De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft een voorstel ingediend voor een Fonds tekortgemeenten, bedoeld om gemeenten met tekorten in het sociaal domein te compenseren. Het fonds richt zich op tekorten in de uitkeringen voor Jeugd en Wmo als gevolg van decentralisaties. Gemeenten moeten aantonen dat hun tekorten voortkomen uit nieuwe kosten op deze gebieden. Het fonds compenseert significante tekorten, gedefinieerd als meer dan €20 per inwoner per jaar over 2016 en 2017.
Politiekverslaggever Rijk de Bat
Tijdens een recent debat in de gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg werd het voorstel van de VNG voor het Fonds tekortgemeenten kritisch onder de loep genomen. De discussie werd aangevoerd door raadslid Van Veller, die zijn ervaring als voormalig directiesecretaris van de VNG inbracht. "We zitten financieel er niet best voor in het sociaal domein," stelde Van Veller, verwijzend naar de aanzienlijke tekorten waarmee de gemeente kampt.
Van Veller uitte zijn zorgen over de financiering van het fonds, dat deels uit het gemeentefonds komt. "Een koekje van eigen deeg," noemde hij het, verwijzend naar het feit dat de gemeenten zelf bijdragen aan hun compensatie. Hij bekritiseerde ook het Interbestuurlijk Programma (IBP), dat volgens hem een streep zet onder de door gemeenten ervaren tekorten zonder extra middelen van het Rijk.
De wethouder, Stemerdink, erkende de problemen en benadrukte dat de gemeente actief lobbyt voor meer middelen. "We hebben gewoon recht op meer," zei ze, wijzend op de unieke samenstelling van de bevolking die meer kosten met zich meebrengt. Ze gaf echter ook aan dat de kans klein is dat het amendement van Van Veller, dat pleit voor het bekrachtigen van het IBP met uitzondering van de omstreden zin, in stemming komt.
De discussie leidde tot een voorstel van Van Veller om het IBP te bekrachtigen met uitzondering van de zin die een streep zet onder de tekorten in het sociaal domein. "We kunnen ons niet permitteren om onder zo'n zin te gaan staan," benadrukte hij. Zijn voorstel kreeg steun van meerdere raadsleden, die het belang van een proactieve houding onderstreepten.
De uitkomst van het debat blijft onzeker, maar de boodschap van de gemeenteraad is duidelijk: de huidige financiële situatie is onhoudbaar en er moet actie worden ondernomen om de tekorten in het sociaal domein aan te pakken. De komende Algemene Ledenvergadering van de VNG zal uitwijzen of de gemeenten gehoor krijgen voor hun oproep tot verandering.
Samenvatting van het voorstel
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft een voorstel ontwikkeld voor de criteria en governance van een Fonds tekortgemeenten, bedoeld om gemeenten met tekorten in het sociaal domein te compenseren. Het fonds richt zich op tekorten in de uitkeringen voor Jeugd en Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) als gevolg van decentralisaties. Gemeenten moeten aantonen dat hun tekorten voortkomen uit nieuwe kosten op deze gebieden. Het fonds compenseert significante tekorten, gedefinieerd als meer dan €20 per inwoner per jaar over 2016 en 2017. Als het totale beroep op het fonds het beschikbare budget overstijgt, wordt een staffel toegepast waarbij gemeenten met grotere tekorten relatief meer compensatie ontvangen.
De governance van het fonds omvat besluitvorming door de Algemene Ledenvergadering (ALV) van de VNG, met het VNG-bestuur dat de toekenning van middelen bewaakt. Een onafhankelijke commissie beoordeelt de aanvragen van gemeenten. Gemeenten worden aangemoedigd om hun aanvragen zorgvuldig en volledig in te dienen, met sancties voor onvolledige informatie. De verdeling van de middelen wordt informeel op 1 november gecommuniceerd, met officiële publicatie in de decembercirculaire. Het proces is ontwikkeld met input van diverse gemeenten en adviesbureaus, en houdt rekening met verschillende scenario’s en overwegingen om tot een rechtvaardige en werkbare oplossing te komen.
Documenten
-
-
-
-
Analyse van het document
Titel en Samenvatting
Titel: Voorstel criteria en governance fonds tekortgemeenten
Samenvatting: Het voorstel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) richt zich op de criteria en governance voor een fonds dat gemeenten compenseert voor tekorten in het sociaal domein, specifiek voor de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Het fonds, ter waarde van €100 miljoen, is bedoeld voor gemeenten met significante tekorten als gevolg van decentralisaties. Gemeenten moeten aantonen dat hun tekorten voortkomen uit nieuwe kosten. De compensatie is afhankelijk van de omvang van het tekort per inwoner. Een onafhankelijke commissie beoordeelt de aanvragen. De verdeling wordt in de decembercirculaire gepubliceerd.
Oordeel over de volledigheid
Het voorstel is gedetailleerd en behandelt verschillende aspecten zoals de scope, grondslag, peiljaren, en compensatie. Het biedt een uitgebreide uitleg van de criteria en het proces, maar kan complex zijn voor gemeenten zonder voldoende financiële expertise.
Rol van de Raad
De raad speelt een beperkte rol in dit voorstel, aangezien de besluitvorming voornamelijk bij de Algemene Ledenvergadering (ALV) van de VNG ligt. Gemeenteraden kunnen echter betrokken zijn bij het goedkeuren van eventuele verbeterplannen.
Politieke Keuzes
De belangrijkste politieke keuze betreft de verdeling van de €100 miljoen en de criteria die bepalen welke gemeenten in aanmerking komen voor compensatie. Er moet ook worden besloten of de drempelwaarden en staffelmethoden rechtvaardig zijn.
SMART en Inconsistenties
Het voorstel is specifiek en meetbaar in termen van criteria en drempelwaarden. Het is tijdgebonden met duidelijke deadlines. Echter, de complexiteit en variabiliteit in gemeentelijke boekhoudpraktijken kunnen leiden tot inconsistenties in de toepassing.
Besluit van de Raad
De raad hoeft geen direct besluit te nemen, maar kan wel invloed uitoefenen op de aanvraagprocedure en de onderbouwing van de tekorten binnen hun gemeente.
Participatie
Het voorstel vermeldt geen specifieke participatie van burgers of andere stakeholders buiten de gemeentelijke en VNG-structuren.
Duurzaamheid
Duurzaamheid is geen expliciet onderwerp in dit voorstel, dat zich richt op financiële compensatie voor sociale uitgaven.
Financiële Gevolgen
Het voorstel heeft aanzienlijke financiële gevolgen, aangezien het €100 miljoen uit het gemeentefonds vraagt. De dekking komt uit het accres, waarbij alle gemeenten bijdragen. De exacte impact hangt af van de individuele tekorten en de uiteindelijke verdeling van het fonds.
-
-
Analyse van het document
Titel en Samenvatting
Titel: Motie VVD inzake Tekorten op Participatie
Samenvatting: De motie van de VVD richt zich op het aanpakken van de financiële tekorten die de gemeente Leidschendam-Voorburg ervaart in het kader van de Participatiewet, specifiek met betrekking tot de BUIG-middelen. De motie bestaat uit drie onderdelen: het maximaliseren van inspanningen richting het Rijk en de VNG om de tekorten te verminderen, het verkrijgen van duidelijkheid over afspraken in het IBP en de mogelijkheden voor een sterke lobby, en het tijdig informeren van de gemeenteraad voor besluitvorming voorafgaand aan de ALV van de VNG. De gemeente heeft al diverse acties ondernomen, maar concrete oplossingen blijven uit.
Oordeel over de volledigheid
Het voorstel is redelijk volledig in de zin dat het de huidige situatie, de reeds ondernomen acties en de mogelijke vervolgstappen beschrijft. Echter, het biedt geen concrete oplossingen of garanties voor succes, wat de volledigheid in termen van oplossingsgerichtheid beperkt.
Rol van de Raad
De raad speelt een cruciale rol in het beoordelen van de voorgestelde acties en het bepalen van de gemeentelijke strategie en standpunten voor de ALV van de VNG. De raad moet ook beslissen over eventuele juridische stappen en de financiële implicaties daarvan.
Politieke Keuzes
De raad moet beslissen of zij instemt met het voeren van een intensieve lobby en mogelijk juridische stappen tegen het Rijk en de VNG. Daarnaast moet de raad keuzes maken over de prioritering van middelen en inspanningen in het kader van de Participatiewet.
SMART en Inconsistenties
Het voorstel is niet volledig SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden). Hoewel er specifieke acties worden genoemd, ontbreken meetbare doelen en tijdsgebonden kaders. Er zijn geen duidelijke inconsistenties, maar de haalbaarheid van de voorgestelde acties is onzeker.
Besluit van de Raad
De raad moet besluiten of zij de voorgestelde acties en strategieën steunt, inclusief eventuele juridische stappen en de financiële consequenties daarvan.
Participatie
Het voorstel vermeldt geen specifieke participatie van burgers of andere belanghebbenden, behalve de betrokkenheid van de raad en samenwerking met andere gemeenten.
Duurzaamheid
Duurzaamheid is geen direct relevant onderwerp in dit voorstel, dat zich richt op financiële en beleidsmatige kwesties.
Financiële Gevolgen
De financiële gevolgen zijn aanzienlijk, met geschatte kosten van €100.000 voor juridische procedures en €30.000 voor aanvullend onderzoek. Er wordt niet aangegeven hoe deze kosten gedekt worden, wat een belangrijk aandachtspunt is voor de raad.
Reden voor Informatie aan de Raad
De raad wordt geïnformeerd om hen in staat te stellen een weloverwogen besluit te nemen over de strategie en standpunten van de gemeente met betrekking tot de BUIG-problematiek en de ALV van de VNG.
-
-
Analyse van het document
Titel en Samenvatting
Titel: Motie over het Interbestuurlijk Programma (IBP)
Samenvatting: De motie, ingediend door Ph. van Veller van de VVD, richt zich op de positie van de gemeente Leidschendam-Voorburg in het kader van het Interbestuurlijk Programma (IBP) en de financiële problematiek in het sociaal domein. De motie constateert dat er onenigheid bestaat tussen de minister van BZK en de VNG over het ROB-onderzoek en dat de gemeente als BUIG-nadeelgemeente belang heeft bij een sterke lobby. De motie roept het college op om op de ALV van de VNG te pleiten voor een aanpassing van het IBP, specifiek om de zin over het afsluiten van de discussie over financiële problemen te verwijderen, en om tegen het IBP te stemmen als deze zin blijft staan.
Oordeel over de Volledigheid
De motie is redelijk volledig in het adresseren van de zorgen van de gemeente Leidschendam-Voorburg met betrekking tot het IBP en de financiële problematiek in het sociaal domein. Het biedt een duidelijke richting voor actie en bevat specifieke instructies voor het college.
Rol van de Raad
De raad speelt een cruciale rol in het bepalen van de positie van de gemeente ten aanzien van het IBP en het beïnvloeden van de besluitvorming binnen de VNG. De raad moet het college opdracht geven om de voorgestelde acties uit te voeren.
Politieke Keuzes
De raad moet beslissen of zij de voorgestelde strategie steunt om de financiële belangen van de gemeente te verdedigen. Dit omvat het kiezen voor een actieve lobby en het eventueel afwijzen van het IBP als de bezwaren niet worden weggenomen.
SMART en Inconsistenties
De motie is specifiek en tijdgebonden, gezien de deadline van de ALV op 27 juni 2018. Echter, de meetbaarheid en haalbaarheid van het beoogde resultaat (het verwijderen van de zin uit het IBP) zijn afhankelijk van bredere politieke dynamieken binnen de VNG.
Besluit van de Raad
De raad moet besluiten of zij het college de opdracht geeft om de voorgestelde motie in te dienen en de strategie te volgen zoals beschreven.
Participatie
De motie vermeldt geen specifieke participatie van burgers of andere belanghebbenden, maar richt zich op de gemeentelijke en intergemeentelijke besluitvorming.
Duurzaamheid
Duurzaamheid is geen direct onderwerp van deze motie, die zich voornamelijk richt op financiële en bestuurlijke kwesties.
Financiële Gevolgen
De motie zelf heeft geen directe financiële gevolgen, maar is gericht op het beïnvloeden van de financiële positie van de gemeente door middel van onderhandelingen en besluitvorming binnen de VNG. Er wordt niet specifiek aangegeven hoe eventuele financiële gevolgen gedekt zouden worden.
-
Analyse van het document
Titel en Samenvatting:
De motie heeft als onderwerp het "Interbestuurlijk Programma" (IBP) en is ingediend door de leden van de VNG tijdens een vergadering op 27 juni 2018 in Maastricht. De motie constateert dat er een akkoord is gesloten tussen de VNG en de Rijksoverheid, waarin wordt gesteld dat de financiële discussie in het sociaal domein is afgerond. Echter, de VNG wil op bepaalde financiële punten verder onderhandelen. De motie stelt dat het onderschrijven van deze passage de onderhandelingspositie van de VNG verzwakt en feitelijk onjuist is. De motie vraagt om het IBP zonder deze passage ter bekrachtiging voor te leggen.
Oordeel over de volledigheid:
De motie is redelijk volledig in het adresseren van de kernproblematiek, namelijk de discrepantie tussen de inhoud van het IBP en de werkelijke intenties van de VNG. Echter, het biedt geen gedetailleerde oplossingen of alternatieven voor de financiële problematiek.
Rol van de raad:
De raad heeft de rol om de motie te beoordelen en te beslissen of zij het bestuur van de VNG steunen in het voorleggen van het IBP zonder de betreffende passage. De raad moet ook overwegen hoe dit besluit de onderhandelingspositie van de VNG beïnvloedt.
Politieke keuzes:
De raad moet kiezen of zij de VNG steunen in het verder onderhandelen over de financiële problematiek in het sociaal domein, ondanks de bestaande passage in het IBP. Dit kan invloed hebben op de relatie met de Rijksoverheid en de interne cohesie binnen de VNG.
SMART en Inconsistenties:
De motie is specifiek en tijdgebonden, maar mist meetbare en haalbare elementen. Er zijn inconsistenties tussen de intenties van de VNG en de inhoud van het IBP, wat de noodzaak van de motie onderstreept.
Besluit van de raad:
De raad moet besluiten of zij de motie steunen en het bestuur van de VNG opdragen het IBP zonder de betreffende passage ter bekrachtiging voor te leggen.
Participatie:
De motie zegt weinig over participatie van andere belanghebbenden, zoals individuele gemeenten of burgers, in het besluitvormingsproces.
Duurzaamheid:
Duurzaamheid lijkt geen direct relevant onderwerp in deze motie, aangezien de focus ligt op financiële onderhandelingen binnen het sociaal domein.
Financiële gevolgen:
De motie zelf heeft geen directe financiële gevolgen, maar de uitkomst van verdere onderhandelingen kan financiële implicaties hebben voor gemeenten. Er wordt niet aangegeven hoe eventuele financiële gevolgen gedekt worden.