bij iemand, kan ik dan straks nog wel terugkomen bij huis en parkeren bij huis dat soort zaken willen we echt de komende tijd veel meer op inzetten. Dat doen we met OV, dat doen we met die pilot P en R, maar ook door samen met HTM ook de bewegwijzering te werken, ook bij de tramhaltes, fietsenstallingen. Niet alleen de fietsenstallingen die er zijn, maar ook wat luxere bewaakte fietsenstalling, zodat je met je dure fiets ook bij de Mall durft te parkeren. De wandelroute die initieel de staat toetsen eventueel verbeteren en wat heel belangrijk is, communiceren dat we ook duidelijk kunnen aangeven. Wanneer is het nou druk? Hoeveel tijd ben je ongeveer kwijt om ergens te komen? Wat kun je eventueel beter doen? En dat geldt niet alleen voor mensen die daar naar toe gaan, maar ook voor bewoners dat ze goed kunnen zien van wat op dat moment de situatie bij de Mall is al was het een soort weerradar zou ik bijna zeggen. Nou dan over parkeren, dat is, dat is best wel een een ingewikkeld onderwerp. We hebben in het voorjaar is er een enquête gedaan onder de bewoners van. Wat vind je van het parkeren? Wat denk je wat de Mall daarvoor impact op zal hebben de komende tijd en wat voor oplossingen zouden we daar kunnen zijn? Dat we daarin zagen was een redelijk gematigd beeld over wat mensen van de impact van de Mall vonden. Terwijl wij als u de klachten en de meldingen leest die ik binnenkrijg van bewoners we eigenlijk moeten zeggen van dat moeten we nog een keer opnieuw meten, omdat je. Ja, je weet dat de Mall toen nog niet echt vol in bedrijf was, dus het kan er zo zijn dat dat de impact van parkeren groter wordt voor alle bewoners en dat willen we gewoon objectief kunnen vaststellen. Maar omdat dat natuurlijk nog wel even duurt, hè? We gaan het in het najaar gaan we die enquête herhalen of in ieder geval zodanig uitvoeren dat we de vragen die er nog zijn onszelf kunnen beantwoorden, maar ook in het belang dat we met de juiste problemen ook de juiste oplossingen kunnen kunnen inbrengen. Maar tegelijkertijd gaan we wel continu schouwen in de wijken. Wat zien we? En als er wat aan de hand is, dat er dan ook handhaving inzetten om onveilige parkeerde auto's weg te laten slepen of te bekeuren in deze instantie dus dat soort dingen beginnen we natuurlijk zijn we al mee begonnen en er worden dus alleen maar opgevoerd de komende tijd. Dat was in het kort mijn presentatie Johan, heb jij daar nog iets aan toe te voegen? Nou, ik denk dat

Het belangrijke is dat we de afgelopen periode met elkaar dus en met gemeenten en met Rijkswaterstaat en HTM elkaar echt gevonden hebben om gezamenlijk aan deze uitdaging te werken. We weten allemaal dat mobiliteit een hot issue is. Dat was het natuurlijk al bij aanvang van de bouw van een modern Nederland. We houden rekening met uiteindelijk 12 tot 14 miljoen bezoekers, wat ook bekend is, maar dat in goede banen leiden. Ja, dat is een uitdaging voor de komende tijd. We hebben veel geleerd de afgelopen periode sinds 18 maart. We hebben ook veel geleerd sinds de periode na tweede Pinksterdag en de verbeteringen die we tot op heden hebben laten zien en je ziet dat daar een stijgende lijn in zit qua mobiliteit. We zijn er nog niet, dat moet ook duidelijk zijn en het doel is van ons allen ook om de Mol bereikbaar te houden, met name de overlast voor omwonenden in de directe omgeving van de Mol zo beperkt mogelijk te houden, zodat in ieder geval zij ook de wijk in en uit kunnen en weinig tot geen overlast hebben van parkerende bezoekers die toch de weg in de wijk weten te vinden. Dus ik denk dat dat even een goede toevoeging is.

Dank u wel voor de heldere presentatie. Ik had nog twee vragen voordat we de vragen uit de raadsleden en de inwoners gaan behandelen. Allereerst, ik kan meekijken op een heel groot scherm, maar inderdaad, een aantal teksten waren niet heel goed zichtbaar. Ik denk dat het goed is om even aan te geven dat we zorgen voor een leesbare PDF. En dat die dan ook beschikbaar wordt voor inwoners die mogelijk interesse hebben. Want er zit een hoop informatie in verwerkt, dus die vraag zal ik even via de griffie naar u toe geleiden. Het tweede is dat ik me realiseer dat ik in de introductie niet de gelegenheid heb gegeven om even te vertellen namens wie u zit. Misschien is het wel fijn om even heel kort aan te geven wat uw rol en functie is, zodat we ook weten aan wie we vragen stellen.

Ik werk voor de gemeente Leidschendam-Voorburg en ik ben projectleider van de taskforce om de verkeerssituatie onder controle te brengen. Mijn directe opdrachtgever is Patrick Blom. Ja, dat is in feite mijn rol en waar ik vandaan werk. En meneer van

Shopping Centre Manager van Westfield Mall. Dat is de hoogste baas bij Westfield Mall in Leidschendam-Voorburg.

Nou zitten we in ieder geval met de goede mensen aan tafel. Ik heb in de chat van de raadsleden twee vragen, omdat de inwoners die niet kunnen lezen. Is het misschien de vraag. Meneer Van Rossum, wilt u hem zelf even voordragen of zal ik dat doen? Ik vind

U heeft toch het woord, dan mag u hem zelf stellen. Helemaal goed.

Goed, helemaal goed. Ik zag in die presentatie terugkomen dat de wandelroute van Mariahoeve naar De Mol verbeterd moet worden. Daar zijn we het over eens, maar ik zou graag wat meer context willen, want er was echt wel een plan om daar flink tijd en energie in te steken. En ik snap dat het OV nu niet zo populair is met de mondkapjes die daar nog aan moeten. Maar ik heb het idee dat dat project lang duurt en misschien ook dat mijn verwachting van hoe mooi dat dan wordt anders is. Dus ik ben benieuwd of we daar wat context kunnen krijgen en misschien ook een planning in de tijd en misschien ook wat gevoel kunnen krijgen wat er dan verandert ten opzichte van nu. En als ik daar nog een vraagje onder mag stellen, voorzitter, er is ook gesproken om die lijn dan door te trekken naar Damcentrum. Volgens mij is daar ook nog niet zoveel energie in gestoken, dus ik ben vooral benieuwd wat de status is nu van die wandelroute vanuit het openbaar vervoer naar De Mol.

Ben je het eens, Bosma, kunt u daar een antwoord op geven?

We zullen dat samen met z'n allen eventjes doen. Er is inmiddels wel een wandelroute gecreëerd, ook met de juiste bebording vanuit Mariahoeve richting De Mol.

Ik zie de presentatie nog steeds in presentatiestand. Kunt u die uitzetten, dan kunnen we u volledig zien. Tenzij u natuurlijk wel een plaatje wilt opzoeken daarbij. Nee, ik denk...

Dat de heer Bosma even de presentatie moet aanpassen. Het beste aansluit.

Ja, ja, ik zal met deze taak starten, ja. Dus in

In de basis om te vragen of de heer Van Rossem in kan gaan op de wandelroute die nu gecreëerd is met de juiste bebording. Er staat ook een bord nu bij de hoofdentree van de molen, zodat bezoekers snel die route kunnen vinden naar de Mariahoeve. Aandachtspunt daar is nog wel dat Google ook de juiste wandelroute aangeeft, want dat is op dit moment nog niet het geval en dat is een van de punten die we ook mee moeten nemen in de taskforce. En de

Vraag, hoeveel doortrekken van het OV? Realiseer me dat het misschien niet helemaal bij u ligt om een OV-grote.

Dus ik denk inderdaad niet dat de mol erover gaat om het OV door te trekken. Maar dat dat ja, ik weet ook niet precies. Hebben wij daar wat voor vanuit de taskforce? We hebben wel natuurlijk de situatie rondom de mol en wat er met het OV moet gebeuren. Maar zaken als doortrekken van het OV worden in de thuisversie op dit moment niet opgepakt. Dank u wel.

Ik attendeer inwoners die meekijken en luisteren nogmaals op dat zij ook vragen aan kunnen stellen. Dat kunnen ze doen via 'stel een vraag' op de website en dan zullen wij die dadelijk meenemen. Ik zal er dadelijk al een aantal binnengekomen vragen even hier herhalen. Dan is er nog een vraag van de heer Rozenberg. Vraag stellen.

Natuurlijk wordt er onderzoek gedaan naar hoe mensen die wandelroute ervaren, want ik moet heel eerlijk zeggen dat ik niet per se het gevoel heb dat daar nu een soort heldere lijn van Mariahout naar de molen is. Dus misschien moeten er meer borden bij of moeten we iets bijzonders bedenken? Maar ik ben benieuwd hoe bezoekers van de molen dat ervaren of daar informatie over is.

Maar we hebben tot op heden, ook vanwege corona, nog geen groot klantenonderzoek gedaan. Dat eerstvolgende onderzoek start in oktober en dat zal een heel breed gedragen onderzoek zijn. Wat we eigenlijk als UW zijnde altijd doen, hè? We willen juist weten wie onze consumenten zijn, waar ze vandaan komen, wat hun gemiddelde besteding is en met welk vervoersmiddel ze komen. Daar hebben we nu al eerste signalen van op basis van een klein onderzoek dat we gedaan hebben onder wat loyalty card members, zoals dat dan zo mooi heet, maar daar is nog niet duidelijk uit af te leiden of die consument bekend is met die wandelroute, ja of nee, want die expliciete vraag is ook niet gesteld in dat onderzoek.

Nou, voorzitter, dank u wel. Ik werd even getriggerd door een opmerking in de sheet, dat als het gaat om fout geparkeerde auto's, dat die alleen worden bekeurd als ze op een onveilige plek staan. Maar ik mag toch hopen dat ze altijd bekeurd worden? Maar eigenlijk gaat mijn vraag over een iets ander onderwerp. Allereerst complimenten voor de presentatie. Het is denk ik een heel goed verhaal. Maar wat mij verbaast is dat het nu pas gebeurt. Ik kan me toch niet voorstellen dat Westfield, die volgens mij ook in andere Europese steden dit soort centra heeft, niet wist dat dit kon gebeuren. En ik vraag me ook af sinds wanneer de heer Bosma hier in dienst is, althans voor de gemeente werkt. Want ik heb het idee dat dat dus gebeurd is na het pinksterweekend. En het lijkt dus op dat nu pas echt wordt gekeken naar hoe de situatie wordt aangepakt. Terwijl ik zou bijna zeggen, een blinde had kunnen zien dat dit zou gaan gebeuren. Misschien wil je daar wat meer uitleg bij geven.

Ja, ik denk dat de conclusie dat ik inderdaad na Tweede Pinksterdag ben gevraagd om de gemeente te helpen hierbij correct is. Natuurlijk is het ook zo dat vanwege de coronacrisis en het openen van de mall ook pas in die periode gegevens beschikbaar komen over hoe verkeer zich daadwerkelijk gedraagt en ook vanwege de corona zitten er ook dingen bij dat het OV minder goed gebruikt wordt en dat het ook weer tot nieuwe inzichten leidt. Dus voor een deel ja, het is opgepakt zodra de mall heel druk begon te draaien, maar ook vanwege de coronamaatregelen. Ja, ik ben daarna begonnen bij de gemeente om te helpen om het concreet aan te pakken, maar dat was ook denk ik niet zo veel eerder de mogelijkheid om dat echt te doen, want we zijn wel aan het voorbereiden geweest van alle maatregelen die we hebben en die we aan het inzetten zijn. Alleen we kwamen tot de conclusie, als er geen mensen op de weg zijn en geen mensen naar de mall komen, ja, dan kun je die maatregelen niet in de praktijk toetsen om te zorgen dat het ook ingeslepen wordt en dat je precies weet wat er moet gebeuren. Dus ja, ik herken wel een beetje de vraag van de heer Rozenberg, maar ik denk ook dat wat we nu doen, ook wel het moment is om het te doen, omdat we juist nu heel veel leren van het verkeer, zoals het zich nu gedraagt.

Dank u wel. Ja, want ik...

Ik had daarmee ook eigenlijk nog een vraag aan de heer Van Doorn vanuit zijn ervaring met centra elders in Europa. En als het gaat om de pendeldienst, als ik het zo mag noemen, tussen het Haagse grondgebied en de Mall of the Netherlands. Dat is een idee wat volgens mij al 5 jaar geleden is geopperd en dat nu pas wordt uitgezocht en nu pas wordt daaraan gewerkt. Dus ik blijf het verbazingwekkend vinden dat nu pas iedereen wordt gemobiliseerd met een gigantische taskforce en stuurgroepstructuur. Het komt mij rijkelijk laat over, maar misschien dat de heer Van Doorn daarop heeft kunnen reageren, voorzitter.

Nou, dat kan ik zeker. Ik denk dat wat in de presentatie ook naar voren is gekomen, is dat die tweede Pinksterdag toch een bijzondere dag is geweest die ons heerlijk heeft verrast. Wij hebben natuurlijk een druktekalender en natuurlijk een veiligheidskalender waar we alle op ervaring gebaseerde druktemomenten in en rondom de mall in kaart weten te brengen, en die specifieke tweede Pinksterdag waren de maatregelen met betrekking tot corona, het weer en uiteindelijk het toevoegen van auto's dusdanig hoog dat dat ons heeft verrast. Ik denk dat het goed is om dat even weer te geven en wat ook goed is om weer te geven is als we vooruit kijken, hè? Dat betreft de maand mei bezoekersaantallen, daar waar het dusdanig lager dan de afgelopen maanden is dat het daarna ook eigenlijk niet meer is voorgekomen in zulke excessieve maten als die tweede Pinksterdag. Dus om terug te komen op de feitelijke vraag van de heer Rozenberg, is daar rekening mee gehouden en heeft Westfield daarvan tevoren inzichten in gekregen op basis van de ervaring van andere centra en voormalige Leidsenhage? Dat antwoord is ja, maar zijn wij enigszins verrast door die tweede Pinksterdag? Dat antwoord is ook ja. Dank u.

Ik ga even naar een aantal andere vragenstellers. Ik heb de vraag van de heer Eleveld gezien, maar voordat ik hem het woord geef wil ik ook even naar een vraag van inwoner Fikkert. Fikkert heeft twee vragen gesteld, de eerste is, kan er een enquête worden gehouden onder parkeerders in de wijk? Dat is de eerste vraag, bijvoorbeeld: Waarom parkeert u in de wijk? De tweede vraag is, hoeveel van de uitstroom van de Heuvelweg gaat naar de A4? Meneer Bosma, kunt u daar een antwoord op geven?

Nou, de eerste vraag vind ik, dat is een goede vraag, laat ik daarmee beginnen, maar hoe we dat praktisch zouden moeten doen, daar zou ik naar moeten kijken. Wat we natuurlijk niet willen, is dat de auto's van een briefje voorzien worden of iets anders waarmee we vragen of u kunt vertellen waarom u hier staat. Met het gevolg dat veel mensen die briefjes weggooien, bijvoorbeeld of op een andere manier. Maar er zijn ook wel social media mogelijkheden om mensen in een bepaald gebied iets te vragen, dus daar gaan we nog eens naar kijken of dat inderdaad mogelijk is op een milieuvriendelijke en niet overlast veroorzakende manier. De tweede vraag: hoeveel auto's gaan er vanaf de Heuvelweg naar de A4? Ja, de percentages zijn niet helemaal precies bekend, want zo heb ik het niet helemaal gemeten. Maar als we dan op de zaterdagen kijken wat er gebeurt, dan gaat eigenlijk iedereen vanaf de Heuvelweg richting A4.

Ja dank u, voorzitter. Kunt u me horen? Ja, top. Allereerst bedankt voor de presentatie. Fijn om dit nu eens in plaatjes te kunnen zien en ook goed om te kunnen zien wat er allemaal gebeurt achter de schermen. Want dat was de afgelopen tijd nog wel eens wazig. Wat er nou wel niet gebeurde om de verkeersstromen in goede banen te leiden. Dus wat dat betreft in elk geval bedankt. De presentatie heeft wel wat aanvullende vragen opgeworpen. Straks zijn er een aantal, zal ik die maar gewoon allemaal benoemen en kijken of jullie daar iets zinnigs over kunnen zeggen? Als u

Een beetje tijd overhoudt voor andere vragenstellers, zou dat wel sympathiek zijn. Maar de beantwoording hoeft...

Hoeft ook niet heel lang te duren. Eerst de communicatie. Daar is al wat over gezegd. We zien vooral communicatie via de kanalen van de gemeente. Wordt er in de toekomst ook communicatie via de social media kanalen van Westfield zelf meegenomen in verkeerscommunicatie of druktecommunicatie of dat soort informatie, toch wel van belang is voor bezoekers? Tweede vraag gaat vooral over.

De vraag, ik wil wel graag mijn vraag beantwoord hebben, anders ben ik straks de eerste vraag kwijt. Ja nee, want anders dan, want ik heb niet een papiertje waar ik het opschrijf. Ja, de inzet van meer snelle media zoals social media wordt gebruikt en ook die pilot waar we het over hebben, waar we dus inderdaad op een veel bredere manier reizen en adviseren aanbieden. Daarin wordt ook allerlei andere soorten van communicatie meegenomen. En ik denk, als Johan het kan bevestigen, dat we dat ook via de website van de Mol gaan doen en via de social media kanalen die daarvoor het meest geschikt zijn.

De tweede vraag gaat over de nieuwe bebording en de borden, kunnen jullie iets zeggen over de termijnen waarop die borden geplaatst zouden moeten worden?

De prikborden kan Johan denk ik wat meer over zeggen, want die hebben dat in beheer met wat er op de prikborden staat voor de andere bebording. De vaste bebording aan de kant van de A4. Dat loopt natuurlijk door een proces waarin BD van alles van vindt en dergelijke, maar we verwachten dat we dat dit jaar nog kunnen organiseren.

Oké helemaal mooi. Dan over de P+R, hebben jullie nagedacht over een manier om mensen te verleiden om op die P+R te parkeren, want we kennen gelukkig geen betaald parkeren rondom de molen, dus het is niet dat mensen goedkoper kunnen parkeren op de P+R. Is het een idee om die mensen een gratis kop koffie te geven als ze op de P+R parkeren of? Neem dat mee, dat is misschien meer een tip over het onderzoeken van de P+R.

Zou ik dat met elkaar aan het uitwerken zijn?

Super en hetzelfde geldt een beetje voor de markt. We hebben nu op dinsdag nog de markt op het parkeerterrein staan. Is die ook onderdeel van het onderzoek of die parkeerruimte nodig is op die dinsdag en worden er gesprekken gevoerd over de markt.

En die gesprekken, die zijn er nog niet gevoerd, maar dat is wel iets wat we zeker mee moeten nemen, ook omdat we de drukke maanden gaan krijgen in de komende periode. De verwachting is dat we die parkeerplaatsen ook wel nodig gaan hebben.

Dank Helder, en de laatste vraag: de tramhalte wordt die verplaatst van tram twee en zes, want we zien nu ook op foto's dat mensen de weg oversteken waar geen oversteekplaats is. Wordt de tramhalte nog verplaatst of veiliger gemaakt in de komende tijd, of blijft hij voorlopig zoals hij nu is?

Die wordt veiliger gemaakt met de fatsoenlijke oversteek zoals die gepland was, maar dan uitgevoerd zoals het hoort. Ja, er zijn specialisten hiermee aan het tekenen van wat opties zijn binnen de mogelijkheden daar, dus daar wordt nu aan gewerkt. Top.

Ja, dank u wel. Ik heb nog een paar vragen van de inwoners. De eerste is van meneer Jonkers. Dat is volgens mij niet echt een vraag, maar meer een mededeling over, hij zegt, fouten. Bebording wandelroute wordt dwars door de wijk gestuurd, is verwarrend. Volgens mij is het op hetzelfde punt als waar meneer Van Rossum eerder ook een vraag over heeft gesteld over de wandelroute. Dus misschien verdient dat nog nadere duiding en nadere verduidelijking. Kan op de Van Steelaan richting Voorburg de voorsorteervakken bij de N14 aangepast worden? Mensen die richting Voorburg willen, zijn gedwongen de file te nemen die naar de N14 richting A4 gaat. Nou, dit is een technisch verhaal. Dit is een technische vraag. Kunt u daar meteen op reageren of is dat iets wat u nu opbergt?

Wordt er ook gekeken naar het voorsorteervak in het hele verkeersplan? Ja.

Ja, we zijn nu natuurlijk aan het kijken vanuit de mol naar N14 en wat ik al zei, we zijn ook aan het meten geweest aan de kanten van Voorburg om te zien wat daar dan de reden van is waarom daar pieken ontstaan. En als dat voorsorteervakken erbij horen, dan gaan we daar zeker naar kijken. Maar als deze vraag ook even in de mail bij ons mag komen, neem ik die sowieso mee in het project. En van

Van dezelfde. Meerwaarde dan gaat het over tijdig opstellen van het verkeer in de Vliet-tunnels. Dat gaat ook over het voorsorteren, maar dan in de Vliet-tunnel dat efficiënter lijkt omdat er dan minder bewegingen zijn in de tunnel. Dat gaat eigenlijk ook over het voorsorteren voor een afslag. Die zat ik ook aan u doorgeven. Ja. Ik heb

Heb het begin van de vraag gemist, want iemand had last van mijn geluid, maar zou je de vraag nog een keer kunnen stellen? Het gaat over

Over het tijdig opstellen van het verkeer in de fietstunnel lijkt efficiënter volgens deze persoon, dus het gaat ook weer over het voorsorteren voor de afslag. En dat...

Dan richting, want in de fietstunnel kan het een heleboel kanten op. Ja, ik

Denk aan het voorsorteren voor de afslag richting de Mol.

Nou, dat zijn twee maatregelen. We willen dus met die vaste bebording veel duidelijker voor de tunnel aangeven hoe je naar de mol toe moet rijden, hoe je moet voorsorteren en tegelijkertijd als dan de rechtsaf richting de Noordsingel, want daar gaat het dan vaak over. Ja, de rechtsaf van de Heuvelweg het heel druk krijgt, willen we ook met de instroom bevorderen en de maatregelen zorgen dat mensen hem beter kunnen doorstromen, omdat die voorsorteervakken en rechtsaf redelijk kort zijn. Die moeten dan even gestimuleerd worden met het verkeerslicht.

En dankjewel, nou, we zitten nu langzaam in de reservetijd. Ik heb nog twee vragen. De eerste vraag is, en die zal ik zelf aanvullen, ook van een inwoner, en dat gaat over: is er meer bekend over de startdatum van de ongelijkvloerse kruising op de N14? En ik zou daar zelf aan willen toevoegen als voorzitter: hoe gaat u nu al voorsorteren met het projectteam hoe om te gaan met de verkeersstromen tijdens de aanleg van de ongelijkvloerse kruising? De datum

Is nog niet bekend, want dan moet eerst het tracébesluit worden genomen en dat is hangende vanwege de stikstofsituatie die is veranderd. Sorteren we voor op wat er gaat gebeuren? Ja, op twee manieren: zorgen dat zolang er nog niets wordt gebouwd, we met de huidige situatie zo goed mogelijk verkeer laten doorstromen en zodra we weten hoe het tracébesluit eruitziet en hoe dan exact die kruisingen eruit gaan zien, gaan we ook zeker kijken. Wat betekent dat nu voor zowel de bouwfase als ook voor de definitieve fase? Oké.

En tot slot, u heeft het in het begin van de presentatie ook gehad over een aantal scenario's. Ik herinner mij dat er ongeveer twee jaar geleden ook een presentatie werd gegeven vanuit de organisatie van de Mall of the Netherlands en daar werd aangegeven dat december de topmaand gaat zijn omdat mensen dan met de auto komen en dat dan de koopmaand is voor kerst en Sinterklaas. Wat staat ons nog te wachten dan in het? Want ik neem aan dat daar nu ook op voorgesorteerd wordt, wat daar ons dan te wachten staat.

Ja, als ik het helemaal precies wist, dan zou ik het vertellen, want we weten natuurlijk niet helemaal precies hoe de toekomst eruitziet en verkeersverwachtingen zijn ongeveer net zo weer als weersverwachtingen, maar hoe we ons erop voorbereiden is met zo'n pilot zo snel mogelijk oefenen van hoe werkt dat dan en hoe verleid je mensen op een andere plek te parkeren dan per se bij de mall zelf en hoe vervoer je die mensen dan op een comfortabele en gemakkelijke manier naar de mall? Ook door goed te communiceren naar iedereen dat er soms momenten zijn dat je net even op een ander tijdstip misschien beter kunt reizen dan op het moment waarop iedereen tegelijk er naartoe wil. En natuurlijk moeten we ook alle processen dan zo goed hebben ingeslepen dat met veel aanbod van verkeer en klanten dat er dan nog weer beter zijn geregeld om dat in goede banen te leiden. En in die paar uur gaan we ook kijken, wat moeten we dan richting de wijken doen om te zorgen dat mensen niet als een sluiproute parkeren in de wijken induiken? Kortom, daar gaan we echt de komende tijd hard mee aan het werk om ons zo goed mogelijk daarop voor te bereiden.

Zijn aan het einde gekomen van deze bijeenkomst. Er zijn nog wat nagekomen vragen, die zullen we u doen toekomen zodat u nog kunt modden zou kunnen beantwoorden. Ik wil u als spreker, meneer Bosma en meneer Van Doorn hartelijk danken voor de uitvoerige en goede presentatie. Zoals aangegeven zal de wat meer leesbare versie ook ter beschikking zijn via de wifi, zodat ook inwoners daar kennis van kunnen nemen. Ik wens eenieder, inwoners, belangstellende raadsleden nog een hele fijne avond. Voor wie een wandeling gaat maken, veel plezier. En wie straks naar de wedstrijd gaat kijken, zet hem op. Hele fijne avond.