6.a Raadsvoorstel: Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid 2019-2022

De bespreekstukken, althans een bespreekstuk, en dat is het uitvoeringsprogramma duurzaamheid. Over dat bespreekstuk hebben we in ieder geval ook nog de spreektijden staan, dus we hopen dat we ook binnen een half uur met elkaar kunnen afronden. Dus denkt u inderdaad aan uw spreektijden. In de commissie is geconcludeerd dat er bij dit raadsvoorstel nog een aantal punten zijn die aan de orde komen, dus ik wil u ook echt vragen om alleen over die punten daar nog uw punt te maken. En dan is daar genoemd en geconcludeerd: het collectief alternatief inzetten voor warmte van inwoners, met woningcorporaties spreken over concrete maatregelen, warmtetransitieplannen, de pilot riolering, maatregelen in Huize Swaensteyn en maatwerk voor woningeigenaren die niet kapitaalkrachtig zijn.

Een scala aan andere diverse onderwerpen, maar ik wil vragen om u daar wel toe te beperken, hebben we gemeld.

Fracties, zoals genoemd: GroenLinks, D66, CDA, Gemeentebelangen, Partij van de Arbeid, VVD.

En dan sta je daar als je collega ziek is en je moet haar verhaal voorlezen, dat is altijd anders. Is dat niet lastig? Dus ik hoop dat ik het goed over weet te brengen. Zoals ik vorige keer al zei, we hebben geen tijd meer, we hebben geen excuus meer en ik ben teleurgesteld in het college. En toen ik teleurgesteld in deze raad. Serieus, ik kom zoveel onwilligheid tegen, onwilligheid om door te pakken. Kijk naar het uitvoeringsprogramma. Alleen projectjes, klein geld, alsof de klimaatcrisis nog niet eens begonnen is. Ja, velen willen wel wat bijdragen, maar doen vervolgens niets. Ik hoor argumenten als kleine beetjes helpen toch niet? Andere maatregelen zijn beter. Nou ja, wat doet het ertoe? Het is eigenlijk tegenstribbelen en er gebeurt niets, maar met elk autoritje, elke vliegreis, elk stukje vlees, met elk graadje dat we de verwarming hoger zetten, wordt de crisis groter. Nu is er de begrotingsbehandeling geweest en het Eneco-geld stroomt binnen. En gaan we dan nu doorpakken? Ongelooflijk, hoe kun je serieus denken dat je het met € 6,95 per inwoner per jaar gaat redden? Hoe kan deze gemeente ooit klimaatneutraal worden? De heer Dupont.

Begrijp dat u het voorleest, maar die € 6,95 was het volgens mij wat u zei. Dat is ongeveer hetzelfde bedrag als wat u zelf toen in het vorige college ook ervoor uittrok, toen de klimaatcrisis niet aanwezig was. Was u toen een andere mening toegedaan? Daar ben ik wel benieuwd naar. Waarom we nu zoveel druk achter komen te zitten? Volgens mevrouw Dominicus via u, mevrouw Reinders.

Omdat het natuurlijk. Op dit moment zijn we weer verder en er is eigenlijk inderdaad minder gebeurd. Dus moeten we nu echt doorpakken. En ja, heel vervelend. Er is nu wat meer geld. Kunnen we dat nu gaan besteden aan waar het voor bedoeld was? We verkopen iets wat een duurzaam, zeg maar, energiebedrijf had moeten zijn en daar krijgen we meer geld voor, dus we kunnen nu weer wat meer besteden en doe het dan ook, pak door, pak deze gemeente verder.

Ik ben het niet met uw bron eens. Dat is het daar, maar daarom snap ik de woorden van mevrouw Dominicus via u misschien niet helemaal, want volgens mij waren we het met elkaar eens tijdens de begrotingsbehandeling, toen ook een motie die mede namens mij werd ingediend. Toen mijn motie indiende, dus namens de PvdA, dat een deel van de Eneco-gelden daadwerkelijk weer terug in energie moet en daarmee terug naar onze inwoners. En dus ik snap de redenering die u nu probeert op te zetten niet goed, want het gaat er toch komen. Het gaat ook gebeuren, vanwaar deze ontevredenheid? Mevrouw Reinders.

Kijk, dus het is leuk. Warmtetransitiegesprekken zijn bijzonder moeilijk, maar het gaat er langzaam. Wat doen we met inwoners met weinig geld? Zij kunnen niet meedoen aan een leuk zonneproject. Ze moeten wachten tot woningcorporaties eindelijk in beweging komen om voor hen te zorgen. Kunnen we het niet anders doen, kunnen we niet direct naar die bewoners gaan en zeggen: "Goh, we bespreken het net zoals met die andere bewoners die wel een koophuis hebben, wat gaan we doen?" Want waar wachten we op? Waar wachten we op? Nog een miljoen meevaller, kunnen we dan niet echt gaan kijken wat we praktisch kunnen doen voor mensen die met minder geld of kleine, vrij kleine VVE's kunnen doen? Elk dak, elk plat dak moet, zeg maar, groen zijn. Iedereen moet zonnepanelen kunnen hebben. We kunnen de groenste gemeente zijn, de groenste raad. We kunnen het nu zijn. En daarom moeten we nu veranderen. We hebben nu een mogelijkheid en we kunnen dit doen. Wat gaan we doen met het Eneco-geld, een groter geluid, een groter deel te doen? Wat gaan we doen met duurzaamheid? Het meest duurzame college zou er zijn. Het groenste college zou hier zijn. Ik roep je op om dat dan ook echt te doen, want we hebben betere dingen gezien.

Nog net binnen de tijd? Ja ja. Wij zijn

Naar de fractie van D66, mevrouw Bosch. Voorzitter.

Voordat we beginnen, geloof ik dat milieu en klimaat zich wezenlijk onderscheiden van andere onderwerpen waarover we vanavond met elkaar hebben gedebatteerd. Als iets niet goed gaat met het onderwijs, de veiligheid of de woningbouw, dan maak je beleid om dat probleem binnen een aantal jaren op te lossen. Maar bij milieu en klimaat werkt dat niet zo. Als milieudeskundigen zeggen dat CO2 niet uit de atmosfeer te halen is en een soort uitsterft, komt die nooit meer terug. Klimaatzaken zijn meestal onomkeerbaar, dus moet je heel ander beleid maken, veel investeren over een lange periode. En dan moet je je nek uitsteken en dat moet je durven als Raad en als wethouder. Energietransitie gaat over draagvlak en daadkracht. Deze fase in de energietransitie is de fase waarin het echt spannend wordt en volgend jaar is een tipping point dat bepaalt hoe de energietransitie in onze buurten en onze huizen eruit gaat zien. En er moet veel gebeuren, maar het is gewoon echt onduidelijk hoe die kleine stapjes in het programma bijdragen aan de CO2-reductie en de energiebesparing in 2022 tot 2024. Is het voldoende? D66 leest veel woorden, maar herkent de concrete bijdragen aan de grote opgave niet. Gaat u, wethouder, de wereld met een gerust hart overdragen aan uw kinderen en kleinkinderen met dit plan? Energietransitie gaat over daadkracht en over draagvlak, draagvlak bij onze inwoners, en D66 vindt die inbreng heel belangrijk. We organiseren ook bijeenkomsten en we hebben gemerkt dat inwoners bezorgd zijn over de kosten van de verduurzaming van hun woning. Die kosten schatten ze veel hoger in dan ze echt zijn, maar ze hebben ook vragen over technische oplossingen en vinden subsidieregels ondoorzichtig. En bewoners vragen massaal een laadpaal aan en wachten dan erg lang op de installatie. Door die podiumissues die niet worden toegelicht en door radiostilte van de gemeente of van Engie, of de aanvraag wordt afgewezen omdat er al een laadpaal in een woonwijk staat binnen 250 meter van een winkelgebied. Tja, er is wel vraag bij de inwoners, maar de uitvoering stokt bijvoorbeeld bij Engie. Wethouder, wij vragen u met klem om inwoners bij de hand te nemen in begrijpelijke taal om deze vragen te beantwoorden en om met daadkracht obstakels weg te nemen. Het laatste wat je wil is dat duurzaam doen wordt belemmerd door onnodige regels. En dat bracht me op de gedachte van een meldpunt waar bewoners en bedrijven regels die belemmerend kunnen werken voor verduurzaming en vergroening kunnen melden. Wethouder, wat vindt u van dat idee om een meldpunt in te stellen? Ik wil graag uw reactie, dank u wel.

Dank u wel, dan geef ik het woord aan de heer De Pont namens het CDA.

Dank u wel, voorzitter. Voorzitter, in tegenstelling tot de voorgaande sprekers is het CDA wel tevreden met het uitvoeringsplan dat er ligt binnen de kaders. En dan leg ik even de nadruk op de financiële kaders die er nu liggen. Doet het college daadwerkelijk heel veel? Ik heb al drie aandachtspunten, voorzitter, en één daarvan heb ik verwoord in een amendement, want wij gaan gelukkig ook binnen de gemeentelijke organisatie ons afval gescheiden inzamelen. Dat gaan we doen op R1 en K2. En we hebben een klein amendement, zo mag ik het noemen, om dat ook hier op Huize Zwanstein te gaan doen. Lijkt me goed voor deze Raad om het goede voorbeeld te geven aan onze inwoners daarin. Dan heb ik nog een tweede en derde vraag en heb ik nog twee vragen, een tweede en derde ten aanzien van afval en de eerste gaat over de governance van Avalex, want ongeveer een jaar geleden stond ik hier ook en toen vroeg ik de wethouder om een tijdspad wanneer de governance van Avalex daadwerkelijk vorm zou gaan krijgen en mijn vraag aan de wethouder is, kan zij in Q1 2020 daadwerkelijk een tijdspad naar de Raad sturen? En dat tweede en ik zou ook graag een tijdspad willen vragen, voorzitter, als het gaat om... ben ik me heel even kwijt. Volgens mij...

Past dat niet in het rijtje wat geconcludeerd was vanuit de Commissie, dus ik wil echt verzoeken om even de punten te benoemen die geconcludeerd zijn vanuit de Commissie.

Er zijn genoeg andere kanalen om aan antwoorden te komen op de vragen die u hebt.

Dan ga ik naar Gemeentebelangen met mevrouw Van der Velden.

Ja voorzitter, en als u het goed vindt, blijf ik er even bij zitten, want ik wil het kort houden. Op het lijstje staat in de iBabs maatwerk voor woningeigenaren die niet kapitaalkrachtig zijn, en dat is ook precies het enige waar ik het over wil hebben. Want anders gaan we allemaal weer herhalen wat we in de commissie gezegd hebben, en dan hebben we de wet van kletsers. Mijn aandacht voor die woningeigenaren is heel simpel: er wordt nu veel aandacht besteed aan het zogenaamde laaghangend fruit, woningcorporaties, want die zijn makkelijk te benaderen met "jongens, we moeten van het gas af, we moeten isoleren" en nou goed, allemaal prachtig. Maar ik heb onlangs, toen het over de subsidieregelingen ging, al een lans gebroken voor kleine VVE's die vaak buiten de boot vallen. Dat geldt ook voor de minder kapitaalkrachtige eigenaren van woningen die vaak best willen isoleren, van het gas af willen, allerlei maatregelen willen nemen en dat gewoon financieel niet op kunnen brengen. En dat zou ik graag aan de wethouder mee willen geven, of hier naar gekeken kan worden. En ik denk dat dat absoluut maatwerkoplossingen moeten zijn, maar om deze groep in ieder geval niet te vergeten. Omdat ik denk dat dit een hele grote groep is die wat minder of wat meer onder de radar zit dan de makkelijke groep als de woningcorporaties, waar die mensen ook aandacht nodig hebben en kijken waar ze geholpen kunnen worden om bepaalde maatregelen aan hun huis te treffen voor energiebesparing. En dan wilde ik het even bij laten.

Dank u wel, dan ga ik naar de fractie van de Partij van de Arbeid, de heer Streefkerk. Ja, voorzitter, dank.

Dank u wel. Omdat er inderdaad veel is gezegd in de commissie. Het gaat ons om gezamenlijkheid, ook met bewoners, dus we zijn blij om te zien dat de bewoners in een vroegtijdig stadium zijn betrokken en we merken zelf dat er veel enthousiasme is voor dit soort plannen. Maar dat er eigenlijk één ding centraal staat: is het haalbaar en is het betaalbaar? En om die vraag te beantwoorden, leggen we nadruk op een paar onderwerpen die ook in het rijtje terugkwamen. Eén is, hoe gaan we dit financieren? We hebben nu voldoende opbrengsten vanuit Eneco. We hebben met de begrotingsbehandeling een ambitieus amendement weggestemd, maar er is een ambitieuze motie aangenomen, dus wij zien erg uit naar de invulling die de wethouder daaraan gaat geven bij de kadernota. Wij zien inderdaad wel veel in de samenwerking met de woningcorporaties en de samenwerking kan zich baseren op enerzijds aanspreken op verantwoordelijkheden en anderzijds, als dat nodig is, met aantrekkelijke regelingen verleiden. Dat leidt tot zowel lagere klimaatlasten als lagere huurlasten en die combinatie lijkt ons ideaal. Tot slot, voorzitter, wij zoeken ook naar die collectieve oplossingen. Daar sluit ik aan bij wat zojuist in de vorige bijdrage werd genoemd, de minder kapitaalkrachtige huizenbezitters en huurders. Hoe gaan we daarmee om en hoe kijkt de wet aan tegen voorzieningen zoals een warmtenet? Dank u wel.

Dan tot slot naar de fractie van de VVD, mevrouw Kortman. Dank u.

U wel voorzitter ja. Voor de VVD is het belangrijk. Laat ze dan. Voorburg wil een groene, duurzame woongemeente zijn en we zien het terug in het aanleggen van de groene daken, het ontharden van de buitenruimte en tuinen, en de lokale energiestrategie bepaalt de wijkaanpak. Dat is met name van belang voor de VVD dat dat op maat gebeurt en stap voor stap. Het rioolwerk Prinsenhof staat in 2020 gepland en wij zijn wel benieuwd wanneer de pilot start met de riool- en groenscheiding bij de hoogbouw, en dus een vraag aan de wethouder. De input vanuit het participatieproces zien we verwerkt in dit plan in het duurzaamheidsplan. De ontwikkeling van de energietransitie door de aanpak van de warmtevisie per wijk te inventariseren en het stimuleren van zonnepanelen op grote daken. We zagen dat ook al deze week voorbij komen in het persbericht van het college, want uiteindelijk op de daken van de turnzaal van de Cascade is dat ook heel mooi toegepast. Goed dat de gemeente ook de ondersteuning kan bieden aan inwoners bij de verduurzaming van hun woning in de vorm van informatie en advies. En dat alles stap voor stap en op maat. We hebben nog een vraag aan de wethouder of ze ook informatie kan geven op welke wijze de motie, door het CDA ingediend, betreffende het bedrijfsafval, of dat ook in Swaensteyn kan? En op welke wijze dat dan uitgevoerd kan worden. Dank u wel. Dank u.

Wel, dan gaan we voor een reactie nog naar het college. Wethouder Van Eekelen, mag ik u uitnodigen? Voorzitter, dank.

Dank het uitvoeringsprogramma duurzaamheid. In de commissie hebben we daar heel uitgebreid over gesproken. En nou, het doet me deugd. Veel vragen, veel interesse, ook veel raadsleden die oproepen tot doorpakken en aanzetten. En nou, dat is precies wat we van plan zijn. Duurzaamheid is, denk ik, het meest omvattende dossier van het moment en van de komende jaren. En dat is iets waar we met hart en ziel tegenaan moeten en waar we ook grote stappen moeten gaan zetten. Dat is ook precies wat we willen gaan doen. En dan kijk ik even naar GroenLinks. Mevrouw Reinders, ik vond het ook leuk om gisteren met Jan Kees Meijer van GroenLinks op het dak te staan. En eindelijk hè, met zon op PV op de Cascade. Nou, hij was verguld en wij ook, dus dat was een heel mooi resultaat. En ik moet zeggen, daar gaan we ook voor en we pakken ook door. We zijn aan het inventariseren welke daken we nog kunnen benutten voor zonnepanelen of groene daken. Nou ja, we zijn daar echt heel druk mee bezig en ook bij de vraag voor extra geld of kom met een onderbouwing. Dat willen we graag doen bij de kadernota. Bij de kadernota hebben we ook de contouren van de lokale energiestrategie en de regionale energiestrategie vastgesteld. Dan kunnen we ook onderbouwd geld vragen hè? We willen niet zomaar geld vragen, maar kunnen er ook een onderbouwing bij bieden. Even kijken. Als het gaat over draagvlak, dan zijn we natuurlijk bezig met, ja, ik noem het de roadshows hè, dus we gaan alle wijken af en dan gaan we met de inwoners in gesprek om ze mee te nemen in het hele verhaal van de energietransitie, maar ook met name om ze op te roepen te isoleren en kleine maatregelen te nemen. En het belang daarvan en het belang naar de toekomst toe om duurzame maatregelen te nemen aan de woning. Dat doen...

Met inwoners en bovendien zijn we bezig met het inrichten. Het is eerder, dacht ik, mevrouw Veluw die gevraagd had over het inrichten van de website. De website is nu nog, ja, hij is wel toegankelijk, maar er staat nog niet echt heel veel op, dus ik probeer er nu echt via een doorkliksysteem te komen op één grote pagina over duurzaamheid met alle maatregelen die beschikbaar zijn en waar ze te vinden zijn. Nou, doorklikken, links en dat soort zaken, dus daar zijn we nu heel erg mee bezig. En het meldpunt, even kijken, mevrouw Bosch had dat, ik vind dat een sympathiek idee. We willen daar naar kijken. Misschien dat we dat ook op de website mee kunnen nemen. In principe zijn natuurlijk onze medewerkers altijd bereikbaar voor iedereen.

We nemen het mee. Mevrouw Veluw, u had het erover, daar had u het in de commissie ook al over, hè? Over de kleine VVE's. Ik zie uw punt en u heeft denk ik ook gelijk, want bij het Nef vallen ze net weer buiten de boot. Bij onze eigen subsidieregeling gelden ze wel. Die geldt wel voor de kleine VVE's en er zijn ook andere duurzaamheidsleningen. Misschien is het ook goed om die ook op de website te vermelden, maar ik denk wel dat we dat goed in de gaten moeten houden. Als blijkt dat dat inderdaad een groep is die buiten de boot valt, dan zullen we daar met elkaar naar moeten kijken. Misschien via het SVN of iets anders. Of we toch maatregelen kunnen vinden om ook de kleine VVE's te stimuleren om maatregelen te nemen. Want het is toch wel echt een grote groep. Even kijken hoor. De CDA heeft een amendement over afval, gescheiden afval inzamelen op Zwanenstein. Op zich, wij in Erpe doen we dat al. Op KW2 wordt dat momenteel uitgerold, dus nou, wat mij betreft, als de Raad het wil, kan dat ook in het Huis van de Raad gebeuren. Ik denk dus dat die wel sympathiek is. De heer Rozenberg.

Het is fijn dat het CDA inderdaad die motie heeft ingediend. Maar is de wethouder niet van mening dat het beter zou zijn geweest als de hele gemeente aan de afvalscheiding zou doen? En waren we doorgegaan met het afvalscheiden in plaats van twee jaar te wachten en wekelijks in te gaan zamelen? Wethouder.

Voor een deel wordt u op uw wenken bediend. Park Leeuwenberg en Stompwijk zijn inmiddels zover en in de rest van de gemeente zijn we bezig met draagvlak al aan het uitrollen, dus ik ben daar heel hard mee bezig en ik ben het met u eens, het kan niet vroeg genoeg en het kan niet snel genoeg. Maar we willen wel met inwoners kijken wat de beste manier is. En.

Hoe krijgen we het meeste draagvlak, zodat er zo goed mogelijk gescheiden wordt? De

Het mooie is dat het beleid wat nu wordt ingezet, hetzelfde is als wat het vorige college heeft ingezet. Dus waar bent u van Saulus Paulus geworden, voorzitter? Volgens

Dat zou Paulus, maar ik weet eerlijk gezegd niet zo goed wat de heer Rozenberg bedoelt.

Wat zullen we na de vergadering nog wel even doen? Volgens mij snapt u de intentie van de vraag, voorzitter.

Er zijn mensen in deze zaal die dat veel beter kunnen uitleggen dan ik, maar in de Nederlandse taal is dat een uitdrukking om aan te geven dat iemand van standpunt verandert.

Ja, die hebben we gehoord, dus de wethouder gaat nu over naar haar antwoord, wethouder.

Ja, u vraagt dus nu of ik van standpunt veranderd ben, want dat is uw vraag. Ja, nou nee, ik ben gewoon bezig met mijn tour, wat ik altijd tegen u gezegd heb. Mijn tour langs de wijken en daarin ben ik met de inwoners in gesprek en vraag hoe zij het zien, hoe zij makkelijk afval kunnen scheiden. En soms is dat inderdaad met ondergrondse containers. Maar soms is dat gewoon met een vierde minicontainer. Er zijn andere manieren nog dat ze drie containers willen en dat ze er eentje willen inleveren. Maar goed, we gaan maatwerk leveren per wijk en uiteindelijk kom ik naar u toe met een plan en dat zal de optimale aanpak worden voor de afvalscheiding. Ik stel voor

De laatste interruptie op dit punt en dan heeft de wethouder nog 1,5 minuut om dat te doen, maar ook dit onderwerp staat niet op de punten die vanuit de commissie waren gecommuniceerd. Dank u.

U voorzitter, dank dat u deze interruptie toestaat. Maar toch even aansluitend op de motie van het CDA. Het blijft bijzonder dat u als college afvalscheiding gaat propageren en ondersteunen, terwijl hetzelfde college, althans uw eigen partijgenoot, heeft gezegd: "Gooi ons maar in dezelfde bak." Ik heb...

Heb geen vraag gehoord en dus stel ik voor dat de wethouder. Ik stel voor dat de wethouder ook nog in

Laatste 1,5 minuut. Voorzitter, de heer Dupont heeft mij nog gevraagd naar een tijdspad voor de governance. Volgens mij heeft u daar een brief over gehad, dus dat heb ik u al gegeven. En als het gaat over nascheiding: we zijn bezig met de heraanbesteding of de aanbesteding van het contract met de afvalverwerker en in dat contract zal ook gekeken worden naar nascheiding. Er wordt nu op niveau van Avalex, van het bestuur, gekeken of nascheiding inderdaad een optie is.

Hoe voordelig het is, wat het kost, dat wordt in kaart gebracht en daar kom ik dan uiteraard weer bij u mee terug als het gaat over stimuleringsregelingen voor kleine eigenaren. Daar hebben we de regeling reductie energiegebruik. Daar hebben we een aanvraag voor gedaan. Dat hebben we nog niet gekregen. Als we dat van het rijk krijgen, kunnen we bijna 2000 mensen helpen met kleine duurzame maatregelen. Dat zou heel mooi zijn en verder hebben we natuurlijk onze eigen subsidieregeling en de lening bij het NEF en we zijn in gesprek met de corporaties. Want in de prestatieafspraken hebben we ook verplichtingen opgenomen voor de corporaties. Dank u wel.

Onder die 2000 woningen of gebouwen vallen misschien daar dan ook onder. Wethouder.

Ik denk wat zijn meer een, hoe moet ik dit noemen, kantoorgebouw of een bedrijfsgebouw? Het gaat om de eigenaren, woningeigenaren en het zijn kleine maatregelen, hè? Dus het zijn ledlampen, tochtstrips, radiatorfolie, dat soort kleine dingen in een box. Die kunnen we bieden.

Dank u wel, dan kijk ik of er nog behoefte is aan de tweede termijn waar de wethouder alleen nog maar in 3 seconden een reactie kan geven. Geen behoefte aan de tweede termijn. Dan stel ik voor dat we overgaan naar de stemming over dit raadsvoorstel. Allereerst het amendement ingediend door het CDA. Het veelbesproken punt bij dit agendapunt. Wie heeft daar een stemverklaring over het amendement? Mevrouw Bosch? Uiteraard.

Zijn we voor het amendement, maar ik wil wel opmerken of het CDA denkt hiermee met deze stap de wereld te gaan redden. U

Krijgt nu geen antwoord. Dat gaat waarschijnlijk bij de borrel. Dan gebeurt er nog een stemverklaring van het CDA bij uw eigen amendement. Dat is een hele bijzondere. De heer Dupont, nee. Wij

Gaan voor ons eigen abonnement stemmen, want als je de wereld wil verbeteren, moet je bij jezelf beginnen, mevrouw Bos.

Dan is het amendement aan de orde, nog een stemverklaring van de Fractie van Gemeentebelangen. Voorzitter.

Wij zijn voor afscheiding, dus wel voor het amendement stemmen. Maar u heeft de beraadslagingen gehoord. En.