3.c Raadsbrief: Voortgang en actualisatie actieplan luchtkwaliteit

Bosch namens de fractie van D66 aan u het woord om als eerste het woord te voeren over dit onderwerp.

Oh, dat is snel, dan kom ik zometeen op de voorzitter. Omdat ik de eerste spreker ben, wil ik graag voor de aanwezigen op de tribune en voor de online deelnemers het onderwerp van ons debat, Actieplan Luchtkwaliteit 2016-2020, kort toelichten. Bijna een jaar geleden heeft de raad unaniem aan het college gevraagd om over het verbeteren van de luchtkwaliteit in Leidschendam-Voorburg in te gaan. Unaniem, omdat de hele raad weet dat mensen een jaar korter leven door vieze lucht. Uit onderzoek blijkt dat bijna 5% van alle ziektes die we krijgen zijn terug te voeren op luchtverontreiniging. We zijn een jaar verder, waar staan we nu en hoe schoon is de lucht in 2020 en 2030? We voldoen aan de wet, maar laten we nu net niet doen alsof onze lucht al schoon genoeg is. Met de stikstof gaat het in 2020 beter, maar gek genoeg staat in de nota geen vooruitblik voor fijnstof en ultrafijnstof in 2020. Er wordt direct een doorkijkje naar 2030 gegeven. De optimistische conclusie van het college is: er is een verbetering. Ook bij navraag werd deze optimistische conclusie gehandhaafd. Vraag aan de wethouder: waarom ontbreekt de vooruitblik na 2020? Is de wethouder er echt zeker van dat fijnstof en ultrafijnstof in 2020 niet toenemen? De gemeente Den Haag kijkt namelijk wel vooruit naar 2020 in een voortgangsrapportage luchtkwaliteit. Dat is hier te zien. De concentratie fijnstof en ultrafijnstof wordt hoger vanwege de verwachte economische groei, te hoog volgens de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie. Ik praat wat snel, want ik heb niet zoveel tijd, dus misschien is de titel van de rapportage misleidend: Luchtkwaliteit Den Haag 2018, maar hun prognoses gaan wel degelijk ook over Leidschendam-Voorburg. Vieze lucht gaat gewoon de Haagse gemeentegrenzen over. Daarom heeft de D66-fractie concreet de volgende vraag: kunt u de prognose van Den Haag toch onderschrijven en zijn de voorgestelde maatregelen in uw nota voldoende om deze toename van fijnstof in 2020 te doen verminderen conform de ambities? De raad heeft ook aan het college gevraagd om de evaluatie van twee pilots, de Nationaal Smart City Living Lab, en een half jaar lang zijn op 10 punten stikstof en fijnstof gemeten. De data-analyse heeft veel werk gekost, dank wethouder en ambtelijke ondersteuning voor de algemene bevindingen in deze raadsbrief. De intentie van de motie in 2018 was echter volgens mij een rapport met analyses te leveren en informatie die openbaar toegankelijk en begrijpelijk is. Daarom wil ik de wethouder vragen wanneer de raad dit evaluatierapport kan verwachten. De tweede pilot was het Citizen Science-project. De heer Kets, een actief en betrokken bewoner, heeft ook een half jaar gemeten samen met andere actieve bewoners en in begin 2019 aan de raad zijn resultaten verteld. Fijn dat de heer Kets nu ook aanwezig is op de tribune. Jaap Geluk van het CDA en Arnoud Breedijk van D66 hebben in februari 2018 meer aandacht voor luchtkwaliteit gevraagd. Toen was iedereen het met hen eens om de plannen te versnellen en meetsensoren op te hangen. Beter meten was toen een stapje in de goede richting. Ik ben benieuwd hoe andere fracties nu tegen beter meten aankijken. De wethouder concludeert namelijk dat mede op basis van de resultaten van beide pilots de gemeente zelf niet blijft meten, dus gaat af op landelijke berekeningen. Wel wil de wethouder burgerinitiatieven ondersteunen voor advies en in het bieden van een platform. Vraag aan de wethouder: kan de wethouder ook toezeggen dat met de resultaten van de meting van betrokken burgers iets gedaan wordt?

Ik wou nog over het stok hebben. Dat was hoop ik een tweede. Misschien

Ik kijk naar mijn PvdA-collega, dank u voor het langskomen.

Dan gaan we naar de fractie van GroenLinks, mevrouw Van der Gronden.

Het actieplan luchtkwaliteit. Er staan best wat mooie dingetjes in, zoals emissiearme stadslogistiek en een milieuzone voor tweetaktbrommers. Ja.

En natuurlijk de proef van wethouder Stemerdink om ook zwaardere voertuigen in het wagenpark van de gemeente om te bouwen tot elektrisch, allemaal fijne stapjes in de goede richting. Maar het schiet nog niet echt op, al die kleine leuke dingetjes bij elkaar zetten dan ook weer niet echt zoden aan de dijk. En dat gebrek aan ambitie, echt de ambitie. Dat blijkt ook een beetje uit het actieplan zelf. Er wordt een pagina of wat besteed aan het benoemen van maatregelen om dan vervolgens uitgebreid te beargumenteren waarom die maatregelen eigenlijk ook niet zoveel zin hebben, dus daarom gaan we ze ook niet nemen. Ja, ik lees dat en ik denk, waarom bespreken we niet maatregelen die wel zin hebben en die we dan misschien kunnen nemen? Dat kan prima, want in datzelfde actieplan is ook te lezen dat ongeveer 1/4 van het fijnstof en ultrafijnstof in onze gemeente wordt veroorzaakt door autoverkeer binnen onze gemeente. Een kwart, dat is substantieel, dus daar kunnen we aan draaien. Dat is een knop, daar kunnen we aan draaien. Dus daar kunnen we nu mee aan de slag en het fijne is, in het coalitieakkoord stond ook al dat dit college graag onnodig autogebruik wil ontmoedigen. De ene hand wast de andere. De MRH heeft onderzoek laten doen naar de vraag hoe we komen tot schoner vervoer in onze regio. In de praktijk komt dat ook neer op precies wat het college wil: vermindering van onnodig autogebruik. Ik licht vier maatregelen uit die worden aanbevolen in het onderzoeksrapport voor de MRH, maar die nog missen in ons actieplan luchtkwaliteit. Ik hoop op een reactie van de wethouder op deze vier punten. Ten eerste zero-emission milieuzones voor vrachtverkeer en daarnaast, dat kunnen anderen zijn, ook zero-emission milieuzones voor autoverkeer voor personenvervoer. Ten tweede autoluw bouwen, dat wil zeggen, je bouwt in de buurt van knooppunten van het openbaar vervoer. Dan heb je ook niet zo'n hoge parkeernorm nodig, want er zijn veel meer mensen die daar wonen die helemaal geen auto nodig hebben. Die kunnen gewoon met het openbaar vervoer naar hun werk of hun familie of naar hun vrijetijdsbestedingen. Ten derde betaald parkeren behoeft weinig toelichting, laat ik gewoon even hier liggen. Ten vierde de maximumsnelheid in de gehele gemeente binnen de bebouwde kom verlagen tot 30 km per uur. Niet alleen in de woonwijken, maar ook op de zogeheten doorgaande wegen. Dat is overigens ook heel fijn voor de verkeersveiligheid. Ik suggereer maar wat. Dit zijn maatregelen die we nou eens serieus zouden moeten bespreken. Ik besef dat niet iedereen in deze gemeente daar even enthousiast van wordt in eerste instantie. Maar als we de luchtkwaliteit serieus een serieus punt vinden hier, dan moeten we daarover praten en over nadenken en zoeken naar wat wel mogelijk is. De maatregelen die ik net noemde, stimuleren mensen om de auto alleen te gebruiken als het echt nodig is en om dus vaker in de bus te stappen of op de fiets ondertussen. Moeten we dus dan ook stevig investeren in verbetering van fietspaden en fietsenstallingen en laten we nou ook voortaan eerst eens de fietsroutes plannen en dan pas de autowegen. Daarnaast hebben we natuurlijk fijnmazig en frequent openbaar vervoer nodig dat toegankelijk is voor iedereen. Het college mag dus stevig aan de bak binnen de MRH. Voor de goede sfeer ga ik nu iets benoemen in het actieplan dat ik heel mooi vond. Scholen, kinderdagverblijven en zorginstellingen gaan we voortaan niet meer plannen op plaatsen waar de lucht te zeer vervuild is. Dat is het plan. Het is een heel goed plan, want kinderen, zieke mensen en ouderen zijn extra kwetsbaar voor de schadelijke gevolgen van vervuilde lucht. Maar wat doen we dan voor de kinderdagverblijven, de scholen en de zorginstellingen die nu al gebouwd zijn op plaatsen waar de lucht nu ernstig vervuild is? Ja, in het actieplan staat dan dat we zijn advies gaan geven over hoe ze de binnenlucht schoner kunnen maken. Maar we willen toch ook dat die kinderen lekker gaan spelen op het schoolplein? En dat zieke mensen en ook oude mensen lekker een frisse neus gaan halen en een rondje wandelen door de buurt. Dan is het dus ook nodig om de luchtkwaliteit rondom bestaande plaatsen te verbeteren, zo goed als het gaat. GroenLinks dient daarom een motie in waarin het college wordt opgeroepen om een plan te maken om die lucht daar schoner te maken rondom de gevoelige bestemmingen. Op sommige plekken samen misschien verkeer kan worden omgeleid, op een andere plek kan misschien een milieuzone uitkomst bieden. De motie laat het college bewust vrij om zelf taboeloos onderzoek te doen naar de mogelijkheden en te komen met een eigen plan.

Dank u wel, voorzitter. Op zich vind ik het een goed idee om kwetsbare groepen te ontzien van slechte lucht. En als je dan verkeer gaat omrijden, dan gaat het verkeer ergens anders rijden. Dus de mensen die daar wonen of de scholen die daar staan, die krijgen dan bijvoorbeeld meer autoverkeer langs hun voordeur. Dus ik vraag me toch af wat nou die aanpassing van verkeerssituaties precies inhoudt, wat volgens u de beste oplossing is en daarnaast als ouders hun kinderen naar school willen brengen en niet naast die school wonen, dan moeten ze maar op de fiets. Of, hoe moeten ze dan? Want ik zie die mensen niet allemaal op de fiets komen. De auto is misschien niet goed voor het milieu, maar hij is wel gewoon nodig. En dat beseft u misschien niet goed genoeg.

Dit is precies het gesprek dat we inderdaad moeten voeren. Dat hoop ik uitgebreider te doen. En welke verkeersmaatregelen precies zinvol zijn? Op welke plek laat ik nu juist graag over aan de wijsheid van het college, die daar ook uitgebreid onderzoek naar kunnen doen en meer in het algemeen? Ik wil mensen niet verbieden om met de auto te gaan en zeker als het nodig is, ben ik zelf ook heel blij om met de auto te gaan. Het punt is nu juist dat we daar waar voor mensen makkelijk en mogelijk zou zijn om over te stappen op een ander vervoersmiddel dat wij daarin als overheid moeten faciliteren. Want autoverkeer is geen natuurverschijnsel, het is menselijk gedrag en wij zijn in de business van met elkaar besluiten welk gedrag we aanvaardbaar vinden en wat we willen aanmoedigen en wat we juist minder wenselijk vinden voor de rest van de maatschappij en onnodig autogebruik is precies één van die dingen. Tenslotte stel ik voor dat we in onze gemeente niet investeren in extra oeververbindingen voor autoverkeer, maar gewoon onze spaarzame centen uitgeven aan openbaar vervoer en goede fietsverbindingen. Want mobiliteit, de vrijheid om je te verplaatsen, dat is een groot goed. GroenLinks strijdt daarvoor maar graag zonder luchtvervuiling. Dank u.

Wel, dan ga ik naar de fractie van de Partij van de Arbeid. De heer Willemse-Jacobson. Aan u het woord.

Het kort houden met het oog op de klok, voorzitter. Allereerst steun voor het brede voorstel van de wethouder met een brede aanpak van de luchtkwaliteit. Daarnaast wil ik zeggen dat de PvdA het belangrijk vindt om alle mogelijkheden te verkennen om nog meer te doen om de luchtkwaliteit te verbeteren. We focussen op de twee grootste bronnen van lokale vervuiling, autoverkeer en houtstook. Allereerst autoverkeer, verantwoordelijk voor de helft van de luchtvervuiling in onze gemeente. De PvdA pleit daarom samen met het CDA voor een verkenning naar de mogelijkheden voor het invoeren van de milieuzone. De heer Dupont zal daar straks meer over zeggen. Ik hou het kort gezien de tijd, graag hoor ik wel van de wethouder op welke termijn een onderzoek mogelijk is. Ten tweede de houtstook, ook namens mevrouw Bosch. In het actieplan geeft de wethouder aan in te zetten op voorlichting en daar ben ik blij mee, maar ik vraag me wel af of we het maximale doen. Ik zie bijvoorbeeld kansen in het gericht benaderen van eigenaars van woningen met open haarden of van nieuwe woningeigenaren die na aanschaf van een woning vaak een verbouwing plannen en daarbij ook een open haard of kachel kunnen vervangen. Mijn vraag aan de wethouder, daar eindig ik ook mee, is dan ook: doen we nu het maximale rond houtstook en ziet zij kansen in het gericht benaderen van deze groepen woningeigenaren, nieuwe woningeigenaren? Dank u wel. Dank.

U wel complimenten. Omdat zo strak in de tijd. Namens de fractie van Gemeentebelangen, mevrouw Veluwe, aan u het woord.

Kijk Voorzitter, meestal neem ik een papiertje en dat werkt toch sneller dan zo'n iPad, maar goed, de fractie heeft kennisgenomen van de raadsbrief actieplan luchtkwaliteit. Wij blijven wat moeite houden met het stoppen van metingen door de gemeente en het overlaten van metingen aan particulieren en dat neemt niet de nadelen weg van de heer Kets en zijn vrijwilligers, hulde voor hen, maar heeft de gemeente hierin geen voortrekkersrol als overheid en zoals wanneer de berekeningen betrouwbaar lijken? Moet dit dan toch niet af en toe gecheckt worden met de echte wereld en wordt er dan de? Er wordt dus nu niet structureel gemeten door de gemeente, maar wanneer wel en wanneer niet? Die vraag wordt niet beantwoord en daar willen we wel graag een antwoord op. We hebben verder de motie van het CDA over de milieuzone met aandacht gelezen, maar wij vinden het lastig om daar nu over te beslissen en verder iets over te zeggen. Een milieuzone kan mogelijk een bijdrage leveren, maar is de heer die poogt voor een selectieve toegang tot onze gemeente? Ik zou graag weten hoe de andere partijen daarover denken.

Ons voorstel is overigens om over dit onderwerp een rondetafelgesprek te gaan organiseren met woordvoerders en specialisten zoals de heer Kets en anderen om meer kennis te vergaren voor de raadsleden. Want hoe zit het bijvoorbeeld met de hoeveelheid fijnstof die van autobanden afkomstig blijkt en wat kunnen we nog meer doen als gemeente, gelegen tussen snelwegen? En ik neem dit even van mijn D66-collega over: de houtrook, niet de grootste vervuiler, maar wel gemeen voor onze longen. Wat heeft zin, wat niet? Het lijkt ons nuttig daarover in gesprek te gaan en onze kennis te vergroten. Tot slot is er één ding dat wij missen in het best volledige oog aan het actieplan op pagina één van zowel raadsbrief als actieplan: het gaat over een kostenindicatie, maar waar vinden wij die kostenindicatie in dit document? Wij ontvangen dus graag nog een gespecificeerde kostenindicatie, want we zijn daar eigenlijk wel heel nieuwsgierig naar en daar wilde ik het even bij laten. Dank u wel. Tot

Tot slot in deze eerste termijn. De fractie van het CDA, de heer Dijkhoff aan u het woord. Dank.

U wel, voorzitter. Het voordeel als je als laatste mag, is dat je de laatste bent die tussen de raadsleden en de borrel in staat en dat er ook een aantal dingen al zijn gezegd, dus daar ga ik eventjes alvast op in. Ik denk dat ik me helemaal kan aansluiten bij de woorden van mevrouw Bosch, die het belang van luchtkwaliteit ook voor de gezondheid heeft aangestipt. Ik denk dat wij dat als gehele raad met elkaar eens zijn en dat het ook onze voortdurende aandacht blijft vragen. Of ik daarmee dan ook in de voetsporen van de heer Geluk treed, dat weet ik niet, want die had er echt wel meer verstand van dan ik. Ga ik gelijk door naar de GBLV, de fractie van GBLV die een voorstel deed voor een rondetafelgesprek om onze kennis op dit punt te vergroten, en ik denk dat dat niet eens een heel gek voorstel is. Voorzitter, het is een vrij technisch rapport. Wij zijn een lekenbestuur en zeker als het gaat om de effecten van maatregelen en de kosten en daarmee dus ook de doelmatigheid van dingen die we voorstellen, inclusief het voorstel wat wij zelf doen. Daar kom ik zo dadelijk nog op terug. Ik denk dat het helemaal niet gek is om ons daar door externe experts verder te laten informeren. Dus dat kunnen wij steunen. Dat geldt ook... Nee, dat breng ik op een andere manier. Ik wil ook iets heel positiefs zeggen, want ik ben heel blij dat deze motie door het college is uitgevoerd. Althans grotendeels is uitgevoerd, want met de fractie van GBLV zijn we het erover eens dat het financiële plaatje volledig ontbrak en daar kom ik zo dadelijk nog specifiek op terug, terwijl de motie die toch wel vrij expliciet en ook de raadsbrief bevestigt dat ook daar wel om had gevraagd en ongetwijfeld heeft de wethouder daar een hele goede verklaring voor. Maar die horen wij natuurlijk graag. Goed, dan ga ik eigenlijk vast voorwoord, omdat er heel veel dingen zijn gezegd, door naar de maatregelen en ik wil eerst een aantal dingen eruit lichten die wij echt als heel positief hebben ervaren. Ten eerste zien wij dat er een voortdurende en significante groei is van het aantal, semi staat er volgens mij in de plannen, publieke laadpunten voor elektrische auto's. Deze raad weet dat wij hier eerder aandacht voor hebben gevraagd, dat wij ook hartstikke voor innovatieve oplossingen zijn om laadpalen te integreren. En we zijn dus ook blij dat die groei doorzet. We hebben er wel een vraag bij. En dan kijken we even vooruit naar 2030. Dan zie je het al, wat mevrouw Bosch ook al een paar keer heeft genoemd, want vanaf dat jaartal mogen alleen nog elektrische auto's in Nederland verkocht worden. En op dit moment heb ik de kennis niet en ik weet niet of iemand in deze raad hem wel heeft, maar ik heb de verwachting dat het aantal elektrische auto's significant zal gaan toenemen de komende 11 jaar. Dat er een hele grote vraag naar elektrische auto's zal zijn, dat heel veel inwoners hier in Leidschendam-Voorburg met elektrische auto's zullen gaan rijden en dat er dus ook een hogere behoefte zal zijn naar laadpunten dan de 250 laadpunten die we hebben. En daarom vond ik het wel jammer dat bij een actualisatie van de luchtkwaliteitsplannen het wel werd benoemd, maar niet die doorkijk naar deze toch wel significante en overduidelijke ontwikkeling werd gegeven. Het tweede punt, en ik wil er toch weer positief beginnen en ik zal hem ook positief eindigen trouwens, zijn de maatregelen voor het stimuleren van het fietsgebruik, het sorry emissiearm OV en het goede voorbeeld dat de gemeente geeft in het emissiearm maken van haar eigen voertuigen en gereedschap. We zien de intentie van het college hier en we zien ook dat ze echt moeite doet. En mevrouw Van der Gronden noemde al de pogingen van het college om ook het groot materieel op die manier aan te pakken en dat juichen we echt van harte toe. Dat brengt mij automatisch bij iets wat iedereen heeft genoemd en voor mevrouw Bosch doe ik het nog een keer: houtstook. Want iedereen vindt het belangrijk, maar iedereen heeft ook kunnen zien dat het op een na grootste bron van luchtvervuiling is en wij hebben grote twijfels bij de maatregelen zoals die in het actieplan staan. Want er wordt gesproken over een bewustwordingscampagne en we hebben daar grote vraagtekens. Waar je een vraagteken eerst is, en die vraag ga ik ook bij de wethouder neerleggen, is een foldertje in de bus, want zoiets hebben wij dan toch voor ogen, gaat dat mensen helpen om minder hout te stoken of die houtkachel daadwerkelijk de deur uit te doen? En ten tweede, wie gaat dat betalen? En dat gaat eventjes terug naar mijn eerdere punt over de financiën. Maar over het algemeen, voorzitter, zijn wij wel blij met de kerngedachte die in het stuk staat en dat is namelijk de aanpak bij de bron. Dat hebben we eerder ook gezien bij de aanpak van geluidsoverlast. Dat zien we nu bij luchtkwaliteit en we zien daar een constante factor in het handelen van het college en dat omarmen wij. En het college is zelfs zover gegaan om een aantal scenario's uit te werken om de luchtkwaliteit nog verder te verbeteren. En dat vonden we eigenlijk heel interessante scenario's en ik wilde wel aangeven dat we daar twee dingen in missen. En misschien kunnen we dat ook richting het rondetafelgesprek, wat hopelijk met de instemming van deze raad dan ook gaat komen, ook meenemen. En dat is in eerste instantie de combinatie van verschillende scenario's, want in het huidige plan zijn scenario's onafhankelijk van elkaar berekend en ook de effecten en dus ook de doelmatigheid van deze scenario's onafhankelijk van elkaar. Maar een combinatie van deze scenario's is op geen enkele manier berekend. Even naar de klok kijken.

En het sorry, mijn tweede punt heb ik al genoemd. Dat gaat over de elektrische auto's. Goed, het derde punt is en dat hebben we eerder al aangekondigd per motie. De collega van GroenLinks ging er al op in. Wij denken dat we ook buiten deze scenario's moeten blijven kijken wat we kunnen doen om de luchtkwaliteit in de gemeente te verbeteren. Een half jaar geleden heeft het CDA een voorstel gedaan en deze brief is geloof ik een maand geleden ongeveer verstuurd om de snelheid op de snelwegen te verlagen. De snelwegen A12 en A4 rond Voorburg. Deze brief is eruit. Ik ben zeer benieuwd wanneer er een reactie vanuit het ministerie wordt verwacht, maar daar wachten we rustig even op. Die aanpak bij de bron. Dat kan ook als we gewoon kijken naar het lokale vervoer en we hebben als CDA hier goed over nagedacht en we zijn niet over één nacht ijs gegaan. Wat werden net voorstellen genoemd? Verlagen van de snelheid et cetera en wij zien een aantal bronnen die wel significant en bovenmatig vervuilend zijn. Dan hebben we het over oude brommers, hebben we het over oude scooters, hebben we het over categorie één en twee vrachtverkeer, dan heb je het dus over 15 en 20 jaar oude vrachtwagens ongeveer en ook dieselvoertuigen van 15 en 20 jaar. En ik denk dat een of twee collega's uit mijn fractie ook zo lang moesten nadenken omdat zij misschien zelf wel zo'n voertuig berijden. Niet de vrachtwagens.

Desalniettemin, want wij doen dit voor het grotere geheel, voor de gezondheid, zoals mevrouw Bosch al aangaf, van alle inwoners. Daarom denken wij dat in ieder geval een verkenning van de mogelijkheden van deze soorten van milieuzones een zinvolle bijdrage kan leveren aan de luchtkwaliteit in Leidschendam-Voorburg. We zien dan ook graag de reactie van de wethouder hierop tegemoet, dan voorzitter. Interruptie van

Dank u, voorzitter. Is de heer Dupont het met mij eens dat het eigenlijk logischer zou zijn om eerst in kaart te brengen hoeveel auto's het betreft voordat je de hele mogelijkheden onderzoekt om een milieuzone in te voeren? Stel dat het over een paar auto's gaat, dan is de hele exercitie om de mogelijkheid te onderzoeken voor het invoeren van de milieuzone eigenlijk vrij overbodig.

Ja, daar ben ik het mee eens. Zoals u heeft gezien, is er een aangepaste motie gemaakt waar we deze vraag ook expliciet stellen. Maar u heeft het alleen over auto's? Ik heb het ook over vrachtverkeer en over brommers en ik wil niet op voorhand voorsorteren op een soort milieuzone. Als ik kijk naar Den Haag, is er een milieuzone in aanmaak voor brommers. Daar wil de wethouder ook in het actieplan al op aansluiten. Er is toch ook wel eentje voor vrachtwagens in het centrum en komt er eentje voor dieselpersonenauto's? Rijswijk heeft er al eentje voor vrachtwagens, dus er is al heel veel ervaring. Er is al heel veel verkenning bij naastliggende gemeenten. Nou, ik stel voor dat we dat in ieder geval meenemen en kijken hoe ik hoor. Het probleem is wat de impact is, want inderdaad ook voor mijn fractie ligt de vraag hier aan ten grondslag: is het doelmatig? Voorzitter, de...

Dan heb ik mezelf misschien niet goed verwoord. Ik bedoel meer van de categorieën die u nu noemt in uw motie om eerst te bekijken hoeveel van die categorieën voertuigen wij in de gemeente hebben voordat je de stap verder maakt naar wat de mogelijkheden zijn tot het invoeren van milieuzones. Dat je eerst weet wat we aan effect kunnen behalen voordat je meteen helemaal bekijkt hoe je de milieuzone moet inrichten en wat dat gaat kosten, et cetera. De

Sta ik uit principe daar niet negatief tegenover, zoals ik net al aangaf is er een bredere beeldvorming nog nodig, maar ik denk dat dat ook simultaan zou moeten kunnen.

Dank u wel. Daarmee gaan we voor deze eerste termijn naar de reactie vanuit het College, wethouder Van Eekelen. Er is nog een beperkte tijd om de verschillende onderwerpen die aan de orde zijn geweest nog even van een reactie te kunnen voorzien. Wethouder. Ja.

Dank u wel, voorzitter, dank u wel raadsleden voor alle vragen die gesteld zijn, voor zover dat nog mogelijk was binnen de beschikbare tijd. Maar ik heb aardig wat kunnen noteren. Luchtkwaliteit is echt heel belangrijk en nemen we zeer serieus. U hebt dat ook in het rapport kunnen lezen. Tegelijkertijd moeten we ons denk ik ook wel beseffen de positie die wij als gemeente hebben binnen de regio. We liggen ingeklemd tussen allerhande snelwegen, dus we hebben wel echt te maken met veel vervuiling ook van buitenaf. We moeten hier uiteraard zelf als gemeente ook iets mee, maar die nuance wil ik wel maken dat we dus ook, en dat doen we met name op het MRH-gebied, dat we het ook regionaal oppakken en dat we dus met elkaar kijken van nou, hoe kunnen we nu op regionaal gebied omgaan met deze luchtkwaliteit? Dat ontslaat mij uiteraard niet om lokaal ook maatregelen te nemen, maar die kanttekening wil ik wel maken. Ik ga even in op mevrouw Bos, die noemde met name ook meneer Kets. Nou, hij is nog steeds aanwezig en de metingen die meneer Kets doet en u vraagt aan mij wat, wat doet u daarmee? Nou, wij volgen die metingen. Wij zijn ook met meneer Kets in gesprek en de uitkomsten van die metingen die betrekken wij uiteraard weer bij ons beleid. Het evaluatierapport waar u het over heeft? Nou, dat zijn de conclusies van de sensormetingen, die proef die wij gedaan hebben. Dat is een enorme hoeveelheid aan data en we hebben daar een soort van uittreksel van die proef gemaakt en die is eigenlijk verwerkt in het rapport. Als u daar meer gegevens over wilt hebben, dan weet ik niet, maar in dit principe staat dat het dus verwerkt is in het rapport.

Wij zouden graag een iets uitgebreidere evaluatie willen lezen dan we hebben gezien in het actieplan, met onder andere de vragen: hoe ziet dat patroon van luchtvervuiling er uit in onze gemeente? Wat hebben we daarvan geleerd? Op welke manier is ons beleid daardoor beïnvloed, wethouder?

We zien dat wij ja we voldoen aan de wettelijke norm. Dat zie je wel. We voldoen nog niet helemaal aan de WHO-norm. Dat is uiteindelijk waar we wel naartoe willen. We zien dat er in 2020, dat is wat mevrouw Bosch net ook al aangaf, dat er wel weer een lichte stijging is. Dat zal wellicht komen door toenemend verkeer, economische groei, maar over de lange termijn, dus dan kijken we hè door naar 2030. Dan zien we wel door de maatregelen die genomen worden, de klimaatregelen. Maatregelen als het gaat regionaal en lokaal en nationaal en mondiaal. Nou, iedereen is momenteel bezig met het klimaat en er komen voorschriften. Dat werkt wel door en je ziet dus dat in the long run, dus naar 2030 toe, dat de luchtkwaliteit uiteindelijk zal verbeteren. U geeft zelf wat. Oh?

Interruptie, mevrouw Van der Gronden. We willen juist

Juist heel graag ook een schriftelijke evaluatie die ook wat meer gedetailleerd ingaat op, nogmaals, de geografische impact uitgesplitst naar verschillende wijken en straatniveaus. Maakt het nu uit of je langs een doorgaande weg woont of drie straten verderop? Stikstof, fijnstof, wat is het verschil, enzovoorts. Dus wilt u die niet gewoon de Raad later nog toezenden?

Ik wil u allen gegevens toezenden, die ik heb met alle liefde. Volgens mij staan er best wel heel veel gegevens in het rapport, maar als u zegt nou, ik wil meer aanvullende gegevens hebben, dan ga ik heel even kijken naar de linkerkant en dan ga ik kijken wat we hebben en dan krijgt u echt alle gegevens die wij hierbovenop u nog kunnen verstrekken. Voorzitter ten

Dank u. Gegevens zijn ook te vinden, maar we willen ook graag de evaluatie ervan. We willen een synthese van die gegevens. Wat betekent dat voor onze gemeente? Want we zijn niet allemaal even technisch aangelegd. We willen gewoon even één of twee A4'tjes met: nou, dit heeft het voor ons betekend, dit hebben we ervan geleerd, dit kunnen we ermee. Het hoeft geen heel proefschrift te worden.

Nee, want ik ben ook niet zo technisch aangelegd, dus dat ga ik ook niet maken. Maar u bedoelt de proef dan die wij gehouden hebben met de meting? Goed, nou, ik ga kijken wat ik voor u kan doen. Kom ik er bij u op terug? U geeft zelf wat voorzetten ook voor, nou ja, om als gemeente op te pakken. U heeft het over de zero-emission milieuzone voor het vrachtverkeer. Dat wordt binnen de MRDH. Is dat een van de maatregelen waar we aan werken? Het betaald parkeren? Ja, dat is, denk ik, een politieke keuze, dus die leg ik graag even bij u weer terug. En 30 km per uur zones, nou, ik heb mij laten bijpraten en ik heb begrepen dat de meest uitstootvrije snelheid 60 km is. Dus op het moment dat we langzamer gaan rijden, ja, het langzamer gaan rijden geeft dat dus meer uitstoot en is dat meer vervuilend. Dus dat zou in die zin geen oplossing zijn. Even kijken hoor. Moet ik naar uitgelachen, ook extra openbaar vervoer. Daar zijn we natuurlijk mee bezig. En nou, het fietsverkeer willen we stimuleren. Dus naast de auto en het autogebruik stimuleren we ook het OV en ook de fietspaden. Als het gaat over houtstook, want daar heeft een aantal van u ook over gesproken. Nou, we kijken hoe we dat gaan doen. We sluiten ons nu aan bij de algemene voorlichting en de campagnes en de media. Ik weet niet of we de moeite moeten nemen om huis-aan-huis folders te gaan verspreiden, maar ik denk wel, en ik kom heel even, maak ik een bruggetje naar mevrouw Velu, die het had over een technische werksessie. Ik wil dat graag voor u organiseren en oppakken. We zullen dan ook zorgen dat er deskundigen aan tafel zitten van de GGD, maar ook deskundigen op het gebied van luchtkwaliteit en dergelijke. En misschien kunnen we dan met elkaar kijken wat effectief is als het gaat om die houtstook en om die voorlichting van houtstook. Dus die toezegging wil ik u graag doen. Dan nog de budgetten. Kijk, we hebben geen financiële onderbouwing daarbij gedaan. Waarom niet? Omdat we eigenlijk de maatregelen die we genomen hebben, hebben we genomen binnen de reguliere budgetten. Dat zijn de maatregelen die meelopen met onze klimaatregelen die wij hebben genomen en de maatregelen die we nemen, bijvoorbeeld op het gebied van verkeer en vervoer. Het OV, de maatregelen die we nemen als het gaat over fietspaden en fietsverkeer. De maatregelen die we nemen als het gaat over laadpalen, dat zijn eigenlijk allemaal budgetten die we al hebben, die zitten er al in. Dus vandaar dat die niet gespecificeerd zijn. Nou, als het gaat over milieuzone. Als ik dat nog even mag, vrachtverkeer pakken we dus in MRDH-verband op. Het personenvervoer, ja, ik weet niet of dat doelmatig is, maar als u wilt dat ik dat onderzoek, dan wil ik dat met alle liefde onderzoeken. Ja, we hebben zelf nou die kennis niet, dus die zal ik dan wel in moeten huren. Dus als u zegt van nou wethouder, ga dat uitzoeken, dan geeft u daar een opdracht toe met een passend budget erbij.

Dank u wel. Er zijn veel vragen gesteld en volgens mij is dit een onderwerp dat ook nog wel eens regelmatig terug zal keren. En er is ook gevraagd om een technische werksessie. Ik heb de wethouder horen zeggen om dat in ieder geval ook te organiseren en samen met u daar nog verder de diepte in te gaan. Ik heb de wethouder horen zeggen ook de toezegging gedaan te hebben naar de fractie van GroenLinks, maar naar de hele raad over het evaluatierapport en verdere doorvertaling daarvan. Daar wordt ook naar gekeken, dus ik neem aan dat dit nog wel eens vaker terugkomt in de besprekingen. Gelet op nog de tijd die fracties hebben. Er zijn een paar fracties die nog tijd over hebben, die zouden in de tweede termijn nog iets kunnen zeggen, maar daar zal verder geen reactie van het college op volgen, maar die zal dan nog nader aan de orde komen. Mevrouw Veluwe, die heeft daar nog behoefte aan. Nog andere fracties. Alleen mevrouw Veluwe aan u het woord. Ja, nu.

Over. Dat is ook wel prettig. Nou, ik...

Ik wil eigenlijk de wethouder niet zozeer wat vragen, maar dat meegeven. Ik denk dat dat handig is. Sorry over die milieuzones. Het is wellicht handig om inderdaad binnen de MRDH zoiets af te stemmen, omdat ik net de heer Du Pol hoorde zeggen, ja, Rijswijk mogen dat en dat die voertuigen er niet in nou op die manier krijg je dat je in iedere gemeente eerst moet kijken of je erin mag en soms moet je de gemeente overslaan omdat je toch niet doorheen mag rijden. Dat lijkt me vrij lastig, dus wellicht is het in MRDH-verband handig om daar eens te gaan kijken om die milieuzones op elkaar af te stemmen en dat wil ik graag de wethouder meegeven.

Meegegeven en verder, ja, we blijven geïnteresseerd in de centjes en ik dank de wethouder voor de toezegging om, nou ja, hoe ik het dan noem, een rondetafelgesprek te organiseren en ik denk dat dat heel prima is en daar wilde ik het even bij laten.