3.d Raadsvoorstel: Vaststellen Kompas van de Leefomgeving
Dank u wel, voorzitter. In mijn eerste termijn, en dat is alweer twee weken geleden, heb ik iedereen die heeft meegewerkt aan dit stuk hartelijk bedankt. Dat wil ik hier, hoewel het eigenlijk hetzelfde debat nog steeds is, toch herhalen, want dat is wel belangrijk om nogmaals te zeggen. De vorige keer had ik nog twee minuten over, daar heb ik een punt gemaakt en dat komt vanavond ook weer terug. Maar mijn fractie had nog meer punten die we vanavond in de tweede termijn dan zouden willen inbrengen. Voorafgaand aan de behandeling heb ik even gegoogeld naar wat andere gemeentes zoal hebben op de Omgevingswet en de omgevingsvisie, en dat valt nog bar tegen als je een beetje rondkijkt. Het zijn er een aantal, dat geeft aan dat onze gemeente het heel goed doet, dat wij voorop lopen, dat wij initiatief nemen. Maar het stelt ons ook voor problemen, want wij weten dus ook niet precies wat je allemaal kan met zo'n kompas voor de Leefomgeving en welke keuzes je kan maken. Noem het de wet van de remmende voorsprong, want misschien komen we er straks achter dat er misschien wel dingen in hadden kunnen staan waar we nu het bestaan nog niet van weten. Want, voorzitter, dit is niet zomaar een raadsvoorstel, want als de raad hier nu mee instemt, dan leggen wij een groot deel van onze doelstellingen voor de komende decennia vast. Natuurlijk is het een levend document en wordt er elke keer benadrukt dat we dit kunnen wijzigen met de tijd, als er noodzaak toe is. Maar dat gaat niet zo makkelijk als we allemaal wel denken. Dat is veel lastiger, dus het is zaak dat we hier vanavond, en niet alleen vanavond, maar goed met zijn allen over nadenken en ook realiseren wat de consequenties zijn van dit stuk. Want met dit kompas zetten wij de richting uit voor de omgevingsvisie en de omgevingsvisie. Die vervangt straks in één klap alle bestemmingsplannen en bepaalt voor een groot deel hoe onze gemeente er fysiek uit gaat zien. En dat is niet niks. En voordat ik op de inhoud van het kompas kom, wil ik graag een praktisch punt maken. Dat heeft de VVD in deze zaal ook al in beeldvorming gemaakt. En dat is dat je door de doelstellingen te nummeren van één tot en met zeven je een soort rangorde veronderstelt en een soort prioritering. En ons is in die beeldvorming duidelijk gezegd dat dat niet de bedoeling was, dat dat niet de suggestie is die ervan uit moet gaan. Dus doelstelling één is niet belangrijker dan doelstelling zeven. En daarom wil ik heel praktisch voorstel doen om de thema's te rangschikken op basis van alfabetische volgorde, of in ieder geval die nummering niet vast te houden in de verdere ontwikkeling van dit plan, omdat het toch bij ons het gevoel een beetje blijft bekruipen dat we straks denken: doelstelling één, daar gaan we eerst naar kijken, dan doelstelling twee. En dat is volgens mij niet de bedoeling. Volgens mij kan iedereen het daar mee eens zijn, maar dat is een verzoekje van ons. Voorzitter, dan de inhoud. Twee weken geleden heb ik in twee minuten kunnen aangeven dat dit document wat de VVD betreft meer aandacht verdient dan zomaar een onderwerp aan het einde van de raadsvergadering. En helaas staan we hier toch weer om tien voor elf, want nu resteert slechts alleen de tweede termijn, dus we zitten eigenlijk nog steeds in hetzelfde debat. Maar vanavond hebben we het over de parkeernormen in het Damcentrum en we hebben het ook over het groen op Schakenbos. We hebben het over de parken in Voorburg West. We hebben het ook over het openbaar vervoer in Stompwijk en over het al dan niet inzetten van mengvormen van horeca en winkels. En dat is dus best wel veel waar we het even in een onderwerpje over hebben en dan ook nog eens hoe we daar de komende 30 à 40 jaar tegenaan kijken. En we hebben het ook over de woningbouw in de komende decennia en het al dan niet inzetten van een dekkend netwerk aan fietspaden, zomaar wat dingen die in dit kompas staan. En dat is nogmaals niet weinig. En op basis waarvan bepaal je dan of je het hier nou mee eens bent of niet en welke uitgangspunten hanteer je dan? Want er zijn echt dingen in waar niet iedereen het mee eens is. Of er zijn dingen in waar wij het niet mee eens zijn. Er staan dingen in waar anderen het niet mee eens zijn. Dus dingen waar we het wel mee eens zijn en andersom. Maar wat voor de VVD belangrijk is in dit stuk en in het kompas is dat we het mogelijk maken, het mogelijk maken van eigen initiatief van de inwoners en ondernemers en van minder regels en van de vrijheid om je eigen keuzes te maken, maar ook de verantwoordelijkheid nemen voor je omgeving en de mensen om je heen. En de gemeente is er voor de inwoners en niet andersom en de ruimtelijke inrichting moet tegemoetkomen aan de wens van de inwoners en de gemeente moet zich wat ons betreft focussen op haar kerntaken, zoals veiligheid en bereikbaarheid. En de inwoners moeten niet van bovenaf in een ideaal plaatje worden geduwd en op die manier hebben wij naar dit kompas gekeken en uit dat oogpunt zien wij ook een heleboel positieve dingen. Ik heb het dan bijvoorbeeld over het collectief particulier opdrachtgeverschap waar de heer Brands en ik eerder aandacht voor vroegen bij het bouwen van woningen. Ruimte voor ondernemers voor mengvormen van horeca en winkels, ruimte voor meer en gezamenlijk gebruik van accommodaties of eigen bouw en woninguitbreiding makkelijker mogelijk maken. Maar er zijn ook een aantal punten die niet aan onze uitgangspunten voldoen, bijvoorbeeld omdat ze niet genoemd worden. En in de eerste termijn heb ik al gezegd, dat heb ik dit al gezegd. Alleen in het inleidende hoofdstuk over samenwerking in de regio komt veiligheid in een alinea aan bod. En wat ons betreft is veiligheid de eerste behoefte van mensen, een veilige woonomgeving. En waarom krijgt de veiligheid en het veiligheidsgevoel van onze inwoners niet de aandacht die het verdient in dit document? En de VVD heeft op dit punt dan ook een amendement ingediend. Wat mag ik met trots zeggen? Ook de steun krijgt van het CDA, D66 en Gemeentebelangen, waarvoor dank en waar ik ook graag de reactie op zou willen vragen van de wethouder hoe hij dat ziet. Voorzitter, de VVD wil naar een gemeente met volop ruimte voor eigen initiatief, ruimte voor ondernemers, ruimte voor horeca en het woord duurzaam komt tientallen keren terug en groen gaat al richting de 100. Als je even zo'n Control, F.
Het de vorige keer al het woord leuk of gezellig of terras komt er niet in voor, gewoon niet, zat er niet in. Veiligheid, een maatschappelijk initiatief, wordt wel genoemd in de inleiding van het kompas, maar heeft het kompas zelf uiteindelijk niet gehaald. Veiligheid idem dito en slechts een handjevol keer staat het erin. En, wij vragen ons dan af, leggen wij onze prioriteiten dan wel goed? Zijn de juiste vragen gesteld bij het opstellen van dit document? De VVD mist de notie dat we een fijne woongemeente willen zijn waar kinderen goed en veilig kunnen opgroeien met goede scholen, voldoende activiteiten en een veilige verkeerssituatie. Ik hoor graag hoe de wethouder dit ziet en of hij kan toezeggen dat er bij de uitwerking van de omgevingsvisie straks meer aandacht komt voor onze jeugd dan in het kompas nu het geval is. En ook hoor ik graag of de wethouder het ermee eens is dat er ook voldoende ruimte moet zijn voor leuke dingen zoals horeca, evenementen, sporten of winkelen. En voor de VVD zou het een gemiste kans zijn als dit soort dingen er niet in staan, want wij willen echt een prettige woongemeente zijn. En een ander punt dat wij missen is het simpele feit dat de auto niet alleen vandaag, maar ook over 20 jaar nog het meest gebruikte vervoersmiddel kan zijn. We kunnen het leuk vinden of niet leuk vinden, maar het is wel zo. Er staat een enorm project in de startblokken. We hebben er
Voorzitter, interruptie van mevrouw Van der Gronde. Ja, we...
We kunnen het leuk vinden of niet, u zegt het, ik hoor het. We spreken elkaar over 20 jaar en kijken hoeveel auto's er dan rijden en hoe snel we de fossiele brandstof hebben afgeschaft.
De heer Wassenberg op ditzelfde punt, de heer Rozenboom. Nee, voorzitter?
Hoor de heer Heil zeggen dat het een leuke gemeente moet zijn en noemt een aantal zaken, hé leuke dingen voor de jeugd. Wat doen we hier voor de jeugd? U zegt er moeten activiteiten zijn. Er moeten evenementen zijn, maar waar wordt dat al betaald? Want ik heb volgens mij ergens gelezen dat we moeten gaan bezuinigen en ik hoor niet de VVD zeggen dat er geld bij moet voor cultuur en dergelijke. De heer Heil.
Nou, ik vind het jammer te horen dat de heer Rozenberg, dus als we zeggen van we gaan, waar gaan we de komende 40 jaar naartoe? Dat als wij dan zeggen, dan zouden we ook ruimte willen maken voor leuke dingen. Dat die zegt, ja, dat kunnen we niet betalen. Natuurlijk. We hebben het gehad over de begroting van komend jaar. We hebben het nu over een kompas voor de komende 40 jaar, dus ik zie ook gewoon als wij op een gegeven moment toekomen aan het opnieuw inrichten van een bepaald gebied of in de omgevingsvisie dat daar gewoon ruimte voor moet zijn. Want het moet kunnen plaatsvinden dat dat geld kost en dat je daar keuzes in moet maken is evident. Dus ik heb nu niet een plan voor de komende 40 jaar. Welke evenementen ik wil gaan organiseren. Ik wil alleen als iemand met een goed initiatief komt om een evenement te organiseren dat er ook in onze gemeente ruimte is om dat te doen en dat we dat dan nu bijvoorbeeld vol hebben gebouwd.
Ik denk dat die ruimte de beste is, maar als je wel de ruimte hebt, maar vervolgens heb je niet de mogelijkheid om daar dat ook echt te ontplooien door middel van een gemeentelijke bijdrage of wat dan ook, ja, dan wordt het toch vrij lastig. Dus u zegt het al, we gaan terug naar de nachtwakersstaat. Bereikbaarheid en veiligheid zijn kennelijk de thema's voor de VVD. En tegelijkertijd zegt u, maar er moet ook nog iets zijn als activiteiten en dergelijke, wie bekostigt dat dan? Dat is het thema van de VVD. Van de nachtwakersstaat maar tegelijkertijd. Het moet wel leuk zijn. Betekent dat alleen maar horeca, betekent dat de borrelglazen, de rode wijn en de witte wijn. Ja, dank.
Dank u wel, dat zei ik net ook, hè? De gemeente moet er zijn voor de inwoners en niet andersom, en u onderschat denk ik de kracht en het initiatief van mensen. Er zitten hier in de zaal vanavond mensen die zonder dat de gemeente daar een cent aan uitgaf toch heel veel leuke activiteiten hebben weten te ontplooien rondom die stedenbanden. Dus als u van mening bent dat de gemeente dat allemaal moet betalen, dat vind ik echt jammer. Mensen hebben eigen initiatief, kunnen zelf in hun wijk leuke dingen organiseren, daar hoeft niet altijd geld van de gemeente bij en ik snap ook niet precies waarom dit in dit kompas van de leefomgeving voor u zo'n groot probleem zou zijn als wij dat aanvragen.
Ben heel blij dat meneer Helsen het over vertrouwen heeft in het eigen initiatief van mensen. Kunnen we dan ook bespreken dat mensen voortaan hun auto's op hun eigen terrein parkeren? Nou, als mevrouw...
Van der Gronden voorstelt om voortaan alleen maar huizen te bouwen met parkeerplekken voor de deur, ben ik daar helemaal voor. Voorzitter, mag ik om verder te gaan op de auto, hè? Er staat een enorm project in de startblokken rondom de ongelijkvloerse kruisingen van de N14. We hebben er vanavond over gestemd en inwoners uit de hele gemeente hebben hun zorgen geuit over de doorstroom van het verkeer en de toenemende verkeersdruk. We krijgen te maken met miljoenen extra auto's. En ook u vindt dat een probleem en ik ook, maar hoe kijken we dan in dit kompas voor de leefomgeving? Waarin we vinden dat men daarin vooral wandel-, fiets- en skatepaden terugvindt. Maar waar is die auto? Waar is die notie dat er de komende jaren miljoenen extra verkeersbewegingen naar de mol gaan? En die verkeersafwikkeling, hoe leuk je het vindt of niet, zal wel plaats moeten hebben, want iedereen hier is in gelijke mate tegen files. Voorzitter, in 2023 beginnen we dus hopelijk aan de aanleg van de ongelijkvloerse kruisingen. Met een beetje geluk zijn we 10 jaar later en dan zijn we over 10 jaar vanaf nu ongeveer klaar. Maar waar is dit terug te vinden in het kompas van onze leefomgeving? Zeker gezien alle problemen en zorgen van de inwoners? We gaan heel veel bouwen, onder andere op Schakenbosch, vanavond ook weer gehoord, 100 woningen moeten er komen, maar voorzitter, tenzij het allemaal 16-jarigen zijn die die huizen gaan bewonen en met skateboard naar hun werk gaan, zullen er toch ook iets van wegen moeten worden aangelegd om al die auto's er naartoe te krijgen? En nogmaals.
Meneer, het is natuurlijk geen natuurwet dat iedereen die ergens komt wonen altijd een of twee auto's meeneemt. Er zijn ook mensen die gewoon heel graag het openbaar vervoer willen nemen, als dat tenminste een degelijk stelsel is van fijnmazig openbaar vervoer waarmee iedereen kan komen waar ze heen willen. Dus dit is ook gewoon een politieke keuze die we inderdaad in dit kompas met elkaar aan het bespreken zijn. Dat vind ik ontzettend goed, maar u moet dus niet doen alsof autobezit en de groei daarvan een natuurverschijnsel is dat komt met bevolkingsgroei. Dat is onzin. De heer Heil.
De heer, dank u wel, voorzitter. Daarom zei ik ook dat het woordje duurzaam en het woordje groen er ongeveer 100 keer in voorkwamen en de auto niet. En dat is mijn probleem, dat u ontkent dat er auto's zijn, en dat is gewoon niet waar, want het openbaar vervoer krijgt alle aandacht. In het kompas staat het 10 keer in, dus dat heeft u helemaal binnen. Wij vragen alleen ook aandacht voor mensen die met de auto naar hun werk gaan. De VVD vraagt daarom wel de toezegging van de wethouder dat de ontsluiting van het autoverkeer erbij komt, en als het in uw geval 1/2 auto per huis is en in ons geval misschien 1,5 auto per huis, maakt dat niet zoveel uit. Maar in beide gevallen zal dat wel op een normale manier moeten worden ontsloten. Want alle insprekers vanavond, ook weer over geluid, gingen allemaal over al die auto's bij ons voor de deur langs. Voorzitter, en ik benadruk dat dit voor de VVD echt een belangrijk punt is in dit punt. Afrondend.
De VVD mist in dit document dus een beetje de notie dat de gemeente er is voor de inwoners en de inwoners, niet voor de gemeente. We willen duurzaam en groen, maar we willen ook leuk, gezellig en veilig. Dat zijn voor ons kernwaarden en dat zien we echt te weinig terug. En zoals ik in mijn inleiding al aangaf, er is toch bar weinig vergelijkingsmateriaal. We weten wel wat we opschrijven, maar weten we ook wat we niet opschrijven? Daarom vragen we de wethouder of hij nog eens bereid is om goed te kijken naar deze punten en om te kijken of dit alsnog op een of andere manier in het kompas kan worden opgenomen. En er is geen haast. Laten we ook alsjeblieft niet haasten. En nou, ik wil daar de beantwoording van de wethouder even op afwachten en het lastige is: we hebben dus geen. Dit is de tweede termijn, dus ik kan niet nog een keer terugkomen. Dus als mocht dat niet kunnen en mocht de wethouder nou aangeven van dit gaan we dan dat dit dat kan niet, dit is het. Dan vragen wij alvast agendering aan in een volgende raadsvergadering, zodat we ook deze punten via een amendement of motie nog kunnen inbrengen, want ik wil benadrukken dat ze vanavond niet opnieuw over het kompas spreken, maar dat we de vorige keer te weinig tijd hadden om überhaupt de eerste keer dat we erover spraken af te maken en dit nogmaals wil benadrukken hoe belangrijk dit onderwerp is voor nu, voor onze gemeente en voor de inwoners. En als er ooit een onderwerp was dat het aandacht verdient om twee keer besproken te worden, dan is dit het wel. Dank u wel, voorzitter.
Hij maakt het punt van het onderwerp veiligheid en ik heb zijn amendement gelezen en ik ben benieuwd hoe hij een veiligheidsgevoel objectief wil borgen en hoe daadwerkelijke veiligheid eruitziet. De heer
Nou bijvoorbeeld, ik een klein voorbeeld, maar wij zijn, wat ik zei, bij mijn collega mevrouw Arens wezen kijken bij de plek waar die branden zijn gesticht de afgelopen week. En dan kom je toch op plekken waar je heel erg kruip-door-sluip-door-wijkjes krijgt, slecht verlicht, voor iedereen toegankelijk. Je kan al die paadjes van twee kanten uit en dat zijn dingen waar je bijvoorbeeld naar kan kijken: naar de verlichting, naar het ook voor het veiligheidsgevoel, verlichting van je wandelpaden, dat je 's avonds als je gaat joggen, niet bang moet zijn dat je struikelt over stoeptegels. Dat is ook veiligheid. En dat soort, het kan in dat soort kleine dingen zitten, maar daar zit het, daar zit, dat is mensen naar buiten gaan dat ze zich veilig voelen. Ja, dat...
Dat snap ik, maar dan gaat het nog steeds om een gevoel en ik denk dat je een gevoel heel moeilijk objectief kunt borgen en waar we het dan over hebben is incidenten. Er is een stukje onveiligheid in de wijk. Dat kunnen we herstellen. Maar moeten wij op basis van incidenten dan een veiligheidsbeleid in het kompas voor de leefomgeving gaan opnemen?
Nee, zeker niet, voorzitter. Mijn punt is meer dat het een punt is waar je rekening mee moet houden in je ruimtelijke vormgeving, dus ook qua oversteekplaatsen. Dat kan je wel objectiveren, want een verkeersknooppunt zonder stoplichten voor voetgangers is minder veilig dan waar een zebrapad met stoplichten ligt. Een zebrapad met stoplichten is veiliger dan een zebrapad zonder stoplicht, dus dat kan je wel objectiveren in sommige gevallen, maar dat kan ook zeker niet altijd. Het gaat er ons om, en dus het is helemaal niet wat ik begon met te zeggen, er ligt echt een heel goed stuk, hè? Laat daar geen misverstand over bestaan, maar daar missen ze gewoon een aantal dingen. Veiligheid was daar een van. Ik heb vooral gefocust op wat er wat ons betreft meer in zou moeten. Ik wil niet voorkomen alsof wat erin staat per definitie slecht is, maar het is een notie die je ook in het ontwerp van je ruimtelijke omgeving moet meenemen. Dat je kijkt van: als we ergens een appartementencomplex neerzetten, zit er dan een donker halletje waar je naar binnen moet door een raar steegje, of kan je daar in openheid en volle vertrouwen naar binnen lopen? Dat soort dingen zijn wat mij betreft ook belangrijk in de inrichting van de leefomgeving.
Hiermee ga ik naar de volgende spreker, mevrouw Van der Gronden.
Voorzitter, energieneutraal en klimaatbestendig wordt Leidschendam-Voorburg. Dat is een enorme opgave. Dat betekent afkicken van fossiele brandstoffen. Het betekent niet vaker restafval ophalen en dan helemaal niet meer parkeerplaatsen bouwen. Het betekent wel eerst je fietsroutes plannen en je openbaar vervoer en dan kijken waar de automobilisten passen. Het betekent ook in al je bouwplannen ruimte laten voor de natuur. Tussen de stenen en het asfalt moet je een plek maken voor groen, voor dieren, voor gras, voor misschien wel kale aarde, al is het maar omdat een nieuwe uitstervingsgolf ons dreigt te treffen. En omdat het water ook ergens heen moet. Het betekent alle woningen van het gas af. Dat kunnen we onze inwoners niet zelf laten opknappen met hun initiatieven, al zullen die sympathiek zijn en ook komen. Maar de meeste mensen zullen hier hulp bij nodig hebben en daar moeten we stevige actie voor ondernemen, moeten duidelijkheid bieden. En zelf stappen gaan zetten. Energieneutraal en klimaatbestendig, woorden die dus harde keuzes betekenen en die harde keuzes gaan nieuwe problemen met zich meebrengen. Die nieuwe problemen moeten we ook gaan oplossen, dus ja, dit wordt hard werken voor ons. Maar het zijn dus geen vrijblijvende woorden die vanzelf waar worden als je ze maar vaak genoeg zegt. Klimaatbestendig en energieneutraal. Dat moeten geen buzzwords zijn. Laten we nou met elkaar afspreken dat we echt gaan doen wat nodig is. En niet alleen gaan zeggen dat het belangrijk is. En dan wil ik nog wel zo'n buzzword bespreken: burgerparticipatie. Ze zeggen ook allemaal dat ze het erg belangrijk vinden. En toen mijn collega Matt Luthi vroeg wat wordt gedaan om moeilijk bereikbare groepen te betrekken bij de inrichting van hun leefomgeving, vertelde de wethouder dat we ons best doen om die bijeenkomsten zo toegankelijk mogelijk te maken. Nou, dat is natuurlijk mooi, maar toegankelijkheid alleen is niet genoeg. Mensen moeten ook actief worden uitgenodigd op een manier die hen aanspreekt. Meer nog, de wijze waarop participatie wordt aangeboden moet ook passen bij de doelgroepen die we proberen te betrekken. Waarschijnlijk is er geen one size fits all oplossing voor burgerparticipatie. Verschillende groepen hebben misschien verschillende dingen nodig, dus we moeten er ook voor openstaan dat misschien wel veel verschillende vormen van participatie tegelijk moeten worden aangeboden om iedereen te kunnen betrekken en bereiken. Misschien wel een wijkwandeling en een open avond en een online vragenlijst en interviews met mensen op straat en een challenge. En eens in de zoveel tijd een buurtbijeenkomst. Dat is ontzettend veel werk. Dat kost wat, maar het levert ook iets op. Het levert op minder bezwaarprocedures en het levert ook vooral op meer tevreden inwoners die kunnen vertellen aan ons wat belangrijk is voor hen in de besluiten die wij nemen. GroenLinks ziet de tijd en de kosten van echte, inclusieve participatie als een goede investering in het leefklimaat van Leidschendam-Voorburg. We kunnen mensen dus bijvoorbeeld ook...
Mee te denken over de enorme duurzaamheidsopgave die ons wacht. De veranderingen die nodig zijn, kunnen we eens met ze overleggen. De problemen die zullen ontstaan. Misschien kunnen zij ook wel heel andere gevolgen voorzien dan wij en de oplossingen die daarvoor te bedenken zijn. Misschien hebben mensen ook wel betere ideeën dan wij. Laten we nou eens gaan luisteren naar onze inwoners en we zouden nog eens iets kunnen leren.
Dank u wel, dan geef ik het woord aan de heer Van de Velde. Voorzitter, dank.
Dank u wel, ik houd het kort, want we hebben al in eerste termijn aandacht besteed aan dit onderdeel en wat ik nog wel heb, want na de eerste termijn hebben we het advies gekregen van de participatieraad en naar aanleiding daarvan had ik nog wel een aantal vragen aan de wethouder. In de eerste termijn heb ik aandacht gevraagd voor de specifieke doelgroepen als kinderen, ouderen en gehandicapten en ook zij behoren tot de inclusieve stad en de participatieraad gaat daar in haar advies ook op in. En in dat kader heb ik twee vragen aan de wethouder: op welke wijze denkt de wethouder deze groepen die ik zojuist al noemde en die ook de participatieraad noemt mee te nemen in de uitwerking naar de omgevingsvisie? En de tweede vraag is, hoe sluit het sociaal kompas aan op het kompas van de leefomgeving? Dank u wel.
Dank u wel, dan geef ik het woord aan de heer Van Hoogdalem. Ja.
Hij doet het, dank u wel, voorzitter. Allereerst wil ik een compliment uitdelen aan de opstellers van het kompas. Die hebben een geweldige prestatie geleverd, vind ik. En toen ik me aan het voorbereiden was, was ik op zoek naar een zin over een kompas en ik kwam deze tegen: of ik zuidwaarts ga of zigzag, onomkoopbaar onverbiddelijk richt zich de magneetnaald noordwaarts, een dichtregel van Ida Gerhardt uit De Reisgenoot. En toen ik de afgelopen twee uur hier zo zag voorbijgaan, bedacht ik me: misschien hebben wij ook wel een kompas voor de raadsvergaderingen nodig, maar dit terzijde. Koers, die wij nu uitzetten met de doelstellingen.
Is het zo beter? Oké. De koers die wij nu uitzetten met die scherpe doelstellingen, die kunnen we wel onderschrijven, want het is een koers waar we op kunnen varen. De trends op basis waarvan de agendapunten en de hoofdkeuzes worden gemaakt, zijn wat ons betreft duidelijk. En wat dat betreft is het glas halfvol en je kunt er nu nog ontzettend veel aan toevoegen. Maar ik denk dat dat wel komt in de verdere uitwerking van de omgevingsvisie. Wel vinden we dat er toch sprake is van een zekere mate van onevenwichtigheid als je kijkt naar de agendapunten enerzijds en de hoofdkeuzes anderzijds. Als voorbeeld kun je daar doelstelling twee, dat gaat over een gevarieerd en betaalbaar woningaanbod, nemen. Die doelstelling onderschrijven we natuurlijk van harte, zeker als het gaat om de sociale woningbouw. En als dat agendapunt woningbouw komt ook nog terug in de hoofddoelstellingen en vijf. En toch leidt dat maar tot heel twee concrete kwantificeerbare hoofddoelstellingen: 4000 woningen om in de regionale behoefte te voorzien en 20% van de bestaande bouw wordt levensloopbestendig. En die overige doelstellingen op het gebied van de woningbouw zijn nog wat vaag en dat zou misschien een stuk concreter kunnen zijn. En we gaan er ook vanuit dat in de uiteindelijke uitwerking van de omgevingsvisie een samenhangend en integraal woningbeleid wordt neergezet, waarbij ook de doorstroming, want dat is natuurlijk ook van belang, de doorstroming van de ene woning naar de andere, voldoende aandacht krijgt. Om Leidschendam-Voorburg goed bereikbaar te maken en te houden, wordt ingezet onder meer op snelle fietsroutes en een regionaal fietsnetwerk. Dat is op zich een goede ontwikkeling, maar laten we niet vergeten, en in die zin ben ik het met de heer Heens eens, dat de mol of de Nederlands en de doorstroming van het gemotoriseerde verkeer op de N14 een enorme invloed hebben op onze leefomgeving. En misschien gaan wij wel niet over die doorstroming op de N14, want dat is een zaak van Rijkswaterstaat, maar dat heeft wel een enorme invloed op onze leefomgeving en op de wijze waarop straks onze inwoners zich kunnen gaan verplaatsen in het lokale verkeer. En dat geldt ook voor maatregelen en ontwikkelingen in onze buurgemeente, vooral de maatregelen die Den Haag gaat treffen, kunnen van enorme invloed zijn op onze leefomgeving. En tenslotte vinden we wel dat de omgevingsvisie waar we op aan koersen alle inwoners van Leidschendam-Voorburg moet aangaan. Het is daarom dus zaak om die inwoners te betrekken. Niet alleen door ideeën op te halen, maar ook ze te betrekken bij de verdere beleids- en planvorming en ook in de uitwerking. En het is daarbij wel van belang dat we een representativiteit nastreven. De Omgevingswet als zodanig vereist dat ook. Volgens mij zeggen de artikelen 10 en volgende iets over wat we daaraan moeten doen aan burgerparticipatie en dat is redelijk hard voorgeschreven. Maar desalniettemin moeten we toch alles in het werk stellen om moeilijk bereikbare groepen ook te betrekken. Collega Van der Gronde zei het al, en ook de heer Van Duffelen had het daarover. De omgevingsvisie van Leidschendam-Voorburg is immers ook voor die moeilijk bereikbare groepen. De omgevingsvisie is van ons allemaal.
Dank u wel. Dan ga ik naar de volgende spreker, de heer Marduri.
Ja voorzitter, dank u wel. Alweer een maand geleden dat we hierover hebben gesproken, maar toch nog dank aan de wethouder voor de beantwoording in de eerste termijn destijds. Ik moet zeggen, ik was in eerste instantie niet helemaal blij met het uit elkaar trekken van de termijnen, maar achteraf gezien denk ik dat het zeer nuttig is geweest. Een aantal partijen heeft elkaar gevonden in het amenderen van het stuk. Onder andere afstemming van omgevingsvisies met buurgemeentes, veiligheid, maar ook burgerparticipatie waar wij aan hebben gewerkt. Zoals in de eerste termijn genoemd, merkten we op dat burgerparticipatie natuurlijk heel weinig genoemd werd en om die reden heeft D66 een amendement voorbereid. Met wat redactionele aanpassing door andere partijen wordt hij bijna door de gehele Raad gesteund, waarvoor dank. Ik hoop alleen nog de ChristenUnie te verleiden. En alvast een kleine toelichting op het amendement: de inhoud van het amendement heb ik bewust zo weinig mogelijk in proberen te sturen. Ik bedoel, het stuk is immers vooral richtinggevend. Wat we wel hebben opgenomen is dat we burgerparticipatie gericht willen inzetten in het vervolgtraject naar de omgevingsvisie en omgevingsplannen, maar niet hoe we dat concreet gaan doen. Ik denk voor nu dat het iets is aan het college en de kundigheid van onze ambtenaren. We konden bijvoorbeeld in de begroting al lezen dat we in 2019 aan de slag gaan met de visie op burgerparticipatie, dus ik denk dat dat ook een goed moment is om daar verder invulling aan te geven. Wel ben ik benieuwd hoe we daarin worden meegenomen. Dat gaat weliswaar over die visie, maar het heeft raakvlakken met burgerparticipatie, wat ook in dit stuk dus terugkomt. Verder sluit ik me aan bij de bijdrage van CDA, GroenLinks en PvdA over moeilijk bereikbare doelgroepen. Ik vroeg daar in de eerste termijn ook al naar, kreeg ik toch een redelijk vaag antwoord van de wethouder. Daarom ben ik benieuwd hoe daar wordt ingezet op het bereiken van een aantal doelgroepen en dan met name ouderen. Onze gemeente telt toch al 40% 55-plussers. Waarbij ik al zei dat zij niet heel digitaal vaardig zijn, maar ook gewoon de werkende mensen die overdag gewoon niet mee kunnen doen aan een wijkwandeling. En ja, ook wilde ik nog weten hoe het sociaal kompas zich verhoudt tot dit kompas. Dank u wel.
Ja voorzitter, dank u wel. Het is een tweede termijn, dus ik wil het ook inderdaad kort houden en we hebben al heel veel gehoord van iedereen. Wat mij opvalt is dat we het hier hebben over eigenlijk de vervanging van de huidige bestemmingsplannen. Dus wat willen we? In welke wijk en hoe willen we dat? Waar willen we bedrijvigheid? Waar willen we groen? En dat is wat er hier voor ligt. Ja, wij steunen de motie over de participatie van D66 en wij steunen de VVD over de veiligheid. Maar wat voor ons als fractie belangrijk was, was ook om eens naar de grenzen van onze gemeente te kijken en daarom hebben wij die motie ook ingediend om de omgevingsvisies van de aangrenzende gemeenten op elkaar af te stemmen, om in gesprek te gaan en op initiatief van onze gemeente niet af te wachten tot andere gemeenten onzalige dingen aan onze grenzen doen. Maar zelf erop afstappen en zeggen, kijk, waar kunnen we elkaar vinden? En waar kunnen we ervoor zorgen dat gemeentes mooi in elkaar overgaan en niet dat je aan de grenzen windturbines aantreft om er wat te noemen? Dat is voor ons belangrijk. Dat is ook verder kijken dan je neus lang is, want wat je buurgemeente doet, hoe goed bedoeld ook vanuit hun gemeente, onze gemeente, onze inwoners, het kan hun leefbaarheid aantasten. En dat was voor ons de reden om de motie op te stellen en ik ben ook al verheugd in de aandacht die het krijgt inmiddels en dat vind ik heel prettig. Hoe meer steun, hoe beter, want ik denk dat dit met het kompas voor de leefomgeving wat de koers zet naar de omgevingsvisie. Ik denk dat het ook heel belangrijk is om naar onze grenzen te kijken en wat daar gebeurt en daar ook onze inwoners en onze gemeente een plezier mee te doen. En daar wilde ik het even bij laten. Dank.
U wel, dan ga ik in deze termijn voor een reactie naar het college. Wethouder Rouwendal, aan u het woord.
Dank u wel, voorzitter, en dank u wel ook alle leden van de Raad die een bijdrage hebben geleverd in deze tweede termijn. Ja, het is al meerdere malen gezegd, maar ik herhaal het nog maar een keertje: het kompas voor de Leefomgeving is nog steeds een verzameling van uitgangspunten. En nou ja, het is zelfs nog niet eens de omgevingsvisie, maar nog iets wat daaraan voorafgaat. Het is dus ook nog allemaal niet in beton gegoten, hè? Het vloeit allemaal nog, dus ook de weging tussen de verschillende aspecten die we noemen, moet allemaal nog nader plaatsvinden in het verdere traject. En dat, ja meneer, heel die vroeg of we de nummering kunnen afschaffen. We zijn het met elkaar eens: de volgorde is geen rangorde, hè? Dus het is niet zo dat je het belangrijkste als eerste hebt genoemd. Maar ja, je moet dingen nog een keer in een bepaalde volgorde zetten. En ja, voor mezelf, toen ik net zat mee te luisteren, vond ik het wel praktisch als men het had over nummer twee, nummer drie, dus als hij genoeg heeft aan de toezegging dat de volgorde geen rangorde is, dan zou ik de nummering graag uit praktisch oogpunt wel willen behouden. Maar puur uit praktische redenen dan.
Mijn voorstel is om het dan op alfabetische volgorde te rangschikken, wethouder.
Voor mij lost dat ja. Het is allemaal een mineur probleem, hè? Mijn probleem, welke je dan bedoelt, lost dat niet echt op.
U mij daar nou een heel groot plezier mee doet, voorzitter, en de rest vindt het ook oké, is dat dan een...?
Volgens mij kunt u op veel instemming uit de Raad rekenen, dus dan ja. Dan heeft een wethouder maar te volgen, hè? Even kijken. Ja, het is natuurlijk ook zo dat bij de verdere concretisering natuurlijk de inbreng van de inwoners van heel groot belang is, hè? Dat willen we ook zo meenemen. Dat is misschien wel goed om even te vertellen. De Omgevingswet is een vrij groot project binnen de ambtelijke organisatie. In de begroting was er ook aardig wat financiële ruimte voor afgezonderd. In de besluitvorming komt dat niet altijd evenveel terug, maar er gebeuren ambtelijk wel heel veel dingen en één van de dingen die ik wel even noemen wil, is het ook bijvoorbeeld initiatievenproces wat nu ambtelijk is opgestart. Om even een voorbeeld te geven: als je in het verleden een huis wilde slopen en daarna iets anders wilde gaan bouwen, dan had je een sloopvergunning nodig, misschien nog wel een kapvergunning en rekening met het bestemmingsplan. Daar gingen allemaal andere ambtenaren over en die werkten ook met systemen die soms niet altijd even goed met elkaar konden communiceren, zodat een inwoner die dat dus wilde, soms ook meerdere keren hetzelfde verhaal moest vertellen en dergelijke dingen meer. Er is nu echt gekozen voor een proces waarbij de persoon één aanspreekpunt krijgt en dat het ook hele proces op elkaar aansluit. Dus om die initiatieven ook vanuit de samenleving makkelijker te laten plaatsvinden. Als ik het goed heb, wordt u daar ergens in de loop van 2019 ook een keer in een beeldvormende Raad over geïnformeerd. Er zit al verder geen besluitvorming aan vast, omdat het puur informeel is, maar het is wel goed om u daar ook over te informeren hoe u daar ook de participatie op die manier meer gestalte kunt geven.
Ik snap hem even niet. U haalt het initiatief van burgerparticipatie aan in relatie tot het slopen van een huis. Wethouder, ik...
Ik wilde een voorbeeld geven van als je initiatief neemt om ergens iets nieuws te gaan bouwen. Dat het nu dan zo is dat je dus met heel veel verschillende vergunningen werkt met veel verschillende ambtenaren die met andere systemen werken en dat er dus ambtelijk nu een proces is opgestart om die systemen op elkaar aan te laten sluiten en dat de burger ook maar één aanspreekpunt heeft, want initiatief is dus makkelijker amper erdoorheen te krijgen. Dat is niet het proces en u noemt. Daarnaast zal de participatie. Het gaat natuurlijk iets breder dan alleen maar initiatief nemen. Ook daar wordt momenteel aan gewerkt. Dat is wel een punt waar ook de Raad inderdaad in moet worden meegenomen, want dan gaat het ook inderdaad om het toekennen van bepaalde ja invloed op bepaalde besluiten aan groepen uit de samenleving die iets willen. En hoe verhoudt zich dat met het laatste woord tot de Raad? Nou, daar moet je dus kaders voor geven. Nou, daar wordt over nagedacht om een visie daarop. En in dat proces wordt de Raad ook meegenomen. En ik heb verschillende mensen ook horen zeggen van ja, participatie is leuk, maar hoe betrek je dan iedereen er echt bij? Ik denk ook dat het denken daarover nader geconcretiseerd moet worden in dat proces, want ik ben het met mevrouw Van der Gronde eens, de aanpak zo van die moet je hebben. Die zal er wel niet zijn. Iedere groep moet je op zijn eigen manier benaderen. Ja, ik kan dat vanavond dus ook niet aan u uit gaan leggen hoe we elke groep afzonderlijk gaan benaderen, want ik denk zelfs dat misschien wel van keer tot keer bekeken moet worden van wie moeten we hier nou bij hebben en hoe betrekken we ze erbij? Maar het is zeker een belangrijk punt, maar ook nou ja, nog niet zo'n hele eenvoudige, want u noemde een aantal voorbeelden wat je kunt doen om mensen te laten participeren, maar er zijn er ook meerdere varianten geweest in de voorbereiding op dit kompas. Dus ja, we doen meerdere dingen en misschien moeten we nog meer gaan doen.
Tweede, nadat dingen zijn opgehaald na de tweede participatie. Gewoon, hoe worden wij daarin meegenomen? Volgens mij is
Ik moet eventjes uit mijn hoofd gaan nadenken, want gaat u daarna weer de omgevingsvisie vaststellen en daarin komt dus ook terug wat er wordt opgehaald.
Kijk eventjes naar 2019, ja. Ik kan niet heel veel concreets.
Maar daar. Ik kwam er in een latere fase dan even iets concreter op terug met een speciaal plan.
Want waar het mij om gaat: we trekken volgens mij twee jaar uit om een visie over burger- en overheidsparticipatie, zeg maar, te gaan schrijven, wat je in mijn beleving echt in een paar weken kan doen. Ik probeer gewoon even te snappen: wanneer maken wij nou een concrete stap in hoe wij burgerparticipatie vorm willen gaan geven?
Volgens mij is één van de accenten in het kompas ook burgerparticipatie. Daarom stelde ik hem ook net en zei ik net toen ik daar stond. Het heeft raakvlakken met het kompas. Daarom noem ik hem.
Ja, u heeft gelijk, u heeft raakvlakken met het kompas, maar de burgemeester heeft ook gelijk dat de visie op de participatie staat. Dus er is een apart document dat losstaat van de omgevingsvisie als zodanig. Het is ook bredere participatie, niet alleen maar omgevingsvisie. De heer Martien dus.
Verschillend beleid met betrekking tot poespas dus een voor kompas en een voor dat is wat hij feitelijk zegt. Het
Het wetsvoorstel ligt nu al voor, dus daar hebben we de participatie gedaan zoals we die gedaan hebben. Daar hoeven we nu geen beleid meer voor te maken. Dat is afgerond. Het gaat nu om beleid. Hoe ga je in de toekomst om met participatie en dat beleid geldt dan ook voor de participatie in het kader van de omgevingsvisie. Is dat wat u bedoelt, mevrouw?
U helemaal eens met meneer Madzy dat juist wij nu als Raad het signaal afgeven dat wat ons betreft burgerparticipatie een integraal onderdeel is van het kompas van de Leefomgeving en ook voor latere omgevingsvisies. En in dat kader vraag ik me ook af, kan de wethouder toezeggen dat actief zal worden gezocht naar meer kennis over de manieren waarop burgerparticipatie kan worden aangewend, zowel in het proces van de omgevingsvisie die nu moet worden geschreven als ook later in de totstandkoming van de omgevingsplannen enzovoorts. Er zijn natuurlijk onderzoeksbureaus die hier kunnen bijstaan. Er zijn best practices in andere gemeenten. Er zijn allerlei dingen die we hier zelf nog kunnen uitproberen die we nog niet hebben gedaan. Wat bent u bereid om daaraan te gaan doen?
Ja, als wij een visie op participatie op gaan stellen, dan gaan we natuurlijk ook kijken wat er al aan literatuur en dergelijke voorhanden is. Om dat ja, de kennis van anderen kunnen we daar in ons voordeel mee gebruiken. Natuurlijk, dus die toezegging kan ik zeker doen.
Niet alleen meneer Heller geen cadeautje geven, maar aan iedereen. Hoe je ook, toch?
Ja, ja ga je ook verder nog even gelijk geven. U zei van ja, energieneutraal en klimaatbestendig dat zijn best behoorlijke termen. Het gaat niet vanzelf. Nee, daar ben ik het ook met u eens. Maar we gaan er wel als een stip op de horizon zetten, want we moeten er wel naartoe. We hebben ook niet zo heel veel keus, denk ik, gezien alle ontwikkelingen. Verschillende sprekers hebben nog gevraagd, hoe verhoudt zich nou het kompas voor de leefomgeving tot het sociaal kompas? In mijn gesprek met de ambtenaar hebben we diverse keren gesproken. Had ik het over het sociaal kompas voor de leefomgeving? Het zijn natuurlijk wel twee verschillende documenten, maar het is wel zo dat we ook ambtelijk het fysieke domein en sociaal domein. Dat hebben zoveel raakvlakken dat je dat ook. De mensen die ermee werken, ook bij elkaar wilt zitten om er gezamenlijk over na te denken, dus. Ja het. Dit kompas en straks ook de omgevingsvisie en omgevingsplan focust wel vooral. Hoe ga je de fysieke ruimte inrichten? Maar ja, het heeft ook allerlei raakvlakken met wat wil je dan daar gaan doen, hè? Dus dat ja, het zijn dus twee gelijkwaardige documenten zou ik bijna willen zeggen. Dat brengt me ook weer bij een punt. Nou.
U ja, u zegt gelijkwaardige documenten. Nou, dat is al iets, maar ik durf zelfs de stelling aan dat wij van GroenLinks het lastig zullen vinden om een omgevingsvisie vast te stellen als we daarin geen zinvolle visie hebben op inclusieve burgerparticipatie, want dat is nu juist een integraal onderdeel van de omgeving zoals wij die van plan zijn in te richten. Dus het is wel belangrijk dat we die visie op burgerparticipatie hebben voordat we echt praten over een definitieve omgevingsvisie en dat wil ik nog even benadrukken.
Is helder. Ik was een bruggetje aan het maken naar meneer Helder volgens mij, maar nu ben ik even kwijt waar het bruggetje is gebleven. Maar ja, dit is een ongelukkige opmerking. Deze raad, begrijp ik.
Het is altijd voorzitter, sorry. Ja, maar het ging natuurlijk om: hoe ga je de fysieke omgeving inrichten en wat vind je daarbij belangrijk? En in het kompas staan ook opmerkingen over: wij vinden ruimte voor onderlinge ontmoetingen en dergelijke belangrijk. Ik kom een beetje bij uw leuk en gezellig wat u een beetje mist en zelf zie ik dat wel staan in de zin van: willen we een aantrekkelijke woongemeente zijn. Er wordt ook bij de hoofddoelstellingen gezegd: ja, dan willen we een mix van activiteiten doen en een openbare ruimte die uitnodigt tot ontmoeting, hè? Er moet ruimte zijn voor ontmoeting, er moeten voorzieningen zijn voor jong en oud. Dus daar zitten wel de haakjes in, waarbij we dan in de verdere uitwerking ook uw punten mee kunnen nemen. En ik denk ook trouwens dat de ruimte voor initiatieven juist ook bij dit soort dingen van: hoe vind je nou, wat vind je nou leuk, dat het juist daar heel belangrijk voor is, want daar ben ik het wel met u eens dan. Dan gaat de gemeente niet voor de inwoners bepalen wat leuk is, maar dat moeten ze dan zelf ook aan kunnen geven. Ook daar moet ruimte voor zijn, ook voor de jeugd. Overigens zijn met dat vond u ook belangrijk en het is ook wel eens de jeugd, volgens mij, die die skatebanen heeft toegevoegd in dit stuk. Even kijken. Meneer Van Duffelen heeft nog een vraag van: ja, hoe gaan we nou die lastig te bereikbare groepen meenemen in die participatie? En die vraag heb ik dus al een beetje beantwoord. Ik denk ook dat in het vervolg van het proces ook even: hoe gaan we dat nou precies aanpakken? Ook de participatieraad weer mee kan denken om daar ook concrete uitwerking aan te geven. Meneer Van Hoge heeft kan de koers onderschrijven en maakt de terechte opmerking van: ja, het gaat nu om het proces van de uitwerking, hè? Daar moeten we nu op gaan focussen en dan volgt ook de concretisering. Ja, ook van het woningbeleid waar u aan het voorbeeld van noemde. We gaan nog specifiek dan ook kijken naar de bereikbaarheid van de mol. En dat brengt me dan ook weer wat puntje van de bereikbaarheid als zodanig. In het kompas wordt een aantal trends genoemd en meneer heeft gelijk als hij zegt van: ja, bereikbaarheid en auto komt wat weinig voor. Ik heb net al gezegd, van: ja, de volgorde is geen rangorde. Je moet het kompas ook niet op die manier lezen dat je zegt van: nou ja, duurzaamheid komt 10 keer voor en bereikbaarheid 5 keer, dus duurzaamheid is twee keer zo belangrijk als bereikbaarheid. Ook die volgorde moet je niet aanbrengen. Het is gewoon een aantal aspecten die belangrijk zijn en bereikbaarheid is dat zeker. In de inleiding staat ook dat het uiteraard ook regionaal wordt opgepakt, maar er staat ook een zinnetje bij van dat je bereikbaarheid op de weg minimaal gelijk moet blijven, hè? Dus dat is ook een belangrijke pijler. Ook in de verdere uitwerking van dat we dat punt meenemen en ook hier vind ik weer: ja, een aantrekkelijke woongemeente. Het moge zo zijn dat groei van autogebruik geen natuurlijke groei is, maar er zit toch wel enig verband tussen inwoners en een aantal auto's die er zijn en daar zullen we dus ook noodzakelijkerwijs rekening mee moeten blijven houden in de verdere uitwerking.
Dank u. In de programmabegroting van dit college staat letterlijk dat u van plan bent om autogebruik bij inwoners te ontmoedigen. Het zou dus heel goed mogelijk zijn dat als u dat beleid daadwerkelijk gaat uitvoeren, de bereikbaarheid over de weg niet minstens gelijk blijft, maar dat hij zelfs een beetje slechter wordt omdat u autogebruik gaat ontmoedigen. Dus hoe bent u van plan om dat dan daadwerkelijk te verenigen met wat u nu zegt, wethouder?
Ik blijf erbij en het komt pas later dat de bereikbaarheid gelijk moet blijven en kijk, autogebruik kun je ook zeggen dat het nadelen heeft voor het milieu en dergelijke, maar tegelijkertijd. Ik denk dat er al 20 à 30 jaar wordt geroepen dat we de mensen uit de auto moeten proberen te krijgen. Op zich een streven dat je kunt steunen, maar tegelijkertijd, als je reëel bent, weet je ook dat die auto's er nog steeds komen, hè? Ook de afgelopen 20 jaar is het aantal auto's gegroeid en wil je een visie hebben op hoe je de toekomst van de gemeente inricht? Zul je moeten zeggen van ja, die auto's zijn er gewoon, wil je de gemeente aantrekkelijk houden als woongemeente? Ja, dan moet je dus niet tegen de mensen zeggen, u mag hier wel wonen, maar uw auto mag hier niet komen. Dat ben je niet aantrekkelijk? Nogmaals.
Dank u, we kunnen prima zeggen tegen toekomstige inwoners en ook huidige inwoners van de stad: u kunt hier komen wonen en het is hier fijn, want we hebben ontzettend goed openbaar vervoer en u kunt gemakkelijk overal naartoe fietsen. Het is hier ontzettend veilig, want we hebben relatief weinig autoverkeer. Bovendien is de luchtkwaliteit ontzettend goed en zijn we heel dicht bij onze doelstelling van CO2-neutrale gemeente zijn. Ik vind het een topverhaal, mensen komen hierheen.
Nou ja, ik zou het graag beide willen, hè? Allemaal willen. Dat is het mooiste, hè? Dat je zegt, wij hebben mooi openbaar.
Ik stel voor het laatste interruptie op dit punt, mevrouw Van der Grond. Ja, we...
Willen allemaal beide, maar dat kan dus niet en de vraag is dus, wat gaan we nu daadwerkelijk doen als raad, als gemeente? In de omgevingsvisie gaan we nu voor: iedereen mag een auto zoveel als ze willen op diesel of benzine, maakt niet uit, of gaan we voor een duurzame, bereikbare woongemeente die veilig is, waar de luchtkwaliteit goed is, waar iedereen graag heen komt omdat ze zo bij hun werk zijn met de tram, bus, metro of water. Openbaar vervoer bedoel ik. Er is zoveel te faciliteren dat...
Dat we nu ondertussen bezig zijn om de inrichting van de visie ter hand te nemen. Dus ik wil wel vragen om weer terug te gaan naar het kompas en de uitgangspunten. Volgens mij zitten...
We zitten dichter bij elkaar dan we denken, wat ik bedoel. Natuurlijk wil je ook goed openbaar vervoer. Natuurlijk zeg je ook van auto's: ja, als we dan meer laadpalen regelen, komen er meer elektrische auto's. Dat is ook vriendelijk voor het milieu, dus die doelstellingen hoeven elkaar niet per se te bijten, hè? Je kunt het ook allebei willen. Maar in mijn visie, hoe je de gemeente over 20 jaar ziet, zal er nog steeds ruimte moeten zijn voor de auto. Die kun je niet gaan wegduwen, hè? Dan zullen er inwoners zijn die dat prima vinden, maar ik denk ook een groot aantal die die behoefte zullen blijven houden. En nou ja, die zijn ook welkom hier, hè? Vorm van inclusiviteit. Dan zit ik nog even te kijken.
Af en toe. Ik heb nu dat punt over bereikbaarheid afgerond en hebt u een andere interruptie? Want anders wil ik de wethouder vragen om nu door te gaan met het volgende punt. Ja, de heer Van Maldegem. Ik hoorde de...
Wethouder, volgens mij in het tussenzin zeggen, als u iets anders in wil lezen, dan betekent dat ook dat dat kan. Dat ging over die auto's, maar ik wil auto's niet te veel noemen omdat dan de voorzitter wellicht denkt dat ik op hetzelfde punt doorga. Zo bedoel ik het niet, maar de heer Heil had volgens mij gecontrold op het woord groen en dat kwam er 100 keer in voor, auto minder. Maar als de heer Heil auto wil lezen daar waar groen staat, kan dat ook zo. Interrumpeer ik dan, of concludeer ik dan op de? Dan zou mijn vraag zijn. Nou, dan zou mijn vraag zijn, hoe moet ik dit stuk nou lezen? Want als de nummering er niet toe doet, bullets niet kunnen, maar je leest dit stuk. Dit stuk geeft richting aan onze gemeente, maar of toch niet? Ik bedoel, hoe moet ik het stuk nou? Wethouder.
Een stuk geeft richting mij, je geeft geen. Als je dus verschillende doelstellingen hebt, hè? Nou, laat ik een beetje een pretentieuze vergelijking maken, hè? We hebben in Nederland een grondwet, hè? Dat wordt allemaal grondrechten genoemd. Die staan in een bepaalde volgorde en er is door allerlei bewindslieden van allerlei richtingen altijd benadrukt: die volgorde is geen rangorde. Zo hebben we toch onze samenleving en zo doen we dat dus hier ook. Je kunt ook in de grondwet gaan scrollen op hoe vaak een bepaald woordje voorkomt en dan zeggen van oké, dat woord is dan kennelijk toch belangrijker dan iets anders, maar zo is de grondwet ook niet bedoeld. Nou, dat is een beetje wat ik ook hier bedoel uit te leggen vanavond, voorzitter. De heer
Dan toch de Grondwet. Ik ben geen jurist en de wethouder volgens mij wel, dus we gaan niet over de inhoud van de grondwet, maar daar staat wel duidelijk in dat we niet discrimineren. Volgens mij telt het woord en niet een nummer, maar daar staat niet in dat ik wel mag discrimineren. Als ik lees 100 keer groen, dan lees ik geen auto's. Maar de wethouder zei net dat ik wel auto's kan lezen in antwoord op de opmerking van de heer Heil. Ik
Heb niet gezegd dat je in plaats van groen ook anders kan lezen, maar ik heb gezegd dat je aan het feit dat het woordje groen vaker voorkomt dan het woordje auto dat je daar geen rangorde aan kunt ontlenen. Ik stel
Voorstel dat wij met het volgende punt verder gaan, volgens mij is het helder wat de bedoeling is van het kompas en waar u over uitgangspunten voor de omgevingsvisie spreekt. Wethouder. Ja, ik
Ik wil nog eventjes het amendement van mevrouw Velu bedanken, dank daarvoor. Het is inderdaad van groot belang dat we ook onze buurgemeente in de gaten houden en waar mogelijk zelf het initiatief houden. Want nou ja, we hebben één grote broer die graag doorgaat zonder op de buren te letten, dus. Goed punt dat u heeft gemaakt, dan kijk ik even of ik nu echt alle vragen heb beantwoord. Dat heb ik denk ik nog niet helemaal, want we hadden nog een amendement over veiligheid. Ja, veiligheid is ook een belangrijk punt. En nou ja, ik begrijp dat de VVD er nu wat scherper onder woorden wil brengen. Nou ja, dat argument kunnen we als college gewoon omarmen, dus voor mij kan ik alle amendementen meenemen vanavond, dus dat is het goede nieuws. En dan heb ik volgens mij wel echt alle vragen beantwoord. Nee.
Ja, mijn excuses, maar ik merk dat ik een klein puntje vergeten ben in mijn verhaal. Misschien dat u daar toch nog op kan ingaan, mag dat? Voorzitter, een hele korte technische vraag. Er staat namelijk in hoofdstuk twee, nu nog hoofdstuk twee. Wat het straks wordt, weet ik niet. Hopelijk hoofdstuk...
Keuze is nummer B: alle nieuwbouw is toegankelijk en levensloopbestendig, dus hou ik toegankelijk even weg. Alle nieuwbouw is levensloopbestendig, betekent dat dat wij alleen nog maar huizen zonder trappen gaan bouwen. Wethouder, of hoe moeten we dat lezen?
Nee, er is een door mensen die daar deskundig over zijn, speciaal nagedacht over wat levensloopbestendig is. Ik ken de 12 criteria niet uit mijn hoofd, maar dat er geen trappen zijn is zeker geen criterium, maar wel dat bijvoorbeeld de binnenmuren niet allemaal dragende muren mogen zijn zodat je het huis flexibel kunt herinrichten en eventueel ook een slaapkamer op de begane grond kunt maken. Mocht dat nodig of wenselijk zijn, dus dat soort dingen. Het is meer levensloopbestendig wil dus meer zeggen dat je in staat moet zijn om het huis zodanig te verbouwen dat het levensloopbestendig is in alle fasen van je leven, zodat je daar kunt blijven wonen, maar het hoeft niet van meet af aan. Dus die levensloopbestendigheid hebben wij nu in eerste instantie aan gedacht. Kort op.
Vervolg: Ik wil aansluiten bij de vraag van de heer Van Maldegem, hoe moet ik dat nou lezen als er staat dat alle nieuwbouw levensloopbestendig is? Wat betekent dat, want als wij dan een studentenkamer gaan bouwen, dat is volgens mij per definitie niet levensloopbestendig. Die is voor iemand die studeert en die dan, als die 25 is, er weer uitgaat. In hoeverre leggen we ons dan principieel vast als we hier nu voor zouden stemmen?
Maar voorzitter, de heer Rozenberg, die vastlegging is toch hetzelfde als dat u het heeft over auto's, over leuken en over andere dingen? Het is toch dezelfde vastlegging, wethouder? Misschien...
Misschien kunt u nog een keer afsluiten met een aantal zinnen om nog duidelijk te maken wat het kompas is en wat we vastleggen en het proces waar we ingaan, want ik heb stellig de indruk dat we ondertussen proberen alles wat we in de komende tijd nog met elkaar moeten bespreken, moeten invullen, moeten bediscussiëren. Dat we dat nu in dit uurtje zullen willen doen, maar volgens mij doen we iets anders bij het vaststellen van het kompas, wethouder.
Dank u wel. Er zijn drie amendementen vanavond ingediend en die zullen dan ook bij de besluitvorming verder betrokken worden. Dus hiermee zal ik dit agendapunt nu afsluiten. Rest