Raadsvoorstel: Vaststelling concept Sociaal Kompas, beleidsplan Sociaal Domein 2017-2020
Bent u daar over te spreken? De heer Van Vellen. De heer Van Rossum. De heer Blokland. En de heer Steutel. Het zijn nog slechts enkele seconden, volgens mij voor sommigen. Dus ik wil de heer Van Vellen als eerste het woord geven. Aan u het woord. Ja, dank.
Dank u wel, meneer de Voorzitter. Met dank ook aan mijn fractiegenoten die mij genoeg tijd laten om maar liefst 7 minuten te wijden aan het sociaal kompas. Ik zie mevrouw Kok van nee schudden, nee serieus. Ik ga niet zo lang over het sociaal kompas praten. Ik zou hier uren over kunnen praten en eigenlijk ook uren over moeten praten. Als ik een half uur zou praten over het sociaal kompas, dan zou ik nog maar 4,5 seconde kunnen besteden aan ieder voorstel dat in het sociaal kompas wordt genoemd. Het gaat namelijk over een reeks van in totaal meer dan 400 plannen van uiteenlopende richting rond het sociaal domein, het belang van het sociaal kompas daarentegen is enorm groot. Het gaat om een heel belangrijk beleidsterrein, het sociaal domein. Het gaat om een heel belangrijk terrein waar de gemeente juist voor kwetsbare groepen heel veel moet betekenen. En het is het richtinggevend document. Althans, dat zou het moeten zijn voor dit sociaal domein. Echter, dat is het niet, en dat stelt ons toch zoveel teleur dat we toch dit even willen aankaarten en willen markeren dat er sprake is van zo enorm veel mogelijke plannen, die ook nu na de eerste commissievergadering zijn genuanceerd en waarvan is aangegeven dat er allemaal nog vervolgplannen moeten komen om het allemaal echt te concretiseren dat het gestrand is in een fantastische poging om alles te beschrijven en daarmee heel weinig te zeggen. Ik wil bij deze in ieder geval aangeven wat onze eigen kaders zijn als kaderstellende raad. Voor de VVD is in ieder geval het bouwen op eigen kracht in het sociaal domein van essentieel belang en dat vinden we een uitgangspunt wat wij in ieder geval bij alle vervolgstappen die zullen worden aangedragen als centraal punt zouden meenemen. Dus eigen kracht vinden we centraal staan. Daarentegen is er natuurlijk wel sprake van een vangnet dat door de overheid wordt geboden voor diegenen die dat nodig hebben. Dus het vangnet is ook een belangrijk element. En met name bijvoorbeeld ouderen, jeugd die het nodig heeft, dat soort groepen vinden we natuurlijk enorm belangrijk om die mensen wel een vangnet te geven en het liefst natuurlijk nog een trampoline om weer mee te gaan doen. En een derde element wat we belangrijk vinden is maatwerk. In het sociaal domein is het heel belangrijk om maatwerk te leveren en integraal werk te leveren vanuit de overheid voor die mensen die het nodig hebben in plaats van grote, grote trajecten die standaard zijn. En dan meneer de Voorzitter rond ik af. Ik heb een punt eruit gehaald en dat heeft u ook in de pers kunnen lezen en dat hebben we ook eerder aangegeven. Waar ik dan pertinent nu al van wil markeren, dat wij daar tegen zijn en dat is de mogelijke invoering van een basisinkomen. Voor onze liberale visie is het heel belangrijk dat mensen zelf verantwoordelijkheid nemen, dat ze zelf primair verantwoordelijk zijn voor hun eigen inkomen en dat die verantwoordelijkheid niet primair bij de overheid wordt gelegd met een basisinkomen. En meneer Van Rossem, die heeft natuurlijk te weinig tijd om nu mij te interrumperen en te zeggen wat voor onderzoeken er allemaal nog wel niet zijn naar mogelijke...
Mogelijk basisinkomens. Nou, dat zijn inderdaad kleinschalige onderzoekjes geweest. Kleinschalige experimenten in de diepste binnenste van Canada, waar dat misschien werkt, maar in Leidschendam-Voorburg anno 2023 werkt dat niet? Nee, maar ik neem het mee naar serieus.
Ja, u begrijpt dat ik daar best een paar seconden aan wil offeren. Het lijkt me verstandig, collega, om hier op een later stadium eens over door te praten. Als we iets vroeger beginnen en iets meer spreektijd hebben, denk ik dat we elkaar misschien wel dichter gaan vinden dan u nu denkt, omdat ik denk dat de mening hier wat kort door de bocht is en wellicht geldt dat voor mijn mening over het basisinkomen ook. Laten we kijken waar die common ground is. Dank.
Dank u wel, meneer de Voorzitter. Nou, ik heb morgenavond nog tijd, dus het zou kunnen. Tegenover het basisinkomen staat nou juist het fenomeen van de tegenprestatie in de bijstand en ook dit is een van die 400 punten merkwaardigerwijs. Hierover hebben we wel alvast beleid afgesproken als gemeente en wij hebben als VVD al eerder over die tegenprestatie aangegeven dat dat wat ons betreft moet worden uitgebouwd om mensen echt mee te laten doen in die samenleving. Ook al ben je afhankelijk van een uitkering, om ze dan weer op het goede spoor te zetten. En ik zou graag dus van de beide wethouders die hierover gaan, van de wethouder de Ridder, die gaat over het sociaal kompas, willen horen dat zij vooralsnog niet overgaat tot een onderzoek naar het basisinkomen. En dan zou ik graag van mevrouw Stemerdink als verantwoordelijk wethouder voor de tegenprestatie willen horen dat ze nog steeds vasthoudt aan het door ons vastgestelde beleid rond de tegenprestatie in de bijstand. Dank u wel.
Voorzitter, er is in de commissie een hoop gezegd over het sociaal kompas en er is ook een hoop gezegd over de enorme hoeveelheid aan uit te werken ideeën of dingen om over na te denken en wat dat betreft delen collega Van Veller en ik best wat bezwaren, want het is inderdaad een enorm apparaat. Tot de discussie over het basisinkomen aan toe overigens, maar dat betekent niet dat het niet belangrijk is om even stil te staan bij wat er ook in het sociaal kompas staat. Want ja, de uitwerkingen zijn enorm in hoeveelheid, maar de kern van het document, het kompas zelf, is wat mij betreft een helder document en de uitgangspunten zijn volgens mij ook helder, namelijk dat de gemeente faciliteert dat mensen in hun eigen kracht kunnen staan. Dat we een gezonde hardware-eurobalans hebben en dat we een sociaal domein aan het bouwen zijn wat integraal is, want we gaan hier wel van drie losse domeinen naar één domein fysiek, maar ook in het beleid, en ik denk dat dat absoluut een moment is om bij stil te staan. We hebben die leidraad en ik ben daar als gemeenteraadslid in het sociaal domein best wel fier op.
Doet het. Om te beginnen wil ik de wethouder en ook de ambtenaren bedanken voor al het werk dat hierin is gestoken. We hebben hier vaak over gesproken als Raad en ik heb ook gezien wat voor een enorme klus dit is geweest, dus dat het één groot document is. Ja, dat is ook gewoon omdat het allemaal grote onderwerpen zijn waar de overheid een hele grote en ingewikkelde rol heeft. Maar het is nu klaar en wij stellen het met heel veel plezier vast vanavond. Maar we hebben ook in de commissie wel de vraag gesteld aan het college van en hoe gaan we hier nu mee verder? En ik vond het antwoord van het college daarop nog niet heel helder. Ik heb ook een suggestie gedaan van kijk nou eens naar de goede ideeën in het sociaal kompas en haal er een aantal uit waarvan je zegt, die gaan we met voorrang uitwerken en tot tien bijvoorbeeld, en die kun je bijvoorbeeld in de kadernota meenemen. Nou, ik heb ook gezegd dat in die top tien onderzoek naar het basisinkomen heel mooi zou passen, dus ik wil ook niet van de wethouder horen dat we dat dus nu niet meer gaan doen. Ik wil dat wel op tafel houden. En ik wil ook wijzen op de reactie van de maatschappelijke organisaties op het sociaal kompas, bijvoorbeeld Florence, in een brief die heel veel suggesties hebben gedaan die heel concreet zijn. En ik zou het ook jammer vinden als we ook niet meer horen wat daar nou van terecht gaat komen. Dus ik verwacht eigenlijk nog wel op een later moment iets terug van de acties die we naar aanleiding van het sociaal kompas nu met voorrang gaan opnemen. Voorzitter, dank u wel. Dank u wel.
De heer Steutel. Een uitdaging. Het woord is aan de heer Steutel. Dat is die ja. Als ik natuurlijk in begrijpelijke taal achteruit zou kunnen praten, dan zou mijn tijd toenemen, maar dat gaat waarschijnlijk niet lukken. Voorzitter, onze fractie is in ieder geval heel blij met het sociaal kompas. Het is een integraal netwerk dat de afgelopen twee jaar tot stand is gekomen. En ondanks dat het een heel breed pakket is, zijn wij niet bang dat we gaan verzanden in bureaucratie. Het is tenslotte ook nog zo dat de gemeentelijke organisatie ook op een lijn is gebracht met betrekking tot alle activiteiten die in dit domein moeten gaan plaatsvinden. En daar kijken wij ook naar uit. We hebben nog wel een hartekreet, ik heb dat al eerder aangegeven, ook in de werkgroep, en dat is dat wat ons betreft we nog niet klaar zijn met betrekking tot de totaliteit van ons netwerk dat we daarin hebben opgebouwd en wat ik daarin mis. Dat zijn de zorginstellingen. Neemt u me even serieus? Ik weet dat u kunt tellen. En dat is eigenlijk het ontbreken van de zorginstellingen in onze gemeente in dat netwerk en daar wil ik een pleidooi voor houden en ik wil ook het college oproepen om daar toch meer aandacht aan te gaan besteden. Want naar onze mening is in ieder geval dat die zorginstellingen te verspreid zitten in onze gemeente, op vitale plaatsen hebben vitale functies en kunnen daarin worden meegenomen. Ik heb goed bericht voor het college dat naast Florence, die een hele positieve reactie heeft gegeven hoe ze zouden kunnen bijdragen, ook WZH inmiddels bereid is om daarover met het college van gedachten te gaan wisselen. En daar wil ik dan ook graag een reactie van de wethouder op hoe zij daar tegenaan kijkt. En verder zijn we heel tevreden en kijken we uit naar de effectuering ervan. Dank u wel. Dank u wel, dan ga ik voor een reactie naar het college. Allereerst wethouder De Ridder. En er was ook een vraag nog aan wethouder Stemerdink gesteld. Dus ik geef beide het woord, eerst wethouder De Ridder. Ja ja.
Ja ja. Ja bedankt, voorzitter. Nou, toch mooi dat het uiteindelijk in deze raadsvergadering ook nog even over gaat. Het is tenslotte een belangrijk besluit dat we vaststellen. En ik ben ook blij dat het door twee fracties is aangegrepen om dat nog even te herhalen, zoals dat gelukkig in de commissie breed gedragen is om terug te komen op de vragen. Het is tenslotte laat. Als het gaat om het basisinkomen, gezien de discussie zoals die heeft plaatsgevonden in de commissie, is dat voorlopig nog een politiek onderwerp. Dus niet iets voor ons als college om zonder overleg op te pakken. We hebben gelukkig genoeg andere dingen te doen ten aanzien van de zaken die we met voorrang oppakken. Dat komt terug in de PC-cyclus, zoals afgesproken is, en tot slot het overleg met zorginstellingen. Ik dacht dat ik dat in de commissie al gezegd had, dat gaan we aan.
Dank voor de vraag van de heer Van Vellen over of de tegenprestatie bij de bijstand gehandhaafd blijft. Voorzitter, het antwoord daarop is ja. Dank.
U wel. Mensen die iemand nog in de tweede termijn willen spreken? Verder geen behoefte aan? Dan kunnen we overgaan. Ja, de heer Van Verren.
Ondanks de kritiekpunten zullen wij wel van harte het sociaal kompas ondersteunen.
Dank u. Nog andere stemverklaringen? Nee? Mag ik concluderen dat u allen instemt met het voorstel? Dat is het geval en daarmee is die unaniem vastgesteld door u als Raad.