Raadsvoorstel vaststellen Jaarstukken 2023

Het raadsvoorstel over het vaststellen van de jaarstukken. En vooraf wil ik graag even zeggen dat u natuurlijk een heel bijzonder proces heeft doorlopen om tot een aantal onderwerpen daarvan te komen. Mevrouw Vogelaar heeft daar het voortouw in genomen en een flink aantal van u heeft daar mee helpen sjouwen en leuren. En dat heeft tot een bijzonder resultaat geleid dan in het gewone proces. En dat is natuurlijk bijzonder. En nou, het is natuurlijk ook wel even vernieuwend, of hoe zeg ik dat? Ik ben wel nieuwsgierig of dat dan ook leidt tot een andere vorm van debat, kaderstelling en het uitoefenen van uw taak. Dus dat gaan we meemaken. Ik heb in ieder geval begrepen dat er zometeen ook een motie komt die zich over het vervolg uitspreekt. Dus nou, dan kunt u ook met elkaar daarover het gesprek voeren. Maar dit wilde ik aan het begin zeggen in de waarderende zin richting de mensen die daar zoveel extra tijd in hebben gestopt. Want het was niet mals. Dat hebben we ook bij de avond die erover ging meegekregen, dus dat heeft u maar mooi weer extra gedaan. Dan gaan we ook vanwege dat een beetje op de volgorde letten, zodat die moties ook in het debat ingebracht zijn. Dus ik geef als eerste het woord aan de D66-fractie. Meneer Joris is hier. Ja, voorzitter.

Dank, ik pak hem maar ondertussen heel even bij. Maar terwijl ik dat doe, kan ik al wel vast even kort toelichting geven, ook aan de mensen die meekijken. De meeste mensen zoeken een pasje erin doen, of dat helpt dat. Ook aan de mensen die vorige keer om wat voor reden dan ook de beeldvorming niet hebben meegekregen. De Duisenberg-werkgroep ga ik heel even kort herhalen, vergeef mij als dat een paar minuten van mijn spreektijd kost wat we daar hebben gedaan. Een werkgroep van zes raadsleden heeft de afgelopen maanden in een heel aantal bijeenkomsten de jaarrekening van 2023 doorgenomen. Dat hebben we niet zonder reden gedaan. We hebben namelijk als raad besloten tot een pilot voor de methode Duisenberg en even heel even in het kort. Wat houdt de methode Duisenberg in? Je kijkt met een bepaalde bril, de Duisenberg-bril, naar de stukken uit de planning en controlcyclus, dus de PC-cyclus. Dus dat is de begroting, de jaarstukken. En daaruit kijk je met een bril naar: is het duidelijk waaraan we het geld hebben uitgegeven en dat controleer je aan de hand van: zijn de doelen helder geformuleerd, monitoren we wel goed of we met die acties die we als gemeente doen, die doelen ook behalen? Wordt het geld dat daarbij wordt uitgegeven op een effectieve en doelmatige manier uitgegeven? Nou, ik ga jullie niet te veel vermoeien met hoe dat methodisch helemaal in elkaar steekt, maar u kunt ervan uitgaan dat we in die uren echt grondig hebben gekeken naar die stukken. Met die bril daarop hebben we ook gerapporteerd aan de raad middels de beeldvormende vergadering als onderdeel dus van de pilot die erop is gericht. Het gesprek in de gemeenteraad over de planning en controlcyclus, dus de kadernota, begroting en de jaarstukken, te verbeteren zodat de verbinding tussen beleidsuitvoering, politieke sturing en controle beter inzichtelijk wordt en dat we daar met zijn allen uiteindelijk ook een beter en kwalitatiever debat over kunnen voeren. Want wat we natuurlijk vandaag zien en dat gaan we waarschijnlijk vandaag en morgen ook zien, is dat we het in plaats van over de grote strategische lijnen hebben. Van waar gaan we nou de komende jaren met onze gemeente naartoe toch vaak op ja, wat dieper detailniveau of de paar dingetjes eruit pakken die dan net voor ons belangrijk zijn of een motie over €5.000 een half uur kunnen praten, terwijl de miljoenen en de vele miljoenen eigenlijk onbesproken gepasseerd gaan. Nou dus met dat doel hebben we als raad hier een pilot voor ingesteld. We zijn daar dus de afgelopen weken druk mee aan de gang gegaan en we hebben dus op drie beleidsterreinen hebben we dat gedaan: WMO, economie en veiligheid. En daar hebben we de resultaten van gehad. Dus daar ga ik jullie verder ook nu niet mee vermoeien, maar wat we eigenlijk als grote lijn daarin hebben geconstateerd met de rapporteurs en dat waren er zeven in samenwerking met de accountant, is dat we eigenlijk tot de conclusie komen dat als we door die Duisenberg-bril naar die stukken kijken dat we een hoop van die vragen die ik net toelichtte eigenlijk lastig kunnen beantwoorden op basis van de stukken die we op dat moment voor ons hadden liggen. Dus dat betekent dat we uiteindelijk veel andere beleidsdocumenten erbij hebben moeten zoeken en dat ook de stukken niet altijd aan elkaar spiegelen, dus dat het eigenlijk moeilijk te volgen is. Van oké, dat geld dat we in de begroting uitgeven, hoe landt dat uiteindelijk bij de acties die we willen doen ook weer in de jaarrekening om te kijken hebben we dan ook het geld zo uitgegeven als waar we voor hadden bedoeld? Die pilot duurt nog anderhalf jaar, dus we gaan op een aantal momenten hier nog komen en we blijven ook in gesprek met het ambtelijk apparaat en dat blijven we ook doen. Maar we hebben wel gezien als werkgroep zijn er een paar kleine dingen die we alvast kunnen doen om de leesbaarheid van deze stukken te verbeteren en dus ook al kleine quick wins kunnen pakken om al eerst enkele verbeteringen door te voeren, dan kom ik tot het dictum. En op basis daarvan verzoeken wij het college om verder in gesprek te gaan met de raad cq de Duisenberg-werkgroep over mogelijke incidentele dan wel structurele verbeteringen van de PC-producten en om in de eerstvolgende begroting in overleg met ook de rapporteurs Duisenberg de volgende verbeteringen alvast door te voeren en dat is streefresultaten en getallen op te nemen in de programma's veiligheid en economie. Dus we focussen ons nu nog even op die beleidsterreinen ook. In de programma's veiligheid en economie, de uitgaven inzichtelijk en herleidbaar te maken tot activiteiten en activiteiten middels controleerbare indicatoren inzichtelijk en herleidbaar te maken tot de gestelde beleidsdoelen in de jaarstukken in alle programma's het kopje 'Wat hebben we bereikt' toe te voegen en daarop te rapporteren. En in elk programma te verwijzen naar de relevante beleidsdocumenten via links of een iBabs-nummer en gaat over tot de orde van de dag. Dus daarmee motie indient en dan zet ik, ja, moet ik dan even mijn pet van Duisenberg weer afzetten en dan naar mijn eigen inbreng gaan? Nou goed, zoals ik dus net eigenlijk al aangaf dat is ook eigenlijk meteen de lijn van mijn eigen inbreng als D66'er is. Het is ook zonde dat we het gesprek over dat we minder het gesprek kunnen voeren op die strategische lijn, dus ik heb er ook een paar dingetjes gewoon uitgepakt die mij dan opvallen op de dingen die voor ons belangrijk zijn en de allereerste dat dus ook in lijn met de motie die morgen wordt ingediend bij de kadernota is toch even puntje organisatie, want we zien in de tussentijdse rapportages ook natuurlijk vaak dingen die op oranje gerapporteerd worden dan even als je dan vertraging vaak heeft dat te maken met beperkte capaciteit of bij de jaarstukken zien we ook dat de doelen die we hebben gesteld niet kunnen worden gerealiseerd door capaciteit. We hebben al best wel vaak gesprekken over gehad, ook hier in de raad. Ik heb dat eigenlijk de afgelopen debatten over de jaarrekening ook iedere keer weer aangegeven en dan staat er een stukje bij in de jaarstukken nu over de organisatie waarbij de organisatiestrategie op groen staat. Maar wij zien daar dus ook zeker uitdagingen, zeker als het gaat om die capaciteit. En morgen komen we dus ook met een voorstel, maar ik vroeg me dan af hoe dat dan vanuit de bril van het college dat dan toch op groen staat? En nog een puntje over wonen, daar hebben we ook de vorige keer een vraag over gesteld naar aanleiding van de jaarstukken. Dat gaat over het optoppen van woningen. Daar zou onderzoek naar worden gedaan. Dat is ook in gang gezet, maar daar wordt wel oranje gerapporteerd, dus dat baart ons wel zorgen, want dat onderzoek zou het tweede kwartaal van 24 klaar zijn. Dat is nu, maar is dus even de vraag naar de status daarvan. Tot zover dank voorzitter.

De punten die u nu net opnoemde, dat zijn punten uit het TOR, toch? Die behandelen toch...

Nou, we onthouden het wel voor straks, ja voorzitter.

Excuus, in mijn ervaring hebben we dat vorig jaar altijd samen gedaan, dus ik had het ook zo voorbereid. Helder.

Maar de vragen zijn gehoord, neem ik aan? Ik heb in ieder geval meegeschreven. Ik kijk naar de versie van de PvdA, meneer Streep. Voorzitter.

Ja even een punt van orde, maar dan even uit mijn hoofd al rol als voorzitter van de Commissie. Rekening en audit was tot voor kort gewend dat we altijd met een advies van de Rekening en Audit Commissie begonnen aan de behandeling van de agenda jaarrekening. Dus u

Uw voorstel is om dat nu ook te doen?

Ja, ja, dat was gewoon, maar gewoontes zijn er soms ook om vanaf te stappen. Maar nee.

Nee hoor, dus ik als u zegt, als u met die pet op nu het woord tot ons wil richten, gaat u bij deze uw gang. Meneer Scheffer, komt u daarna? Als u het goed vindt, meneer Van Duffelt, dus ik kijk even naar de rest. Was dat een verzoek van uw collega? U knikt hè? Ja, ga je gang.

Ja voorzitter, dank aan de Commissie Rekening en Audit. Deze heeft op 19 juni het conceptverslag van de accountant over de jaarrekeningcontrole 2023 besproken met de heer Naaktgeboren van Deloitte Accountants. In dit accountantsverslag behandelt de accountant de voornaamste overwegingen die bij de controle van de jaarrekening een rol hebben gespeeld en vat hij de belangrijkste bevindingen samen. De jaarrekeningcontrole is gericht op het uitbrengen van een onafhankelijk oordeel omtrent de getrouwheid van de jaarrekening, of deze geen materiële fouten bevat en een getrouw beeld geeft van de grootte en samenstelling van het vermogen en het resultaat, en of de overige gegevens in overeenstemming zijn met de regelgeving. Voor de inhoud verwijst de Commissie naar het conceptaccountantsverslag. De accountant heeft in de Commissie Rekening en Audit verklaard dat hij een goedkeurende verklaring voor getrouwheid en rechtmatigheid zal afgeven bij de jaarrekening 2023 en die hebben we vandaag ontvangen. Het jaarverslag bevat de vereiste aspecten, is verenigbaar met de jaarrekening en bevat geen materiële afwijkingen met informatie uit de controle. De controle op het jaarverslag heeft minder diepgang dan de controle op de jaarrekening. De Commissie heeft wel advies. De Commissie adviseert om meer aandacht te besteden aan de beheersmaatregelen. Te denken valt aan een mandje met instrumenten die de Raad en het college kunnen toepassen om meer grip te krijgen in het sociaal domein. Voorbeelden zijn klachtenregistratie, herindicatie, keukentafelgesprekken met ontvangers van zorg en of de zorg geholpen heeft. Accountantsgesprekken. En pas het vierogenprincipe toe bij de energietoeslag. Dat voorkomt problemen met de rechtmatigheid. Wees alert op planningsoptimisme bij de investeringen. Een groot deel van de beschikbaar gestelde investering is niet benut. Bij een meer realistische planning van de investeringen past ook een realistisch ambitieniveau en ook de Raad moet rekening houden bij haar eigen moties en amendementen. Dank u wel. Dank.

Ja, dank u wel, voorzitter. Ja, ik behandel de zeggende punten ook in één keer. Dus dat zal een kort verhaal worden. Het volgende agendapunt, voorzitter, 2023, dat was het eerste volledige jaar van deze coalitie, de coalitie die na de verkiezingen van '22 is geformeerd. Daarna heeft het natuurlijk even tijd nodig gehad om op gang te komen. Dat is ook niet meer dan gebruikelijk, maar 2023 zou het jaar worden waarin deze coalitie het verschil zou gaan maken. Eindelijk, waarin deze coalitie zou gaan verbinden in vertrouwen en gericht op vooruitgang. Dat stelde de coalitie althans in de begroting van 2023. De verantwoording over '23 en de meer recente tussentijdse rapportage over het eerste deel van '24 komt dus als geroepen. Deze coalitie is inmiddels halverwege en een goede blik op de afgelopen periode helpt om te bepalen welke prestaties wel en niet zijn geleverd. Of alle uitvoeringsplannen op schema liggen, kortom, of deze coalitie levert wat is toegezegd. En wij letten dan natuurlijk, zoals onze partij dat betaamt, op kansengelijkheid en op werk en inkomen. Voorzitter, de lijst van door te schuiven activiteiten van vorig jaar naar dit jaar is lang, een pagina aan projecten die onder meer betrekking hebben op de gebouwde omgeving, duurzaamheidsplannen wordt doorgeschoven van 2023 naar 2024. Allereerst vind ik het goed en nuttig dat er op deze manier verantwoording wordt afgelegd over welke voornemens wel en niet konden worden waargemaakt. En het is verleidelijk om het dan maar te hebben over de projecten en de plannen die worden aangekondigd. Want in 2024-25 wordt de parkeerregulering in de wijk rond de Mal uitgevoerd. Dit jaar, 2024, komen de welzijnsgesprekken pas echt op gang. Er wordt nieuw WMO-beleid in het vooruitzicht gesteld en het plan van aanpak voor Damcentrum wordt volgens de jaarcirca 2023 opgeleverd in het tweede kwartaal van 2024. Wij wachten er ook een half jaar nadat 2023 is afgesloten, allemaal met smart op, maar vooralsnog zien we vooral een opeenvolging van vooruitschuiven, opknippen in koersbrieven en het spreekwoordelijke blikje vooruit schoppen. Maar het blijft gaan om een document waarmee juist verantwoording wordt afgelegd over het verleden. En daar hebben we als raad ook op die manier naar gekeken. Onze conclusie, en daar werd net al iets over gezegd met de motie die werd ingediend, is dat de verbinding tussen beleidsuitvoering, politieke sturing en financiële controle beter kan. Opdat we ook over die verbinding een beter debat kunnen voeren. De motie die opvolging geeft aan het werk van de werkgroep en de conclusies van de werkgroep die zich in die drie thema's verder heeft verdiept, ondersteunen we dan ook van harte. En voorzitter, het is ook goed om dat te nuanceren, want op het moment dat je vanuit politieke kleuring doelen mist in het beleid, dan kan de verantwoordingsrapportage nog zo goed zijn. Daar zal alleen maar uit blijken dat niet is gedaan wat wel wenselijk zou zijn geweest. Om een voorbeeld te geven, en er is ook recent over gegaan in de commissies, als het WMO-beleid van onze gemeente dat is aangekondigd onvoldoende zal inzetten op algemene en maatwerkvoorzieningen of op een stevige sociale basis, dan kan er in de toekomst nog zo goed worden gerapporteerd over het beleid dat wel is ingezet. Maar dan ontbreekt daar toch iets aan en wij zullen ons dus altijd ook in politieke zin blijven uitspreken over het beleid of het ontbreken daarvan. De waarde van een sterke rapportagediscipline zien wij wel, maar wij hechten er dus ook aan te benadrukken dat het een relatieve waarde is. En dat we als raad niet moeten verworden tot een technische toezichthouder op de uitvoering van ooit voorgenomen beleid. Wij zijn voor meer dan dat gekozen. De jaarstukken worden door verschillende afdelingen ook heel verschillend ervaren, blijkt. Waar op sommige onderwerpen een zinnetje volstaat, wordt op andere onderwerpen een pagina vol geschreven. Zonder dat dat direct gerelateerd is aan het belang van het onderwerp. Een van de passages waar we echt over vielen is de passage over de inkomensregelingen in de gemeente. Wij moeten nu voor de derde keer een passage die letterlijk is overgenomen uit het coalitieakkoord weg amenderen. Het doet ons er niet toe hoe er nog generatie wel of niet tegen de jaarstukken wordt aangekeken. Deze passage had nooit langs het college mogen komen. Deze raad heeft al twee keer en unaniem gezegd dat de passage over de verhouding tussen werk en inkomensregelingen onjuist en negatief is geformuleerd. En nu moet het opnieuw uit de jaarstukken worden gevist. We dienen dus een amendement in om dit te corrigeren en we verwachten ook van het college dat dit soort uitglijders niet meer voorkomen. Zoals we al eerder aangaven, toon doet ertoe. En kan ik daaraan toevoegen, beeldvorming ook. Voorzitter, hier sluit ik af. Wij denken al voldoende op het achterliggende beleid zelf te hebben gereageerd. Of liever gezegd, wij zullen op het aangekondigde beleid zelf reageren, want deze verantwoordingsrapportage is voor ons nog steeds in hoge mate een vooruitzicht rapportage en het echte debat daarover voeren we morgen. Dank u wel.

Even kijken, dan kijk ik naar de fractie van GroenLinks. Mevrouw Van Wersch uit de gang. Dank u wel, voorzitter.

Voorzitter en ja, ook ik was ervan uitgegaan dat we dit zoals gewoonlijk in één stuk zouden behandelen. En misschien is dat ook wel fijn op dit moment. Vandaag kijken we terug naar wat er gebeurd is in 2023 en morgen kijken we vooruit naar wat we het laatste half jaar van dit jaar gaan doen. En dat is het mooie en dat is het fijne dat je moet controleren. Alleen als er 368 bladzijdes op je bureau vallen. Ik heb ze niet eens uitgeprint, want dat vind ik zonde van die bomen die ervoor gekapt worden. Dan blijft dat altijd moeilijk, omdat als je dan ook nog daar stukken bij moet gaan zoeken ergens in alle computers, heb je op een gegeven moment drie laptops om je heen staan om te kijken van goh, waar haal ik dat? En een notitieblokje om te zoeken van. De methode Duisenberg probeert dat te voorkomen, zodat we gewoon volgende keer op een makkelijke manier door die stukken heen kunnen, want ik heb zelf een klein beetje meegemaakt met de eerste introductie van Duisenberg, dus ik heb ook voor mezelf een onderwerp gepakt, van hoe zou ik dat nou kunnen? Dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Dus ik ben blij dat we de pilot doorzetten en ik steun natuurlijk deze motie van harte. Als we hier dit gaan bekijken, kom ik terug op de tussentijdse rapportage, want al die afkortingen zijn natuurlijk een beetje lastig voor mensen die daar niet mee thuis zijn. En dan denk ik ligt het aan mij, ik zit hier nu wat langer, maar deze keer was die beter te lezen dan ooit volgens mij, dus daarvoor ben ik blij dat daar echt complimenten in zitten. Er zitten kleine dingetjes in dat ik denk van goh, hoe ver zitten we in wat we gaan doen en er was echt maar één echt goede vraag die ik had. Het was zeg maar over het leerlingenvervoer en het lerarentekort. Daar wordt pech, maar die staat op oranje aan. Er wordt wel uitgelegd waarom we dat doen voor het lerarentekort, maar niet voor het leerlingenvervoer. Dus ik vroeg me af, hoe staat het nu met het leerlingenvervoer op dit moment in onze gemeente en wat gaan we daaraan doen? Maar uiteindelijk is het wel zo. Vandaag praten we inderdaad over wat er gebeurd is en morgen praten we over wat we gaan doen en dat is wat we echt moeten gaan doen, want de tijd wordt korter en korter en we moeten echt aan de slag, want die verbinding is er nog lang en ver te zoeken in ons. Dank.

U wel. Kijk naar de fractie van D66. Gaat door, ja.

Voorzitter, allereerst dank aan de ambtelijke organisatie voor de uitgevoerde werkzaamheden in 2023. Die werkzaamheden hebben immers geleid tot de voorliggende financiële stukken. Een resultaat van 11,4 miljoen is positief te noemen. Of toch niet? Waarom is er zo'n resultaat is de vraag en de volgende zin: In de jaarrekening valt eigenlijk alles samen op dit punt. Ondanks de uitdagende economische omstandigheden, zoals inflatie, energieprijzen en stijging van kosten van arbeid en grondstoffen, zijn we erin geslaagd om ons budget op orde te houden en verantwoordelijk om te gaan met de beschikbare middelen. Door bijvoorbeeld personeelsgebrek en processen die langer duurden dan gepland, hebben we zelfs minder geld uitgegeven dan de bedoeling was. Dan is nu de vraag, is het college nu tevreden of ontevreden met het feit dat er minder geld is uitgegeven? Sommige dingen hebben we ook niet gedaan. Dat lijkt me toch ook niet wenselijk. Dit jaar heeft de Raad via de Duisenberg-methode naar de jaarrekening gekeken, een methode die inzicht geeft aan de Raad en inwoners. Het is ook een methode die veel tijd vraagt van zowel Raad als ambtelijke organisatie. Wat ons betreft pakken we deze methode dan ook echt pragmatisch aan. We steunen daarom de motie die raadsbreed wordt ingediend en verder nogmaals ook in de toekomst de oproep om vooral pragmatisch naar de methode Duisenberg te blijven kijken. Dank u wel en de Turb ga ik zometeen doen.

Dan kijk ik naar de fractie van de VVD. Rob Nevel uit de gang. Nou

Ja, ik was het heel even kwijt toen we nou echt alleen Duisenberg ook de jaarstukken. Ik allebei oké nou daar ga ik dan. Voorzitter, jaarstukken 23, wat zien we? We zien dat de wethouder financiën van Veller het huishoudboekje goed heeft bewaakt. We geven inderdaad minder geld uit dan begroot. Ook 23 kent weer een overschot, maar dit is uiteraard niet de bedoeling. Collega van Gemeentebelangen zei het net al. Het geld op de begroting is immers bedoeld om ook echt te investeren in onze gemeente. Dat vraagt wel wat analyse, want te zeggen dat er niks gebeurt, is hier echt wel wat te kort door de bocht. Wat graafwerk en een vrij lange tafeltjesavond laat zien dat er een aantal categorieën te maken zijn, namelijk externe oorzaken. Wanneer we te maken hebben met externe partners zoals regio, provincie, nutsbedrijven. Complexiteit als we proberen meerdere trajecten bij elkaar te brengen in tijd. Slechts in een aantal gevallen gaat het deze keer echt om capaciteitsproblemen. En wat onze fractie betreft is dat natuurlijk nog steeds niet goed en zouden we graag zien dat we dan als Raad ook keuzes krijgen voorgelegd. Laten we nou met elkaar dan zeggen wat prio moet krijgen. Voor die laatste categorie hebben collega Jorissen en ik, heeft het net al even aangekondigd, stiekem een motie opgesteld voor morgenavond om te kijken hoe we daar als Raad beter op kunnen sturen cq meedenken. We hopen op uw steun. Acties niet gerealiseerd in 23 betekent echter niet dat deze niet meer plaatsvinden. De actie, inclusief budget, wordt overgeheveld naar 24. Kortom, vindt straks nog plaats, dan is altijd interessanter wat er wel is afgesproken en begroot, maar helemaal niet is gedaan. Meneer Streefkerk gaat...

Is de VVD het dan met mij eens dat we eigenlijk aan het college de vraag zouden moeten stellen of het nou wel realistisch is dat al die dingen in 2024 uitgevoerd gaan worden?

Nou, volgens mij hebben we vorige keer met elkaar afgesproken en met het college dat er realistisch gepland en begroot wordt. Desalniettemin hebben we natuurlijk nooit helemaal de markt in de hand of externe partijen, dus ik denk dat je altijd met een bepaald percentage van plannen en risico van het over het boekjaar heen, wat lekker kunstmatig natuurlijk januari-december is en de buitenwereld werkt zo niet, dan gaan we daar altijd mee te maken krijgen. En is

Is het dan, hè? Dus dat ben ik natuurlijk met de VVD eens. Is het dan misschien verstandig om te vragen om een weging, want nu wordt de lijst natuurlijk gewoon geïnventariseerd. Dit is niet gedaan. Hoop wordt nu ter sprake gebracht om een beweging wat er wel en niet realistisch is in 2024.

Ja volgens mij op die categorieën die echt met capaciteitsproblemen waar we echt straks van zien of waar we misschien van zeggen dat die in 2024 misschien niet of nee overgeheveld zijn er 24 daarvan. Denk ik dat we best dat gesprek kunnen doen. De rest moet gewoon doorgang vinden, omdat natuurlijk externe partijen ook gewoon doorgang vinden.

Eindigde met wat er dan interessanter is. Wat interessanter is, zijn de elementen die wel afgesproken en begroot zijn en uiteindelijk niet uitgevoerd. En voor mijn fractie zijn dat 3 punten uit de jaarstukken. Dat is allereerst de huisvesting van stadsbeheer voor de collega's die er de vorige periode nog bij waren. Er moest van alles met spoed worden vastgesteld. De huisvesting viel bijna uit elkaar. Onveilige situaties. We hebben het op de valreep gedaan. Er is in 2023 niks gebeurd. Mijn fractie vraagt zich af, wat is hier nu de status van? Hetzelfde geldt voor de verkeersregelinstallaties, oftewel afgekort de VRI's, 1 miljoen. Wij kunnen uit de stukken niet opmaken of daar nou in 2023 iets gebeurd is en wij vroegen ons af waar nou het opstellen actieplan verkeersveiligheid blijft. Mijn collega woordvoerder mobiliteit naast mij, De Clercq, heeft samen met bewoners een heel mooi actieboek opgesteld en aangeboden aan de wethouder. De wethouder zei: "Ik ga hier razendsnel mee aan de slag." Tot op heden hebben we niks gezien. Dan de accountantsverklaring, het accountantsverslag en ik ben blij dat die er nu bij zat, want ik vroeg me al af waar die bleef en of we die niet horen vast te stellen. Collega Van Duffelen zei het net al even. Daar zitten een tweetal interessante punten in, namelijk dat mandje van controlemaatregelen op jeugd en WMO waardoor we beter kunnen gaan sturen op zowel prestatie als resultaat als hopelijk ook kwaliteit en financiën. En de tweede aanbeveling die zegt dat er tussen de werkzaamheden op water en riolering en het water- en rioleringsplan eigenlijk geen relatie te leggen is. We kunnen niet zien wat er nou gerealiseerd is. We weten niet of de reserve van 4 miljoen voldoende is om de achterstand in te lopen. Maar eigenlijk nog belangrijker zegt dat in de rioolheffing volgens mij nog steeds een doelbelasting, ook een vervangingscomponent zit voor de toekomst en dat deze niet nu als zodanig wordt verwerkt en daardoor eigenlijk niet goed zicht hebben, of hebben we nou genoeg geld om in de toekomst inderdaad riolering tijdig en volgens plan te vervangen? We hebben daar vorig jaar een motie voor ingediend juist om te vragen naar zo'n meerjarenonderhoudsplan met niet alleen maar beheer, geld of inzicht in beheergelden, maar ook in dat vervangingsvraagstuk. Dus volgens mij sluit dit er mooi bij aan. Ik kan niet anders zeggen dan significante aanbevelingen. Wij vragen aan de wethouder hoe hij tegen deze aanbevelingen aankijkt en, of nee, correctie, wat hij hiermee gaat doen? Dan ga ik de turb straks doen. Wij danken in ieder geval bij deze de collega's van de Werkgroep Duisenberg voor hun harde werk. Ik heb begrepen dat daar vele avonden vele uurtjes in zitten. Wij wachten graag eerst even de reflectie van de wethouder op de motie af voordat we daar verder mee gaan. Dank u.

Ja, voorzitter. Anders ga je vraag aan de VVD. Volgens mij is dat ook de naam van de heer Voortman onder de motie. In dat kader vind ik het een beetje bijzonder dat u het antwoord van de wethouder nog afwacht.

Ja, misschien kun je daar dan een vraagteken aan het einde inzetten, zodat het duidelijk is dat het een vraag is die mevrouw Van Heuvel ook kan interpreteren als vraag, zodat ze kan reageren. Ga door met de vraag.

Waarom wacht u het antwoord van de wethouder af als u zelf de motie mede ondertekend heeft of een partijgenoot dat heeft gedaan?

Maar volgens mij hebben we iemand afgevaardigd naar de werkgroep, zoals we dat altijd doen en de werkgroep levert iets op waar we het met elkaar inhoudelijk over kunnen hebben. Het feit dat we de reflectie afwachten, wil niet zeggen dat we er tegen zijn, maar misschien dat de wethouder in de reflectie ook nog wat tips, tricks, feedback heeft die we meteen mee kunnen nemen. Meer in die zin.

Dan gaan we nu luisteren naar meneer Wilschut.

Ja voorzitter, ik vond het namelijk wel een goede gewoonte om bij financiële producten hier te gaan staan. Niet een goede gewoonte om de jaarstukken en Natura bij elkaar te doen, maar laten we het daar een andere keer over hebben. Voorzitter, uit de jaarstukken komt het beeld naar voren dat onze gemeente moeite heeft om geld uit te geven door gebrek aan personeel, processen die lang duren en externe invloeden. Een aantal acties zijn niet gelukt dit jaar en die lijst met overheveling is echt fors. De afgelopen jaren hebben we het daar al vaak over gehad. Wat kunnen we doen om daar meer grip op te krijgen? Want externe oorzaken heb je niet altijd in de hand en dat geldt ook voor de arbeidsmarkt, maar je kan er wel rekening mee houden in je planningen, gezien de ervaring uit het verleden. We spraken laatst al over de organisatievisie en het wenkende perspectief van een logische organisatie. Maar dan nog blijft de vraag of we al deze overheveling in 2024 wel aankunnen met de ambities die er ook dit jaar zijn. Graag horen we daar een reflectie op van het college, want het overhevelen van geld is niet de moeite, maar de inzet van ambtenaren. Daar knelt het regelmatig. Is er zicht op welke inzet we wanneer nodig hebben en of we niet bijvoorbeeld een enorme boeggolf aan werk aan het creëren zijn met al die overhevelingen van de afgelopen jaren. Voorzitter, de ChristenUnie denkt dat we ook breder moeten kijken naar oplossingen. Zoveel geloven wij in de kracht van de samenleving en dat het daar al veel kan. Kunnen we niet die maatschappelijke kracht benutten om bepaalde ambities waar te maken, meer het handen geven en de regierol pakken en niet meer alles zelf doen. Denk bijvoorbeeld aan het adopteren van groen of het actiever uitdragen van de right to challenge. Voorzitter, dan een aantal inhoudelijke punten die ons opvielen en waar we vragen over hebben en misschien helpt het wel als we voortaan de financiële producten ook in de commissie bespreken, zodat we daar wat dieper op in kunnen gaan met de woordvoerders. Ook wij hebben vragen over de locatie van stadsbeheer, dus daar sluit ik me aan bij de VVD. En daarnaast verloopt de uitvoering en monitoring van schuldhulpverlening niet zoals gepland. In de begeleidende tekst maakt dat ons niet heel duidelijk waarom dat nou precies zo zit. En eigenlijk is onze vraag aan het college, kunt u dat toelichten en ook waarom heeft u ervoor gekozen om dat zo te laten gebeuren? Dat moet een keus zijn geweest. Of niet. Voorzitter, er is in onze gemeente helaas nog steeds geen woonzorgvisie. Tegelijkertijd is er wel gestuurd op innovatieve woonzorgvormen, zo lezen wij. Terwijl we nog helemaal niet weten of dat onze visie is. Wanneer pakt het college het maken van die woonzorgvisie op en waarom hebben we gekozen voor deze prioritering? Voorzitter, voor het eerst heeft het college een verklaring gegeven over de rechtmatigheid van de jaarstukken. Zijn de geldende wet- en regelgeving in acht genomen? Een nieuwe manier van werken die impact heeft op de organisatie en ook de controle van de accountant. Het is niet voor niks dat we dat document pas vandaag ontvangen. Fijn dat het allemaal is gelukt en er zal veel werk in hebben gezeten. Voorzitter, de accountant constateert onder andere dat er geen actueel misbruik- en oneigenlijk gebruikbeleid aanwezig is in onze gemeente. Waarom is dat beleid op dat gebied niet actueel en werkt het college aan een vernieuwing van dat beleid? Tot slot, dit jaar was ik een van de deelnemers van de Pillen Duisenberg en we constateerden al dat het vaak puzzelen is om de doelen die beter kunnen. Moeten we zelf ook iets voor doen. De koppelen aan acties die wat meetwaarden moeten aan ook het geld en voor inwoners en ook voor ons als raad moet dat beter om sneller te kunnen achterhalen waarom we de dingen doen die we doen. We steunen daarom van harte de motie hierover om eerst de stappenteller te richten op verbetering en laten we dat samen oppakken. Daarnaast zullen we ook onze duizend brilberg niet vergeten om mee te nemen als we een debat hebben over kaderstellende documenten. Tot zover.

Dank u wel, dan kijk ik naar meneer Van der Schaft.

Ja, dank u wel, voorzitter. Het is nog steeds wennen hier in Leidschendam-Voorburg. Dat uit zich ook in de enige vraag die ik zometeen heb voor de portefeuillehouder. Want het lijkt wel een technische vraag, maar het is een zwaar politieke vraag en ik mis dus eigenlijk gewoon een debat voorafgaand aan deze raadsvergadering. En het is niet een vraag die je gewoon op een tafelavondje kwijt kan. Dus ja, de vorm waarin we nu over de jaarstukken praten vind ik ingewikkeld. Maar voordat ik mijn vraag stel, toch even een woord van dank uitspreken richting de financiële organisatie en de nieuwe accountant, want daar ligt toch een puik stukje werk. En dat mag best wel een keer gezegd worden, dus dank daarvoor. Ja, de vraag waar ik mee zit, betreft het Diaconessenhuis Reinier de Graaf. Ik verwachtte, ik had verwacht vorig jaar, misschien ook nu met deze jaarstukken, dat er iets gezegd zou gaan worden over het geld dat we nog van Reinier de Graaf krijgen voor de grond die ooit bedoeld was als ziekenhuis en nu voor woningbouw gebruikt gaat worden. Het is een stukje extra inkomsten, een stukje bijzondere inkomsten voor de gemeente. En ja, ik had dat op een of andere manier tot me willen krijgen dat daar iets aan gebeurd was, ook omdat we destijds, in 2022 geloof ik, zelfs al vragen over gesteld hadden. Dus ja, de vraag is aan de portefeuillehouder: doet dat bij u een belletje rinkelen en kunt u me daar iets over vertellen? Zo nee, bent u bereid om een toezegging te doen om de raad te informeren over wat daar gebeurd is en hoe dat gelopen is en of dat nu wel of niet in de jaarrekening of in ieder geval in de financiën van vorig jaar terecht is gekomen? Dat horen we graag, dank u wel.

Dank u wel, meneer Van Duffelen, bent u lid van het CDA? Ja.

Dank u voorzitter, laat ik beginnen met uw collega's die de taak hebben genomen in de werkgroep Methode Duisenberg te bedanken voor hun inzet en bijdrage. Het was buitengewoon interessant om de presentatie te zien en ik ben heel benieuwd naar het vervolg en hoe we hier invulling aan geven. En ik verneem ook graag, denk ik, van de wethouder of dit ook gaat leiden tot een andere wijze van presenteren van de financiële stukken waarmee doel en resultaat behaald worden. Resultaat, wellicht beter in beeld gaan komen. Dan nog een aantal opmerkingen bij de jaarrekening zelf. Ik heb ook de jaarrekening en de natuurloop uit elkaar gehaald. Nou, collega's zeiden net al hè, we hebben een positief resultaat van 11 miljoen euro gerealiseerd. Als je een bedrijf leidt, ben je daar heel blij mee. Maar de vraag is als je een gemeentelijke organisatie leidt of dat dan is wat je aan het eind van het jaar als zwarte cijfers wilt schrijven en we vinden daarover in de jaarstukken ook enkele voor mijn fractie merkwaardige gevolgtrekkingen. Want enerzijds stelt het college dat het budget op orde is en verantwoordelijk is omgegaan met de beschikbare middelen, anderzijds door personeelsgebrek en processen die we minder geld uitgegeven dan verwacht. En toch baart dat mijn fractie zorgen. Het is namelijk niet voor het eerst en collega Wilschut zei volgens mij ook al dat we een positief resultaat realiseren doordat we minder uitgeven door personeelsgebrek en langer durende procedures. Het is een terugkerend thema en de vraag is hoe een personeelstekort en een onderuitputting zich verhouden tot de sfeervolle woorden dat er zoveel is gedaan en alles goed gaat. Kan niet allebei waar zijn, vraag aan het college, hoe zit het nu? We zien het ook terug in de investeringsuitgaven. Ook die blijven voor de helft achter. Een ander punt, wat ik hier nog wil maken, voorzitter, betreft inderdaad de versterking van de ambtelijke organisatie. Collega Van den Heuvel hoor ik daar volgens mij al over en ook collega Jorissen, een doel waar mijn fractie zeker achter staat en waar ook goede dingen zijn gebeurd. We moeten evenwel constateren dat het resterende bedrag wat eerder in de commissie aan de orde was, niet besteed is aan een strategisch vermogen van de organisatie. We huren nog steeds veel externe krachten in. En natuurlijk speelt de krappe arbeidsmarkt een voorname rol, maar daarin is onze gemeente niet uniek en voor projecten kan ik me de inhuur van externen goed voorstellen. Alleen het gebeurt ook structureel. En als we dan constateren dat we in 2023 minder hebben uitgegeven door personeelsgebrek, rijst de vraag welke keuzes het college maakt om de ambtelijke organisatie op sterkte te krijgen, zodat we volgend jaar niet weer hetzelfde gesprek hoeven te voeren. We nemen daarop graag een reactie. Het laatste punt, voorzitter, betreft het aantal bouwprojecten. Het college meldt trots te zijn op de vele bouwprojecten die momenteel in onze gemeente onderhanden zijn. En dat zijn we ook. We zijn blij dat er woningen bijkomen. We zien evenwel ook dat er in 2023 beduidend minder bouwleges zijn ontvangen. En mijn fractie doet de vraag rijzen of we na de huidige piek straks weer een surplace mogen verwachten omdat er geen doorontwikkeling in nieuwbouw cq sociale woningbouw plaatsvindt. Ook daarop graag een reactie, dank u wel.

Volgens mij zijn we dan aan de eerste termijn van de Raad van de zijde van ieder geval agendapunt jaarstukken. En er zijn ook wat vragen al gesteld bij het volgende agendapunt die we in ieder geval hebben genoteerd. We doen eerst even agendapunt. Heeft u even behoefte aan schorsing voor overleg? De wethouder Financiën vraagt of we even tijd kunnen nemen om de boel af te stemmen in het collegeverband, hè? Dus dat gaan we doen, minuutje of 7, en dan kunnen we langer wijzer op 5 staat weer. Verder doen we dat. Mooi, u bent er allemaal weer. Wij gaan verder met de eerste termijn van de zijde van het college als het gaat om de jaarstukken 2023. Ik geef de wethouder van Financiën als eerste het woord.

Ja dank u wel, meneer de Voorzitter en dank u iedereen voor de inbreng over onze kadernota en de TURAP, want ik geloof dat we dat nu tegelijkertijd toch maar zijn gaan behandelen of ga ik eerst op de jaarstukken in. Ik ga in ieder geval in op alle vragen die we hebben gehoord en dan moeten we straks maar even kijken waar het landt. Ja om te beginnen. Ik zal het nou, ik ga niet met blokjes werken, maar ik wil wel in eerste instantie zeggen over Duisenberg natuurlijk, want dat is het toch wel een methode waar de afgelopen maanden enorm hard is gewerkt door een aantal raadsleden, maar ook de griffie ondersteunende en ondersteuningsbureau en natuurlijk ook onze eigen ambtelijke organisatie. En ik wil ook nou vanuit het college wel waardering uitspreken voor de enorme inzet die daarbij is gepleegd. De avond aan avond is door mensen keihard gewerkt om de stukken door te worstelen. Er zijn ook avonden geweest waarbij ambtenaren aanwezig waren om allerlei vragen en stukken nog aan te dragen om vragen op te helderen, et cetera. Nou met name natuurlijk ook waardering voor mevrouw Vogelaar, raadslid, die hier enorm hard aan heeft gewerkt en enorme inzet heeft getoond. Dus wat dat betreft alle waardering voor dat proces. En nou, het was nogal wat tegen die achtergrond. Twee dingen in de eerste plaats zou je natuurlijk zeggen, ja, weet je, als er zoveel werk verricht is door zoveel mensen op drie onderwerpen zou je verwachten dat er hier over die drie onderwerpen WMO, economie en veiligheid tenminste iets zou zijn gezegd of gevraagd. En dat is helemaal niet het geval geweest. En dat is natuurlijk ook wel weer jammer, want de bedoeling was uiteindelijk het verbeteren van het debat over de jaarstukken. Aan de andere kant is het natuurlijk ook terecht opgemerkt. Van ja, het was ook heel erg moeilijk om met die Duisenberg vragen de stukken te lezen, omdat die stukken nog niet met de Duisenberg vragen waren opgesteld. Ze zijn opgesteld met het oog op beleid of beleidswijzigingen, et cetera. Terwijl die Duisenberg vragen gaan over wat heb je gedaan? Dus een voorbeeld, wij schrijven bijvoorbeeld, we gaan een nieuw minimabeleid opstellen en niet, we gaan zoveel miljoen euro besteden aan minimabeleid met zoveel consulenten op basis van zoveel regelingen etcetera. Dus dat is een beetje een verschil, hè? Daar moeten we de komende tijd denk ik over in gesprek blijven en dat staat ook in die motie. De motie staat ook als eerste in het dictum. We willen in gesprek om die verbeteringen op te pakken en die handschoen. Die hebben we zelf al een beetje opgepakt, want inderdaad, sommige dingen in die begroting, die waren wel heel erg gericht op beleid, terwijl er heel veel meer over te zeggen is of die verschilden ook al. We zijn daarover ambtelijk natuurlijk al bezig. En nou wat dat betreft ook dank aan GroenLinks, die ook opmerkte dat het dan een stuk verbeterd is de leesbaarheid maar kan natuurlijk veel beter, dus we gaan graag in gesprek om die verbeteringen verder door te voeren. En nou ook met het oog op die Duisenberg vragen. Daarbij zullen we wel tegen dingen aanlopen. Er wordt gevraagd om streefgetallen. Nou, soms is dat mogelijk, maar alles in streefgetallen vatten en dan bijvoorbeeld ook alle activiteiten noemen. Ja, dat wordt wel enorm groot. Ik noem als voorbeeld de monitor sociaal domein alleen al over werk en inkomen die u in juni heeft gekregen, bevat 25 pagina's. Nou, als je dat allemaal gaat, dus het bevat allemaal activiteiten. Als je dat allemaal gaat uitbouwen, dan wordt het wel heel veel en dan zie je door de bomen het bos niet meer en dan hebben we straks meer streefkerk die zegt, ik kan helemaal geen politiek meer bedrijven op grond van dit stuk. Dus nou ja, we moeten gewoon werkende weg kijken. Hoe ver we komen daarmee? En natuurlijk gaan we nou ook een goed voorbeeld is beleidsplannen of de beleidsstukken in ieder geval noemen. Nou, dat is iets wat echt, wat echt wel verbeterd kan worden en wat we gaan doen, we gaan gewoon in gesprek hoever we kunnen komen met die aanbevelingen. Ik zie mensen al knikken. Dus hebben we er zin in leuk, dus dat was precies mijn appreciatie ook voor die motie, dus als we het zo kunnen lezen, super gaan we mee verder aan de slag. En nou ook gaan er bereid om een volgende ronde ook weer ambtelijk te ondersteunen, want er zal ook weer hard worden gewerkt. Dan ga ik naar de inbrenger nog even in het algemeen over de jaarrekening. Ja, we hebben inderdaad weer wat minder geld uitgegeven dan begroot en de vraag was ook, bent u daar nou blij mee als niet nou, hier staat ook weer niet een zeer tevreden wethouder financiën. Het is niet zo dat ik tevreden ben als er helemaal niks meer wordt uitgegeven. Het is natuurlijk altijd je begroot is om te doen om iets realiseren buiten en soms heeft dat vertraging opgeleverd. Of hebben we toch een andere richting gekozen? Moesten we even wachten of zijn dingen dus vertraagd moeten we ook niet groter maken dan het is, hè? Ik heb even na laten kijken ook hoeveel is dat dan dat we overhevelen? Nou, dat was in de afgelopen jaren 1,4, 2,5, 2,3 en 2,1 miljoen en dat is minder dan 1% van de begroting. Dus wat dat betreft zitten we natuurlijk voor heel grote geldstromen. Als je nou kijkt met die Duisenberg bril, hè, dan is het grootste deel over overgrote deel gewoon gerealiseerd. Maar er zijn allerlei factoren die maken dat zaken niet zijn. Gedaan. Soms betreft dat een foutieve raming heel klein, maar we hebben ook externe oorzaken, bijvoorbeeld het decembercirculaire wat nog geld stort op het laatste moment. Ja, dat moet je dan overhevelen. We hadden een financiële meevaller en we hadden ook wat externe oorzaken bijvoorbeeld pijn. Laat maar zeggen, de verwarmingsagenda bijvoorbeeld van jeugd, wat is vertraagd, wat ook in het servicebureau is vertraagd? De landschapstafel is één grote klapper, wat toch is doorgeschoven. Nou, zo zitten er wat dingen in, iedere overschrijding heeft zijn eigen verhaal of iedere overheveling, maar we hebben wel een keer. Beter op een rij gezet en dan wordt de VVD naar vroeg hè? Categoriseer dat nou eens, dat hebben we nu ook gedaan en dat heeft best wel mooie resultaten gehad. We kunnen nu zeggen dat er financieel technisch € 891.000 doorschuiven onderuitputting 720 en aangepaste planningen dus dingen die er nog steeds aankomen 2,1 miljoen. Dat is die 2,1 miljoen die ik net noemde. Dus nou ja, doordat een beetje te analyseren en alles dat heeft wel geholpen. Dat was ook dankzij een vraag van ChristenUnie al aan het begin. In de voorbereiding op dit debat en dat heeft zo mooi gewerkt. Die analyse dat we dat intern gaan doorzetten en als u wilt kunnen we dat ook wel meeleveren. Voortaan bij de stukken, want het levert echt wel een inzicht op van goh waar bestaat dat nou uit? En dan zie je ook dat iedere zijn eigen verhaal heeft, dus als u daarmee instemt dan ja en we kunnen straks nog even kijken, maar dan krijgen we wel echt dat detailniveau waar de heer Jorissen voor waarschuwde, maar iedere onderscheiding heeft of overheveling heeft zijn eigen verhaal, dus dat voor wat betreft de doorschuiven onderuitputting etcetera. En dat geldt natuurlijk voor investeringen nog veel meer. Ja, dit is de grote begroting. We hebben ook een investeringsplan. Ja, daar is het verhaal van bekend. We moeten dingen begroten op 100%, want anders mogen we niet tot 100% gaan. Dat is het niet rechtmatig. Krijg je die accountant weer aan de andere kant? Ja, moeten we steeds beter gaan leren plannen. Daar zitten we ook wel op en dat is een ongoing proces dan.

Meneer Wilschut, zou ik hier een vraag over mogen stellen, want we zouden toch ook juist kunnen zeggen, we plannen 95% en voor die 5% die we misschien wel mogen kunnen doen, maar we nog niet weten, komen we gewoon nog een keer naar de Raad. Ja, dat is

Mogelijkheid en dat is ook wel gebeurd. Ik kan me herinneren dat we met de rioleringen vaak bezig waren en dan was toch de vraag weer van goh, zit dat niet in het plan en kom je nu alweer met het rioleringsplan? Het is een beetje schipperen, maar we nemen het wel mee om misschien ook dat we gewoon als punt meenemen van nou. We weten het nog niet zeker, dan gaan we het ook niet begroten. Ik kom straks terug op een onderwerp waar dat onder andere het geval is. Dus ja, dat kan ja. Meneer Streefkerk van de PvdA heeft helemaal gelijk. We hebben het niet aangegeven in de begroting of in de jaarstukken, omdat we het stukje van de begroting hebben overgenomen. Ja, dat is. Op zich stond het ook in de begroting in de tub is het gewijzigd, maar niet in die begroting. Dat hebben we overgenomen, maar we gaan het nu ook gewoon wijzigen in de jaarrekening. Als het amendement wordt aangenomen, corrigeert de voorzitter mij dus nou, ik wil hem van harte aannemen, dan kan ik het ook doen. Dus dat nou, dat is een punt. Ik ben al ingegaan op sommige dingen, dan krijgen we de Gemeentebelangen ook, hè? Waarom zijn we tevreden of niet, nou we zijn tevreden met wat we hebben gedaan. De kadernota begint met een inleiding over het glas, halfvol of halfleeg. Nou, het is behoorlijk gevuld en had misschien voller gekund als we alles hadden gedaan. Ja, aan de andere kant liepen we tegen allerlei soorten beperkingen op, maar overal hebben we natuurlijk wel heel veel gedaan. Als je door de 1000 bril kijkt, dan hebben we 98% van de dingen gedaan die we wilden doen. Dus, nou ja, we zijn over het algemeen toch wel tevreden met wat er allemaal gepresteerd is. Dus dan heb ik ook die categorie overhevelingen gehad. Ik heb de acties in 24 gehad dan stadsbeheer. Nou, dat is dus precies zoiets stadsbeheer. Hebben we een krediet van de Raad gekregen om een nieuwe locatie voor het stadsbeheer te maken. Een centrale althans voor het hele stadsbeheer. In tegenstelling tot de 3 locaties die we nu hebben. En daar zit toch een hapering in. Niet omdat we het gebouw niet hebben uitgewerkt of omdat daar ook wel iets meer ruimte nodig is. Misschien voor onze prachtige nieuwe veegwagens en de zoutopslag, maar ook omdat er wat ontwikkelingen zich kunnen gaan voordoen in dat gebied. En dan moet ik erg op mijn woorden letten om niet vooruit te lopen op zaken, maar we kunnen door de ogen aangezien dat er misschien toch wel wat zaken gaan gebeuren, is in ieder geval ook een school in de buurt die we misschien toch opnieuw gaan bouwen, zodat we hebben gedacht. Nou, het zou best kunnen dat we binnen afzienbare tijd dat hele gebied beter eens een keer. Nou ja, overal kunnen gaan bekijken, dus wachten we even met iets doen waar we later spijt van kunnen krijgen. Dus wat dat betreft is de stadsbeheer en zo'n populair politieke term in de ijskast gezet. Mevrouw

Kan de wethouder aangeven wat hij verstaat onder vooruitzien? Waar hebben we het dan over qua planning? Ik, ik...

Hoop dat we binnen een jaar u een brief kunnen sturen van: nou, dit is allemaal aan de hand en dit zijn we van plan.

Ja, en wat betekent dat dan voor de veiligheid die in het geding was? Ja.

Daar heb ik, er waren 3 dingen, weet ik nog als gemeenteraadslid 3 dingen die speelden. Dat was de veiligheid van de locatie. Met name de Einderstraat hè? De arbo-omstandigheden en de duurzaamheid. En we hebben nu gekeken dat met de bestaande onderhoudsmiddelen die door te trekken dat we die gebreken in zoverre kunnen herstellen. Het zal nog steeds geen fantastisch vooruitstrevend nieuw pand zijn, maar dat die wel is gewaarborgd hebben we echt zeer sterk opgelet. Ja, dus die kunnen dat nog even doortrekken in deze constellatie. Het plan is nog steeds natuurlijk om een centrale locatie te hebben, zodat we een stadsbeheer voor de gemeente hebben. Maar gezien mogelijke omstandigheden en ontwikkelingen zeggen we nou even wachten hiermee, dan kunnen we straks misschien wat integraler bekijken.

Mijn vraag is eigenlijk, zijn we daarover geïnformeerd? En zo nee, waarom niet? Waarom heeft u ervoor gekozen om dat niet even actief gewoon naar ons toe te brengen?

Maar het voornemen om iets in de ijskast te zetten, kunt u toch met ons delen en daar ook uw overwegingen bij geven.

Wel kunnen doen in de tijden van het maken van de jaarrekening. In de tussenrapportage hadden we nog geen klap op gegeven, nu trouwens officieel nog steeds niet. We hebben nog steeds geen officieel collegebesluit genomen, maar wel informeel gezegd, nou dat ja, dat kan wel eens. Dat kan wel eens interessant worden, dus we gaan even houden. Even de heipalen nog even op de vrachtwagen. Mijn collega van Gebiedsontwikkeling gaat straks misschien nog even twee zinnigs zeggen hierover. Dan eens even kijken, dan heb ik de accountant ja ook vragen van de VVD. Gaat u aan de slag met de aanbeveling van de accountant? Nou, daar gaat in eerste instantie over de controle op de WMO en de jeugd. En dat is natuurlijk best wel lastige controle, omdat we zeker bij jeugd, maar ook bij WMO zijn we ook afhankelijk van externe aanbieders. Bij de jeugd zit er ook nog een servicebureau tussen. De accountant zegt van nou, je kunt zelf ook nog wel wat dingen doen. Je hoeft niet te wachten op accountantsverklaring van de servicebureau en dat soort clubs. Je kunt zelf ook een mandje samenstellen van alvast dat controlemechanismen die je zelf uitvoert. Daar gaan we mee aan de slag, dus mand. En dan de riolering. Ja, daar hebben we 3 actiepunten voor. In de 3 actiepunten lopen op dit moment en we gaan voor de begroting van 25 inderdaad kijken hoe we die riolering en het hele financiële kunnen afstemmen op het waterrioleringsplan. Dat is actiepunt één. Actiepunt twee is wij gaan inderdaad een analyse doen dit jaar of we inderdaad die voorziening kunnen splitsen naar onderhoud en naar vervanging. En dat waarschijnlijk als die analyse lukt, dan kunnen we bij de rekening van 24 dat inderdaad gaan splitsen. Want dan kunnen we kijken naar de reserves die we hebben en dan moet ik alvast zeggen dat is actiepunt 3 dat ons wel bezig houdt dat in 26 en 27 er echt een piek gaat komen in de uitvoering en daar moeten we wel geld voor hebben en dat checken we nog maar waarschijnlijk is dat dan inderdaad genoeg wat we nu in die reserve hebben om die piek voor 26 27 ook op te vangen, zodat we niet een piek krijgen in die rioolheffing, want dat zou zonde. Althans, dat is gewoon vervelend voor de mensen.

Dank u wel, ik was even benieuwd of we op beide onderwerpen een raadsbrief kunnen ontvangen, zodat we daarover mee kunnen denken.

En dan gaat het over de aanbeveling van de accountants. Nou

Ja, u zegt, wij gaan met dat mandje aan de slag. Daar ben ik heel benieuwd naar hoe dat mandje er dan uitziet, wetende dat wij binnenkort ook met de wethouder in gesprek moeten over het nieuwe plan, zowel lokaal als regionaal, en wat betreft de financiën ben ik heel benieuwd hoe dat zijn uitwerking krijgt en hoe dat eruitziet. Ook eigenlijk nog als afdoening op de motie van ons van vorig jaar.

Nou, ik kan me voorstellen. U gaat in gesprek over de WMO. Natuurlijk dat we daar ook controle et cetera dat daarin wordt meegenomen voor jeugd, komt mijn collega denk ik even op terug of er nog iets over jeugd naar de Raad komt. Dat gaat dan over monitoring en over controle op uitgaven en ik stel voor de echt hele technische aspecten om dat even in de Commissie Rekening en Audit mee te nemen, want daar spreken we ook met de accountant, dan kunnen we dat verder doornemen, dus dat we het verder mee laten lopen in de beleidsplannen of in de Commissie Rekening en Audit. Nou, voorzitter.

Volgens mij hoorde ik de wethouder zeggen dat er, in mijn woorden hè, dus corrigeer me als ik het niet goed hoor, dat er dus controlemaatregelen zijn en dat gaat ook over bijvoorbeeld de elementen waar je dus op wil sturen aan de voorkant. En dat is ook het gesprek wat wij lokaal natuurlijk met de wethouder aan het voeren zijn op jeugd en WMO gaan voeren. Over welke elementen willen wij nou als raad om te sturen op kwaliteit, financiën, prestatie, wachtlijsten, et cetera. Dus in mijn visie past hij daarin, maar als u zegt dat klopt niet, dan hoor ik dat ook graag.

Nou, kijk die controle, die gaat echt op de rechtmatigheid, dus is er geleverd. Wat wordt gefactureerd bijvoorbeeld en kunnen we daarvan op aan? Dus is dat juist en is dat rechtmatig gebeurd. Die zitten daar opdrachten onder. Is de prestatie geleverd, dus dat zit echt op het harde controlewerk, terwijl de financiële sturing veel meer samenhangt met beleid. Dus ik zou zeggen, doe die financiële sturing, want er zijn terechte vragen, hè van moeten we überhaupt die hele behandeling doen, of kunnen we sturen op minder behandelingen? Of meer invloed nou al die zaken met WMO en Jeugd kunnen we niet meer in de preventie gaan zitten, kunnen we niet meer goedkopere behandelingen doen. Dat soort zaken, dat komt niet in die accountantscontrole terug. Daar komt echt terug is een levering, is iets gebeurd wat wordt gesteld? Dus ik zou die financiële, superbelangrijk, die financiële sturing, die zou ik echt koppelen terecht aan het beleid, want het hangt ook samen met welk beleid je voert en hoe kijk je daar tegenaan? Dus vandaar probeerde ik een beetje aan te geven van nou doe dat financieel in nou gewoon in het beleid wat we gaan bespreken rond WMO en Jeugd en doe nou echt die keiharde controlezaken. Tenminste ja ik noem dat keihard, maar je begrijpt wat ik bedoel, hè? Dus echt een beetje. Die technische zaken laat dat dan Commissie rekening onder het over om verder met de accountant te bespreken hoe we dat verder handen en voeten geven. En die kan natuurlijk altijd hier terug rapporteren, hè? Misschien wel op een moment dat het toch überhaupt aan de orde is. WMO jeugd ja. Dan, dus dat heb ik ook de regelmatigheid, de schuldhulpverlening heb ik van de ChristenUnie nog een vraag over gekregen omdat er in de Turap inderdaad staat. We lopen een beetje uit op het gebied van schuldhulpverlening en dan gaat het weer. Ja, Duisenberg zou er niet tevreden mee zijn, dan gaat het inderdaad niet over de schuldhulpverlening zelf, maar over een nieuw beleidsplan. Schuldhulpverlening, want dat loopt af en dan moeten we eigenlijk in de cyclus moet je dan of je nou wil of niet een nieuw beleidsplan vaststellen en ik heb vanmorgen de eerste. Nou, nee, de tweede concepten van gezien. Ik vond het best wel een mooi stuk, dus dat komt na de zomer snel uw kant op. We leveren die schuldhulpverlening diensten ook voor Wassenaar en Voorschoten. Dus moeten we ook even met die gemeenten afstemmen of ze er ook zo blij mee zijn als ik ben. En dan komt het. Na de zomer komt het stuk uw kant op, maar de schuldhulpverlening zelf gaat eigenlijk goed, we krijgen veel minder klachten. Het gaat veel soepeler met de huidige aanbieders moet ik zeggen, eentje voor ondernemers en eentje voor particulieren. En ook schuldhulpmaatjes heb ik regelmatig contact mee, ben ik een paar keer langs geweest die kunnen er goed mee werken, dus daarom wordt het ook een licht aangepast beleidsplan.

Ja, ik was nog niet ingegaan op de therapie, maar het ging voor mij echt over de jaarstukken, want daarin stond het echt als nou als geheel, zeg maar of zo. Ja, hoe heet dit is de toplicht, zeg maar. Maar mijn vraag is vooral eigenlijk, hoe komt het dan dat we pas nu zeg maar na de zomer een beleidsplan krijgen, terwijl eigenlijk in 2023 al het plan was om dat te krijgen? Want als u zegt, dit heeft prioriteit en moet gebeuren, dan was het al geregeld, zeg maar. Dus welke keuzes heeft u gemaakt, waardoor dat zo is ontstaan? Ik

Ik heb twee keuzes gemaakt. Energie? De energiearmoede kwam erdoorheen en een nieuw minimabeleid, want dat is wel echt helemaal met nieuwe onderzoeken, et cetera, helemaal opgepakt terwijl ik, ja, we moeten soms gewoon doen met de capaciteit die we hebben. En ja, de schuldhulpverlening. Nogmaals, ik kreeg geen signalen dat het zo slecht ging zijn. Natuurlijk wel wettelijke aanpassingen degelijk. Er moet wel even goed naar gekeken worden, maar dat is de keuze die ik heb gemaakt. En daarom krijgt u ook vlak. Dat hebben we vanmorgen in het college vastgesteld. Die komt deze week uw kant op, het nieuwe minimabeleid. En dat is ook een mooi stuk geworden op basis ook van de koersbrief, et cetera, en al die onderzoeken. Volgens mij is, oh ja, de bouwleges zou ik nog op terugkomen. Omdat het leges is, is dat een financieel onderwerp. Ja, die ramen wij op grond van uiteraard de grote stroom bouwleges. Als het gaat over dakkapellen en dat soort dingen, dat is vrij regulier en daarnaast heb je wat de grote grote jongens, zal ik maar zeggen. Grote projecten waarvan we kijken van nou, dat zou wel eens dit jaar tot uitdrukking kunnen komen in een vergunningsaanvraag met leges die we dan moeten gaan heffen. Nu heeft de Omgevingswet echt wel die, sowieso zit er soms een fout in die raming, hè? Soms gaat iets nog langer duren vanwege bezwaren, et cetera, en dan gaat een project dat we voorzien hadden nog niet helemaal op dat moment in uitwerking dat die leges worden geheven. Maar het hangt ook samen met de Omgevingswet. We hebben eind '23 een enorme piek gekregen in allerlei pro forma aanvragen nog net op tijd voor de ingang van die Omgevingswet. We zien nu, dat is heel vreemd. Ik heb het gisteren over gehad met ons hoofd vergunningen. Nou juist weer een opgaande lijn als het gaat over inderdaad doorgebroken muren in de dakkapellen waarvan we vermoeden, misschien is het omdat mensen door de huizenprijzen langer in een huis wonen dat ze toch wat aan hun huis zelf gaan doen. Kunnen we zo goed beoordelen of ook een Omgevingswet effect dat je meer moet gaan aanvragen en mensen dat toch niet doen? Het blijft giswerk, maar dat is de achtergrond van de fluctuatie in de leges. En ja, dan zijn er nog wat onderwerpen waar ik graag via de voorzitter uiteraard beantwoording aan collega's overlaat. Alleen

Ik wil nog een vraag aan u stellen. Oh, sorry.

Ja klopt. Ik had nog een vraag over het misbruik- en oneigenlijk gebruikbeleid en dat leek me wel een onderwerp dat onder uw portefeuille viel.

Meneer, wilt u even iets specifieker zijn? De vraag was.

De accountant constateert dat het moet worden herzien en geactualiseerd. Wanneer gaat dat gebeuren, et cetera? Ja.

Daar hebben we ook nog misbruik, oneigenlijk gebruik, fraude. Dat is een onderwerp dat wel in onze organisatie uiteraard aandacht heeft. We hebben nog een hele integriteitsleerlijn intern bijvoorbeeld. Maar de accountant heeft wel geconstateerd dat we dat niet hebben beschreven in een echt apart beleid en daar gaan we wel aan werken. Maar er is wel heel veel om aan te werken, dus we zien op dit moment geen signalen dat het, hè, dat we... Maar goed, dat is het probleem natuurlijk altijd dat het zich onder de oppervlakte kan afspelen. Aan de andere kant zegt de accountant ook dat die... Ja, het is bijna tijd. Zij, ook de accountant, ziet geen concrete signalen of iets dergelijks in de cijfers, dus het heeft onze aandacht. Ik kan niet beloven dat we binnen een paar maanden met een echt beleidsplan komen, zoals de accountant aanbeveelt. Maar we zijn wel met het onderwerp bezig. Is er dan wel...

Wel een andere planning te geven dan een paar maanden. Niet een paar maanden, wat kan dan wel een planning zijn?

Wordt al. Ik krijg nu allerlei enthousiaste reacties. Bij iedere interruptie wordt er nu geapplaudisseerd. Mag ik daarop terugkomen, want ik kan het gewoon niet geloven. Ik weet dat onze afdeling Control met heel veel dingen bezig is en hier wel aandacht voor heeft. Dus misschien even in de volgende vergadering kom ik erop terug of bij de afdeling Audit. Ik wil het even overleggen met de achterban voordat ik hier gekke dingen zeg, ja.

Goed, dank ja, zeker we zeiden van het college kijk ik naar wethouder Keus, klopt dat? Hij spoedt zich hierin, ja. Voorzitter.

Voorzitter, ik heb ondertussen een punt van orde. De

Zijn nu twee keer onderbroken door een volkslied en ik vind dat de jaarstukken en de behandeling daarvan gewoon de aandacht van alle raadsleden vragen. Dus mocht het nog een keer gebeuren, zou ik u vragen om daarop te reageren.

Dank u wel. Hoe doen we dat? Wethouder Kees, u heeft uw telefoon daar gelaten. U wordt niet overvallen door een volkslied, dank u wel. Dat vind ik ook niet mee, gaat uw gang. Nee.

Dank u wel, voorzitter. Ja, ik heb twee vragen begrepen. Eén vanuit het leerlingenvervoer. Ik kan u melden dat de laatste rapportage die ik heb gezien, dat we op alle KPI's 98% of hoger scoren. Dus dat is op zichzelf goed. Ook het aantal klachten is niet meer dan je normaal zou verwachten. Het strookt ook wel met een bijeenkomst die ik hier heb gehad met een groep ouders hier op 20 juni, die ook wel zagen dat er verbetering was. Mede komt dat ook doordat we hebben gevraagd een aantal ritten over te nemen. Ik heb ook een keer meegereden en inderdaad, dat zag er allemaal goed uit. En ook de ouders die ik sprak waren zeer tevreden. Alleen, we zijn daar echt nog niet. Er blijft inderdaad die problematiek en die druk op dat leerlingenvervoer. Het tekort aan bestuurders blijft wel een punt van zorg, dus er is wel meer voor nodig. Een van de zaken waar we echt op moeten inzetten zijn voorliggende voorzieningen. Dus hoe kunnen we ervoor zorgen dat kinderen ook zelfstandig of zelfstandiger kunnen reizen? Ook ouders in staat stellen om hun kinderen naar school te brengen, is om meerdere redenen goed, ook de ouderbetrokkenheid bij de school. Dus daar willen we echt op inzetten. Daar was ook al steun voor bij de ouders. Een andere voorziening is ook, maar daar ga ik binnenkort een intentieverklaring voor tekenen namens de MRDH. Dus de OV-coach, daar heb ik ook wel veel vertrouwen in. In Den Haag lopen ze nu een pilot mee. In Amsterdam heeft dat tot hele mooie resultaten geleid. En verder zullen we moeten inzetten op regionale samenwerking. Misschien niet de eerste waar je nu aan denkt, maar ik noemde al de MRDH. We moeten echt toe naar een primair vervoersvraagstuk. Natuurlijk zitten er allerlei vraagstukken achter, maar hoe kunnen we ook gezamenlijk in de MRDH? Daar is ook in de strategische agenda aandacht voor om ook op doelgroepenvervoer beter te gaan samenwerken. Het is ook heel onlogisch bijna dat er kinderen uit Den Haag naar Leidschendam met een busje worden gebracht en kinderen vanuit Leidschendam naar Den Haag toe en andere gemeenten. Dus daar hebben we denk ik nog veel te winnen. En ook via het samenwerkingsverband passend onderwijs is het iets waar we, waar ik als wethouder, maar ook de gemeente Den Haag inmiddels ook aandacht voor vraagt om ook via passend onderwijs daar de samenwerking beter op af te stemmen. En tot slot zijn we ook bezig met een nieuwe verordening die dit ook mogelijk moet maken, uiteraard samen met ouders, met het onderwijs, met het samenwerkingsverband en ook betrokkenheid van de adviesraad sociaal domein en de jeugdombudsman. Dan over verkeersveiligheid kreeg ik nog een vraag en daar liggen de conceptstukken klaar. In Q3 willen we van dit jaar, zeg ik er even bij, naar de Raad om het actieplan voor te leggen. Dank u wel, voorzitter. Mevrouw van...

Nog een vraag over de VRI's. Ik denk dat dat ook in de portefeuille van deze wethouder valt: de verkeersregelinstallaties.

Ja voorzitter, daar moet ik het antwoord even op schuldig blijven. Als ik misschien nog na de collega nog even terug kan komen met het antwoord, dan kom ik daar op terug. Dank u wel. Wethouder.

Bremer staat in de startblokken, stel ik voor.

Ja dank u wel, voorzitter, ook dank aan de raad. Ik vond het debat leuk over de jaarstukken. Dit keer zijn er een aantal vragen aan mij gesteld. Ik begin even bij de heer Van der Schaft. U vroeg naar het Japanse huis. Het is al even geleden, dus het kan zijn dat het u ontschoten is, maar dat betrof de commissie in 2022 al dat we het hier over gehad hebben. En u heeft daarover een raadsbrief ontvangen. Ik kan de nummers voor u erbij oproepen. Dat zoekt misschien wat makkelijker. Dat betreft de toezeggingen. 979, 980, 989, 982 is beantwoord. Bouwleges heeft wethouder Van Veller gedaan.

Ik kan ze zo snel natuurlijk niet opzoeken, voorzitter, maar dan is mijn vraag aan de portefeuillehouder: zit daar de financiële afwikkeling waar ik op doel in? Is dat daarin beschreven?

Dank u wel, voorzitter. Alles wat u gevraagd heeft, staat in het antwoord, dus ook de financiën. Even kijken, u had een vraag gesteld over de woonzorgvisie. Onze eigen woonzorgvisie loopt nog door tot 2030, maar we zijn met de bestuurlijke tafel Wonen gezamenlijk een woonzorgvisie regionaal aan het opstarten. Die was inderdaad wat vertraagd, maar die is sinds de laatste keer, ik denk volgens mij 3 weken geleden, aangekondigd. Delft is daar de kartrekker van dat die weer opgepakt wordt. Dus zodra dat gereed is, komt dat uiteraard naar u toe. En dat waren alle vragen, voorzitter.

Dank u wel. Ja. Ik vroeg me even af of er ook nog vragen zijn voor wethouder Belt. Nee, dan ben ik. Dan kijk ik even of het? Ja meneer Keus mag nog even nadenken, want ik mag ook nog wat vragen beantwoorden, meneer Brokken. Misschien wilt u mij. Ja dat meen ik ja.

Dank ja, drie vragen over de organisatie en de organisatievisie. We hebben in de commissie behandeld met het vervolg op die discussie over dat debat. Morgen is al aangekondigd, dus dat loopt nu een klein beetje door elkaar, maar dat geeft op zich helemaal niks, want het is goed om het erover te hebben. Waarom staat bij het volgende agendapunt de organisatie op groen? Dat is omdat de acties die voor dat jaar waar het over gaat op de tijdsperiode die ervoor stonden uitgevoerd zijn. Conform planning denk ik niet dat de uitvoering van de organisatieplanning op groen staat als geheel, maar dat het blokje wat bedoeld was te doen op schema loopt. Maar dat hebben we zo ook besproken in de commissie, denk ik. En wat we ook in de commissie uitvoerig over gesproken hebben, is dat juist, nou ja, de juiste mensen op de juiste plek bij de juiste acties, maar ook het kiezen in acties en dat we terug willen naar een, even in mijn woorden, iets overbelaste organisatie. Ik heb het over die 130 en die 80% gehad, even als symbolische getallen. En daar zit dus ook het zoeken naar dat zicht op die inzet en het zorgen dat er een goede verdeling ook door het jaar ook maar in. Ook in de langere tijd zit in het toebedelen van formatie en de juiste mensen op de inzet, dus dat zit daar zeker in en dat hebben we ook zo, denk ik, besproken. Ja, en als het gaat om die organisatievisie in relatie tot wat we vorig jaar najaar hebben afgesproken met elkaar of wat u heeft gevraagd. Ik heb zelf het idee dat wij een goed gesprek over gevoerd hebben in de commissie. Ik zou kunnen zeggen, ik kijk uit naar de motie morgen. Ik heb een klein inkijkje mogen krijgen, in ieder geval in een concept en ik denk dat dat een hele goede stap is om met elkaar verder te gaan. In de relatie tussen de raad en het college en de organisatie als het gaat om de organisatieontwikkeling, dus dat gaat volgens mij de goede kant op. Denk niet dat we er al op korte termijn zijn, natuurlijk in de commissie ook aangegeven. We gaan toe naar één organisatie, toezending naar dat we beter kunnen inspelen en misschien zit er ook wel een deel van het antwoord op de vraag van, misschien moet je ook wel iets meer ruimte, ook in de begroting, ook in ieder geval in de capaciteitsverdeling en later dat je in het jaar ook wat verrassingen kunt opvangen of wijzigingen door het jaar heen. Dus er wordt daar gewerkt en volgens mij is dat het voor nu. Kijk even rond, ja, dank u wel. Kan je nog heel eventjes naar wethouder Keus en de, wat ik thuis altijd stoplichten noem, eigenlijk verkeersregelinstallaties zijn. Nou, zeg je gezicht staat op één grote groen en oranje dus. Ja voorzitter, ik...

Ik heb inderdaad altijd geleerd vroeger al dat het een verkeerslicht is, maar technisch inderdaad Ferry, het is een ding en geen stoplicht dus je kan ook natuurlijk doorrijden, dus we houden het gewoon maar even bij de technische term VI en wat dat betreft staat het licht niet op rood heb ik net begrepen. Staat het gewoon op groen, want de investeringen kunnen gewoon gedaan worden. Aanbestedingen die zijn ingezet in '23 hebben echter alleen vertraging opgelopen qua procedure, dus de investeringen worden gewoon gedaan. Alleen de kosten daarvoor die vallen uiteindelijk in '24. Die zullen over '24 verantwoord worden. Vandaar dat die nu niet in '23 te zien zijn. Dank u wel. Ja mooi dat...

Het even zo snel ook nog weer uitgezocht kon worden. Goed voor de stappenteller dit tweede termijn. Ik kan me voorstellen dat ze dezelfde volgorde aanhouden. Begin, ik kijk heel even naar meneer Van Duffelen. U uit de eigen ervaring is wel geweest zo hè? Dus ik kom gewoon zo meteen als CDA-fractievoorzitter aan het einde toch even checken, check meneer Jorissen gaan.

Ja voorzitter, dank dank voor de beantwoording in eerste instantie van de zijde van het college. Die beantwoording was helder. En als het dan nog heel veel terugkomt op de motie over de methode Duisenberg, waar ook even kort op is gefocust door de wethouder. En ook het debat hè, wat we over de jaarstukken hebben gevoerd? Ik denk dat het een proces is waar we van beide zijden, vanuit zowel het college als de ambtelijke organisatie als de Raad, van aan het leren zijn. Dat is het belangrijkste punt, denk ik. Dank.

Dank u wel, de heer Streefkerk, mevrouw Van Weers. Meneer Ros Benders, nu mevrouw Van den Heuvel.

Dank aan de voorzitter voor de antwoorden en fijn dat het inderdaad zo even wethouder Keus dus nog kon alsnog de toezegging om voortaan dat inzicht in die overhevelingen mee te leveren. Heel graag, dat was heel fijn. Ik merk dat ik nog even worstel met het antwoord op de twee aanbevelingen van het accountantsverslag en dat we ik. Ik probeer daar dan een soort van opvolging in te zoeken. Heel lang heeft er namelijk in het accountantsverslag gestaan dat bij grote subsidiepartijen er eigenlijk geen relatie te vinden was tussen de vooraf gestelde doelen en uiteindelijk geleverde prestaties. En die miste ik deze keer in het verslag. Betekent dat, zeg ik dan maar even heel stom, dat het daarmee nu opgelost is en dat er in één keer mooi heldere afspraken zijn en de acties gedaan worden door deze partijen die we hebben afgesproken. Dus snapt u wat ik bedoel? Daar zit geen opvolging meer op, dus ik ben heel benieuwd hoe wij daar dan wel als Raad op deze twee aanbevelingen controle, tussen aanhalingstekens, opvolging kunnen krijgen. Dat is mijn worsteling. Misschien dat de wethouder daar nog iets op kan reflecteren.

Dank u wel, meneer Wilschut. Ja, voorzitter, ook...

Ook van onze kant dank voor de beantwoording. Dat geeft veel helderheid, ook voor het vervolg. Als het gaat om het punt stadsbeheer, dan lijkt het wel een soort trend dat het college even wacht of iets in de kast zet zonder daar de Raad over te informeren over dat besluit. En daar zou ik wel verbetering willen zien voor de komende periode. Als je even iets in de wacht zet, en daar kunnen heel goede redenen voor zijn, dat je daar gewoon even een briefje naar de Raad stuurt. Tot zover.

Je zult niet verbaasd zijn, maar natuurlijk diep teleurgesteld met het antwoord, vooral ook als je in drie modules gevonden, drie getallen of vier getallen zijn getallen aan het waren op dat de portefeuillehouder. Dan verwachten dat we dat dan even zo kunnen opzoeken en kunnen checken. Er valt dus niks te checken en. Kijk, de manier waarom ik het nu gekozen heb om het zo te doen, omdat op een gegeven moment zaken het leidde tot een verordening of niet. En dan gaat het de financiële administratie in. En dat leidt dan uiteindelijk tot zeg maar jaarstukken. En dus was de uitstek de gelegenheid om nu zeg maar tot een afronding van dat dossier te komen, omdat ik denk dat die vraag niet beantwoord is. Maar goed, die duidelijkheid krijg ik dus niet. Ik kan nog één keer vragen aan de portefeuillehouder financiën of die bereid is om ernaar te kijken en daar verslag van te doen naar de Raad. En ik wacht dat antwoord dan maar even af en dat bepaalt dan of ik wel of niet voor of tegen de jaarrekening stem. Dank u wel. Mevrouw Van Heuvel.

Ik vind dit een wat nare inbreng merk ik. U stelde zogenaamd een politieke vraag. Volgens mij was het een uitermate technische vraag en had u die prima op de tafeltjesavond kunnen laten landen. Dan had u dus twee weken geleden hetzelfde antwoord al ontvangen. Had u twee weken gehad om die brieven na te kijken en er wordt nu iets geïnsinueerd wat ik niet helemaal begrijp. Bent u het met me eens dat u gewoon eerst de brieven gaat bekijken en dat we daar later op terugkomen? Dat ga...

Ik zou het zeker doen, alleen er wordt nu ook gevraagd om in te stemmen met de jaarrekening en ik had graag een toezegging van de portefeuille Financiën willen hebben dat je zegt van oké, ik ga er naar kijken, hoort dat nog? En dan zeg ik, nou prima, dan kan ik daarmee leven. De vraag die ik gesteld heb is boterzacht gesteld. Misschien rolde hij niet heel soepel van de tong, maar het was een heel vriendelijk gestelde vraag. U geeft er nu extra gewicht aan, dat zou ik u niet adviseren, dank u wel.

Nou ja, volgens mij geef ik geen gewicht aan de vraag. Volgens mij hebben we gewoon met elkaar procedures en maken we afspraken en zijn we allemaal in de gelegenheid gesteld om op een tafeltjesavond te komen, de afgelopen twee weken afspraken te maken met wethouders. Ik heb verschillende collega's dat zien doen, ik heb dat zelf gedaan. Dat had u ook kunnen doen en nu insinueert u iets en eigenlijk gebaseerd op niets, want u kent de brieven niet, zegt u, maar u heeft een gevoel dat dat vind ik eigenlijk niet passen in de stijl die we hier met elkaar hebben afgesproken. Meneer van

Ik insinueer helemaal niets. Ik vraag een stukje duidelijkheid die je kan geven over wat de VVD nu doet, is echt gewoon oude politiek van Leidschendam-Voorburg. Daar doe ik niet aan mee. Dank u wel.

Ik neem hier toch wel afstand van. Ik vind het echt buiten proportioneel. Er is een antwoord gegeven op uw vraag. Dat is heel duidelijk. Mevrouw Van den Heuvel geeft aan wat er procedureel had kunnen gebeuren. Dat is geen oude politiek. Dit zijn afspraken die we met elkaar gemaakt hebben.

Ik ga over mijn eigen werkzaamheden. En afspraken die hier gemaakt zijn, daar deugt het nogal aan. Wij zijn hier niet voor niks met een werkgroep Reglement van Orde bezig en wat daaruit gaat komen. Dat is ook nog voor iedereen een verrassing. Ik laat me zo niet toespreken, dus ik negeer het verder. Dank u wel. Vragen?

Die gesteld zijn aan de portefeuille. Daar heeft ze volgens mij naar eer en geweten op geantwoord. Als het antwoord in ieder geval inhoudelijk niet past bij wat u heeft gevraagd, kan ik me voorstellen dat we kijken of de portefeuille nog een poging kan wagen om het u naar de zin te maken. Maar we gaan natuurlijk niet de indruk wekken dat iets is gezegd wat niet klopt. Meneer Van Schie mag op mij reageren natuurlijk. Ja, het...

Het gaat niet om het mij naar de zin te maken. Ik zit met een terechte vraag. Het is een stukje onduidelijkheid waarvan ik denk dat die door hier te stellen op de juiste plek neergelegd kan worden, omdat het hier over financiën gaat en de portefeuille financiën hier op een hele elegante manier een punt achter kan zetten. En daar zou ik dan heel blij mee zijn.

Mooi. Dan denk ik dat dit de... Nee, want we waren nog niet klaar met de tweede termijn van de zijde van de Raad. Daar gaan wij nu naar over en dan kijken we naar de heer Van Duffelen voor zijn inbreng. Gaat uw gang.

Ik heb verder geen inbreng. Dank voor de beantwoording. Dank u wel.

Dan kijk ik of de wethouder Financiën in de gelegenheid is om te reageren of dat hij nog heel even de boel moet ordenen. Ja

Dank u wel, voorzitter. Volgens mij zijn er net drie dingen die nog een antwoord of dieper antwoord van mij behoeven. Het ene gaat over de vraag van de VVD, nou ja, hè, we hebben dus ooit een keer die grote subsidieontvangers. Ik geloof drie uit mijn hoofd, die zijn door de accountant nog eens extra bekeken op verzoek van de Commissie Rekening en Audit. Hoe dat nou zit met die rechtmatigheid van die betalingen etcetera. Wat ik net uitlegde, hè, dat technische controleverhaal? Dat heeft de accountant gedaan. En die heeft daarover uitgebreid ook teruggekoppeld aan de Commissie Rekening houdend wat daar de bevindingen van waren. En het was niet de bedoeling, dat is nooit natuurlijk, dat de accountant telkens dat opnieuw gaat doen. Het is de bedoeling dat je daarvan leert. Nou, wat we ervan hebben geleerd, en daar is de Commissie Rekening ook in meegenomen, is dat het eigenlijk nog niet zozeer zit in die controle, maar ook in de manier waarop je zo'n betaling doet en de eisen die je daarbij stelt, ook over monitoring, maar ook technisch over hoe je dan aangeeft hoe die prestatie is geleverd. En dat gaan wij oppakken in die nieuwe controlesystematiek die we nu dus hebben, maar ook in de manier waarop we die subsidies gaan toekennen en betalingen gaan toekennen, wat onder andere ook in het nieuwe subsidiesysteem terugkomt. Dus dat is hoe dat verder is opgepakt.

Dank u wel, heel blij met dat antwoord. Mijn vraag zat eigenlijk meer op hoe ik nou dat soort aanbevelingen, hoe ik daar als raadslid nou opvolging aan kan geven, of in ieder geval dat ik gerapporteerd krijg dat er ook echt iets mee gedaan is. Want nu zijn dit volgens mij van deze keer twee hele wezenlijke aanbevelingen. Hiernaast stellen we het nou dat accountantsverslag is al vastgesteld, maar stellen we de jaarstukken vast en dan verdwijnt het voor mij uit het beeld. Dus er zit meer in. Hoe zou ik nou als raadslid geïnformeerd kunnen worden of waar zou ik dit kunnen vinden? Kunnen we daar nog ergens opvolging aan geven?

Ja. Wat dat betreft. Kijk, dit is het moment voor de Raad natuurlijk om te kijken naar hè? Op basis van een rechtmatige en waarheidsgetrouwe rekening om het gesprek te voeren. U heeft een rekening in de auditcommissie. Je zou kunnen kijken of die auditcommissie ook aan de Raad bijvoorbeeld wat meer regulier rapporteert in plaats van alleen wat de heer Van Duffel als voorzitter van die commissie nu heeft gedaan van nou hè, u heeft het rapport gelezen en we staan er als auditcommissie achter. Er zitten heel goede mensen in de commissie, echt goede gesprekken gevoerd. Het is soms wel een beetje technisch moet ik heel eerlijk zeggen, maar je zou kunnen kijken naar een terugkoppeling elke keer vanuit die auditcommissie aan de Raad. Maar goed, dat is iets aan uzelf, ook om dat verder vorm te geven, maar dat kan ik me zo voorstellen en dat je het wel het politieke debat hier natuurlijk voert. Want ja, dat is wel zo leuk. Dat is mijn suggestie. Dan merkt de ChristenUnie terecht op ja, nou wordt er hier iets aangegeven dat iets op een iets langere baan wordt geschoven en dat hebben we nog niet gehoord. Ja, ik weet niet of dat een trend is die wordt gesignaleerd, maar dat weet ik zo 1-2-3 niet als wij echt iets. En dat is telkens weer nou een soort afweging. Weten we nou al genoeg om überhaupt te zeggen, we gaan hier iets over melden of zeggen we van, nou, we kijken het even aan en als we echt iets kunnen melden waar we het over kunnen hebben dan brengen we dat naar de Raad. Dat is een afweging waar we nog middenin zaten tot deze dag aanbrak.

Meneer Wildschut, nou, ik zal u een beetje helpen met de trend, want met de opvang van asielzoekers gaan we het ook even een beetje aankijken en volgens mij zijn er altijd precies twee onderwerpen waarvan ik denk: vertel het ons gewoon dat u het even gaat aankijken. Ook dat is een besluit.

Nou, of dat een besluit is, weet ik niet, want het besluit hebben we nog niet genomen. Maar het is wel een beslissing. Ja.

En dat zijn iedere beslissing heeft zijn eigen achtergrond en dit is er één van. Nou, misschien zijn er mogelijke kansen die zich voordoen anderzijds. Ja, over asiel kunnen we weer een heel ander debat voeren, zoals iedereen weer of alles weer zijn eigen achtergrond. Voorzitter.

Ja, ik kan niet anders dan beamen dat weliswaar ieder besluit een beslissing is, maar niet elke beslissing een besluit. Maar ik moet u toch wel aangeven, hè? Ik zou wel de oproep van collega Wilschut willen ondersteunen dat het kennelijk zo concreet is dat het een bepaalde handelswijze van het college bepaalt en zeker als dat raakt aan onderwerpen die gevoelig liggen in deze Raad. Of nou ja, gevoelig ligt hoeft niet eens, maar dat van belang zijn voor deze gemeente, dan past het op zich wel en dat kan prima. We hebben daar prima laagdrempelige middelen voor, een collegemail of wat dan ook, maar iets van een signaal naar de Raad zou wel gepast zijn.

Eens hoor, dat ben ik gewoon met u eens. Ja. Ja en dan is van mij gevraagd enige, wat was het ook alweer, elegante woorden te spreken. Over en dan verwijs ik gewoon naar de beantwoording van de portefeuillehouder op dit onderwerp. Dat lijkt me wel zo elegant, want we hebben collega bestuur en ook hier kan ik ook nog wel de aanbeveling, net zoals heel veel andere onderwerpen, daaraan koppelen dat ook in de commissie rekening altijd heel diep op techniek kan worden ingegaan, mocht dat noodzakelijk zijn. Maar verder hebben we het antwoord van de portefeuillehouder.

Heel even kijken welke de behouden keuze is geweest. Ja, mevrouw Bremer, gaat uw gang, ja. Ja, dank.

Voorzitter, ik had toch wel de behoefte om op de heer Van der Schaft nog een keer te reageren, want u zegt: ik kan die nummers niet zo snel zoeken. Dat heb ik ook niet gevraagd. U heeft alleen in 2022 een vraag gesteld in de commissie in december, 21 december, en daar hebben we inmiddels een raadsbrief antwoord op gegeven op de vragen die u gesteld heeft. Dus als u nu zegt: ik weet het niet meer. Dat kan gebeuren. Ik wil met liefde opnieuw toesturen. Ik wil ook het stukje mee even voorlezen van het antwoord. Het is afgehandeld, dus dan kunt u hier blijven vragen naar dingen. Maar u vraagt hetzelfde waar ik al antwoord op heb gegeven en het kan zijn dat dat weg geglipt is. Snap ik helemaal, maar er is een raadsbrief gestuurd naar u en ik wil met alle plezier het stukje voorlezen, dan hoeft u het niet op te zoeken en ik wil het ook nogmaals toesturen.

Denk dat het voor mijn emotie goed is als hij dat gewoon nog een keer opstuurt, dan laten we het voor vanavond hier even bij.

Dan zijn wij volgens mij aan het eind van de tweede termijn van de behandeling van de stukken.

Dank u wel, ja iets wat ongebruikelijk realiseer ik mij. Maar ik voelde me toch even geroepen om iets kort te zeggen. De term Duisenberg is veel gevallen vanavond en dat had ik misschien wel gehoopt, maar beschouw ik zeker niet als vanzelfsprekendheid. Dus ik wil dit momentje toch even aangrijpen om wat woorden van dank uit te spreken. Natuurlijk in de eerste plaats aan de rapporteurs voor hun tijd, voor hun inzet, voor al hun harde werk. Voor de accountant voor alle ondersteuning die we van hem hebben mogen genieten, aan alle ambtenaren die we hebben besproken en alle financiële mensen die ons hebben ondersteund en die hierbij betrokken zijn geweest, aan de wethouder voor het sparren, voor het meedenken. En alle collega's hier in de zaal voor de goede ontvangst. Er is heel hard gewerkt door heel veel mensen. Het heeft heel veel tijd en moeite gekost en er is ook heel veel enthousiasme, gelukkig, in gaan zitten en ook wel liefde van mijn kant moet ik bekennen. En ja, om dan de reactie zo te horen vanavond, dat vind ik heel bijzonder. Dus ja, eigenlijk wil ik gewoon mijn dank uitspreken. Mooi, dank.

Dank u wel. Gaan we stemmen over dit agendapunt voordat we naar de stuurgroep gaan. En dat doen we in de volgorde als volgt: eerst het amendement, hè, want dat past het stuk aan, dan het stuk en dan de motie. Helder. Genoeg mensen zeggen dat het helder is. Dank u wel. U

Ja, die doen we daarna bespreken, toch? Ja, ja, oké.

Nee, maar de stemming gaat dus alleen, bedoel ik daarmee te zeggen, dank u wel, alleen over agendapunt 9.1. En dat is het eerste amendement waar ik naartoe moet, maar even. Dan gaan we over het raadsvoorstel vaststellen jaarstukken 2023, dan over de motie Duisenberg. En dan gaan we naar het volgende agendapunt. Zo gaan we doen, ja. Ik kan maar beter helder zijn, dus dank voor de vraag. Kunnen we digitaal stemmen? Of dan gaan we eerst over het amendement stemmen. We gaan met de hand stemmen. Mensen, nee, dat is ouderwets leuk, oldschool mechanisch. Het mechanisch stemmen betekent met de arm en elleboog bij de oren, ongeveer dat niveau. Dan kunnen we zien wie er voor het amendement is. Ik zie alle armen van stemgerechtigden omhoog. Dat amendement is aangenomen en dan gaan we naar het tweede agendapunt. Dat is het raadsvoorstel dat dus aangepast is met het amendement. Wie is daarvoor? Ik zie ook wat voorzichtig misschien, maar wel alle armen omhoog. Allemaal, dan gaan we naar de motie. Eerst de opbrengsten Duisenberg et cetera. Wie is daarvoor? Even kijken, ik zie iedereen voor en de heer Voortman probeert twee keer te stemmen, dus we hebben 36 stemmen voor deze motie. Zie ik ja, ja, nee hoor, gewoon algemene stemmen, hartstikke goed. En als ik de woorden van mevrouw Vogelaar begrijp, is ook iedereen die zijn hand heeft opgestoken vrijwilliger voor de volgende ronde, toch? Ja. Alright, dan gaan...