10.a Raadsbrief: Eerste Kwartaalrapportage 2017 DSW

Dan zijn we toe aan de bespreekpunten en zoals aangekondigd bij de vaststelling van de agenda, wil ik als eerste bespreekpunt u voorstellen om de brief, de raadsbrief over de DSW te behandelen. Wie van u wil daarover het woord voeren? De heer Van Rossum, de heer Blokland, de heer Rouwendaal, de heer Paardenkooper, de heer Van der Houwen. De heer Van Rossum, aan u het woord.

Dank voorzitter, volgens mij is er geen onderwerp waar ik me de afgelopen 3 jaar zo vreselijk boos over heb gemaakt als de DSW. En volgens mij is er in deze raadszaal ook geen fractie die dat niet gedaan heeft, voorzitter. Volgens mij is iedereen hier al een aantal jaren stevig kritisch op DSW en vooral op de plannen die we terug mogen krijgen van de DSW. Wat dat betreft ben ik geschrokken van de brief, maar om nou te zeggen dat ik ontzettend verbaasd ben, dat is volgens mij een brug te ver. Want die kritiek die we hier al jaren hebben, is niet ten onrechte. Elk jaar worden er doelstellingen gesteld die niet gehaald worden en elk jaar mag de gemeente weer bijlappen. En dit jaar is het iets meer dan we hadden verwacht en ook daar ben ik niet vreselijk verbaasd over. We hebben hier een bedrag, het is toch keurig? Nou, nog net niet achter de komma. Dat is een speculatie, want we moeten zien hoe vreselijk duur dat wordt, maar ik denk wel dat iedereen het met me eens is dat het een grove schande is dat dit gebeurt. Niet alleen omdat het beleid niet oké is, maar vooral omdat we het hier hebben over een voorziening die zo oneindig belangrijk is voor een belangrijke groep inwoners. Het recht je nuttig te maken heb ik eerder op tafel gelegd, is vandaag nog net zo belangrijk als een jaar geleden, als twee jaar geleden en als 3 jaar geleden. En het is ook een schande dat niemand het aan heeft zien komen, want er zijn 3 wethouders die daar hun oog op hebben. Er zijn 3 gemeenteraden die hun ogen erop hebben en er is een accountant die elk jaar braaf de stukjes goedkeurt, waarna deze gemeente weer bij mag lappen. En we zijn niet in staat gebleken om het glad te trekken. Sterker nog, er zit nu een verrassing voor het komende jaar en we moeten nog maar afwachten hoe ernstig dat is. En dan zou je zeggen, dan is meneer Van Rossem zeker nog steeds heel boos. Ja, dat klopt, maar ik denk ook dat dit misschien het moment is dat we de steun uitspreken voor de directiewissel die heeft plaatsgevonden bij de DSW, want er zit nu een paar weken een nieuwe directeur en allerlei gevallen keurig uit de kast. En ook dat is door toedoen van 3 wethouders die blijkbaar toch niet helemaal hebben zitten slapen. Voorzitter, ik kan niet anders dan vandaag de conclusie trekken dat we wethouder Stemerdink kennen als iemand die dit probleem net zo serieus neemt als wij. Ik kan niet anders dan de conclusie trekken dat het beleid bij DSW al jaren ontzettend verkeerd gegaan is. Maar ik denk dat we nu niets anders kunnen doen dan wachten tot de nieuwe directeur, meneer Verhoef, allerlei uit de kast heeft getrokken en de boel weer recht overeind zet. Dank u wel.

Dank u wel, ik geef het woord aan de heer Van Dolen. Voorzitter, dank.

Dank, net als de GroenLinks-fractie heeft de D66-fractie eigenlijk de afgelopen jaren altijd al scherpe kritiek gehad op de DSW-begroting en verantwoording. Dan moet je natuurlijk ook bij jezelf te rade gaan en zeggen: we hadden wel scherpe kritiek, maar hebben we die wel scherp genoeg geuit? Het is nu makkelijk om te zeggen: ja, er is een nieuwe directeur en die heeft een aantal dingen ontdekt die niet helemaal goed waren. Maar toch heb ik het idee dat wij als fracties, en misschien moeten we dan toch eens naar onszelf kijken, de afgelopen jaren net iets te mild onze scherpe kritiek hebben gegeven, want het gaat hier wel om een hele kwetsbare doelgroep: mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Wij zijn daar als gemeente mede verantwoordelijk, als raad medeverantwoordelijk, samen met een aantal andere raden. Daarom ben ik het niet helemaal eens met de conclusie van de heer Van Rossem, die het vertrouwen uitspreekt in de wethouder. Dat heb ik zeker, ik spreek het vertrouwen uit in de wethouder. Alleen vraag ik me af of we niet toch, in de brief staat dan een zinsnede, dat besloten is dat het DB het AB, het algemeen bestuur, dus het dagelijks bestuur heeft het algemeen bestuur geadviseerd om de voorliggende conceptbegroting vast te stellen ter voorkoming van het onder toezicht stellen van de DSW. Misschien moeten we het eerste jaar of de komende periode, en ik ken de consequenties nou onvoldoende, maar ik weet wel dat het onder toezicht stellen een vrij scherpe maatregel is. Misschien moeten we als raad nu toch maar het heft in eigen hand nemen en zeggen: wij zouden het prettig vinden dat de wethouder in het dagelijks bestuur en de collega in het algemeen bestuur toch eens gaat kijken naar het nut en de noodzaak van ondertoezichtstelling. En dat wilde ik nadrukkelijk aan de wethouder vragen, want D66 vindt dat wel een zeer realistische optie op dit dossier, wat al jaren, ik zeg het maar even zoals ik het voel, jeuk geeft. Het voelde niet goed. Nou, dan moeten we ook durven zeggen: misschien moeten we de komende periode maar even ervoor zorgen dat ondertoezichtstelling misschien dat gevoel kan weghalen.

Dank u wel, ik geef het woord aan de heer Blokland. Ja, voorzitter, ook...

Ook wij waren natuurlijk onaangenaam verrast met het bericht van de wethouder onlangs. Het voelt toch als raadslid heel erg onbevredigend als blijkt dat je debatten hebt gevoerd met elkaar over begrotingen waar je gewoon heel serieus naar de cijfers kijkt en nadenkt over de toekomst van DSW en dan vervolgens blijkt dat die cijfers op drijfzand rusten en dat je ook, ja, het lijkt alsof je misleid bent. Ik vind het goed dat er nu een review komt, onafhankelijk, dat de onderste steen boven komt. Ik vind het wat onbevredigend dat we daar pas in oktober over verder kunnen praten. Dus mijn vraag aan de wethouder is ook van, ja, zijn er nog manieren om ons tussentijds te informeren of moeten we echt wachten tot oktober? Ik vraag mij ook af, ja, wat betekent dit nou voor de toekomst van de sociale werkvoorziening? We hadden een traject, er waren onderzoeken gaande, blijven we daar ook naar kijken of schuift dat nou allemaal door? En ja, misschien meer een retorische vraag. De vraag is ook of de sociale werkvoorziening bij zo'n GR, een gemeenschappelijke regeling, dan misschien niet iets te ver van ons af staat, want we krijgen wel allemaal rapportages, maar hadden we dit echt kunnen weten als raad? Ik vraag het me af. Laatste vraag, voorzitter, dat gaat over de Kerstens-middelen die hebben we erbij gekregen, of althans die ik deze week gekregen voor herstructurering. Ik lees in de brief dat die zijn gebruikt voor salarissen. En ik vraag me wel af of dat dan ook kan betekenen dat die misschien nog moet worden terugbetaald. Dus mijn verzoek is aan de wethouder om dat ook mee te nemen in de review. Dat was het, voorzitter. Dank u wel.

Ik geef het woord aan de heer Rouwendal. Dank u.

Wel voorzitter, ja, mijn betoog zal grotendeels langs dezelfde lijnen gaan als wat meneer Van Dalen hier hiervoor al gezegd heeft. Het viel mij ook op, zegt een zinnetje in de brief. Het college is al geruime tijd alert op de ontwikkelingen bij PSV, maar als je dan de brief verder leest, dan denk ik van ja, niet alert genoeg. En de vraag is dan nog van, hoe heeft dit allemaal kunnen gebeuren? En als je dan de oorzaken ziet, dan zie ik toch van ja. Ze zijn vergeten in de begroting de lonen te indexeren. Structurele kosten zijn gedekt met incidentele middelen. Ik ben zelf geen boekhoudkundig wonderkind, maar dan denk ik van, dit zijn toch dingen, die moet je ook kunnen ontdekken, dus hoe heeft het dan toch kunnen gebeuren? En daarom had ik al een beetje een vraagteken bij wat er staat van ja, we gaan nu de begroting pro forma goedkeuren, want dan voorkomen we preventief toezicht en ik heb ook niet helemaal helder wat er dan zo erg is aan het preventief toezicht. Is het misschien niet juist beter om het wel te doen, want dan kun je misschien scherper op toekijken. Kijkt misschien nog een ander mee die meer bevoegdheden heeft ook en die ook meer mogelijkheden heeft om bij te gaan sturen. Want ik moet wel zeggen wat er nu wordt genoemd aan maatregelen om bij te sturen. Nou, daar heb ik niet al te veel reductie in dat dat heel erg veel gaat helpen, dus er zal scherper ingegrepen moeten worden en dat mist dan ook eventjes. De vraag aan de wethouder, hoe houden we het op lange termijn haalbaar, want die is door de voorgaande sprekers ook al gezegd. Het gaat natuurlijk om de doelgroep die moet geholpen worden. Hoe houden we dat in stand? Dus dat is de meest belangrijke vraag voor deze avond, dank u wel.

Dank u wel, ik geef het woord aan de heer Paardenkoper. Ja

Voorzitter, namens het CDA met enige schroom, want dit dossier kennen we ondertussen al een jaar of 10. Met enorm wisselende financiële balansen, met alle respect voor het doel van deze regeling. De DSW is duidelijk genoeg voor de kwetsbare groep op de arbeidsmarkt bestemd, maar al 10 jaar lang zien we fluctuaties die niet bestaan uit duizenden euro's, maar uit tonnen, ongeacht de wethouder, ongeacht de directeur. Ik onderschrijf de formulering van de heer Van Rossum, collega Van Rossum, dat de nieuwe directeur meteen bezems pakt die schoonvegen. Maar het is een veel structureler probleem en in dat licht plaats ik het heel graag. Mevrouw Stemming weet dat, want die zit even lang in deze kringen, als ik het zo mag zeggen, als ondergetekende. Misschien wel langer. Voor ondergetekende baren die fluctuaties het CDA het meest zorgen. Het doel blijft overeind staan. De vraag van de heer Rouwendal blijft: houdt deze kwetsbare groep op deze manier een voorziening? Lijkt me een retorische vraag. Daar staan we met zijn allen achter, maar vooral de wijze waarop je het financieel gezond houdt en in control houdt, is er eentje die de laatste 10 jaar zich niet laat beantwoorden. En dan kunnen we heel eerlijk zeggen, meneer Van Dalen, we kijken naar onszelf, maar hoe hadden we als fracties, als raadsleden van afgelopen generaties dat goed in de picture moeten hebben? Terwijl we keer op keer verrast werden? Dus ik stel voor om, gelet op de korte tijd die we hieraan mogen besteden en misschien wat langer in de commissie, om in ieder geval het voorstel voor die financiële review te omarmen, maar wel met de aanscherping dat we dat voor de volgende commissie-emmaho krijgen en niet in oktober. Ik vraag aan de wethouder natuurlijk of dat mogelijk is om een financiële vraag van waar zitten die 5 factoren op die 1,8 miljoen in te werken? Om dat maar meteen als feitelijke vraag mee te geven na deze raad, dan mag ze rustig na de zomervakantie op terugkomen, maar wel graag met zo'n taartpunt. Welk deel van welk tekort is veroorzaakt van die 1,8 miljoen? Door welk van die 5 factoren? Om dat als feitelijke informatie aan de hele raad te doen toekomen. En voorzitter, als we dan kijken naar die review, dan zou ik niet alleen willen zien dat het wordt doorgetrokken van hoe ziet dat tekort eruit in de komende jaren? Maar vooral, hoe kan het dat zulke fluctuaties in de afgelopen 10 jaar zo ontzettend hebben kunnen fluctueren? Het lijkt de beurskoers wel van de tijden van goede tijden, slechte tijden, laat ik het even zo zeggen, dus pak die structurele vraag ook op en dan ben ik even serieus. Het CDA vraagt niet om een governance vraagstuk, maar vraagt wel om een governance oplossing. Dit mag nooit meer zo gebeuren dat er een tekort is van plus of min 1 ton, dat is op zo'n bedrag redelijk te overzien. Maar niet van zo'n groot bedrag van 1,8 miljoen, dus laat daar ook alle acties op gericht zijn en dat die 6 korte termijn acties worden aangekondigd. Kan het CDA steunen, maar wel graag ook alle scherpe aandacht voor die financiële review voor de volgende commissie en aanvraag. Kan de wethouder daarop reageren? Laat ik het even in een vraag voor hem gieten.

Gegeven dat ik belangrijk vind dat D66 belangrijk vindt dat misschien toch een voorafgaand toezicht en dergelijke gaan plaatsvinden. Hoe denkt u erover?

Daar kan ik heel eerlijk over zijn. Ik kan juist die consequenties van het verscherpte externe toezicht zo kort na het verschijnen van die raadsbrief op dit moment vanavond nog niet overzien. Dus ik hoor dat er wat pluspunten zijn. Ik hoor dat er wat minpunten aan zitten. Ik hoor dat er een hele hoop administratieve lasten aan zitten. Ik hoor van u dat er ook een verscherpt effect van kan uitgaan. Ik zeg u misschien wel voor het eerst in 10 jaar dat ik daar nog geen mening over heb namens mijn fractie. Dank.

U wel. Dan geef ik het woord aan de heer Van der Houwen.

Voorzitter, dank. Ja, wij als VVD zijn ook super sprakeloos, boos en verdrietig over deze cijfers. 1,8 miljoen afwijking op een begroting van 21 miljoen, dat is 8,5%. Als we dan naar de indexering kijken of naar de reden die aangegeven wordt, dan wordt er indexering gezegd. Nou, volgens mij was afgelopen jaar onze achteruitgang, onze koopkrachtvermindering, niet 8,5%. Die ben je niet onderweg vergeten. De VVD is al tijden zeer kritisch geweest op de gang van zaken rond de DSW. In de commissies hebben wij wel met collega Van Rossum en de collega's van D66 een robbertje gedaan over dat wij te kritisch waren en van jongens, denk om de doelgroep. De doelgroep van DSW is inderdaad een kwetsbare doelgroep en verdient steun en respect en moeten we in stand houden en met elkaar goed organiseren. Maar tegen welke prijs is dit? 1,8 miljoen, is dat reëel? Willen wij dat? Kunnen wij dat als gemeente, als 3 gemeentes in de DSW, betalen en doen? De DSW is al sinds 2013 aan het herstructureren. Interruptie de...

De heer Van Rossem, begreep ik. Sorry. Dank u.

Voorzitter, ik ben het natuurlijk eens met meneer Van der Houwen dat het zinnig is om die vraag te stellen, maar ik vrees wel dat we niet heel veel alternatieven hebben, omdat we uiteindelijk toch wel de plicht voelen om die dienstverlening door te zetten. En we hebben nu eenmaal dat vreselijke pand wat daar maar staat met die oneindige huurovereenkomst, dus hoezeer ik het verhaal van de heer De Vries zou willen steunen, hebben we dit geld voor over vreselijk dat we daar ook gewoon op dit moment niet zoveel alternatieven voor hebben.

Nou, daar ben ik het nog niet helemaal zo 1-2-3 over eens, want wat ik net zei: we zijn al sinds 2013 aan het herstructureren. In 2013 is er € 283.000 anders ingedeeld om het gebouw, niet letterlijk het gebouw, maar de organisatie DSW kleiner te maken en op te schalen richting de wijziging in de WSW. In 2014 ging daar € 454.000 naartoe, in 2015 was dat € 290.000 en afgelopen jaar was dat € 680.000. In totaal is er al 1,7 miljoen besteed aan de herstructurering en het opschalen van de oude organisatie naar de nieuwe organisatie. Proef.

De toekomst en nu worden we dan geconfronteerd met een verlies van 1,8 miljoen. Door niet-indexering door de kaderleden die niet meegenomen zijn in de aanvullende vraag in het onderzoek, wat nu gedaan zou gaan worden, wat de wethouder ook voorstelt in de raadsbrief, het college ook voorstelt, is ook in de review een focus te leggen op in hoeverre die bezuiniging die nu van 1,7 miljoen al gedaan is. In hoeverre is daar dus ook structureel die organisatie kleiner gemaakt, effectiever gemaakt dat daar in 2020 proef WSW voor ons staat en niet dat we elk jaar weer terugkomen op deze tekorten, dus dat als specifieke vraag van ons uit en als eerste reactie op deze frisse raadsbrief, dank u wel voorzitter.

Dank u wel, dan geef ik het woord aan de heer Stuut.

Voorzitter, dank u wel. Ja, om nog een keer onze teleurstelling uit te spreken, dat lijkt me onnodig. Het is heel duidelijk dat het in de SWDSW gewoon niet goed gaat, even vooropgesteld dat de nieuwe directeur in ieder geval bij machte was om ook in de commissie te verschijnen. Toen onze wethouder vertrouwelijk de mededelingen deed, dacht ik al van, daar gaat-ie, want dat is inderdaad de afgelopen 10 jaar. Meneer Van Houten heeft eigenlijk net al aangegeven, dus dat hoef ik echt niet meer te herhalen, dat er iedere keer geld bij moet en waar we over het algemeen nogal eens de raad van vol hebben, is dat we zeggen, ja, het is een kwetsbare groep. Maar wat GPBV betreft, is dat ook zo, maar dat betekent niet dat je natuurlijk niet kritisch naar je bedrijfsvoering moet kijken. En dat is iets wat ik de afgelopen jaren constant heb gezien. We hebben constant wel jaarrekeningen gezien, meestal te laat, de afgelopen twee jaar wel op tijd. Dat moet gezegd worden, maar vervolgens komt er met een nieuwe directie toch een lijk uit de kast van jewelste. Met betrekking tot het toezicht, zoals de heer Van Dellen aangaf, zover wil ik op dit moment nog niet gaan. Ik wil eerst aan de wethouder vragen wat nou precies de consequenties zijn waar ik zelf wat huiverig voor ben. Ook onze fractie is dat op het moment dat je dat doet. Het lijkt een heel krachtig voorstel, dat ben ik met u eens, maar aan de andere kant. De vraag is even of het niet de papieren tijger is die je oplegt waarbij wij als raad het gevoel hebben dat we daadwerkelijk wat doen. En ik zou eigenlijk eerst eens willen kijken van die. De directeur heeft in ieder geval een stap gezet waarvoor complimenten.

Je hebt toch nog even een vraag hè? Want ik hoor u zeggen dat u zegt van ja, dat dat toezicht dat dat is misschien net even een stap te ver. Waar ik ook erg mee worstel, is dat wij hier scherpe discussies hebben gehad in de Raad over begroting, jaarrekening en dergelijke, en de jaarrekeningen zijn altijd vergezeld geweest van goedkeurende accountantsverklaringen. Blijkbaar kunnen wij als Raad ook niet meer volledig vertrouwen op de goedkeurende accountantsverklaring. Want als ik een aantal dingen zie die hier in de brief staan, denk ik van ja, dat had een accountant die zijn werk doet, toch gewoon moeten kunnen zien. Dus de vraag is, als onze laatste verdedigingslinie waarop wij moeten bouwen, niet meer het werk doet wat we zouden moeten doen of niet de kwaliteit levert die het zou moeten leveren, dan is misschien voorafgaand toezicht toch wel een geschikt instrument. De heer Sleutel dat...

Dat volg ik, maar we weten met elkaar natuurlijk ook dat de accountant kijkt naar de getrouwheid van de jaarrekening en bemoeit zich over het algemeen niet met de bedrijfsvoering. En dat is nou precies waar bij onze fractie het punt zit. Je kan ook in een organisatie als deze, met een kwetsbare doelgroep, heel goed heel scherp bedrijfsmatig je bedrijfsinrichting voeren. Ik heb de wethouder in de commissie in ieder geval horen zeggen dat het DB er op dit moment dik bovenop zit, als ik het op zijn plat Nederlands even mag zeggen. In de brief staat dat we in september een eerste rapportage mogen verwachten. Dat vind ik zelf te kort door de bocht. Ik heb in de commissie wel gevraagd, omdat het eerst over een half jaar zou gaan, kan het niet naar een kwartaal, maar eerlijk gezegd, als je de brief nu leest en ook alle reacties van de andere fracties, dan zeg ik eigenlijk van kom, nou maar met een maandrapportage. En laten we dus nu zelf, maar dat is ook een actie van het DB, scherp op kunnen zitten als raad en dat ook gaan eisen. En ik heb zelfs de indruk dat met de nieuwe directie en het feit dat we dit eisen, dat we verder komen dan een ondertoezichtstelling. Dat is eigenlijk het punt wat ik ermee wil maken. Maar ik hoor graag van de wethouder toch eerst ook even de consequenties van het feit als we die ondertoezichtstelling als raad zouden eisen. Dat was het voor dit moment even, dank u wel. Dank.

U wel, dan ga ik voor een reactie namens het college naar wethouder Stemerdink.

Voorzitter, dank voorzitter, waar zal ik beginnen? Laat ik beginnen met waar ik mee in de commissie ook ben afgesloten, namelijk dat hier een wethouder staat die ongelooflijk veel buikpijn heeft en dat al enige weken lang. En ik kan het gevoel wat u allen uit van woede en verdriet en teleurstelling en verbijstering. Dit kan ik allemaal volgen, want die heb ik nou ook allemaal. En hoe heeft het zover kunnen komen? Ja, voorzitter. Volgens mij is dat een vraag waar we allemaal heel graag een antwoord op willen hebben. En het is wat de heer Paardenkoper ook al aangaf, ik loop er iets langer mee hier en uw raad is voor zover als dat ik mij kan herinneren altijd ongelooflijk kritisch geweest op de organisatie van de DSW. Maar voorzitter, u had wel allemaal hart voor de doelgroep en volgens mij is dat elke keer in die discussie meegegaan, kritisch op de begroting, kritisch op de cijfers waarop ze werden gepresenteerd dat het onvoldoende transparant was, maar uiteindelijk wel weer. Van ja, we staan uiteindelijk ook gewoon voor die doelgroep. Ja voorzitter, ik kijk in elk geval zeker in de spiegel, zoals ook altijd zeggen van, ik ben politiek verantwoordelijk voor hetgeen ik doe of heb nagelaten. En dat geldt ook voor mijn voorgangers wat zij hebben gedaan of hebben nagelaten en voorzitter het gevoel dat u alleen had. Namelijk zit het wel helemaal goed. Ondanks het feit dat we ook met elkaar constateerden dat het allemaal transparanter werd, hè waar een voorzichtige verbeterslagen werden gemaakt, had ik ook een gevoel van onbehagen. Daarom ben ik ongelooflijk blij ondanks het feit dat ik buikpijn heb van deze situatie. Maar ik ben wel blij dat er een nieuwe directie zit. Een directie die nu eindelijk gewoon eens een transparante bestuursstijl heeft die zaken ook deelt met het dagelijks bestuur en die ook zaken oppakt binnen de organisatie dus in dat opzicht voorzitter ben ik er gewoon blij mee. De vragen, voorzitter, een aantal vragen zijn er gesteld, laat ik beginnen over de EU begroting. Het DB stelt inderdaad zeker voor aan het AB om de begroting voor volgend jaar pro forma vast te stellen. De reden daarvan is inderdaad dat indien wij niet voor 1 augustus, volgens mij een goedgekeurde begroting bij de provincie afleveren, dan komen we onder preventief toezicht te staan en wij zijn in dit geval de DSW. Dat heeft zeker gevolgen. Dat heeft gevolgen dat je voor elke cent die je uitgeeft een goedkeuring moet hebben van de provincie. Nou is dat misschien wel handig geweest, maar voorzitter afgelopen jaren heeft ook de provincie alle begrotingen goedgekeurd. Want de GR moet namelijk een begroting indienen, de provincie kijkt daarna en keurt je goed of keurt je af. Ook de provincie heeft de afgelopen jaren de begrotingen goedgekeurd. En waarom het DB ervoor heeft gekozen om toch aan het AB pro forma de begroting ter goedkeuring voor te leggen is inderdaad omdat we door willen met die herstructurering, willen ook door met alle veranderingen binnen het bedrijf en het opleggen van preventief toezicht is een enorme huls die je om je heen krijgt, waardoor je 0,0 bewegingsruimte hebt. Ik denk dat elke gemeente daarover mee kan praten die ooit onder preventief toezicht van de provincie heeft gestaan. Overigens hebben we ook uiteraard advies ingewonnen bij de provincie. En ook zij geven aan van. Er is op dit moment geen reden om niet een begroting te gaan goedkeuren, maar we doen wel een oplegger naar de begroting waarin we aangeven van let op, dit zijn de zeg maar ontwikkelingen en gezien deze huidige ontwikkelingen komt er een aangepaste begroting naar alle waarschijnlijkheid in het najaar. En ook de provincie heeft ook aangegeven van doe dit vooral, want dan kunnen jullie ook gewoon verder. Dus vandaar dat het DB dat besluit heeft genomen.

Zon verscherpte toezichtmaatregelen en de opmerking van D66. Collega zette ons natuurlijk wel aan het denken dat werkt als een huls als je je verplaatst in de positie van een gemeente. Maar nu zitten we niet met de gemeente die onder verscherpt toezicht zou kunnen worden gesteld, maar met de DSW en de suggestie van de D66-collega is helpt dat juist niet om een aantal zaken te versnellen en te verscherpen. Ons zou het mooi lijken dat u het even vanuit die positie beantwoordt, want het geeft ons ook de ruimte om onze overwegingen te maken. Wethouder.

Voorzitter, dan ben ik niet helder genoeg geweest, want het is een beetje lastig. Ik vind dat ik hier sta als uw wethouder uit Leidschendam-Voorburg. Daarnaast ben ik ook lid van het AB en de DB van de DSW. Ik denk dat ook een dergelijke huls onder DSW de organisatie geen goed zal doen en overigens is dat ook inderdaad wat ik aangeef. We hebben daarover ook contact gehad met de provincie. Het is juist van belang om nu te kunnen blijven handelen om die financiële review, waar een aantal van u ook naar gerefereerd heeft, diepgaand te doen en ook die besluiten te kunnen nemen die nodig zijn om het bedrijf weer financieel gezond te kunnen krijgen en dat, voorzitter, is natuurlijk het voornaamste doel. Je kunt onmogelijk blijven staan voor de doelgroep. Je kunt onmogelijk met de toekomst bezig blijven, waar we het hier vaak met elkaar over hebben gehad. Namelijk, hoe gaan we er weer voor zorgen dat de mensen echt meedoen met de samenleving? Dat is bijna niet mogelijk als je geen financieel gezonde basis hebt en dat, voorzitter, daar is nu alles op gericht.

Van Dolen, ja, zo houden we elkaar natuurlijk wel in gijzeling hè? U heeft ook al gezegd dat we de afgelopen jaren over die begrotingen eigenlijk iedere keer hebben gezegd, van ja, het belang van die doelgroep. Dat moeten we dienen. Daar ben ik volledig mee eens en maar dat argument gebruiken we nu ook weer en elke keer weer prevaleert dat belang van die doelgroep, wat heel terecht is. Maar we hebben hier natuurlijk ook de verantwoordelijkheid voor goede financiën, zoals de directeur van DSW verantwoordelijk is voor de goede structuur. Dus D66 is toch wel een beetje van mening dat we misschien moeten we dat dan nu niet doen, maar we willen het wel, zeker als optie houden voor de volgende jaren wat mij betreft, want we blijven anders misschien wel een beetje achter de feiten aanlopen en dan is het voorstel van het CDA om vervroegd die review en dergelijke, dat lijkt mij dan een prima voorstel. Maar we moeten elkaar ook eens een keertje durven aanspreken en durven zeggen van het is nu genoeg. En ja, dat doet pijn, dat geef ik toe.

Nog aanvullend: interruptie van de heer Van Rossem. Ja, voorzitter, nu...

Nu er toch een soort discussie ontstaat. Daarover denk ik wel dat het goed is dat we het zuiver houden, want ik ben natuurlijk helemaal eens met de heer Van Dalen dat er genoeg genoeg is. Maar er worden hier ook een aantal oorzaken genoemd die helemaal niet terugkomen in die begroting. Als we het hebben over de vraag waarom de loonkosten niet zijn geïndexeerd, dat haal je niet uit een begroting en dat er geen rekening is gehouden met vakantiegeld halen we niet uit zo'n begroting. Dat is gewoon wanbeleid. Dat heeft niets met die begroting te maken, dus als we nu die begroting gaan aanpassen, dan lossen we dit probleem daar niet mee op. Volgens mij moeten we de lucht niet uitslaan. Nu er net een nieuw bestuur zit, dat wel een keer de koe bij de hoorns vat.

Vandaar dat ik ook heb aangegeven dat de provincie ook gewoon alle begrotingen heeft goedgekeurd, dus ik ben het eens met de heer Van Dolen. We moeten scherp zijn, hadden we met zijn allen scherp moeten zijn, had ik als politiek verantwoordelijke scherper moeten zijn. Daarop zeg ik ja, maar voorzitter, we zijn nu wel door heel woelig water gegaan. Dat realiseer ik mij heel erg goed, maar voorzitter ook. Ik had het gevoel dat wij met zijn allen, volgens mij hadden het gevoel van nou, hé is het wel helemaal daar goed en voorzitter laten we ook helder zijn. Ik kijk ook gewoon niet weg. Als ik een dergelijk gevoel heb, dan ga ik ook acteren en ga ik ook gewoon handelen. En dan voorzitter, als je dat doet, dan komen er inderdaad dit soort zaken boven. Helaas kunnen dit soort zaken boven komen. Helaas, maar voorzitter, ik weiger op de laatste dag dat ik uw wethouder mag zijn weg te kijken, dus aanpakken en oplossen en u daar uiteraard over informeren en dat heb ik ook gedaan. Voorzitter, ga ik even door naar een aantal vragen. De begroting heb ik van mij over gehad. De review, daar heeft ook een aantal van u vragen over gesteld. Ik ga vragen wanneer die beschikbaar is. Wij gaan donderdag in het AB de vraagstelling vaststellen voor de financiële review. Dan neem ik ook uw suggesties mee, dus die zullen worden toegevoegd aan die vraagstelling. En ik zal dan echt even moeten vragen wanneer het mogelijk is om de financiële review bij uw Raad te hebben. Ik ga geen toezegging doen die ik niet kan nakomen. Dus geef me even ruimte om u daarover een aantal weken per mail te informeren. Want dan weet ik ook wie het gaat doen, hoe we het hele proces uitzetten en neemt u van mij aan elke week dat het eerder kan is wat mij betreft ook meegenomen. Dus geen uitstel, maar voorzitter, we zijn nog volop bezig met alles in lijn aan het zetten. Ja voorzitter, de vraag over de gemeenschappelijke regeling van de heer Blokland, staat hij niet te ver van ons af. Ja voorzitter, dat is volgens mij een vraag die we ook met elkaar hebben besproken bij de toekomstperspectieven. Een van de punten is inderdaad of de GR wel de meest geëigende governance structuur is. Als je kijkt naar de doelstellingen die je hebt, nou voorzitter, ik denk dat we daar met zijn allen nog een keer goed over moeten gaan praten in het najaar, want die hele discussie die wordt wat mij betreft niet uitgesteld, want volgens mij is hij juist harder nodig dan ooit, eigenlijk van tevoren. Dus u krijgt aan het einde van dit jaar conform de afspraak een stuk waarin inderdaad de twee scenario's staan uitgewerkt, waarvan één van de scenario's is dat we de GR in stand houden en zo verder gaan en het andere scenario is dat we gaan inkopen bij een centrumgemeente en daarmee zijn er ook gevolgen voor de GR, maar ook die inhoudelijke en financiële consequenties worden aan uw Raad voorgelegd alvorens het DB of AB daarover een standpunt inneemt. Dat heb ik aan u toegezegd en dat ga ik ook zo nakomen. Ja voorzitter, de heer Rouwendal had ik hier opgeschreven, dat kan niet hè. Nee, precies, dat dacht ik al, nou, het is een verbastering. Voorzitter, ja, het college is wel enige geruime tijd alert, hoe heeft het zo kunnen gebeuren? Ja, dat is heel graag. Ik ben al meer dan 15 jaar buitengewoon alert op de DSW. Net als de heer Paardenkooper, wat ik al zei, alle raden, alle controllers, de provincie, de Rekenkamer, de rekencommissie. Niemand heeft het eigenlijk zien aankomen. Ja, en dan heb ik ook niet de wijsheid zelf in pacht zeg ik ook u in alle eerlijkheid. Over de maatregelen, een aantal van u zijn er ook over begonnen. Dank voor de steun die u heeft uitgesproken over de maatregelen voor de korte termijn. Ik ben uiteraard eens met een ieder, ook met Rouwendaal, die aangeven, ja, dit is prima nu, hè? Er zijn nu de eerste maatregelen die we gaan nemen. Is dit voldoende? Nou ja, voorzitter, dat denk ik niet, laat helder zijn, er moet gewoon een fundamentele discussie komen en ook gewoon maatregelen moeten er komen, want dit zijn nu voor nu even de korte termijn voor de komende half jaartje noem ik het even zo, maar dat er nog extra maatregelen zullen gaan komen, dat sluit ik zeker niet uit. Voorzitter en de heer Paardenkooper loopt het even door. Volgens mij heb ik al zijn vragen beantwoord, nee, oh jee.

U mag er een feitelijk beantwoorden, maar weet u die nog? Oh die.

Die van die taartpunt. Ja, die doe ik inderdaad dan bij de eerstvolgende stukken die er komen. Ja, want dan hebben we ook wat meer beter zicht op. Nee, dat doe ik uiteraard zeker. Voorzitter, de heer Van der Houwen? Ja. Hetzelfde ongemak wat hij heeft, heb ik ook, de focus. In hoeverre is de organisatie? Nou, die vraag voor de financiële review neem ik ook gewoon zeker mee. En de hele kritische opstelling van de VO, zeker van de VVD, en mag ik toch even mijn zeer gewaardeerde oud-collega Harma Aris noemen? Nee, de credits geef ik aan die aan wie ze ook toebehoren. Volgens mij is alles wat mevrouw Aris heeft gezegd in het verleden uitgekomen, dat wil ik ook even gezegd hebben. Voorzitter, de heer Steutel. Volgens mij heb ik ook al zijn vragen beantwoord. De rapportage komt, of de halfjaarlijkse rapportage die, wordt vastgesteld in het B in september. Dat is ook gebruikelijk, dus daarna krijgt u die ook opgestuurd.

Had ik al begrepen van de Commissie, maar waar het mij met name om gaat, is dat de. Dat betekent dat we weer over de zomervakantie heen zijn. Ik ga ervan uit dat de bedrijfsvoering van de D ook deze. Deze is twee maandelijkse rapportage maakt. En ik wil er dan ook om vragen om die rapportage ook aan ons voor te leggen, want te wachten op de cijfers van september. Nou, die stemmen mij absoluut niet gerust ook de review. Ja, ik heb toch de indruk dat iedereen. Ik ben er niet ontevreden over, maar het feit is wel, dat komt ook pas weer in september. En op het moment dat je gaat herstructureren, dan moet je doorpakken. En daarom pleit ik er ook voor en het is een beste doelgroep. Maar we moeten nu ook even naar de financiële resultaten gaan kijken, dus ik vraag u toch echt om die maandrapportage? Nog een andere vraag daarvoor, hoe zit het DB er eigenlijk in? Want in de hele kwestie, want u zegt van nou treurnis en niet blij, maar ik vraag me ook af van, gaat het hele DB op eenzelfde bedrijfsmatige manier denken als wij nu op dit moment doen? En dan vind ik het nog wat maten, maar goed, wethouder.

Voorzitter, de buikpijn die ik heb, die hebben ook mijn twee andere DB-leden. En ik geloof ook dat u begrijpt wat ik bedoel. Ik ben niet bij eerdere DB-vergaderingen geweest sinds ik wethouder ben, dus ik kan alleen maar over die vergaderingen meepraten, al zijn die allemaal ook wel vertrouwelijk, hè? Nou ja, afijn, maar in elk geval die vergaderingen. Ik heb elke vergadering weer ervaren als echt energievretend. De vergaderingen, laat ik ook even uit mijn hart spreken, waar ik gek werd van de discussies over de cijfers en over de komma's en over dat het allemaal niet goed was en nog het elke keer weer tot stand brengen van een gewoon een jaarrekening of zeg maar een begroting. Het was gewoon een heidens karwei en het zou gewoon anders moeten zijn. Ik bedoel, ja, je hebt gewoon een directie nodig die gewoon het werk doet. En nu zaten we ondertussen wij ongeveer zo, half zo ervaarde ik het althans, laat ik even zo spreken, half het werk te doen van de directie door met ons potloodje overal, zeg maar, doorheen te gaan en het is gewoon balen. En nu hebben we gelukkig eindelijk een directie die deze taak gewoon wel serieus neemt, die hem gewoon oppakt. Ik ben heel blij met deze wisseling. Ik heb ook echt vertrouwen in deze directeur dat we op de goede weg zijn ingeslagen. Al is het eigenlijk natuurlijk ook wel heel eerlijk dat ik me ook echt wel realiseer wat ik aan u heb moeten mededelen. Echt gewoon buikpijn. Wethouder, dank.

Dank, dan ga ik even kijken of er nog behoefte is aan een tweede termijn. Ik zie de heer Paardenkooper. Dan ga ik even noteren: de heer Van Dolen, de heer Van Rossum, de heer Van der Houwen en de heer Steutel. Dan is de heer Paardenkooper aan u het woord. Ik zal het...

Kort houden, voorzitter. Twee aanvullende punten nog. De wethouder geeft aan dat ze ten aanzien van dat preventieve toezicht de provincie heeft geraadpleegd en dat de provincie het afraadt om dat nu te doen. Ik zou graag de pro's en contra's van de provincie op papier ontvangen voor de volgende commissie, gewoon om te kunnen wegen waarom de provincie dat niet handig vindt in dit geval. Dat als eerste. Ten tweede, de accountantsverklaring. Letterlijk staat er in de brief: ten aanzien van de accountantsverklaring is er op dit moment geen reden om aan te nemen dat recente bevindingen van invloed zijn op de accountantsverklaring voor het boekjaar 2016. Dat snap ik, maar die accountant zal ook alweer vooruitkijken naar de continuïteit. Ik heb het argument van de heer Van der Houwen overgenomen in de commissie en continuïteit betekent ook zoiets als indexeren van vakantiegelden, lonen en dat soort zaken. Dus ik zou ons lid van het dagelijks bestuur het verzoek willen meegeven om voor het criterium van continuïteit, waardoor de accountant te letterlijk moet worden bekeken, nu ook eventjes op dit soort faalfactoren in deze brief wat meer te letten. Laat ik het eventjes heel netjes formuleren: is de wethouder daartoe bereid, is natuurlijk mijn vraag. Ik hoor het antwoord graag.

Dank u wel, de heer Van Dolen. Voorzitter, dank.

Dank, ik sluit me aan bij de woorden van de heer Paardenkoper en volgens mij valt het DSW ook onder het nieuwe cao dat op gemeenteniveau gesloten is. Althans, dat lijkt mij logisch, dus daar zit dan een stukje indexering in van 3,25% voor zover ik begreep voor de komende 20 maanden. Maar ik wil nog even benadrukken dat de wethouder gewoon goede antwoorden heeft gegeven. Wat mij betreft staat ze ook goed voor de zaak, dus ik heb alle vertrouwen. D66 heeft alle vertrouwen in deze wethouder. We wensen haar in ieder geval heel veel sterkte met de battle die ik uit haar woorden mag begrijpen die binnen het DB en het AB wordt gevoerd. Ook wij steunen dus dit verzoek van D66 of van het CDA en ik denk dat we het hier maar bij moeten laten om zo snel mogelijk weer terug te gaan naar gewoon een goede bedrijfsvoering en we spreken ook het vertrouwen uit in de nieuwe directeur.

Dank u wel, de heer Van Rossem. Dank.

Voorzitter, volgens mij is het helder dat GroenLinks geen voorstander is van die ondertoezichtstelling, maar volgens mij heeft de wethouder daar ook al een hoop goede argumenten voor gegeven. Maar het belangrijkste is misschien wel dat er nu net een beetje frisse wind door die organisatie waait en dat we dat er niet... dan moeten we de ramen niet dichtdoen. Volgens mij is het ook wel belangrijk. En wat dat betreft ben ik het eens met het verzoek van de heer Paardenkooper dat we daar zelf ook scherp op zijn, want een hoop van de dingen waar het mis is gegaan staan gewoon niet in die begroting. En ik denk ook dat we volgend jaar zelf strenger moeten zijn, want we hebben nu al een paar jaar uiteindelijk toch plannen goedgekeurd waar doelstellingen in stonden waar we volgens mij allemaal lang niet zo enthousiast over waren. En ik beloof hierbij in ieder geval dat de volgende keer dat GroenLinks denkt dat de doelstellingen niet reëel zijn, jammer dan helaas, dan stemmen we tegen. Mijn verwachting is hooggespannen, voorzitter. Ik wil wel waardering uitspreken voor de beantwoording van wethouder Stemerdink en ook waardering uitspreken dat de brief zo snel nog deze kant op gekomen is.

Dank u wel, de heer Van der Houwen. Dank u, voorzitter.

3.3 punten het punt van de heer Paardenkooper en de heer Steutel gecombineerd. Geert van ja, hoe krijgen we nou sneller de vinger achter de cijfers? Misschien is het een idee om de eerste Commissie van MA dat we de directie van DSW wederom uitnodigen en dat die ons dan op dat moment bijpraat. Want als we over de derde kwartaalcijfers gaan praten, nou, die zijn eind september klaar, dan heb je alleen nog maar oktober, november en december dat je bij kan sturen om 2017 tot een goed einde te brengen. Dan, dat wordt het paard achter de wagen spannen, dus wellicht dat daar een mogelijkheid toe is om eerst de agenda van MA in het nieuwe jaar na de zomer bij te praten. Ten tweede de redenering van de wethouder over al dan niet preventief toezicht die kunnen wij volgen en wij volgen ook de redenering van de wethouder erin om niet onder preventief toezicht op dit moment te gaan. Ik denk dat we daar, als we de plannen die nu ingezet zijn met de herstructurering en wat uit het komende onderzoek nog verder naar voren komt, als de directie en wij als drie gemeenten daar aan de lat gaan staan met deze nieuwe directie, dat we effectiever kunnen zijn dan wanneer we bij elke beslissing die we vervolgens nog willen nemen ook nog eens een keer het akkoord van de provincie daarin moeten hebben. En tot slot. Ik vind wel dat wij, er is een aantal keer verwezen naar de begroting en waar de verschillen nu in zitten. Mijn standpunt is, of ons standpunt is wel dat wij als Raad zouden moeten uitgaan van de vakbekwaamheid waarmee die begroting gemaakt is. Het was een sluitende begroting en wij zouden niet als Raad en als raadslid in detail helemaal die begroting door moeten gaan akkeren of dat wel de indexering is toegepast, niet de indexering is toegepast, wel de cao is gedaan, niet. Dat zijn dingen waarvoor de directie en hun control en financiën zijn aangenomen. Inmiddels zitten daar helaas of inmiddels of gelukkig, dat weet ik dan even niet, nieuwe mensen, maar daar zouden wij wel als Raad op moeten steunen. Ik vind niet dat wij hier als 35 man allemaal dat nog een keertje er niet zo over moeten doen en onze collega's in Zoetermeer en Rijswijk ook nog eens. Tot zover, dank. Dank u.

Voorzitter, dank u wel. Ja, met die mooie woorden van meneer Van der Houwen, dan word je even stil van, maar toch in ieder geval wat ik voel bij de wethouder is dat ze de vinger aan de pols houdt, maar ze zitten volgens mij gewoon ook bovenop en dat voelt goed. Ik neig ernaar om toch te zeggen dat de wethouder er niet op hoeft te reageren. Dat mag, zo over nadenken. Om te overwegen dat op het moment dat de eerstvolgende rapportage, een maandrapportage waar ik dan op doel, bij de wethouder komt, we wellicht rekening moeten houden met een extra vergadering in het zomerreces. Want eerlijk gezegd vind ik het serieus genoeg om het te overwegen en dat wil ik u als Raad, maar ook als commissieleden toch wel even meegeven. Vakantie of geen vakantie, als je het serieus wil aanpakken moet je volgens mij ook zo handelen. En wellicht moeten we zelfs gaan zeggen van nou, als het nu toch echt zo gaat en ondanks alle moeite, moeten we dan ook niet een signaal uit gaan geven, ook al kan het niet, dat we er eigenlijk mee willen stoppen. Dank u wel. Dank u wel, dan...

Dan geef ik het woord aan de wethouder voor reactie op de tweede termijn. Wethouder Stemerdink. Voorzitter, dank.

Dank u, heeft de heer Paardenkooper een vraag aan mij gesteld? Maar ik heb hem niet verstaanbaar gehoord in de hoek. Dus ja, sorry. Er lag...

Niet aan u, maar ja, gaat weer van de spreektijd aan de heer Paardenkooper heel snel praten. Ik had twee vragen.

Gesteld, de eerste vraag was of u de verklaring van de provincie op papier wilt zetten voor ons als Raad. De tweede vraag was, wilt u bij de accountantsverklaring voor 2017 dat principe van continuïteit, waar de accountant altijd op moet letten? Dat heb ik geleerd van de heer Van Houwelingen en de Commissie en Ma. Juist met het licht op deze faalfactoren die u schetst, niet eens wat extra tegen het licht houden als dagelijks bestuur van de DSW. En, wij zullen dat uiteraard ook doen, zegt de heer Van Rossum. Maar u bent op de eerste plaats daar actief als dagelijks lid.

Dank dank meneer Paardekoper, voorzitter. Volgens mij ga ik die vraag even voor de jaarrekening van 2017 voorleggen aan de directie, omdat ik niet zeker weet of er namelijk, als mijn kennis nog steeds up-to-date is en ik het juist zeg, dat gaat echt over de jaarrekening, de inkomsten en uitgaven en de rechtmatigheid daarvan. En is het maar de vraag of je de vraag van continuïteit in een jaarrekening mag beantwoorden en ook daarnaar mag kijken. Dus voorzitter, ik neem hem eventjes mee terug. Als het kan, dan doe ik dat heel erg graag. Laat het maar helder zijn, maar ik ben er gewoon niet zeker van. Dus vandaar, voorzitter, dan de pros en cons over het financieel toezicht al dan niet van de provincie wil ik zeker graag voor u even op papier zetten. Kleine moeite, dus helemaal goed. Voorzitter, dan het voorstel van de heer Van der Houwen of de directeur in de eerste commissievergadering u even helemaal meeneemt in de financiële situatie. Volgens mij was dat uw vraag. Nou voorzitter, volgens mij doet de nieuwe directeur dat graag. Hij had al toegezegd in september te komen om zijn eerste bevindingen met u te delen. Nou, dat werd ietsjes vroeger, dat werd half juni, dat hij hier naast mij zat om de eerste bevindingen te delen. Dus, maar dat weet hij dat hij dat graag doet, dus die toezegging ligt er, voorzitter. De vraag van Gemeentebelangen, ja, uw raad gaat daarover wanneer u vergadert, dus ik niet, dus ik hoor het wel, wanneer ik moet komen opdraven. Als ik in het land ben, dan kom ik. Als ik niet in het land ben, nou, dan kom ik niet. Voorzitter, ja, het is vrij overzichtelijk.

Tuurlijk, maar voorzitter, ik begrijp de vraag van de heer Steutel. We hebben donderdag de DB-vergadering. Ik ga ook even aan de directeur vragen, want hij zit er pas sinds 1 mei. Of er nou echt een maandrapportage is, dat weet ik oprecht niet. Ik weet wel dat hij alles nu in kaart aan het brengen is en dit zijn de eerste bevindingen en vandaar dat ik hier nu sta. Maar ik begrijp uw gevoel van urgentie, dat van u allen trouwens. Voorzitter, volgens mij heb ik hiermee alle vragen beantwoord en zou ik graag willen afsluiten met dank voor uw steun aan mij. Ik ga er alles aan doen en ik kom zeker bij u terug. Ik ga er alles aan doen om dat vertrouwen ook waar te maken, dus dank daarvoor. Wethouder, dank.

Dank u wel, dan sluit ik hiermee de bespreking van de raadsbrief over de DSV, met de nodige toezeggingen die ook gedaan zijn om daar verder over te spreken, ook na het zomerreces. Dan...