(RB) evaluatie re-integratie- en participatiebeleid eerste helft 2019 (57KB) - 20:30

Agendapunt 4 betreft de evaluatie re-integratie en participatiebeleid, eerste helft 2019. De fracties van zowel Partij van de Arbeid als GroenLinks hebben verzocht om de raadsbrief. Een evaluatie re-integratie en participatiebeleid te agenderen voor dit debat hebben zich aangemeld: de heer Streefkerk, mevrouw Dominicus, de heer Wilschut, de heer Van Maldegem, de heer Visser en de heer Heil en aan tafel neemt de wethouder plaats. Ik geef graag het woord aan de heer Streefkerk. Ja, dank u.

U wel voorzitter, even kijken. Ik moet mijn lijstje erbij pakken. Ja, kijk, daar hebben we het. En, ik geef de wethouder... Ik heb alle tijd, dus ik geef de wethouder gelegenheid rust te geven. Het is settelen. 11 uur is...

Ja, 11 uur is 11 uur zeker, maar ik heb ook maar een kwartier, dus zoveel uitloop zat er ook niet in. Voorzitter, nou allereerst natuurlijk heel goed om te zien dat er zoveel mensen zijn uitgestroomd onder dit nieuwe beleid. We zijn ook, nou, we zijn nog niet zo lang bezig met het beleid, dus of het een met het ander te maken heeft, het correleert in ieder geval en dat is mooi om te zien. Maar laten we de ogen er niet voor sluiten dat we een bloeiende economische tijd meemaken. Maar dat maakt het feestje daar niet minder om, voorzitter. Ik heb een aantal vragen over het beleid en hoe zich dat ontwikkelt. En allereerst gaat het over de verschuiving in de percentages tussen de groep re-integratie en groep participatie. Welke verschuiving zien we daar? De verwachting was in eerste instantie dat er een verdeling van 40-60 te verwachten was. Dat lijkt nu ongeveer fifty-fifty te zijn. Gaat dat nou nog een andere kant op? Die prognose zien we niet in dit stuk en dat is eigenlijk wel een vraag van mij, want dat is een feitelijke vraag. Maar de politieke vraag die daarmee samenhangt, natuurlijk, moeten we op een andere manier de verdeling kiezen? We hebben nu een verdeling dat na 24 maanden zetten we eigenlijk de knip, dan val je in het participatiedeel. Maar moeten we die misschien iets anders indelen, gelet op de toch goede cijfers die deze rapportage laat zien? Dus dat is eigenlijk een vraag, gecombineerd vanuit hoe verhouden die percentages zich tot elkaar, wat is de prognose en wat verbinden we daaraan in de toekomst aan ander soortige inzet? Voorzitter, ik zou ook graag de wethouder vragen naar een specificatie van de uitstroom. Die komt ook niet uit deze rapportage terug, maar tegelijkertijd wordt er gezegd dat er niet mensen zijn doorgestroomd van de re-integratie naar de participatiegroep. Nou, en dat raakt natuurlijk ook weer aan die vraag die ik zojuist stelde: moeten we ons beleid anders gaan formuleren in de zin dat we die knip misschien anders moeten inzetten? Derde onderwerp, voorzitter, is de vraag over de voortgang in de participatiegroep. Ik zag...

Een interruptie van de heer Heil, gaat uw gang.

Dank u wel, voorzitter, sorry dat ik u zo laat stoor. Ik vond het een interessante vraag over het verplaatsen van de knip. Ik had even het idee, want als u die vraag zo stelt, dan neem ik aan dat u daarover heeft nagedacht, even voor mijn beeld. Ik heb daar niet op die manier over nagedacht. Wat zou u zelf voorstellen of waar denkt u aan dan?

Uw gang. Ja dank u voorzitter, nou, het punt is eigenlijk juist dat we niet het volledige feitenmateriaal hebben om iets goed over die knip te zeggen. Ik kan me wel voorstellen dat als het er inderdaad. Ik zie dat hij wel graag koffie heeft, maar ook graag het debat volgt. Ik, ik kan me voorstellen dat dus als we dat feitenmateriaal meer helder krijgen, dat dat dan tot de conclusie moet leiden dat we die knip niet op 24 maanden, maar bijvoorbeeld 36 maanden leggen. Ik, ik neem daar geen voorschot op, dus dat dat weet ik ook gewoon nog niet. Maar dat is dus het ene feitelijke vraag aan de wethouder, vervolgens eigenlijk meteen aan vast die politieke vraag van, zouden we die knip nou anders moeten leggen? Ja voorzitter, dan een ander punt en dat is eigenlijk het punt van de betrokkenheid van participatie of sorry van subsidietafels hè? Er wordt in de brief aangegeven. We hebben een deel van de vraag hoe we omgaan met het bestand. Mensen in de participatie hebben we ook op een subsidietafel neergelegd en nou daarvan is mijn vraag, is dat nu verstandig? Willen we dat wel afhankelijk maken van de uitkomst van een participatie van een subsidietafel? En de vraag aan de wethouder, wat doen we als de subsidietafel daar geen passend antwoord op weet te formuleren? Nou, dan had ik nog een vraag over de bejegening, maar die zal misschien zo dadelijk in de volgende bijdrage ook al aan de orde komen. Dus die laat ik nog. Heel

De heer Van Maldegem, interruptie. Dank u wel, voorzitter, ik

Ik hoor de heer Streefkerk praten over een feestje en daarvoor over het correleert in ieder geval. Maar we kunnen nog niet precies zeggen waar het aan ligt, aan het beleid of aan de economische conjunctuur. Maar toch? Neigt het verhaal van de heer Streefkerk ernaar dat hij meegaat in het Hosanna-verhaal, wat ik lees op sommige punten en ik deel dat deels. Maar ik heb nog niet het gevoel dat het ook daadwerkelijk toe te schrijven is aan beleid. Heeft u dat gevoel wel? En zo niet, waarom moet hij dan toch een feestje? De heer Streefkerk.

Wat ik een feestje vind is als mensen aan het werk gaan, dus dat is mijn feestje. Dat is volgens mij ons feestje en u heeft mij ook horen zeggen dat we nog niet zo heel lang met het beleid bezig zijn, dus dat ik de causaliteit nog niet helemaal aanneem. Maar dat ik ook niet het tegenovergestelde beweer en dus ik hou het vooralsnog bij een correlatie en ik heb een aantal vragen bij het beleid en die heb ik net gesteld.

Dank u, ik geef het woord aan mevrouw Dominicus. Dank u.

Voorzitter, ik sluit me wel aan. Ik ga ook naar het feestje van de heer Streefkerk. Alleen ik blijf daar maar eventjes, maar ik wil ook. Ik vroeg me bij zijn woorden af over de inspanning van de wethouder op dit dossier. Ze zet zich al jaren in voor mensen in de bijstand en zeker voor de groep beschut werk en banenafspraak. Ik denk dat we het daar allemaal wel over eens kunnen zijn en ik denk ook dat we allemaal toch wel blij zijn dat er mensen uitstromen en dat de uitstroom op gang lijkt te zijn. Maar ik heb ook zitten rekenen en zoeken in de documenten. En ik kwam er eerlijk gezegd niet helemaal uit. Maar duidelijk is dat het op landelijk gebied economisch wat beter gaat. De werkloosheid wordt wat minder omdat er meer banen zijn. En hier op lokaal niveau hebben we natuurlijk dan ons nieuwe beleid, maar ik blijf toch zitten met de vraag, wat is er nu precies gebeurd in Leidschendam-Voorburg? Ik kan een heleboel vragen stellen. Het zijn vooral feitelijke vragen, zo van, hoeveel mensen zijn er uit de 24 tot 48 maanden groep uitgestroomd en hoeveel mensen zijn door ziekte uit de bijstand? Maar ik denk dat ik het beter in een vraag kan formuleren. GroenLinks wil namelijk van de wethouder graag de cijfers van uitstroom en plaatsing van elke categorie in deze gemeente, want sommige cijfers zijn alleen beschikbaar voor de 3 gemeentes samen en het is gewoon niet allemaal helder en ik denk dat dat ook aansluit op vragen van de heer Van Maldegem en de heer Streefkerk. We weten niet helemaal precies waar we naar kijken en ik hoop dat de wethouder daar iets meer feitelijkheden over kan geven. Maar dan nog denk ik niet dat de cijfers al onze zorgen weg gaan nemen. Want GroenLinks heeft namelijk toch ook wel zorgen. Die liggen niet helemaal op het financiële vlak, want ik denk dat we met de heer Van Veller, hij is er daar helaas niet, maar met de heer Van Veller en andere mensen en ook de wethouder op het VNG Congres, nou en de huidige ontwikkelingen in de BUIG-gelden, denk ik dat we er wel vanuit kunnen gaan dat dat wel beter zal gaan. Maar is iedereen nu blij? Ik denk van niet, want er gebeurt namelijk iets of er gebeurt eigenlijk juist iets niet met de groep die 24 tot 48 maanden afstand heeft. Bij de entree van dit nieuwe beleid heb ik dat ook al naar voren gebracht. Wat moeten we nu met die mensen? Ik noem ze maar even de participatiegroep. Deze mensen lijken een beetje aan hun lot overgelaten te worden. Want als ik lees in de stukken, dan zie ik staan in de brief. De eerste gesprekken komen op gang en dan zie ik de evaluatie staan. Doorverwijzing naar maatschappelijke partners is pas sinds korte tijd op gang en er zijn onvoldoende gegevens beschikbaar over deze groep. Wat betekent dat, voorzitter? Ik ben een beetje bang dat het betekent dat er het afgelopen half jaar misschien niets is gebeurd. En als dit deel van het beleid zo wordt voortgezet, dan vrees ik dat dit stuk bestand echt niet zal afnemen, maar eerder toe zal nemen. Want er zijn natuurlijk ook mensen die uit die onder de 24 maanden groep komen, die daar ook niet geplaatst worden en uitstromen en die gaan ook allemaal in dat stuk. En dan krijgen we inderdaad hele rare percentages. Maar waar het GroenLinks vooral om gaat, is dat deze mensen niet aan hun lot worden overgelaten. Dat zullen wij en zal zeker ook de wethouder niet willen. Ik heb dus nog twee vragen hierover, ook weer een feitelijke. Hoeveel gesprekken zijn er nu daadwerkelijk gevoerd met de mensen uit de participatiegroep, dus van boven de 24 maanden? Hoe gaat de wethouder deze groep nou daadwerkelijk aanpakken? Want dat moet gebeuren. Dat is volgens mij wel duidelijk en je kan daar inderdaad denken aan wat de heer Streefkerk zei van je zou de percentages moeten verleggen, maar ik denk dat er in ieder geval iets moet gebeuren. Dank u wel.

Ik kan vanavond wel te boek staan als degene die het feestje van PvdA GroenLinks probeert te verpesten. Dat bedoel ik niet, maar ik heb ook het stuk gelezen in die feeststemming. Die kun je wel wat temperen op het moment dat je ziet dat er vorig jaar 98 mensen naar werk zijn geleid en nu nog maar 36. Het eerste halfjaar. Als je dat dan ziet, is er gewoon sprake van een afname bij nieuw beleid. En tegelijkertijd, ja, we halen de doelstelling, maar we hebben de doelstelling ook verlaagd ten opzichte van vorig jaar. Vorig jaar gingen we uit van 50 mensen naar werk begeleiden en nu van 30 tot 50. Ik heb toch een beetje het gevoel dat we inderdaad hopen op nog goed economisch tij volgend jaar dat het nog beter gaat, maar tegelijkertijd lazen we vorige week in de krant dat er miljoenen tekorten dreigen te ontstaan. Door klantbehandelaars van mensen die hele dagen te maken hebben met mensen in de bijstand en het CPB heeft in september al berekend dat er volgend jaar niet minder bijstandsgerechtigden komen, maar het aantal bijstandsgerechtigden gelijk blijft. Dat zijn ook feiten of tenminste, in ieder geval ramingen waarmee je op een andere manier naar dit beleid kan kijken. En ik wil niet te negatief zijn, want ik ben inderdaad ook blij met iedere persoon die naar werk begeleid wordt. Maar laten we toch oppassen dat we niet te veel feeststemming hier gaan creëren. Gaat u mee in ook deze kanttekeningen zou ik aan mevrouw Dominicus willen vragen.

Om even bij het feestje te blijven, daar ben ik dus nu weer weg. Ik was daar even. Misschien dat u ook nog een biertje mee wilt drinken, maar ik denk dat we vooral toch ook meer cijfers moeten weten voordat we dit helemaal kunnen zeggen. Want als we eenmaal weten wie er uit die groep naar werk begeleid zijn, dan weten we ook iets meer over of het beleid werkt. En ik heb ook gelezen in de krant over, dat ging over de wet, ik ben het nu even kwijt. WAB, en ik weet ja, ik ben er mogelijk wat optimistischer in, maar ik denk dat we sowieso feiten nodig hebben, dus ik ga een klein stukje met u mee.

Dank u wel, de heer Van Maldegem. U mag verdergaan met uw betoog.

Ja dank u wel, voorzitter. Ik wil nog een keer herhalen. Ik wil hier niet de grote zeiksnor uithangen, maar je kan dit stuk wel op twee manieren lezen. En ja, ik ben ook blij met de afnames, want we hebben jarenlang niet zo'n positief beeld gezien als dat we nu zien. Volgens mij en daarvoor verdient het college ook felicitaties. Wat mij betreft alleen er staat in de evaluatie letterlijk dat de resultaten te danken zijn aan economische ontwikkelingen en de eigen inspanningen en precies dat punt, daar ben ik het nog niet, daar ben ik nog niet van overtuigd, want het wordt nergens bewezen. En volgens mij is dat precies ook wat mevrouw De Meij aangeeft, we hebben behoefte aan meer cijfers zodat we weten of het beleid dat we hebben ingezet ook echt werkt. Ja of nee? Vandaar dat ik zei 98 vorig jaar nu nog maar 36. Je kan ook zeggen dat het niet werkt. Ik heb inderdaad in mijn interrupties al wat verklapt van wat ik anders in dit pleidooi of deze periode zou willen zeggen. Ik zou de wethouder willen vragen wat zij nou ziet in de komende maanden als haar voornaamste taak op dit dossier. Ze wordt daar heel erg blij van. Ik heb ook een paar dingen in mijn achterhoofd waarvan ik zou denken als ik wethouder was, hier moet ik eens achteraan, maar ik hoor het graag van de wethouder en inderdaad het. Ik vind het ook wel een beetje zorgwekkend dat er in die benchmarks monitor van Divosa staat als getallen ontbreken. Dan komt dat omdat u cijfers te laat of onvolledig hebt ingediend, staat vooraan in het rapport. Op sommige momenten ontbreken cijfers van onze gemeente. Waar ligt dat aan en kan de wethouder toezeggen dat bij de volgende rapportage van Divosa wij wel allemaal in ieder figuurtje terugkomen? En voor de leesbaarheid eigenlijk hetzelfde, wat mevrouw Dominique zei, dacht ik maar dat weet ik niet zeker. Daarom herhaal ik nog een keer. Ik heb ook behoefte aan een uitsplitsing tussen de cijfers van het samenwerkingsverband met Wassenaar en Voorschoten en onze eigen cijfers in deze gemeente, want daar sturen wij op en de uitvoering is een en backoffice-idee. Dank u wel. Dank u.

Wel meneer Van Maldegem, de heer Wilschut. Mea culpa, mea maxima culpa. Aan u het woord. Dank u.

Voorzitter. Het wordt een beetje een herhaling, maar wij zijn ook blij. Maar tegelijkertijd hebben we ook wel vragen. Samen ook blij met die dalende lijn. Altijd goed als er meer mensen aan het werk zijn. Wij wilden ook inderdaad meer aandacht voor die participatiekant. Kees heeft toen we ermee begonnen, het ook al gezegd. Ik begreep uit de brief dat er bij de volgende evaluatie meer aandacht voor is. Daar kijken we dan ook heel erg naar uit, omdat we daar nu nog niet te veel over kunnen zeggen. Als er al iets over kan worden gezegd, graag. En we hebben verder nog een vraag bij deze evaluatie, die ook al eerder is gesteld. In de evaluatie wordt namelijk gezegd dat de doelstellingen worden behaald, niet alleen door die verbeterde arbeidsmarkt, maar ook door eigen inspanningen. En wij hebben inderdaad ook even zitten kijken van, hé, hoe kan dat nou? Het werd niet helemaal duidelijk hoe we dat kunnen weten. Wij dachten bijvoorbeeld, zijn er bijvoorbeeld mensen die moeilijk bemiddelbaar zijn of zelfs mensen die je tot het zogenoemde granieten bestand zou kunnen rekenen, die door eigen inspanning van de gemeente aan de slag zijn gegaan? Want dan zouden wij het inderdaad echt mooi vinden. Of zijn er duidelijke aanwijzingen dat de verbetering groter is dan je op grond van de aangetrokken arbeidsmarkt kan verklaren? Nou, kortom, de vragen zijn opgesteld. Het is duidelijk tot zover. Dank.

U wel, meneer Wilschut. Het woord is aan de heer Visser. Dank.

U wel, voorzitter. Ik zal voor een gedeelte niet herhalen wat de rest ook al gezegd heeft. Ik wil wel de hoop uitspreken dat als je ziet dat er wat gunstige cijfers vallen te vertellen, dat het natuurlijk ook slagen de mensen erin slagen die nu tijdelijke dan wel gedeelde banen, gedeeltelijke banen hebben, dat ieder erin slaagt gewoon volledige banen te krijgen, want dit is natuurlijk mooier dan dat ze volledig weer zouden kunnen participeren. We hopen trouwens ook in dat opzicht dat niet alleen de gemeente, maar ook de werkgevers daar iets in doen en dat als de wethouder daar iets over zou kunnen vertellen hoe dat proces van, laat ik het even zeggen, half werk naar heel werk, als ik het even zo mag noemen, hoe dat gaat, dan hoor ik dat graag. Wat opvalt in de Divosa-rapport is het aantal ontheffingen. Dat percentage, althans volgens dat statistiekje, als ik het goed lees, is erg afwijkend van de benchmark en dan zou ik toch wel even willen horen waar dat nou precies aan zou kunnen liggen, want dat zou dan toch min of meer gelijk moeten liggen. Dat zou altijd beter zijn. Mijn voorganger zei al iets over de ijzeren voorraad. Nu gaat het nog goed. Laten we daar even nog van uitgaan. Dan is er ook hoop dat je met die ijzeren voorraad toch net iets meer kan doen dan deze beheren. Als ik het zo zeggen mag, dan zou het toch mooi zijn als je uit je eigen voorraad toch nog een extra inspanning zou kunnen krijgen. Ziet de wethouder daartoe nog wat mogelijkheden? En dan nog een laatste, nou dit is niet altijd de meest populaire, maar altijd. Er blijft altijd de zorg van de fraudebestrijding. Het is jammer als er geld wat voor uitkeringen bedoeld is voor mensen die het echt nodig hebben, op een verkeerde manier wordt gebruikt. Ondanks het feit dat dit dossier daar een positieve richting in uitstraalt, zou het toch prettig zijn als we daar iets meer indicatie in krijgen hoe hard en hoeveel beter dat aangepakt zou kunnen worden dan tot nu toe het geval is.

Dat was het meneer Visscher. Ja, dank u vriendelijk hoor, de heer Heil. Dank u.

U wel, voorzitter. Ja, hij is al even aangehaald. Mijn collega Van Veller is hier altijd heel scherp op dit onderwerp, maar gelukkig spreekt hij namens de VVD. Zoals ik dat ook vanavond zal doen, deels ook even namens hem. Als het gaat om integratie en re-integratie is er wat de VVD betreft een rechtvaardig, maar ook wel een streng beleid nodig om zoveel geld dat we met zijn allen opbrengen. En we hebben ook een verantwoordelijkheid richting de belastingbetaler om aan te geven wat we met dat geld doen en daar zit wat ons betreft ook de solidariteit in. Daar moet een goed verhaal tegenover staan, dus ook de inzet van de wethouder om zich daar hard voor in te zetten. En dat gebeurt ook. Zoals u weet, is de VVD al de hele periode, maar altijd al kritisch op dit onderwerp en vooral ook omdat we al jarenlang meer geld uitgeven dan dat er binnenkomt. Daar hebben wij als gemeente heel veel inzet op gedaan het afgelopen jaar als het gaat om de inkomstenkant met de motie naar de AV van de VNG. En nu is het ook tijd om naar de uitgavenkant te kijken, naar wat we zelf kunnen doen. De brief van het college over het BUIG-budget is later binnengekomen dan dit stuk, dus dat zullen we nog apart behandelen en vandaag gaat het echt over onze uitgavenkant. Wat de VVD betreft zijn er drie punten van belang. Evaluatie vandaag, maar ook een punt waar wij al eerder op wezen. Dat is het terughalen van te veel uitbetaald geld. Meneer Visser gaf het even aan over de fraudebestrijding. Nou, dat is ook wat ons betreft erg belangrijk, maar dan gaat het gelijk over willens en wetens slecht doen. Maar er staat ook nog een hoop geld uit en ten derde over de aparte categorie statushouders hebben we wat vragen. Dan maar over het feestje en kijken hoe we dat moeten interpreteren, want wij maken op dit moment deel uit van de Arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal en samen met Zoetermeer staan wij daar in die regio het slechtste voor als het gaat om het aantal bijstandsuitkeringen. Wij hebben er 42 per 1000. Dat is evenveel als Zoetermeer, maar veel meer dan bijvoorbeeld Pijnacker en Lansingerland met 17 of 18, meer dan het dubbele en de VVD zegt al een tijdje dat wij de ambitie van 30 per jaar minder een beetje aan de bescheiden kant vinden. Want ja, hoe meer je er hebt, hoe makkelijker de eerste meters zijn te maken. En de laatste, die wordt het moeilijkst. Dus gemiddeld staan we er niet zo heel goed voor en er is nog veel te doen. Ook wat ons betreft, dat komt weer uit de benchmark, het gigantische aandeel van mensen in onze gemeente die is vrijgesteld van de sollicitatieplicht vinden wij een probleem. Gelukkig is er nu nieuw beleid ingezet, waarbij de mensen die snel kans maken op een baan daartoe sterk worden gesteund en gestimuleerd. We hebben hier al heel lang over gesproken en nu wordt er pas, en we hebben altijd gehamerd op om dat zo snel mogelijk te starten, pas drie maanden echt wat gedaan. Dat is wel jammer, maar we hopen dat het zijn vruchten afwerpt, want wat ons betreft is er heel lang over de uitvoering van het implementatieplan gedaan. Ik ben me nu pas echt aan de start. Om even de cijfers te nemen: het aantal WW-uitkeringen in onze gemeente daalde van 1275 naar 1083. Dat is een afname van 8,5%. Dan heb je het over de WW-uitkeringen 2019, dat is 2019, was dit weer 8,6% en landelijk dalen de uitkeringen zelfs met 14% en 1000 mensen in Nederland en 100 mensen in onze regio vonden een baan. Dat is heel mooi nieuws en ook bij vijftigplussers, maar dat is ook niet zo gek, want de economie gaat ook gewoon een stuk beter. En er zijn steeds meer vacatures en onze regio specifiek is een hele krappe arbeidsmarkt volgens de UWV, dus daar zijn nog eens extra vacatures, maar kijken we dan tegelijkertijd naar het aantal bijstandsuitkeringen? Dan zie je dat hier in onze regio dalen in de hele regio met 6%, zo ook in onze gemeente en in Zoetermeer met 8% en Zuid-Holland Centraal waartoe we behoren met 5%. Dus als je de hele regio pakt, dan noemen wij het eigenlijk niet meer dan gemiddeld. En dus we zitten op koers, maar niet meer dan dat. Dus ja, positief, maar feestje ja, die kunnen we dan vieren met iedereen om ons heen, want iedereen doet dat goed, maar niet misverstaan, hè? We gaan de goede kant op en dat juichen we toe. Maar we kunnen het feestje nog groter maken. En we zien, we hebben de cijfers gezien wat lijnvormig doet. In de benchmark en alle elementen waarom wij hebben gevraagd in de motie, die zien wij ook terug, maar een punt dat er niet in zit en waar we wel over een vraag van de wethouder hebben, kunt u ook aangeven in de volgende rapportage, de inzet van de taaltoets, terwijl eerder een punt van gemaakt en de handhaving van de wettelijke taaleis. Want inmiddels is de gemeente Den Haag daar ook mee begonnen en dat zouden wij ook graag willen zien. Want in de sporige cijfers die we krijgen over 2017 was, vonden wij onrustbarend. Dat was maar dat ging om 8 personen of om bij dat ongeveer het tweede onderwerp, voorzitter.

Heel helder dat als je geen Nederlands praat er ook geen recht op bijstand bestaat, dat is heel kort door de bocht. Maar als je geen Nederlands praat en je toont ook geen enkele inzet om het te proberen te leren en daarmee bij te dragen aan het vinden van een baan, ja, dan kan het in ultimo erin resulteren dat je dan wat ons betreft de bijstandsuitkering verliest. Maar dat gaat dus om de inzet om het willen leren, ja.

Niet helemaal thuis in sociaal recht, maar volgens mij is het bijstandsniveau een minimumniveau en moeten we dat onze inwoners garanderen. Maar dat geheel terzijde.

Ja, het tweede onderwerp dat we hadden is de inning van het geld dat bij de gemeente uitstaat. Het gaat naast leningen om te veel betaalde uitkeringen en boetes en volgens het CBS staat in onze gemeente 5,5 miljoen aan openstaande vorderingen open. Op 23 april 2019 waren er technische vragen van de VVD en stonden er 2238 vorderingen open. In de Divosa-benchmark gaat het om 3,8 miljoen aan vorderingen. Dat zijn hele grote bedragen als je het hebt over onze gemeente. En dat overtreft ook ruim alle tekorten die wij hebben en de benchmark geeft aan dat wat Leidschendam-Voorburg nu doet om dat geld terug te krijgen slechts op minder dan 1/4 van deze vorderingen wordt afgelost, dus op 3/4 niet. En de VVD vraagt zich af wat de wethouder daar aan gaat doen om meer van ons geld terug te krijgen.

Onderwerp wat ik al aangaf is, de statushouders. Zeker na de grote asielinstroom van een aantal jaar geleden hebben we in heel Nederland en dus ook bij ons statushouders en woningen binnengekregen en er werd destijds altijd aangegeven dat het ging om hoogopgeleide mensen. Die zouden het uiteindelijk heel goed gaan doen op de arbeidsmarkt en dat ze alleen in het begin een steuntje nodig hadden. Maar inmiddels horen wij ook andere geluiden, ook uit de samenleving. Ook net weer hier in het beleidsplan van vorig jaar werd gesproken dat statushouders als een van de doelgroepen voor ontwikkelroutes werden gesteld en die ontwikkelroutes zouden dan in het uitvoerings- en implementatieplan nader worden uitgewerkt en ingevuld. Maar in dat plan lezen we alleen dat statushouders versneld een uitkering en woning krijgen om even op adem te komen om daarna in het reguliere traject te komen. En is dat wel toereikend? Dat vinden wij iets anders. Dat klinkt in onze ogen iets anders dan aparte ontwikkelroutes. Of is dit de ontwikkelroute, dat even op adem komen? Is dat de ontwikkelroute waarover gedacht wordt? En ook de participatieraad verwijst in hun adviesbrief over het participatiebeleid van vorig jaar naar de wenselijkheid van het publiceren van cijfermateriaal, waaruit blijkt welke resultaten die extra inzet op statushouders dan hebben opgeleverd. Maar wellicht is dat... We willen als VVD hier ook in een breder verband nog een keer op dit onderwerp terugkomen. Dit was het even voor nu.

Dank u wel meneer Helder, dan is het woord aan de wethouder en graag weer even de persoon naast u introduceren als dat kan. Voorzitter

Dank u wel. Naast mij zit Kim Verhulp, de behandelende ambtenaar van het hele re-integratie en participatie en weet ook alle cijfers altijd heel goed uit haar hoofd, dus dat is wel superhandig. Een lopende encyclopedie heb ik al bij me. Voorzitter, laat ik even beginnen bij het begin. We hebben volgens mij ooit hier met elkaar in deze Raad gezegd: we geven meer geld uit dan er binnenkomt aan de algemene bijstand en hoe kan dat beter gaan? Daar is het allemaal ooit mee begonnen en ik wil toch ook hier even een compliment maken aan de medewerkers van de afgelopen 3, 4 jaar, want zo lang loopt namelijk al de lobby met de VNG en met het rijk die urenlang daar hebben gezeten en uiteindelijk toch een week of 2, 3 geleden volkomen onverwachts het bericht te horen gekregen dat het hele model is aangepast en ten gunste van ons in die zin een klein beetje ook. Kortom, we krijgen nu eindelijk ook het geld waarvan wij al jaren vinden dat we daar ook gewoon recht op hebben. Als je kijkt naar ons bestand wat in de bijstand zit en dat is ook de complimenten voor de medewerkers die hier al jarenlang mee aan het lopen zijn. En dat wil ik ook hebben gezegd. Dit beleid is ooit bedoeld om ervoor te zorgen dat we geen tekort meer gaan krijgen op de BUIG, ingezet om meer mensen te laten uitstromen uit de bijstand naar een betaalde baan. Ik heb ook tegen uw Raad gezegd dat het eigenlijk te grote caseloads waren, te weinig individuele aandacht. We hebben allemaal de grafieken gezien en daardoor werd er gewoon onvoldoende ingespeeld op dat mensen kunnen gaan uitstromen naar een baan en wat dat betreft, voorzitter, ben ik wel echt heel erg blij dat we, ik realiseer me de cijfers, want het getal van de 36 noemde de heer Van Molen. Dat was nog in de eerste helft van het jaar. Gelukkig zijn we gewoon gaan doorwerken en de stand van 14 oktober is dat we 70 mensen in zijn geheel uit de bijstand hebben, dus ook echt het nettoresultaat van instroom en uitstroom met elkaar verrekend en zitten we dit jaar op 70. We hebben ook bij dit beleid ingezet op 30 tot 50, omdat we ook zagen dat het bestand dat er nu in zit, steeds moeilijker bemiddelbaar wordt, want de mensen die wel goed bemiddelbaar zijn, die inderdaad, zeker in deze economische hoogtij, vinden daar wel een baan in, hè? Misschien een klein duwtje van de gemeente, maar die kunnen over het algemeen zelf hun weg vinden. En we hebben ook daarom in de begroting rekening gehouden destijds met een afname van 30 mensen, zeg maar 30 dossiers per jaar, wat we ook zien, wat het bestand is, hoe het eruit ziet dat het gewoon niet altijd even makkelijk is om die mensen naar een baan te gaan begeleiden. En zo blij ben ik dus dat we dit jaar nu staan op 70. En als ik dan kijk, voorzitter.

Dan krijgt men toch een beetje het gevoel dat we de doelstellingen te laag hebben neergezet, want het is steeds moeilijker mensen te begeleiden naar werk, dus we zetten het terug naar 30 en dan blijkt het plotseling op 10 oktober, zei u, geloof ik, op 14 oktober op 70 te staan, dan hadden we ook gewoon de doelstellingen kunnen verhogen vorig jaar. Wordt aan

Nou, kijk voorzitter, dat is een beetje lastig van dit gesprek. Wij hebben vaker gehad of de doelstellingen ambitieus ja of nee waren. Je moet op een gegeven ogenblik iets gaan inboeken in een begroting en moet je gewoon ergens voor gaan. Dit jaar staan voor het eerst die 30 mensen ingeboekt, zogezegd in de begroting en we zien dat het dus boven verwachting goed gaat. Nou, dat wordt allemaal ook gecorrigeerd, niet in deze begroting, want daarvoor kwamen natuurlijk cijfers, maar in de komende jaren wordt het ook allemaal bijgewerkt. Hebben we onze ambities te laag gesteld? Dat weet ik niet. Ik weet wel dat we echt zijn gaan kijken naar realistisch, want we zijn natuurlijk ook afhankelijk. De vraag van de heer Visser van den Berg, werkgevers, we zitten wel in een regio waar ook heel veel werk is. In onze eigen gemeente kennen we niet heel veel grote werkgevers, een aantal, maar niet heel veel grote werkgevers. We moeten het echt hebben van de stad Den Haag, als ik het zo mag zeggen, en die werkgevers zijn lokaal, maar ook regionaal, echt gewoon steeds meer bereid om mensen te helpen, eerst door middel van een leerwerktraject, mensen parttime eerst in dienst nemen en dan zie je die uitstroom vervolgens op gang komen. Is het cijfer volledig toe te rekenen aan de eigen inspanningen? Nee, natuurlijk niet. Daarom schrijven we ook. Het is en de goede economie, maar ook, en dat durf ik ook wel te zeggen, de absolute toppers die we gewoon hebben, die elke dag weer met de mensen letterlijk onder de arm op zoek gaan naar een passende baan voor hem of haar. En zo'n persoonlijke aanpak als die we dit jaar hebben gedaan, hebben we nog niet eerder gedaan en dat zie je ook in de grafiek, in de cijfers. Als je kijkt naar Haaglanden, Haaglanden blijft gewoon ver achter bij ons. We doen het gewoon hartstikke goed en dat mogen we ook wel eens een keer gewoon hier hardop zeggen. Kan het altijd beter? Jazeker, als er een economische crisis komt, ja, dan begrijp ik ook hoe dat een beetje lastiger wordt. Maar ik denk wel dat we ook moeten gaan zeggen van ja, het economische tijd zit ongelooflijk mee. Maar de inspanningen die we zelf doen met z'n allen, zoals u hier ook zit, die mogen er ook zijn en dat is volgens mij het feestje dat wij moeten vieren met elkaar.

Ja, als u zegt, ik had net wat cijfers in mijn stuk, als u zegt, we doen het in vergelijking met Haaglanden hartstikke goed. Kunt u ons dan meenemen in welke cijfers u dan doelt, en dat in absolute en relatieve getallen? Welke zijn dat, voorzitter?

Het is ook diezelfde 14 oktober, een memorabele dag, zijn de vragen van de heer Van Veller beantwoord. Daarin is namelijk een grafiek opgenomen waarin de oranje lijn Haaglanden is, de rode lijn alle organisaties aangesloten bij de benchmark en de gele lijn is het samenwerkingsverband Leidschendam-Voorburg, Voorschoten en Wassenaar. Nou, en als u die lijnen ziet, dan ziet u dus dat we daar best wel onder zitten. Kan de ontwikkeling beter? Ja, het kan altijd beter, elke dag weer, maar weet u, het gaat ook gewoon echt wel goed. En daar doel ik, zeg maar, ook gewoon op, voorzitter.

Aanvullend op de woorden van de heer Heil, deze had ik niet paraat, maar die ga ik zeker even bijzoeken. Tegelijkertijd blijf ik wel het probleem houden dat we nu een wethouder hebben die ook weer spreekt over een feestje, maar het niet kan staven. En dat blijft volgens mij het probleem hier. We hebben een economie en de inspanning van ons allemaal waarvoor dank, voor dit compliment ook aan de Raad, maar vooral het ambtelijk apparaat, maar we kunnen dat niet hard maken en dat is het lastige volgens mij in dit dossier. Of ziet de wethouder mogelijkheden toe om dat te kwantificeren? Voorzitter, ik...

Ik denk dat het bijna onmogelijk is om te kwantificeren hoeveel procent komt door een goed lopende economie en hoeveel procent komt door de inzet van ons allen. Dat is natuurlijk niet mogelijk, dus ik zou bijna willen zeggen: laten we een test doen en dan volgend jaar weer op de oude manier gaan werken, maar daar zou ik niet voor zijn. Al was het maar, dan wil ik toch ook even leuk om te zeggen: natuurlijk, met de hele herverdeling van het BUIG-model en de extra budgetten die we krijgen uit het macrobudget, zitten we op dit moment met de huidige cijfers en de huidige rekenmethodes nog ongeveer 50 dossiers verwijderd van het break-evenpoint. Nou, dat is gewoon echt wel heel goed, hè? Dus nogmaals, er moet niks veranderen, hè? Ik bedoel, want het Rijk natuurlijk elke dag dingen aanpassen met de kennis van nu. Als we 50 mensen nog aan een baan kunnen helpen, dan staan we op break-even qua inkomsten en uitgaven waar het allemaal ooit voor bedoeld was, deze aanpak. Dus we zijn ook nog geholpen, maar daar wil ik niet bij het opschrijven hiervan door een rechtvaardiger herverdeling. Het is een model waar we ook al jarenlang voor aan het knokken zijn en ook dat percentage weet ik niet hoeveel procent ik daaraan toe moet geven aan al die uren die die mensen daar bij de ministeries hebben gezeten. Maar het heeft allemaal bijgedragen aan, en dat is ons feestje dan. Zo zie ik dat in elk geval.

U net dat cijfer van 50 noemen voor dat break-evenpunt, heb ik dat goed, lieve? Nou ja, het was. Zou de wethouder het aandurven om daar een belofte van te maken? Ik moet

Heel hard lachen, want ik heb een vreselijk leuk overleg gehad, wat ik natuurlijk niet hier kan gaan zeggen. Ik zie de...

Gemeentesecretaris, met elkaar dus wat mij betreft nogmaals.

Misschien kan dat straks bij DSV als de camera blijft staan. Voorzitter.

Gelet op het feit dat het economische tij wat meezit, weet ik niet wat het ze maar volgend jaar gaat brengen. Voorzitter, ik heb ongelooflijk goede hoop. We gaan het met je zeggen dat met de afspraak die ik daar een tijd geleden heb gemaakt met de mensen. De inzet die zij nu gaan doen en wat daar tegenover staat, vertel ik u bij de borrel. Ik heb echt wel goede hoop dat we dat volgend jaar kunnen gaan bereiken. Dan zeg ik u toe dat ik u uiteraard daarover informeer met de huidige cijfers zoals we die nu weten. Als het macrobudget weer wordt aangepast, verandert ook dat cijfer weer. Dus daar gaan we zeker voor.

Uw betoog ga ik zeker doen, voorzitter. De vraag, ik...

Ik zie nog een interruptie van mevrouw Dominicus en de heer Dupont. O, oké. Fijn, dank u wel voor...

In dit geval weer aansluiten bij de heer Van Maldegem. Maar ik weet niet of de wethouder nog op de vragen terugkomt over de kwantificering. Misschien komt dat nog verderop in het verhaal. Kwantificering.

Voorzitter, de vragen ga ik eens even aflopen per vraag. Vragen van de heer Streefkerk over de 60/40-verhouding tussen reïntegratie en participatie. Ik weet niet zo goed wat daar niet goed gaat eigenlijk, want op pagina 15 van de raadsbrief, in de tweede alinea, staat dat het wel redelijk met elkaar overeenkomt. In totaal valt 41% van het netto onder reïntegratie en circa 51% onder participatie. De overige 8% is nog niet ingedeeld, dus dat komt wel redelijk overeen met onze verwachting. Bij

Ja dank voorzitter, nou, misschien moet ik het beter formuleren, dan. Mijn vraag was: als we zien dat het 40, 60 de verwachting was, het lijkt nu iets meer, iets gunstiger zelfs nog, maar vooral eigenlijk, wat doet de ontwikkeling die we verwachten? De prognose dus in die knip na 24 maanden.

Voorzitter, ik zou er niet voor willen pleiten om die knip weer anders te gaan leggen, want we krijgen weer grotere caseloads en dan krijgen we weer wat we eigenlijk vroeger deden. Namelijk dat mensen niet, zeg maar, een persoonlijke aanpak kunnen doen die ze maar nu gaan doen. We zijn nu, welke maand is het vandaag, oktober. We zijn nu 10 maanden bezig hiermee. Ik zou willen voorstellen om hier nog echt wel even op deze manier door te gaan. Ik zie geen reden om die knip later te gaan leggen, bij voorkeur niet zelfs, want dan gaan we weer terug naar het oude beleid en dat zou ik liever niet willen. Voorzitter, wat betreft de subsidietafel, dat proces is nog niet afgerond en daar heb ik ook nog geen antwoord op. Daar moeten we nog even op wachten.

Ik hoor de heer Streefkerk wel iets interessants voorstellen en mijn vraag aan de wethouder is of ze daarin mee zou willen gaan. Zouden we geen experimenten van kunnen maken, dus de knip anders leggen bij een bepaalde groep en selecteren en dan kunnen we namelijk misschien wel, als we dat goed uitvoeren, kijken wat echt werkt en wat niet werkt. Dan heb je namelijk geen last van die economische conjunctuur waar ik het steeds over heb. Voortaan de

Ik wil toch echt graag gewoon doorgaan nu op de ingeslagen weg. We komen er nu, sorry, moet ik stoppen met praten? Volgens...

Toch? Volgens mij, voorzitter, moeten we gewoon echt doorgaan. We zijn nu 10 maanden hiermee bezig. Ik ben normaal gesproken echt wel van het experimenteren en het innoveren, maar deze aanpak staat nog geen jaar. Laten we vooral op deze koers blijven. Hij werkt. Mensen stromen uit de bijstand en laten we ook eens even eerst nu dat break-even point met z'n allen gaan bereiken.

Voorzitter, de heer Straver krijgt nu het woord.

U ja dank u wel, voorzitter. Er werd mij iets in de mond gelegd, dus daar reageer ik even op door collega Van Maldegem. Ik heb geen experiment voorgesteld of experiment gedachte voorgesteld, maar wat ik wel belangrijk vind en daar ben ik het ook mee eens is het beleid is er nog niet zo lang, maar het is wel goed om hier naar te blijven kijken omdat op een gegeven moment kan het natuurlijk wel een vraag worden. De

Voorzitter, ik was helemaal niet van plan om de heer Streefkerk de mond te snoeren, maar ik combineer twee dingen en ik dacht dat ik de wethouder dichter bij de fractievoorzitter kon brengen, dus vandaar mijn suggestie. Maar ik bedoel ook niet om een nieuwe weg in te slaan, maar iets ernaast te zetten, zodat we iets tegen elkaar kunnen afzetten. Dat is het enige wat ik probeer te vragen. Het woord aan...

Ik heb alle handjes nu nodig. Alle inzet, ook de vraag van de heer Visser of we wat extra inzet kunnen gaan doen. Ook daar wordt nog even naar gekeken of we komend jaar nog een paar extra handjes erbij kunnen regelen om deze 50 dossiers met de huidige stand van zaken voor elkaar te kunnen krijgen. Want als je uiteindelijk break-even point hebt en niet meer kunt praten over de tekorten, is dat uiteindelijk ook een ander gesprek. Ik heb geen handjes vrij om een traject ernaast te gaan zetten. Alle inzet is nu gewoon nodig om mensen uit die bijstand te krijgen. Maar voorzitter.

Voorzitter, ik hoor de heer Van Maldegem. Ik hoor de wethouder zeggen, het beleid werkt en dat is precies mijn punt. Dat kunt u niet staven en dat zou u wel kunnen staven. Op het moment dat we natuurlijk een experiment zouden uitvoeren. Dus ik hoor dat u het niet wil doen, maar volgens mij lag hier juist een kans om aan te tonen dat uw beleid werkt. Het woord is aan u.

Dan zeggen we dat de economische tijd meezit, dat de medewerkers snoeihard werken om de mensen elke dag uit de bijstand te krijgen, vind ik ook prima. Voorzitter, dan de vragen van GroenLinks, mevrouw Dominicus, daar ga je niet. Vooral over de participatiegroep had ook de heer Wilschut mij een vraag over. De mensen van, ik heb echt even langer dan 48 maanden. Die behoren net tot de participatiegroep die zijn ontvangen voor een gesprek. Ik weet alleen niet hoe vaak. Het kan een keer zijn, dat kan ik u zeker zeggen, wellicht vaker. Die mensen worden zeker niet aan hun lot overgelaten, is ook een van de inzet aan die subsidietafel waar de uitkomst van, die ik nog niet ken, maar ook daar is de inzet dat ook die mensen, even in mijn eigen woorden, mee moeten blijven doen met de samenleving. Maar dit beleid wat we hier met elkaar hebben afgesproken legt toch wel echt de nadruk erop om zo snel mogelijk uit de tekorten te komen op het BUIG-budget. Dat was ook het voornaamste doel van deze aanpak, maar zeker geen, zou ik tegen de heer Wilschut zeggen, zeker geen vergeten groep. Ik realiseer mij wel dat we misschien in de rapportage ook even een keer wat meer aandacht aan kunnen geven hoe we daarmee omgaan, want ik zeg u toe dat in de volgende rapportage daar nog meer aandacht aan besteed zal worden. Mevrouw Dominicus.

Ja, ik wil even, u sprak even wat snel voor mij, om welke... We hebben het wat mij betreft over de groep van boven de 24 maanden. Ja, oké, en dan inderdaad wat u ook al zei, dat zou dan... Ja, uit de rapportage komt dat niet naar voren dat er gesprekken zijn geweest, dus het is fijn om te horen dat het wel is gebeurd.

Ze zijn er zeker geweest. Een gesprek zeker, maar daarna. Meer weet ik niet. Ja. Voorzitter, dan ga ik even naar de heer Van Modem. Daar heb ik al beantwoord volgens mij, hè? Een taak ja, een taak. Nou, die heb ik volgens mij ook al aangegeven, toch? Ik hoop gewoon ik een taak. Nou ja, ik vind het echt wel in eerste instantie de taak om het budget van Point te gaan bereiken, zo snel, zo snel als mogelijk met alle economische taken mee en alle inzet van de mensen. Daar was dit beleid in eerste instantie ook voor bedoeld. Tweede taak die ik echt zie en dat is dan een vraag die hierna komt, heb ik al met mevrouw Dominicus net over gehad. Nog een andere groep natuurlijk wat verder weg zit en ook op het moment dat je dan volgens mij break-even draait waar inkomsten en uitgaven, dan zijn we vrij om ook weer andere groepen meer aandacht te gaan besteden. Mijn eerste vraag is dus break-even draaien?

De heer Van Maldegem. Weet u het zeker? Ik help met de tijd. Ja, ik weet het.

Voorzitter. Ik hoopte eigenlijk dat de wethouder ook het woord kosten per uitkering zou noemen, want die zit in het niveau USA. Benchmark zijn onze kosten per uitkering een stuk hoger dan gemiddeld. En dat verschil loopt ook op, dus ik hoopte dat u daar ook werk van ging maken om dat te onderzoeken, want dat staat in die benchmark of in de evaluatie. Ook dat we niet weten waarom dat zo is en dat baarde mij enigszins zorgen.

Goeie vraag, maar zag ik niet als mijn eerste taak. Nu realiseer ik me wel dat het zeker wel een vraag is die er ligt. Het tweede punt, fruit dan maar? Voorzitter, dan kijk ik naar de vragen van de heer Visser. Volgens mij ben ik daar al op ingegaan. Fraudebestrijding, de vraag die u nog had en ook de heer Helm nog had. Iedereen in dit land heeft recht op, zeg maar, een bestaansminimum. Iedereen die de boel willens en wetens flasht en wij komen erachter, wordt ook aangepakt. Ook gaan we dat intensiveren. Ja voorzitter, we gaan kijken of dat maar beter kan, maar ik ben het helemaal eens, want een sociaal stelsel hou je alleen maar in stand als die middelen ook terechtkomen bij die mensen die het echt nodig hebben. En dus nou vandaar ook bijvoorbeeld bij de ooievaarspas, bijvoorbeeld noemen we het gewoon elk jaar een bestandscontrole plaats. Heb je er geen recht meer op, dan wordt het gewoon stopgezet. Nou en zo werkt het gewoon bij meerdere onderdelen. Dan voorzitter, kom ik bij de heer Heil aan, statushouders, inzet van de taaltoets. Ja, ik wil de taaltoets meenemen, maar ik zeg u wel heel eerlijk. Nu klinken de antwoorden even niet meer exact uit mijn hoofd, maar ik heb vorig jaar ook vragen van de VVD gehad over de taaltoets en daaruit bleek dat er maar 10 of 11 mensen in ons bijstandsbestand volgens de wet moeten gaan voldoen aan de taaltoets. En daar heb ik destijds ook een discussie over gehad. Het zijn niet zo heel erg veel mensen, dus de vraag of dat heel veel zoden aan de dijk zet. Ik ken het cijfer exact niet, maar als je kijkt naar de wet, naar hoeveel mensen daar die koppeling, dat is gewoon niet zo heel erg veel. Maar die vragen, die antwoorden kan ik gewoon niet uit mijn hoofd meer.

Snap ik dat het niet zo heel veel mensen zijn, maar volgens mij hebben wij ook hele lange discussies gehad. De meneer van Maldegem zei het net ook of een aantal van 30 mensen uit de bijstand een ambitieus doel was of niet. En ik kan me herinneren dat het in dit geval toch al meer dan 10 mensen ging, dus dat een derde van uw doel, dus dat is, als je daarmee vergelijkt, toch best wel substantieel. Ik kan me ook herinneren dat die antwoorden aangaf dat u eigenlijk de taaltoets vrij weinig afnam bij mensen die hem wel zou moeten afnemen. Dus het is maar even de vraag als u normaal als u hele beleid erop gestoeld is om 30 mensen uit de bijstand te krijgen en dan vervolgens een getal tussen de 10 en de 20 als niet veel en dus geen prioriteit wegzetten. Ik vraag me af hoe u dat ziet. Nou

Voorzitter, ik zet niet weg als geen punt. Ik geef alleen maar aan dat er geen wondermiddel is waarvan wij kunnen zeggen dat deze stelling of deze toepassing van toepassing is op heel veel bijstandsgerechtigden, want het is namelijk niet zo. Dat is wat ik zeg maar aangeef, maar die zullen we ook zeker meenemen in de volgende rapportage. Van mevrouw.

Ja, wat betreft die taaltoets? Ik denk dat het beter is dat we dat eigenlijk via de voorzitter en meneer Huil, in een ander verband bespreken wanneer we toch bezig zijn met inburgering en dergelijke. En ik denk dat het waar is wat de wethouder zegt: als je recht hebt op een bestaansminimum, dan heb je dat punt. Dus daar wilde ik me even bij aansluiten. Oké, wethouder.

Dan dan de vraag over de vorderingen die zeg maar openstaan. Kijk, Voorzitter, het is zeg maar. We hadden daar ook eerder een gesprek over gehad en het is gewoon op voorhand niet mogelijk om zomaar het bedrag van de vorderingen te gaan verlagen. En dat heeft eigenlijk gewoon diverse oorzaken. Voor zaken heeft dat in het begin. Zo geldt dat een vordering wordt afgelost met een voor de debiteur maximaal haalbaar bedrag, waarbij rekening wordt gehouden met individuele omstandigheden en de richtlijnen daarvoor zijn vastgelegd in beleidsregels. Het aflossen en het aflossingspercentage is vastgesteld op 5% van de toepasselijke bijstandsnorm en daarbij is gehoor gegeven aan de oproep van het ministerie van Sociale Zaken aan alle gemeenten om vooruit te lopen op de wet vereenvoudiging beslagvrije voet. Dus eigenlijk is er maar de verwachting dat de aanpassing van dit percentage vanuit het ministerie op termijn ervoor zorgt dat het bedrag aan vorderingen juist toeneemt, omdat men langere tijd krijgt om de vordering af te lossen. Dus ik realiseer me dat het gewoon een heel hoog bedrag is, maar dit schijnt gewoon een feit waar we het mee moeten doen eigenlijk, Voorzitter.

Nou, als dat, daar kunnen we dan nog een keer naar kijken? Dank u wel, maar hoe gaat u dan? Hoe kunt u dan aangeven hoe die vorderingen dan ontstaan? Want hoe komen we dan aan zo'n enorm bedrag wat op de een of andere manier uitstaat waarvan een aantal dingen je natuurlijk al uitgeeft als lening, dat daar kies je bewust voor, maar een heel groot deel hebben we ook onterecht uitgekeerd, is dat ook niet, wat zit daar dan achter? Want ik snap dat het terugbetalen lastig is voor deze mensen, maar kunnen wij er niet aan onze kant iets aan doen dat we het...

Niet laten ontstaan. Die vorderingen worden aan de wethouder.

Dat klopt voorzitter, in antwoorden op de VVD-vragen over, zeg maar hoe we eerder gestelde vragen over hoe we zeg maar kunnen gaan voorkomen dat deze vorderingen ontstaan dan wel het innen van vorderingen bespoedigen, heb ik ook geantwoord dat we een vergroting doen op de inzet van preventie, dit bijvoorbeeld door inwoners nog regelmatig te informeren over het belang van het doorgeven van wijzigingen in de persoonlijke omstandigheden van degenen die beïnvloed zijn door de hoogte van de bijstandsuitkering en twee op de controle van de rechtmatigheid van de bijstandsuitkering. We zetten hier al actief op in, bijvoorbeeld door scans te laten uitvoeren op de voorliggende voorzieningen. Hier wordt per casus onderzocht of een bijstandsrecht aanspraak kan maken op maar één voorziening naast de bijstandsuitkering, welke ook gedeeltelijk in het levensonderhoud voorziet, dus mensen wegwijs maken in de gemeentelijke regelingen die er zijn. Want dit zijn wel een beetje de opties die er gewoon zijn, net als alle andere gemeenten in het land hebben wij ons wel te houden aan de richtlijnen en de beleidsregels die er zijn. En we zetten nu echt in op, zeg maar, preventie. Voorzitter, tot zover de beantwoording, geloof ik.

Dat hoop ik, want uw tijd gaat er ook hard doorheen. Kan ik u melden, mevrouw Dominicus? Zag ik nog iets?

Dank u wel, Voorzitter. Misschien heb ik iets gemist, maar ik heb geen antwoord gehoord op onze vraag om cijfers over overlijdens en dan vooral specifiek.

Voorzitter, ik ga kijken of het samenwerkingsverband kan worden uitgesplitst. Dat weet ik namelijk niet zeker. Dus als het kan worden uitgesplitst, zou ik het doen in de volgende rapportage. Maar als ik dat niet doe, dan betekent dat dat die niet op alle fronten zijn, maar dat moet ik even nagaan. Oké, dank u wel.

Bij de vorige vraag, sorry, ik stak mijn vinger net ook op toen u vroeg, zijn er nog vragen bij?

Mevrouw De Miek, ik heb uw vinger niet gezien. Meneer Heil, gaat uw gang. Dank u.

Voorzitter, u deed mij. Ik wacht er nog even op het antwoord op mijn vraag over statushouders. Maar ik heb het idee dat u hem afdeed tegelijkertijd op de taal doet, maar dat waren toch echt twee verschillende onderwerpen. Het ging over de ontwikkelroutes voor statushouders. Die zou op speciale ontwikkelroutes maken, maar die is nu afgedaan met het feit dat ze in het begin even op adem zouden kunnen komen en daarna het normale traject ingaan. Ik vraag me af of dat de ontwikkelroute is waar u op doelde.

Die vraag heel even schoen met het antwoord, maar niet zeker van ben die laat ik even per mail nog weten voor alle zekerheid. Dan

Zag ik nog een heleboel andere vingers, die zag ik wel, meneer Uil, de heer Van Maldegem.

Dank u wel, voorzitter. Ik had ook nog een vraag hoe het kan dat in de benchmarkmonitor van niveau nog cijfers ontbreken van onze gemeente. Hierop is voor mij ook nog niet geantwoord. Ja, voorzitter.

Voorzitter, dat komt niet altijd doordat wij geen cijfers aanleveren. Soms gaat ook gewoon iets technisch mis bij de uitdraaien, zoals dat dit keer het geval was. Maar ik zeg u meer dan graag toe dat we, net als deze keer, ook de cijfers op tijd zullen gaan aanleveren.

Zag ik de heer Visser, hè? Ja. Het is

Was nog even een vraag over de vorderingen van de bedragen tot 5 miljoen die uitstaan. Het is, het is maar een detail, maar ik kan me voorstellen dat er in die groep mensen die dus dat bedrag uiteindelijk een keer allemaal zouden terug moeten kunnen geven. Op het moment zitten die in principe geholpen zouden zijn als ze in de schuldsanering terecht zouden komen en op die manier ook misschien in staat zouden zijn om dan de schuld die ze dan ook nog eens een keer bij de gemeente hebben af te lossen. Is daar ook iets van een perspectief? Dan is het dus niet boos zijn, terugvorderen en dat soort dingen weer, maar dan zit begeleiden naar een fatsoenlijker thuis. Ik ben, ik ben even het woord kwijt, hè? Fatsoenlijk huishoudboekje die dan ook de mogelijkheid geeft om dus terug te betalen.

Mensen. Aan de ene kant is dat raar, ik zeg maar de schuldhulpverlening wordt steeds makkelijker gevonden. De drempels worden steeds lager. Dat is natuurlijk heel erg goed dat daardoor meer mensen er gebruik van maken, maar daardoor ook meer mensen worden geholpen. En de mensen die daarvoor in aanmerking komen die wij kennen, want wij kennen natuurlijk deze mensen. En ik belde dan ook voor hen op, maar vervolgens melden ze zichzelf aan. Dus ja, die koppeling is er zeker. Dan kijk.