Motie vreemd aan de orde m.b.t. ‘Ere wie ere toekomt - balans in straatnamen’ ID 827

Zijn we bij agendapunt 9.2? Dat is de agendering van de motie vreemd aan de orde, zoals het heet, van mevrouw Bos. U krijgt het woord, gaat uw gang.

Dank u, voorzitter. Moet ik eerst een dictum voorlezen. Toch verzoekt het college de balans van man en vrouw te stimuleren in de toekomstige naamgeving van wijk- en straatnamen in de gemeente Leidschendam-Voorburg en bij keuzes in de toekomst hier eenvoud aan te geven, in het bijzonder aan ondernemende vrouwen uit onze gemeente. Dank u, voorzitter, voor het woord. Ik wil mevrouw Neeteson-Tiemens heel hartelijk danken voor haar vurige pleidooi en voor haar initiatief om de motie te steunen. Voorzitter, straatnamen zijn niet zomaar uit de mouw geschud. Over het algemeen zeggen ze iets over de gemeente, ze eren de bijdrage die mensen leverden aan de samenleving, de wetenschap, de kunst en de cultuur. Onze gemeente telt ruim 600 straatnamen, zo'n 200 straatnamen dragen de naam van een man en slechts 36 namen zijn vernoemd naar een vrouw en dan vaak iemand van het Koninklijk Huis. Daarmee wordt niet alleen een deel van de geschiedenis vergeten. Het beïnvloedt ook het beeld dat we hebben van wat vrouwen hebben bereikt en kunnen bereiken in het leven. Met de ingediende motie roept deze op het college op om bij de bepaling van toekomstige straatnamen in eerste instantie de voorkeur te geven aan namen van ondernemende vrouwen die een betekenisvolle rol in onze geschiedenis hebben gespeeld. Hiermee zou de straatnaamgeving in de gemeente op langere termijn een betere afspiegeling vormen van de betekenis die vrouwen en mannen hebben in de samenleving. Vanuit de gedachte dat de gemeente Leidschendam-Voorburg inclusief wil zijn en belang hecht aan het uitdragen van gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen, kan deze motie hieraan een bijdrage leveren. Voorzitter, tot slot, ik kan me voorstellen dat het college suggesties zou willen ontvangen. Onze inwoners, onze historische verenigingen, onze musea kunnen meedenken. Ook kan geput worden uit de Huygens-database met bio's van 2000 betekenisvolle vrouwen. Ik heb even gezocht. Er kwam bijvoorbeeld op de koningin van Voorburg, ook wel poederdoos of poederdons genoemd, Anna Lubbe, overleden in Leidschendam in 1985, vooral bekend als kleurrijke straatfiguur, of Krijna Verlaan, geboren in 1931 in Stompwijk, kleinhout, richtte de landelijke succesvolle VOS-cursus op. Vrouwen oriënteren zich in de samenleving voor meestal laagopgeleide vrouwen. En de laatste, de eerste vrouwelijke heilige in de Nederlanden die de stigmata ontving, Geertrui van Oosten, geboren in Voorburg 1320. Johannes van Beek schreef over haar, er is wel een straat naar hem vernoemd, een Geertrui van Oostenstraat is er nog niet. Dank u, voorzitter. Dank u.

Ik kijk even wie verder het woord wenst in deze eerste termijn. Mevrouw Kok, gaat uw gang. Dank.

U wel voorzitter. Ik heb eigenlijk nog een vraag aan mevrouw Bos. Hij is eigenlijk een klein beetje beantwoord al in het betoog, maar ik wil dat graag bevestigd horen. U sloeg aan op de zin ondernemende vrouwen. Bedoelt u ondernemen in de breedste zin van het woord? Dank u wel. Dank.

Dank u voor de vraag. Inderdaad, ondernemende vrouwen in die zin dat ze op een of andere manier betekenisvol zijn, iets gedaan hebben. Dus niet per definitie MKB'er, maar meer dat ze in onze tijd misschien stoer zouden worden genoemd. Dank u.

Ja, volgens mij gaat het met een ronde, hè? Bij dit soort dingen is dat het geval.

Gewoon agendapunt hoor, dus je krijgt twee termijnen. Twee termijnen, dan...

Dan ben ik benieuwd naar de andere inbreng. Dank u wel, mevrouw Veld. Zag ik u?

Voorzitter, ik ben heel blij met de motie die er ligt. Straatnamen vormen onder andere het straatbeeld wat wij om ons heen zien, wat luister dan vorm geeft, en beeldvorming is ook heel erg belangrijk. Om dan een heel kleine uitstap te maken, zou ik ook willen benoemen dat GroenLinks jarenlang al het Zeeheldenkwartier toch een vrij problematische naam vindt, onder andere omdat daar veel straatnamen zijn van mensen die niet alleen maar als helden worden gezien, en dat wij dus ook zeer erkennen dat straatnamen enorm belangrijk zijn. Maar dat gezegd hebbende, eer aan wie eer toekomt, dat zijn in dit geval, als ik het goed zeg, Lydia Tie en Charlotte Bos. Bedankt voor de initiatieven in deze motie en wij steunen hem van harte. Meneer...

Ja dank u wel, voorzitter. GBV is voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen en ook tussen mensen die zich niet kunnen identificeren met beide geslachten. Bij het kiezen van een straatnaam vindt GBV het belangrijk dat binnen een wijk een thema gekozen moet worden dat bijvoorbeeld recht doet aan de historie. Bijvoorbeeld in de Duivenvoorde-corridor vindt GBV het belangrijk dat er gekeken wordt naar de historie in het gebied, zoals de aanwezigheid van kasteel Duivenvoorde en de vele ondernemers uit dit gebied, en dat hierbij eerst gekeken wordt naar vrouwen. Dat zouden wij toejuichen. We zijn een voorstander van meer vrouwennamen, maar het moet dus geen doel op zich zijn. Als we de motie met die intentie mogen lezen, dan zullen we deze steunen. En dan nog een vraag met een knipoog: in welke categorie is de Boslaan in Leidschendam meegeteld? Nou...

Ja, om met de laatste vraag te beginnen, ik voel mij zeer vereerd dat ik voorlopig ben. Maar even kijken. Nee, het is geen doel op zich, maar het is wel scherp letten op de focus, hè? Als je ziet dat er een Johannes van Bekennaamstraat is en niet, nou ja, de eerste Heilige Geertrui van Oosten. Of nou, wat ik ook eerder aan deze en gene heb verteld bij Sijtwende, dat het dan 5 of 6 mannelijke componisten uit Italië worden genoemd, waarvan ik denk, we hebben geen band met Italië. De helft van de componisten kennen we niet, dan voel ik me zeer blij met bijvoorbeeld de suggestie van Gebel V bij Duivel voor de corridor. Kijk naar de historie van de lokale omgeving en daar kan ik helemaal mee.

Instellen mevrouw Kortman wilde nog in de eerste termijn ook een inbreng leveren en ik zie mevrouw Van der Heijden ook. Overigens ben ik altijd heel blij dat het Boslaan erin is en niet Bosweg van Kortman.

Dank u wel, voorzitter. Ja, ook vanuit de VVD kijken we positief naar deze motie. We hechten ook natuurlijk belang aan gelijkwaardigheid en inclusiviteit. En we begrijpen ook dat het vanuit de geschiedenis niet altijd vanzelfsprekend is geweest dat namen van vrouwen werden gebruikt bij de straatnamen. Gelukkig hebben we een emancipatiegolf achter ons liggen, nog niet zo heel lang geleden. Daar moeten we ons misschien ook wat meer bewust van zijn. In mijn tijd, toen ik de kinderen kreeg, was het nog niet eens gebruikelijk dat je in het onderwijs parttime kon werken. Dat noem ik altijd maar even. Dat is nog maar 30 jaar terug, dus ik denk dat het heel belangrijk is dat we hier ook oog voor hebben en dat we ons er bewust van zijn. Mijn vraag is nog wel aan mevrouw Bosch. Ik lees in de motie dat er gestimuleerd zou moeten worden om de balans in ieder geval te gaan vinden van vrouwennamen in de straten. Betekent dat dan dat dat ook per se lokaal zou moeten zijn, of zou dat ook aan het college gelaten kunnen worden om te kijken in de meest brede zin van het woord? Wellicht ook de gemeenten om ons heen die daarmee nog een rol zouden kunnen spelen. En klopt het ook dat het om nieuwe straatnamen gaat? Dank u.

Voor deze vragen. Ten eerste gaat het inderdaad met nadruk om nieuwe straatnamen om daarmee te beginnen om niet onnodig op kosten te jagen en om niet onnodig de discussie te gaan. Laten we eerst beginnen met de nieuwe. Er komen een aantal nieuwbouwprojecten aan waar kansen liggen om dit aan te pakken en een tweede is dan de vraag, kijk, ik heb gefocust op lokaal omdat in de motie, omdat ik zag van de Italiaanse componisten waar we geen binding mee hebben. Laten we dan niet het lokale verbreden omdat we daar echt een rijke historie hebben. Maar het laat onverlet, we zijn natuurlijk, er zijn geen grenzen in deze, en dat ben ik helemaal mee eens, maar om per definitie al buiten de grens te gaan. Nou, dat zou ik echt heel erg jammer vinden als we een rijke historie binnen de grens hebben.

Dank u, dank u wel. Mevrouw Van Eijden, gaat uw gang.

Ja dank voorzitter, ook het CDA is voor gelijkwaardigheid en herkenning doet er daarbij toe, dus wij steunen deze motie van harte. Het viel me nog wel op dat in de petitie nadrukkelijk werd genoemd dat het om overleden vrouwen moest gaan. En ik vroeg me af wat dat dan betekent voor de Boslaan en mijn collega Bos.

Dank u voorzitter, uitzonderingen moet je altijd hebben, geloof ik, op de regel, maar het is vanzelfsprekend omdat er voorbeelden zijn dat mensen in hun leven kunnen veranderen en waardoor je dan als gemeente in verlegenheid gebracht kan worden om een naam te veranderen, al dan niet.

Dank u, meneer Wilschut. En dan de laatste in deze rij?

Ja voorzitter, heel kort. De ChristenUnie vindt het terecht dat we in het vervolg meer straatnamen gaan vernoemen naar vrouwen. Er is maar één iemand die eer toekomt, maar om meer balans te brengen in de straatnamen, vinden we als ChristenUnie echt een heel goed idee. Dank.

U wel. Nou zou ik eigenlijk de heer Brok willen vragen of hij het voorzitterschap van mij wil overnemen, dus ik denk dat het goed is dat hij dat kan doen.

Het aanleggen van nieuwe straten is dusdanig lang geleden dat we het erover moesten hebben. Wie is eigenlijk portefeuillehouder hierop? En ik moet wel zeggen, ik vind het wel eervol dat ik ben aangewezen. Maar er is ook een beetje van ja, doe maar die dan omdat we het met zijn allen echt een belangrijk onderwerp vinden, dus we hebben het er ook over gehad. U heeft ook aangekondigd mevrouw Bosch dat u dit ging doen, dus daar hebben we ook de kans gehad om het erover te hebben en je merkt aan alle kanten dat soms iemand gewoon ergens op moet wijzen voordat je het ziet. Je moet het zien voordat je het doorhebt, hoe zeg je dat, pas als je het ziet, realiseer je je dat die balans er zo is en ook dat er al best lang geleden voor het laatst straten naar mensen zijn vernoemd. We hebben hele wijken die heten naar vogels en naar kleuren en daar zitten we dan. Dus het is ook mooi om er zo op gewezen te worden, hè? Dus dat is één en twee is we hebben gezegd. Ja, het is zeker ook met de toevoeging die u zelf ook hebt gegeven over historische context hebben gezegd, nou ja, als er nieuwe straten bijkomen, willen we heel graag kijken naar waar is het, waar speelt het, wat is er hier vast te leggen, want zeker ook wat gezegd is. Straatnamen zijn heel structurerend, ook in je beleving van de buurt, dus op die manier en ook zoals u het zelf zegt, hebben we gezegd, daar gaan we zeker een voorname plek geven in het afwegen van nieuwe straatnamen. Ik moet ook eerlijk zeggen. Je weet ook, we hebben een portefeuille die ontzettend hard werkt in het gerealiseerd krijgen van nieuwe woningen en nieuwe buurten en straten. Dus het zou echt ook wel heel tof zijn als we dat lokaal ook gaan meemaken dat we dit moment kunnen gebruiken om deze motie uit te voeren. Dat.

Dank, dan kijk ik even de tweede termijn rond. Mevrouw Bosch, ik zie een hand van mevrouw Kok? Ja.

Voorzitter, dank u wel. Dank ook aan mevrouw Bos voor het toelichten van de motie en dank voor het initiatief en de petitie van mevrouw, zeg ik dat goed, Tiemens. Mevrouw Tiemens, ja. Hoe is het al be feminist? Zou ik nog maar eens graag in deze Raad willen markeren en onze straatnamen zijn volgens mij een manier om daar uiting aan te geven. Dus de Partij van de Arbeid steunt deze motie van harte en dan hoop ik dat als mijn dochter, die nu 9 maanden is, zo oud is en zulke slimme vragen kan stellen zoals de dochter van mevrouw Tiemens, dat ik haar dan een antwoord kan geven, nou ja, dat beter volstaat, zeg maar, waarin we meer straatnamen met vrouwelijke namen hebben. En dat zal zo zijn over een jaar of 9 dan dat nu het geval is. Dank u wel.

Mevrouw Veld. Nee, meneer Rosman, daar. Mevrouw Kortman nog? Mevrouw van der Heijden. Meneer Wildschut. Dan sluit ik de tweede ronde en dan gaan we weer even wisselen voor het stemmen.

Zo. Ik heb een groot deel van uw inbreng opgevat als stemverklaringen, dus we gaan gewoon stemmen. Wie is voor deze motie? Ik zie alle handen omhoog gaan. Aangenomen, gefeliciteerd. Wordt vervolgd. Gaan we naar het volgende onderwerp, dat is de motie die is toegevoegd aan de agenda. Op het...